STADSNIEUWS
Nieuwe politie-auto
79iJe Jaargang
DONDERDAG 13 OCTOBER 1938
No. 24094
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
YAN HEDEN
De Bilt
Dii nummer besfaaf uit VIER bladen
EERSTE BLAD
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGfifAD VOOR LEIDEN EN'OMSTREKENf
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarlel. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque-' en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden (.2.33
per week 1f. 0-13
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden -f- portokostenj
(voor binnenland f. 0.80 per 3 nind>'
Overste de Iongh gaat heen.
In verband met zijn benoeming: tot com
mandant der derde artilleriebrigade.
Overste A. H. Drijfhout van Hooff
volgt hem op als commandant
6 R.V.A.
Luit.-kol. C. de Iongh.
De Staatscourant van hedenavond
bevat de officieele bevestiging van
het eerder door ons aangekondigde
bericht, dat de luitenant-kolonel
C. de Iongh, commandant van het
6de regiment veldartiilerie alhier
en van het Leidsche garnizoen, bij Ko
ninklijk Besluit met ingang van 1 No
vember a.s. wordt bevorderd tot kolonel
en benoemd tot commandant van de
derde artillerie-brigade.
Deze brigade omvat het 3de regiment
veldartillerie te Breda en het 7de regiment
te Bergen-op-Zoom, terwijl de staf in Breda
is gevestigd.
Overste de Iongh werd 22 Juli 1904 be
noemd tot tweede luitenant en werd achter
eenvolgens benoemd tot eersten luitenant
(1 October 1907). kapitein (1 Januari 1918),
majoor (1 Augustus 1929) en luitenant
kolonel (1 November 1935). met ingang van
laatstgenoemden datum werd overste de
Iongh benoemd tot commandant van
6 R.V.A., tevens -garnizoenscommandant.
Vóór den wereldoorlog was hij gedeta
cheerd in Albanië onder bevel van majoor
Thomson, aan wel'k verblijf hij een twee
tal onderscheidingen damkt, te weten het
ridderkruis 4de klasse van den Zwarten
Adelaar van Albanië en de herinnerings
medaille, ingesteld ter gedachtenis aan de
aanvaarding van het 'bewind over Albanië
door vorst Wilhelm zu Wied.
Overste de Iongh wordt als com
mandant 6 R.V.A. opgevolgd door den
majoor A. H. Drijfhout van Hooff van
het 7de regiment veldartillerie te
Breda, die met ingang van 1 Novem
ber a.s. is benoemd tot luitenant
kolonel.
„Majoor Drijfhout van Hooff is geboren in
1886. Zijn carrière verliep als volgt:
i« ^uU 1907 2de luitenant; 23 Mei 1910:
'e luitenant; 28 Augustus 1922: kapitein-
i0M^m.ber 1935mojoor; 1 November
i»38: luitenant-kolonel.
militaria.
J??. eerste luitenant der militaire admini-
tratie J. Palland, voorheen bij 6 r.V.A.
RrLi overgeplaatst naar de K.M.A. te
vmS».V insang van 1 November be
vorderd tot kapitein.
k n? jFaPltein I. L. Uijterschout van 4 R.I.
talen stafrang over®ePlaatst bij den gene-
academische examens.
twn?Jd voor. Ptopa-edeutisch examen
vonr h't' mei' A Lürsen (Haarlem);
mei „cai>didaatsexamen geneeskunde,
j- a. h. Boer (Boskoop) en de heeren
MrsW^nJ>orp 'Katwijk), J, Tol (Hille-
Tol rnfi'u de Wolff IDen Haag), L. C.
een) Tslcensl. D. M. Miete (Schevenin-
lineh 7nSe"hoes (Rotterdam), E. C. Rei-
C w r- r': Kaag), H. Bakema (Leiden),
(Den ui, Deu«nan (Den Haag), H. Neefjes
Iden) M' Tirumenga (Leeuwar-
E var, ii„ Rothfusz (Rotterdam), H.
iWacsenl *?eiV,'Leiden) cn K. F. Begeman
examen rarl'. voor het doctoraal
Haae? .n *en,: de heer J- de Vries ,Den
en mej. J. b. Nauta Pieter (Leiden).
Plannen voor open
zweminrichting.
Nemen vasteren vorm aan.
Van doorgaans welingelichte zijde
bereikt ons het bericht, dat het voor
nemen van B. en W. om hier ter stede
een open' bad- en zweminrichting te
bouwen, vasten vorm hebben aangeno
men in dier voege, dat bereids een ter
rein is aangewezen.
AANGEHOUDEN.
De politie alhier heeft een 56-jarigen
zwerver aangehouden A v. d. W.. die ver
dacht wordt van rijwieldiefstal.
VERGADERING VAN DEN ARMENRAAD.
Onder leiding van prof. dr. J. N. Bak
huizen van den Brink vergaderde gisteren
de Armenraad in het Nutsgebouw.
De secretaris bracht verslag uit over het
jaar 1937. Zoodra dit zal zijn gepubliceerd
komen wij hierop terug.
Een nieuw huishoudelijk reglement werd
op voorstel van het bestuur vastgesteld.
In de begrooting voor het jaar 1939 werd
een wijziging aangebracht.
Nadat de voorzatter de aanwezigen had
aangespoord op 20 October deel te nemen
aan de excursie naar de Martha-Stichting
en belangstellenden hierbij te introducee-
ren, sloot hij de vergadering.
Voorzittter der S.D.A.P.
spreekt in de Stads
gehoorzaal.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Opheffing.
C. P. Omtzigt, Oude Rijn 144. Leiden,
motordiensten LeidenAmsterdam v v.
Wijzigingen.
Handelsvennootschap onder de firma
,Java Kawi Thee Import". Lorentzkade 34.
Leiden. De vennootschap onder firma is
omgezet in een vennootschap en comman
dite onder den naam: Comm. Venn. „Java
Kawi Thee Import" imet ingang van 4
October 1938). (Beperkende Bepalingen).
Beh. venn.: C. H. Gerlings. Leiden (Huwe-
lijksche Voorwaarden) en C. H. Ferrée,
Wassenaar. Aantal vennooten bij wijze van
geldschieter: één.
Firma Gebroeders Mulder, Maredijk 183,
Leiden, houthandel, loonzagerij, schoppen,
fabriek. Vennooten: C. Mulder (Huwelijk-
sche Voorwaarden).
Erven van wijlen J. van der Stok, Oude
Rijn 10, Le den, handel in glas. porselein,
aardewerk en luxe artikelen; engros en
detail. Opheffing filiaal: Mare, 104, Leiden.
Jac. van Vliet en Zonen, Hooftstraat 59-
61-63. Alphen a. d. Rijn, banket- en brood
bakkerij; fabriek van suikerwerk. Overleden
Eigenaar: J. van Vliet, dd. 8 Juni 1938.
Nieuwe Eigenaar: Wed. A. G. van Vliet-
Spruitenburg, Alphen a. d Rijn. Volmacht
verleend aan: C. J. van Vliet, A. van Vliet
en I. J. van Vliet (Beperkende Bepalingen).
G. v. Steyn en Zonen, Jac. van Beyeren-
weg 10. Voorhout, bloembollenexport. Uit
tredend Vennoot: N. van Steyn, Voorhout.werd onderdrukt (hilariteit).
Onderwerp „De internationale
toestand".
In de tot de laatste plaats gevulde Stads
gehoorzaal ook het podium was geheel
bezet heeft gisteravond de voorzitter
der S.D.A.P.. de heer Koos Vorrlnk een rede
gehouden over den internationalen toe
stand.
De voorzitter van den Plaatselijken Raad,
samengesteld uit Leidschen Bestuurders-
bond en S.D.A.P., de heer H. W. Wittenaar,
sprak een openingswoord, waarin hij allen
welkom heette en zijn voldoening uitsprak
over de groote opkomst.
Daaruit blijkt de groote belangstelling
voor den internationalen toestand en de
vraagstukken rondom de Tsjecho-Slowaak-
sche kwestie. Allerwegen is een zucht van
verlichting opgegaan, toen bekend werd,
dat het ergste, een nieuwe wereldoorlog,
ons bespaard zou blijven, doch het Is goed
en nuttig, dat de arbeidersbeweging haar
houding bepaalt tegenover de nieuwge-
schapen situatie.
Spr. verheugt zich erover den partij
voorzitter, den heer Vorrink bereid te heb
ben gevonden daarover een uiteenzetting
te geven.
Nadat „De Stem des Volks", onder lei
ding van den heer Anton Krelage Jr. een
tweetal liederen had gezongen, was het
woord aan den heer Vorrink, die allereerst
herinnerde aan de dreigende dagen, die
achter ons liggen. De S.D.A.P. stelt er prijs
op in het openbaar te getuigen, hoe zij
staat tegenover de ontwikkeling van de ge
beurtenissen der algeloopen weken en hoe
zij meent, dat betere verhoudingen in de
internationale wereld kunnen worden be
reikt.
Dit probleem is niet alleen een vraag
stuk van de diverse regeeringen, doch van
het geheele volk. dat rechtstreeks bij de
politiek betrokken is.
Spr. ging vervolgens na, waar de oor
zaken liggen van de recente spanningen
en wees deze in de eerste plaats terug naar
het zoogenaamde „vredes"-verdrag van
Versailles, dat de kiemen van een niéuwen
oorlog in zich borg.. De oogenblikkelijke
oorzaak dezer spanningen evenwel is gele
gen in het fascisme, dat identiek is aan
oorlog.
In Duitschland zijn momenteel IV* a 2
millioen mannen en vrouwen gemobili
seerd, een verschijnsel, waaraan momen
teel nauwelijks iemand meer aandacht
schenkt, terwijl in feite een dergelijke
toestand doet denken aan den tijd van de
Egyptische pharao's, die door duizenden
slaven gigantische werken lieten aanleg
gen.
Het jongste conflict stond in het teeken
van de „onderdrukking der minderheden".
Vóór den wereldoorlog 1914'18 leefden
er 60 millioen menschen, waaronder ge
heele volkeren, onder vreemde heerschap
pij. Het verdrag van Versailles, dat ook zijn
goede zijden had, bracht dit aantal terug
tot 20 millioen. Hiervan leefden de Sude
ten-Duitschers in Tsjecho-Slowakije onder
de gunstigst denkbare voorwaarden. O.a.
hadden zij drie vertegenwoordigers in het
kabinet. Spr. zou wenschen, dat ook de S.
D.A.P. in Nederland op een dergelijke wijze
De Leidsche politie heeft de beschikking
gekregen over een nieuwe auto, hetgeen wel
niemand, die het tot dusver als zoodanig
op banken langs de zijkanten kunnen plaats
nemen. De ruimte onder de zitplaatsen is
ingericht voor berging van een verhand-
gebruikte vehikel kende, als overdreven kist, touwen, een dreg, schoppen, houwee-
weelde zal aanmerken. De nieuwe wagen is len, zagen, e.d.
een Ford V 8, ter sterkte van 85 P.K., met
een lichtgrijze carosserie; hij is 5.45 meter
lang bij een breedte van 1.80 meter. Uit
wendig is zijn bestemming aangegeven door
een tweetal transparant-borden aan de
De stalen zijwanden kunnen gemakkelijk
worden opgeschoven, terwijl ook het dak
van de arrestantencellen in geval van nood,
zoowel door den bestuurder, als door de
agenten achterin, op eenvoudige wijze kan
voor- en achterzijde, waarop het woordworden verwijderd.
„Politie"; inwendig laat een tweetal cabines 1 Overigens is bij de inrichting van het in-
voor arrestanten geen ruimte voor twijfel terieur slechts rekening gehouden met de
aangaande den aard van dit voertuig. Deze j eischen van de practijk, zoodat deze jongste
cellen zijn gelegen tusschen de plaats van 1 aanwinst der Leidsche politie in alle op-
den bestuurder en het eigenlijke inwendige zichten het karakter draagt van een dienst-
van de auto, waarin ongeveer 10 agenten wagen.
Hitier heeft zich het lot van de Sudeten-
Duitsche minderheid in Tsjecho-Slowakije
aangetrokken, doch hij laat zich niets ge
legen liggen aan dat van zijn landgenooten
in Zuidelijker streken, die door de zachte
vriendenhand van Benito Mussolini op vele
manieren worden ontrecht.
Zijn devies luidt: „Recht is wat nuttig
is voor het Duitsche volk" en daaraan wor
den alle geldende rechtsbegrippen onder
geschikt gemaakt.
Te veel bestaat nog de misvatting, dat
de Sudeten-Duitschers „terug" zouden wil
len naar het Duitsche Rijk. Ze hebben er
nooit toe behoord, doch tot het oude Oos
tenrijk! De politiek van Hitier vindt geens
zins haar grond in zijn liefde voor onder
drukte minderheden, doch is reeds geopen
baard in zijn boek „Mein Kampf" en be
oogt het scheppen van een machtspositie
hl Oost-Europa, een overheersching van de
Oostzee tot de Zwarte Zee, van den mond
der Elbe tot dien van den Donau. Daar
ligt, volgens Hitier, de toekomst van
Duitschland.
De groote tragiek van het jongste con
flict was gelegen in de schrille tegenstel
ling tuschen de bereidheid der Tsjechische
regeering tot overleg en onderhandelen en
het standpunt der NB.D.A.P.. die met alle
kracht een militaire bezetting van Sude-
ten-Duitschland wilde forceeren. Men
schenke geen geloof aan Hitler's bewering,
dat hiermede een einde is gekomen aan de
Duitsche territoriale eischen in Europa.
Wat denkt men bijvoorbeeld van de
„Vrije stad Danzig", wat van de Duitsche
minderheid in Zuid-Jutland, Deensch
grondgebied derhalve, waar op de Duitsche
scholen het gebruik van uitsluitend Duit
sche leerboeken wordt geëischt. En wan
neer dergelijke eischen niet worden inge
willigd, spreekt men over „onderdrukking"
en roept men om „bevrijding".
Het is, aldus spr., de hoogste tijd, dat
niet tienduizenden, doch millioenen Ne
derlanders front maken tegen de geeste
lijke tyrannie van het fascisme. Wij mogen
niet onverschillig staan tegenover de kolo
niale eischen, welke ongetwijfeld binnen
afzienbaren tijd van Duitsche zijde zullen
worden gesteld.
Daarom is de neutraliteitspolitiek der
Oslo-staten zoo gevaarlijk en werd zij door
Hitler en Mussolini met gejuich begroet.
Het verdrag van Noyons is er om te bewij
zen. dat een eenswillende democratie al
lerminst machteloos behoeft te staan te
genover het fascistische gevaar.
Na het accoord van Muenchen is ook
spr. beheerscht door een gevoel van op
luchting, doch tevens door een gevoel van
schaamte over het onrecht, dat was ge
schied en over de daarmede gedemon
streerde zwakheid van de democratie.
Er is, aldus spr., geen enkele reden om
Chamberlain dankbaar te zijn voor het be
reikte resultaat. De Engelsche staatsman
was in de eerste plaats vertegenwoordiger
van het conservatieve Albion; hetzelfde
land, dat verraad pleegde aan den Volken
bond, door openlijk te getuigen, dat binnen
het kader van den Volkenbond geen recht
bestaat voor de kleine mogendheden; dat
Abessynië op alle manieren tegenwerkte in
zijn rechtvaardigen strijd tegen Italië en
dat oogluikend toelaat, dat rebel Franco
van munitie wordt voorzien.
Deze politiek is niet de onze. De sociaal
democratie streeft naar handhaving van de
beginselen van den Volkenbond, zich ba
seerend op de grondslagen van het inter
nationaal recht. In dat verband zijn wij
bereid samen te werken met alle volkeren
der wereld, die zich op hetzelfde stand
punt willen stellen.
Niet alleen de groote democratische vol
ken zijn in hun taak tekort geschoten; ook
de Oslo-staten zijn in gebreke gebleven
door te verzuimen in Geneve een aanvang
te maken met de practische toepassing van
het organiseeren van den vrede en het
verzekeren der collectieve veiligheid. Een
dergelijk initiatief zou juist in deze dagen
ongetwijfeld weerklank hebben gevonden.
De algemeene oorzaak van de huidige si
tuatie wijt spr. aan het ontstellend tekort
aan wereldgeweten, aan een vérgaande
lafhartigheid tegenover de fundamenteele
zaak van „het" recht.
Waar is in onze wereld degene, die den
heiligen kruistocht organiseert tegen het
alom heerschende barbarendom, blijkende
uit de gruwelijkste Joden-vervolgingen;
waar blijft het vlammende protest tegen de
vernietiging van alle menschelijke bescha
ving, blijkende uit verschillende citaten
van Duitsche staatslieden, welke spr. voor
las.
Spr. stelt de vraag: „Moest er oorlog
komen" en hij beantwoordt deze ontken
nend.
Naar zijn vaste overtuiging was er even
min een oorlog uitgebroken, wanneer de
democratische landen een vast aaneenge
sloten bloc hadden gevormd. Duitschland
was niet in staat om een oorlog te voeren.
Dat wist ook Chamberlain, doch hij vrees
de de consequentie van een ineenstorting
van het Hitler-regime in den vorm van
bolsjewiseering van Duitschland. Engeland
en Frankrijk hebben verzuimd in de plaats
van het fascistische Duitschland een demo
cratisch geregeerden staat op te bouwen.
De vrede van Muenchen beteekent een on
derwerping van Europa aan de dictatuur;
het is een vrede, die gekocht is door ver
raad aan de vrijheid en de gerechtigheid.
Deze groote zwakheid kan slechts wor
den hersteld, wanneer in breede lagen van
alle volkeren niet slechts leeft een groote
liefde voor den vrede, doch ook een sterke
wil om dezen vrede te organiseeren.
Onze generatie heeft een zending te ver
vullen: de versterking der collectieve vei
ligheid.
Nog, aldus besloot spr., zijn met veel
vuur uitgesproken en langdurig toegejuich-
BINNENLAND.
De grensbewaking verscherpt (Binnenland,
3e Blad).
Waarom geen pufaanvoerverbod? (3e BI.).
Groote fabrieksbrand te Deurne (Laatste
Ber., le Blad).
Verduisteringsoefening te Rotterdam (Bin
nenland, 3e Blad).
Ernstig ongeluk op Hr. Ms.
mengd, 3e Blad).
Tromp" (Ge-
Vrachtauto in botsing met paard en wagen;
1 doode en 1 gewonde (Gemengd, 3e
Blad).
De moord te 's-Gravenhage (Gemengd, 3e
Blad en Laatste Berichten le Blad).
Nederlanders werken in Duitschland; eenige
conclusies (3e Blad).
Doodelijke aanrijding te Nieuwveen (2e BI.),
Veehouder te Zoeterwoude door koe aange
vallen (2e Blad).
Het Nederlandsch voetbalelftal samenge
steld voor den strijd tegen Denemarken
(Sport, 4e Blad). -
BUITENLAND.
De Duitsche eisch naar koloniën (Buiten
land, le Blad).
De Japansche aanval op Kanton. Stappen
der mogendheden? (le Blad).
De onthulling te Parijs van het ruiterstand
beeld voor Koning Albert van België
(3e Blad).
Met de Duitsche troepen in Sudeten-land
(2e Blad).
Nog geen overeenstemming tusschen Slo-
waken en Hongaren (Buitenland, le BI.)
Grootvorst Cyrillus van Rusland overleden*
(Buitenland, le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
In ons land zal de wind aanvanke
lijk stormachtig tot krachtig uit
Zuid-West zijn en later waar
schijnlijk iets ruimen.
Het weer blijft betrokken tot zwaar
bewolkt met regenbuien en morgen
overdag iets kouder.
Geseind hedenmorgen aan alle
posten
Wordt verwacht:
STORM UIT HET ZUID-WESTEN.
te rede, kan het onheil worden afgewend,
mits wij allen ons met algeheele over
gave wijden aan den strijd voor vrede, vrij
heid en gerechtigheid, den strijd, die den
weg baant naar het democratisch socia
lisme.
De bijeenkomst werd besloten met een
tweetal liederen van „de Stem" en een kort
dankwoord en een opwekking van den heer
Wittenaar.
TWEE MOTORRIJWIELEN ONTVREEMD.
In de laatste dagen zijn hier ter stede
twee motorrijwielen ontvreemd. J. A. H. M.
deed bij de politie aangifte van de ver
missing van zijn Ariel-motor, welke hij
Maandagavond in de Vrouwensteeg had
neergezet, terwijl gisteravond ten nadeele
van H. F. J. S. een op de Hoogstraat
staande Norton-motor is weggenomen.
Het bestuur der afd. Leiden van het
Nationaal Jongeren Verbond :'s thans als
volgt samengesteld:
C. Cohen Tervaert. praeses: H J. F. Oet-
gens van Waveren Pan eras Clifford, vice-
praeses; M. J. P. D. van Harinxma thoe
Slooten. ab-actis; G. L. W. de Milly. quaes
tor. Het abactiaat is gevestigd; Stille Rijn 5.