LE1DSCH DAGBLAD - Derde Blad
Donderdag 6 October 1938
Het debat in het
Engelsche parlement
KERK- EN SCHOOLNIEUWS
clnslantine
Scherpe critiek van Churchill
Het moderne middel
FAILLISSEMENTEN
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
VRAGENRUBRIEK
IfN/T EN IITTIIEI
Opheffing van het gemengd
koor „Sursum Corda".
ft i!
Voor de hervatting van het debat in het
Lagerhuis heeft Sir John Simon de motie
ingediend, waarin de politiek der regeering
wordt goedgekeurd. Hij zeide, dat thans
voor het Huis de tijd gekomen was, zich
accoord te verklaren met de besluiten, die,
aangezien het parlement met vacantie was.
zonder voorafgaande goedkeuring van het
parlement moesten worden genomen. Eén
der lessen van de crisis was volgens Simon
dat in ieder land de groote massa van het
volk zich afkeering had getoond van een
oorlog.
Na hulde te hebben gebracht aan de
kracht en de kalmte, die de Tsjechen had
den getoond, zeide Simon, dat dezen zich
gesteld zagen voor de keus tusschen het
afstaan van een gedeelte van hun grond
gebied, zooals door Engeland en Frankrijk
werd aangeraden, of hun staat bloot te
stelle^ aan mogelijke vernietiging.
„Ik zou het goed duidelijk willen ma
ken, dat de Fransche regeering en
wijzelf Tsjecho-Slowakije geen kwaad
hebben gedaan, omdat wij het dit al
ternatief onder het oog hebben ge
bracht. De waarheid is, dat deze staat
Tsjecho-Slowakije in zijin oorspronke-
lijken vorm werd geschapen, in strijd
met het beginsel der zelfbeschikking."
Bovendien was volgens Simon dit be
ginsel soms moeilijk op de juiste wijze toe
te passen.
In antwoord op een door Eden gestelde
vraag, of de conferentie van Muemhen
zou leiden tot een vier-mogendheden iet,
zeide Simon:
„Indien de vraag bedoelt, of wij bereid
zijn gezamenlijk met Frankrijk, Italië en
Duitschland in vriendschappelijk overleg
te treden over de Europeesche problemen,
dan moet ik met den meesten nadruk ver
klaren, dat wij zulk een overleg geenszins
uitsluiten.
Het is een der voornaamste doelstel
lingen van de regeering geweest, te
zien of het mogelijk is, om, in plaats
van tusschen de democratieën en dic
taturen een voor hen en ons onover
brugbare kloof te handhaven, in het
belang van den vrede in Europa naast
elkaar te leven.
Doch indiën daarentegen de vraag be
doelt, of wij denken over een exclusief
vier-mogendhedenpact met uitsluiting
van andere staten, groot of klein, om
dit, zijn wil aan Europa te doen opleg-
gén, dan zeg ik namens de regeering
met allen nadruk, dat dit niet de poli
tiek der regeering is en ook nooit ge
weest is."
Sinion sprak de hoop uit, dat Rusland
bereid zal zijn, zich aan te sluiten bij
de garantie voor Tsjecho-Slowakije, en
voegde hieraan toe, dat het niet in
de bedoeling ligt, Rusland uit te slui
ten van eenige regeling in Europa. In
dien de hangende geschillen moeten
worden opgelost, dient dit te geschie
den op basis van vrije onderhandeling
met alle Europeesche mogendheden.
„Het is belangrijk, de medewerking te
verkrijgen van de kleinere staten in
Europa, die steeds waardevolle bond-
genooten voor den vrede zijn geweest."
Hoewel Simon toegaf, dat ér in de voor
gaande stappen van het nationaal-socia-
listische Duitschland of in „Mein Kampf"
niets was om een vertrouwensvol optimisme
te rechtvaardigen, achtte hij het evenzeer
verkeerd, zich op het wanhopige standpunt
te stellen, dat de dingen blijven zooals zij
waren. Voor het eerst had Hitier een con
cessie gedaan. „Het moet moeilijk zijn voor
het hoofd van een totalitairen staat, terug
te gaan precies als een auto, die geen
versnelling achteruit heeft".
Er was een wereld van verschil tus
schen Berlijn, dat in den wereldoorlog
schreeuwde: „Gott stra fe England!"
en het Berlijn, dat den naam van den
Britschen ministerpresident zegende.
Simon geloofde, dat de minister-presi
dent een beweging had ontketend, die
ontzaglijke gevolgen zou kunnen heb
ben, „en die, naar wij hopen en bid
den, de wereld den vrede zal brengen".
Churchill begon met de verklaring, dat
Engeland een totale en niet te verzach
ten nederlaag had geleden, en dat
Frankrijk nog meer had geleden. Het
uiterste, dat de minister-president voor
Tsjecho-Slowakije heeft kunnen berei
ken was, dat« de Duitsche dictator in
plaats van zijn eten van de tafel weg
te grissen, zich er mede vergenoegd
had, dat het hem gang voor gang werd
opgediend.
Niemand was een onbuigzamer strijder
voor den vrede geweest dan Chamberlain,
doch indien aan Tsjecho-Slowakije was
medegedeeld, dat het geen hulp van de
West-Europeesche mogendheden behoefde
te verwachten, zou het in den afgeloopen
zomer betere voorwaarden hebben kun
nen verkrijgen, dan waarmede het thans
genoegen heeft moeten nemen. De kans is
thans groot, dat Tsjecho-Slowakije door
het nazibewind zal worden verzwolgen!
Wij staan hier voor een ramp van de
eerste grootte, die Engeland en Frankrijk
is overkomen. V/at ik onverdraaglijk vind
is, dat dit land onder de macht en den
invloed van het nationaal-socialistische
Duitschland komt. Iedere positie is stuk
voor stuk ondermijnd en prijsgegeven op
schoonklinkende en plausibele gronden. Ik
voorzie, dat de politiek van onderwerping
zal leiden tot beperking van de vrijheid
van het woord in het parlement, op het
spreekgestoelte en in de pers.
Het zou, zoo vervolgde Churchill, beter
geweest zijn, als Baldwin 2Va jaar geleden
gepleit had voor mobilisatie van de indu
strie, toen gevraagd werd om een ministe
rie voor de voorraden. Churchill betoogde,
dat de jongste mobilisatie van de lucht
vaart- en luchtafweer-eenheden tekortko
mingen aan het licht gebracht had, en
verklaarde
„Het volk moet weten, dat in de lands
verdediging grove nalatigheid en te
kortkomingen zijn begaan, dat wij zon
der oorlog een nederlaag hebben gele
den, waarvan wij nog lang de gevolgen
zullen ondervinden, dat het geheele
evenwicht van Europa in gevaar is ge
bracht en dat voorloopig een vreese-
lijk woord tegen de Westersche demo
cratieën Is uitgesproken: „Gij zijt ge
wogen en te licht gevonden".
Churchill's rede werd door de oppositie
luide toegejuicht.
Labour-amendement ingediend.
Greenwood diende hierop de motie der
arbeiderspartij in, waarin het behoud van
den vrede geprezen wordt maar afkeuring
wordt uitgesproken over de vernederende
middelen die daartoe gebruikt waren en
waarin voorts een wereldconferentie ge-
eischt wordt, om den oorlog in de toekomst
uit te bannen.
Greenwood zeide, dat voor de arbeiders
partij de toekomst verre van rooskleurig
was. We hadden een woord van Hitier
maar Hitier heeft al zijn beloften in het
verleden met het grootste gemak gebroken
als hem dat paste. De weg naar Zuidoost
Europa lag nu voor hem open en een
nieuw midden-Europa was geschapen,
v/aarin alleen Hitier iets te vertellen had
en waar Engeland en Frankrijk zoo goed
als uitgeschakeld waren.
Voorts had de premier den wankel staan-
den Mussolini te Muenchen weer op een
nieuw en steviger voetstuk geplaatst en dat
was de prijs dien Engeland voor t behoud
van den vrede betaald had. De arbeiders
partij zou blijven strijden voor vrede door
collectieve veiligheid in het bewustzijn dat
dit de eenige weg was waarop een blijven
de vrede in Europa gevestigd kon worden.
Het dagelijksch bestuur van de liberale
oppositie heeft gisteravond besloten steun
te verleenen aan het amendement van
Labour.
Hierop werd de zitting verdaagd.
In het Hoogerhuis.
In het Hoogerhuis heeft lord Stanhope
nog eens de politiek der regeering ver
dedigd.
Ten aanzien van de nieuwe Britsche
garantie aan Tsjecho-Slowakije stelde lord
Cecil de vraag of deze ook van toepassing
was op een inval van den kant van Hon
garije. Lord Stanhope antwoordde, dat dit
naar zijn meening inderdaad het geval
zou zijn, indien er sprake was van een
niet uitgelokten aanval.
De zitting is tot 1 November verdaagd.
PREDIKBEURT.
Sassenheim Gemeente Gods: Vrljdagnam.
8 uur, paster Perkins.
NED. HERV. KERK.
Beroepen te Markelo (als hulppred.) B. H.
Grolle, cand. te Utrecht; te O. en W. Souburg
(als hulppred.) W. Oorthuys cand. te Scheve-
ningen; te Arnhem (als hulppred.) W. C. Luu-
ring, cand. te Heemstede; te Leermens F. G. A.
v. Dijk te Wolfaartsdijk.
Aangenomen naar Antwerpen (als hulppred.)
P. H. W, M. v. d. Meer te Walcheren, cand. te
Rotterdam: naar Femnes-Buiten J. v. Slie-
dregt, cand. te Dinteloord, die bedankte voor
Femnes-Binnen, Gouderak en Nieuwpoort.
GEREF. GEMEENTEN.
Drietal te Visvliet B. Boelens. cand. te Gro
ningen, J. P. Rozendal, id., te Winschoten en
A. M. Spiering, id. te Groningen.
Aangenomen naar Zutphen (als hulppred.)
W. de Graaff. cand. te Groningen.
GEREF. KERKExN.
Tweetal te Rijssen (Walkerk) M. Hofman te
Moercapelle en J. Vreugdenhil te Kampen.
Beroepen te Genemuiden M. Heikoop te
Utrecht.
Ds. J. HARING.
A.s. Zondag herdenkt ds. J. Haring, Ned.
Herv. predikant te Giessendam, den dag
waarop hij voor 40 jaar het predikambt
aanvaardde.
Johannes Haring werd 1 Sept. 1871 te
Utrecht geboren. Hij bezocht het Stedelijk
gymnasium te Utrecht en studeerde aan
de Rijksuniversiteit aldaar theologie. In
1898 candiüaat geworden aanvaardde de
jubilaris 9 Oct. van dat jaar zijn ambt te
Bleskensgraaf sprekende over Joh. 5 29,
na tevoren te zijn bevestigd door ds. N. C.
Bakker van Maartensdijk. De jubilaris
diende achtereenvolgens de gemeente van
IJsselstein, Nieuw-Beyerland en Benthui
zen om zich 21 Sept. 1930 aan zijn tegen
woordige gemeente te verbinden, waar hij
werd bevestigd door Ds. A. J. v. Rennes
van Strijen én intrede deed met Jer. 21 8.
De jubilaris was quaestor van den ring
IJsselstein en is thans praetor van den
ring Gorinchem, alsook scriba-quaestor
van het classicaal bestuur van Dordrecht.
De jubilaris die van tal van plaatselijke
vereenigingen het eere-Voorzitterschap
bekleedt is o.m. voorzitter van den ring
GiessendamNeder-Hardinxveld van het
Ned. Bijbelgenootschap.
Van de hand van den jubilaris, die tot
den Geref. Bond in de Ned. Herv. Kerk be
hoort, verschenen bijdragen in het Geref.
is lnstantine. In Insfantine zijp Inslantine
voortreffelijke werking en
absolute onschadelijkheid op
Prijs 70 cenf.
ideale wijze vereenigd.
B
(BAYER)
V E
VR/
717
Onthoudt daarom
stilt en voorkomt pijnen
Doosjes a 12 tabletten 70 ct., zakjes a 2 labletten 15 ct.
(Ingez. Med.)
Weekblad, de Waarheidsvriend, de Zon
dagsbode van den ring Oud-Beyerland
enz. Ook is hij redacteur en oprichter van
de kerkbode in zijn gemeente.
Ds. Haring is voornemens a.s: Zondag
morgen in zijn eerste gemeente te Bleskens
graaf een gedachtenisrede te houden en
's avonds in zijn tegenwoordige gemeente.
Dinsdag 11 Oct. zal ds. Haring zoowel
's middags als 's avonds in zijn pastorie
recipieeren.
HELDRING-GESTICHTEN TE ZETTEN.
Ds. O. G. Heldring tot president-directeur
'benoemd.
Naar „De Nederlander" meldt, heeft het
bestuur der Heldringgestichten ds. O. G.
Heldring, thans directeur der gestichten,
tot president-directeur benoemd.
Ds. Heldring is een kleinzoon van den
stichter der Zettensche inrichtingen. Hij is
in 1883 geboren; op 12 Januari 1912 is hij
predikant bij de Ned. Hervormde Gemeen
te te Halle (G.) geworden, welke gemeente
hij vijf jaar gediend heeft. In 1918 werd
hij predikant-directeur der Heldringge
stichten. In 1925 heeft hij de functie van
predikant der Vluchtheuvelgemeente neer
gelegd, waarna hij alleen het directeur
schap bleef vervullen. Ds. Heldring heeft
de aanvaarding van de benoeming nog in
beraad gehouden.
Volgens het V/eekblad Handelsbelangen wer
den gedurende de maand September bij de
gezamenlijke griffies in Nederland gedeponeerd
159 crediteurenlijsten met een totaal passief van
f. 3.772.954.80, waarvan preferent f. 327.205.7914.
Vanaf 1 Jan. 1938 werden in totaal gedepo
neerd 935 crediteurenlijsten met een totaal
passief van f. 18.393.9714waarvan preferent
f. 3.288.745.25.
GEBOREN:
Maria Antonia d. van J. J. Boetekees en W.
Moll Sara Maria d. van A. Oudshoorn en
M. J. v. d. Neut Gerrit Carel Alexander z.
van B. Kret en E. Werkhoven Teunis z. van
W. F. v. As en R. v. d. Mark Jeanne Maria
d. van J. P. v. d. Zwet en H. C. Verhaar
Hendrica Helena Geertruida d. van J. Burger-
jon en G. M. H. v. d. Buuse Henrietta
Catharina d. van C. de Roo en B. Lek.
GEHUWD:
A. Th. Bergers Jm. en C. D. Batenburg jd.
Th. M. v. Griensven jm. en M. M. Webbers jd.
W. Hasters jm. en M. M. Karei jd. A.
Karstens jm. en C. ten Braak jd. A. Parmen-
tier wedn. en W. C. M. Hermans jd. P. H.
Ramp jm. en H. F. Roszner jd. Chr. Uphoff
jm, en J. de Vink jd. J. v. d. Vijver jm. en
A. C. Vinekstijn jd.
OVERLEDEN:
P. Vermeulen z. 7 jaar D. P. Weyers m,
62 jaar S. Th. Verbij m. 50 jaar.
W. K. te N. Vertrek Amsterdam 7 uur 43,
aankomst Stavoren 9 u. 59; of Amsterdam 13 u,
43. Stavoren 15 u. 52 of Amsterdam 17 u. 43,
Stavoren 19 u. 52.
E. B. te L. De Octrooiraad is gevestigd te
Den Haag, Willem Witsenplein 6. Geopend van
10 tot 15 uur (Zaterdags tot 11% uuri.
Een lezer vraagt adressen, waar nadere in
lichtingen verkrijgbaar zijn omtrent Nederland-
sche werkkampen voor jeugdige werkloozen uit
intellectueele beroepen. Kan een onzer lezers
hem daaraan helpen?
Copyright P. I. B. Bo* 6 Copenhagen
Langzamerhand klaarde het weer op. En toen de morgen aan
brak, was de lucht helder en stil. Bij het opgaan van de zon ver
anderden Elize's broers weer in zwanen. Deze namen net net,
waarop Elize lag, weer in hun snavel en weg vlogen ze van het
eiland, over de nog hevig bewogen zee, waarop het witte schuim
dreef. Het leek wel, alsof er millioenen witte zwanen, op net
zwart-groene water zwommen.
Een verlies voor het LewJsche
muziekleven.
Naar wij vernemen heeft het Ge
mengd koor „Sursum Corda" in rijn
laatst gehouden vergadering tot op
heffing dezer vereeniging besloten. j
Voor het muziekleven in Leiden is dit
zeker een ernstig verlies. In zijn 32-jarig
bestaan heeft het koor Sursum Corda.
onder leiding van zijn opvolgende dirigen
ten Louis Robert, Hubert Cuijpers en zeker
niet het minst de laatste jaren onder lei
ding van den eminenten organist-dirigent
Anthon v. d. Horst een belangrijke plaats
in het Leidsche muziekleven ingenomen
Door de weinige belangstelling echter hier
ter stede, voor het streven van „Sursum
Corda'' steeds meesterwerken op het ge
bied der toonkunst te brengen, is een ein
de gekomen aan het baanbrekend werk
van „Sursum Corda" en een voortreffelijk
koor voor Leiden verloren gegaan.
Wij betreuren de opheffing van dit kooi
dan ook ten zeerste!
LEIDSCHE KUNSTKRING „VOOR ALLEN'
De beroemde Poolsche pianist Stefan
Askenase, die Dinsdag a.s. een piano
avond zal geven voor bovenstaande Ver
eeniging, werd in 1916 in Lemberg gebo
ren .studeerde in Weenen bij Emil Sauer,
was van 1922 tot 1925 als professor ver
bonden aan het Conservatorium te Cairo,
waarna hij zich in 1925 in Brussel vestig
de. van welke stad uit hij zijn groote bui-
tenlandsche toumee's onderneemt.
Stefan Askenase concerteerde in vrijwel
alle belangrijke muziek-centra van Europa
met de meest beroemde orkesten.
In ons land gaf hij meer dan 100 con
certen, speelde zevenmaal als solist met
het Concertgebouw-Orkest o. 1. v. Mengel
berg, van Beinum. Monte e.a. en was 13
maal solist in het Kurhaus te Schevenln-
gen, waar hij ook dezen zomer wederom
een éclatant succes verwierf. In 1939 zal
Stefan Askenase eveneens een tournée ma
ken voor de Ned. Indische Kunstkringen.
jP i j l'- r'i
IXlll'l! I !*-- v/|v
li K*
- - .-rt
De zon steeg hooger. En plotseling zag Elize een bergland, dat
in de lucht leek te zweven. Ijsvlakten schitterden op de berg
toppen en midden daarop zag zij een ongelooflijk mooi en groot
paleis, met de eene zuilenrij boven de andere. Aan den voet van
het paleis zag zij wuivende palmbosschen en prachtige bloemen,
die zoo groot als molensteenen waren. Elize vroeg natuurlijk of
dit nu het mooie land was, waai de broers haar heen zouden
Maar toen zij goed luisterde.
brengen. Maar de zwanen schudden ontkennend de hoofden. Wat
Elize zag was het prachtige luchtkasteel van de fee Morgana,
een eeuwig veranderend 3lot in de wolken en daar mocht niemand
komen. Elize staarde er lang naar totdat, heel onverwacht, de
bergen, de bosschen en het kasteel in elkaar stortten. En meteen
kwamen er 12 trotsche kerken, die veel op elkaar leken, voor in
de plaats. Elize meende zelfs de klanken van de orgels te hooren.
bleek het de zee te zijn.
3—3
