STADSNIEUWS De Duitsche legatie-secretaris Von Rath overleden De brug over de Ringvaart bij Sassenheim DONDERDAG 10 NOVEMBER 1938 No. 24118 HET VOORNAAMSTE NIEUWS YAN HEDEN Anti Joodsche actie in Duitschland De Bilt 79sJe Jaargang DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES: PRIJS DEZER COURANT: Dit nummer bestot uit VIER btoen EERSTE BLAD Synagogen in brand. verwacht LEIDSCH DAGBLAD 3D ets; per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd sjjn: per 3 maanden j.L2.3i per weet .TTfïvii.' iJfA t OJS Franco per post f.2:35 per 3 maanden 11 potto kosten.' (voor binnenland f.0.80 per 3 am±ïl Iieidsche Kamer van Koophandel verzoekt langere doorvaart- gelegenheid. De Kamer van Koophandel en Fabrieken roor Rijnland heeft een adres gericht tot oen Minister van Waterstaat, zulks naar aanleiding van in de Kamer meermalen ge uite klachten over de geringe openstelling voor de scheepvaart van de brug over de Ringvaart van den Haarlemmermeer na- lij Sassenheim. Aan dit adres is het vol gende ontleend: „Den 22en Juni 1938 is door Uwe Excellentie ter kennis van belangheb benden gebracht, dat de brug over de Ringvaart van de Haarlemmermeer in den Rijksweg no. 4 bij Sassenheim, slechts geopend mag worden voor sche pen, welke niet onder de gesloten brug kunnen doorvaren, tusschen 6 en 7 uur voorm., of zooveel langer ais noodig is om de vóór de brug wachtende schepen te doen passeeren. Deze regeling heeft thans eenige maanden gewerkt. De ervaring daarbij opgedaan, is evenwel van zoodanigen I urd. dat de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Rijnland zich gedwon gen gevoelt, tegen deze regeling zeer ernstige bezwaren in te brengen. Deze bezwaren betreffen vooral de zeesche pen, welke ook de binnenwateren be varen en wel voornamelijk de z.g, kust vaartuigen en de Katwijkschc loggers. Het aantal kustvaartuigen, dat de bin nenwateren bevaart, is de laatste jaren buitengewoon in aantal toegenomen. Deze schepen komen dikwijls via het Vlie en ver volgens via Amsterdam, het Spaarne en Haarlem naar het district der Kamer. Op dien weg wordt hun 23 van de 24 uur per dag de vaart onmogelijk gemaakt, als de brug maar gedurende één uur geopend wordt. De schepen, die via de Noordzee naar piaatsen in het district der Kamer wen- schen te gaan, vallen te IJmuiden binnen, maar Vinden eveneens den weg versperd. Schepen, welke leeg bijv. uit Leiden ko men. kunnen voorts wel zeer bezwaarlijk via Rotterdam en Hoek van Holland naar Amsterdam gaan voor nieuwe lading, daar dit een groot verlies aan tijd en geld zou be teekenen. De noodzakelijkheid om met de kustvaar tuigen slechts overdag onze kanalen en vaarten te bevaren, geeft in verband met de reeds bestaande bruggen en sluizen een zeer groot extra oponthoud, wat, o.a. blij kend uit de hooge liggelden voor deze schepen, zeer schadelijk is. Indien de te genwoordige openstellingstijd zou worden gehandhaafd, zou derhalve geheel Zuid- Holland, voorzoover het kustvaartuigen be treft, nagenoeg geheel van Amsterdam en IJmuiden worden afgesneden. Gezien de zeer sterke toeneming van het aantal kust vaartuigen, is dit niet alleen thans, maar vooral ook voor de toekomst hoogst beden kelijk. Voor de toekomstige ontwikkeling van het district der Kamer, met Leiden als het grootste industriecentrum, moet een si tuatie als de bestaande daarom zeer be denkelijk worden geacht. Ten aanzien van de loggers, varende van of naar IJmuiden, is de situatie mogelijk nog erttieker. Voor de visscherijreeders en het geheele vis- schersbedrijf van Katwijk, is het van het allergrootste belang, dat de open verbin ding, vooral in de route IJmuidenKat wijk aan Zee, gehandhaafd blijft en niet gehinderd wordt door bruggen, die slechts zeer beperkt open gaan. Dat deze open verbinding voor Katwijk een levensbelang oeteekent, is reeds jaren achtereen geble ken uit het feit, dat het Gemeentestuur van Katwijk in het belang van de reederij en in samenwerking met deze, alles in het werk heeft gesteld en moeite noch kosten gespaard heeft om de vaart van IJmuiden naar Katwijk te verbeteren. Deze verbete ring heeft zich vooral bepaald tot het op diepte brengen en houden dezer vaart en het op goede doorvaartwijdte brengen van bruggen langs deze route, waardoor de Katwijksche loggers met staanden mast Katwijk kunnen bereiken en weder naar IJmuiden terugvaren. Ieder jaar na beëindiging der trawl- en haringvisscherijseizoenen vaart een groot aantal loggers van IJmuiden naar Kat wijk om daar gelost, schoongemaakt, ge repareerd, onderhouden, getuigd, opge- j schilderd en weder voor de aanstaande visscherij ingericht en geladen te worden. Dat al deze werkzaamheden kunnen ge schieden in de directe omgeving van den betrokken reeder is van het grootste be lang en het behoeft geen betoog, dat deze behandeling, onder het directe toezicht van den betrokken eigenaar, aan het bedrijf zeer ten goede komt. Na het in gereedheid brengen vaart het schip met zijn beman ning op naar IJmuiden om zee te kiezen. Dat de Katwijksche reeders dezen toe stand bestendigd, Ja zelfs gaarne verbe- beterd zouden zien, spreekt vanzelf. Het neen en weer varen van Katwijk naar IJmuiden geeft hun, behalve dat de werk zaamheden onder hun directe leiding ge schieden, een groote besparing aan vrach ten, reisgelden, enz.; een besparing die hun bedrijf, vooral in dezen voor de reederij zoo moeilijken tijd, niet kan prijsgeven. In de route KatwijkIJmuiden hebben de loggerschippers reeds tamelijk opont houd bij het passeeren van bruggen en vooral van die. welke slechts op vastge stelde tijden open .gaan. Tot nogtoe waren dit een paar bruggen, die door het eenige keeren per dag doorlaten, het mogelijk maakten in pl.m. 12 a 16 uur deze reis te maken. Daar des nachts niet met een log ger door het binnenwater gevaren kan worden, zal de reis een dag langer duren. Door het aanleggen der nieuwe verkeers wegen, waarin bruggen gemaakt zijn, of nog gemaakt zullen worden, zal het opont houd steeds grooter afmetingen gaan aan nemen. Hieraan is natuurlijk niet te ont komen, doch dit wordt door de reeders als onvermijdelijk aanvaard, indien het ten minste zoo geregeld wordt dat de door- vaartmogelijkheid aanzienlijk wordt ver ruimd. Indien in deze route de thans bestaan de toestand zou blijven bestendigd en in de nieuw aan te leggen verkeerswegen meer bruggen zouden komen, die aan de loggers bij aankomst voor de brug geen directen tóegang geven, zal dit tot gevolg hebben, dat voortaan de loggers heen en weer 3 a 4 dagen onderweg zullen zijn. Dit zal voor het visscherijbedryf een on overkomelijk bezwaar opleveren, vooral in den tegenwoordigen tijd. in welken econo misch en zonder tijdverlies gewerkt moet worden, zou een en ander een niet te be rekenen verlies beteekenen. Gezien deze hoogst ernstige bezwa ren, veroorlooft de Kamer van Koop handel en Fabrieken voor Rijnland zich Uwe Excellentie dringend te verzoeken, zoowel uit hoofde van het scheepvaart- belang, als van het daarmede verband houdende industrieele belang, alsook met het oog op de zoo gewichtige be langen van de visscherijreeders te Kat wijk, om de vanouds bestaande vrije vaart weer zoo goed mogelijk te her openen door een zeeschip, als dit de bierbedoeide brug niet kan passeeren, gelegenheid tot doorvaart te doen geven Voorts verbindt de Kamer daaraan het dringende verzoek, om speciaal de vaart van en naar Katwijk ook in de toekomst zooveel mogelijk te ontzien. ACADEMISCHE EXAMENS. Geslaagd voor het doctoraal examen In disch recht de heer F. R. J. Jansen iDen Haag) Daar het dagelijksch bestuur van óe afd Leiden van den Ned. Blindenbond is afgetreden, is het nieuwe bestuur als volgt samengesteld: L, Rombaut, vooiz.; P v. d. Broek, secretaris. Pioenhof 8; J. A. Verzrlenburg, penningmeester. De secretaris van de Duitsche am bassade te Parijs, von Rath, op wien dezer dagen door den jongen Jood. Herschel Grynszpan, een aanslag werd gepleegd, is om half vijf gisternamid dag aan zijn verwondingen bezweken. Ofschoon de weinig bemoedigende bulle- tas der geneesheeren een tragisch einde el deden verwachten, heeft toch dit over_ óensbericht te Berlijn en in Duiische 'gen te Parijs een zeer hevige opwin- g teweeggebracht. Oe Duitsche radio-stations hebben ten teeien van rouw twee minuten stilte in eht genomen. Ambassade-secretaris von Rath was der- jaar oud. Hil begon zijn diplomatieke irrière te Parijs, als attaché van de Duit- the ambassade aldaar. Roland Koester, de r,malice vertegenwoordiger van Duitsch- d in de Fransche hoofdstad, appre teerde in hooge mate de capaciteiten van en ieugdigen von Rath, een verren bloed erwant van den ambassadeur. Spoedig noemde Berlijn hem dan ook op een be dijken post in Indië. Drie maanden «eden echter keerde von Rath naar Pa 's terug, thans als ambassade-secretaris. Gisterochtend had Hitier hem uit erken- 'iikheid voor zijn met gevaar voor leven gezondheid bewezen trouwe plichtsbe- acht.nr benoemd tot gezantschapsraad etste klasse. De diplomaat was toen echter Feeds .„ervende en bulten bewustzijn. De teratie waarbij de milt verwijderd werd JJf weliswaar goed geslaagd, maar het dad er was bovendien door de moord en?8?, *°8«ls op twee plaatsen in de maag v en het lijdt geen twijfel, of deze "Wen hebben ten slotte den dood veroor- «ast. i,"*" tie, door de Duitsche geneesheeren dr, tin™118 en dr Brandt onder eekend bulle- jjnt?? den doo<I va" dén Duitschen ge- 7™enapsraad Wordt vastgesteld, dat de "hotwond" veroorzaaljt k door de hevige ^operatic zoomede de wondbehande- fartn den Fransc'len chirurg dr. Baum- t?s'hfVs 00 de mcest zorgvuldige wijze iWa Svenzeer heeft hei Fransche ver- Wend P^soneel al zijn krach,en aange- Onmcïï ?er> Patient te redden", ^middellijk nadat in Duitschland het Msuws vernomen was, heeft Hitier den ouders van den gezantschapsraad het volgende telegram van deelneming gezon den: „Aanvaardt mijn oprechte deelneming met het smartelijk verlies, dat u heeft ge troffen door den laffen sluipmoord op uw zoon." President Lebrun heeft zijn adjudant op gedragen, den Duitschen ambassadeur zijn deelneming te betuigen. Minister-president Daladier en de minis ter van buitenlandsche zaken. Bonnet, hebben door hun kabinetchefs den Duit schen ambassadeur hun leedwezen be tuigd met het overlijden van den gezant schapsraad. Ook de secretaris-generaal van de Qual d'Orsay, Léger, en de chef van den gene- ralen staf, generaal Colson, hebben een bezoek van rouwbeklag op de Duitsche ambassade afgelegd, terwijl de Fransche zaakgelastigde te Berlijn op het rijksdepartement van buitenlandsche zaken de deelneming der Fransche regeering ver tolkte. Zooals gezegd, heeft het overlijdensbe richt hevige opwinding veroorzaakt, aller eerst in politieke kringen te Berlijn, doch ook bij het Duitsche volk en de Duitsche kolonie te Parijs. In politieke kringen toont men zich mo menteel nog gereserverd ten aanzien van de mogelijke gevolgen van dit overlijden; men verheelt echter niet. dat deze nood lottige aanslag zeker van invloed zal zijn cp d? houding der Duitsche autoriteiten in het Joden-probleem. In de Protestantsohe kerk werd een korte dienst gehouden, tijdens welke de ambas sadeur een lijkrede hield en den overledene als een gewaardeerd medewerker en trouw vriend huldigde. Het stoffelijk overschot werd te kwart over tien gisteravond overgebracht naar de Duiische ambassade De kist was gedekt met. de hakenkruisvlag. Nadat de laatste bezoekers van de am bassade waren vertrokken, betrokken de leden van de ambassade de doodenwacht bij het stoffelijk overschot van hun mede werker. dat vermoedelijk naar Duitschland zal worden vervoerd. Duitsche perscommentaren. De „Berliner Lokalanzeiger" schrijft: alle fatsoenlijke menschen in de geheele wereld dienen tot bezinning te komen over het misdadige gestook tegen het Duitsche rijk, waardoor den moordenaar het wapen in de hand is gedrukt. Er loopt een vaste lijn van de daders naar de intellectueele aanstichters van de moorden, waarvan Gustloff en von Rath het slachtoffer zijn geworden. Het ..Berliner Tagebiatt" schrijft: de gevolgen van den aanslag zijn niet die. welke door de Joden in hun blindenden haat gewild worden. nJ. een vergiftiging der betrekkin gen tusschen de volkeren in Europa. Thans gaat het meer om een afweer en beveiliging tegen het moorddadig gestook in dienst van de Joodsche zaak. De „Berliner Boersenzeitung" schrijft: wij hebben uit Moskou vernomen, dat de Kom intern tot een nieuwe actie besloten heeft, om een toenadering tusschen de democra tische en de autoritaire staten te verhinde ren. Is het een toeval, dat bijna gelijktijdig de schoten in Parijs gevallen zijn? Dat de Joodsche moordenaar Grynszpan in op dracht van hooger hand handelde, staat voor ons buiten twijfel. Wij hopen, dat de schoten van dezen Jood ook de kringen, die tot dusver onze houding tegenover het Jo dendom niet wilden begrijpen, eindelijk doen inzien, waar de vijand van de orde, de beschaving en van den vrede staat. Wan neer de wereld, door dif in te zien. een stap voorwaarts komt, is hét offer van Ernst von Rath niet tevergeefsch geweest. In Duitschland is het reeds tot ern stige anti-Joodsche bctaogingen en da den gekomen. Te Hersfeld is de synagoge geheel in de asch gelegd. Te Dessau moest de politie in grijpen, om de Joden te beschermen. Ook te Berlijn is het tot uitwassen ge komen Groepjes jongelieden trokken vanochtend tegen 2 uur door de hoofd straten en de Westelijke wijken, waar de Joodsche zaken nog talrijk zijn. Met ha mers sloegen zij de vensterruiten in. Nergens werd evenwel geplunderd. De politie kwam niet tusschenbeide. De synagoge in de Prinzregentenstrasse te Wilmersdorf. een der Westelijke wijken van Berlijn, staat in brand. De brandweer is bezig het vuur te bestrijden en zij tracht te verhinderen, dat de brand overslaat naar een aangrenzend confectiemagazijn. Een groote menigte slaat het schouwspel egde. Tal van personen brachten de in het vieedlngmagazijn aanwezige goederen naar buiten. Voorts is nog in 4 andere synagogen de brand gestoken, o.a. in de Fasanenstrasse. Te Berlijn zijn over de ingeslagen ruiten opschriften geplakt, zooals „Fuehrer verlos ons van de Joodsche pest". De voornaamste winkelstraten liggen be zaaid met alle soorten etalagemateriaal, afkomstig uit Joodsche winkels. Een aantal Joodsche winkeliers heeft besloten, hun zaken te sluiten en de ontwikkeling af te wachten. Van de hoofdsynagoge in het hartje van Berlijn zijn alle ruiten ingeslagen en de ijzeren leuningen vernield. De politie be lette een groote menigte Joden het gebouw binnen te gaan. Een sterke politiemacht bewaakt de omgeving. Personen die foto's trachten te nemen, worden gearresteerd. Te Hamburg is de vernieling wel zeer grondig. Niet slechts de winkelruiten zijn ingeslagen, doch ook de vensters op de eerste en tweede verdieping van aan Joden behoorende kantoren. Uit Keulen meldt Reuter, dat daar van nacht de luiken en vensters van Joodsche zaken en van een uitsluitend Joodsch res taurant ingeslagen zijn, terwijl binnen alles werd vernield. Niemand kreeg echter per soonlijk letsel. De politie bewaakt thans de vernielde panden. Leden van Hitiers oude garde, die den verjaardag van de Putsch van 1923 hadden gevierd, sloegen te Muenchen de ruiten in van tal van Joodsche zaken en staken deze in brand. Om 3 uur hedenochtend ging men nog steeds door met het inslaan van ruiten, hetgeen door een enthousiaste me nigte werd gadegeslagen. De eenige synagoge, welke nog te Muen chen was overgebleven, stond hedenochtend ln brand. Het vuur sloeg over naar een achter de synagoge gelegen school en van beid gebouwen is niet veel overgebleven. Alle mannelijke Jr-odsche inwoners zijn vanochtend vroeg door de geheime po litie van hun bed gelicht en naar poli- tiebarakken overgebracht. Omtrent hun lot is niets bekend. Ook te Weenen zijn hedenochtend twee BINNENLAND. Koning Leopold van België zal het Belgisch monument te Amersfoort bezoeketa. (Binnenland, 3e Blad). Ons parlementair overzicht. (2e Blad). De P.T.T.-begrooting; memorie van ant woord aan de Tweede Kamer. (3e BfcX AMSTERDAMSCHE BEURS. Prijshoudende locale markt - Nauwe lijks veranderde koersen Amerikaan- sche waarden meerendeels hooger - Beleggïngsmarkt stiL BUITENLAND. De Turksche president Kemal Ataturk is, 60 jaar oud, hedenmorgen overleden. (3e Blad). Palestina wordt niet verdeeld. Engeland stelt een ronde-tafel-conferentie voor. (3e Blad). Een rede van Chamberlain. (3e Blad). Voortzetting van het debat m het Engel- sche Lagerhuis. (3e Blad), De verkiezingen in Amerika brengen den republikeinen grooter winst dan aan vankelijk gedacht. (Ie Blad). De Duitsche minderheid in Roemenië gaat zich roeren. (Buitenland, le Blad). ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN EERSTE BLAD. Het is te verwachten, dat het wol kendek in onze omgeving geleide lijk minder dicht zal worden. De temperatuur zal in dat geval in den nacht iets lager worden, waarbij de kansen op ochtendmist toenemen. Overdag zal het weer wellicht iets zonniger zijn met dezelfde temperatuur. LEIDSCHE BURGERWACHT. De voorloopige stand. De voorloopige stand van de schietwed strijden der Leidsche Burgerwacht ter ge legenheid van de opening der nieuwe Schietbanen Utr. Veer 3, is na twee schiet- dagen als volgt: 1 Korps buks. Leidsche B.W. 169 i buiten mededinging)2. Oegstgeest. B W. 105. 1. Korps K.S.O., korporaals 1-14 R.I. 316. Personeel bus. 1. Veldhuis 46. Wassenaar; 2. Alphenaar 40 (6) Leiden: 3. De Wit 40 (5i Leiden: 4. H. P. v. Ek 38. Leiden. Personeel KSO.. 1 Yperlaan 97, Voor schoten: 2. Hitzert 96. Wassenaar. Vrije baan K.S.O.. 1. Yperlaan 288. Voor synagogen door brand verwoest. Daar ^hoten. 2. Veldhuis 286. Wassenaar: 3. Hit zijn 5000 Joden gearresteerd. 2erft 285. Wassenaar De Reutercorrespondent te Weenen meldl 1 Vrije baan buks. 1. De_Wit 86,_Leiden: 2. dat een menigte van 500 personen, die be toogingen tegen de Joden hield, vanoch tend de synagoge te Linz in brand heeft gestoken. Het gebouw brandde volkomen af. De staats-secretaris voor de veiligheid te Weenen. heeft een verordening uitgevaar digd. waarin onder meer gezegd wordt, dat de camoufleering van Joodsche zaken te Weenen meermalen tot verstoring der orde heeft geleid. Om dit onmogelijk te maken, heeft men bepaald, dat de Joodsche zaken duidelijk als zoodanig herkenbaar moeten zijn, zooals dat ook elders in het rijk het geval ls. De rijksleider der SS. en chef der Duit sche politie heeft de volgende verordening uitgevaardigd: Personen, die volgens de wetten van Neu renberg als Joden gelden, is elk wapenbe zit verboden. Overtreders worden naar con centratiekampen gebracht en gedurende twintig jaar in „Schutzhaft" genomen. Ceelen 84, Den Haag: 3. H. van Ek 83. Lei den; 4. Veldhuis 80 27), Wassenaar; 5. Alphenaar 80 26> Leiden. Dagprijs voor Zaterdag j.l.: Ceelen, Den Haag. Dagprijs voor Maandag jX: Yper laan, Voorschoten. De wedstrijden worden Vrijdag en Zater dag (laatste dag) voortgezet. HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Ophelfing: P. J. Nieuwesteeg Vaars- manssteeg 15. Tapijten- en beddenzaak. Wijziging: Naamlooze Vennootschap Klei- warenfabriek „Nieuw-Werklust" Rijks straatweg A 24, Hazerswoude. Vervaardi gen van en handel drijven in steenen, dakpannen, tegels, draineerbuizen, bloem potten enz. Overl. commissaris D. T. Blan ken, Rotterdam, d.d. 6 Nov. 1938.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1938 | | pagina 1