STADSNIEUWS
ZATERDAG 22 OCTOBER (938
No. 24102
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt.
79sie Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Het begin van elke
officiersloopbaan.
De Leidsche Armenraad.
De Hortus Botanicus.
Nieuwe Eerste Nederlandsche N.V.
IM. NOOMEN
EERSTE BLAD
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
3D Cis: per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden t. 2.35
per week f.0.18
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f.0.80 per 3 run dj
Foto Van Vliet.
Voor het front van het 4de regiment in
fanterie aangezien eerst a.s. Maandag
een nieuwe lichting onder de wapenen komt
was de sterkte van den troep minimaal
rijn hedenmorgen de cadetten-sergeant W.
van Rijn en J. Sleurink als 2de luitenant
beëedigd.
Deze eedsaflegging geschiedde tegenover
het regimentsvaandel en in handen van
den regiments-commandant, overste H. D.
Buurman, die in een korte toespraak wees
op het gewicht van deze daad en aan
spoorde tot trouw asin de Koningin, gehoor
zaamheid aan de wetten en strikte onder
werping aan de krijgstucht.
De reorganisatie en versterking van de
Nederlandsche weermacht stelt ook aan de
jonge officieren hooge eischen, doch zij
biedt tevens de kans op een snellere pro
motie dan voor de oudere officiersgenera
tie mogelijk was. Spr. besloot met den
wensch, dat in moeilijke oogenblikken de
herinnering aan dezen dag den beiden offi
cieren nieuwe kracht zou geven om de aan
vaarde taak te volbrengen.
Bij deze plechtigheid deed zich voor het
eerst het gemis gevoelen van het onlangs
opgeheven muziekkorps 6e R.V.A., dat bij
dergelijke gelegenheden steeds zijn mede
werking verleende en daaraan door zijn
muzikale opluistering een dieper relief
schonk.
Het openen en sluiten van den ban ge
schiedde thans door trommelslag
Jaarverslag over 193".
VEELBELOVENDE JONGEN.
Toen een agent van politie gstermorgen
den 15-jarigen C. W., uit het woonwagen
kamp wilde opbrengen, daar hij zich bij
herhaling schuldig maakte aan harmonika-
spelen bij overwegen, Universiteit enz., zon
der dat hij daartoe vergunning had, wist
de jongen te ontvluchten. Een andere agent
peep den vluchteling echter. De jongen
bood hevigen tegenstand.
Slechts met veel moeite slaagden de
Jgenten er in den jongen naar het politie
bureau te brengen. De knaap verweerde zich
zóó hevig, dat de jassen der agenten op ver
schillende plaatsen werden gescheurd.
Nadat proces-verbaal was opgemaakt
werd de jongen naar zijn ouders gebracht.
n.v. meelfabriek „de rijn".
In de gisteren gehouden algemeene ver
gadering van aandeelhouders der N.V. Meel
fabriek ,.De Rijn" v/h T. j. Bots, alhier,
werd de balans, verlies- en winstrekening
goedgekeurd.
Het winstsaldo werd voor afschrijvingen
bestemd.
Als president-commissaris werd herkozen
ue heer P. a. de Gooyer te Wassenaar.
hervormde schippers.
De kerkeraad der Ned. Herv. Gemeente
ueeit een commissie ingesteld, die de stof-
liiv i en geestclijke belangen der tijde-
j deze gemeente vertoevende Her-
vormde schippers zal behartigen.
leden van deze commissie zijn be-
md ds. j. c. van Apeldoorn en de hee-
,9 J. v. d. Berg en Sanders, resp.
ouderling en diaken der Ned. Herv. Ge
meente.
°°or de politie alhier is aangehouden
r3 -".-Jarige chauffeur W. C. J„ die te
eert„i.Vlen'lage verschillende sieraden heeft
ich» „i.. is ter beschikking van de Haag-
Politie gesteld.
Overheidssteun steeg tot
f. 2.200.000.—.
Aan bovengenoemd jaarverslag is het
volgende ontleend:
Het jaar 1937 is voor het armwezen te
Leiden een belangrijk jaar geweest, in het
bijzonder geldt dit voor den Armenraad.'
De Armenraad kwam onder nieuwe lei
ding doordat Prof. Bakhuizen van den
Brink het voorzitterschap aanvaardde.
Het bureau van den Armenraad onder
ging een ingrijpende reorganisatie; na een
tamelijk geleidelijke ontwikkeling gedu
rende 24 jaar beteekende dit een sterke
inkrimping. De reorganisatie ging in op 1
Maart en het verslag over 1937 kan dus al
iets leeren over de resultaten, waartoe de
reorganisatie heeft geleid.
Hier volgen enkele cijfers.
Het aantal rapporten door het bureau
uitgebracht was de laatste jaren ongeveer
3800, in 1937 daalde dit tot 2000, en als men
de maanden Jan. en Febr. van vóór de re
organisatie uitschakelt en Jan. en Febr.
1939 er bij telt, zoodat men volle 12 maan
den na de reorganisatie krijgt, dan is het
gedaald tot 1900, dus juist de helft van het
aantal van 1936. Dit beteekent niet. dat
deze taak van het bureau tot de helft is
teruggebracht, omdat in het algemeen de
onderzoeken, die na de reorganisatie ge
vraagd worden, omvangrijker, meer diep
gaand moeten zijn dan de groepen, die
thans niet meer aan den Armenraad ge
vraagd worden.
Het aantal bezoeken op het spreekuur
liep terug van 1700 op 1300, het aantal ver
zonden brieven van 2700 op 2200.
Daarentegen namen de werkzaamheden
voor liet centraal register van inlichtingen,
dat berichten over dubbele bedeeling en
andere wetenswaardigheden doorgeeft, toe:
het aantal verzonden berichten steeg van
1900 tot 2000.
Het personeel verminderde van 8 tot 5.
In een vacature werd niet voorzien, zoodat
inderdaad het personeel tot 4 werd terug
gebracht.
Het was zeer gelukkig, dat door de mede
werking van den Minister van Defensie
twee militielichtingen, die gewetensbezwa
ren tegen den krijgsdienst hadden, op het
bureau burgerlijken dienst kregen te ver
richten en dat ook eenlge volontairs op het
bureau kwamen werken. Daardoor behoef
de vooralsnog geen gevolg gegeven te wor
den aan het voornemen, dat bij de reorga
nisatie heeft voorgezeten, om de werk
zaamheden. die niet door andere instanties
werden overgenomen, te beperken.
Het aantal nieuwe gevallen, dat in be
handeling kwam. daalde, ook als gevolg
van de reorganisatie, van 111 tot 64. Het
totale jaarbedrag van de bijdragen, door
de Commsisie opgelegd, was niettemin hoo-
ger dan over 1936, toen bijna f. 14000. nu
ruim f. 15000.
In de eerste helft van het jaar zond het
Nat. Fonds voor Bijzondere Nooden 46 aan
vragen door aan ons bureau, aangezien er
nog geen plaatselijke Commissie voor Bij
zondere nooden was. In II gevallen werd
hulp georganiseerd, tot een totaal bedrag
van f2830, gemiddeld dus ruim f. 250.
Het verslag bevat belangrijke gegevens
over het armwezen in het algemeen.
Verscheidene jaren achtereen steeg de
werkloosheid gestadig. In 1937 kwam een
kentering. Het gemiddeld cijfer van de
werkloosheid vertoonde eenige daling: in
1936 was het 33,2, dat wil dus zeggen 1/3
van de loonarbeiders was werkloos, in 1937
was het 31.5. Hierbij is opmerkelijk, dat
over het algemeen in ons land de verbe
tering verder ging. Leiden behoorde dus tot
de meest getroffen plaatsen.
De kosten van levensonderhoud van ar
beidersgezinnen stegen, blijkens de onder
zoekingen dienaangaande in 's-Gravenhage
en Amsterdam ingesteld. Neemt men ver
der in aanmerking, dat in de gezinnen, die
van steun afhankelijk blijven, de verar
ming gaandeweg toeneemt, omdat kleeding
e. a. siiit, dan mag men veiTg concludee-
ren. dat d- behoefte aan ondersteuning
toenam. Dit wordt bevestigd door de tota
len der sommen, die aan ondersteuning in
geld en natura zijn besteed. De onderstand
door kerkelijke instellingen bleef in totaal
zichzelf gelijk, n.l. f. 93.000.De onder
stand door de particuliere instellingen van
algemeenen aard en door de instellingen,
velke zieken en kraamvrouwen helpen,
bleef ook dezelfde, nJ. f. 27000.
De schoolkindervoeding steeg van
f. 43000.— tot f. 47.060—. De ondersteu
ning van overheidswege, Maatschap
pelijk Hulpbetoon en Dienst voor So-
ciael Zaken samengesteld, steeg van
f. 2.022.000— tot f. 2.198.000.
Een verblijdend feit Is. dat een Commis
sie van Samenwerking voor bijzondere noo
den tot stand kwam. Het aantal collecten
steeg van 81 tot 90 en de opbrengst van
f. 22.000 tot f. 24.000. De ondersteuning door
werkverschaffing was in 1937 van minder
omvang dan in 1936. In 1936 werd aan loo-
nen in werkverschaffing f. 98.000 verdiend,
in 1937 nog geen f. 33.000. Verblijdend even
wel is het, dat er drie nieuwe instellingen
tot stand kwamen om door arbeid te hel
pen: de stichtig tot werkverschaffing aan
jeugdige werkloozen ter verstrekking van
woningen aan ouden van dagen; de cen
trale werkplaats voor jeugdige werkloozen;
de Leidsche Blindenwerkinrichting, die de
taak weer opvatte, welke voor de in 1936
opgeheven blindenwerkinrichting te zwaar
was geworden.
Ongevallenverzekering, geldig in en p-, nummer bes|aat uj, m b|a(,en
buiten beroep.
De officieele heropening.
Ter gelegenheid van de officieele inge
bruikstelling van den gereorganiseerden
Hortus Botanicus hebben gistermiddag nog
verscheidene personen het woord gevoerd.
De heer J. G. Ballego zeide, dat de afdee-
ling Leiden en omstreken van de Kon. Ned.
Mij. voor Tuinbouw- en Plantkunde met
stijgende bewondering het werk van prof.
Baas Becking heeft gadegeslagen en bood
hem een krans aan: dr. J. Th. Henrard,
waarnemend directeur van 's Rijks herba
rium bood namens het personeel dezer in
stelling een rustbank voor een der kassen
aan, terwijl de heer J. Mater, als tolk van
het Hortus-personeel optrad en een viertal
nieuwe coniferen offreerde, waarbij hij den
hoogleeraar dank bracht voor de aange
name samenwerking, waarin deze reorgani
satie is tot stand gebracht.
De voorzitter van de Stichting tot behar
tiging van den belangen van den Hortus,
de heer A. J .m. van Dijk Azn. gaf een uit
voerige beschrijving van den inhoud van
het gedenkboek en bood daarvan bijzonder
fraai gebonden exemplaren aan aan de
samenstellers, de heeren H. Veendorp en
prof. dr. L. G. m. Baas Becking, terwijl een
in Oranjeband gebonden exemplaar zal
worden geoffreerd aan H. k. H. Prinses
Juliana, die steeds groote belangstelling
toont voor alles wat met de Leidsche Uni
versiteit verband houdt.
De rector-magnifcus. prof. dr. P. C. Flu
wees erop, dat prof. Baas Becking voor het
verrichten van wetenschappelijke:! arbeid
binnenkort naar Indië zal vertrekken en
sprak de hoop uit, „dat de scheiding van
de Leidsche Universiteit slechts van korten
duur zal zijn, opdat de leiding van den
Hortus wederom kan worden gelegd in de
handen, waarin de Senaat haar veilig weet."
Prof. dr. H. Boschma, die namens prof.
dr. W. J. de Haas optrad als woordvoerder
van de faculteit der wis- en natuurkunde,
noemde deze reorganisatie het resultaat van
jarenlange volharding en doelbewust stre
ven.
De faculteit, aldus spr., koestert groote
waardeering voor het vele werk, dat in
enkele jaren tijds door collega Baas Becking
is verricht en verheugt zich van ganscher
harte over de totstand gekomen uitbrei
ding van de gelegenheid tot bestudeeering
der levende plant in haar natuurlijk milieu.
,Baas Becking." zoo besloot prof. Boschma,
|[wij verwachten nog zeer veel van U."
f. 5.000.- bij overlijden
15.000.- bij blijvende invaliditeit
35.- weekuitkering
Jaarpremie vanaf f. 16.43.
BIJKANTOOR LEIDEN, BREESTRAAT 10a
Telef. 302 - Na 6 uur 2479.
1768
(Ingez. Med.)
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijving:
„Eerste Katwijksche Autobusonderneming"
iBeperkende Bepalingen)Kon. Wilhelmina-
straat 16, Katwijk aan Zee.
Vennooten: W. van der Plas, Wed. J. van
SchieGuyt en J. Remmelzwaal, Katwijk
aan Zee.
Wijzigingen:
Erven van wijlen J. van der Stok, Bree-
straat 152 en 155. Leiden. Handel in huis
houdelijke en luxe artikelen.
Nieuwe eigenaresse: Wed. J. C. van der
Stok'Lommelaars. Leiden. Volmacht ver
leend aan: J. H. J. van der Stok en A. van
der Stok, Leiden.
„Es-Ta-Fa" Verkoopkantoor, Leidscheweg
no. 219, Voorschoten. Exportbedrijf.
De procuratie van Mej. H. H. C. Stants en
van G. H. van Leeuwen is ingetrokken.
Technisch Bureau Houweling en Zn.,
Lokhorststraat B. 14g, Warmond.
Bovengenoemde vennootschap onder firma
is ontbonden.
RING VAN CHR. ZANGVEREENIGENGEN
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
BRANDSTOF VOOR WERKLOOZEN.
Bij circulaire van 17 October deelt de
Minister van Sociale Zaken mede, dat ook
gedurende hel a.s. winterseizoen aan onder
steunde en bii een werkverschaffing ge
plaatste werklooze gehuwde of ongehuwde
kostwinner, zoomede aan werkloozen, die
steun voor alleenwonenden ontvangen, een
brandstolfenbijslas mag worden verstrekt
en wel gedurende de tijdvakken van 30 Oc_
tober 1938 t/m 26 November 1938 en van
12 Maart 1939 t/m 15 April 1939 van ten
hoogste f. 1 en gedurende het tijdvak van
27 November 1938 t/m 11 Maart 1939 van
ten hoogste f. 1.30 per week (voor kamer
bewoners de helft).
Ten aanzien van de bij een werkver
schaffing geplaatsten is de regeling iets
ruimer dan die, welke voor het seizoen
1937—1938 gold, omdat zij, die geen volle
week bii de werkverschaffing zijn geplaatst
dan wel periodiek zijn tewerk gesteld, thans
over de z.g. wandeldagen resp. wandelweken
ook voor den bijslag in aanmerking komen
en wel voor de helft van den bijslag, welke
hun zou worden uitgekeerd, ind.en zij over
bedoelde dagen resp. weken tewerkgesteld
waren geweest.
Evenals vorige jaren zullen voor de ver
strekking mede in aanmerking komen de
kastrekkers, indien en voor zoover hun kas-
uitkeering mmder bedraagt dan het steun
bedrag hetwelk zij zouden ontvangen, wan.
neer zli volgens de steunregeling werden
ondersteund, vermeerderd met het bedrag
van den brandstoffenbijslag.
In verband met de thans geldende kolen-
prijzen zal de verstrekking aldus geregeld
kunnen worden, dat gedurende de beide
eerstgenoemde tijdvakken HL. parel
cokes en 'h HL. eierkolen per week worden
beschikbaar gesteld en gedurende het
laatstgenoemde tiidvak V« HL. parelcokes
en 3/4 H.L. eierkolen.
In de kosten van de verstrekking van den
brandstoffenbijslag aan vorengenoemde
categorieën van werkloozen welke kos en in
totaal op plm f 70.000 worden geraamd,
wordt eenzelfde bijdrage uit het Werkloos-
heidssubsidiefonds verleend als in de
overige kosten van steunverleening en
werkverschaffing.
De najaarsvergadering.
Vertegenwoordigd waren 8 afdeelingen.
Na de gebruikelijke opening door den voor
zitter, den heer G. Goethart, memoreerde
deze net afgeloopen halfjaar, het gehouden
concours en het feit. dat meer niet-aan-
gesloten vereenigingen daaraan deelnamen,
dan vereenigingen, voor wie het in de eerste
plaats bestemd was. Hij gaf daarna het
woord aan den secretaris, den heer C. B.
van d. Zeeuw, wiens notulen werden goed
gekeurd en aan 'den penningmeester, die
een „tekort" had vanwege het concours.
Twee belangrijke zaken kwamen daarna
aan de orde: Zullen we in 1939 weder een
concours hebben? en „Het Ringblad". Daar
er, ongevraagd, reeds verschillende vereen,,
buiten Ringverband, zich hadden aange
meld voor het volgende jaar en ook een
of twee van de Ringleden meedoen, heeft
het bestuur besloten in 1939 op Hemels-
vaartsdag of 2den Pinksterdag weder een
concours te organiseeren in de groote Stads-
zaal. Bij de aangesloten Ver. zal er ernstig
op worden aangedrongen om het volgende
jaar mee te doen, opdat deze mooie cultu-
reele zaak niet alleen bestendigd worde,
maar ook verder uitgebreid: een nationale
zaak. Met algemeene stemming werd dit
voorstel aangenomen.
Daarna kwam het volgende voorstel:
„Ons Ringblad" aan de orde. Na eenige
aanmerkingen werd een concept-reglement
van den heer Koenen goedgekeurd, een
redactie benoemd en een administrateur.
Eenige proefnummers zullen nog vóór de
jaarvergadering verschijnen. Verder werd
besloten in het laatst van het jaar een ge-
zelligen avond te houden voor leden en
huisgenooten, waar zang en declamatie de
hoofdschotel zullen zijn. Na rondvraag
volgde sluiting op de gebruikelijke manier.
BINNENLAND.
Het algemeen regeeringsbeleid onder de
loupe. (3e Blad).
Wijziging der tariefmachtigingswet door de
Tweede Kamer goedgekeurd. (Pari.
overzicht. 3e Blad).
Voorloopig verslag der Tweede Kamer over
de Justitiebegrooting. (3e Blad).
Gedeeltelijk geslaagde verduisteringsproef
in Amsterdam. (Binnenland, 4e Blad).
Raichenbach blijft wereldkampioen dam
men (Sport, 4e Blad).
BUITENLAND.
Bij Kanton's val (le Blad).
Oproep van den graaf van Parijs tot het
Fransche volk op Fransch grondgebied
(le Blad).
Koning Carol van Roemenië komt naar
Engeland. (Buitenland, le Blad).
Volgende week nieuwe besprekingen tus-
schen Hongarije en Praag? (Buitenland,
le Blad).
Scherpe woorden van den Pans over den
Kerkstrijd in Duitschland. (Buitenland,
le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAG. 3 VAN HET DERDE BLAD.
BUCRTVER. „GROENOORD".
In een zaal van café „de Doelen" is de
eerste jaarvergadering van bovengenoemde
vereeniging gehouden.
De waarnemend voorzitter de heer W. M.
Rü nardus opende de vergadering en heette
alle aanwezigen hartelijk welkom. Spreker
bracht dank aan allen, die bloemen en
felicitaties gestuurd hebben op den dag van
het één-jarig bestaan. Spr. wees erop dat
de vereeniging in het afgeloopen jaar heel
wat gepresteerd heeft o.a. een speeltuin en
een twee al optochten waarmede de ver
eeniging veel succes heeft geoogst en de
inrichting van een vereenigingszaal. waar
de kinderen in de a.s. wintermaanden onder
goede leiding clubjes kunnen vormen. Spr.
dankte allen die hieraan hun beste krach
ten hebben gegeven, in het bijzonder het
gemeentebestuur voor het verstrekken van
eenige vergunningen. Hier na hü het woord
aan den secretaris voor het voorlezen der
no. uien. de ingekomen stukken en het
jaarverslag. Deze werden onder applaus
goedgekeurd De voozitter dankte den se
cretaris voor het vele werk in het afgeloo
pen jaar verricht Hierna volgde het finan-
cieele verslag van den penningmeester;
dank zü het goede beheer kan de vereeni
ging het nieuwe iaar gerust tegemoet zien.
De voorzitter dankte ook den penningmees
ter voor zijn accuraat beheer. Hierna ging
de vergadering over to de verkiezing van
een Isten voorzitter en een commissaris.
Als 1ste voorzitter werd gekozen de heer
A. van Soest en als commissaris de heer
P. Verbrugge. Vervolgens werd de eerste
Voor het Noorden van ons land
is matige tot krachtige Zuidooste
lijke wind te verwachten, met ge
deeltelijk bewolkte lucht en weinig
verandering in temperatuur. In
het Zuiden neemt de wind toe tot
krachtig, terwijl de bewolking
zwaarder wordt en de tempera
tuur overdag wat lager, \s nachts
wat hooger. In het Noorden blijft
het droog, terwijl voor het Zuiden
geen regen van beteekenis wordt
verwacht.
De Bilt seinde hedenmorgen aan
aüe posten:
„WEEST OP UW HOEDE".
onderaf deeling opgericht en wei een mond-
accordeonclub die onder leiding zal staan
van den heer P. de Ru. Tenslotte werd
besloten tot het organiseeren van een St.
Nicolaasfeestje.
academische examens.
Bevorderd tot doctor in de geneeskunde,
op proefschrift, getiteld: „Over wezen en
verloop van de ulcusziekte", de heer M. j.
Heering. geboren te Dordrecht. Geslaagd
voor het candidaats-examen Romaansche
taal- en letterkunde de heer B. de Boer
Wageningen)voor het candidaatsexamen
klassieke taal- en letterkunde: mej. C. W.
L. v. d. Sluys i Den Haag ivoor het candi
daats-examen Nederlandsche taal- en let
terkunde: mej. M. A Kooien 'Den Haag)
en mej. T. M. van Leening (Rotterdam) en
voor het candidaats-examen rechten: de
heeren J. Rombach (Vorden), R. Graafstal
(Bloemendaali. W. O. van Dedem (Amers
foort) en mej. L. Oskam (Den Haag).
Gistermiddag om 4 uur is op den
Storm van 's-Gravesandeweg te Wassenar.-
de 18-jarige M. alhier van een bouwwerk
uit de dakgoot gevallen. Hij bekwam in
wendige kneuzingen. Nadat hem de eerste
hulp was verleend, is hij overgebracht naar
het Acad. Ziekenhuis alhier.