Nieuwe oproep van Roosevelt
Hitler's antwoord
aan Roosevelt
LEIDSCM DAGBLAD - Eerste Blad
Woensdag 28 September 1938
fPwndehZeEnngïiJdornS zijn. ais hei Frankrijk en Belgie
Een beroep van de
Engelsche arbeiders op
het Duitsche volk
België
neemt maatregelen
r ~>t
Naar den oorlog
.J
Luxemburg heeft
vertrouwen
Militaire maatregelen in
Duitschland
Mobilisatie in Hongarije
Poolsch antwoord op
Praags nota verzonden
Internationale conferentie voorgesteld
QförY-iTY-Mvt,~r^r-i in Aanmelding in verband
Beslissing aan Praag
Een eigen impressie
In een boodschap tot het Duitsche volk.
zegt de Engelsche nationale raad van den
arbeid, de organisatie welke de besturen i
omvat van het vakvereenigingscongres. de
arbeiderspartij en de parlementaire groep
van de arbeiderspartij:
..Wij zijn gedwongen tot de conclusie,
dat de Duitsche regeering. in tegenstel
ling tot het Duitsche volk, er naar
streeft in Europa een heerschappij van
bedreiging en geweld te vestigen, in
plaats van de heerschappij van recht en
goede buurschap.
„Wij hebben geluisterd naar Hitler's
rede en het is ons duidelijk geworden,
dat gij in onwetendheid wordt gelaten
nopens onnjisbare feiten.
..De openbare meening van de heele we
reld veroordeelt de houding van de Duitsche
regeering. Daarom verzoeken wij u elke
macht en invloed, waarover gij beschikt,
aan te wenden om uw regeering er van terug
te houden Europa nogmaals te storten in
de verschrikkingen van een slachting op
groote schaal over vraagstukken, welke
volkomen geschikt zijn voor een vreedzame
rechtzetting."
Men zie voor Stadsnieuws
pag. 2 van het Tweede Blad.
king neemt de bezorgdheid van uur tot
uur toe, en de aankondiging van een rede,
die Goebbels hedenavond 6 uur iM.E.T.)
in den Lustgarten zal houden, op dezelfde
plaats waar in 1914 een soortgelijke be
tooging in tegenwoordigheid van den Kei
zer werd gehouden, draagt er volgens Ha-
vas niet toe bij, deze bezorgdheid weg te
nemen.
In Italië.
Ofschoon in Italië officieel nog geen
enkele maatregel van militairen aard is
genomen, zyn talrijke officieren en specia
listen individueel opgeroepen. Voorts heb
ben de banken order gekregen, geen bui-
tenlandsche deviezen meer te leveren.
Diep ernstig, diep menschelijk was Cham
berlain's rede voor de radio. Stel daar eens
naast de toon, die uit Duitschland valt te
beluisteren
Eenvoudig, zonder dikke woorden, richt
te de Britsche premier zich tot zijn volk.
Men voelde in zijn stem den weemoed, dat
hij. trots al zijn goede bedoelingen, trots
al zijn pogen, geen blijder klanken kon doen
hooren. Dat hij integendeel genoodzaakt
was, het Engelsche volk voor te bereiden
op het ergste, al verzekerde hij, dat hij
overigens zijn vredes-pogen zal voortzet
ten tot het laatste toe.
In het kort memoreerde de Britsche
staatsman alles, wat gedaan was om den
vrede te redden. Alles wat een man kan
doen, is gedaan, mocht hij met gerecht
vaardigde trots verzekeren. Maar het heeft
niet mogen baten. Zelfs zijn laatste aan
bod om den afstand van Sudetenland te
Spaak voor de radio.
Zooals gemeld, zijn in België zes lich
tingen opgeroepen. De j.Dernière Heure"
zegt. dat iedere lichting 45.000 man telt,
zoodat in totaal 270.000 man onder de wa
pens zijn.
Alle autobussen van Brussel waren gis
teren gerequireerd door de militaire auto
riteiten.
De premier Spaak heeft dit nader ver
dedigd in een radio-rede. waarin hijzeide:
..Donkere wolken hebben zich aan den
Europeeschen hemel samengepakt. De
menschen van 1914 maken opnieuw de
uren door, die zij meenden voor altijd te
hebben kunnen vergeten.
President Roosevelt heeft een prachtige
boodschap van vrede en verzoening de we
reld ingezonden. De acht millioen Belgen
scharen zich bij de 130 millioen Amerika
nen.
Hoe rechtvaardiger een zaak is, hoe min
der geweld noodig is. om haar te doen
zegevieren. Laten zij. die op dit uur het
lot van hun volk en van de geheele
menschheid in de hand hebben, zich door
deze gedachte laten leiden. Laten zij een
laatste poging doen. den vrede te redden.
De geheele wereld zal aan hun zijde staan.
In deze weken van ernstige internatio
nale spanning, heeft België zich steeds
aan zijn onafhankelijkheidspolitiek gehou
den en deze versterkt.
Thaüs richten de Belgen dankbaar den
blik naar den koning, die twee jaar gele
den duidelijk den weg heeft gewezen, die
gevolgd diende te worden.
De Belgische regeeringen, die elkaar
sedert dien zi|n opgevolgd, hebben alle
een realistische en tegelijkertijd eer
lijke buitenlandsche politiek gevoerd.
Zij hebben gewild, dat België in West-
Europa zijn traditioneele en vreed
zame rol speelt. Al haar pogingen zijn
erop gericht geweest, dat ons gTond-
gebied niet nogmaals het slagveld van
Europa wordt. Hiervoor is het noodig,
dat wij onafhankelijk en sterk zijn.
Dit zijn wij thans.
<?nze groote naburen hebben onze po
litiek begrepen en haar goedgekeurd.
Alle inlichtingen, die wij den laatsten
tijd ontvangen hebben, stellen ons in
staat, te zeggen, dat de verplichtingen,
die zij op zich genomen hebben, zullen
worden nagekomen.
Van onzen kant zijn wij vastbesloten,
ons grondgebied tegen iederen aanval
te verdedigen en niet toe te staan, dat
het een doorgangsweg wordt. Ons
prachtig leger is op het oogenblik wer
kelijk het bolwerk van onze onafhan
kelijkheid, zoowel als onze vredeskans.
Minister Spaak besloot met het volk tot
eenheid aan te sporen en de overtuiging
uit te spreken, dat België deze moeilijke
uren goed zal doorkomen.
Het Staatsblad publiceert verordeningen,
waarbij de uitvoer van bepaalde goederen
aan voorafgaande vergunning wordt on
derworpen.
De Luxemburgsche Kamer heelt een-
itemmig een wet aangenomen, waarbij in
geval van een Internationaal conflict bui
tengewone maatregelen kunnen worden
genomen. Minister van staat Dupong en de
leiders van de partijen hebben hun hoop
op de toekomst en hun geloof in de on
afhankelijkheid van het Groothertogdom,
alsmede in de garanties van de mogend
heden, uitgesproken.
Gedurende meer dan vijf uur zijn voorts
tusschen 16 en 21 uur gemotoriseerde troe
pen van alle wapens door Berlijn getrok
ken De soldaten droegen noch op de
kraag, noch op de pet een nummer. Ook
de rummers van de auto's waren bedekt
D* 'alrijke menigte op de trottoirs zoo
nre'.dt de correspondent van Havas sloeg
dit ononderbroken voorbijtrekken der oor
log—i"-Mnes zonder geestdrift en zelfs
met ongerustheid gade. Onder de bevol-
waarborgen de weg, waarlangs Hitler
Duitsch luchtafweergeschut haalt terug had gekund zonder prestige-verlies!
Duitsch vliegtuig neer. schijnt te zijn afgewezen.
Horace Wilson is eveneens met nul op
het request uit Berlijn teruggekeerd.
Chamberlain was, voor hij zijn rede hield,
daarvan nog op de hoogte gesteld en dit
zal ongetwijfeld zijn invloed ook hebben
doen gelden op zijn ernstige verklaring,
die. goed beschouwd, weinig hoop meer
biedt.
Vooral één alinea uit Chamberlain's ver
klaring trekt zeer de aandacht, n.l. die.
waar hij zeide:
„Hoezeer wij ook sympathie moeten
koesteren voor een kleine natie, welke be
dreigd wordt door een grooten, machtigen
nabuur, wij kunnen onder geen omstan
digheden op ons nemen het heele Brit
sche Rijk in een oorlog te storten voor
haar rekening.
Als wij zouden moeten vechten, zou het
moeten zijn voor een ruimer inzet. Ik.
Een Duitsch vliegtuig is. toen het over
Weenen vloog, bij vergissing door het
luchtafweergeschut neergehaald, waarbij
de twee inzittenden zwaar gewond werden
Men had het toestel voor een Tsjecho-
Slowaaksche machine aangezien.
Hongarije is begonnen te mo'oiliseeren
Er speelden zich dezelfde tooneelen af als
in Tsjecho-Slowakije, doch op veel kleiner
schaal, terwijl volgens Reuter elke geest
drift ontbrak.
Officieel wordt te Boedapest medege
deeld: het lijkt dat het antwoord van de
Tsjecho-Slowaaksche regeenng op de Hon-
gaarsche nota zoo moet worden uitgelegd,
dat de Tsjecho-Slowaaksche regeering de
toepassing van het door Hodza ontworpen
nationaliteltenstatuu' wil aanbieden Zoo
dit het geval mocht zijn, zouden alle on
derhandelingen nutteloos zijn. want een
dergelijk voorstel zou voor Hongarije on
aanvaardbaar zijn.
Men gelooft echter de verzekering te
kunnen geven, dat in den tegenwoor-
digen toestand Hongarije neutraal wil
blijven als in Tsjecho-Slowakije een
conflict zou uitbreken. Men toont zich
echter gereserveerd ten aanzien van de
Hongaarsche houding voor het geval
het conflict algemeen zou worden.
Naar de radio van Warschau mededeelt,
is het antwoord der Poolsche regeerlng op
de nota van de Tsjechische regeering per
President Roosevelt heeft opnieuw
een beroep gedaan op Hitler ten gunste
van den vrede. Hij stelt het houden
van een internationale conferentie voor
tot regeling van de geschillen in
Europa.
Roosevelt heeft zijn tweede telegram aan
Hitier vannacht te drie uur verzonden. Het
besluit, daartoe werd genomen na een be
spreking tusschen den president en ambte
naren .van buitenlandsche zaken.
De tekst van Roosevelt's tweeden oproep
tot Hitier luidt als volgt:
„Ik stel er prijs op u in kennis te stellen
vat de ontvangst van het antwoord van
uwe excellentie op mijn telegram van 26
September. Ik was er zeker van dat gij mijn
meening aangaande de onoverzienbare ge
volgen en het onberekenbare onheil voor
de geheele wereld, indien een Europeesche
oorlog zou uitbreken, zoudt deelen Het gaat
er thans niet om te weten of in het verle
den vergissingen of onrechtvaardigheden
begaan zijn. Wat thans op het spel staat,
is liet lot van de wereld, zoowel dat van
heden als dat van morgen. De wereld vraagt
ons, leiders van naties, onze hooge functie,
die daarin bestaat, dat wij de volken tot
welvaart brengen zonder hun daarvoor de
verminking en den dood van millioenen
burgers op te leggen, vervullen. Men heeft
in den wereldoorlog den vrede niet kunnen
herstellen door zijn toevlucht tot geweld te
nemen. De overwinning en de nederlaag
waren even onvruchtbaar. Deze les had de
wereld zich ter harte behooren te nemen.
Op grond daarvan vooral heb ik op 26
September mijn beroep gedaan op uwe
voor mij, ben een man des vredes tot in excellentie, op den Tsjecho-Slowaakschen
het diepste van mijn ziel. Een conflict tus- president en op de eerste ministers van
schen naties is een nachtmerrie voor mij. Engeland en Frankrijk. Ik heb er toen op
maar als ik er van overtuigd zou zijn, dat aangedrongen, dat alle geschillen tusschen
eenlgerlei natie besloten had de wereld te
regeeren door middel van vrees voor haar
kracht, zou ik beseffen, dat zulks weer
staan moest worden. Onder zulk een over-
de Duitsche en de Tsjechische regeering
langs vreedzamen weg kunnen en moeten
worden geregeld en dat de bedreiging met
geweld een algemeenen oorlog zou kunnen
heersching zou het bestaan van een volk. ,joen ontstaan Deze bedreiging is even
dat gelooft in vrijheid, niet het leven nutteloos als niet te rechtvaardigen. Het is
waard zijn ju» clan ook van het allergrootste belang, dat de
Daarin ligt een boekdeel van gedachten onderhandelingen zonder onderbreking
opgesloten, die aldus zijn samen te vattenwor(jen voortgezet tot een billijke en op-
Ais Hitler die zonder strijd zijn zin1 bouwende oplossing is verkregen. Zijn mee
krijgen, alleen om een periode jan ^langer jng aangaande deze beide punten is nog
versterkt, want verantwoordelijke staats
lieden hebben officieel verklaard, dat in
principe overeenstemming tusschen de
regeeringen van Duitschland en Tsjecho-
Slowakije was verkregen, hoewel nog een
regeling moest worden getroffen ten aan
zien van den tijd. de methode en de bijzon
derheden der procedure. Welke meenlngs-
verschlllen er ook mogen bestaan en wat
ook de waarde der argumenten mag zijn
lik zal deze argumenten niet opsommen en
behoef dat ook niet te doen), mijn oproep
wilde slechts een voortzetting der onder-
wachten den oorlog kiest, den bewijst hij
daarmee, dat hij het geweld -wil doen zege
vieren En dan is de groote rede om in te
grijpen ook volledig daar, want waar blijft
dan de vrijheid?
Men ziet, hoe door deze uitspraak van
Chamberlain het gebeuren op hooger plan
wordt gebracht, waarbij geen misverstand
meer mogelijk is.
Zoo Hitler den oorlog forceert voor iets,
wat hij, zelfs onder Engelsche garantie,
had kunnen krijgen zonder slag of stoot,
dan maakt Duitschland zich schuldig aan
een volkomen ongemotiveerd veroorzaken
van het verschrikkelijkste ter wereld: den
handelingen totdat er een vreedzame rege
ling in zicht komt, en zoo het aanwenden
van geweld wordt vermeden.
De huidige onderhandelingen zijn
niet onderbroken. Indien u het zegt,
kunnen zij worden voortgezet. Indien
het noodig is ze aan te vullen, zou
niets in den weg staan haar doel uit te
breiden in een conferentie van alie
landen, welke rechtstreeks bij dit con
flict betrokken zijn. Deze ontmoeting
zou kunnen gehouden worden in een
of andere neutrale streek van Europa.
Zij zou gelegenheid geven deze kwes
tie en alle daarmee samenhangende
kwesties op te lossen in een geest van
rechtvaardigheid en billijkheid en,
naar menschelijke berekening, op een
meer permanente wijze.
Voortzetting der onderhandelingen blijft,
naar mijn meening. de eenlge methode om
het vraagstuk terstond op hechte basis op
te lossen Indien u in zulk een vreedzame
oplossing toestemt, zullen honderden mil
lioenen menschen over de geheele wereld
daar ben ik van overtuigd erkennen,
oat dit gebaar van u de in de geschieden's
aan de geheele menschheid verleende
diensten overtreft. Sta mij toe jegens u
uitdrukking te geven aan mijn nederige
meening, dat de geschiedenis, elke man,
elke vrouw en elk kind, waarvan het leven
in den dreigenden oorlog verloren zou
gaan, ons allen verantwoordelijk zou stel
len Indien wij het geringste beroep, dat
gedaan wordt om zulk een oorlog te ver
mijden. zouden verwaarloozen De regee
ring der Vereenigde Staten, zoo besluit
Roosevelt zijn oproep, heeft geen politieke
verplichtingen in Europa en Is niet voor
nemens eenige verplichting in den loop der
huidige onderhandelingen op zich te
nemen. Evenwel erkennen wij onze verant
woording als wereldburgers. Het geweten
en de dringende wensch van het volk in
mijn land elschen dat de stem van zijn
iegeering zich telkens weer zal verheffen
om een oorlog te voorkomen.
Het kabinet heeft zich in hoofdzaak
bezig gehouden met het bestudeeren van
de houding der Vereenigde Staten ingeval
van een conflict. Men heeft deze houding
bezien in het licht der bestaande wet
geving, de Johnson-wet en de neutrali-
teitswet. Het is duidelijk, dat de presi
dent de neutraliteitswet eigenlijk niet zal
kunnen negeeren.
Niettemin is het boven eiken twijfel
verheven, gezien de gevoelens van
den president en de meerderheid
zijner omgeving, dat men alle midde
len heeft bestudeerd om de democra
tieën een zoo groot mogelijken steun
te verlcenen.
vliegtuig naar Praag verzonden. Het Pool- vernielingsoorlog van goed en bloed. Op
sche antwoord zou een concreet clan voor zijn risico komt dan de verantwoordelijk- j
de terrltorale regeling van het vraagstuk held voor de duizenden dooden, die zullen
der Poolsche minderheden be'.at ten
Amerikanen wordt afgeraden naar
Europa te gaan.
De Amerikaansche ambassade te Londen
heeft medegedeeld, dat het voor de Ame
rikaansche staatsburgers, die geen drin
gende reden hebben te blijven, aanbeve
lenswaardig is naar Amerika terug te
keeren. Het ministerie van buitenlandsche
zaken van de Vereenigde Staten heeft de
Amerikaansche burgers aanbevolen alleen
in geval van dringende noodzaak naar
Europa te gaan.
Amerikaansche kruisers worden voor
langen kruistocht uitgerust.
Naar onthuld werd. worden de lichte
Amerikaansche kruisers „Cincinnatti",
,,'I i en ton" en „Concord" in allerijl uitge
rust met voldoende voorraden voor zes
maanden. De oorlogsbodems zullen heden
gereed zijn om te vertrekken, doch de be
stemming is niet bekend gemaakt.
De kruiser „Savannah" vertrekt naar
Engeland.
vallen voor. ja, voor wat... Ölwlllllllliqvll llx i
Over de schuldvraag zal niet meer ge- met de lUChtbeSCherming
zich overigens niet bereid toonde, de con-
sequenties te trekken. Dit doet het thans
volledig; de vloot ls gemobiliseerd en ver-
dere maatregelen zijn ln voorbereiding
Chamberlain's beroep op zijn volk. dat hij
de ellende van een oorlog tot het uiterste
heeft willen besparen, zal niet tevergeefsch
^Intusschen doet nu president Roosevelt,
wiens eerste vredesroep niet is verhoord,
nog een tweede poging om Duitschland tot
andere gedachten te brengen. Za! ook nu
weer Roosevelt's stem die zijn van een
roepende ln de woestijn?
Nog is het tijd, al begint deze te nijpen,
nog kan de situatie ten goede worden ge
keerd maar daarvoor zal noodig zijn een
ommekeer in de Duitsche mentaliteit in
regeeringskringen. Het Duitsche volk be
grijpt niet, hoe het er voor staat, half en
onvolledig ingelicht als het is!
Zoo ooit, ls thans de spanning ten top
gestegen.
Adolf Hitler heeft gisterochtend een
telegram gezonden aan president Roo
sevelt in antwoord op diens oproep den
vrede te bewaren. Hitier verklaart de
denkbeelden van Roosevelt over de on
afzienbare gevolgen van een oorlog te
deelen. Juist daarom wijst Hitier elke
verantwoordelijkheid van de hand,
wanneer de ontwikkeling van de zaak
zou leiden tot vijandelijkheden.
Hierna gaf Hitier een overzicht van het
ontstaan van het Sudeten-Duitsche pro
bleem sedert 1918. De regeering te Praag
bleek niet geneigd rekening te houden met
de meest elementaire rechten van de Su
deten -Duitschers en heeft steeds getracht
met geweld de Sudeten-Duitschers tot
Tsjechen te maken. Dit heeft tot ernstige
spanning geleid. Eerst heeft de Duitsche
- ««U niai toon
nomische onderdrukking hebben onuit
sprekelijk leed gebracht aan de Sudeten-
Duitschers. Kenmerkend hiervoor ls. dat
214 000 Sudeten-Duitschers huls en haard
hebben verlaten en een toevlucht hebben
gezocht over de Duitsche grens. Ontelbare
dooden, duizenden gewonden, tienduizen
den gevangenen en vele verlaten dorpen
klagen de regeerig van Praag aan.
Vervolgens verklaart Hitler, dat deze
feiten voor hem aanleiding zijn geweest
voor zijn rede, welke hij te Neurenberg
heeft uitgesproken, waarin hij verklaarde,
dat indien de drie en een half millioen
Sudeten geen recht konden vinden,
Duitschland te hulp zou komen. Om nog
een laatste poging te doen heeft Hitler
concrete voorstellen gedaan ln het memo
randum. dat den Britschen minister-pre
sident op 23 September is overhandigd.
Nadat de Tsjechische regeering eerst aan
de regeeringen van Engeland en Frankrijk
had verklaard erin toe te stemmen, dat
het Sudeten-Duitsche gebied van Tsjecho-
Slowakije zou worden gescheiden en bij
Een onzer redacteuren, die dezer dagen
te Parijs vertoefde en juist hedenmorgen
terugkeerde, geeft van zijn bezoek de vol
gende impressie
Het ligt niet in den aard van den
Franschen man-ln-the-street om zich, wat
men noemt, „kopzorgen" te maken en zoo
is hij van het begin af aan geneigd ge
weest om ook de hangende, toch waarlijk
zéér netelige Tsjecho-Slowaaksche kwestie
luchthartig op te nemen. Nog gisteren in
den vooravond, verklaarden ons meerdere
Parijzenaars: „Er komt geen oorlog; Hit-
Ier zal wel wijzer zijn. De heele wereld is
tegen hem. Zijn redevoeringen zijn niets
dan bluf' En wanneer men dan vraagt,
waarom Frankrijk dan reservelichtingen
onder de wapenen roept, het gaslicht der
straatlantaarns 's avonds van boven over
al wordt afgedekt en tal van andere voor
zorgsmaatregelen worden genomen, dan
luidt het stereotype antwoord: „Mals na-
turellement. li faut se preparer". (Maar
natuurlijk, men moet zich voorbereiden i.
Totdat het bericht Jew am, dat Hitler een
ultimatum zou hebben gesteld, dat heden
middag om 2 uur zou moeten zijn Ingelost.
Toen verstrakten de gezichten en van
mond tot mond ging angstig de vraag; Zou
het nu meenens worden Overal op straat
en vooral rondom de krantenkiosken op de
boulevards vormden zich groepen, soms wel
van vijftig personen, die het laatste nieuws
heftig gesticuleerend bespraken en waarvan
veelal een oorlogsveteraan" van 1014'18
het middelpunt was. Optimistische en pes
simistische geluiden wisselden elkaar af,
maar overheerschend was tooh het angst
gevoel.
Angst, niet voor den vijand, doéh voor
den oorlog zelf, die „zoo gruwelijk is, dat
niemand er zich een voorstelling van kan
maiken".
Toen wij vannacht en hedenochtend
vroeg door het Belgische landschap reden
en zagen hoe in alle gehuchten, dorpen
en steden de opgeroepen soldaten zich
naar het eerste appèl spoedden, kregen wij
dén Indruk, dat Belgié de zaken over het
algemeen pessimistisch Inziet. De Belgen
.veten uit droevige ervaring wat het be-
teekent een modernen oorlog binnen de
grenzen te hebben. Overal bedrukte ge
zichten, vrouwen met roodgeschreide
hef Rijk zou worden gevoegd, was het doel uogen. kinderen die hun vader begeleidden
van het memorandum niets anders dan »0j, aan het station of gemeentehuis...
regeering niet ingegrepen, ook niet toen een snelle en veilige manier te vinden om: Langs de voornaamste wegen waren ge-
de" Tsjechische regeeri'ng in Mei van dit dit tot stand te brengen. Hitier verklaart
Jaar onder het voorwendsel van Duitsche dat hij ervan overtuigd is, dat indien aan
troepenconcentratie overging tot mobilisa- president Roosevelt de geheele ontwikke-
tie Dat Duitschland toen geen militaire iing van het Sudetenvraagstuk bekend zal
maatregelen heeft genomen, heeft de re- Znn, hij zal erkennen, dat Duitschland ge
geering van Praag in haar houding ge- duid heeft gehad en een oprechten wil
stijfd. tot een vredelievende regeling.
Uit de onderhandelingen is gebleken, dat njet Duitschland draagt de schuld van
de TsjechLsche regeering het Sudeten- het Sudeten-Duitsche vraagstuk. Het lot
Duitsche vraagstuk niet op een eerlijke var. de betrokkenen laat een verder uit-
wijze wilde oplossen Her gevolg hiervan stel niet toe.
nicsoldaten bezig met het leggen van dy-
namietleidingen onder tramrails e.d.; on-
dei een laatbloelende rozenstruik dreigde
glimmend de mond van een gedeeltelijk
Ingegraven kanon!
Sombere perspectieven voorwaar Een
Belgische douane-beambte aan de Fran-
sche grens info'meerdo angstig naar de
laatste berichten uit Parijs.
„Ziet U, mijnheer. In X een plaats van
is.dat de toestanden T-i»eno-Slowak|je De beslissing ligt in de hand van de Tsje- 21.000 Inwoners zijn 1200 mannen _opge
de laatste weken o»kou»ei ondraaglijk j chische regeering.
zijn geworden. Politieke vervolging en eco- J (w.g.) ADOLF HITLER.
roepen en in Y„ een dorpje met 12.000 in-
wonenden 700!
Actieve medewerking der
burgerij noodzakelijk 1
In verband met den huidlgen
internationalen toestand heb
ben wij, in het bewustzijn dat
een ieder belang stelt in het
geen hij te doen heeft ln ver
band met mogelijke gevaren
uit de lucht, ons om inlich
tingen gewend tot de Leid-
sche afdeeling der Neder-
landsche Vereeniging voor
Luchtbescherming.
Namens deze Vereeniging
werd ons het volgende mede
gedeeld;
Een der eerste voorwaarden
voor een goede zelfbescher
ming bij luchtgevaar is
samenwerking van de burgerij
en medewerking met de
overheidsinstanties.
Om leiding te geven aan deze
samenwerking ls het noodig,
dat diegenen uit de burgerij
die ln staat zijn diensten te
verrichten, spoedig georgani
seerd worden.
Teneinde daartoe te geraken
wordt leder Ingezetene, die
daartoe ln de gelegenheid is,
ultgenoodigd zich ten spoe
digste te melden (schriftelijk
of ln persoon) aan het Hoofd
bureau van Politie, Zonne-
veldtstraat of bij den secre
taris der afdeeling Lelden
N. V. L.. Boerhaavelaan 37.
Morgen hopen wij te dezer
zake nadere mededeelingen
te doen.
Onder hen bevindt zich ook een collega,
die 88 jaar ls. En ik ben nog niet eens 6
jaar ouder en lk heb een vrouw met zes
kinderen".
Handenwringend en zuchtend liep de
arme man naar een volgenden reiziger.
De spanning in België is voe'baar. Overal
langs den weg staan groepjes menschen
bijeen en bespreken fluisterend, angstig-
gebarend de laatste gebeurlijkheden. De
krantenkiosken en -verkoooers worden be
stormd; ln een oogenblik is de geheele
voorraad uitverkocht; men rukt elkaar 0e-
woonweg de exemplaren uit de hand
Niemand soreekt en denkt erven* ar.ders
over dan over de move'Mkheid Zou er
oovloz komen?"
En honderdduizenden laten daarop oa
bede volgen ..Moge God ons daarvoor be
waren".
