in Duitschland
De vernietiging van het Jodendom
LEIDSCH DAGBLAD, Maandag 14 November 1938
Derde Blad
No. 24121
Boete van een milliard Mark
79sie Jaargang
Ook actie tegen de R.K. te verwachten?
|Toelichting van Goebbels
Angst en ontzetting onder
de Joodsche bevolking
2" m°eten hun cultuur voor henzelf be- De arrestaties toegelicht
Het
optreden
de R.K.
tegen
De reactie in het
Buitenland
Eindelijk een cigaret
die versch is en versch blijft!
...maar SKIPPY
smaakt duurder!
Navigatievlucht
Schiphol-Soesterberg-
Schiphol
FAILLISSEMENTEN
LUCHTVAART
DE eerste beslissingen tegen de loden in Duitschland zijn
gevallen: De loden worden practisch van hun laatste
economische en cultureele rechten beroofd.
De schade, aangericht door „de verontwaardiging van het Duit-
sche volk" aan Joodsche eigendommen moet onmiddellijk wor
den hersteld, op kosten van de Joodsche eigenaars zelf.
Als straf voor den moord op Von Rath wordt aan de Joodsche
gemeenschap in Duitschland een geldboete opgelegd van een
milliard rijksmark.
Verdere maatregelen zullen volgen.
Onder voorzitterschap van den gcvol-
Imachtigde voor het vierjarenplan, gene-
I nal-veldmaarschalk Goering, is Zaterdag
I beraad gehouden over de Jodenkwestie. De
I rijksministers, dr. Frick, dr. Goebbels, dr.
I Guertner, graaf Krosigk en Funk namen
er aan deel.
Een reeks van zeer ingrijpende maat-
I regelen werd besproken en voor een deel
|reeds aangenomen.
De gevolmachtigde voor het vierjaren-
■plan generaal-veldmaarschalk Goering,
■heelt een verordening uitgevaardigd,
[krachtens welke den Joden, van 1 Januari
I1S39 af. verboden wordt, een detailhandel
Ire drijven, verzendhuizen of bestelkanto-
Iten te hebben, of zelfstandig een hand-
I verk uit te oefenen. Evenmin kan. volgens
aim verordening, een Jood. na 1 Januari
■1939. nog bedrijfsleider zijn, in den zin van
Ice wet tot ordening van den nationalen
la-beid van 1 Januari 1934. Is een Jood in
|«n leidende betrekking in een handels-
idememing werkzaam, dan kan de be-
"ijfsleider hem met een termijn van zes
keken ontslaan.
Voorts heeft de gevolmachtigde voor het
fierjaenplan een verordening uitgevaar-
tgd. krachtens welke de geheele schade,
iflke door de „verontwaardiging van het
over het gestook van het internatio-
1 jodendom tegen het nationaal socia-
jüsehe Duitschland", op 8, 9 en 10 No-
tiber 1938 aan Joodsche zaken en wo-
is aangericht, door de Joodsche
ifenaars, resp. door de Joodsche handel-
irijvenden, terstond moet worden hersteld.
J De kosten van het herstel komen voor
rekening van den eigenaar der betrokken
iJtodsche handelszaken, resp. woonhuizen.
1 Aanspraken op verzekeringsuitkeeringen
han Joden van Duitsche nationaliteit, wor-
[fen ten gunste van het rijk in beslag ge-
tomen.
Verdere ingrij pende maatregelen dienen-
1de om „het Jodendom uit het Duitsche
■drijfsieven uit te schakelen en een eind
|t* maken aan toestanden, welke een provo-
|c"tie vormen", zullen zeer binnenkort in
(verordeningen en wetten worden vast-
^fclegd.
In het bijzonder is nog het besluit geno
ten. om de Duitsche Joden als gemeen-
khap. in den vorm eener geldboete ten
Mrage van een milliard rijksmark. te
[straffen voor den snooden moord te Parijs.
Dit bedrag komt volledig ten goede aan
tot rijk. De gevolmachtigde voor het vier
jarenplan heeft reeds een dienovereen
komstige verordening uitgevaardigd.
J Deze „boete" van 1 milliard mark zal
Ipheven worden in den vorm van een spe
cie belasting op het Joodsche bezit.
Daar de Joodsche gemeenschap in
bitschland ongeveer 600.000 zielen telt,
Iteteekent het opleggen van een boete van
T-'n milliard mark. dat de Joden per hoofd
U»;na 1700 mark zullen hebben te betalen.
arbij zijn vrouwen, kinderen, invaliden
«ouden van dagen meegerekend.
Een bijzondere verslaggever van Reuter
geeft een exclusief onderhoud gehad met
Minister Goebbels. Deze zeide onder meer:
-De gebeurtenissen der laatste dagen
zijn niet anders dan de symptomen van
een besmetting, die in het lichaam van
het Duitsche volk en naar mijn mee
ding in het lichaam van alle volken
tracht te kruipen. Wij Duitschers zijn
handgemeen geworden met de sympto
men dezer besmetting en moeten den
strijd voortzetten. Wij wenschcn dat
Engeland zich niet bekommert om de
w>jze, waarop wij het Joodsche vraag
stuk zullen oplossen".
IIn antwoord op verschillende vragen van
|®cn ^uter-verslaggever zeide Goebbels, dat
Ka van een milliard mark zal worden
I iïïev"en in den vorm van een belasting.
Ip/V-toklsehe vermogen bedraagt, als ik
ben ingelicht aldus Goebbels
|,J?eveer 8 milliard. In de naaste toekomst
geheele reeks decreten worden
van de rente hunner beleggingen leven. Zij
kur\nen ook productieven arbeid verrich
ten. doch ook daarin zullen zij beperkt
worden, indien zij een uitdagende houding
blijven aannemen en den toestand verscher
pen In geen geval zal een vreemdeling
leed gedaan worden, of een aanval worden
ondernomen op buitenlandschen eigen
dom."
Tenslotte zeide Goebbels op een desbe
treffende vraag nog:
„Ik geloof in de mogelijkheid van be
tere Duitsch-Engelsche betrekkingen en
ik wensch die ook. Maar tevoren moe
ten zekere voorwaarden vervuld wor
den. Belangrijker nog dan politieke
voorwaarden zijn de voorwaarden van
psychologischen aard. Engeland moet
eens en vooral begrijpen, dat wij con
tractanten met gelijke rechten zijn."
Rijksminister dr. Goebbels heeft in zijn
hoedanigheid van voorzitter van de rijles-
cultuurkamer. allen leiders van schouwbur
gen. organisatoren van concerten en voor
drachten, bioscoopondernemers en onderne
mers van cabarets e.d.. alsmede organisa
toren van dansuitvoeringen en van open
bare tentoonstellingen van cultureelen aard
verboden. Joodsche personen toe te laten.
Op overtreding staan zware straffen voor
de organisatoren en in het bijzonder voor
de Joden.
De verordenirig trëedt onmiddellijk in
werking.
Goebbels wijst er in zijn verordening op.
dat de nationaal-socialistische staat den
Joden sedert thans meer dan 5 jaar binnen
speciale Joodsche organisaties het beharti
gen van hun eigen cultuurleven heeft mo
gelijk gemaakt. Daardoor bestaat er geen
aanleiding meer den Joden het bezoeken
van bedoelde voorstellingen en onderne
mingen toe te staan.
Een ware angst, en ontzetting heeft
Joodsch Duitschland, na de gebeurtenis
sen der laatste dagen aangegrepen. Hun
arrestatie vree.zende. zijn duizenden Joden
uit hun woningen te Berlijn gevlucht en
daar zij niet durven terugkeeren. zwerven
zij van plaats tot plaats, bezoeken zij vrien
den en bedelen om onderdak.
Zelfs wordt gezegd, dat zij in de bosschen
rondom Berlijn verblijf houden.
Berichten van het platteland toonen aan.
dat de maatregelen tegen de Joden in vele
kleine centra nog veel heviger zijn geweest
dan te Berlijn en in de groote steden.
Te Frankfort a. d. Main worden alle man
nelijke Joden tusschen 18 en 60 jaar. die
Duitsch onderdaan zijn. door de politie op
gespoord en naar een concentratiekamp
gezonden.
Ook zijn eenige Joodsche vrouwen, die
reeds eerder met de politie te maken heb
ben gehad, in hechtenis genomen
Men meent te weten, dat de Joden zelf
hun huisvesting- en onderhoudskosten zul
len moeten betalen en dat de Joodsche ge
meenschap zal hebben te betalen voor hen,
die geen middelen van bestaan hebben,
zoodat de gearresteerde Joden niet ten
laste van de Duitsche belastingbetalers
zullen komen.
De Joden boven de 60 jaar en Joodsche
vrouwen en kinderen worden ongemoeid
gelaten.
Ook Dantzig!
Op het gebied van Dantzig hebben zich
eveneens anti-semietische uitspattin
gen voorgedaan.
Tegen drie uur gisternacht hebben jon
gelieden, die behooren tot nationaal-socia
listische formaties, de synagoges te Lang-
fuhr en Zoppot, een badplaats aan de kust.
in brand gestoken. Gisterochtend stonden
nog slechts de verschroeide muren over
eind.
In alle straten van Dantzig werden de
meeste winkels van Joden verwoest en de
ruiten vernield.
De Joodsche pers meldt, dat tal van
Dantziger Israëlieten ruw werden bejegend
en dat verscheiden personen ernstige ver
wondingen hebben opgeloopen.
'sewerkt, die in hoofdzaak van economi-
|V en aai"Q zullen zijn en ten doel hebben
te verwijderen uit het zichtbare
[wMomische leven. De nieuwe wetten zul-
'n zekere mate ook betrekking hebben
|jiwü'v.ureele vraagstukken. Wij willen de
iwBciie cultuur niet vernietigen, doch de i- i
Idfn De n'e"we wetten zullen niet gel- 1
U?> voor Joden van andere nationaliteiten.
jhjn niet voornemens de Joden naar be-
Ittsol' I ncillüllO Ut vuucn 11 am
['••we stadswijken te drijven; zij kunnen
lil,waar zij zijn, doch natuurlijk kun-
11 te dezen aanzien nieuwe maatregelen
tyzcht worden."
Ier t. vraa8' welk beroep de Joden zul-
IHv »?en uitoefenen, antwoordde Goeb-
..Zij kunnen hun zaken verkoopen en
Van semi-officieele zijde wordt het vol
gende medegedeeld: Welingelichte kringen
noemen de in de buitenlandsche pers ver
melde getallen van in Duitschland gear
resteerde Joden mateloos overdreven. Het
is uiteraard verklaarbaar, zoo vervolgt de
semi-officieele mededeeling, dat ln verband
met de gevolgen, welke de moord op den
gezantschapsraad von Rath had, ln Duitsch
land een aantal Joden gearresteerd moest
worden. Hierbij ging het deels om „Schutz-
halft", deels om aanhoudingen in verband
met het wapenverbod voor Joden, grooten-
deels echter ook om de arrestatie van mis
dadige elementen, die bij het optreden der
politie ontdekt konden worden. Nauwkeu
rige getallen over de arrestaties, die ove
rigens grootendeels slechts van voorbij-
gaanden aard zullen zijn, zijn niet voor
handen. In Berlijn wordt het aantal der
voorloopig vastgehouden Joden op zijn
hoogst geraamd op 1600.
De correspondent van de „Times" te
Muenchen meldt:
Wagner, de gouwleider voor Beieren,
heeft voor een publiek van ongeveer vijf
honderd personen gesproken en verldaard,
dat hij de gebeurtenissen niet wenschte te
verontschuldigen. Hij zeide, dat dit de be
looning was voor de nazi's, omdat zij jaren
lang geduld hebben gehad. Sprekende over
het in brand steken van de synagoge's. ver
klaarde hij te betreuren, dat hij eenige
maanden geleden een andere synagoge had
doen afbreken om ruimte te maken voor
een autoparkeerterrein, omdat hij „thans
sneller en gemakkelijker afgebroken zou
zijn geweest."
Alle Joden, die in de afgeloopen dagen
waren gearresteerd, zeide hij. stonden op
de zwarte lijst en de nazi's hadden al lan
gen tijd op een gelegenheid gewacht om
hen gevangen te nemen.
Hij maakte melding van een Poolschen
Jood. die het leven verloren had, „omdat
hij zijn mond niet kon houden", en gaf
uiting aan de hoop, dat „vreemdelingen in
Muenchen zich niet met onze zaken zullen
bemoeien". Spreker viel de roomsch-katho-
lieke kerk in Duitschland en het Vatikaan
scherp aan. Hij las een brief voor van den
Muenchenschen aartsbisschop, waarin ge
vraagd werd om politiebescherming. Hij
zeide. dat. indien kardinaal Faulhaber zijn
houding zou veranderen, hem dit betere
bescherming zou geven dan de politie kon
verleenen.
Onderd en indruk van deze felle rede.
trok een groote menigte naar het pa
leis van kardinaal Faulhaber. Een aan
tal ruiten van de residentie van den
kardinaal werd ingeworpen waarna
de menigte verdween.
De politie verrichtte geen arrestaties.
In een rede te Gaenserdorf heeft Jury,
gouwleider voor beneden-Oostenrijk,
verklaard: „Wij zullen het vraagstuk
van het politieke katholicisme oplossen
op dezelfde wijze als het Joodsche
vraagstuk."
In Engeland.
Het bestuur der Engelsche liberale partij
publiceert een verklaring, waarin de partij
uiting geeft aan haar „verontwaardiging
en afschuw" over de ruwe Jodenvervolgin
gen in Duitschland. De partij, aldus zegt
de verklaring verder, zal de Britsche
regeering steunen, wanneer deze zou be
sluiten haar invloed aan te wenden om te
bereiken, dat aan deze wreedheden een
einde komt.
De parlementaire secretaris van de
Britsche admiraliteit. Shakespeare, heeft
te Norwich een rede gehouden, waarin hij
o.a. de hoop heeft uitgedrukt, dat Duitsch
land tot het inzicht zal komen, dat zijn
betrekkingen tot Engeland niet begunstigd
worden door de heftige vervolging van hen,
wier eenige misdaad het is te behooren tot
een ander ras.
„Ik kan niet gelooven, dat de Duitschers,
die gewoonlijk zoo correct zijn, werkelijk
trots zijn op hun land na een dergelijke
uiting", zei Shakespeare.
In een ingezonden stuk aan de „Times
schrijft de aartsbisschop van Canterbury:
,Jk geloof, dat ik spreek namens het
Christenvolk van dit land, wanneer ik
uiting geef aan mijn verontwaardiging
overde daden van wreedheid en vernie
ling op Donderdag j.l. in Duitschland en
Oostenrijk". Voorts zegt de aartsbisschop,
dat hoezeer de moordaanslag te Parijs ook
te betreuren valt, zulke wilde en wreede
represailles niet te verontschuldigen zijn.
De voorvallen zijn des te onaangenamer,
omdat er in Engeland een verlangen be
staat met Duitschland op voet van vriend
schap te leven. Dergelijke excessen van
haat en boosaardigheid zijn hiervoor niet
bevorderlijk; tenslotte verzocht de aarts
bisschop om in de kerken voor de vervolg
den te bidden.
De Daily Mail" zegt: de wereld staat
verstomd bij het. verpletterende karakter
van de nieuwe straffen, die den Joden in
Duitschland zijn opgelegd. Een hulpelooze
minderheid van 600.000 menschen straffen
voor de daad van een onevenwichtig jong-
mensch is een aanfluiting van het recht.
De „Manchester Guardian" schrijft: het
eenige dat zal helpen, is zooveel mogelijk
Joden uit Duitschland halen. Wat noodig
is is dat de regeeringen het internationale
comité, dat op de conferentie te Evian
werd gevormd om het vluchtelingenvraag
stuk te behandelen, nieuw leven inblazen
De .News Chronicle" schrijft: deze
wreede pogrom zal niet nalaten, van groo-
ten invloed te ziin op de politiek van dit
land. want de Britsche oolitiek wordt be
paald door de Britsche openbare meening
en de Britsche openbare meening be
schouwt deze uitbarsting van Naziwoede
met afschuw en verachting
De „Dailv Herald" dringt aan op wijzi
ging in de immigra'iepolltiek van onder-
bevolkte landen, waarvan er vele Britsch
ziin en waar volgens het blad de bevolking
slechts van nog grooteren teruggang gered
kan worden door het toestroomen van
nieuwe kolonisten.
InderdaadSkippy is versch! Skippy sm£akt
zooals alleen een kersversche cigaret kan sma
ken: ongelooflijk goedpittig en toch 7.00
zacht! Skippy heeft niet alleen bij de fabricage
alle zorg ondervonden, die aan een goede - iga-
ret besteed moet worden, maar is ook zoo be
handeld, dat ze versch blijft: ze is verpakt in
extra sterk staniol. Steek maar eens een Skippy
op! Dan zult U zeggen: „Inderdaad, dat is
ersche tabak, d*t is de cigaret waar ik op ge
wacht heb",20 voor 15 cent.
A lU'll A TOBAftO (OHPIir
3102
(Ingez. Med.V
In Frankrijk.
In de Jour-Echo de Paris schrijft Bailby:
Engeland en Frankrijk hebben een gelijk
standpunt tegenover het Afr*kaansche pro
bleem. Eens te meer geven de meesiers van
dit Duitschland door de vervolking. die zij
ontketenen tegen hun Joden, zooals zij dat
gedaan hebben tegen hun Katholieken, aan
wat voor hen het menschelijk waardlg-
heidsgevoel, de eerbied voor de moraal
waard zijn. Wij moeten waakzaam zijn
jegens den waanzin van deze menschen,
wier grootheidswaan geen tegenspraak
noch beteugeling meer verdraagt.
In de Journal schrijft Saint Brice: het
woeden van het antisemieiisme is waarlijk
een typisch geval van „caporalisme", dat
zich tot in dfen hartstocht toe doet gevoe
len. Wat een tegenstelling tusschen dezen
aanval van „furor teutonicus" en het
idyllische beeld, dat door Hitier geschetst
wordt. De egel stelt er zich niet mee te
vreden zich op te rollen: hij gaat tot den
aanval oVer en wee hun die onder zijn
stekels vallen. Laat deze les onthouden
worden door hen. wien men verwijt, dat zij
trachten den bewapeningsachterstand in te
halsn. De Führer geeft hun trouwens de
beste argumenten door er aan te herinne
ren. dat moreele ontwapening moet voor
afgaan aan materieele ontwapening. Men
vergemakkelijkt de moreele ontwapening
niet erg door onophoudelijk nieuwe eischen
te stellen.
In Amerika.
De New York Times kwalificeert de aan
de Duitsche Joden opgelegde boete als „een
duidelijken diefstal". Deze maatregel, zoo
schrijft het blad getuigt van een geest van
zorgeloosheid, krankzinnigheid en waanzin,
die een slecht teekeen vormt voor de toe
komst.
„De demon van den waanzin heeft zich
meester gemaakt van een groot volk. De
wereld moet haar verstand zoo goed het
zal kunnen bijeenhouden en hopen dat de
dag zal komen der bevrijding van deze
nachtmerrie, die de geheele tegenwoordige
wereld verduistert".
De democratische senator uit den
staat Utah, King, heeft de verbreking
der diplomatieke betrekkingen tusschen
de Yereenigdc Staten en Duitschland
bepleit.
Van de vrijwillige organisatie
sportvliegers.
1413
Uitgesproken: M. J. Vonk, vee- en vracht
rijder. Zoetermeer, Vlamingstraat 28a. R.c. mr.
A. W. J. van Vryberghe de Coningh. Cur. mr.
B. K. Spanjaard. Delft.
In de week van 5 t.m. 12 Nov. werden in
Nederland 40 faillissementen uitgesproken.
DE POSTYLUCHTEN.
Dc ..Nandoe" is gistermiddag om kwart over
vier op Schiphol geland.
De vrijwillige organisatie sportvliegers,
reeds in luchtvaartkringen bekend onder
den loozen naam V. O. S., is nog slechts
vrij kort geleden opgericht op Initiatief van
eenige sportvliegers die het als luchtvaart-
enthousiasten toch een onbevredigende ge
dachte vonden dat de sportvlieger slechts
vliegt voor zijn plezier, zonder de lucht
vaart dienstbaar te maken aan eenlg
iaeëel doel. De V.O.S.. welke thans reeds een
vijftigtal leden omvat, heeft zich dan ook
ten doel gesteld, overal hulp te verleenen,
waar deze wordt ingeroepen in gevallen,
waarin slechts het snelle vliegtuig kam
balen.
Zoo heeft zij in korten tijd van haar be
staan zich ter beschikking gesteld van de
Ned. Heide Maatschappij voor het ontdek-
aekken en opsporen van bosch- en heide
branden, zoo heeft zij in dienst van den
bloedtransfusiedienst personen, die zich
voor bloedtransfusie beschikbaar hadden
gesteld, vervoerd naar plaatsen, waar hun
aanwezigheid dringend gevraagd werd,
heeft zij geholpen met het bestuiven van
velden met gewassen ter bestrijding van
ongedierte of plantenziekte, heeft zij klei
ne kinderen mee de lucht Ingenomen ten
behoeve van de proefnemingen ter bestrij
ding van kinkhoest, en zoo stelt de V. O. S.
zich ter beschikking van het Roode Kruis,
van den A N. W. B. en van de redding
maatschappijen, wanneer deze haar hulp
kunnen gebruiken.
Het bestuur had voor Zaterdagmiddag
een navigatievlucht uitgeschreven, niet be
doeld als wedstrijd, maar uitsluitend als
oefening. Deze vlucht zou leiden naar Soes-
lerberg, waarvoor de militaire autoriteiten
welwillend hun toestemming hadden ge
geven om er te mogen landen. Voor het
vertrek kregen de deelnemers een kaart
met de te volgen route, alsmede een weer
bericht met opgave van windrichting en
-sterkte. Onmiddellijk boog iedereen zich
met lineaal en potlood over de kaart, om
aan de hand van de snelheid van zijn toe
stel te berekenen, hoe laat men te Soes-
ferberg zou arriveeren. Deze gegevens wer
den bij dc leiding ingeleverd en toen ver
trokken. omstreeks l uur. na elkaar de
zestien deelnemende vliegtuigjes van ver
schillende grootte en soort. De vlucht ge
schiedde onder leiding van drie groeps
commandanten, n.L de heeren Réinders
van 't Groenewout en Hijmans, welke laat
ste den tocht had georganiseerd.
De route liep over Alphen aan den Rijn,
Vianen en Woudenberg naar Soesterberg,
en op verschillende punten werd door con
troleposten op den grond gecontroleerd, of
de toestellen wel de juiste koers vlogen.
Omstreeks twee uur waren alle toestel
len op Soesterberg Tegen kwart voor drie
werd weer gestart en nu ging het over
Kcrtenhoef en Muiderberg terug naar
Schiphol, waarbij dc vliegers echter een
aantal kruisen, die langs de route waren
uitgelegd, moesten ontdekken en :n hun
kaarten inteekenen. terwijl zij bovendien
op Schiphol een laplanding moesten ma
ken. Na terugkomst van alle deelnemers
werd hun in het gebouwtje van de Am-
sterdamsch- Aero Club een eenvoudige
bronzen herinneringsplaquette aangeboden
