Debat in het Engelsche Lagerhuis
Het Italiaansche Nieuwe Jaar
79iie Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Woensdag 2 November 1938
Derde Blad
No. 24111
Voorstel het
accoord in
Engelsch-Italiaansch
werking te stellen
De Olldsfe en best gesorteerde
Gramofoon- en Radiozaak
Blik op heden en verleden
SB
het. in het openbaar zegt. Hef is geen karak
tertrek van de totalitaire staten, dat zij hun
eigen nest bezoedelen. Ik heb de strengste
afkeuring voor alle verklaringen, afgelegd
door menschen op verantwoordelijke of zelfs
op niet-verantwoordelijke posten, die van
de gelegenheid gebruik maken om de we
reld te verkondigen, dat hun eigen land in
staat van verval is (toejuichingen bij de
ministers».
Ik beschouw de overeenkomst van Mün-
chen, aldus vervolgde Chamberlain, niet als
een nederlaag voor de democratie of voor
de zaak van recht en orde, integendeel: de
overeenkomst was een poging om door be-
Gtetermiddag kwart voor drie is het
Britsehe Lagerhuis bijeengekomen. Cham
berlain verklaarde, dat hij dien avond een
motie van den volgenden inhoud zou in
dienen:
„Het Lagerhuis juicht het voor
nemen der regeering toe om het
Engelse hItaliaansch accoord van
kracht te doen worden".
Deze mededeeling werd met toejuichin
gen van de regeeringsbanken ontvangen.
Men hoorde den communist Gallacher
schreeuwen: „nooit".
Chamberlain voegde aan zijn mededee- spreking tusschen twee vertegenwoordigers
ling toe, dat het de bedoeling der regeering der autocratische en twee der democrati-
is, het Engelsch-Italiaansche accoord zoo sche staten een oplossing te vinden voor
ipoedlg mogelijk van kracht te doen wor- een probleem, dat anders, naar het ons toe
scheen, slechts door geweld zou zijn opge
lost. In plaats van op gewelddadige wijze is
de overeenkomst op ordelijke wijze ten uit
voer gelegd.
Het is waar, dat er vele dingen gebeurd
zijn, die niemand van ons goedkeurt. Ik
verzoek u echter, zooals ook de minister van
buitenlandsche zaken reeds gedaan heeft,
in aanmerking te nemen, dat wij tusschen
Geografisch bezit Duitschland reeds een
overheerschende positie in Midden- en
Zuidoost Europa. Spr. ziet echter geen re
den, waarom men zou verwachten, dat een
fundamenteele wijziging in deze gebieden
zou komen.
Voor zoover Engeland betreft, wij heb
ben niet den wensch deze landen voor
Duitschland te blokkeercn of het eco
nomisch te omsingelen (toejuichfngen
bij de ministers). Wij hebben daar zelf
zekere handelsbelangen, welke wij moe
ten behouden, doch op dit punt kennen
wij den goeden wil dier landen zelf, die
den vrijen invoer wenschen van pro
ducten en andere zaken, die zij niet
van Duitschland kunnen krijgen. Laten
wij niet veronderstellen, dat er nood
zakelijk een economische oorlog moet
zi/n tusschen Duitschland en ons. Con
currentie is het waar wij voorspoed
door hebben gehad in het verleden.
binnenlandsche zaken naast de ge
wone werkzaamheden verzorgd te wor-1
den.
Wij hebben een specialen minister met
bijzondere ervaring op het gebied van or
ganisatie en administratie noodig. die zijn
geheele aandacht aan dit onderwerp kan
wijden. Daarom heb ik sir John Anderson
uitgenoodigd deze taak op zich te nemen.
Anderson zal als lord-grootzegel
bewaarder een niet te zwaren werk
kring hebben en hij zal daarom in
feite minister van bescherming der
burgerbevolking zijn.
In die functie zal hij direct belast zijn
met de zorg voor de luchtbeschermings
maatregelen en tevens verantwoordelijk
zijn voor de regeling van den vrijwllligen
nationalen dienst in overleg met de andere
departementen die daarbij betrokken zijn
(toejuichingen).
Chamberlain zette uiteen hoe de depar
tementen van binnenlandsche zaken, ge
zondheid. opvoeding, arbeid en verkeer aan
deze bescherming zullen heboen mede te
werken. Ter wille van de coördinatie zullen
commissies van ministers en oudere ambte-
maren worden benoemd onder voorzitter
schap van den minister voor bescherming
der burgerbevolking. Die commissies zullen
is nog steeds en sinds 30 jaar
H. G. v. LUIJKEN - Breestr. 39
TELEF. 35 - LEIDEN.
2364 finsci Mei.)
In overeenstemming met de verklaring,
die hij op 11 Juli heeft afgelegd zou het
I [jagerhuis de gelegenheid hebben over dit
onderwerp te debatteeren.
In antwoord op verschillende vragen be
treffende den toestand ln Palestina heeft
Bintster MacDonald na reeds bekende bij-
zonderheden te hebben gegeven, verklaard,
dat de regeering thans het rapport van de
Palestijnsche deellngscommissie heeft ont
vangen en het zorgvuldig bestudeert.
Spr hoopte, dat het mogelijk zou zijn
kwade dingen moesten kiezen en, als ge het spreken, aldus vervolgde de premier, doch
niet eens zijt met de oplossing, die in prac-
tijk is gebracht, moogt ge niet vergeten,
wat het alternatief was (toejuichingen bij
het rapport, te zamen met een verklaring de ministers) en welke gevolgen dat alter
omtrent de voornemens der regeering te - Mr
puWiceeren kort na de opening van de
nieuwe zitting van het parlement.
Attlee fel in aanval.
De leider der arbeidersoppositie. Attlee.
I heeft de debatten over de buitenlandsche
politiek geopend met een rede. waarin hij
velde, niet het voornemen te hebben over
het verleden te spreken, doch zich te wil-
len bepalen tot heden en de toekomst, in
dachtig aan de lessen van het verleden.
Voortgaande zeide Attlee, dat hij de aan-
I (acht wilde vestigen op eenige consequen
ties van wat hij een groote nederlaag van
frankrijk en Groot-Brittannlë noemde. In
I het bijzonder wilde hij de aandacht vesti
gen op de nederlaag, die geleden is door
de zaak van recht en orde en van de de
mocratische regeeringen. Ook wilde hij
1 niet alleen kijken naar de politieke, maar
I 'evens naar de economische aspecten van
I Ti' in de laatste paar maanden is ge-
1 yVpfj
Ten' aanzien van de nieuwe Tsjecho-
I fowaaksche grenzen handhaafde Attlee de
[Mening, dat deze zelfs nog slechter zijn
oan die welke in de eischen van Godes-
I berg waren gedefinieerd en zelfs nog meer
geven dan Hitier geëischt heeft. .Daarom
hebben wij het recht te weten, wat ge
daan is, wanneer al iets is gedaan door
de Brltsche vertegenwoordigers in de in
ternationale commissie."
Men heeft den indruk, dat de verdeeling
I van de buit is overgelaten aan Duitschland
en Italië. De vraag is thans, of er eenige
hoop is, dat het verminkte en verdeelde
I Tsjecho-Slowakije een onafhankelijke staat
ral kunnen zijn.
Attlee verklaarde er tegen te zijn, dat
Engeland garanties op zich neemt, die het
niet kan nakomen en wordt gebonden door
een golf van verplichtingen buiten het ka
der van den Volkenbond.
Attlee vroeg een uiteenzetting van wat
I men zou kunnen doen. opdat de Tsjechen
I ïich zouden kunnen handhaven als voor-
pos». van de vrijheid en niet onder den
invloed van een andere regeering zouden
I tontén.
Attlee wijdde zich vervolgens aan het
I koloniale vraagstuk en bevestigde het
standpunt der arbeiderspartij, dat er een
einde moet komen aan de imperialistische
houding tegenover de koloniën. Die kolo
niën moeten worden bestuurd volgens het
mandaatsbeginsel, in de eerste plaats ter
wille van de koloniën zelf en verder ter
wille van de geheele wereld.
Attlee stelde vraag, welke gevolgen de
Duitsche economische expansie in Midden-
en Zuid-Oost-Europa voor den Britschen
handel zou hebben. Eenzelfde expansie doet
zich voor in het Verre Oosten. Als Japan
daar slaagt, zal weer een belangrijke markt
naar omvang de grootste ter wereld, ge
sloten worden.
Attlee pleitte tenslotte voor nauwe sa
menwerking op economisch gebied tusschen
alle democratische staten en stelde in dit
j verband de vraag, hoe het stond met de
[handelsonderhandelingen met Amerika,
Samenwerking met de Vereenigde Staten,
heide hij, is van het grootste belang, omdat
I öe economische kracht van de vredelievende
I 'anden nog veel en veel grooter is dan die
eer aanvallers. Wij willen een economische
bond der vredelievende landen, die echter
anderen niet zal uitsluiten. Welke plannen.
aldus besloot Attlee. heeft de regeering voor
de economische organisatie, als essentieel
element der defensie? (Gejuich bij de op
positie».
Het antwoord van
Chamberlain.
Minister-president Chamberlain, die met
ton warm applaus van de regeeringsbanken
*erd ontvangen, zeide, dat Attlee in zijn
rede twee wegen had gevolgd, waarvan de
laatste, naar het hem voorkwam, weinig
verband met den internationalen toestand
natief voor Tsjecho-Slowakije zelf gehad
zou hebben.
Attlee kwam hier tusschenbeide met de
verklaring, dat hij had willen zeggen, dat
de oplossing niet ten uitvoer was gelegd,
waarop Chamberlain antwoordde, dat hij
nog iets hoopte te zeggen, dat dit stand
punt zou kunnen weerleggen. De minister
president zeide verder, dat de overeenkomst AffW Ho
va» München tot stand was gekomen in een Ik geloof daaiom. dat Attlee tegen de
betrekkelijk korten tijd, die met uren werd feiten ingaat, wanneer hy een toekomst
afgemeten, zoodat men niet kon verwachr ziet. waarin Japan een monopolie voor den
handel met China heeft.
deel uitmaken van de commissie voor de
Het is niet in ons^ belang.^dat een deel organisatie der verdediging van het rijk.
j - coördinatie van burgerlijke eü mili
taire diensten beoogt.
Dit zijn. aldus Chamberlain, onze plan
nen en ik heb het vertrouwen, dat deze
regeling zal leiden tot de resultaten, welke
wij in zoo kort mogelijken tijd moeten be
reiken.
Naar aanleiding van een voorstel van
Attlee tot het benoemen van een minister
voor voorraden zette de minister-president
uiteen, dat een dergelijk minister bekleed
moet zijn met dwingende macht: hij kan
niet tevreden zijn met hetgeen kan wor
den verkregen door vrijwillige samenwer
van de wereld arm blijft. Indien door den
handel tusschen Duitschland en Engeland
onze economische positie verbetert, zijn we
er zeker van. dat we ons deel krijgen. Naar
mijn meening. aldus Chamberlain, is er
ruimte voor Duitschland en voor ons en
moeten wij noch de Duitschers trachten
een exclusieve positie te verkrijgen.
Ik ben niet voornemens over Spanje te
ten aanzien van China wil ik het volgende
zeggen' ik geloof, dat Attlee ook hier de
toekomst met onnoodig pessimisme beziet.
China kan zich niet tot een werkelijke
markt ontwikkelen zonder kapitaal en,
dat er nu zooveel kapitaal wordt ver-
weg. welke hierheen zal leiden. Men zal het
op dezen weg evenwel niet ver brengen,
wanneer men zich niet went aan het
denkbeeld, dat democratische en totali
taire staten niet in twee kampen tegen
over elkaar staan, doch dat zij, indien zij
dit wenschen, kunnen samenwerken.
Niet alleen door het regelen van geschil
len, nadat deze zijn gerezen, doch ook in
het tot stand brengen van een opbouwend
programma tot vergemakkelijking van de
uitwisseling van goederen en tot regeling
van de internationale verhoudingen. Dit
wil de regeering trachten te bereiken.
Onder toejuichingen van regeerings-
zijde keerde de minister-president naar
zijn zetel terug.
Liberale aanval op de
regeering.
Na der. minister-president besteeg de
leider der liberalen. Sinclair, het spreek
gestoelte. Hij zeide, dat de minister-presi
dent in naam van de rechtvaardigheid en
van het recht van zelfbeschikking tiendui
zenden Tsjechen. Duitschers en Joden heeft
gevoegd bij de vluchtelingen op de wereld
en duizenden anderen heeft veroordeeld tot
concentratiekampen en mindere vormen
van tirannie. In naam van den vrede in
Oostenrijk, Tsjecho-Slowakije en Spanje
worden een voor een de sleutels van de
wereldmacht in handen van de meest
agressieve tirannen sedert de tijden van
Napoleon gelegd. Spr. vroeg hoe de ga-
king Whenvrericgevers'ên de takvêree- ranties aanzien van Tsjecho-Slowakije
ni^iee^Wam^r aJlS is gedaan oö iJenzulle" worden u.tsevoerd en of Rusland
weg van vrijwillige samenwerking en in- den arm genomen zal wrorden. Hij
nietigd, bcteekent, dat er zooveel te j dien dan nog niet voldoende wordt voor- e®
meer moet worden ineevoerd na den zien in de behoeften, dan is het tijd genoeg Muenchen, Engeland en Frankrijk aan de
meer moet worden ingevoerd na den over hej kernen van een «verfde van den Rijn niet meer worden
dergelijke minister-functie. geteld. De gebeurtenissen i an de laatste
Chamberlain verklaarde verder te willen we^en hebben de vrienden van de dictato-
opmerken. dat het programma van herbe- ret* aangemoedigd en het prestige van En-
wapening liep over vijf jaar. waarvan j geland en de zaak van de democratie heb-
corlog. Het is wel zeker, dat Japan dat i
niet kan verschaffen.
De verdediging van het land.
ten, dat de overeenkomst zich bezig hield
met ieder detail van de in overweging ge
nomen operaties.
Alles wat wij konden doen. aldus Cham- Chamberlain ging daarna over tot de
berlain, was zeker algemeene richtlijnen civieie en militaire verdediging van het
uit te stippelen en aan een Internationale jand en verklaarde, dat hij, hoewel de voor
commissie de taak voor te leggen de bij- bereidingen nog verre van voltooid zijn,
zonderheden uit te werken. van meening is, dat de verdediging, indien
Ten aanzien van de critische opmerkingen
van Attlee op de Internationale commissie
zeide Chamberlain: „Wij kunnen deze op
lossing misschien niet wenschen, maar ik
vraag Attlee niet te vergeten wat het alter
natief was en indien hij niet bereid was
het alternatief te aanvaarden, hetgeen zou
zijn gebruik te maken van geweld, moeten
wij" 'erkennen, dat wij het andere alterna
tief moesten aanvaarden, hoe onaangenaam
dat in vele opzichten ook mocht zijn.
Ten aanzien van de klacht van Attlee,
dat de volksstemming van 1910 als basis
wordt genomen voor de afbakening van
nieuwe grenzen van Tsjecho-Slowakije her
innerde Chamberlain het huis er aan, dat
de rechtvaardiging voor deze daad zeer een
voudig was. n.l. dat er in 1918 geen volks
stemming is gehouden en dat de interna
tionale commissie derhalve gedwongen was
terug te gaan tot de laatst betrouwbare ge
gevens, dat zijn die van 1910.
Overgaande tot het vluchtelingenvraag
stuk. zeide Chamberlain, dal iedereen dit
vraagstuk met de meest oprechte sympa
thie beziet.
Chamberlain juichte met Attlee het ini
tiatief toe van den lord Mayor van Londen,
een oproep te doen voor hulpverleenmg
aan vluchtelingen en de regeering geeft den
Lord Mayor en diens vertegenwoordigers te
Praag alle hulp. welke haar mogelijk is te
geven.
De regeering heeft het lid der commissie,
Runciman Stopford. tot verbindingsofficier
te Praag benoemd Diens taak zal zijn in
lichtingen te verkrijgen over het aantal en
de sociale groepeering der vluchtelingen in
Tsjecho-Slowakije en de omstandigheden,
waarin degenen verkeeren. die zouden wil
len emlgreeren. doch niet kunnen.
Dit land verkeert niet in de positie, groote
groepen emigranten op te nemen doch het
is een kwestie welke de geheele wereld aan-
Chamberlain was er echter van overtuigd,
dat men niet de hoop zal opgeven, dat
eenige oplossing zal worden gevonden om
het leed te verzachten van deze ongeluk-
kigen.
Wat de kwestie der waarborgen betreft.
zij op de proef zou zijn gesteld, heel wat
beter zou hebben voldaan dan menigeen
schijnt te denken. Ons land is soms nogal
moeilijk op gang te krijgen, aldus de pre
mier, maar wanneer het op gang is, werkt
het in dubbel snel tempo en de hoeveelheid
werk, die verzet is tijdens de crisis, geeft
de aanwijzing, dat de luchtbeschermings-
maatregelen niet zulk een volledige mis
lukking geweest zoudeh zijn als sommigen
blijkbaar denken. Wij zijn thans gewaar
schuwd en kunnen nu een beter beeld van
den geheelen toestand hebben.
Anderson belast met de lucht
bescherming.
Wij zijn, aldus vervolgde Chamber
lain, tot de slotsom gekomen, dat het
stelsel van luchtbeschermingsmaat
regelen zulke reusachtige afmetingen
heeft aangenomen en zoo'n verschei
denheid bevat, dat de last werkelijk te
groot is om door het ministerie van
slechts drie om zijn. Hij betwijfelt of het
mogelijk zou zijn geweest, zelfs indien men
het van het begin af had gepoogd, het
progamma in drie jaar gereed te krijgen.
Spr betreurt verder dat zijn verklaring van
5 October door .sommigen in twijfel is ge
trokken. De Britsche bewapening gaat sa
men met vreedzame bedoelingen. De minis-
te-president herhaalt hier. dat Engeland
geen agressieve bedoelingen heeft. De
eenige zorg van de regeering is het bevei
ligen van de imperiale verbindingswegen
en zoo sterk te zijn, dat de Brltsche diplo
matie met andere mogendheden op voet
van gelijkheid kan onderhandelen.
Ten aanzien van de overeenkomst van
München zeide de minister-president, dat
Attlee blijkbaar de laatste daad te Mün
chen. welke niet de onbelangrijkste was.
heeft vergeten: de verklaring, welke is
onderteekend door den minister-president
en Hitler is uit het geheugen verdwenen.
Toch bergt deze verklaring kans voor een
nieuwen tijd van vrede in Europa in zich
(toejuichingen aan regeeringszijde». De
minister-president is overtuigd, dat deze
verklaring overeenkomt met het verlangen
van de meerderheid van de bevolking, zoo
wel in Engeland als in Duitschland.
Men moet positief pogen het ver
trouwen in Europa te herstellen. Het
is moeilijk dit in overeenstemming te
brengen met het opvoeren van de be
wapening, daarom streeft de regee
ring naar een overeenkomst tot be
perking van de bewapening.
ben gevoelig geleden. Spr drong er op aan,
dat alle Italiaansche soldaten, vliegers en
technici uit Spanje zullen worden terug
getrokken. en het Britsch-Italiaansche ver
drag van kracht zal worden. Verder drong
hij aan op het verleenen van financieelen
steun aan China en op het verleenen van
steun aan Frankrijk, wanneer dit land in
moeilijkheden zou komen door de klacht?
van Japan inzake de wapenlevering aan
China.
Sinclair zeide verder, dat de huidige
regeering geen vredespolitiek voert,
doch een defaitistische politiek.
stelt de opvolgers van deze regeering
voor de keuze tusschen oorlog en vol
ledige overgave aan de dictatoren.
Hij spoorde verder aan tot het sluiten
van een handelsverdrag met de Ver. Sta
ten. tot het verleenen van economischen
en financieelen steun aan Frankrijk en tot
een vriendschappelijke politiek jegens de
Sovjet-Unie.
Inzake de koloniale politiek verlangde
Sinclair een politiek, welke is gegrond op
de volgende drie beginselen:
Ten eerste: vertegenwoordigers tot het
behartigen der belangen der inboorlingen
in het belang van de beschaving.
Ten tweede: alle mogendheden met ko
loniale belangen moeten worden geraad
pleegd.
Ten derde: de oplossing van het kolo
niale vraagstuk moet deel uitmaken van
een algemeene regeling, waarvoor de alge
meene ontwapening
tot maatstaf moet
Eenzijdige ontwapening zou niet helpen, dienen.
(uigez. Med.i
zoo verklaarde de minister-president ver'
der. Hij is overtuigd, dat hij zelf deze over
eenkomst tot beperking van de bewape
ning niet zal zien. doch dit is geen reden
om niet de eerste stappen te zetten op den
Nadat nog eenige sprekers kort het
woord hadden gevoerd, werd de zitting
evrdaagd tot heden.
'Van onzen Romeinschen correspondent).
Het Italiaansche fascisme heeft zijn hoog-
zeide ChambeTlain.^dat dêzê^iet'ka^T'wor- sten feestdag: de herinnering aan den
den opgeklaard aleer de geheele kwesrie
der minderheden in Tsjecho-Slowakije zal
ziin geregeld. Duitschland en Italië zijn be
reid waarborgen aan te gaan, wanneer de
kwestie der minderheden zal ziin geregeld.
Ons oorspronkelijk aanbod was interna
tionale waarborgen aan te gaan. doch van
daag kan ik geen verdere mededeelingen
doen over de vraag, wie de deelnemers aan
deze garantie zouden ziin.. doch natuurlijk
zullen aleer iets definitiefs wordt geregeld,
de voorwaarden van dergelijke waarborgen
en de namen dergenen, die er aan deel
nemen. ter kennis van het huis worden ge.
bracht.
In antwoord op een opmerking van
Wedgwood Benn inzake de Hongaarsche
grens en of wij waarborg zouden zijn voor
een grens bij welker afbakening wij en
Frankrijk ziin uitgesloten, verklaarde Cham
berlain, dat de grens, zooals zij bestond,
nimmer was gewaarborgd, doch dat waar-
-UC11 imciuat.v.ia.vu borgen werden gegeven tegen een niet uit-
Jekl en meer geschikt was voor een ver- gelokten aanval, hetgeen een geheel andere
Mezingsvergadering. Hij zou daarom niet zaak is.
nnlto wen Ho VbHp
De reis van dr. Funk.
'"'"oorden op dat gedeelte van de rede.
;'Mrop de minister van handel misschien
pJ!unnen terugkomen,
thamberlain zeide. dat hij op een aantal
werkingen van Atlee over de gevolgen
W de overeenkomst van München niet
J™e ingaan, doch hij moest voor één be
ering een uitzondering maken, n.l. voor
ering' dat Münc,ien een groote neder-
..°t "oor Engeland. Frankrijk en de zaak
Kclit en orde was.
Ct^i Attlee dat werkelijk gelooft, aldus
""berlain, betreur lk het nog. dat hij Europa.
Chamberlain betreurde, dat Attlee het
wegens de economische gevolgen van de
activiteit van dr. Funk noodzakelijk acht
te hierachter eenig sinister politiek motief
te veronderstellen Het is deze zelfde ach
terdocht, dat niets door iemand kan wor
den gedaan, zonder dat een ander eenig
sinister of ander kwaadaardig motief er
achter zoekt, dat de eigenlijke oorzaak
marsch op Rome, nu zestien jaren geleden,
gevierd. De 28e October is tot Nieuwjaars
dag van de nieuwe fascistische tijdrekening
geworden, (thans begint het jaar XVII) en
op dezen dag pleegt men zich rekenschap
te geven van het in het oude jaar bereikte
en een begin te maken met de uitvoering
van nieuwe voornemens. De Duce bezich
tigt de voornaamste werken, terwijl de
kranten hoog opgeven van de importantie
der reeds voltooide en nog te beginnen
werken.
Dit jaar spelen de voorbereidende werk
zaamheden voor de „E. 42" een groote rol.
De ..E. 42" is de groote internationale we
reldtentoonstelling. die zooals bekend in
1942 in de Italiaansche hoofdstad zal wor
den gehouden. Voor den niet te toornen
drang tot daden van. het nieuwe Italië
stond het onmiddellijk als een paal boven
water, dat deze wereldtentoonstelling groo
ter, schooner en indrukwekkender zou
moeten worden dan welke andere tentoon
stelling ook. Bovendien werd de werkelijk
geniale oplossing gevonden, door deze ten-
11 I (nnnliil- O O r\ rib rtVl t Alf 1 If IfP 1 5 Tl O"
stelling de groote verkeersader, die het
oude Rome met deze nieuwe stadswijk, de
tentoonstelling en de zee zal moeten ver
binden. In overeenstemming met de tradi
tie van de oude Romeinen, dat elke straat
weg van het imperium bij de hellingen van
den Capitolijnschen heuvel zou moeten be
ginnen. vertrekt ook deze „Via Imperiale"
vanuit het hart van de Eeuwige Stad en
loopt in een lengte van 28 K.M. en de fan
tastische breedte van 100 M. tot aan de
zee. In het midden van dezen ultra-moder
nen straatweg ligt een 20 M. breede rijweg
voor het snelverkeer, te weerskanten door
een smal plantsoen gescheiden een 3' M.
breed verhoogd rijwielpad, dan volgt aan
beide zijden een baan van elk 7 M. voor
langzaam rijverkeer en de trolleybussen en
tenslotte links en rechts 41 M. stoep voor
de voetgangers. Bovendien loopt aan iedere
zijde nog een strook van 25 M. voor even-
tueele uitbreiding. De bouw van deze straat
die verschillende doorbraken vereischt en
op een bepaalde plaats ook nog door een
grar.diosen marmeren boog in haar volle
breedte zal worden overhuifd, is alleen met
tachtig millioen Lire begroot.
Behalve de inwijding van deze en andere
openbare werken, die niet slechts repre-
toonstelling tegelijk aan de ontwikkeling sentatief willen zijd. maar ook als werkver-
van het stadsbeeld van Rome een nieuwe schaffing moeten dienen, heeft Mussolini
i ir. 1.... itnnnf flb
richting te geven. In de toekomst zal Rome
een zeestad zijn. want tot terrein van de
komende expositie werd het uitgestrekte
duinlandschap tusschen de Eeuwige Stad
en de Thyrrhenische Zee bestemd, en de
gebouwen van deze tentoonstelling zullen
niet van voorbijgaanden aard zijn, maar na
afloop de kern vormen van een geheel
nieuwe stadswijk.
In dit verband verdient onder de ver
vormt van het gebrek aan vertrouwen in i schillende uit te voeren werken, die de
den begindag van het 17e jaar vanaf de
fascistische revolutie herdacht door zijn
voornaamste medewerkers en kameraden
uit de dagen van den marsch op Rome in
het Palazzo Venezia te ontvangen. Bij deze
gelegenheid overhandigde de secretaris-ge
neraal van de fascistische partij Starace
hem volgens gewoonte de lidmaatschaps
kaart No. 1 voor het nieuwe jaar, die in
een kostbare cassette uit malachiet was ge
sloten. Daarna trad de Duce naar buiten
Duce heeft bezocht, onze bijzondere belang- om vanaf het historische balkon de onaf
zienbare menigte toe te spreken, die heb
geweldige plein al sedert uren tot in den
laatsten hoek gevuld had.
De korte terugblik op de geschiedenis
van den marsch op Rome. en het afwegen
van de kansen der onwikkeling in de na
bije toekomst, die Mussolini hierbij in en
kele lapidaire zinnen wist samen te vatten,
vinden ook hun weerspiegeling in de be
schouwingen van de geheele Italiaansche
pers. Voor den blik in het verleden zorgt
vooral het blad van den Duce zelf. de ..Po-
polo d'Italia" te Milaan, dat voor het eerst
de notulen van de beslissende laatste ver
gadering der fascistische leiders onmid
dellijk vóór den hlstorischen marsch op
Rome en wel in facsimile publiceerde. Hier
uit blijkt dat Mussolini de eenige was, die
het besluit tot dezen marsch en daarmede
tot de eigenlijke fascistische revolutie
dorst te nemen en zijn wil tegen het uit
drukkelijke advies van ai zijn vrienden wist
door te drijven. Deze vrij onverwachte pu
blicatie baart groot opzien, omdat over de
rol, welke de naaste medewerkers van den
Duce uit dien tijd. zooals Balbo en maar
schalk de Bono, bij de voorbereiding op den
marsch op Rome gespeeld hadden, maar
weinig bekend was.
Bij de beoordeeling van het heden wordt
door de Italiaansche openbare meening in
de binnenlandsche politiek als de meest
markante gebeurtenis uit het afgeloopen
jaar de eindelijk voltooide ombouw van het
staatsbestel in het corporatieve systeem
beschouwd, waarvan de nieuwe corpora
tieve kamer, die thans in de plaats van
het parlement treedt, het zichtbare bewiis
is. Ook de erkenning van Libye als vol
waardig deel van het Italiaansche rijk, die
nog in de laatste dagen heeft plaats gehad,
wordt als een zeer belangrijke vooruitgang-
aangemerkt. In de buitenlandsche poltiek
zijn allen het er over eens. dat het hoogte
punt te zien is in de bijeenkomst van de
vier mogendheden te München. want men
is er van ovetruigd. dat hier de wijsheid
van den Duce heeft gezegevierd en ("ge
lijk Italië voor goed tot oen der uit dag-
gevende factoren onder de meest belang
rijke mogendheden van de wereld heeft
verheven.
(Nadruk verboden).
