1 Hl STADSNIEUWS 79sie Jaargang ZATERDAG 15 OCTOBER 1958 No. 24096 to. i W'l EERSTE NEDERLANDSCHE N.v. HET VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN De Bilt. A.V.O. afdeeling Leiden. De stationschef gaat heen. AÊk. s J\ A. IM. NOOMEN Dif nummer bestaat uit ZES bladen EERSTE BLAD verwacht LEJDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES: 3D cïs. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven 10 ets. porto te ibetalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden f. 2.35 per week f.0.13 Franco per post f. 2:35 per 3 maanden 4- portokosten. (voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.t Leiden krijgt een consultatiebureau voor onvolwaardige arbeidskrachten. Men schrijft ons: De afd. Leiden van de Nederlandsche Vereeniging tot bevordering van den arbeid ,voor onvolwaardige arbeidskrachten ont plooit momenteel groote activiteit. In de vergadering van 30 September j.l. onder leiding van den wethouder van Sociale Zaken, is een voltallig bestuur gekozen, be staande uit de heeren. J. J. van Stralen, voorzitter, C. R. L. Oostveen. mr. P. A. van Toorenburg, mr. F. J. J. Trauman, H. W. Wittenaar en Th. W. Zouteriks, secretaris- penningmeester. Besloten is tot oprichting van een con sult atie-bureau, waarvoor zitting houden de heeren C. R. Oostveen en L. H. Janssen, met daaraan toegevoegd als adviseur den ambtenaar voor den buitendienst der A. V. O. den heer G. W. Paauw Jr. Het ligt in de bedoeling der commissie te beginnen met het verstrekken van adviezen aan jeugdige onvolwaardiger- en het ne men van preventieve maatregelen, in de hoop in de toekomst velen hunner aan ge- pasten arbeid te kunnen helpen. Doordat deze tewerkstelling zuiver zakelijk wordt bekeken, lioudt de bewering dat in dezen tijd, nu volwaardigen zelfs geen werk kun nen vinden voor onvolwaardigen geen pogingen gedaan moeten worden, geen steek. Iemand die onvolwaardig is, be hoeft niet minderwaardig te zijn. Tal van bedrijven hebben onvolwaardigen in dienst, die even goed of nog beter voldoen dan volwaardige arbeidskrachten. De arbeidsinspectie stelde destijds een onderzoek in bij 481 bedrijven, waar in totaal 74.856, volwaardigen tegen 1C26 on volwaardigen werkzaam bleken te zijn. In laatstgenoemde groep kwamen zoowel geschoolde- als ongeschoolde krachten voor. Het is dan ook absoluut niet noodza kelijk, dat onvolwaardige arbeidskrachten immer op ongeschoolden arbeid aangewe zen zouden zijn. De A.V.O. heeft tal van gevallen behandeld en blinden typisten, doofstommen meubel-, kleer-en schoenma kers volwaardige betrekkingen bezorgd. Eveneens heeft de A.V.O. voor lichamelijk gebrekkigen. slechthoorenden en ongevals patiënten veel practisch werk verricht. Het is uiteraard niet doenlijk dat de A.V.O., met ais centraal punt Amsterdam, alle gevallen kan behandelen. Vandaar dat in verschillende plaatsen consultatie- bureaux zijn opgericht, zooals nu ook in Leiden is geschied. Daar zullen de onvol waardigen in de gelegenheid gesteld wor den, hun verlangens kenbaar te maken. Hierbij zij opgemerkt dat het riet de be doeling is, dat de A.V.O. zich op sociaal- medisch gebied gaat begeven; haar taak is zuiver sociaal-economisch. De gevallen die binnenkomen, zullen gescheiden worden in de navolgende groepen: 1. onvolwaar digen geschikt voor het bedrijf, 2. daarvoor niet geschikt, doch in aanmerking komend Voor pen werkplaats. 3. bestemd voor een opleiding. 4. de plattelandsgevallen, waar toe behooren degenen die door hun gebrek aan huis gebonden, geholpen dienen te worden aan huis-arbeid. De afdeeling Leiden is er van overtuigd dat door de instelling van een plaatselijk consultatie-bureau ir een reeds lang be staande behoefte wordt, voorzien en hoopt, dat door zeer velen hiervan gebruik ge maakt zal worden. Het consultatie-bureau heeft zitting lederen 3en Dinsdag van de maand, van 78 uur namiddag, in een der lokalen van de Gemeentelijke Ar beidsbeurs. Levendaa! 1hoek Garen- markt: voor de eerste maal op Dins dag 18 October a.s. De werkzaamheden van het consultatie bureau strekt zich uit over belanghebben den uit Leiden. Katwijk, Leiderdorp, Oegstgeest, Rijnsburg, Voorschoten, War mond en Zoeterwoude. academische examens. Geslaagd voor het candidaatsexamen ge schiedenis: de heer P J. Granpré Molière 'Heemstede): voor het candidaatsexamen rechten: de dames A H. Vermeulen (Over- veen) en a. L Bok (Haarlem) en voor het propaedeutisch examen theologie: de heer H. C. Kranendonk (Den Haag). De heer F. Wesseling, die zooals wij gis teren meldden, slaagde voor het econo misch candidaatsexamen Indologie, woont met in Rotterdam, doch in Den Haag. HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Nieuwe inschrijving. G. en F. Rosa's Terrazzo's en Betonwer ken N.V, (filiaal), van Baerlestraat 12a. leiden, hoofdzaak: 'sGravenhage, Preto- husstraat 44—46. Wijziging. G Hoe':. Voorstraat 17, Katwijk a. banketbakkerij. Uittredend Eigenaar: v V°3. Ka'wMk a. Zee. Nieuwe Eigenaar: Bron. Katwijk a. Zee. f - - "--r-'rjar Kl%i> i u De heer W. C. Legerstee. Met ingang van Woensdag 16 November as. zal de stationschef W. C. Legerstee, wegens het bereiken van den pensioenge rechtigden leeftijd den dienst der Neder landsche Spoorwegen verlaten. De heer Legerstee stond bekend als zeer welwillend ten opzichte van het reizend publiek, en als een humaan chef voor het personeel, dat hem dan ook met leedwezen ziet vertrekken. De heer Legerstee, die ge durende twee jaar aan het station alhier is werkzaam geweest, heeft onlangs onder veel belangstelling zijn 40-jarig jubileum bij de Ned. Spoorwegen herdacht. Hij werd door de Directie der Ned. Spoorwegen be noemd als opvolger van den heer Van Druten en was voor zijn benoeming alhier stationschef te Helmond, Weesp en te Delft. CHRISTELIJK DEMOCRATISCHE UNIE. Vergadering der afd. LeidenOegstgeest. Gisteravond hield bovengenoemde veree niging een cursusvergadering voor haar le den en geestverwanten in gebouw „Patri monium", waar de heer Geitz uit den Haag als spreker optrad met het onderwerp: „Het Rente vraagstuk". Na de gebruikelijke opening ving spreker zijn betoog aan met een terugblik naar de middeleeuwen. Hij schetste het rentestelsel van dien tijd als natuurlijk verschijnsel, be sprak het vrijheidsrecht en de concurrentie zucht en ging uitvoerig in op de Mozaiïtische wetgeving van het Israëlietisch Volk, die rente beschouwde als woeker en een kerke lijk verbod. Hij besprak voorts de na-mid- deleeuwsche geloovigen en de Hervorming in den tijd van Calvijn. welke de rente goed keurde. Rente is ontstaan doordat goud en zilver in den handel kwamen, als ruilmiddel. Van rente groeit automatisch kapitaal. En met kapitaal groeit een macht, en dat is juist het kwaad van de rente. Spr. ging uit voerig in op de wijze, waarop en waarom rente afgeschaft dient te worden, ook met meer moderner middelen. De kerngedachte van de C.D.U. gaat dan ook uit naar een betere samenleving. Productie naar behoe ven, allen voor allen, evenals het Douglas- systeem. Verder besprak hij een radicale hervorming van onze samenleving, te begin nen bij het geld, om zoodoende de armoede uit de wereld te helpen. Al zou dan de werk loosheid daardoor nog niet geheel opgelost zijn. dan toch zou ieder wat werk kunnen hebben, b.v. door middel van rouleering. De Nederlandsche Bank moet als Nationale Bank het geld uitgeven, als tegenwaarde van productie; men moet tot een betere regulatie van het geld komen. Dit systeem spreekt beter tot den mensch en is aanne melijk voor de spaarders. Nadat verschillende vragen waren beant woord, werd den heer Geitz voor zijn leer zame rede dank gebracht, waarna de ver gadering met dankgebed werd gesloten. militaria. Maandag a.s. komen bij 6 R.V.A. voor het volgen van een gecomprimeerden cur sus de volgende officieren onder de wape nen' de reserve le luitenants H, E. Bloem bergen; C. J. Veldhuizen; J. de Kluijver; P. van Dijk; C. Koert en mr. P. W. A. Im- mink en de res. 2e luitenants G. J. Botter- weg en ir. J. G. M. Tinselboer. Deze offi cieren vertrekken op 22 October weder met groot verlof. Bij K. B. zijn benoemd tot reserve kapi tein bij het 4de reg. infanterie alhier de reserve-eerste-luitenants C. H. Kluiters en mr. C. J. J. Versteeg, beiden van dat regi ment, zoomede de res.-eerste-luitenant dr. J. Rinse, van het reg. jagers. HERDENKING Ds. BART DE LIGT. Bijeenkomst in het Nutsgebouw. Gisteravond vond in het Nutsgebouw een herdenkingsbijeenkomst plaats van den on geveer zes weken geleden gestorven predi kant, Bart de Ligt, die zijn geheele leven lang een vurig strijder was voor vrede, vrij heid, recht en menschelijkheid. De goed bezochte bijeenkomst werd ge opend door mevr. L. M. Mispelblom Beyer v. d. Bergh van Eysinga. Nadat een oogenblik stilte in acht was genomen, werden twee gedeelten van een Sonate van Bach op piano, viool en fluit ten gehoore gebracht. Vervolgens besprak mevr. M. van Ree Bersma, hoofdbestuurslid van den A.N.V.V.B. „De wedergeboorte van Maria", een werk van ds. de Ligt. De Ligt, zoo besloot spr., heeft ons man nen en vrouwen een taak gegeven en bij de vervulling van die taak zal hij ons een lichtend voorbeeld zijn. Hierna sprak de heer Gé Nabrink uit Den Haag over: Bart de Ligt als anti-militairist. Buitengewoon veel heeft de Ligt. aldus spr., over het anti-militairisme gepubliceerd. Hij was de man. die in Nederland als het ware het anti-militairisme vorm gaf. die het organiseerde. Wannneer we verder in het leven van de Ligt doordringen, dan treft het ons hoe zijn leven in vele opzichten evenwijdig loopt aan dat van Domela Nieuwenhuis. Zij beiden streefden dezelfde idealen na en werden van zeer geloovig tot anarchist. Reeds op jeugdigen leeftijd kwam de Ligt in kennis met het sociale onrecht en vervolgens met de arbeidersbeweging. In 1904 schreef de Ligt zijn eerste verdediging voor een dienstweigeraar, een werk dat hij 35 jaar heeft gedaan. In 1909 trad de Ligt toe tot de redactie van het Chr. Blad „We reldvrede". Uit dien tijd dateert ook zijn sympathie voor de Christen-socialisten, ge paard gaande aan een ernstige geestelijke verdieping. Overal ziet de Ligt onrecht en huichelarij. In 1913 komt hij. wanneer hem een verzoek van de synode bereikt om een feestpredicatie te houden ter gelegenheid van het regeeringsjuhileum, tot uitbarsting. In een brochure werpt hij een gedeelte van de schuld der wereldellende op de kerken, terwijl hij korten tijd later, bij het uitbre ken van den wereldoorlog een brochure uit geeft, getiteld: „De schuld der kerken". Hij wordt uit zijn predikambt ontzet en meer en meer komt de Ligt in het kamp der revo- luntionnaire anarchisten. De Ligt was niet alleen een knap theore ticus doch hij was ook bereid voor zijn idea len te strijden. Zijn blijven staan tegen alle macht in was het bewijs van zijn grootheid. Hij is ook de man, die de begrippen, geeste lijke en moreele herbewapening, haar mo derne vormen heeft gegeven. Altijd blijft de Ligt optimist. De cultuur is nog jong, zegt hij en daarom is er geen enkele reden om aan haar perspectieven te wanhopen. Het oude kan instorten, doch steeds blijven ons nieuwe wegen open. Dat is hetgene wat De Ligt ons heeft nagelaten. Laten wij trachten, zoo besloot spr., zoo compleet te worden als de Ligt was. Na de pauze sprak ds. Mispelblom Beyer over: „Bart de Ligt als opvoeder". Wij allen, aldus spr., herinneren ons de Ligt als spreker en als onderwijzer. Zoowel in het een als het ander was hij een goed opvoe der. Nooit probeerde hij zijn gehoor op een ongeoorloofde wijze te beïnvloeden. Ieder standpunt liet hij steeds recht wedervaren. Hij was typisch de mensch. die ons open baarde aan onszelf. De Ligt zag de opvoeding als zelf-opvoe- ding. Elk mensch, zoo zeide hij, moet zich zelf ontplooien en ontdekken, waardoor men van binnenuit komt tot een nieuwe ge meenschap. Zijn stelregel was een traditie scheppen voor de anti-militairistische beweging. Daarom snuffelde hij in de bibliotheken en zonderde hij zich telkens af voor studie. Hij heeft ons echter niet alleen opgevoed tot den oude, doch hij heeft ons ook een opvoeding gegeven voor onzen tijd. Hij heeft ons gevoerd tot de bronnen van het men- schelijke wezen. Op alle gebieden van het leven predikte hij omwenteling. Bovenal was hij opvoeder van de jeugd. Altijd trachtte hij de licht verworven zekerheden in de jeugd los te maken. Hij prikkelde haar tot zelf denken. Hij brak stuk om ruimte te maken. Door de lucht werd alles wijder en ruimer. Niemand kon zich geheel aan zijn invloed onttrekken. Door alles heen was hij tevens opvoeder tot den vrede. Vrede beteekende voor hem een innerlijke en uiterlijke gelijkheid van krachten. Uit den vrede putte hij al zijn krachten. Bart de Ligt is een strijder geweest, die op zijn post vele nederlagen heeft aange durfd. Een man als de Ligt kunnen wij slechts eeren door op onze eigen manier aan de verwezenlijking van een nieuwe ge meenschap mede te werken. Levensverzekering vermindert Uw zorg voor de toekomst. Zij geeft U rust en verhoogt daar door Uw levenskracht. BIJKANTOOR LEIDEN, BREESTRAAT 10a Telef. 302 - Na 6 uur 2479. 1355 (Ingvz. Med.) NED. CHR. VROUWENBOND. De Ned. Chr. Vrouwenbond afd. Leiden hield gisteravond in de groote zaal van .Den Burcht" haar eerste samenkomst in dit seizoen. Mej. Van Loo opende als presidente dit samenzijn op de gebruikelijke wijze, waarna zij allen welkom heette en een kort inlei dend woord sprak. Hierna werd een lezing verduidelijkt met film, gehouden vanwege het Thee-propa- ganda bureau te Amsterdam. Uitvoerig werd hierin stil gestaan bij de theeplant en -pluk, het droogproces en het vervoer. CONCERT LUTHERSCHE KERK. Hennie Schouten (orgel) Mevr. Annie Hans (sopraan) Het Is te betreuren, dat Hennic Schou ten slechts zoo weinig orgelconcerten geeft en dat, wannéér er eens gelegenheid bestaat dezen eminenten organist te be luisteren, er slechts uitermate weinig mu ziekliefhebbers zijn, die zulks, getuige de bijzonder geringe opkomst van gister avond, weten te waardeeren. En tóch: een orgelavond van Hennie Schouten beteekent een avond van schoo- ne kunst, zoowel wat spel als programma- keuze betreft, getuigend van hooge gees telijke waarde. Hennie Schouten behoort tot de orga nisten, die' zich niet tevreden kunnen stellen met het uitvoeren van composities uit het geijkte reportoire. doch die, als kundig georiënteerd musicoloog tevens, op gelukkige wijze zoekt naar onbekende werkjes uit de orgellitteratuur. Zoo leer den wij twee trio's van Beethoven kennen, die ons evenwel niet zoo konden boeien als de twee koraalvoorspelen van den Leipziger, in 1905 geboren orgelcomponist Siegfried Walter Muller, die in deze stem mingsvolle, door de prachtige registratie uitmuntende, korte voorspelen inderdaad bewijst, het^orgel en zijn mogelijkheden door en door te kennen. In een stralend timbre was het „Mor- genglanz der Ewigkeit" gehouden, waarop als sterk contrast het donker omfloerste „Herr Jesu Christ, dich zu uns wend" volgde. Interessant was ook de kennismaking met een bijzonder frisch en vlot geschre ven werk van Vlaming Flor Peeters, een „Toccata, fuga en Hymne", waarbij wij in den weelderigen door vele versierin gen rijk-bruisenden inzet, een echt zui- aelijken geest onderkenden evenals in het blijde thema der kundig uitgewerkte fuga, terwijl de Hymne het feestelijke karakter dezer compositie nader accentueerde. Schouten speelde deze compositie met het hem eigen technische gemak, evenals de bekende Fantasia en Fuga in g van Bach. Slechts weinigen zullen in staat zijn deze moeilijke Fuga zóó soepel en tegelijkertijd markant-rhythmisch te ver tolken. Eéns te meer heeft Schouten be wezen, een organist te zijn, bij wien geest en techniek tot een zeldzame harmonie zijn uitgegroeid. Als zangsoliste werkte aan dit concert mede de sopraanzangeres mevr. Annie Hans. Haar orgaan heeft een vriendelijk timbre, dat, toen zij zich eenmaal inge zongen had, vooral in het middenregister, wel goed kon klinken. Aanvankelijk had zij te kampen met wilde lucht, waardoor de resonans niet wilde aanslaan. De klank was dientengevolge gevoileerd, terwijl spe ciaal in de hoogte een indruk van forcee- ren en vibreeren onmiskenbaar was. Later wist zij zich in meer gunstigen zin te her stellen en constateerden wij. dat haar materiaal goede ontwikkelingskansen biedt. Als inzet had zij Bach's aria „Auch mit gedampften. schwachen Stimmen" geko zen, ontegenzeggelijk een te moeilijke keuze voor een debutante, waarmee zij dan ook geetierlei indruk wist te maken. In de mooie Fransche en Duitsche liederen van Franck, Saint Saëns en Hugo Wolf, toen ook een zekere nervositeit meer overwon nen werd, had zij soms uitstekende mo menten, al gelooven wij, dat mevr. Hans in het algemeen haar keuze op te hooge zettingen laat vallen, daar haar natuur lijke stemkarakter ons „mezzo" lijkt te zijn. Het meest gaf zij te genieten in „La Clo che", terwijl in de „Nocturne" en het stem mige „Führ mich kind nach Bethlehem" de onvoldoende groei van het hoogere re gister en dientengevolge het moeizame klinken daarvan nog te veel een belem merende factor vormden, om zich vrij te kunnen geven. Timbre en de uitspraak de den intusschen beschaafd en prettig aan, zoodat wij met belangstelling een verderen groei van deze zich nog in een beginsta dium bevindende stem zullen volgen. BEROEP AANGENOMEN. Onze stadgenoot, de heer J. Zandee. theol. candidaat heeft het beroep naar de Ned. Herv. Gemeente te 's-Heer Hendriksinderen (Z.) in de vac. die aldaar ontstond door het optreden van dr J. Koopmans als secr van de Ned. Chr. Studentenvereeniging, aangenomen. De heer Zandee was geruimen tijd hulp prediker in wijk VI der Ned. Herv. Gemeen te alhier, de wijk van dir. Riemens. BINNENLAND. Millioenen fraude te Amsterdam (4e Blad). Het verloop van de militaire maatregelen in Nederland (4e Blad). Handelsbelemmeringen moeten verdwijnen (3e Blad). Het Liberaal Sociaal Congres (3e Blad). Ernstig ongeluk in Limburg (Gemengd, 3e Blad). BUITENLAND. Fuck over zijn reis naar den Balkan (Bui tenland, le Blad). Eden pleit voor een nationale regeering op breede basis (Buitenland, le Blad). Hongarije doet een beroep op Mussolini en Hitier (Buitenland, le Blad). Nieuwe maatregelen tegen de Joden in Duitschland (Buitenland le Blad). ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN EERSTE BLAD. MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL PAG. 2 VAN HET VIERDE BLAD. Ook voor morgen wordt nog droog weer verwacht, met gedeeltelijk bewolkten hemel. Overdag zal de temperatuur vermoedelijk iets stij gen; de wind zal naar Zuidelijke richtingen krimpen en met zwakke tot matige kracht waaien. Hedenmorgen is aan alle posten geseind: „ATTENTTESEEN NEER". STUDIECLUB „ALNETYBO". Gisteravond hield de studieclub „Alne- tybo". onderdeel van den Algemeene Ne derlandsche Typografenbond haar eerste winter cursus bijeenkomst. Bij de opening door den heer J. A. N. den Tonkelaar. wees deze op het groote nut van vakstudie voor werkenden en werkloozen. De technische veranderingen, de aestheti- sche opvattingen volgen elkaar snel op en maken daardoor vakstudie noodzakelijk. Hij hoopte dat dezen winter velen zich tot de studieclub „Alnetybo" zullen wenden ter verrijking van hun vakkennis. Hierna gaf hij het woord aan den heer Volmüller uit Den Haag. die een interes sante causerie hield over „Het leven van den Typograaf in Indië". Spr. schetste hierbij zoowel de moeilijkheden als moge lijkheden in het sociale leven in Indië. De vaak geestige causerie werd verduidelijkt, met lichtbeelden. Omstreeks halfelf werd deze leerzame avond door den voorzitter gesloten. Dr. F. W. T. HUNGER. Dr. F. W. T. Hunger, directeur van het Instituut voor geschiedenis der Genees-, Natuur- en Wiskunde alhier, wonende te Voorschoten, is benoemd tot correspondee- rend lid van de „Académie internationale d'histoire des sciences" te Parijs. LEIDSCHE UNIVERSITEIT. Prof. dr. H. M. A. Leopold, vanwege het Leidsch Universiteitsfonds benoemd tot bij zonder hoogleeraar in de Italische archae- ologie, zal zijn colleges aan de Rijksuni versiteit alhier aanvangen met het uitspre ken van een inaugureele rede op Vrijdag 28 October a.s„ des namiddags te 4 uur. in het groot-auditorium der Academie. 9 9 9 De heer A. H. Fortanier. arts, toegelaten als privaat-docent in de faculteit der Ge neeskunde aan de Rijksuniversiteit alhier, om onderwijs te geven in de psychothera pie en de praeventieve psychic trie, zal zijn colleges aanvangen met het houden van een openbare les op Dinsdag 18 October a^. te kwart over vier in het klein-audl- torium der Academie.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1938 | | pagina 1