STADSNIEUWS
BUITENLAND
79sfe Jaargang
WOENSDAG li NOVEMBER 1938
No. 24123
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Hedenavond
verduisteringsproef
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
Algemeene Toestand
verwacht
LE1DSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
ctsTytr regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Ineasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummer* voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, wsar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f.2 35
per week f. 0.18
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.t
BET 126-JARIG BESTAAN VAN 4 R.L
Vergadering der oud-gedienden.
Gisteravond vergaderde de Commissie
van Oudgedienden van het 4de Regiment
Jhfanterie.
be secretaris, de heer Geene. deelde
inede, dat reeds een groot aantal zich heeft
opgegeven om deel te nemen aan de réunie.
Zelfs eenige van 80 Jaar gaven zich op,
hoewel de leeftijd van de meesten ligt tus-
schen de 40 en 60 jaar. Ook van buiten de
stad kwamen opgaven binnen, doch dit kon
veel grooter zijn. vooral uit Rotterdam,
char velen uit die stad bij het 4de gediend
hebben.
De voorzitter deelde mede, hoé hij zich
het verloop van dien dag had voorgesteld.
'3 Morgens om 10 uur aantreden en kennis
making met vroegere kameraden. 11 uur
défilé voor de autoriteiten en kleine rond
gang door de stad' met muziek, vermoede-
hjk de oude stafmuziek van het 4de.
s Middags om 12'/i uur uitdeeling van
brood en koffie. Om 2 uur filmvoorstelling
of voor hen, die van buiten de stad komen,
bezichtiging van de uitbreiding der stad en
omgeving in autobussen. 6 uur gezamen
lijke maaltijd soldatenmenu)
Voor hen, die gewoon waren de militaire
tehuizen te bezoeken staan deze den ge-
beelen dag open.
s Avonds gezellig samenzijn. Wat daar
Bjxden zal worden, is nog in voorberei-
dbtxi stadium.
De voorzitter deelde voorts mede. dat
de inschrijving nog geopend blijft; hij
verwacht, dat vele oud-miliciëns zich
alsnog zullen opgeven aan het secreta
riaat: Vondellaan 20, onder opgave in
welk jaar werd gediend en in welk
bataljon en compagnie.
Verschillende voorstellen werden nog be-
tproken, waarna de voorzitter de vergade-
itag sloot.
VOLKSKUNST EN INHEEMSCHE
INVLOED OP DE KUNST VAN DE NOOR
DELIJKE PROVINCIES VAN HET
ROMEINSCHE RIJK.
De heer Is. Hannaart,
Lezing van dr. W. C. Braat.
Bovenstaand onderwerp behandelde dr.
Brast gisteravond in het Museum van
Oudheden aan de hand van een groot aan
tal lichtbeelden.
In de volkskunst zijn vaak stijlelemen
ten van een oudere periode bewaard ge
bleven. Het probleem van de volkskunst in
de Romeinsche provincies is vooral daarom
ran belang, omdat het ons een indruk
jeeft van het eigen kunstgevoel der pro-
uteialen. Dit wordt door de echte pro-
Mciaal-Romelnsche kunst bUna volkomen
verstikt.
Spr. toonde met een aantal voorbeelden
aan, hoe de kunstontwikkeling in de pro
vincie die te Rome steeds op den voet
TOlgt. Directe stijlinvloed van de provin
ciale kunst op de Romeinsche kunst is niet
aan te wijzen. Naast de provinciale kunst
"inden wij echter in de Keltische landen
den Romeinschen tijd een groot aantal
primitieve sculpturen, die met de eigenlijke
Provinciaal-Romeinsche kunst niets te
Baken hebben.
Hoe primitief deze dingen ook zijn, toch
VEhaden zij een echt Keltisch kunstgevoel,
rooajs bij vergelijking met tal van zuiver
Keltische kunstwerken uit den vóór-
«omeinschen tijd blijkt De Keltische
™ist nu, is anti-naturalistisch. Ook wan-
Jeer de Keltische kunstenaar een vreemd
voorbeeld navolgt, kan hij niet laten zijn
ol>]ect te abstraheeren, als het ware boven
°e realiteit te verheffen.
Jo den laat-Romeinschen tijd, als het
Bbeemsche element meer en meer de Ro-
Bemsehe samenleving doordringt, komt
Bt ook in de kunst tot uiting, niet door
wn directen stijiinvloed. maar door een
oeuivloeding van binnen uit.
"tenslotte de Romeinsche cultuur is
uitgebloeid, neemt het inheemsche element
opnieuw de leiding.
40 JAAR KELLNER.
Aan de Sociëteit .Minerva".
Onder vele blij
ken van belang
stelling heeft gis
teren de heer
Isaac Hannaart
den dag herdacht,
waarop hij voor
40 jaar zijn in
trede deed als kell-
ner in de Studen-
ten-Societelt „Mi
nerva".
Gistermiddag werd
de jubilaris met
zijn vrouw en kin
deren in een fees
telijk versierd rij
tuig van zijn wo
ning gehaald en gebracht naar de Socië
teit, waar hij werd ontvangen in de Com
missiekamer.
Hier werd hij achtereenvolgens toege
sproken door de heeren N. J. Westpalm
van Hoorn van Burgh. president der So
ciëteit, H. Taudin Cliabot, praeses-quaestor,
W. Herfst, commissaris van het Consuma-
bel, W. C. Bothenius Lohman. oud-presi
dent en door den heer J. Pitlo, directeur
van „MInerva". Al deze toespraken gingen
vergezeld van de aanbieding van geschen
ken.
Na afloop dezer huldiging receplëerde
Hannaart in de Bibliotheek, waar zeer vele
reünisten en leden hun gelukwenschen
kwamen aanbieden.
Vanzelfsprekend bleef het personeel niet
achterwege en bood eveneens een cadeau
aan, waarbij de oudste kellner, de heer
Knaap als woordvoerder optrad.
Het feestelijk verloop van den dag van
gisteren zal Hannaart de overtuiging heb
ben geschonken, dat zijn goede diensten
door velen zijn gewaardeerd en dat de her
innering aan zijn persoon niet oohoudt aan
Tiet einde van den studententijd.
CONGREGATIE DER H. FAMILIE.
Het 75-jarig bestaansfeest.
De congregatie der H. Familie der Paro
chie van O. L. Vr. Hemelvaart en St. Jo
seph viert het 73-jarig bestaansfeest.
In de Broederschapskerk werd dit feest
Zondag op waardige wijze kerkelijk her
dacht, waar tevens de jublleerende leden
door deken A. Homulle werden toegespro
ken. Een viertal leden ontving het eere-
kruis voor het zestigjarig lidmaatschap;
een grooter aantal ontving het eerekruls
voor het 50-jarig lidmaatschap, terwijl ds
vele zilveren jubilarissen eveneens het
eerekruis uit handen van den deken moch
ten ontvangen.
Gisteravond werd den leden een feest
avond aangebeden in den foyer van de
Stadsgehoorzaal. De directeur der mannen-
afdeeling kapelaan Hofstede sprak het
openingswoord, waarin hij in het bijzonder
den jubilarissen (essen i een hartelijk welkom
toriep en memoreerde dat 25 jaar geleden
de feestrede werd uitgesproken door den
huidigen bisschop mgr. J. P. Huibers, toen
tertijd hoogleeraar aan het Seminarium te
Warmond als oud-directeur der Aartsbroe
derschap
Na te hebben aangespoord in het belang
van het Christelijk huisgezin trouwe leden
te blijven of te worden, wenschte spr. allen
een prettigen avond. De H. Odo-knapen
onder leiding van hun directeur kapelaan
E. A. M Paap, oogstten met hun zang ge
weldig succes.
Voor het vroolijke gedeelte zorgde Henry
Nolles. die met enkele goocheltoeren en
veel grapjes de aanwezigen heel aange
naam bezig hield, terwijl mej. Goudzwaard
veel succes had met haar sprekende pop.
Te kwart voor elf was deze feestviering
afgeloopen.
BAZAAR EEN-KWARTIERTJES-BOND.
INDONESISCHE LEB AR AN - VIERING
TE LEIDEN.
Het einde van den Vastentijd.
Men schrijft ons: Het is eigenlijk niet
goed om de Lebaran te beschouwen als de
eerste dag van het Islamietische Nieuw
jaar, zooals onder de Europeanen in Indië
gebruikelijk is. Het eigenlijke Islamietische
Nieuwjaar begint pas drie maanden later,
nl. met de maand Asjoera. „Lebaran" is
afkomstig van het Javaansche woord „le-
bar" of „boebar", hetgeen afgeloopen be-
teekent. Het is afgeloopen met de vasten.
De vastenmaand of de Islamietische maand
„Ramadhan" is ten einde en men is er blij
om, dat de tijd van de zware geesteszuive-
ring, meditatie, gebed en Koran-reciet, ge
paard met onthouding van spijs en drank
van zonsopgang tot zonsondergang en van
alles, wat voor het algemeen moraal niet
goed is, voorbij is. In Indië wordt de Le
baran of in het Arabisch de „Ied-ll-Fitrie".
met het gebed in de moskeeën of in de
open lucht plechtig gevierd. Op dien dag
dit jaar zal de Lebaran op den 24sten
November vallen - worden de mooiste klee-
ren aangetrokken en de lekkerste, en voor
de Westerlingen vaak te heete spijzen, toe
gediend. Op dien dag ook verliest men niet
het lot van de armen en behoeftigen uit
het oog, want men laat hen in dien blijden
dag ook deelen. De rijken geven hun 1/40
van hun bezittingen als „zakat" („armen
belasting"). Mooie kleeren krijgen ze ook.
Het vleesch, dat in hun dagelijksch menu
ontbreekt, prijkt op dien dag. hoe beschei
den dat ook mag zijn, op tafel. De men-
schen komen met een lachend of droevig
gezicht, naar gelang hun goede of slechte
I wandel van het afgeloopen jaar, elkaar te
gemoet en geven elkaar de hand om elkaar
hun eventueele zonden te vergeven. De oud
ste van het gezin, familie of dorp mag op
dien dag zeer trotsch zijn, want behalve
de geschenken, die hij ontvangt, mag hij
zich op dien dag op een druk bezoek van de
jonge generatie verheugen, die hem een
voetkus komt brengen om zijn zegen af te
smecken. Het gaat daar in het verre land
met zijn aparte tradities plechtig toe.
Heden wordt de stad verduisterd.
Ieder aan zijn huis gekluisterd,
't Eenig lichtpunt in het donker
Maneschijn en ster-geflonker.
NIEUW GEVAL VAN KINDER
VERLAMMING.
Bij kind van l'/i jaar.
De directeur van den Gem. Geneeskun
digen Dienst deelt ons mede, dat bij een
l'/i-jarig kind, wonende in de Genestet-
straat, kinderverlamming is geconstateerd.
Het is niet bekend op welke wijze de be
smetting is ontstaan.
Het kind is overgebracht naar het
Academisch Ziekenhuis; de toestand is niet
ernstig.
Hier in Holland is de atmosfer heel an
ders. Deze heeft een afspiegeling in de
viering van de Lebaran tengevolge. De Le-
baran-viering heeft hier een traditioneel
karakter gekregen, waarbij niet alleen In
donesische Islamieten, maar ook Christe
nen mogen deelnemen. Het is ook goed. Het
is een zuiver Indonesisch nationaal feest
geworden. Voor dit doel is te Leiden een
Lëbaran-comité gevormd, waarbij naast de
Indonesische Studenten ook de ouderen een
eereplaats krijgen. De reden van dit laatste
is de traditioneels adat, die voorschrijft,
dat men bij feesten of andere plechtighe
den de ouderen moet eeren. Zoo zitten in
het Indonesische Lebaran-eomité als voor
zitter dr. Soewarno. de bekende praktisee-
rende oogarts ten Den Haag, en als vice-
voorzitter dr. Soesilo, de bekende bacterio
loog en malaria-expert, die momenteel in
Holland vertoeft. Niet op 24 November zal
de Lebaran-viering gehouden worden, zoo-
als de officieele datum is, maar op 3 Dec.
in café-restaurant „De Harmonie"
Naast den bekenden maaltijd, die zeker
Indonesisch zal zijn, zullen diverse attrac
tie®, o.a. Indonesische kunst, worden gege
ven. Met de a s. Lebaranviering zullen alle
Indonesiërs, die in Holland studeeren, naar
de Sleutelstad, de voor de Indonesiërs van
ouds bekende Universiteitsstad, toestroo
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijving: Jac. Cohen v/h. A.
Schaerenberg. Breestraat 4 (filiaal), Leiden,
hoofdzaak: 's-Gravenhage. Verzilverde me
talen, porselein, byoux, enz.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Bevorderd is tot doctor in de Wis- en Na
tuurkunde, op proefschrift getiteld ,.'sRijks
Museum van Natuurlijke Historie 1820-1915"
mej. A. Gijzen, geboren te Rotterdam. Ge
slaagd voor het candidaatsexamen geschie
denis. de heer H Binnendijk (Wassenaar);
voor het candidaatsexamen Wis- en Na
tuurkunde, letter A. mej. A Schippers
(Voorburg); idem, letter F, de heer K.
Beyer (Den Haag); voor het doctoraal exa
men Wis- en Natuurkunde, hoofdvak Phar-
macie. de heer P. Pols (Rotterdam) en idem
hoofdvak Geologie, de heer C. Beets (Heem
stede).
MUZIEKAVOND IN ENDEGEEST C O.
Gisteravond werd in de Centrale Ont
spanningszaal van het gesticht Endegeest
een muziekavond gegeven door het Man
doline Gezelschap „Kunst en Genoegen"
uit Leiden, directeur de heer H. Leenstra
uit Den Haag.
Na afloop voerde het tooneel- en revue
gezelschap „Die Haghe", dir. de heer J. B.
W. Herrie uit den Haag, een familietafereel
op genaamd ..De Aardschok".
Aan het einde van dezen goed geslaag
den avond heeft de geneesheer-directeur
dr. F. J. Stuurman beiden gezelschappen
den dank der verpleegden overgebracht.
BINNENLAND.
Er zullen in ons land twee kampen voor
Joodsche vluchtelingen worden inge
richt. (3e Blad).
De begrooting voor Sociale Zaken. (3e BI.)'
Waarheen reist de Nederlander? (Binnen
land. 3e Blad).
Nederiandsch initiatief voor Joodsche ko
lonisatie. (3e Blad).
De installatie van den nieuwen burgemees
ter van Lisse, jhr. mr. Van Rijckevor-
sel. (3e Blad).
AMSTERDAMSCHE BEURS.
Kleine omzetten - Prijshoudende markt
Amerika in herstel - Beleggingsmarkt
stil.
0 L SCHOOL VROUWENKERKHOF.
Ouderavond.
bovengenoemde school is een ouder-
J™™ Sehouden, welke slechts matig be-
~Wt was. Dit valt vooral te betreuren,
Beat van dezen avond door de ouder-
B™'ssie en het personeel der school veel
ere was gemaakt. Dank zij de welwillende
■wewerking van den heer Llngsma kon
jet zestal alleraardigste films worden ver-
die zeer in den smaak vielen. Boven
ton a verBELS'te de heer J. Wolfslag zijn
khets 6611 geestig voorgedragen
pauze werden thee en sigaren aan-
5 roden en namen de ouders met belang-
eumg kennis van de producten, door de
ijues in de handwerkles vervaardigd.
tM 7?°™'ter van den Centralen Ouder-
j!*~ bleld een gevoelvolle en ernstige toe-
X2o 101 ouders, hen wijzende op hun
j^ten tegenover de openbare school. In
mfk van meJ- van Ller°P werd de
Vijlbrief tot lid van de oudercommis-
aangewezen.
tela» cie voorzitter, de heer Bleyi, het
liw Van hct schoolfonds nog weer eens
had uiteengezet, ging men zeer
huiswaarts.
Ten bate van het verwaarloosde kind.
Voor de twaalfde maal organiseeren de
dames van den Eén-Kwartlertjesbond on
der de enthousiasste leiding van mej. C. E.
van Voortnuysen in de groote zaal van het
Nutsgebouw een bazaar, waarvan de op
brengst strekt ten bate van het verwaar
loosde kind, ongeacht tot welk geloof of
politieke richting zijn ouders behooren.
Door deze sympathieke doelstelling, welke
Izich over een breed front uitstrekt, mag de
Eén-Kwartiertierbond zich in veler
daadwerkelijke medewerking verheugen,
hetgeen in den goederenvoorraad tot uit
drukking komt
Er is een geweldige hoeveelheid hand
werken, kinderkleedingstukken, huishoude
lijke artikelen, levensmiddelen e.d. bijeen
gebracht, zoodat, wanneer morgenavond een
bordje „uitverkocht" op de deur kan wor
den gehangen, een flink saldo aan de tien
daarvoor in aanmerking komende vereeni-
glngen kan worden afgedragen.
Het zou een prachtige belooning zijn voor
de vele moeiten en opofferingen, wanneer
dit resultaat eens zou mogen worden be
reikt!
Daarnaast is ook gezorgd voor de ge-
wenschte attracties, zoodat men volop ge
legenheid heeft om het nutt'ge met he'
ar"geneme te veresnteen.
Gaarne wekken wij op om dezen bazaar
vandaag of morgen te bezoeken: men dient
daarmede een goede zaak, die recht heeft
op aller steun.
HET LIDO-THEATER-
Naar wij vernemen is het Lido-Theater
alhier omgezet in een Naamlooze Vennoot
schap waarvan de directeuren zijn de hee
ren gebr. Van Kleeff te Amsterdam.
BUITENLAND.
De Joden-vervolging in Duitschland. (ld
Blad).
Het Hongaarsche kabinet lm red y gereor
ganiseerd. (Buitenland, le Blad).
Koning Carol van Roemenië te Londen.
(Buitenland, le Blad).
Engelsch-Amerikaansch handelsaccoord be
reikt. (Buitenland, le Blad).
Het Fransche vakverbond tegen Reynaud's
decreten. (Buitenland, le Blad).
ZEE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Een der Eerste Hulpposten in verband
met de luchtbeschermingsoefening van
I hedenavond Is niet gevestigd Zoeterwoud-
sche Singel 97. doch Witte Singel 96.
Voor het alhier afgenomen examen
van apothekers-assistent is geslaagd mej.
iW. v. d. Noest (Wassenaar).
De Joden-vervolging Koning Carol van Roemenië
te Londen Engelsch-Amerikaansch handelsverdrag
Voor onze omgeving is nevelig
tot betrokken of zwaar bewolkt
weer te verwachten met plaatselijk
mist in den nacht en den och
tend. De wind blijft zwak tot matig
uit Oost tot Zuid. Neerslag van be-
teekenis is niet te voorzien. Het
wordt iets kouder.
Nog steeds houdt de Duitsehe Joden-ver
volging de wereld bezig. President Roosevelt
heeft thans ook persoonlijk zijn afkeuring
uitgesproken!
In Duitschland groeit in de pers de ver
ontwaardiging over de verontwaardiging in
het buitenland en al feller en feller wordt
de toon.
Hopeloos bedorven is de atmosfeer.
Hoewel officieel daaromtrent nog weinig
bekend is, schijnt het dat Engeland en Ame
rika thans bezig zijn het vraagstuk onder de
oogen te zien. hoe den Dultschen Joden hulp
kan worden geboden. Men zoekt naar ge
bieden. waar deze arme vertrapten een
nieuw bestaan zouden kunnen vinden. Als
zoodanig hoort men Britsch Guyana noe
men.
In Amerika gaat men zelfs zeer ver.
Talrijke „niet-Joodsche" Amerikaansche
publicisten hebben een comité gevormd voor
de verdediging van den moordenaar van
legatieraad von Rath. Het initiatief hiertoe
is genomen door de publiciste mevrouw
Dorothy Thompson, die het in een gister
avond gehouden radiorede heeft uiteenge
zet De door het comité bijeen te brengen
gelden zullen worden gebruikt om Grynspan
den bijstand te verzekeren van een Fran-
schen advocaat, die uit de besten zal wor
den gekozen.
De arbeidersfractie in het Britsche Lager
huis heeft een motie ingediend, waarin ge
zegd wordt, dat het Lagerhuis met ernstige
bezorgdheid kennis neemt van de betreu
renswaardige behandeling, ondergaan door
I zekere godsdienstige, politieke en rasmin
derheden in Europa en met het oog op den
groeienden ernst van het vluchtelingen
vraagstuk het zou toejuichen, wanneer on
middellijk door samenwerking tusschen de
landen, met inbegrip van de Vereenigde
Staten, een gemeenschappelijke politiek tot
stand zou komen.
Men verwacht, dat Attlee de regeering
nog deze week zal vragen, wanneer deze
motie besproken kan worden.
De koning van Roemenië en kroonprins
Michael zijn gistermiddag met den torpedo-
bootjager Sikh, welke door andere jagers
en vliegtuigen geëscorteerd werd. te Dover
aangekomen, waar de hertog van Kent hen
namens den Koning welkom heette. Ten
gevolge van de mist was de aankomst drie
kwartier vertraagd.
Te Londen werden zij aan het Victoria-
station verwelkomd door den koning, den
hertog van Gloucester, Chamberlain, Hali
fax. Hoare, Backhouse, en vele andere hoog
geplaatste persoonlijkheden. Onderweg
naar Buckingham Palace werden de ko
ninklijke bezoekers geestdriftig door de be
volking toegejuicht. In Buckingham Palace
werden de koning en Prins Michael begroet
door de Engelsche koningin en de prinses
sen Elizabeth en Margaret. Later hebben
Carol en Michael een bezoek aan koningin
Mary gebracht.
Ongeveer 160 gasten, onder wie de eerste
minister, de leden van het kabinet en alle
zestien ambassadeurs, die geaccrediteerd
zijn bij het hof van St. James, hebben
gisteravond aangezeten aan het banket, dat
de Koning en de Koningin op Buckingham
Palace hebben aangeboden. Ook Attlee en
Firow zaten aan.
Koning George heeft tijdens het banket
op de gezondheid van Koning Carol en Prins
Michael en de blijvende welvaart en voor
spoed van het Roemeensche volk gedronken
en verder gewezen op de hechte banden tus
schen Engeland en Roemenië, gedurende
den oorlog ontstaan. Ik vertrouw er op,
voegde hij ere an toe. dat de gelukkige be
trekkingen in de toekomst zullen blijven
bestaan en de belangen van dien vrede die
nen, welke beide volken zoo vurig begeeren.
In zijn antwoord zeide koning Carol, dat
zijn bezoek een gunstige gelegenheid biedt
de vriendschapsbanden, welke beide landen
reeds zoo vele jaren verbinden, te bevesti
gen.
Officieel wordt medegedeeld, dat de
koning van Engeland koning Carol heeft
benoemd tot ridder in de orde van den
Kouseband, terwijl kroonprins Michael
het grootkruis van de Victoria-ordewerd
verleend.
In welingelichte kringen te Londen wordt
verklaard, dat het Britsch-Amerikaansche
handelsverdrag en het Canadeesch-Ameri-
