DOUWE EGBERTS Het Koninklijk bezoek aan Groningen Met kennis van zaken BENDER "F LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 5 November 1938 Vierde Blad No. 24114 -BIJOU 79sie Jaargang Toespraak van onze Landsvrouwe LAND- EN TUINBOUW Ztnghulde van de Groningsche zangvereenigingen. In gebruikstelling van het Starkenborgh- kanaal. Bij de overdracht van het gedenkraam I san de Groningsche Universiteit heeft 1 h. M. de Koningin gisteren de volgende redevoering gehouden Dat Mij bij de herdenking van het 300-jarig bestaan van de universiteit in 1514 het eere-doctoraat in de lette ren werd verleend, heb Ik hoogelijk gewaardeerd en daarom verheugt het Mij dit raam te kunnen aanbieden en heden persoonlijk over te dragen als een lastbaar bewijs daarvar. en een büjvend teeken van de saamhoorig- heid met de Groningsche universi teit. Moge het licht er immer door- vallen over mannen en vrouwen, die zelf geroepen en bereid om den fak- Icel der wetenschap tot ver over de grenzen van stad en lande uit te dra gen. daarmede de hooge traditie onge rept voortzettend eener universiteit, die terecht de trots is van het Gro ninger land. Ik verzoek thans den ontwerper van het raam. den heer Dijkstra, zelf het gordijn weg te nemen. Na de plechtigheid in de academie, heeft |ji. M. ce Koningin zich, wederom toege licht door een groote menigte, naar het nrovinaehuis begeven, waar aan Haar [werden voorgesteld de leden van Gedepu- wde Staten van Groningen en van het jollege van B. en W. van de gemeente Jcronhgen. In dezen kring heeft ZIJ zich |d«n voorlichten over verschillende econo- kche onderwerpen het belang der pro- jas rakende. Na een algemeene inlei ding van den Commissaris der Koningin, i korte uiteenzettingen gegeven door j hoofdingenieur van den provincialen Interstaat over de kanalenplannen in de .(inde, door den voorzitter der Gronin- t Maatschappij van Landbouw over den bouw. door den voorzitter van de Ka- van Koophandel en Fabrieken, over kïtrie en handel en door den rijks- icxcteur van de werkverschaffing over jk werkverschaffingsvraagstuk en de toe- ïstige werkobjecten. I Na déze uiteenzettingen heeft Hare Majesteit zich met de aanwezigen over de behandelde onderwerpen onderhouden en lover ïog andere aangelegenheden gespro ken. De burgemeester van Groningen deed mededeeling over den stand der [restauratiewerkzaamheden aan de Mar tinitoren Te vijf uur keerde de Koningin naar het fcoiuerneurshuis terug, waar zij den ver- peren avond doorbracht. Zij had er in gestemd, dat de verschillende Gro- Jiinger zangvereenigingen te negen uur foor het gouverneurshuis een zanghulde •ojden brengen, waarvoor ook van de pilde van het publiek groote belangstelling Vond. Het. was een herhaling van de op September j.l. gegeven uitvoering van pn cantate geschreven door H. M. van r. Kruys. ter gelegenheid van het regee- pesjubileum door ongeveer 100 zan gers. onder leiding van den dirigent R. W. Kuiper. Onder daverend gejuich verscheen Be Koningin op het bordes en vriendelijk iankte Zij, zoowel het publiek voor de har- Tellike begroeting als de zangers en In het pijzonder den dirigent voor de Haar ge- tchte hulde. De tweede dag. Toen te kwart over tien de Koninklijke stoet gearriveerd was en de Koningin de voor haar bestemde loge had betreden, werden verscheidene aanwezigen aan haar voorgesteld. Met sommigen hunner wisselde Zij eenige vriendelijke woorden. De commissaris der Koningin in de pro vincie Groningen, mr. J. Linthorst Homan, nam, toen allen hun plaatsen hadden in genomen, het woord voor het uitspreken van de begroetingsrede. Met goedvinden van Uwe Majesteit zal zoo zelde spr., vóór de eigenlijke onthul ling van den hier aangebrachten gedenk steen een rede klinken, gehouden door den drager van dien naam, den huidigen gou verneur-generaal van Nederland.sch-Indie. Ik moge Uwe Majesteit eerbiedig verzoe ken. na die rede wel de plechtigheid der naamgeving en onthulling re willen ver richten. Het was een verrassend en voor velen zelfs een ontroerend moment toen uit de bij de tribune aangebrachte luidsprekers plotseling de stem klonk van den vorigen Treinbotsing te Terborg. Vier reizigers en machinist niet ernstig gewond. Aanzienlijke materieele schade. Gisteravond om halfnegen zijn op het station te Terborg de treinen uit Win terswijk en Arnhem, welke ongeveer gelijktijdig binnenloopen, tengevolge van een foutieven wisselstand, met elkaar in botsing gekomen. Vier personen werden gewond, namelijk de dame.s Miedema uit Silvolde en W. A. Willink utit Winterswijk, de heer Tjeenk Willink uit Winterswijk, die allen in den Arnhemschen trein zaten, en de leerling machinist De Koe, die op de machine van den trein uit Winterswijk stond. Allen kre gen snij- en schaafwonden aan het hoofd, doch de blessures waren niet van ernstigen aard. De verpleegster W. de Bruin, die ?ich in den Win terswij kschen trein bevond, ver leende onmiddellijk de eerste hulp. Na mede door dokter Ten Bosch verbonden te zijn, werden de vier genoemde personen per auto naar huis vervoerd. Eenige andere reizigers liepen builen en schrammen op. De materieele schade, vooral aan de loco- commissaris dezer provincie, jhr.^mr. A. W. motieven, is zeer aanzienlijk. De bumpers t van de machine van den trein uit Arnhem drongen in den locomotief van den anderen trein en braken af. De goederenwagon van den trein uit Winterswijk liep bij de bot sing uit de raiLs. De trein uit Winterswijk stond voor het perron reeds stil. toen de trein uit de richting Arnhem binnenkwam. Met zulk een vaart botste deze op den Win terwij kschen trein, dat de bagagewagen' hiervan in het derde klasserijtuig schoof. Men mag van geluk spreken, dat zich op dat oogenblik niemand in de vernielde compartimenten bevond. Beide treinen waren samengesteld uit drie personenrijtuigen, een goederenwagon en een postwagen. L. Tjarda van Starkenborgh, die Groningen verliet, om als gezant Harer Majesteits re geering te vertegenwoordigen in Brussel en die thans als Gouverneur-Generaal van Nederlanosch-Indië in het paleis te Bui tenzorg zetelt. De rede van den landvoogd was opgeno men op gramofoonplaten. Nadat de woorden uit den luidspreker waren verklonken, sprak H. M. de Koningin De onthulling van den steen. Toen H. M. had uitgesproken druktf zij op een knop, die in haar loge was aange bracht, en het doek, dat den gedenksteen verborgen hield, schoof weg. De granieten steen werd zichtbaar, waar op met bronzen reliefletters het volgende inschrift is aangebracht: ..Heden den 5 November 1938 heeft Hare Majesteit de Koningin na het aanhooren eener door middelen van moderne techniek overgebrachte rede van den gouverneur- generaal in Nederlandsch-Indië, oud-com missaris der Koningin in de provincie Gro ningen jhr. mr. A. D. L .Tjarda van Star kenborgh Stachouwer dezen gedenksteen ter herinnering aan de ingebruikstelling van dit Van Starkenborghkanaal onthuld". Hiermee was de plechtigheid ten einde. Nadat de Koningin van verschillende aan wezigen afscheid had genomen, vertrok Zij in gezelschap van den Commissaris der Koningin en van Haar gevolg. Naar Zuidhorn. De Koninklijke stoet reed naar Zuidhom om een deel van het nieuwe kanaal in oogenschouw te nemen. Te Zuidhorn werd halt gehouden voor de boerderij van den heer E. J. Aukema, die H. M. verwelkomde en Haar de boerderij toonde. Tevens was hier aanwezig de inspecteur van den vee- artsenijkundigen dienst, die de Koningin op haar verzoek uitvoerige inlichtingen gaf over het heerschende mond- en klauwzeer en zijn gevolgen voor de veehouderij. Vanzelfsprekend was ook in Zuidhorn en langs den weg erheen de belangstelling van het publiek zeer groot. Herhaaldelijk werd de Koningin hartelijk toegejuicht, evenals trouwens in de straten van de stad Groningen, toen zij tegen half een voor het gouvernementshuis terug keerde om daar de luch te gebruiken. Tegen 2 uur reed de Koningin voor de laatste maal tijdens dit bezoek uit voor een bezoek aan de Friesch-Groningsche beet wortelsuikerfabriek. [Hecen, den tweeden dag van Haar be- 'ïk aan Groningen, is H. M. de Koningin •~ds des morgens te 10 uur van het Gou- prrementshuLs. waar Zij als gast van den TWJïiissaris der Koningin vertoeft, uitge- |Men om door de onthulling van een ge- poksteen bij de Oostersluis in het nieuwe tfn' Starkenborghkanaal, tevens de doop- ffchtigheld te verrichten en het kanaal. Ij- voor ce binnenscheepvaartverbindingen pr Noordelijke provinciën een zoo groote Irbetering beteekent, den naam te geven F het geslacht, waaruit na elkaar twee Jtmmtssarissen der Koningin de provincie froningen hebben bestuurd. 1 Evenals gisteren begeleidde de commis- Pr-s der Koningin, mr. J. Linthorst Ho- pn, de Koningin, toen deze te ruim 10 TJr uitreed. De plechtigheid bij de Oostersluis. I Op de brug voor de Oostersluis zou de Tochtigheid geschieden der onthulling van F gedenksteen die was aangebracht in muur van het bovenhoofd van de sluis. I Tegenover de plaats, waar de nog door ■Ju zwart doek verborgen steen is inge- was een tribune opgeslagen' in het picden waarvan zich een loge bevond, met F els-voor H. M. de Koningin en haar ge- lH en voor verschillende andere genoo- Pgden. Deze verzamelden zich tegen 10 uur op 4nbune bij de Oostersluis. Onder hen pevoiKlen zich o.a. de commissaris der Ko- Pnoin in de provincie Friesland, mr. P. A. f baron van Harinxma Thoe Slooten. I1* familie Tjarda van Starkenborgh was r^egenwoordigd door de eenige hier te vertoevende dochter van den eersten baissaris der Koningin van dien naam re provincie Groningen, zuster van den Enigen gouverneur-generaal van cdandsch-Indië, met haar echtgenoot, HWer en mevr. Van Haersma Buma 08 van Starkenborgh, uit 's-Graven- pi de kleine piano met den dubbel gespan nen zangbodem, waardoor verrassend groote toon. Normale repetitiemechaniek en speelaard. Inderdaad 'n „Bijou"I A'dam - Rotterdam - Arnhem - Breda en Leiden VRACHTAUTO IN DEN AMSTEL GEREDEN. Beide inzittenden gered. Vanmorgen omstreeks kwart over zeven is op de Weesperzijde te Amsterdam, ter- hoogte van het gebouw van „Hulp voor On- behuisden", een expeditie-auto van de fa. Van Doorn geslipt en in den Amstel gere den. De twee mannen, die in de cabine A.- 1755 genoot de Oud Hollandsche Kruydendoctor van het gheurig kruyt tabak. Met evenveel genot rookt de moderne pijp- rooker, de volgens hetzelfde recept gemeleerde Oud Hollandsche Pijptabak van COOPVAERT 10 ct. 2f04 (Ingez. Med.) INBRAAK TE BENSCHOP. Iemand uit Reelofarendsvecn gearresteerd. In den afgeloopen nacht is ingebroken in de gemeente Benschop bij Haastrecht. Na hiervan op de hoogte te zijn gesteld, heeft de gemeenteveldwachter te Haastrecht aich op den weg opgesteld om voorbijgangers aan te houden. Omstreeks 4 uur vannacht De geheimzinnige scheeps- ontploffing. zaten, konden tijdig worden gered. De passeerde per rijwiel de 28-jarige T. uit auto. zoo vertelde ons een ooggetuige, kwam met een normale snelheid van de zijde van de Berlagebrug gereden. De wagen bevond zich een oogenblik op de tramrails en plot seling begon hij te slingeren. De chauffeur laakte de macht over het stuur kwijt en reed pardoes den Amstel in. Gelukkig lag daar ter plaatse een kleine overzetpont gemeerd. Dat zou de redding van de beide inzit tenden worden. De atiix* stuitte tegen het vaartuig en bleef voor het grootste ge deelte boven water. Onmiddellijk schoten van alle kanten voorbijgangers toe. De naast den bestuurder zittende man, de 19- jarige W. F. van Spankeren, kon gemak kelijk op het droge worden gebracht. Meer moeite leverde de redding van den chauf feur J. Kop op. Met hulp van een balk werd de cabine, die voor het grootste deel onder water stond, ingeslagen. Employe's en verpleegden van ..Hulp voor Onbehuis- den" en voorbijgangers, wisten na een mi nuut of tien hard werken den chauffeur op den wal te krijgen. De geredden werden binnengebracht in het gebouw van „Hulp voor Onbehuisden" en konden, na behandeld te zijn, naar hun woningen worden gebracht. 1744 (Ingez. Med.) Het contingent bloembollen ten volle toegewezen. Gelijk bekend, was het Nederiandsche Uitvoercontingent Bloembollen voor het 4de kwartaal 1338 niet ten volle toegewezen. Thans is, naar wij vernemen, naar aan leiding van een telegram aan den Minister van de Ver tot behoud van het Bloembol lenvak in Nederland, besloten, dit toch ge heel beschikbaar te stellen. haar leden, met het oog op de zeer droeve 1 uitkomsten van den laten bloemkooloogst een bijzondere steunregeling in het leven te roepen. Een overzicht van den aanvoel en de opbrengst uit de late bloemkoolpe riode is bij het schrijven aan den Minister gevoegd. Deze cijfers zijn belangrijk en hoogst waardevol, want zij toonen aan dat de algemeene klacht over den noodtoestand gegrond is. Het gewas 1937 gaf in het ai- gemeen genomen een redelijke opbrengst, echter niets extra. Men moest een goed ge was hebben om een loonende uitkomst te verkrijgen. Onredelijk zou het zijn om van een afwijkend gewas een bevredigende fi- nancieele opbrengst te verwachten. Maar als men uit deze sprekende cijfers ziet dat een ongeveer gelijk kwantum bloemkool uit 15138 nog niet de helft opbracht van dat uit 1937, terwijl de kwaliteit in 1938 eerder Roelofarendsveen, die den veldwachter trachtte te ontwijken. Deze wist den man echter, na eerst nog een schot in de lucht te hebben moeten lossen, na een worsteling te overmeesteren. In het bezit van T. wer den inbrekerswerktuigen en 50 gulden aan zilvergeld gevonden. De man is ingesloten. ONDER EEN AUTO GERAAKT. Gistermiddag keerde de 27-jarige veen arbeider H. de Goede, te Nieuw Weerdinge, van zijn arbeid in de werkverschaffing op de fiets huiswaarts. Door een oneffen heid in den weg geraakte het rijwiel uit de goede richting met het gevolg, dat de G. tegen een hem tegemoet rijdende per sonenauto uit Gelderland botste. De G. werd tegen den grond gesmakt en kwam onder de auto terecht. In zorgwek- kenden toestand is hij per ziekenauto, naar het ziékenhuis te Emmen vervoerd. Bij aankomst aldaar bleek de man te zijn over leden. Hij laat een vrouw met drie kinderen achter. Te Koog aan de Zaan is gisteren een on geveer 60-jarige man, per rijwiel ko mende van de Julianastraat bij het over steken van den Provincialen weg door een auto aangereden. Hij is kort daarna over leden. KORCNMOLEN IN DE ASCH GELEGD. Een bom Het Duitsche Nieuwsbureau meldde gis teravond uit New York: Nog Donderdagavond hebben ambtena ren van het ministerie van justitie aan boord van het op het strand gezette £uit- sche vrachtschip Vancouver een nauwkeu rig onderzoek ingesteld naar de oorzaak van de beschadiging van den scheepsromp. Het onderzoek zou tot het resultaat hebben geleid, dat de schade niet door een ontploffing in het scheepsruim, maar door een oorzaak van buiten af ontstaan is. Het departement van handel, aldus Reu ter uit Oakland, heeft een comfnissie be noemd, uit drie deskundigen bestaande, om een onderzoek in te stellen. De Duitsche consul-generaal is verzocht deel te nemen aan het onderzoek. De Duitsche consul-generaal te San Francisco heeft verklaard, dat de ontplof fing aan boord van de Vancouver te wijten is aan misdadige sabotage. Hij stelde een kleine groep verantwoor delijk, welke er op uit is door het voeren van een omdergrondschen oorlog de gere gelde orde te verstoren. OPLICHTING MET ONGEDEKTE CHEQUES. Groote bedragen in het spel. Dezer dagen is een uitgebreide oplichting met ongedekte chèques ontdekt. In Juni jl. hadden twee Italianen, Oscar Gerlier en Gistermiddag is te Oude Pekela. achter Antonio Gilardi, op naam van een persoon, het gebouw van- het Leger des Heils, een van wien men nog niets weet, te Milaan felle brand uitgebroken in den korenmolen en Parijs financieele en economische .De Klatter" van den heer F. Koster. Het agentschappen opgericht, die in het han- vuur breidde zich zoo snel uit, dat het delsregister werden ingeschreven. Zij bovenste gedeelte van den molen in een knoopten relaties aan met financieele in- minimum van tijd in lichterlaaie stond. De brandende molenwieken leverden een im posant schouwspel op. Een der wieken viel op het huis van den molenaar en verbrij zelde het dak. De brandweer uit Oude Pekela kon niet verhinderen, dat de molen stellingen te Bazel, Zürich. Luzern, Genève, Londen. Liverpool. Brussel en New-York. Op deze verschillende banken werden chèques uitgeschreven. Op 19 October sloe gen de oplichters hun greoten slag. Zij brachten een reeks ongedekte chèques, of De bloemkooloogst en de bedroevende uitkomsten. Men schrijft ons uit Katwijk a. d. Rijn: Al meerdere malen is gewezen op het abnormale met den bloemkoolteelt in het afgeloopen seizoen. We zouden dus in her haling treden door hierop nogmaals de aandacht te vestigen. Maar het is van meer belang hierover iets te zeggen nu we over eenige gegevens over aanvoer en opbrengst beschikken, waaruit duidelijk blijkt, hoe abnormaal laag die opbrengst is. Dit heeft er ook toe meegewerkt dat men van tuin derszijde een actie is gaan voeren om te bewerkstelligen dat ook bloemkool, en hier mede wordt dan in dit geval bedoeld: de late bloemkool, in de steunregeling wordt opgenomen of dat hiervoor een bijzondere steunregeling in het leven zal worden ge roepen Behoudens in 1933. toen op late bloemkool 10 ct. per 100 stuks steun werd gegeven, viel de late bloemkool hier altijd buiten, vermoedelijk omdat dit product nog steeds aan den richtprijs kwam. De Ver- eeniging „De Kleine Zelfstandigen" heeft zich thans tot den Minister van Economi sche zaken gewend en verzocht om voor ontruimd, konden behouden blijven. dat zij in Parijs 20.000 dollar wisten te in- De molen, die in 1850 was gebouwd, was casseeren. te Bazel 1900 Zw. francs, te Ge- slechts laae verzekerd. De oorzaak van den nève 36.400 francs. brand is niet bekend. Van de drie koren- Waarschijnlijk zijn nog meer waardeiooze molens, welke Oude Pekela rijk was. zijn er chèques uitgegeven. De ontdekking ge- thans twee door het vuur verwoest. RIJWIELPLAATJES EN GROS GESTOLEN. Gistermiddag kwam een dertigtal leer lingen van de H.B.S.. te Zutphen tot de minder prettige ontdekking, dat van hun rijwielen, die in een fietsenbergplaats ach ter het schoolgebouw stonden, de rijwiel plaatjes waren gestolen. schiedde doordat een bankdirecteur arg waan kreeg. AUTOBOTSING IN ENGELAND. Nabij Finnsbury-park te Londen zijn van nacht een autobus en een vrachtauto met elkaar in botsing gekomen. Zeventien per sonen werden gewond. tot den grond toe afbrandde. De omliggen, vervalschte. in omloop, alle getrokken op ide perceelen, w.o. het postkantoor en twee New-York, hetgeen hun zes dagen tijd voor beter dan minder was dan in het vorig scholen, die in allerijl moesten worden ontsnapj>en gaf. Tot dusver is vastgesteld. dan kan men eenigszins een 1 ---- --- - denkbeeld vormen van den financieelen toestand in de bedrijven, waar alles geba seerd is op een redelijke opbrengst. Immers deze toestand laat dergelijke abnormalitei ten niet meer toe. te meer niet nu het niet meer voorkomt dat de sléchte op brengst van het eene product opgevangen kan worden door de betere opbrengst van het andere. Geen enkel artikel gaf in na zomer of herfst loonende opbrengst. Hier volgen dan eenige zeer belangrijke ge gevens: In de week van 26 Sept.—1 Oct. bedroeg de aanvoer van bloemkool 137.208 stuks met een opbrengst van f. 8305.26 of gemid deld f. 6.05 per 100. In de week van 38 Oct. was de aanvoer 259.178 st., met een opbrengst van f.9385.93 of f. 3.62 per 100. Van 10—15 Oct. 397.075 st„ opbr. f. 11.678.95 of gemidd. f. 2.94 p. 100. Van 17—22 Oct 264.705 St., opbr. f. 9170.52. of gemidd. f3.46 p. 100. In deze periode, die in 1938 al bij zonder kort was, want als regel duurt dit bloemkoolseizoen van 6 tot 8 weken, waren in totaal aangevoerd 1.058.226 stuks met een opbrengst van f. 38.540.66 of een gemid delde opbrengst van f. 3.64 per 100 stuks. Het bloemkoolseizoen in 1937 duurde aan merkelijk langer dan 1938 wat aan den prijs, dus aan de opbrengst, ten goede kwam. De 1.081.896 stuks, dus ongeveer de zelfde hoeveelheid, gaf echter toen een op brengst. van f. 31 476.59 of f. 43.000 meer dan thans. Was in 1938 de middenprijs f 3 64 jaer 100, voor 1937 was dit ruim het dubbele, n.l. f.7.53 p. 100 st. Uit dit cijfer materiaal blijkt duidelijk welk een teleur stelling deze geldelijke opbrengst is ge weest. Met belangstelling wacht men thans den loop van zaken af. BUITENLANDSCH GEMENGD. EEN NIEUWE ZWEEDSCHE ZENDER. Men heeft een aanvang gemaakt met den bouw van een nieuwen zender, welke op dien van Motala na de sterkste des lands zal zijn. De zender wordt gebouwd nabij Borlaenge In Dalarna. Voor den bouw van den zender, die een sterkte van 100 kilowatt zal hebben, heeft de regeering een crediet uitgetrokken van IN INDO-CHINA HONDERD DOODEN BIJ OVERSTROOMINGEN. De vorige week is buitengewoon veel regen gevallen in de provincie Nha Trang in Indo-China. tengevolge waarvan over stroomingen zijn ontstaan. Naar schatting zijn omstreeks honderd personen om het leven gekomen. ONTPLOFFING AAN BOORD VAN ENGELSCH SCHIP. Uit Sete (Franrijki wordt gemeld, dat 1.510.000 kronen. De zender zal slechts één le» gevolge van een ontpl f r bv. nd s mast hebben ter hoogte van 130 m. j ontstaan aan boord v. - tiet ge De bouw van dezen zender is deel van stoomschip „Stamburg dat ''alen? een program, dat ten doel heeft, een radio- kwam. De „Stamburg" meet 475 ton. Eén netwerk over Zweden tot stand te brengen, arbeider is verdwenen, waarbij men zóó ver wil gaan als volgens Sleepbooten zijn er in geslaagd het schip de internationale overeenkomsten veroor-juit. de buurt der benzine-opslagplaatsen te loofd is. verhalen. Het schip is verloren.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1938 | | pagina 13