Kamer van Koophandel
vergadert
BUITENLAND
Steeds uitgebreider Duitsche
bezetting
LEID5CH DAGBLAD - Eerste Blad
Denderdag 6 October 1938
VISSCHERIJ-BERKHTEN
Pleidooi voor lagere telefoontarieven
Kamer adviseert geen
vervroegde winkelsluiting op
Zaterdagavond in te voeren.
SPORT
Vaarwel Frankrijk
De Kamer van Koophandel en Fabrie
ken voor Rijnland hield gistermiddag een
openbare vergadering onder voorzitter
schap van den heer D. ten Cate Brouwer.
De notulen der vorige vergadering wer
den onveranderd vastgesteld. Het nieuw
benoemde lid der Kamer, de heer W. Höl-
scher uit Roelofarendsveen, werd hierna
geïnstalleerd, waaraan de voorzitter een ge-
lukwensch verbond. Vervolgens kwamen
de ingekomen stukken aan de orde. Hier
onder bevond z'ch een schrijven van den
Minister van Waterstaat. waarin Zijne
Excellentie mededeelde, dat hem na on-
utrzoek is gebleken, dat vooralsnog geen
behoefte bestaat aan den aanleg van een
verkeersweg RotterdamVoorschoten, zoc-
als door de Kamer was bepleit in verband
met de destijds bestaande plannen voor
een centraal vliegveld bij Leiderdorp.
Ged. Staten van Zuid-Holland deelden
voorts mede. dat de afsluiting der brug
gen in den weg LeidenNieuwe Wetering
niet langer zal duren dan in verband met
Ge werkzaamheden strikt noodzakelijk is.
De voorzitter richtte voorts een woord
van hartelijken dank tot het bestuur der
Industrie- en Vaktentoonstelling „Leyds
Goedt" voor de vele moeiten, welke het
zich in het belang der Leidsche industrie
heeft, - willen getroosten en waaraan het
groote succes der gehouden tentoonstelling
mede te danken is.
De begrooting voor 1939 werd ln ont
vangsten en uitgaven vastgesteld op
f. 20.755.82 met een post „onvoorziene uit
gaan" van f. 600.— en een geraamd batig
sa'do van f. 90.57.
Na vaststelling der lijst van subsidies
stelde de voorzitter een conceptadres aan
den Minister van Binnenlandsche Zaken
inzake telefoontarieven aan de orde.
Lagere telefoontarieven.
Hieraan ts het volgende ontleend:
„Er bestaat in Nederland nog steeds een
bijzonder groote achterstand ten aanzien
van het gebruik van de telefoon. Deze ach
terlijkheid is van zoo ernstigen aard.
dat onze Kamer van Koophandel ge
meend heeft goed te doen. Uwe Ex
cellentie te mogen verzoeken, zoo spoe
dig mogelijk zoodanige maatregelen te wil
len doen treffen, dat het Staatsbedrijf der
P.T.T. in staat wordt gesteld dezen achter
stand te doen verdwijnen.
Naar de meening der Kamer vindt deze
achterstand n.l. niet zijn oorzaak in een
zekere achterlijkheid van het bedrijf zelf.
Daarvoor heeft de Kamer in het algemeen
slechts lof. De oorzaak van den achter
stand dient naar hare meening uitsluitend
gezocht, te worden in de hooge bedragen,
welke jaar in jaar uit door het telefoon
bedrijf in de staatskas gestort moeten wor
den. Behalve een. vooral naar den tegen-
woordigen maatstaf (na de conversie der
staatsieenineen) zeer hooge rente, is het
telefoonbedrijf per jaar per abonne de
laatste jaren met de volgende bedragen
belast:
in 1927
in 1928
in 1929
in 1930
in 1931
in 1932
in 1933
in 193'
in 1935
in 1936
in 1937
f. 30.78 per
f. 32.93 per
f. 54.50 per
f. 25.54s per
f. 32.22 per
f,23.50 per
f. 34.17 per
f. 32.02 per
f. 25.44 per
f. 26.70 per
f. 34.78 per
abonné
abonné
abonné
abooné
abonné
abonné
abonné
abonné
abonné
abonné
abonné
De Kamer veroorlooft zich voor te stel
len, deze voor ons land en volk schadelij
ken en beschamenden achterstand te doen
verdwijnen, door de bijna 6.5 millioen gul
den. welke door het telefoonbedrijf boven
de hooge rente in de staatskas worden ge
stort, te gebru'ken om de tarieven voor de
locale en interlocale gesprekken met ruim
de helft te verlagen.
Deze tarieven zouden naar de mec-
ning der Kamer verlaagd kunnen wor
den als volgt:
Tegenwoordig tarief: locale gesprek
ken 2 ct.: interlocale gesprekken: 110
K.M. 4 ct. oer 3 min.: 1015 K.M. 10
ct. per 3 min.; 15—25 K.M. 20 ct. p«r
3 min.; 2540 K.M. 30 ct. per 3 min.
Toekomstig tarief: locale gesprek
ken 1 ct.; interlocale gesprekken: 1
10 K.M. 2 ct. per 3 min.; 1025 K.M.
5 ct. per 3 min.; 2550 K.M. 15 ct. per
3 min.; boven 50 K.M. 20 ct. per 3 min.
Als deze tariefsverlaging zou worden in-
gevorrd, zou bij een krachtige goed geleide
p opaganda voor gebruikmaking van de
telefoon, ongetwijfeld het aantal gesprek
ken enorm omhoog aan en het aantal te
lefoonaansluitingen buitengewoon snel
toenemen Zoo spoedig daardoor weer winst
gemaakt zou worden, zou deze weer kun
nen worden gebruikt om andere verlagin
gen in te veren, totdat een evenwichts-
tü- snd zou zijn ontstaan.
Van groot belang zou o.a. zijn, indien
met België zou kunnen worden overeenge
komen. overdag wederzijds internationale
gesprekken toe te laten tot anderhalf maal
het in elk land geldende hoogste interlo
cale tarief en 's avonds na 7 uur tegen
éénmaal het hoogste interlocale tarief.
Zulks zou het handelsverkeer tusschen
beide lanr buitengewoon ten goede ko
men, iets wat vooral in dezen tijd van zeer
buitengewoon belang zou zijn.
Merkwaardig voor het verband tusschen
tariefsverlaging en vermeerdering van het
aantal telefoontoestellen is. dat In 1930 en
1931. dank zij verlagingen, welke tegelij
kertijd met het gesprekkentarief op 1 Jan.
1530 werden ingevoerd (zie verslag P.T.T.
over 1932 pag. 55) het aantal spreektoe-
stellen in 1930 toenam met 0.85 per 100
inwoners en in 1931 met 1.18. Toen deze
rerlaging was uitgewerkt en de cvisis door
werkte. bleek de toename in de daarop
volgende jaren te bedragen: 0.03; 0.08;
0.05; 0.12 en 0.12. De ietwat betere resul
taten der beide laatste jaren staan in ver
band met zeer geringe tariefverlagingen.
In 1937 bedroeg de vermeerdering veer
0.21 dank zij een ietwat grootcre tarief
verlaging.
Met temeer klem veroorlooft de Kamer
zich bij Uwe Excellentie aan te dringen, de
h er bepleite tariefsverlagingen ten spoe
digste in te voeren, omdat de vermeerde
ring van het aantal telefoontoestellen, het
aanbrengen der aansluitingen, het leggen
der kabels, het onderhoud en de controle
van de in gebruik komende toestellen, een
zeer belangrijke werkverschaffing betee-
kenen".
Het adres gaat vergezeld van verschei
dene statistieken en andere illustratief
cijfermateriaal.
De heeren Bergers en de Gooyer be
tuigden hun instemming met dit adres;
laatstgenoemde achtte het alleen te uit
voerig en drong aan op bekorting.
Dr. Knibbe antwoordde op een desbe
treffende vraag van den heer de Gooyer,
dat de voorgestelde verlaging een nadee-
lig saldo zal doen ontstaan van 2 millioen
gulden in plaats van een voordeelig saldo
van 7 millioen thans. Hij verwacht even
wel, dat de verlaging een zoodanige toe
name van het aantal gesprekken en aan
sluitingen tengevolge zal hebben, dat het
telefoonbedrijf desondanks een behoorlijk
winstcijfer zal opleveren.
Dr. van Doij> zeido dit adres zeer te
waardeeren; hij wilde evenwel de voor-
aeelen dezer verlaging in het adres nog
meer accentueeren.
Ir. Guljé betoogde, dat deze verlaging
voor het bedrijfsleven een aanzienlijke
vermindering der lasten zou beteekenen en
juichte dit initiatief deswegen warm toe.
Het adres werd daarna z. h. st. vastge
steld.
De voorzitter deed vervolgens mededee-
iing van het resultaat der op verzoek van
het college van B. en W. ingestelde en
quête naar de al dan niet wenschelijkheld
eener vervroegde winkelsluiting op Zater
dagavond.
Winkelsluiting op Zaterdagavond.
Dit resultaat is neergelegd in een con
cept-adres aan B. en W., waaraan het vol
gende is ontleend.
De Kamer heeft een enquête ingesteld
waarbij zij 200 winkeliers hier ter stede
betrokken heeft, van welke er 164 hun
antwoord hebben ingezonden. Zij heeft
daarbij niet alleen het oordeel gevraagd
van eenige der belangrijkste en grootste
winkels, doch ook de zienswijze gevraagd
van winkeliers, wier zaken, althans naar
uiterlijk aanzien, op minder groote betee-
kenis wijzen, terwijl zij haar onderzoek
tevens niet. bepaald heeft. tot. winkeliers,
wier cliëntèle alleen in een bepaalde klasse
der bevolking gevonden moet. worden.
De Kamer meende goed te doen, ook
met de grootwinkelbedrijven rekening te
houden, alwaar deze in een of andere
branche voorkomen, al mogen deze dan
ook te Leiden gering in aantal zijn.
Naar de ingekomen antwoorden zou de
Kamer alsdan 'een indeeling in 4 groepen
wenschen te maken, t.w.:
lo. voorstanders van een vervroegde slui
ting om 8 uur;
2o. voorstanders van een vervroegde slui
ting om 9 uur;
3o. tegenstanders van een vervroegde
sluiting en
4o. voorstanders van een vervroegde
sluiting, mits zulks geschiedt krachtens
een in het geheele land geldende regeling.
De Kamer wil deze laatste groep in het
bijzonder afzonderen van de groep van te
genstanders tegen vervroegde sluiting, daar
in hen bezwaarlijk tegenstanders om prin-
cipieele redenen kunnen worden gezien.
Voorzoover het een plaatselijke regeling
hier ter stede betreft, moeten deze echter
thans ook worden gerekend tot hen, die
vóór 10-uur sluiting zijn.
Een groot getal der voorstanders van 8
of 9 uur sluiting, verzocht nadrukkelijk,
dat ook de markt op het vervroegde uur
gesloten worde.
Alvorens tot het aanschouwelijk over
zicht zelve te komen, wil de Kamer nog
wijzen op het opmerkelijk feit, dat onder
de aangeschreven banketbakkers, voor zoo
ver zij antwoordden, alleen tegenstanders
blijken te zijn, hetwelk eveneens bij de
sigaren- en vischwinkeliers het geval is. In
de andere branches zijn de meeningen min
of meer verdeeld.
Betreffende de slagerijen moge niet on
vermeld blijven, dat de Kamer een schrij
ven ontving van de Leidsche Slagerspa-
troonsvereeniging en de R.-K. Slagerspa-
troonsvereeniging ..St. Palagius", beide al
hier gevestigd, welke berichtten, dat door
beide vereenigingen een vergadering werd
belegd terzake van de door de Kamer in
gestelde enquête, welke vergadering door
36 leden bezocht werd, waarvan 20 zich
vóór een sluiting om 9 uur en 16 tegen
iedere vervroegde sluiting uitspraken.
VISCHPRIJZEN.
IJMUIDEN, 6 October.
Tarbot f.1—0.72; Tong f. 1.70—1.10; Heilbot
f. 1.08—0.60 per kg.; Griet f.33—17; Groote
schol 39Middel schol f2624Zetschol f24
—23; Kleinschol f.28—7.50; Schar f.15—6;
Tongschar f.3818; Poontjes f.4.501.40;
Groote schelvisch f.4838; Middel schelvisch
f.37—18; Kleinmlddel schelvisch f.26—12.50;
Kleine schelvisch f.234.50; Groote gul f. 18.50
—9; Kleine gul f. 13—3.10; Wijting f. 4.70—2.20;
Makreel f.141.50; Versche haring f. 3.30—1.15
per 50 kg.; Kabeljauw f.8635 per 125 kg.;
Vleet f. 1.50—0.90; Leng f. 1.50—0.70; Koolvisch
f. 0.90—0.25; Rog f. 20—12.50 per stuk.
Aangevoerd 1780 kisten versche haring.
Besomming trawlers: IJm. 31 f.2970; IJni.
115 rest. van de lading f.1300; IJm. 384 f.2390;
IJm. 71 f.1760; IJm. 8 f.3000; IJm. 7 f.2630;
IJm. 165 f. 1600; IJm. 26 f.2640; IJm. 24 f.1830
IJm. 177 f.1800; RO. 16 f.1480; 2 loggers: KW.
74 f.2490: IJm. 201 f.700.
VL A ARDINGEN6 October.
Aangevoerd 450 kantjes. Volle Zuid L 10.40
10.70; IJlc Zuid f. 7.40 alles per ton.
Binnenkomende VL. 40.
MOTORSPORT.
DE INTERNATIONALE DUINRELL-
TERREINRIT.
In overleg met de K.N.M.V. en de Federation
Motorcyclistes Belgique heeft de M.C. Wasse
naar en omstreken besloten haar Duinrell-ter-
reinrit, die in verband met de dreigende inter
nationale situatie moest worden uitgesteld, te
houden op Zondag 23 October a.s.
Branches:
Broodbakkerijen
Banketbakkerijen en
Chocolaterieën
Slagerijen
Winkels in fijne
vleeschwaren, enz..
Winkels in kruide
niers- en grutters
waren
Groenten- en fruit
winkels
VischwinkeLs
Winkels in melk,
boter, kaas en
eieren
Winkels in manu
facturen en hee-
renkleeding
Heerenmodezaken
Winkels in dames-
kleeding
Winkels in manu
facturen en da
meslingerieën
Meubelzaken
Parfumeriezaken
Kappers
Speelgoedwinkels
Winkels in electr.
lampen enz
Galanteriewinkels
Winkels in glas,
aardew. enz
Winkels in lederwa
ren
Winkels in huish.
artikelen
Boek- en muziek
handel
Parapluiezaken
Schoenwinkels
Sigarenmagazijnen
Wijnwinkels en ge
distilleerd
Dameshoedenwin
kels
Drogisterijen
Rijwielhandelaren
Radiohandelaren
Handel in schilde
rijen en kunsthan
del
f
1 "f
2 2
1
3
H 05
39 27 17 81
Resumeerende blijkt derhalve, dat
van de 164 winkeliers, die geantwoord
j hebben, 98 de 10-uur-sluiting gehand
haafd willen zien. Van deze 98 zijn
er, gelijk hiervoor gezegd, 17 die vóór
een vroegere sluiting zouden zijti, mits
daarvoor een regeling voor het ge
heele land zou worden getroffen.
Bij het ineenloopen der verschillende
branches, waardoor de grenzen tusschen
de verschillende groepen sterk vervaagd
zijn, meent de Kamer, dat niet moet wor
den beproefd voor een bepaalde categorie
winkels een ander sluitingsuur vast te
stellen dan voor de andere.
Gezien den tegenstand welke te
gen een vroegere sluiting blijkt te
bestaan en de schade, welke daardoor
in verschillende winkelzaken geleden
zou worden, meent de Kamer van
Koophandel tenslotte Uw College te
moeten adviseeren, vooralsnog het slui
tingsuur des Zaterdagavonds niet vóór
10 uur te bepalen.
Uiteraard wenscht de Kamer niet te tre
den in de vraag of hier aanwezig zijn de
bijzondere omstandigheden bedoeld in ar
tikel 9 der Winkelsluitingswet".
Het adres werd onveranderd vastgesteld.
De heeren H. M. Simonis en dr. v. Dorp
werden benoemd resp. tot adviseerena en
plaatsverv. adviseerend lid voor het cura
torium van het Economisch Technologisch
Instituut in Zuid-Holland en Zeeland.
Hierna ging de Kamer over in huishou
delijke vergadering.
Zooals gemeld, was een meeningsver-
schil ontstaan tusschen de Duitsche en de
andere leden van de internationale com
missie, die van meening waren, dat alleen
de gebieden, waar de Duitschers 70 of 75
pCt. van de bevolking uitmaakten, bezet
zouden worden.
Naar thans verluidt heeft de inter
nationale commissie gisteren het
Duitsche verzoek ingewilligd, dat
vóór 10 October de gebieden in
Tsjcchoslowakijc met een voorname
lijk Duitsche bevolking bezet zullen
worden. Dit zijn dc gebieden waar de
Duitschers meer dan 51 pCt. van de
bevolking uitmaken.
Naar het Duitsche Nieuwsbureau ver
neemt. omvat de lijn, die het Duitsche
leger thans tusschen 7 en 10 October zal
moeten bezetten, o.m. de volgende Sude-
tenduitsche gebieden:
Het zg. Kuzlaendshen met Neutltschein,
Troppau. Hultschin, (terwijl Morawska
Ostrawa buiten deze lijn blijft), den ge-
heelen Schoenhengstgau, Maerisch True-
bau en Zwittau, de Westelijke helling van
het Adlergebergte met Rokitnltz en Giess-
huebel, het „Braunauer Laendchen", den
strook ten Zuiden van het Reuzengebergte
met Trautenau, Gablonz, en Reichenberg,
Boehmisch Leipa, Leitmeritz, Lobositz. het
steenkoolgebied van Bruex, het „Saazer
Hopfenland", het gebied ten Westen van
Pilsen, echter zonder de stad Pllsen zelf,
en de stad Bischofteinitz. Ten Zuidoosten
van het Tsjechisch bezit blijvende Taus
behooren tot de in de volgende dagen door
de Duitsche troepen te bezette zone de
volgende steden: Bergreiöhenstein, Win
terberg, Frachatotz. Boehmisch-Krumau.
Ten Oosten van Gratzen wordt de oude
rijksgrens in den gouw Benedendonau
bereikt. Ten Noorden van dezen gouw
komen voor de Duitsche bezetting in aan
merking o.a. Neubistritz, de stad Znaim,
de stad Maehrisch-Krumau, Auspitz,
Nikolsburg en Lundenburg.
Door de Duitsche troepen zal ten slotte
ook aan den Oostelijken rand van den
gouw Benedendonau het plaatsje Engerau
aan den Zuidelijken oever van de Donau,
tegenover Pressnurg, bezet worden.
Economisch verlies.
Hetgeen Tsjecho-Slowakije verliest, eco
nomisch gesproken, geeft de „Daily Tele
graph" aldus aan:
Tsjecho-Slowakije zal 51 percent van zijn
kolenmijnen verliezen en het zal 65 pet. der
mijnwerkers en ander personeel behouden.
Alle belangrijke bruinkoolstreken zal
Duitschland krijgen en in plaats van een
totaal van 16 millioen bruinkool per jaar,
zal de nieuwe staat slechts 2 millioen ton
kunnen produceeren. 39 pet. der metaal
industrie wordt aan het Derde Rijk verlo
ren, met 21 pet. der arbeiders. Al gelang
naar de grootte van het gebied dat Polen
zal verkrijgen, kunnen deze verliezen nog
eenigszins grooter zijn. 55 pet. der glas
industrie met 63 pet. der arbeiders is ver
loren gegaan, 49 pet. der textielindustrie
met 53 pet. der arbeiders gaat naar
Duitschland. In de kledingindustrie be
houdt Tsjecho-Slowakije 75 pet. der fabrie
ken en 78 pet. der employe's. 74 pet. der
keramische industrie met 64 pet. der arbei
ders is behouden, maar bijna de geheele
porceleinindustrie verkrijgt Duitschland.
Tsjecho-Slowakije verliest 30 pet. der leer
industrie en 26 pet. der arbeiders daarbij.
Slechts 63 pet. van de belangrijke papier
industrie met 75 pet. der arbeiders kani
worden behouden. 35 pet. der chemische
industrie gaat naar Duitschland.
Uit deze cijfers blijkt wel dat. Tsjecho-
Slowakije in den meest letterlijken zin van
het woord het kind van de rekening is
geworden.
Duitschland weigert schulden
over te nemen.
De Duitsche pers wijst het denkbeeld van
de hand, dat Duitschland door de bezetting
van de Sudctenduitsche gebieden een deel
van den Tsjecho-Slowaakschen staats
schuld op zich zou kunnen nemen.
„Duitschland zoo schrijft de National
Zeltung van Essen is slechts de juridi
sche opvolger der Sudetenduitschers en
niet van die grillige schepping van Ver
sailles. Zoo vallen de beweerde verplich
tingen tot schadeloosstelling van zelf weg.
Den geeerden schuldeischers wordt eer
biedig verzocht een spons te halen over
deze vordering, zooals zij dat hebben moe
ten doen voor de politieke schulden van
het systeem Dolfuss-Schuschnigg".
In financieele Duitsche kringen brengt
men naar voren, dat de Sudetenduitsche
spaarbanken voor ruim 6 milliard Tsjecho-
Slowaaksche staatsleeningen hebben moe
ten opnemen. Men geeft te verstaan, dat
Duitschland zich niet desinteresseert voor
die som.
„Vaarwel Frankrijk"
Groote sensatie is gewekt door een artikel
in de „Lidove Noviny", een belangrijk
liberaal blad, dat algemeen wordt be
schouwd als de spreekbuis van 's lands
toonaangevende politieke kringen,
„Vaarwel Frankrijk", aldus de aanhef
van het artikel. „Centraal-Europa bestaat
niet meer.
Wij hebben de rol van politieagent ge
noeg gespeeld. Wij zijn ln den steek gelaten.
De wereld wordt geregeerd door geweld en
niet door de wet en onze plaats moet daar
om zijn aan de zijde van de macht. Wij
hebben geen andere keus dan ons te scha
ren aan de zijde van Duitschland.
Zelfs in handelsbetrekkingen moeten wij
afzien van alle relaties, die ons zouden
plaatsen in het kamp van Duitschlands te
genstanders.
Wij moeten erkennen, dat Hitier en
Mussolini machtiger zijn dan Frankrijk,
dat op het oogenblik aan drie zijden be
dreigd wordt: door Duitschland, Italië en
Spanje.
Hitler wint de eene worsteling na de
andere, zonder te vechten, volgens de
formule van „Mein Kampf".
De Slowaken tevreden gesteld.
Volgens ontvangen inlichtingen zijn de
vertegenwoordigers van alle Slowaaksche
politieke partijen, met inbegrip van do
volkspartij en de communisten, in ver
gadering te Zilina bijeen, het eens gewor
den over een plan, dat door oud-minister
Hodza is uitgewerkt.
Het-plan behelst de volgende punten:
1. Erkenning der nationale individualiteit
van het Slowaaksche volk.
2. Erkenning van de Slowaaksche taal als
officiëele taal voor Slowakije.
3. Instelling van een Slowaaksche wetge-
venden landdag, welks bevoegdheid en be
trekkingen met de regeering en het par
lement te Praag later zullen worden afge
bakend.
De regeling met Hongarije.
In verband met de wijzigingen in de
Tsjecho-Slowaaksche regeering worden de
Hongaarsch-Tsjecho-Slowaaksche onder
handelingen twee dagen uitgesteld, gelijk
van officieele zijde wordt vernomen.
Naar gemeld wordt, zijn eenige eenheden
der Hongaarsche douane reeds doorgedron
gen op Tsjechisch gebied doch later terug
gegaan.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
De liquidatie.
Diep tragisch is het heengaan van dr.
Benesj als president van Tsjecho-Slowakije.
Hij brengt door zijn aftreden het laatste
groote offer aan zijn land en aan den
„vrede"
Is een staatsman door zijn vijanden ooit
meer uitgescholden dan Benesj ten deel is
gevallen? Hij heeft dit alles in grootheid
gedragen en nimmer daarop gereageerd.
Zelfs nu, na zijn verdwijnen uit het poli
tieke leven, weet de Duitsche pers nog niet
zich te beheerschen. Zelfs bij het afscheid
weerklinken nog eens de felle dissonan
ten
Eén troost heeft de scheidende staats
man. die zijn levenswerk in puin heeft
zien vallen: over de gansche nlet-Duitsche
wereld wordt zijn ziele-grootheid volmon
dig erkend. Hij heeft fouten gemaakt, wie
heeft het niet gedaan! Doch is iemand
zwaarder daarvoor gestraft?
Tragiek ligt over Benesj' heengaan!
In het Engelsche Lagerhuis heeft sir John
Simon een belangrijke verklaring afgelegd:
Engeland wil geen vier-mogendheden-
pact, al blijft het tot besprekingen der
vier bereid. Het wil alle landen kennen.
Het klinkt mooi en geruststellend, doch
voorloopig zal men weinig vertrouwen stel
len in deze verklaring na het voorgeval
lene. Vooral in de kleine landen niet. die
Tsjecho-Slowskije zagen opgeofferd wor
den.
Zou het bij een volgend geval anders
gaan, zal weer niet een klein land den
vredesprijs moeten betalen?
De rompstaat der Tsjechen zal zich thans
ook naar Duitschland gaan oriënteeren,
het lijdt geen twijfel meer „Vaarwel
Frankrijk", luidt dan ook het hoofd van
een artikel in één der voornaamste Tsje
chische bladen.
De wereld is momenteel in liquidatie en
niets volt te voorspellen over den afloop
daarvan. Een gelukkige noot ln de huidige
omstandigheden is de verzekering van
Hitier, dat alle landen een gelukkig Kerst
feest 1938 zullen kunnen vieren. Daarin
mag men althans een groote geruststelling
zien.
Voor Duitschland zelf Is er alle reden
voor een gelukkig Kerstfeest. Zooals te
voorzien was, wordt Sudeten-land vrijwel
geheel geannexeerd. Het geschil in de in
ternationale commissie is in Duitschen
geest opgelost. Hoever het verschil nu nog
gaat tusschen de Godesberg-eischen en
wat thans is toegestaan?
En intusschen blijft Duitschland zijn
„Drang nach Osten" voortzetten. De reis
van minister Funk naar Turkije is daar
van een nieuw bewijs.
Engeland's actie richt zich thans blijk
baar geheel op een accoord met Italië.
Volgens de „Evening Standard" zou een
overeenkomst op de volgende beginselen
voor de deur staan:
Ten eerste: Beide partijen in den Spaan-
sehen burgeroorlog zullen den strijd voort
zetten zonder hulp uit het buitenland:
ten tweede: binnenkort moeten alle bui-
tenlandsche vrijwilligers teruggetrokken
worden. Belangrijke contingenten vrijwil
ligers zullen onmiddellijk Spanje moeten
verlaten als bewijs van goeden wil;
ten derde: beide strijdende partijen in
Spanje zullen in het vervolg geen man
schappen, wapens of munitie uit het bui
tenland meer ontvangen.
Reeds voor de derde maal was lord Perth
gisteren bij Ciano!
Gevoeld wordt, dat de positie van Negrin
en de regeering te Barcelona krachtiger
wordt en geen teekenen vertoont van on
derwerping aan militairen druk. en zij, die
belang hebben bij een overwinning van
Franco, verwachten, naar men gelooft,
dat alleen een gunstig resultaat te berei
ken is door druk van buitenaf op de repu
blikeinen, om een regeling te aanvaarden.
En hoe staat het thans met de ro) van
Rusland? Van Engelsche en Fransehe zijde
hoort men bitter weinig.
Buitenlandsche kringen te Moskou den-
2—1
