"Waar de Vrouw belang in stelt
Paddestoelen een uitstekend
voedsel
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Donderdag 29 September 1938
En
U kunt er zulke aardige schotels
mee meken
Amerikaansche
maaltijden
Stoffen voor den winter
Dagbladreclame
is niet te vervangen
IJdelheid der
ijdelheden
Er is dit jaar weer keus genoeg
Bovenste rij (v. 1. n. r.)kalfsoesters met
met ragout van paddestoelen. Tweede rij:
stoelen, omelette, gevuld met ragout van
met hetzelfde. Geheel onderaan puree
De toegewijde kooksters onder onse leze
ressen hebben zich misschien al eens afge
vraagd; waar blijft die „kookfoto" of liever
gezegd de combinatie van gezellige schotels,
die den laatsten tijd In onze rubriek zooveel
succes oogstte?
Welnu, we hebben even gewacht, tot ieder
van de vaeantie terug was, het heerlijke
gevoel van ..niet te hoeven bedenken, wat
we zullen eten" naar hartelust had door
leefd en genoten en nu weer brandde van
verlangen naar nieuwe kook-, bak- en
braadmogeUtkheden.
We zullen het nu vandaag eens hebben
over paddestoelengerechten.
Het najaar is de tijd voor de paddestoe
len In het bosch op de hei od allerlei
plaatsen Van men ze vinden
Voor kenners en liefhebbers is het een
aangename bezigheid ze zelf te zoeken,
maar zij. die er geen of weinig verstand
van hebben, moeten er zonder deskundige
voorlichting en controle niet mee beginnen
Tegenwoordig kan men in de goede
groentewinkels verschillende soorten koo-
pen Deze zijn door kenners gezocht, of in
kweekerijen. die men in verschillende plaat
sen van ons land heeft, gekweekt. Deze
laatste, de champions, zijn bijna het ge-
heele iaar door te koop.
De meeste menschen moeten aan het
eten van paddestoelen wennen Ze zijn
tamelijk voedzaam, bevatten eiwit, zouten
en vitaminen, dus een heel geschikt voe
dingsmiddel.
Het schoonmaken en wasschen vereischt
zorg De aangestoken, harde deelen moeten
weggesneden worden en van de oudere,
opengesprongen exemplaren moeten de
lamiilen afgeschrapt worden. Daarna volgt
het wasschen. soms 67 maal in frisch
stroomend water, tot met zeker is, dat al
het zand er uit is.
De paddestoelen kunnen nu op verschil
lende manieren klaargemaakt en opgediend
worden.
Ie. Als groente bij licht vleesch en aard
appelpuree zooals op de afbeeldlnz aange
geven is. Als koffieschotel komt dit gerecht
ook in aanmerking.
RECEPT.
Benoodigdheden: 4 kalfsoesters van 75
gr.. 75 gr. boter, zout. paneermeel, ei. koude
gekookte aardappelen, melk, 1 pond padde,
stoelen, 2 lepels boter, peper, zout, citroen
sap, fijngehakte peterselie, bloem of maï
zena.
Bereiding: De paddestoelen schoonmaken
zooals hierboven aangegeven is, goed was
schen, in stukjes sniiden of heel laten, en
opzetten met de boter en wat zout in een
gesloten pan. Ze op deze manier gaar
smoren (15 minuten), het vocht binden
met wat aangemengde bloem of maizena en
od smaak afmaken met peper en citroen
sap.
Van de aardappelen op de gewone manier
met melk en boter puree maken Kloppen
tot de puree luchtiger en de klontjes er
uit zijn.
De oesters wasschen, zouten, door ei en
paneermeel halen en in de boter plm. 15
minuten bruin en gaar bakken. De jus
afmaken met wat water. Op een grooten
schotel de oesters dakpansgewijs op elkaar
stapelen, de paddestoelen en de puree aan
weerskanten van het vleesch leggen. De
schotel garneeren met wat peterselie, de
Jus er afzonderlijk bii geven.
2e Als ragout, opgediend in schelpen, in
k'eine broodjes of op stukjes gebakken
brood of Weerter beschuitjes.
RECEPT.
Benoodigdheden: 1 pond paddestoelen. 2
lepels boter 4 a 5 lepels bloem, peper. zout.
1 klem uitje 1 eidooier, citroensap 1 lepel
room
Bereiding: De paddestoelen schoonmaken
»a chen en in kleine stukjes snijden. Ze
Od zetten inet wat peper en zout en een
beetje water en gaar laten smoren (15 mi-
purée en gestoofde paddestoelen, schelpen
gebakken brood met ragoüt van padde-
paddestoelen en kleine broodjes, gevuld
rand met ragoüt van paddestoelen.
nuten). Ze op een zeef uit laten lekken en
het uitgelekte vocht opvangen voor de saus.
Dit aanvullen met wat melk tot men plm.
3 dL. vocht heeft. Van boter, bloem en
vocht een tamelijk dikke saus maken, deze
afmaken met eidooier, room. citroensap,
peper en zout en de paddestoelen erdoor
roeren.
De ragoüt overdoen in beboterde schel
pen, deze afmaken met een dun laagje
fijn paneermeel en een paar kleine stukjes
boter. 10 a 15 minuten in den oven zetten
en opdoen op een schotel met een vingér-r
doekje bedekt, of de ragoüt verdeelen op
vierkante stukjes, in boter gebakken brood
of Weerter beschuitjes De ragoüt moet goed
warm zijn als men ze er op doet; is dit
niet het geval, dan ze nog even op het bak_
blik in een heeten oven zetten en door en
door warm laten worden, of van kleine
zachte of geraspte puntbroodjes een kapje
afsnijden, ze voorzichtig uithollen en vul
len met de ragoüt. Het kapje er weer op
leggen en het broodje aan alle kanten met
gesmolten boter Insmeren In den oven
zetten tot ze bros geworden zijn.
3e. Als ragoüt, opgediend in een rand van
rijst of puree. De ragoüt maakt men als
in het bovengenoemde recept. Kleine bal
letjes gehakt kunnen met de paddestoelen
gelijk gaar gemaakt worden en worden dan
eveneens door de saus geroerd. Een rijst
rand met boter Insmeren en met paneer
meel bestrooien. De puree er zoo warm
mogelijk indoen, op een verwarmden
schotel keeren en vullen met de ragoüt.
Garneeren met. peterselie.
4e. Als vulsel in een omelet. (Koffiescho
tel i Bereiding: Van 2 of meer eieren een
omelet bakken de ragoüt er op leggen en
de omelet in drieën vouwen of dubbel slaan.
Garneeren met peterselie.
ZONDAG: Schelpen met paddestoelen-
ragoüt. Ossenhaas. Andijvie, Aardappelen,
Kabinet pudding.
MAANDAG: Koude ossenhaas, Snijboo-
nen, Aardappelen, Watergruel.
DINSDAGGehakt, Bloemkool, Aard
appelen, Rijst met boter en suiker.
WOENSDAG: Bloemkoolsoep, Kalfslap-
pen. Postelein. Aardappelen, Rijstpanne-
koekjes.
DONDERDAGVarkensrollade. Spercie-
boonen. Aardappelen, Gestoofde pruimen.
VRIJDAG: Spinaziesoep, Gestoofde schei-
viseh, Worteltjes, Aardappelen. Beschuit
met kaas.
ZATERDAG: Kerryszhotel (van rest rol
lade), Tomatensla, Drie in de pan
VEGETARISCHE MENU'S.
1. Omelet met champlgnonragoüt. Aard
appelen. Gestoofde tomaten, Rijstebrij.
2. Eierbroodjes. B'oemkooi au gratln,
Aardappelen, Chocoladepudding met va
nillesaus.
3. Spinaziesoep. Aardappelcroquetten,
Snijboonen, Kropsla Wentelteefjes.
4 Roerei met peterselie en gebakken
brood. Aardappelen. Roode kool. Apre'moes,
Vanillevla met bitterkoekjes.
Wonderlijke bereidingswijze, doch
groote zorg voor den maaltijd;
Wanneer een volbloed Hollandsche in
Amerika komt, krijgt ze bij den eersten
maaltijd het eene schrlkschokje na het
andere, want er is een enorm verschil tus-
schen Amerlkaansch spijsbereiding en de
onze. In de eerste plaats worden bij iedere
maaltijd veel meer groente en vruchten
gebruikt «Jan hij ons eh bijna geen enkele
vrucht wordt gewoon opgediend. Men be
reidt ze op allerlei verschillende manieren,
'oo afwisselend mogelijk.
De eerste maaltijd hieet „breakfast" én
begint tegenwoordig met een schijf grape
fruit of enkel een glaasje van het sap de
zer vrucht, al of niet vermengd met to
matensap Deze voorspijs, die een uitste
kende natuurlijke stimulans vormt, bevalt
ook de meeste Europeanen heel goed. doch
de Amerikaansche géwoönte om hierbij nog
een groot glas ijswateï naar binnen te
spoclep. bekomt hen qiinder. Verder is het
Amerikaansche ..breakfast", in vergelij
king met ons ontbijt van brood met thee,
bijzonder uitgebreid, want de burgers van
de nieuwe wereld zijn van meening, dat
alleen een mensch, die zwaar gegeten
heeft flink werken kan. Na de grapefruit
volgt een stuk meloen het geheele Jaar
door verkrijgbaar! toebereid met peper
en zout, dan komen de z.g. „cereals", ha
vervlokken, gepofte rijst, enz., die als pap
worden gegeten of zoo uit het carton met
toevoeging van suiker en melk. of met
boter, of gebraden spek. Aan het slot komt
nog wat vleesch en visch.
De Amerikaansche „lunch", om twaalf
uur gebruikt, is een lichtere maaltijd. Men
begint bijna altijd met een slaatje, nuttigt
dan een vleeschgerecht en eindigt met
koffie, waarbij de geliefde „hot rolls", heel
kleine, heet opgediende, knappende witte
broodjes, niet mogen ontbreken.
Een Amerikaansch „lunchslaatje" is ech
ter een heel ander ding dan een slaatje bij
ons. Men dient bijv. een schijf ananas op,
bestrooit met geraspte oude kaas en peper
of peren met sla en mayonnaise, of zoete
vruchten met pikante saus. Dikwijls wor
den ongesuikerde wafels uit maïsmeel of
havermeelkoekjes erbij geserveerd.
De hoofdmaaltijd is het diner, dat
meestal heel laat plaats vindt. Ook nu
weer komen eigenaardige gerechten op ta
fel, zooals bijv. krabben met zachte scha
len. voor een Europeaan eerst wat grieze
lig, sacramento-zalm oesters enz. enz Ook
Welke stoffen brengt Parijs dit seizoen
Een groote keus en een uitstekende kwali
teit! Uw eerste beweging, als men U stoffen
laat zien, mag dezen herfst gerust zijn het
uitvoerig bevoelen en betasten. Het klee-
dingmateriaal, dat Parijs en in navol
ging daarvan ook de rest van de wereld
produceert, Is zacht, soepel, kostbaar en zóó
gevarieerd, dat het een lust is voor oogen
en.. vingers. Zelfs de kantstoffen en
lame's hebben een prettig-zachte opper
vlakte. De tastzin wordt volkomen bevre
digd dezen winter.
En evenals vorige jaren kan ook het oog
genieten. Wat een diepe, rijke tinten: groen-
I blauw, violet, dieprood, prune, granaat. Ook
nog warmere kleuren: terra cotta, eek-
hoornbruin: de echte herfstboden En dan,
als een verrassing, enkele felle noten:, hel
blauw, turkoois, malachiet
Waarbij we opmerken, dat gevlamde ef
fecten en die zijn zeer karakteristiek voor
de huidige mode dikwijls de kleur ver
zachten en tevens nog verlevendigen.
Wat moeten we kiezen uit al dezen, rijk
dom
Voor een sportmantel een van die heer
lijk zachte, dichtgeweïen stoffen, die veel
lijken op de Teddybeertjes van pluche uit
onze Jeugd.
Voor een degelijker» wintermantel, een
van die nieuwe stoffen, die het midden
houdt tusschen ratiné en velours de laine.
Voor een ensemble, bestaande uit jurk,
vest en mantel, een combinatie van effen
en fantasiestof„ bijv. gestreept, geruit, ge
spikkeld, Schotsch (de zachte Schotsche
ruiten zijn bijzonder en vogue).
Of wenschte U een complet (japon met
mantel). Kiest U dan crêpe de laine en voor
den mantel een dikkere stof in dezelfde tint.
Voor japonnetjes, waarmee U netjes moet
zijn: groote keus van nieuwe angorastof-
fén, zoó zacht en licht, dat men er met
succes ook avondtoiletten van kan maken.
Voor jurken voor allen dag: enorme keus
In allerlei Jerseystoffen.
Voor den avond Ls de voorraad stoffen
werkelijk overweldigend. U kunt kiezen tus-
I schen matte of glimmende crêpe, crêpe met
zfjden achterkant, crêpe cloqué. allerlei
soorten satijn.
Voor een nauwsluitende japon ls dit laat
ste wel het meest geschikt, voor een wijde
..majestueuze" rok geruit of geplet moirée,
voor een dinerjapon effen, bedrukt of ge
perforeerd fluweel.
geniet men zeer van een paar soorten dik
ke soep als „Clamchowler" of „Bouilla
baisse".
Mais speelt een groote rol in het Ame
rikaansche menu. Dikwijls verschijnt het
al aan het ontbijt in den vorm van koeken
of pap. Zijn de kolven nog niet geheel rijp,
dan worden ze als asperges in water ge
kookt en met boter gegeten. Met dit ge
recht worden ook in ons land reeds een
paar jaar proeven genomen, evenwel
hoewel het zeer smakelijk ls met wei
nig resultaat.
Geheel onbekend bij ons zijn de zoete
aardappels, die een Amerikaanschen maal
tijd een heel bijzonderen n«x>t geven. En
dan zijn daar in de nieuwe wereld nog tal
van groenten en vruchten, die wij niet
eens by name kennen. Elerplanten en
Spaansche boonen vervullen den rol van
onzen braven aardappel en verder is er
nog de „alligatoiTieer", een reusachtige
vleezige vijg. die .in stukken wordt gesne
den en vervolgens met peper en zout be
strooid en met olie en azijn op smaak af
gemaakt, zoodat men als het ware het
heele ..vruchtenslaatje" uit de harde
vruchtschaal lepelt.
Hongaarsche actrices stierven voor
de slanke lijn.
In de dagen van de stijve corsetten vol
balijnen, toen de maatstaf voor de schoon-
heid van een vrouw haar dun middeltje
was. waarschuwden geneesheeren tever
geefs tegen alle gevaren, aan dezen slank
heidswaanzin verbonden. Hartkwalen, spijs-
verteringsziekten, onregelmatige bloeds
omloop ondermijnden de gezondheid van
tallooze deftige dames uit de dagen onzer
grootmoeders, omdat ze met alle geweld
een „wespentaille" wilden hebben! De ge
volgen van den slanke lijn-waanzin, waar
aan in onze dagen duizenden vrouwen over
de heele beschaafde wereld lijden, zijn ech
ter nog veel erger.
In een oogwenk heeft de film het slanke,
jongensachtige figuurtje dat geen baleinen
corsetten noodig heeft, over de wereld ge
bracht De nieuwe maatstaf voor vrouwen
schoonheid is het figuur van het Ameri
kaansche revuesterretje met geen onsje
overtollig vleesch op haar spieren. En de
gemiddelde Amerikaansche schijnt er goed
tegen te kunnen, daar ze van nature slank,
ja zelfs eenlgszins schraal van bouw ls. Als
een eendje bij het water heeft ze zich aan
gepast bij haar dagelijksch regime van
sport en gymnastiek.-Maar de slanke lijn-
methode. rücksichtslos door de film ge-
eischt en als ideaal gelanceerd, heeft een
noodlottige uitwerking gehad op die vrou
wen, die door haar ras en constitutie an
ders gebouwd zijn.
In Oost-Europa, waar een vermenging
van Aziatisch en Slavisch bloed een vrou
wentype van merkwaardige schoonheid
heeft voortgebracht, zijn de vrouwen uit de
betere standen eeuwenlang beïnvloed door
het gemakzuchtige Oostersche leven. En
zoo kwam het. dat het „kropduiftype" daar
algemeen bewonderd werd.
Vooral in Hongarije ls het den dames
bijzonder moeilijk gevallen, zich bij het
nieuwe schoonheidsideaal aan te passen.
De Hongaarsche vrouw is over de heele
wereld beroemd om haar'schoonheid, maar
haar natuurlijk type is donker en betrek
kelijk vol van figuur.
Edocher bestaat geen vrouw ter we
reld, die zóó graag m«x>i en modieus wü
zijn als de Hongaarsche. Er is waarschijn
lijk geen Europeesche hoofdstad, waar zulk
een hoog percentage van de vrouwelijke
bevolking uitstekend gekleed, goed ver
zorgd en werkelijk mooi is als in Boeda
pest. En terwijl de Hongaarsche dames zich
nóg stijver gingen rijgen dan de Parisien-
nes. toen de wespentaille in de mode was,
leggen ze zich nu met vurigen ijver toe op
de handhaving van de slanke lijn.
Het gevolg is: tragedieën, erger dan die
uit den corsettentijd!
m
Natuurlijk waren tooneelschoonheden de
eerste slachtoffers, doch eerst nu komen
de eigenlijke tragedieën aan het licht.
Het is merkwaardig, hoeveel Jaren er
overheen kunnen gaan,, vóór een gezond,
jong gestel, zelfs op een diëet van citroen
sap en zwarte koffie en door het gebruik
of liever misbruik van schlldklier-
praeparaten ten onder gaat! Niet minder
dan vier mooie en beroemde Hongaarsche
actrices zijn binnen enkele maanden be
zweken en de dood van deze vooraanstaan
de figuren heeft wel zeer sterk de aan
dacht gevestigd op tal van andere vrouwen
in Hongarije en elders, die koelbloedig be
zig zijn, haar leven aan de slanke lijn te
offeren.
Het eerste slachtoffer was Lucy Labass,
geliefde muziek-ster van het Hongaarsche
tooneel. Ze was donker met groote, zachte
oogen en een volmaakt figuur soepel,
gespierd en slank. Maar Lucy was zeer eer
zuchtig Na groote successen als sou
brette en danseres te hebben behaald, ging
ze haar stem ontwikkelen, met ernst stu
die maken van tooneelspel, vreemde talen,
kunstgeschiedenis. En ze bereikte tenslotte
uitbundige triomfen als Weenen's aller
eerste operettester.
Ze had talent, schoonheid, intelligentie
en een mooie stem; kortom alles wat haar
populair kon maken. En ze leefde voor
haar kunst alleen; nooit werd haar naam
te zamen met dien van een minnaar ge
noemd. totdat de groote violist Jascha
Heifetz te Boedapest zijn eerste concert gaf
en deze twee elkaar ontmoetten. Het was
liefde op het eerste gezicht Spoedig ver
loofden ze zich en er werden reeds trouw
plannen gemaakt.
Toen begon Lucy's gezondheid snel te
kwijnen. Er openbaarde zich een hartkwaal
en hoewel men al het mogelijke deed om
haar te helpen werd ze steeds erger. Van
tooneelspelen was geen sprake meer, van
een huwelijk evenmin. Nog een paar
maanden en de beeldschoone jonge vrouw,
die duizenden in verrukking had gebracht,
was een tragisch wrak. Eerst na haar dood
werd bekend, welke enorme opofferingen
Lucy zich had getroost om haar slank,
lenig figuurtje te behouden. Niet alleen
leefde ze jarenlang op een hongerdiëet,
maar bovendien gebruikte ze allerlei scha
delijke vermageringsmiddelen. Haar sterk
gestel hield dit jaren uit en bezweek toen
plotseling.
Lucy is nu al sinds een paar jaar over
leden, maar nog altijd worden er bossen
frtssche viooltjes haar lievelingsbloemen
op haar graf gelegd, ten toeken, dat
Boedapest zijn lieveling niet vergeet.
Men dacht weer aan den dood van Lucy
Labass terug, toen betrekkelijk kort gele
den drie soortgelijke tragedieën zich te
Boedapest afspeelden
Ook Magda Bercelly was een bekend
actrice, niet alleen buitengewoon mooi,
maar ook bijzonder begaafd en intelligent.
Eehalve haar tooneeltalenten bezat Magda
ook huishoudelijke bekwaamheden en een
fijnen neus voor zaken. Toen dan ook de
crisis aan haar loopbaan als actrice een
einde maakte, besloot ze niet bij de pakken
te gaan neerzitten, maai' haar eigen
restaurant te openen. „De witte raaf", waar
Magda resideerde, werd een elegante, exclu
sieve gelegenheid met een uitstekenden
keuken en een gezellige sfeer. Want Magda
was een volmaakte gastvrouw: ze praatte
en lachte maar met haar gasten, zorgde
voor goede muziek enz. enz. Het eenige wat
ze niet deed was voldoende eten. want ze
had gezworen, haar figuurtje slank als een
den ten koste van alles te zullen behouden,
lederen dag tweemaal stond ze op de
schaal en de dag was verloren als deze een
paar gram zwaarder weesNiet alleen
leed Magda stelselmatig honger, maar ze
nam ook in het geheim allerlei ..veilige"
vermageringsmiddeltjes ln. Na twee drukke
seizoenen moest ze een paar weken met
vaeantie gaanen kwam niet meer
terug. „De witte raaf werd gesloten en.
verkocht.
Precies veertien dagen later werd de mu
ziekwereld te Boedapest opgeschrikt door
het bericht van den plotselingen, ontijdi-
gen dood van de schitterende jonge sopraan
Luoiza Seabo van de Koninklijke Opera
Luoiza. nog geen dertig Jaar oud, was een
vrouw van groote gaven. Haar stem had
een buitengewonen omvang en klankrijk
dom en ze had groote tooneeltalenten. Ook
was ze heel mooi met lachende oogen en
een frisch gezichtje. Haar figuur was ech
ter te gevuld om „modern" te zijn en dit
werd haar noodlot. Na een vermagerings
kuur van enkele Jaren vroeg ze vaeantie
om een.operatie te kunnen ondergaan. De
operatie slaagde, doch Luolza's hart, on
dermijnd door het hongerregime. gaf het
plotseling op. Zij stierf toen ze op de hoog
ste sport van haar sohltterende loopbaan
stond.
En twee dagen later de tragedie van
Imola Szentgyorgyi. Een meisje van goe
den huize was Imola, mooi en heel slank
van figuur Ze had een uitstekende opvoe
ding genoten en was bevoegd om onderwijs
te geven in drie vreemde talen. Maai' ze
moest en zou naar het tooneel. Dit vlotte
echter niet best: telkens was ze weer zon
der rol. De gedachte, dat deze tegenslag te
wijten was aan haar overtollige dikte werd
een obsessie. Eens op een dag kwam haar
oude kamenier, met wie ze een flat be
woonde, bij Imola's moeder klagen, dat de
Jonge actrice dagen achtereen niets at en
dan op haar „eetdagen" enkel wat citroen
sap en een beetje spinazie gebruikte De
zenuwinstortingen, door dit hongerlijder)
veroorzaakt, namen hand over hand toe.
Tenslotte kreeg ze aanvallen van waanzir.
en doodsangsten, dat men haar wilde ver
giftigen. Dus at ze heelemaal niet meer,
en was eens op een avond plotseling ver
dwenen.
Na twee weken vond de politie haar doo-
delijk uitgeput terug. Als een volslagen
wrak werd ze naar een zenuwinrichting
gebracht.
De laatste tragedie, die een schok van
ontzetting over de wereld deed gaan. Ls de
dood van de geliefde Weensche filmactrice
Renate Muller. Ook haar werd een streng
diëet terwllle van de slanke lijn noodlottig.
Ze stierf op 31-jarigen leeftijd.
Ziedaar de geschiedenis van vijf bekende
vrouwen, door wier on tijdig sterven de
wereld de snel vergetende een oogen-
blik ln beroering kwam. Maar wie zal ze
tellen, al die neurotische, uitgeputte vrou
wen over de geheele wereld, die stelsel
matig honger lijden en misschien nog daar
bij vermageringsmiddeltjes gebruiken9
We kennen die vrouwen allemaal vel,
ofschoon het verschijnsel gelukkig in ons
land niet zóó veelvuldig optreedt ala
elders.
3—3
