De anti-Joodsche terreur in Duitschland No. 24119 Op gruwelijke wijze is huisgehouden PEREZ Sommeling's mogen autobussen rijden VRIJDAG II NOVEMBER 1938 PERZISCHE TAPIJTEN HET VOORNAAMSTE* NIEUWS VAN HEDEN De Bilt 79sie Jaargang DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN1 Goebbels grijpt tenslotte in Dil nummer bestaat uit ZES bladen EERSTE BLAD Woensdag a.s. verduisteringsproef De proclamatie van Goebbels. Eisch der Spoorwegen afgewezen verwacht LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIES: 3ö~ctsTSJëVïegel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gerestlgd sljn: per 3 maanden t. 2.33 per week TT.(.0.18 Franco per post f. 2.35 per 3 maanden i portokosten. (voor binnenland f.0.80 per 3 mnd.» De anti-JooHsche terreur te Berlijn. Een vernielde winkel. - DE pogroms in Duitschland, en speciaal te Berlijn, hebben in den loop van den dag van gisteren een zoo geweldigen omvang aangenomen, dat rijksminister Goebbels zich genood zaakt zag, een proclamatie uit te vaardigen, waarin aan de geheele bevolking de strenge eisch wordt gesteld, dat onmiddel lijk van alle verdere demonstraties en acties tegen de Joden zou worden afgezien. Ondanks dit verbod der rijksregeering werden de betoogingen, de vernieling van Joodsche warenhuizen, winkels en huizen, en de plunderingen in Joodsche koffiehuizen, zonder dat de politie tusschenbeide kwam, om het bevel van den minister te doen eerbiedigen, voortgezet. Bij het vallen van den avond speelden zich tooneelen af, zooals Berlijn nog nimmer aanschouwde. Eerst tegen 8 uur hield de Nazi-terreur op. overdekt. Een menigte van honderden per sonen sloeg het schouwspel onbewogen gade. Niettemin kon men op menig gelaat een uitdrukking van nauw verholen afkeu ring lezen. In de Markgrafenstrasse, in het centrum van Berlijn, hebben in burger gekleede na- tlonaal-socialisten de meest uiteenloopen- de voorwerpen uit de vensters van Jood sche firma's op straat geworpenBen voor bijganger werd bijna getroffen door een schrijfmachine, die uit de tweede verdie ping gesmeten werd. In de naburige Kronenstrasse hebben de nazis bontwaren weggehaald. De uithang borden van rjtueele Joodsche restaurants zijn kapot geslagen.. De aangerichte schade wordt reeds op millioencn R.M. geraamd. Men beschikt thans over bijzonderheden omtrent de branden in de Berlijnsche sy nagogen. Troepen jongelieden hebben zich gistermorgen tegen vier en vijf uur naar de verschillende Joodsche bedehuizen be geven, waar zij de banken en het houtwerk langs de muren met benzine begoten, waar na zij den brand er in staken. 'S-G R AVENH AGE NOORDEINDE 14()C Kussens en kleine kleedjes zijn welkome geschenken. 2932 (Ingez. Med.) Dit verklaart dus de snelheid, waarmede het vuur zich uitbreidde en hoe het kwam, dat de brandhaarden zoo'n felle hitte uit straalden. De troepen jongelieden maakten zich ge reed, vanmorgen hetzelfde lot te bereiden aan de synagoge in de Muenchenerstrasse in de Schoenebergwijk, toen een kapitein van politie arriveerde, die den betoogers „aanraadde dit gebouw te sparen, omdat er twee woonhuizen dicht bij stonden, die door het vuur zouden kunnen worden aan getast." In de Tauentzienstrasse, een bekend win kelcentrum, stond tegen den avond een groote menigte te kijken naar hoeden en jassen, die van de tweede verdieping van een groote winkelzaak naar beneden wer den geworpen. Sommige kijkers hielpen zichzelf aan wat zij van hun gading dach ten. Aan niemand werd toegestaan, foto's te maken van de vernielingen. Vertegenwoor digers van Londensche bladen, die dat toch deden, werden gearresteerd, doch later in vrijheid gesteld. Een verantwoordelijk ambtenaar van het ministerie van propaganda bevestigde nog maals, dat het juist is, dat het ministerie van propaganda de verantwoordelijkheid op zich neemt voor de gebeurtenissen van vandaag, „maar", aldus voegde hij hieraan toe, „het ministerie van propaganda heb ben geen mededèéliiffeen bereikt over plun deringen van Joodsche zaken. De politie zou in gevallen van plundering zeer zeker zijn opgetreden!" Tegen 7 uur werd de politiemacht ech ter verdubbeld en om 8 uur was de orde hersteld! Ook elders hetzelfde beeld. Verder wordt nog gemeld, dat de syna gogen te Potsdam, Leipzig, Keulen, Kon- stanz, Frankfort aid., Stettin, Krefeld, Düs- seldorff, Essen, Brandenburg, Cottbus, Eberswalde en Landsberg in brand staan. Uit tal van steden wordt gemeld, dat de Inventaris van Joodsche winkels op straat is gesleept en daar in brand gestoken. Te Frankfort a.d. Main is niet één Jood sche winkel gespaard gebleven. Zelfs par ticuliere woningen moesten het ontgelden. Meubelstukken werden uit de ramen ge worpen. Verduist'ren is een strafbaar feit. Maar op bevel der overheid. Stelt iedereen het zich tot plicht. En dekt zorgvuldig vuur en licht. BINNENLAND. Inauguratie van prof. dr. P. A. H. de Boer als theologisch hoogleeraar aan de Leidsche Universiteit (Stadsnieuws, le Blad). Uitstekende ervaringen met Dieseltreinen; nieuwe plannen der spoorwegdirectie (4e Blad). Dr. Colijn beantwoordt de sprekers in de Tweede Kamer (3e Blad). De verkeersfondsbegrooting; voorloopig ver slag der Tweede Kamer (4e Blad). Euwe door Aljechin geslagen (Sport, 5e BI.)' Iet van Feggelen verbetert het wereld record 150 yards rugslag (Sport, 5e BI.) Opnieuw drie korte gedingen van autobus ondernemers tegen den Staat (Laatste Berichten, le Blad). BUITENLAND. De uitbreiding der Engelsche weermacht (3e Blad). Anti-Joodsche maatregelen in Italië (4e BI.)' Ismet Inonoe tot president van Turkije ge kozen (Buitenland, 3e Blad). De breuk in het Fransche Volksfront (Bui tenland, 3e Blad). Arrestatie van Nazi-leiders in Zwitserland (Buitenland, 3e Blad). Nobelprijzen toegekend (Wetenschappen, 3e Blad). ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN EERSTE BLAD. Rijksminister Goebbels heeft gistermid dag de volgende proclamatie uitgevaardigd ..De gerechtvaardigde en begrijpelijke Ver°ntwaardiging van het Duitsche volk Wer den laffen Joodschen sluipmoord op fen Duitsch diplomaat te Parijs, heeft zich ln den afgeloopen nacht op groote schaal jjeuit. In talrijke steden en dorpen zijn da- "en van vergelding tegen Joodsche gebou- •€n en zaken gepleegd. Aan de geheele bevolking wordt thans de strenge eisch gesteld, dat van alle "verdere demonstraties e'n acties tegen de Joden onmiddellijk wordt afgezien. Het definitieve antwoord op den Jood schen aanslag te Parijs zal den Joden fegeven worden langs dén weg van Wetgeving en verordening". Je leidende leden van de regeering, 011- beritWle Goering, Hess en von Rib- Jr'fpP, zijn gisteravond bijeen gekomen. ae maatregelen te overwegen, welke de Joden getroffen zullen worden. Meta verwacht, dat de betreffende maatregelen zeer streng zullen zijn. De terreur te Berlijn. De oekase van den Duitschen minister van propaganda heeft echter de fureur der jarenlang met Jodenhaat opgezweepte nazis niet kunnen bedwingen. Ondanks de drin gende vermaning van minister Goebbels, aldus Havas, werden de plunderingen voort gezet. Langs den Kurfuerstendamm en de aangrenzende straten trokken groepen van vier tot vijf jongelieden, gewapend met houten hamers of ijzeren staven. Zij vol tooiden de plundering der Joodsche win kels onder het geroep van „Juda verrecke" en „dood aan de Joden". Ook de Joodsche koffiehuizen zijn ge plunderd. De synagoge te Spandau is in brand gestoken. Bij het vallen van den avond namen de woeste betoogingen hog in heftigheid toe. Er speelden zich tooneelen af, zooals men ze op den Kurfuerstendamm nimmer ge zien heeft. Het centrum der operaties was overgebracht naar de wijk der confectie zaken. Heele troepen nazis drongen de hui zen binnen en vernielden er alle ramen. Rinkelend vielen de scherven op straat, sommige straten zijn er als het ware mede Uitspraak der Haagsche Rechtbank. De civiele kamer van de Haagsche rechtbank heeft hedenochtend uit spraak gedaan in het geding van de N.V. Nederlandsche Spoorwegen tegen de N.V. Sommeling's automobielbedrijf, te Den Haag. waarbij de spoorwegen stopzetting van Sommeling's busdien sten hebben gevraagd, met veroordee ling tot dwangsom en schadevergoe ding. Naar men zich zal herinneren, zijn de spoorwegen dezen zomer door den pre sident van de Haagsche rechtbank in het ongelijk gesteld in een kort geding, dat zij tegen Sommeling aanhangig hadden gemaakt. Daarna zijn de spoor wegen gaan procedeeren over de achtte het artikel 2 van het R.A.P. in hoofdzaak. De rechtbank, heden vonnis wijzend, zijn tegenwoordige redactie onverbin dend en verklaarde de spoorwegen, voor zoover zij uit deze tegenwoordige re dactie ageeren, niet ontvankelijk in hun vordering. Ook verklaarde de rechtbank de spoorwegen niet ontvankelijk in hun eisch tot stopzetting van de diensten der N.V. Sommeling. Wèl ontvankelijk zijn de spoorwegen, aldus het vonnis, voor zoover zij agee ren uit de voorlaatste redactie van art. 2 R.A.P. en de rechtbank wees voor het tijdvak van 1 Januari 1938 tot 13 Juni 1938 schadevergoeding toe. Wat de aansprakelijkheid van den heer Sommeling persoonlijk betreft, hem heeft de rechtbank getuigenbewijs opgelegd, dat in het tijdvak van 1 Ja nuari tot 13 Juni 1938 het bedrijf in werkelijkheid door een bedrijfsleider en niet door den heer Sommeling persoon lijk is geleid. Het weer zal in onze omgeving nog weinig veranderen. Na opkla ring in den middag zal zich in den nacht weer mist vormen. Mor gen overdag zal de bewolking waarschijnlijk zwaarder zijn dan heden. De wind blijft uit Zuidoost met matige kracht. Na een kouden nacht wordt het morgen overdag weer zacht. De vernieling te Weenen. Alle synagogen, één slechts uitgezonderd, zijn te Weenen verwoest in het centrum der stad. Naar verluidt is in al de vernielde Joodsche gebedshuizen met behulp van brandbommen te werk gegaan. Twee Jood sche gebedshuizen zijn eenvoudig opgebla zen. De arrestaties van Joden duren voort. Alle mannelijke Joden beneden zestig jaar die men ontmoet op straat, in trams en zelfs in de woningen die door de politie welke door S.S.-lieden wordt bijgestaan doorzocht worden, worden in arrest ge steld. Er zijn geen officieele getallen uitge geven omtrent het aantal arrestaties, het wordt echter op minstens 10.000 geraamd. Naar verluidt zullen de gearresteerde Joden worden overgebracht naar een nieuw Oostenrijksch concentratiekamp in de steengroeven van Mauthausen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1938 | | pagina 1