BUITENLAND
Naar het einde van het
Fransche Volksfront
Turkije's nieuwe president
Vrijdag 11 November 1938
De strijd in het
Verre Oosten
IEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
/Hgetneene Toestand
Brief der radicaal
socialisten
Ismet Inonoe volgt Kemal Ataturk op
De Nazi-terreur tegen de Joden
W apenstilstandsdag.
De meer dan droeve wraakoefening ln
I DuitscWand op de Joden is tenslotte ge
ëindigd na een Ingrijpen van Goebbels.
Waarom daartoe niet direct ls overgegaan?
Blijkbaar heeft men eerst de Nazis willen
laten uitrazen
Het ls een zwarte bladzijde te meer ln
liet geschiedenisboek van het Derde Rijk!
ft meer. waar vaststaat, dat deze progrom
I volkomen georganiseerd was. De correspon
dent van het ,.HbW." constateert dat ln
volgende bewoordingen
„Men kon lntusschen duidelijk zien. dat
I niét, gelijk de Duitsche kranten ln haar al
I te sobere berichten schrijven, en ook de
loproeping der regeering beweert, het pu
bliek op straat zijn woede door vernieling
j heeft willen uiten, maar dat dit werk vol-
I gras een vast programma en op streng ge-
I organiseerde wijze door bepaalde afdeelin-
gen is gedaan, die stellig ook de eerste ver
woestingen ln den nacht van Woensdag op
I Donderdag hebben uitgevoerd.
De algemeene Indruk van neutrale zijde
I kon niet anders zijn, dat de overtuiging.
dat mem niet heeft willen verhinderen, dat
I gpód georganiseerde benden ongeveer 24
uur ttjds kregen om het Joodsche zaken-
I bezit radicaal te vernielen en een weder -
I opbouw onmogelijk te maken.
I De dag van gisteren beteekent daarom
I het einde van elke mogelijkheid voor in
Ipuitschiond wonende Joden verder op an-
I dere wijze dan door het knippen van cou-
I port voor zoover zij nog effecten be
idden ln hun levensonderhoud te voor-
I Pen
t consequenties daarvan, want het be-
i hier zeker 260.000 en meer menschen.
I stellen het Duitsche Rijk voor sociale pro-
I Hemen, die tenauwernood zijn op te lossen
I Algemeen gaat over de beschaafde wereld
lien golf vam verontwaardiging, maar wat is
Ier te (toen voor de zwaar beproefde Joden,
lêe nu ook in Italië hetzelfde lot gaat be-
ic.
Hft Is eon m-ckoevige vertooning bi
Inde „rtrHtsHM* «9oW!
Op de gebruikelijke wijze is heden alge-
Imeen Wapenstilstandsdag herdacht. Maar
lre neemt momenteel veel notitie van deze
|«t.s Zoo gewichtige gebeurtenis? Zelfs al
]v.ert .Amerika heden voor het eerst dezen
|óg officieelVoor het benutten van
|en aanprijzen van nieuwe bewapening. In
boodschap aan het Amerikaansche volk
generaal Pershing:
Snelle en krachtige actie voor de ver-
rrklng van de defensie der Vereenigde
[Saten is de plicht van het geheele Ameri-
arische volk. De versterking onzer ver-
«digingsmiddelen zal ons den vrede doen
'ihouden. Daarenboven zal de verbetering
rcer bewapening anderen volken onze
I kracht doen inzien en den weg kunnen
■effenen voor een vermindering der bewa-
Benins. zooals wij die algemeen wenschen.
ENGELAND.
Het Engelsche Koninklijke
paar in Mei naar Canada.
Met den slagkruiser Repulse.
Officieel is te Londen medegedeeld, dat
lie koning en de koningin bij gelegenheid
Ivan hun bezoek aan Canada de reis zul-
Jl'.n maken met den slagkruiser Repulse,
meêscorteerd door twee schepen van het
l'weede eskader kruisers.
De datum van vertrek ls nog niet vast-
gesteld. doch Reuter verneemt, dat hunne
■majesteiten ongeveer half Mei a.s. in Ca-
Inada rullen aankomen. Het is niet waar
schijnlijk, dat zij vergezeld zullen worden
lioor een lid der Britsche regeering.
TURKIJE.
Na Kemal Ataturk's
overlijden.
Een aantal leden van de nationale
vergadering: heeft een motie inge
diend waarin wordt voorgesteld, den
naam van Turkije's hoofdstad te ver
anderen van Ankara in „Ataturk",
teneinde ae nerinnenng aan aen
schepper van het moderne Turkije t,e
vereeuwigen, int voorstel vindt te
Istanhoel vrijwel algemeen bijval.
De studenten en scholieren hebben in een
bijeenkomst op het Plein der Natie gezwo-
rn, alles te zullen doen voor de verdediging
van de door Ataturk opgestelde republi-
keinsche beginselen
De kabinetsraad heeft een programma
opgesteld voor een luisterrijke begrafenis.
Het stoffelijk overschot van den presi
dent zal drie dagen te Istanboel ten toon
gesteld worden om het volk de gelegen
heid te geven, de laatste eer te bewijzen.
Daarna zal het onder begeleiding der
vloot naar Ankara worden overgebracht.
Het stoffelyk overschot zal heden ge
balsemd worden. Gisteren reeds zijn
gipsafdrukken van gelaat en handen ge
nomen. Met het oog op de verwachte bui-
lenlandsche gasten, zal de officieele ter
aardebestelling pas in het midden van de
volgende week plaats hebben. Als laatste
rustplaats is uitgekozen de heuvel van
Cankaya in Ankara, waar thans nog het
huis staat, vanwaar Ataturk in Dec. 1919
den bevrijdingsoorlog van het Turksche
volk heeft geleid.
De regeering zal oudergewoonte aftreden
doch aal vermoedelijk weer terugkeeren.
Crarfb p i ft e>. 6
Er kwam echter niemand om haar te troosten. Heel alleen II voortgetrokken werd. De zomer ging voorbij en nog steed»
moest zij den tijd doorkomen. O, wat verlangde zij vaak terug woonde Duimeljjntje alleen in het groote bosch. Niemand scheen
naar huis, of naar het blad, dat door den vlinder zoo heerlijk haar op te merken, niemand bracht h~ar ~t
zij zelf doen
ZWITSERLAND.
Lerder der Zwitsersche
nationaal-socialisten
gearresteerd.
De „National Zeitung" bericht, dat de
ieider van den „Volksbund" de Zwitsersche
na*ionaal-socialistische arbeiderspartij.
Ernst Leonhardt. is gearresteerd, te zamen
met twee andere leiders van de partij te
Bazel. Deze arrestatie is geschied in ver
band met de actie van de federale politie
tegen anti-democratische organisaties. Ook
te Zürich werden in verband met deze
actie arrestaties verricht. Het totaal
aantal gearresteerden is niet bekend.
Toch moet gezegd worden, dat zij zich dapper door de moeilijk
heden heen sloeg. Eens was het bijvoorbeeld gaan regenen. En
Duimelijntje was erg nat geworden. Maar toen vlocht zij een bedje
van grassprieten, dat zij onder een groot blad hing. Zoo bleef zij
heerlijk droog. Honing uit de bloemen was haar voedsel én de
dauw 's morgens vroeg haar drinkwater. Zoo vergleden in roet#
rust zomer en herfst En nu brak de koude en lange winter aan.
Hoe zou het arme Duimeltjntje het er af brengen?
ITALIË.
Studenten en de sport.
Alle studenten aan Italiaansche uni
versiteiten, die willen worden Ingeschre
ven voor de fascistische universiteits
organisaties zullen zich voortaan moeten
onderwerpen aan een geneeskundig on
derzoek. Indien de uitslag van dat onder
zoek bevredigend is, zullen de studenten
moeten bewijzen, dat zij op athletiekge-
tied iets beteekenen. Zij moeten 100 M„
300 M. en 1000 M. hardloopen, hoog- en
verspringen, kogelstooten en speerwerpen.
Op al deze nummers moeten zij mini
mum-prestaties leveren om lid te kunnen
worden der fascistische organisaties.
Het nationale comité van het Volksfront
|b gistermiddag bijeengekomen. De zitting
■droeg een strikt geheim karakter. In het
It'izonder was van belang een brief van de
Itadicaal-socialistlsche partijen aan de
Partijen, die deel uitmaken van het Volks
front.
In dezen brief doet men uitkomen, dat
IJ" volksfront niet kan bestaan zonder
I "telmatigo en loyale samenwerking van
partijen, welke er deel van uitmaken,
lp" radicaal-socialistische partij consta-
Iwert in dit stuk. dat de communistische
IPuty dezen regel niet heeft geëerbiedigd.
I van het begin der wetgevende periode af
I "tigerde zij deel te hebben aan de ver-
1 "«woordelijkheid voor de regeering. Zij
I oeeft sindsdien niet nagelaten, hetzij door
immagogie en opbod, hetzij door het
1 proppen of begunstigen van sociale agi-
I nJ l". de actie lam te slaan van alle regee-
I pingen, waaraan zij haar „getrouwen en
Moederlijken" steun had beloofd. Tegen-
I ?er het- buitenlandsch gevaar bracht zij
I p kracht en de eenheid van de natie ln
1 ie:aa,r en verzwakte zij vaak de positie der
erhandeiaars van haar land".
dit j ^ief wordt er voorts op gewezen,
1 1 communistische oppositie op sociaal
hevig werd na de redevoering van
i h'e de noodzakeliikheid betoogde
urm" verzMhting der wet op de veertlg-
vj?®ce'k. De brief herinnert aan ernstige
2"™igingen van de zijde der commu-
1 «o. Partij tegen Daladler, die wel
re van de belangen der arbeidersklasse
te benadeelen, integendeel beweerde deze
belangen te verdedigen en de sociale wet
ten te versterken.
De communistische oppositie heeft het
karakter aangenomen van openlijke vijan
digheid inzake Tsjechoslowakije en de
overeenkomsten van Miinchen Tegenover
de kwestie, waar het om ging, oorlog of
vrede, heeft de communistische party, na
de actie der regeering te hebben gehinderd,
openlijk niet alleen de mannen en par
tijen. die belast zijn met de leiding der
zaken losgelaten, doch ook hen die in het
parlement de buitenlandsche politiek van
Frankrijk goedkeurden.
De communistische partij had niet het
recht in de buitenlandsche politiek haar
leer te handhaven: dat is onduldbaar.
In den brief wordt vervolgens ge
protesteerd tegen de aanvallen tegen
Daladier en wordt er verwondering
over uitgesproken, dat de communis
tische partij in een politieke formatie
wil blijven, welke zij voortgaat te be-
lecdigen.
Daar dc communistische partij wei
gert de logische gevolgtrekkingen uit
haar houding te maken, weigert de ra
dicale partij langer aan dezelfde tafel
te zitten met hen, die haar van ver
raad beschuldigen.
De beraadslagingen geschorst.
Daarop werd besloten de besprekingen
op te schorten ten einde de verschillende
partijen gelegenheid te geven te beraad
slagen over de namens de radicale partij-
afgelegde verklaring.
AJJe vogels, die zoo mooi vooi naai gezongen hadden, waren
nu weggevlogen. De bladeren der boomen en de bloemen verdorden.
Het groote blad, waaronder zy haar bedje had, schrompelde ook
•1 ineen en een gele, verwelkte stengel was alles, wat er van over
bleef, duimelijntje kreeg het verschrikkelijk koud. Haar kleerea
waren langzamerhand versleten en ztj had niets om ze te ver*
vangen. Daarnaast was zij zoo fijntjes en teer, dat het eigenlijk
oen wonder was dat zij nog zoo lang tegen de koude stand hield.
VEREENIGDE STATEN.
De verkiezingsuitslag.
De definitieve verhouding der partijen
na de verkiezingen is thans de volgende:
Huis van Afgevaardigden: democraten 261,
republikeinen 170, overige partijen 3. Een
zetel ls nog onbeslist. De republikeinen
hebben netto 80 zetels gewonnen.
Senaat: 69 democraten, 23 republikeinen,
2 boerenarbeiders. 1 progressist en 1 onaf
hankelijk republikein.
Roosevelt opnieuw candidaat?
Ickes, de staatssecretaris van bin-
nenlandsche zaken, heeft aan de pers
verklaard, dat het volgens zijn mee
ning mogelijk zou zijn, dat de demo
cratische partij Roosevelt opnieuw can
didaat stelt voor de presidentsverkie
zingen in 1940.
Hij zette verder uiteen, dat tengevolge
van de uiteenloopende programma's van de
candidaten de republikeinen Dinsdag JI.
eenig succes hebben kunnen behalen, doch
vele republikeinen hebben op liberaal ge
bied meer beloofd dan de democratische
candidaten. Het liberaal gevoel van het
land ls nog steeds even sterk. Ickes is der
halve ervan overtuigd, dat. indien Roose
velt zich Dinsdag JJ. candidaat zou heb
ben gesteld bij een herstemming voor het
presidentschap, hij een overwinning zou
hebben behaald.
Tenslotte verklaarde Ickes, dat hij steeds
van meening is geweest, dat het mogelijk
zou zijn Roosevelt voor een derde keer tot
president te doen verkiezen.
BELGIË.
Koning Leopold heeft griep.
Aangezien koning Leopold lijdende is aan
een lichten aanval van griep, heeft hij
gisteravond niet kunnen deelnemen aan
de galabijeenkomst van de afdeeling Brus
sel van de Belgische journalistenvereenl-
ging en zal hij vandaag ook niet de plech
tigheid bij het graf van den Onbekenden
Soldaat bijwonen.
FRANKRIJK.
Bonnet licht zijn beleid toe.
Voor de American Club te Parijs.
Op een dejeuner van de American Club
te Parijs heeft. Bonnet, de Fransche mi
nister van buitenlandsche zaken, een rede
voering uitgesproken, waarin hij, na een
lofspraak op de Fransch-Amerikaansche
vriendschap, o.m. zeide, dat het accoord
van Muenchen in overeenstemming is met
de beginselen, welke door Cordell Huil zijn
neergelegd in de nota van 16 Juli aan de
mogendheden. Daarin werd aanbevolen
problemen, welke zich zouden voordoen in
de betrekkingen tusschen de landen, op te
Generaal Ismet Inonoe is tot president
van Turkije gekozen.
Generaal Ismet Inonoe.
Ismet Inonoe werd in September 1884 te
Smyrna geboren. Reeds op zeer jeugdigen
leeftijd bekleedde hij een hoogen rang in
het leger. Hij nam deel aan de Jong Turk
sche revolutie, die leidde tot den troonsaf
stand van Sultan Abdul Hamid. Bij alle
op deze revolutie volgende oorlogen, be
kleedde hij een zeer vooraanstaande plaats
in hetfTurksehe leger.
Later werd hij naast Kemal Pascha een
lossen door onderhandelingen en vreed
zame overeenkomsten.
Voortgaande, gaf de minister een kort
overzicht over de gebeurtenissen van Sep
tember om te eindigen met de woorden:
ik weet wel, dat vaak de staatslieden van
Amerika ons vragen allereerst de etappe,
die zij van essentieel belang achten, af te
leggen, d.w.z. een duurzame overeenstem
ming tot stand te brengen tusschen de sta
ten van Europa. Wij hebben de gelegenheid
gehad te verklaren, dat zulks ook de wensch
der Fransche regeering is. Gij echter kunt
ons krachtig daarin helpen door uw op
treden.
van de voornaamste leiders van de Turk
sche nationale beweging in Klein-Azië.
Door de Nationale Vergadering te An
gora werd hij tot chef van den generalen
staf benoemd en als zoodanig reorganiseer
de hij het Turksche leger, dat in 1921—'22
de in Klein-Azië binnengedrongen Grieken
versloeg.
Bij den vrede van Lausanne vertegen
woordigde hij zijn land als minister van
Buitenlandsche Zaken. Bij zijn terugkeer in
Angora werd hij tot minister-president ge
kozen. In November maakte hij als zoo
danig plaats van Fethi Bei. doch toen deze
tengevolge van den opstand der Kurden in
Maart 1925 aftrad, vormde Ismet Inonoe
een nieuw kabinet.
Door zijn persoonlijke bezoeken aan de
Boikanlanden versterkte Ismet Inonoe in
niet geringe mate de Turksche banden met
dc Balkanstaten. In 1934 kwam het Bal
kanpact tot stand, waarbij de grenzen van
Joego Slavië, Griekenland, Roemenië en
Turkije werden gegarandeerd. In aanslui
ting op dit pact kwamen verschillende
vriendschappelijke en economische over
eenkomsten met de deelnemende landen
tot stand. Later werd ook Bulgarije hierin
betrokken.
Na de verovering van Abessynië door Ita
lië knoopte Turkije ook met het laatste
land vriendschappelijke betrekkingen aan.
Slaagde Turkije er dus in zijn ouden in
vloed ta Europa te herwinnen, ook in de
Mohammedaansche landen slaagde het
hierin.
In 1937 trad Inonoe als minister-presi
dent af en trok zich uit het politieke leven
terug.
Van het front.
Het Chineesche persbureau meldt, dat de
Chlneesche troepen bij hun tegenaanval
op de Japanners in Kwangtoeng voortdu
rend vorderingen maken. Zij naderen
thans Tsoenghwa, 50 kilometer ten Noord
oosten van kanton De Chineezen langs
den spoorweg KantonHankou dringen
den vijand terug naar Sjektsjang. dat op
slechts 15 kilometer van Kanton ligt.
Daarentegen zijn de Japanners de pro
vincie Hoenan binnengedrongen.
3—3
