Japan's binnenlandsche
moeilijkheden
KOU int
Een brandende Kwestie
te Noordwijk
IEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Vrijdag 18 November 1938
v
!%1
Dagbladreclame
KIN/T IN LETTERE
Chris Lebeau
Het tekort aan arbeidskrachten in de oorlogs
industrie en de werkloosheid in de z.g.
vredes-bedrijven
Speciale maatregelen
Uit de Omstreken
Va-tro-nol
Bus of tram
n.
TOEGEPASTE KUNST.
De heer Lebeau heeft behangselpatronen
uworpen. Aangezien hiervan op deze ten-
«a&télllng niets aanwezig ls, kunnen we
er over zwijgen. Ieder begrijpt evenwel,
cat dit afzonderlijke elschen stelt, evenals
liet ontwerpen van postzegels, wel een zeer
kleine decoratieve vlakvulling.
Bij een prijsvraag door het hoofdbestuur
nn PTT. In 1920 werd ook een ontwerp
rtor frankeerzegels van Lebeau bekroond
Iff) vervaardigde hij later het ontwerp
vwr luchtpostzegels.
Het ontwerpen van reclame-affiches
loudt met bovengenoemde genres dechts
ït verwijderd verband. Ook hiermee had
I'beau groot succes. De litho voor de Ham
jet-uitvoering het was in de dagen toen
e voor het klassiek tooncel nog belanv-
fteUIng was en Eduarrt Verkade" met zijn
.Hazhespelers" verschillende drama's van
Kiakesoeare voor het voetlicht bracht
preekt nn zoovele jaren nog even duidelijk
kor kracht en eenvoud en fantasie.
Zoo ziet u hier ook het affiche voo>- de
uitvoeringen van de ,,Magies" door vlak
vulling, voorstelling en uitdrukking een
eiertulgend stuk reclamekunst.
Weer een geheel ander terrein van toe-
[epaste kunst ls de glas-in-lood-composi-
lie Men kan eigenlijk glas-in-lood niet
Idoende beoordeelen voor men het ziet
p de plaats waar het hoort Doch wij heb
ei redenen om aan te nemen, dat de heer
Ubeau zich ook ln dit opzicht volkomen
rekenschao van zaken heeft afgelegd. De
lamopcning heeft ln een doordacht stuk
Jiltectuur haar logische plaats. Zij moet
ledelijk onderdeel van de geheele compo
te zijn. De glazenier zal zich bij zijn
■positie in de eerste plaats hebben te
Men naar de begrenzing der raamope-
png, doch ln verband daarmee tevens naar
«1 en bestemming van het gebouw en
inrichting der achtergelegen ruimte,
arbii ls het hem niet geoorloofd zijn
;en fantasie den vrijen teugel te laten;
och den dienenden kunstvorm hoog te
iden en ook ln zijn voorstelling zich aan
i passen bij het architectonisch verband,
t glazenier dient dus ln alles rekening te
Iraden met de architectonische verhou-
pgen
f h hoeverre Lebeau aan dezen elsch heeft
Haan, ls, zonder het gebouw van Tjeenk
Blink te Zwolle ln oogenschouw te ne-
m, niet volledig mogelijk. Doch wij ge
ven, dat hij, gegeven zijn practlschen
idle met alle omstandigheden rekening
adt. geheel geslaagd ls. Het werkobject
hier hangt, voor studie voor het her-
fckingsraam, dat bij het 100-jarlg be-
Bn der firma op 1 Mei 1936 door het
fconeel werd aangeboden, geeft den In-
p van veelzijdigheid en monumentale
katenheid, waaruit het wezen der ge-
V't onderneming volledig spreekt en
Jhijnt ons gedacht in harmonie met het
|De roem van het Nederlandsche tafel-
V.en rust op een oude traditie. De een-
liilge, soms meer samengestelde geome-
Bsche motieven, waarop de patronen be-
ptten. waren dienstbaar gemaakt aan
doeleinden: ten eerste om het pa
st voor zich zelf te laten spreken zon-
1: zich op te dringen; ten tweede om
lor de harmonische samenstelling den flj-
fcn glans van het materiaal cp voorname
■ge lot zijn recht te doen komen.
[Men zorgde er voor, de patronen niet te
lein te maken, daar dit de duidelijkheid
■hinderde en de schoonheid van het ma-
plaal onrecht deed. Eveneens waakte men
mor een te groot patroon te maken, om-
pi dit de overzichtelijkheid belemmerde
k de tafel gedekt was. Wanneer men bij
f gedekte tafel het patroon slechts ten
Veie kon aanschouwen moest men uit het
IMbare gedeelte althans onmiddellijk de
menstelling vair het onzichtbare kunnen
[leiden. Met begrip heeft Lebeau deze tra
pt, die ook ai weer ln de 19de eeuw op
i achtergrond was geraakt, weer naar
tn gebracht en daarmee er het zijne
t bijgedragen om een oud-vaderlandsche
Iwheidskunst te redden,
JCoed beschouwd ls ook het kwadraat
uitgangspunt. Hierin heeft hij op
pakvolle wijze zijn plant-, dier- of ge-
pttrische motieven gerangschikt,
pij dit alles moesten natuurlijk de elschen
pield aan de techniek van het weven
:erp In het oog worden gehouden. Zoo
|n de door hem ontworpen damasten dan
van gToote bekoring door teekenlng en
i'eriaalglanzen. Vroeger werden deze
Itverpen handgeweven; ik meen dat ze
puis door de firma Van Dissel te Eindho-
i ook machinaal worden geweven,
bi als we nu verder de geheele gedekte
piel aanschouwen met de fijne damasten,
het glaswerk van Leerdam door Le
vi" ontworpen, de fraaie kristallen kel-
Pt terecht gedragen door een slanken
hir stevigen voet. benevens de mooie vin-
fikommetjes, als we verder opmerken,
V de tirma Van Rossum du Chattel voor
piar doch elegant tafelzilver en dito kan
voren heeft gezorgd, dan zou men wen
den door een heusche gastvrouw met een
purig gezelschap tot aanzitten te worden
PMlgd, om te genieten van de goede
pen van keuken en kelder.
Ij»! tiet er inderdaad keurig uit.
I pil hebben uit alles wat wij op deze ten-
bstelling zagen, wel den Indruk gekre-
dat de heer Lebeau inderdaad een
F" veelzijdig kunstenaar ls, wat koel en
['"ilk van aard. die diverse technieken
F1 grootste gemak beheerscht en ln
verrassende resultaten bereikt.
O
l ÏGNAZ neumark onderscheiden.
j* president van de Republiek Polen
•'Wen bekenden Poolschen dirigent Ig-
JJ Neumark, bekend om zijn sinds vele
r® optreden in Scheveningen, met de
4 Polonia Restituta begiftigd.
6 ruggeqraa! van elk goed
reclame-plan
Naast geweldige geldsommen vereischt
de moderne oorlog een voortdurend aan
groeiend getal van arbeidskrachten achter
liet front om aan den steeds toenemenden
honger aan oorlogsmateriaal van het leger
te voldoen. Wij hebben dus thans in Japan
het geval, dat men het expeditie-leger ln
China tengevolge van het verder naar bin
nendringen en het bezethouden van steeds
grooter wordende landstreken, voortdurend
moet aanvullen uit het Moederland, ter
wijl aan den anderen kant Japan zelf een
steeds grooter aantal arbeiders moet vin
den om dat grootere leger van voldoende
materiaal te voorzien. Het spreekt van
zelf, dat een dergelijk probleem wel een der
voornaamste vraagstukken voor het Ja-
pansch economisch bestel vormt.
Ten einde aan de behoefte aan werklie
den te voldoen, heeft het Gouvernement
kortelings besloten een strenge controle ln
te stellen over de besch'kbare arbeids
krachten door het ln werking stellen van
enkele daarop betrekking hebbende arti
kelen van de algemeene mobilisatie-wet.
Deze wet. die aan de regeering practisch
dictatoriale macht geeft over Instellingen
en individuen in het Japansche Keizerrijk,
werd ln het begin van het jaar na veel
strubbelingen in de volksvertegenwoordi
ging en nadat de minister-president Prins
konoye had verklaard, dat zij eerst in ge
val van nood van kracht zou worden, aan
genomen.
Controle op de arbeidsmarkt.
In Juni van dit jaar werd binnenkamers
besloten dat noodmaatregelen moesten
worden genomen om de arbeidsmarkt te
beheerschen, teneinde ontwrichting daar
van speciaal met het oog op een voldoende
voorziening der oorlogsbehoeften te voor
komen.
In principe kwam men overeen, dat tot
dit doel het noodig was:
le. Dat een licentiesysteem zou worden
ingevoerd voor het in dienst nemen van
nieuw gegradueerden van universiteiten en
andere speciale scholen waar de opleiding
plaats vindt van technici voor de betref
fende Industrieën. Het moest mogelijk ge
maakt worden de studieperiode van deze
personen zoo noodig te verkorten, zoodat
de leerlingen zoo spoedig mogelijk in de
fabrieken te werk konden worden gesteld.
2e. Ten einde een voortdurend overzicht
te behouden over de beschikbare krach
ten, zou het noodzakelijk zijn een systeem
van verplichte registratie in te stellen voor
alle technici en speciale arbeiders in de
oorlogs- en mijn-industrieën werkzaam.
De genomen maatregelen slaan thans
slechts op technici, doch gezien de toene
mende moeilijkheden om voldoende ar
beidskrachten te bekomen, zou het geen
verwondering wekken, indien binnen kor-
teren of langeren tijd de regeering gedwon
gen zou zijn nog verder te gaan en ge
bruikmakend van art. 4 der wet (welk
artikel haar de macht geeft arbeidskrach
ten te plaatsen, waar zij dat voor het mo
ment gewenscht acht) arbeidskrachten
aan de eene Industrie te onttrekken en
zonder toestemming van werknemer of
werkgever over te plaatsen naar een an
dere. waar volgens haar een tekort ls.
Met ln werking stelling van de boven
aangegeven maatregelen heeft inmiddels
de regeering paal en perk gesteld aan het
steeds meer Insluipende kwaad, waarbij
men trachtte elkaar arbeiders af te nemen
door het in uitzicht stellen van betere
voorwaarden. I.e. hoogere loonen.
Hierdoor ging de kostprijs van het pro
duct omhoog en dat in een tijd, dat het
Gouvernement er alles op moest zetten om
t« trachten onnoodige prijsverhooglngen
tegen te gaan.
Productiecapaciteit verdubbeld.
Reeds vóór het uitbreken der Chlna-
kwestle was de vraag naar arbeidskrachten
grooter dan het aanbod, tengevolge van de
door het Gouvernement sinds eind 1932
voorgestane uitbreiding der productie-ca
paciteit van Japan ln verband met de hoo
gere elschen die aan dit land werden ge
steld na de Mandsjoerijsche kwestie. Vol
gens de statistieken van het Handels- en
Industrie Ministerie werd in de betreffen
de periode van eind 1932 tot Juli 1937 de
productie-capaciteit meer dan verdubbeld.
Het Chlneesche conflict brak uit op een
moment, dat men nog geheel bezig was die
productie verder uit te breiden. Op het
nogenbllk dus, dat men gemakkelijk alle
nieuwe arbeidskrachten, die zich tengevolge
van den natuurlijken bevolkingsaanwas
aanboden, kon absorbeeren, werd men ge
dwongen een deel aan de industrie te ont
trekken. om de noodige troepenmacht naar
het vasteland van Azië te zenden.
Volgens regeerings-statistieken had men
in de periode 1 Oct. 19301 Oct 1936 de
beschikking over circa 3 000.000 nieuwe ar
beidskrachten, n.l. 1 693.010 uit natuurlijken
bevolkingsaanwas (ln normale tijden circa
300.000 per jaar). 1.000 000 personen die
per 1/10/30 nog nimmer gewerkt hadden,
alsmede 306.000 die op dat tijdstip werkloos
waren. Over dezelfde perioden konden
2.742.000 personen in industrie, handel, etc.
geplaatst worden tengevolge van de ver
betering in handel en u'tbreiding van in
dustrie en mijnwezen.
Dit beteekent dus, dat men per 1/10/36
slechts 260.000 personen vrij had. Men
schat dat gedurende de laatste periode van
de genoemde 6 jaar een jaarlijksche vraag
bestond van circa 600.000 arbeidskrachten,
hetgeen dus 2 maal de natuurlijke aanwas
is. Het is niet bekend hoeveel man Japan
momenteel aan het Chlna-front heeft:
niet overzien mag worden, dat ook aan
de Mansjoerijsch-Russische grens Japan
een groot leger moet onderhouden, doch
veilig mag worden aangenomen, dat belde
l°gers te zamen ver de 1.500.000 man zul
len overschrijden. Bij een dergelijk cijfer
moet het aantal arbeiders ln de speciaal op
oorlogsmateriaal aangewezen Industrie,
enorm zijn.
De stijging van het aantal arbeiders
in de oorlogsindustrie.
Uit de statistieken door de Bank of Ja
pan over deze kwestie gepubliceerd, blijkt
duidelijk de sprongsgewijze toename van
het aantal arbeiders in de specifieke oor
logsindustrie en de daarmede verwante be
drijven 'In de machinefabrieken steeg het
indexcijfer, dat in 1935 reeds 197.6 bedroeg
ln 1937 tot 280. om ln Maart van dit Jaar
tot 373 6 te stijgen. In den scheepsbouw
sprong het indexcijfer van 143 ln 1936 tot
272.3 in Maart van dit Jaar.)
De z.g. vredeslndustrie daarentegen ver
toont een sterke inzinking. (In de spin
nerijen daalde het van 79.8 in Juli 1937 tot.
72." jp Maart 1938 en in de andere textiel
fabrieken van 84 5 op 79.1.)
Bij deze statistieken Is echter geen re
kening gehouuen met industrieën van min
der dan 50 aioeiders, doch als vaststaand
mag worden aangenomen, dat juist deze
categorie, die voornamelijk werkt voor d;
binnenlandsche markt en voor export naar
China, den zwaarsten klap heeft gekregen.
Immers export naar China is practisch on
mogelijk geworden, terwijl de vredesln
dustrie, welke voor het binnenland werkt,
en voo"- '.cover ccze afhankelijk is v .n Dui-
tenlandsche grondstoffen, eveneens stil
slaat. Het spreekt vanzelf dat hierdoor een
flink aantal arbeiders geheel of gecfcltc-
lijk werkloos is geworden. Begin Juli van
dit jaar werd dit aantal door uen Minister
van Openbare Welvaart ruw ge.-,v,at ge
steld op 7 a 800.000.
Overheveling onmogelijk.
Aanvankelijk was het de bedoeling der
gelijke vrijgekomen arbeiders te absorbee
ren in de oorlogs- en aanverwante in
dustrieën. doch al spoedig bleek, dat dit
slechts theorie is en een dergelijke om
schakeling practisch niet door te voeren
ls. Teneinde deze door Staatstoedoen tot
werkloosheid gebrachte arbeiders (en ook
kleine ondernemers zelf) aan arbeid te
helpen, richtte de Regeering op diverse
plaatsen arbeidsbeurzen onder staatscon
trole op. Deze zullen tevens dienen als
consultatie-bureau teneinde leiding te ge
ven bij het kiezen van een ander beroep,
lerwljl men verder een steunregeling ln het
leven zou roepen.
Juist dezer dagen ls bekend gemaakt,
dat men een bedrag van 38.000.000 Yen voor
deze doeleinden heeft uitgetrokken, waar
van 32.000.000 Yen beschikbaar ls voor die
genen die van beroep willen veranderen
(niet alleen arbeiders natuurlijk, doch ook
kieine ondernemers) en 6.000.000 voor die
genen, die reeds werkloos zijn en thans
eveneens noodgedwongen naar Iets anders
moeten uitzien. Het totaal bedrag wordt
als leening beschikbaar gesteld aan daar
toe aangewezen bank instellingen, die op
'naar beurt weer via handels- en industrieele
associaties de ieeningen verstrekken De
regeering chargeert 3.2 pCt. rente, terwijl
de banken aan de associaties niet meer
mogen berekenen dan 3.9 pCt. De rente
door de uiteindelijke leeners te betalen zal
7.2 pCt. niet mogen overschrijden. Het ge
leende bedrag moet in 10 jaren worden
terugbetaald.
Wat betreft de 6 000.000 Yen voor werk-
loozen, hiervan zullen eveneens leeningen
worden verstrekt ad 300 Yen per hoofd,
waarmede men de menschen in staat wil
stellen een bedrijfje te beginnen.
Vrouwelijke arbeidskrachten.
In de z.g. vredesindustrieën is steeds een
voorname plaats ingenomen door vrouwe
lijke arbeiders, die voor een groot deel uit
de landbevolking werden gerecruteerd. Door
de groote armoede die er in landbouwers-
kringen voortdurend heeft geheerscht, zijn
zij reeds Jaren gedwongen in de Industrie
een mager bestaan te verdienen.
Thans komen door de beperkende bepa
lingen op het gebruik van diverse artike
len in het binnenland en dus ook op de be
trokken industrie naast mannelijke ook veel
vrouwelijke arbeidskrachten vrij. Haar. die
van het land afkomstig zijn, wordt thans
dringend aangeraden, weer terug te kee-
ren. Ook in den boerenstand namelijk is
langzamerhand een groot tekort ontstaan
aan handen. Van de landbevolking toch,
uie, alhoewel Japan zich zoo geweldig in
dustrieel ontwikkeld heeft, nog steeds ruim
de helft van het totaal inwonersaantal om
vat, trekken zoowel leger als vloot hun
grootste aantal manschappen. Niettegen
staande den zeer slechten economischen
toestand van de Japansche landbevolking,
die in diverse districten dikwijls op den
rand van verhongering vegeteert, is zij
physlek veel sterker dan de stadsbevolking,
i.e. de industrie-arbeider der groote fabrie
ken en als zoodanig veel beter geschikt
voor oorlogsmateriaal. Het spreekt dus van
zelf. dat het van het grootste belang is,
dat men de leeggekomen plaatsen op het
land zooveel mogelijk tracht aan de vul
len met de vrijgekomen vrouwelijke ar
beidskrachten die van het land komen en
zich als zoodanig dus gemakkelijker aan
passen. Het ziet er echter naar uit, dat
niettegenstaande de groote vraag naar ar
beidskrachten aan den eenen kant en het
overschot uit de vredeslndustrie aan den
anderen kant. Japan gedurende het Ch na-
conflict zal blijven zitten met een werk-
ioozen-probleem.
FAR EAST.
(Nadruk verboden).
NOORDWIJK.
Loop der bevolklnf.
Gevestigd: Th. M. Vandevenne, Langeveld
29; J. M. P. van den Bekerom, Langeveld 29;
M. A. Kuijper. Zwarteweg 20; Bar.sse M. L. A.
de Vries, geb. Maijdell, Duinweg 17; Wed. H. F.
Bekker geb. M. G. Ausum, Wilhelminastraat 15;
H F van der Horst en fam., Q. van Uffordstr.
12; P. J, van der Loo, Q. van Uffordstraat 12;
J. B. A. C. N. Meeuwesse, Oude Zeeweg 118;
J. Norden, Q, van Uffordstraat 8.
Vertrokken: M. J. H. Braber naar Vlaardin-
ger-Ambacht, Mauritssingel 27; M. C. van
Velzen, n. Zoeterwoude, Hooge Rijndijk F. 109;
A. Laven n. Voorschoten, Leidscheweg 303; P.
Laven naar Gemert, p.a. G. Eikelenboom; J.
P. Verwer naar Den Haag, van Zeggelenlaan
314; J. van der Meulen. geb. van Dijk, naar
Grfjpskerk, Ger. Pastory Th. E. Hogervorst
naar Wassenaar. Boerderij ..Duinrell"; P.
Schotman, naar Rotterdam. Slaghekstraat 185;
G. A. M. Geerlings, geb. Ruigrok, naar Noord -
wijkerhout, Kerkstraat 119.
Burgerlijke Stand.
Geboren: Elisabeth Maria Christina d. van
C. P. Alkemade en E. A. M. Peeperkorn; Simon
z. van J. P. K. Barnhoorn en N. Admiraal;
Adrianus Jacobus Cornells z. van P. J. Ruigrok
en C. C. van Berkel; Cornells Gerardus Adria
nus z. van C. W. van der Meer en M. C. KHJn;
Gerardus Antonius Nicolaas z. van G. Raap
horst en G. Th. van Gijlswijk; Cornells Simon
Antonius z. van L. Vliet-Vlieland en D. M.
Bakker; Petronella Diederika Leuna d. van W.
Guijt en J. van Duijn.
Getrouwd: G. M. Geerlings en G. A. M.
Ruigrok.
Overleden: Cornells Verweij 58 jaar geh. met
A. H. van der Weijden.
U ademt direct weer gemakkelijk. Een paar dezer
nieuwe druppels in ieder neusgat verwijdert
s,ijm' geneest opgezwollen
slijmvliezen en lucht op.
3328
(Ingez Med.)
NOORD W1JKERHOUT.
Feestavond „Vreemdelingenverkeer".
Ten bate van de jeugdige Ver. „Vreem
delingenverkeer" (V.V.V.) werd alhier ge
geven een druk bezochte feestavond, waar
op het aantal leden nog flink steeg. Een
bekende operette werd met veel succes
opgevoerd.
De collecte voor het „Dorus Rijkers
fonds" heeft alhier opgebracht f. 35.03. Een
der jongedames die de bloempjes hielp ver-
koopen, had daarvoor zooveel talent, dat
zij er binnen enkele uren niet minder dan
155 aan den man wist te brengen!
De verkoop stond onder leiding der da
mes C. en D. Padding, alhier.
Father J. Doeswijk, die alhier zijn
verlof doorbracht vertrekt 1 Dec as.
wederom naar de Goudkust van W. Afrika,
waar hij zijn missie-post stichtte. De reis
zal geschieden per ss. Amstelkerk van de
Holl.-Afrika-lijn.
VOORHOUT.
Lustrum der K. J. M. V.
In de groote zaal van het Parochiehuis
werd door de afd. der K.J.M.V. feestelijk
haar eerste lustrum gevierd. De belang
stelling was bijzonder groot.
De voorzitter der K.J.M.V., de heer A. C.
H. N. M. de Bekker opende, verwelkomde
den burgemeester, de geestelijkheid, de
zustervereen. enz., waarna hij het be
kende tooneelgezelschap: „Het Haagsch
Tooneelgezelschap" onder leiding van de
heer Pierre Balladux voorstelde, dat een
voorstelling zou geven van: „Amor in de
Pastorie".
Het muzikale gedeelte werd opgeluisterd
door de Band „The Lucky Stars", uit Sas-
senheim.
Na een uitstekende uitvoering, dankte de
voorzitter het gezelschap, waarbij aan de
dames een viertal bouquetten bloemen
werd overhandigd.
Men meldt ons uit Noordwijk:
Sinds eenige dagen houdt de kwestie
„Bus of tram" de Noordwijksche ge
moederen bezig en staat dit onderwerp
voor het eerst in het Leidsch Dagblad
van 10 dezer aangesneden, in het mid
delpunt der opbare belangstelling. Zélfs
ziet men, zooals dit gewoonlijk gaat,
een kamp van pro en contra ontstaan,
het voor en tegen wordt ijverig in dis
cussie gebracht en het is momenteel
nog moeilijk om hieruit „de stem der
publieke opinie" te peilen.
Alvorens op de argumenten nader in te
gaan, verplaatsen wij ons in gedachte naar
een tijdperk van een kleine dertleg jaren
terug, toen op de lijn LeidenNoordwijk
de electrische tractie de oude stoomtram
verving. De electrische werd met groot en
thousiasme in dienst gesteld en blijkens de
courantenberichten uit die dagen werd
vooral de rustige gang en de vergroote
snelheid als om strijd geprezen. Vooral de
laatste jaren hapert er echter iets aan de
Noordwijksche tram, hetgeen niet onopge
merkt is gebleven. Herhaaldelijke wijzigin
gen ln tarieven, ia tusschentijdsche wijzi
gingen in de dienstregeling wezen er op
dat de N.Z.H. zoekende was. Blijkens de
regelmatig verschijnende publicaties over
de behaalde bedrijfsresultaten, blijkt dat de
exploitatie der tram weinig bevredigend
wordt, is het reizen per tram geen onver
deeld genoegen meer en naar veler smaak
niet beter dan tn het oude stoomtrammetje.
Met het publiek mag verondersteld wor
den dat de N.Z.H. inziet dat het zoo niet
blijven kan maar goede raad ls ongetwij
feld ook hier. zéér duur.
Reeds eenige maanden hoorde men
fluisteren dat de Maatschappij te kie
zen of te deelen heeft tusschen zeer
kostbare uitgaven voor verbetering van
weg en materieel of opruimen en ver
vanging door moderne bussen; een
logische gedachtengang, waarop inmid
dels van officieele zijde geen commen
taren te verkrijgen zijn- Toch lijkt een
beslissing binnen afzienbaren tijd, na
rijpelijk overleg met de zeer vele in
stanties, welke hierin een woordje
moeten meespreken, tot de groote
waarschijnlijkheden te behooren.
De voorstanders van een moderne bus
verbinding wijzen er op, dat de voortschrij
ding der techniek zich ontwikkelt naar de
richting van een busverkeer.
Als sterkste voorbeeld noemt men de
ontwikkeling der Geldersche Tramwegen in
de Achterhoek welke zich in korten tijd
uiterst populair heeft gemaakt, om niet te
spreken van de verbetering in het Haar-
lemsche stadsbeeld, de nieuwe Amsterdam-
sche wijken, de busdienst in het Gooi en
de buslijn AlkmaarLeeuwarden, welke
onmiskenbaar in deze richting wijzen. Om
bii Noordwijk te blijven ziet men. dat de
bus van Noordwijk naar Den Haag door het
verloopt en dat vooral de lijn Leiden— publiek geprefereerd wordt boven de tram
Noordwijk een ernstig zorgenkindje is. Het
gevolg hiervan is. naar het ons toeschijnt
en overigens zeer verklaarbaar, dat er zoo-
over dit traject. Verder wijzen zü er op hoe
Noordwiik zich zou kunnen ontwikkelen in
dien de trambaan gesloopt werd. De smalle
wel aan "we® als werken niet meer de zorg weg van Rljnsburg tot Noordwiik Binnen
van voorheen wordt besteedt. Nog herin- zou in een moderne verkeersweg herscha-
neren wii ons de aankomst van de nieuwe j pen kunnen worden en de Voorstraat van
trams .welke in Oostenrijk gebouwd wer- een verkeersobstakel in een waardige rus-
dén als den dag van gisteren, maar de tige dorpsstraat. Bestrating van den tram-
appreciatie er voor is evenals de wagens 1 baan van Raadhuis naar Zeestraat zou een
zelf, versleten. De trambaan verkeert in een enorme verbetering zijn en verkeer vooral
deplorabelen toestand en vooral wanneer t van wielrijders en auto's door Wilhelmina-
de dienst met één motorwagen gereden I straat en Kerkstraat aanzienlijk ontlasten.
Verkeer in de Zeestraat en Nieuwe Zeeweg
zijn zonder overdrijving thans levens ge.
vaarlijk. Men droomt ln kringen van bus-
voorstanders reeds van een Prinses Beatrix
Boulevard voor het gedeelte Duinweg tot
Koningin Astrid Boulevard, als een nieuwe
hartader van Noordwijk aan Zee met een
verkeersplein bij het tegenwoordige tram
station. waarvan het centrum gevormd
wordt door een monumentale muziektent.
Tenslotte memoreert men, dat een bus
exploitatie veel soepeler en economischer
is dan een electrische tram.
Om nu de tramvoorstanders aan het
woord te laten, zoo prefereeren deze een
gtede tram boven een goede bus Een ge
zellig rookcoupétje, waar de laatste dorps
gebeurtenissen besproken worden, doet de
reisduur omvliegen en vaak hoort men dan
ook aan de Douzastraat „Hè, zijn we er al?"
Hier geldt ook .JUlstoire se répète". Het
zelfde argument gebruikten onze voorva
deren zaliger gedachtenis reeds toen de
diligence het verkeer per trekschuit kwam
belagen en de oude Noordwij kers noemen
u met name nog de leden der oude garde,
welke hardnekkig vasthielden aan het
Noordwijksche Stoombootje van de Mare
naar de Schie. Zelfs was er Zaterdags een
vaste krine van Dassagiers, welke onderling
een kaartclub hadden en booze tongen
fluisteren nog steeds, dat eenlgen in Leiden
niets te doen hadden, maar niet gaarne
hun vasten uitgangsdag mistten. Men
noemt onder hen zelfs namen van leden
der toenmalige Noordwijksche Vroedschap
en schrijver dezes schroomt zich niet te
verhelen, dat hy met ongetwijfeld velen de
bootreis van Leiden naar Noordwijk in
dankbare herinnering met zich ronddraagt.
Voors:anders argumenteeren. dat juist de
tram meer leven en vertier in het dorp
brengt. Het wordt ook niet bevorderlijk
voor de badplaats geacht indien Scheve
ningen. Zandvoort, Hoek van Holland. Kijk
duin en eventueel ook nog Katwijk met
goede spoor- en of tramverbindingen be-
reikbaar^iin en Noordwiik op een bus zou
aan aangewezen. Men acht een bus minder
aristrocratisch en in strijd met het cachet
der badp'aats.
Hoe het zij officieel weigert men alle
commentaar. Het casseren der instant':s
is in leder geval e:n zeer tijdroovende ge
beur enis en het f'aat wel vast dat er rog
heel wat s.uifzand over de hoofden der
Noord wij kers zal waaien alvorens een wij
ziging in den bestaanden oes.and een vol
dongen feit zal ziin Zoo dacht de gemeen
teraad van Noordwiik er blijkbaar net zoo
over, toen zij het voorstel aannam om
voorloopig de oude Huis ter Duinstraa' nog
maar eens wat op te lappen inplaats van
met den eenigen tijd geleden betoonde voort
varendheld hier de bordjes te verhangen.
3—3
