HET IS GEEN KUNST
P. CORBA
Voor GOEDE KACHELS staat N.V. BEHAARD bovenaan
Wollen- en
Gestikte Dekens
Couranten
LEIDSCH DAGBLAD - Tweede Blad
Vrijdag 14 October 1938
£>e invloed van den oorlog op het
dagelijksch leven in lapan
„GILLETTE"
VOOR NAJAAR EN WINTER I
UIT HET RIJK DER VROUW
Pakken oude
Leidsch
Dagblad
Haardkachels v.af f. 43.0Q N.V. V.H. Fa. BerOOfd
Opgericht 1836 Breestraat 55
v.h. J. J. Schravendijk
JAN DE NIE ZONEN LEIDEN
Mare 96, Tel. 652
TWEED
BROEKEN!
De Broekenspecialist
Haarlemmerstraat 228-230
verkrijgbaar
a 25 cents
per 5 K.G.
Bureau
Noordein dsplein
Geen vrees voor voedsel schaarschtc, maar wel bezuiniging; op aankoopen
van klceding en/of gebruik van ersatzmateriaal - Ook aan rubber
en leer is er gebrek, terwijl gasoline gerantsoeneerd is.
In tegenstelling met China, dat het
laatste jaar wel van zeer dichtbij de ver
schrikkingen van den modernen oorlog
ondervindt, zijn de bewoners van Japan
lot nu toe niet in direct contact met god
Mars op eigen bodem geweest en wan:;;:"
niet alle voorteekenen bedriegen, zal het
ook wel niet zoover komen.
Dat wil natuurlijk in den tegenwoordl-
gen tijd, nu een oorlog niet alleen aan het
fiont. doch wellicht nog meer door krach
ten en factoren in eigen land wordt be
slist, niet zeggen, dat de doorsnee-Japan
ner niet langzamerhand de gevolgen van
den strijd ook in het dagelijksch leven
gaat voelen. Wij willen dan ook nog niet
.preken van die huisgezinnen, waar va
der. zoon of kostwinner naar China zijn
vertrokken, om daar voor Keizer en va
derland te strijden voor het heil van der.
Chinees, voor de vrijmaking van dit land
van het bolsjewistische juk (dat toch is
ccn der vele schoone leuzen, waaronder in
de Japansche couranten voortdurend het
volk wordt opgewekt om met vreugde er,
opgewektheid alle lasten en ongemakken
te dragen, die in den loop van dit jaar
reeds zijn opgelegd en verder die nog to
wachten staan.)
Toen in Juli van het vorige jaar de eer
ste schoten vielen, was de gemiddelde Ja
panner er vast van ovg-rtuigd, dat het
voor Japan slechts een walkover zou zijn
cm den huurman, die men niet anders aan
in voortdurende verdeeldheid had gekend,
tot rede te brengen.
Na korten tijd reeds begon men zich er
echter rekenschap van te geven, dat men
deze keer een grove fout had begaan en
dat men, inplaats van tegenover een ver
deeld China, tegenover een eenheid van
was komen te staan, die den verwachter,
korten strijd tot een langdurige worste
ling zou kunnen uitbreiden en thans
is wel iedereen er van overtuigd, dat deze
oorlog, ai wordt deze naam dan ook nim
mer in de Japansche bladen gebruikt,
hoogstwaarschijnlijk nog wel meerdere
jaren kan voortduren.
Onder die omstandigheden behoeft het
geen verwondering te wekken, dat men
gedwongen werd diverse maatregelen te
nemen, om de consumptie in het binnen
land te beperken, teneinde voldoende ma
teriaal voor oorlog en export beschikbaar
te houden, om den oorlog te voeren en
voor langen tijd vol te houden. En hoe
langer het duurt, hoe scherper de maat
regelen zullen worden en als zoodanig staan
wij dan ook waarschijnlijk thans nog
slechts aan het begin. Al zal weliswaar ae
Japanner den gordel niet nauwer behoe
ven aan te halen wegens gebrek aan voed
sel (rijst toch, dat het volksvoedsei is, wordt
in dergelijke groote hoeveelheden verbouwd
fiat men meer dan de behoefte van het
land in 1 oogst binnenhaalt, terwijl voorts
dc zee een onuitputtelijken voorraad aan
goed voedsel in den vorm van visch le
vert: voeg daarbij nog een kleinigheid
gioente en het zal u duidelijk zijn, dat
voor voedselschaarschte, wanneer men ten-
m'nste de beschikking houdt over voldoen
de handen om den bodem te bebouwen,
geen vrees behoeft te bestaan), er zijn tal-
looze andere maatregelen, die het leven
niet aangenamer maken.
Onderstaand laten we er enkele, die den
meesten invloed uitoefenen op het dage
lijksch leven, in het kort volgen:
Bezuiniging op aankoopen van klee-
ding en/of gebruik van ersatz
materiaal.
De algemeene dracht is de katoenen ki
mono, doch de grondstof daarvoor moet
ioor de volle 100" worden geimportcerd.
Incidenteel is dit ook juist het stapel
export artikel van Japan en daar de ex-
uort onder geen omstandigheid vermin
derd mag worden, spreekt het vanzelf, dat
men het gebruik van katoenen goederen
zooveel mogelijk moet beperken of even
tueel zelfs geheel verbieden. Aanvankelijk
heeft men getracht dit probleem op te los
sen door het vermengen van katoen me'
stuplé fibre voor de binr.enlandsche markt
verplichtend te stellen, doch ook dan nog
ging een te groot gedeelte van den ruwen
katoen-import in hel binnenland weg.
Zonder meer verbood men daarop den
groothandel verdere katoen voor de home
markt te verkoopen: wat in winkels en wa
renhuizen aanwezig was mocht verkocht
worden en teneinde te voorkomen, dat de
detaillisten, gezien de schaarschtc te
groote winsten zouden maken, stelde men
maximumprijzen vast en bepaalde, dat elk
artikel geprijsd moest worden, daardoor
de controle voor de aangestelde ambtena
ren gemakkelijker makend. Voorts schreef
men dag in dag uit in de couranten, dat
het toch al van zeer weinig vaderlands
liefde getuigde, wanneer nu iedereen plot-
ling zooveel mogelijk ging koopen en al
het ware hamsteren. De soldaten, die voer
hel vaderland in China streden, leden der
gelijke groote ontberingen, dat elke recht
geaarde Japanner, achter het front zich
ook wel een kleine last mocht getroosten
Ondertusschen nam men den voorraad
bij groothandelaren en weverijen, die voor
het binnenland werken op: het bleek 'oen,
dat deze aanmerkelijk grooter was dan
men aanvankelijk had gedacht: het to
tale bedrag aan actueeie marktwaarde
kwam tot circa 20 millioen Yen en men
oi.sloot derhalve dit over een Jaar te ver
deden en elke drie maanden ongeveer 5
millioen Yen voor detailverkoop vrij te
geven, waarbij dan diverse artikelen, die
voornamelijk in aanmerking kwamen voor
speciale beroepen, uitsluitend voor die he
den gereserveerd en aan de betreffende
vtreenigingen, waarin zij waren georgani
seerd. beschikbaar gesteld werden.
Teneinde voorts langer met ae beschik
bare voorraden te doen, werd besloten dc
stof benoodigd voor de betreffende kiee
dingstukken zooveel mogelijk in te krlm
pen, waartoe men ordonneerde, dat mou
wen van kimono's en de slippen van over
hemden, korter moesten worden gemaakt,
ter plooien ln kleedingstukken moes* en
vervallen.
Wat men zal moeten dragen wanneer de
beschikbare hoeveelheden uitgeput zijn, ia
echter een open vraag, omdat het artikel
staple fibre, waarvan de grondstof, pulp,
ook voor een groot gedeelte moet word?n
geimporteerd. op den duur aan dezelfde
restricties zal onderworpen worden, het
geen uit den aard der zaak eveneens zal
slaan op kunstzijde. Het aanvankelijke
idee, wanneer men geen gemengde katoe
nen staple fibre goederen meer zou kun
nen maken, zuiver staple fibre te vervaar
digen. heeft men dan ook reeds lang laten
vervallen, doch een bevredigende oplos
sing laat nog op zich wachten.
En rubber en leer?
Rubber en leer varen al ln hetzelfde
schuitje. De verkoop van hooge rubber
laarzen ls stopgezet: deze zijn thans uit
sluitend beschikbaar voor die beroepen, die
daarvoor in de eerste plaats in aanmer
king komen, met name visschers. De aan
maak van lage rubberschoenen voor het
binnenland wordt reeds zooveel mogelijk
beperkt en in diverse plaatsen is het reeds
een schoolverordening geworden, dat de
leerlingen alleen mogen komen op de be
kende houten klompjes, geta's.
Ook aan leer heeft men een nijpend ge
brek: een moment ls er geweest, dat men
besloot slechts de in den kleinhandel neg
aanwezige voorraden voor den verkoop
vrij te geven, aangezien men de rest voor
het leger noodig zou hebben. Bij nadere
beschouwing bleken echter de voorraden
der groothandelaren vrij groot te zijn en
heeft men den drastischen maatregel wat
erzacht: men kan thans tenminste nog
zonder bezwaar zijn schoenen laten ver
zolen. De bekende generaal Araki, minis
ter van onderwijs, had trouwens reeds met
den genomen maatregel den draak gesto
ken door tijdens een treinreis aan de pers
te verstaan te geven, dat hij zich een der-
gelijken maatregel niet goed kon inden
ken: als de oorlog slechts 1 of 2 jaar
duurde zou het door te voeren zijn, dat
niemand op schoenen liep, maar daar dr
kans bestond, dat de strijd wel 20 of 30
jaren kon duren, was het eenvoudig waan
zin in het begin al tot een dergelijke be
paling over te gaan.
In elk geval heeft echter de aankondi
ging van de kans op een dergelijke restric
tie b.v. in Tokio, reeds uitgewerkt, dat
diverse verkoopstertjes uit de warenhui
zen van de schoenen op de geta's zijn over
gestapt en nu niet meer wenschen terug
tc gaan. Op deze wijze kan men dus nog
langer met de voorraden toe, dan men ge
rekend had.
Rantsoeneering van gasoline.
Met uitzondering van enkele kleine on-
beteekenende oliebronnen op het eiland
Sachalin, moet alle olie worden ingevoerd.
Voor leger, vloot en luchtmacht zijn uit
den aard der zaak momenteel ontzaglijke
hoeveelheden noodig en het spreekt van
zelf, dat in het binnenland de consumptie
ingekrompen moet worden. Het onvermij
delijk gevolg ls dus geweest, dat men zoo
wel den particulieren autobezitter, als
taxi-, truck- en bus-maatschappijen moest
gaan rantsoeneeren en terwijl men ln het
begin een hoeveel van circa 5 gallon (1
gallon ls ongeveer 4liter per dag per
laxi beschikbaar stelde, ls dit thans reeds
teruggebracht tot ongeveer 3 gallon.
Men heeft weliswaar van overheidswege
neten te voorkomen, dat de taxi-tarieven,
die door de gemeente- en provincie-auto
riteiten in overleg met de betrokken maat
schappijen worden vastgesteld, verhoogd
werden, maar teneinde toch tot een ren
dement te komen, moest het aantal taxi s
sterk worden Ingekrompen, terwijl iuxe-
verhuurinrichtingen. die in het vastolel-
len van hun tarieven vrij zijn, hun prij
zen met pl.m. 50% hebben verhoogd.
Terwijl men vroeger ln de groote steden
op alle mogelijke plaatsen op elk uur van
den dag een kruisende taxi kon oppikken,
heeft men thans vaste standplaatsen inge
steld en het behoeft wel geen betoog, dat.
bij regenweer het machtig worden van eer.
van het sterk verminderde aantal dezer
vervoermiddelen, als een gelukkig toeval
beschouwd mag worden.
Voorts is men dan nog geheel afhanke
lijk van de willekeur van de heeren chauf
feurs. Niet wat de tarieven betreft, (al
wordt hier onder de tegenwoordige om
standigheden ook nog al eens gesmokkeld i
maar de chauffeurs bedanken smakelijk
voor de eer u op te nemen, wanneer men
naar een minder bevolkt of ver verwijuerd
stadsdeel vervoerd wil worden, omdat hij
dan bij het terugkomen practisch geen
kans heeft een ander vrachtje op te pik
ken en dus verplicht is zijn kostbare ben
zine zonder rendement te gebruiken.
Nu heeft onlangs de Osaka politic be
paald, dat een chauffeur niet mag wei
geren een passagier op te nemen, maar
wanneer hij begint te zeggen dat hij nier-
genoeg benzine heeft om u naar uw be
stemmingsplaats te vervoeren dan zijn er
maar enkelen, die er op zullen biijven
staan, dat hij u toch opneemt, terwijl er
voorts een zeer kleine kans is, dat op dat
zelfde moment een politie-agent aanwezig
js, om te onderzoeken of hetgeen hij zegt
met de waarheid overeenkomt. Rekening
houdend voorts met de Japansche beleefd
heid onder alle lagen der bevolking, ook
onderling, zal er van de uitvoering van
deze bep.aling in de practijk wel niet heel
'"cel terecht komen.
Speciaal in een heuvelachtige stad als
b.v. Kobe, brengt een en andere de noo-
dige moeilijkheden met zich mede, wan
neer men wat hoog woont, aangezien men
dan heelemaal geen kans heeft thuis ge
bracht te worden.
Wat den particulieren autobezitters be
treft, hun pleziertochtjes behooren no wrl
tot het verleden, aangezien hun rantsoen
nog kleiner is dan voor de taxi's. De mo
gelijkheid schijnt niet uitgesloten te zijn,
dat binnen korten tijd de particulier in het
geheel geen benzine meer voor zijn au'o
zal bekomen, terwijl dan de taxi-maat
schappijn gekort zullen worden.
Voor de lieden met schrale beurzen, die
gebruik moeten maken van bussen, is de
genomen maatregel ook al een geweldige
,ast: diverse lijnen zijn aanmerkelijk in
gekrompen wat haar lengte betreft, terwijl
voorts het aantal bussen sterk verminderd
is. Wanneer men nu bedenkt, dat vroeger,
toen alles nog vrij was, die bussen mcest-
ai meer geleken op volgepropte sardine-
bakjes dan op een publiek vervoermlddc',
zal men zich wel eenlg idee kunnen vor
men hoe het er thans uitziet. Men neemt
cp verschillende plaatsen proeven met het
in gebruiknemen van bussen die op. kool-
gas loopen en volgens de laatste berich
ten moet dit nog al opgang maken, zoo
dat op die wijze een gedeelte van het on
gemak zal worden weggenomen
Voorts leest men met korte tusschen-
poozen in de couranten over groote fa
brieken, die zich zullen toeleggen op het
verkrijgen van olie uit kool, doch behalve
groote propectussen met kapitaalsuitgiften
en het noodige fraaie geschrijf, ls er in de
practijk nog niet veel van terecht geko
men. Teneinde het volk aan het verstand
te brengen, dat iedereen, van hoog tot
laag, van dezen maatregel te lijden heeft,
verschijnen zoo nu en dan in de bladen
artikeltjes, liefst met foto's erbij, da'- die
en die minister of andere hooge autori
teit, thans dagelijks naar zijn bureau loopt
en op die manier ook zijn deel van de pu
blieke moeilijkheid draagt.
Als gevolg van een en ander zijn de
straten 's avonds al zeer vroeg veriaten:
de vervoermiddelen, met uitzondering vanr
de trams, hebben uit den aard der zaak
op het einde van den dag de minste ben
zine en niemand loopt gaarne het risico,
dat men groote afstanden, die men anders
gewoon was met taxi of bus af te leggen,
moet loopen.
Indirect wordt deze maatregel dus ook
nog een nadeel voor de winkeliers in de
bekende winkelstraten, aangezien diege
nen, die aan den buitenkant van de stad
wonen er eerder toe zullen komen bij hun
buurtgenooten te koopen: zoo wordt dus
de een z'n brood, de ander z'n dood.
Het spreekt vanzelf, dat ook de ln Ja
pan wonende vreemdelingen de noodige
last en moeilijkheden van deze maatrege
len ondervinden, doch voor hen komen er
nog diverse onaangenaamheden bij.
(Nadruk verboden.) FAR EAST.
478e STAATSLOTERIJ
(Niet officieel)
5ó* klasse, 17de lijst
Trekking ran Vrijdag 14 October 1938
Hooge Prijzen
1643Z 1000.— met premie van 30.000>— ;j
11300 met premie van 3000
400— 15006 16683
Prezen van 70.
2002 2394 3525 3706 4237 4594 4844 5048
5134 5422 6709 7818 7924 8268 9092 9288
9508 10131 11086 12126 12177 14348 14404 14436
15611 15733 16189 17013 17061 17702 18670 19155
19403 19832 20181 20202 20980 21729 21895
Nieten
2501 3886 4129 4602 4806 5307 5462 5554
7287 7543 7700 8153 8225 8534 8723 8956
9437 9520 9556 10076 10274 10505 11001 11008
11789 12780 13086 13008 13820 14322 14766 15294
15690 15838 16081 16243 16328 16389 16592 16732
16939 16945 17258 17524 17841 17868 18273 19033
19130 19185 19386 19517 20161 20385 20559 20998
21456
Verbeteringen 5e klasse, 16e lijst: 4255 m. s.
4255 70.—; 17978 m. z. 17998; 19403 70.—
m. z. 20403 70.—.
schuin t.o. de Gehoorzaal. 1262
Wij brengen iets NIEUWS van
en wel een prima kwaliteit
zeer dun en roest/werend
SLEUFIVIESJE voor den prijs
van slechts 70 ct. p. p. v. 10 st.
Proefmesje 7 ct. voor Leiden en
Omsbr. verin*, bij de Fa. GEBR.
SUSAN, Haarl.straat 373941
BREESTRAAT 107 - TEL. 3736
Door de verlaagde prijzen ONZER
DEKENS zijn deze thans zóó voor-
deelig, dat elke aanbieding hier
tegen wegvalt.
Leidsche Wollen Fantasie-
Dekens v.a. 4.45
Satinet Dekens v.a. 2.95,
enorme keuze.
HET LEIDSCHE
WOLLEN DEKENHUIS
Haarl.str. 137 hk. Donkerst. 2-4-6
MID Z A-BONS bij al Uwe aan-
koopèn. 1288
JV-.
Leder: vanaf f. 2.95
1283
U een goedkoope HAARD of HAARDKACHEL te verkoopen,
waar U een z.g_n. koopje aan heeft. U ls echter meer
gebaat met een koop, waar U ieder jaar een groot voor
deel aan heeft. - Onze HAARDEN en HAARDKACHELS
met de speciale onderbrand-systemen brengen U leder
jaar zeker 50% voordeel, terwijl de prijs U zeker meevalt.
Met vloerplaat reeds vanaf f. 66.00
Koopt bij den vakman, het ls een zaak van vertrouwen. 1299
HET HAARDENHUIS
K- RAPENBURG 10
Tel. 25
Smederij
sinds 1894.
HEERENGRACHT 112
Tel. 1549.
BANKETBAKKERIJ
Vanille Nootjes en
Weespermoppen
beide heerlijke amandel
koekjes 2 ons a 25 cent.
Pitmoppen en Leidsch
Brood
25 cent per half pond.
Speculaas
15 cent per half pond.
Gevulde Speculaas
2 ons a 25 cent.
Onze beroemde
Lettereindjes
25 cent per half pond.
Onze Borstplaat is overheerlijk
Roomborstplaat
2 ons a 25 cent.
Amandines
een heerlijk chocolaadje,
2 ons 25 ct„ eigen werk.
Grootste sorteering
Koekjes en Gebakjes.
Uitsluitend het betere product.
1266
Zoo een Tweed
broek kunt U
bij ieder Col
bert dragen
Onze sorteering
hierin is zeer
groot.
U vindt bij ons
ALLE soorten
BROEKEN
HAARLEMMERSTRAAT 186
P. J. van der Zanden Zn. - Schoenhandel
Breestraat 77, Tel. 1189, Opgericht 1878
Wederom ontvangen nieuwe zendingen in
leuke vlotte sportschoentjes.
Prijzen vanaf f. 3.95
Mantelwol 29 ets.
Camisolewol 36 ets.
Pulloverwol39 ets.
Sokkenwol45 ets.
Koordwol45 ets.
per ons-knot en met gratis brei-patronen.
i_
Ook bij ons ontvangt U MID Z A-BONS.
Maakt U zeli Uw rok, mantel of jurk?
Wij hebben voordelige moderne wollen
stoffen.
130 cm. woll. georgette 1.75, 130 cm. Angora-fant. 1.36
130 cm. wollen fantasie-stoffen 1.50-1.25-1.10-78
140 cm. wollen mantelstoffen 1.75-1.65-1.46-1.25
Bij een nieuw rokje wilt U een moderne
pullover. Wij hebben ze in de nieuwste
tinten en modellen
3.75 - 3.50 - 2.75 - 2.25 - 1.89 - 1.46 - 1.25 - 95 - 75
leuke wollen meisjespullovers vanaf 95 ets.
U neemt weer een gezellig breiwerk
onderhanden en ook daarvoor hebben
wij nieuwe wolsoorten
Jaegerwol39 ets.
Baby-wol60 ets.
Lingeriewol60 ets.
Fantasiewol46 ets.
Crêpe-wol59 ets.
Wij ontvingen een aparte
sorteering
HOEDEN^
moderne modellen en kleu
ren, met koord- of lint-
gameering, vanaf 1.90,
2.40, 2.90, eniz.
HAAR VILTEN HOEDEN
prima 'kwaliteit
thans vanaf 3.50.
ECHT VELOURS HOEDEN
thans vanaf 5.50.
MAJESTIC en MALINTNE
REGENJASSEN
gegarandeerd waterdicht
21— 25— 2850 enz.
TWEED REGENJASSEN
WINTERJASSEN.
Handschoenen - Sjaals
Slipovers - enz.
KOMT U EENS KIJKEN?
U koopt voordeelig in
NOLETS
Heerenmodemagazijnen
HAARLEMMERSTR. 206
BOTERMARKT 9.
Bij ons krijgt U Midzabons
3—2
