Reeds 125 Jaar brengen wij
ZAALBERG-DEKENS!
De wilde Zwanen
79 ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 17 September 1938
Derde Blad
No. 24073
m BOTTEN. WEEKOVERZICHT
GEMENGD NIEUWS
VRAGENRUBRIEK
GEVEILDE PERCEELEN
Wegens vacantie van den heer
P. van der Hem, onzen teekenaar,
ontbreekt deze week zijn plaat.
kKLN/T IN 1ITTIPEN
SPREEKCEL
KM
(Ingez. Med.)
VREDE OF OORLOG?
NOG KANS OP VREDE.
Het is ontzettend, zooveel spanning de
wereld tegenwoordig kan verdragen zonder
dat het tot een ontploffing komt. Telkens
en telkens heette het toppunt van span
ning bereikt, telkens bleek, dat er nog een
hoogere spanning mogelijk was.Slechts
bleef de gerechtvaardigde vraag, hoe lang
het op een dergelijke wijze nog vol zou zijn
te houden!
Van Hitler's rede werd een oplossing ver
wacht het zou anders uitpakken. Fel en
in sommige opzichten tegenover het buiten
land grof was de verklaring van den
Fuehrer, maar blijkbaar is er zorgvuldig
voor gewaakt om een definitieve conclusie
te trekken. Hoofdzaak was, hetgeen gezegd
zou worden omtrent het vraagstuk van
Tsjecho-Slowakije en daaraan is inderdaad
voldoende aandacht besteed: Hitier riep het
van de daken, dat het onrecht, den Sude-
ten-Duitschers aangedaan, nu uit moest
wezen, dat het Derde Rijk zich achter zijn
landgenooten plaatste, doch verder dan een
losse aanduiding van de wenschelijkheid
van een plebisciet kwam de Fuehrer niet.
Waarbij zelfs in het midden werd gelaten
of met dit plebisciet werd bedoeld de An
schluss der Sudeten dan wel autonomie bin
nen den Tsjecho-Slowaakschen staat. In
zekeren zin viel de rede, met zooveel ophef
aangekondigd, dus nog al mee!
Maar en we laten nu daar of dit op
bevel uit Berlijn was dan wel zuiver aan
gevoeld direct na de rede van Hitier ont
stond in Sudeten-land een opstandige be
weging zooals daar niet werd gekend. De
enkele incidenten van totdusver zinken in
het niet bij hetgeen zich daar in het begin
van deze week heeft afgespeeld. Meer dan
dertig dooden vallen te betreuren en eenige
honderden gewonden, het zijn de laagste
cijfers van den bloedigen ooogst, binnenge
haald tengevolge van het optreden der
Sudeten, die zich plotseling een vrijbrief
zagen gegeven om zich te roeren. Stond
Duitschland niet achter hen?
Natuurlijk trachtte de leiding der Sude
ten. met Henlein aan het hoofd, het weer
voor te stellen, dat de Tsjechen de oorzaak
waren der relletjes, maar wie nauwkeurig
den gang van zaken heeft gevolgd, weet
beter, ook al wil men niet zoover gaan om
te spreken van een uit een centraal punt
tevoren voorbereide actie.
De regeering te Praag, zich bewust van
het gevaar voornamelijk hierin bestaan
de, dat deze relletjes Duitschland de aan
leiding konden bieden om zijn landgenooten
te hulp te snellen trad onmiddellijk met
kracht op en riep in de meest bedreigde ge
bieden den staat van beleg uit en onder
drukte de relletjes met krachtige hand.
misschien hier en daar te krachtig, doch
wie kan dat kwalijk nemen, gelet op het
geen op het spel stond? Over het algemeen
waren de incidenten van beteekenis binnen
enkele dagen tot een einde gebracht.
Toen richtte Henlein een ultimatum tot
zijn eigen regeering, die dit uit den aard
der zaak naast zich neerlegde. Alsof welke
regeering ook, die zich zelf respecteert, de
handhaving van rust en orde aan anderen
kan overlaten! Waarop Henlein alle verdere
besprekingen met Praag verbrak.
Steeds verder dwaalde Europa af op den
weg naar den oorlog: deze leek zelfs bij
kans onvermijdelijk; het gevaar kwam na
der en nader, al riep iedereen om het hardst
den oorlog niet te willen.
Het was op dit moment.dat de Britsche
premier, Neville Chamberlain, vermoedelijk
op aandrang van zijn Franschen collega
Daladier, de wereld verraste met een onge
kend grootsch gebaar, hij bood aan om per
vliegtuig hij, de 69-jarige, die nog nim
mer een groote vlucht had gemaakt! di
rect een bezoek te brengen aan den Fuehrer
te Berchtesgaden om onder vier oogen te
trachten een uitweg te vinden uit de
Europa zoozeer benauwende spanningen.
Een aanbod, dat terstond werd aanvaard.
En met snelheid, zooals paste met het oog
op de geëischte spoedbetrachting, werd uit
gevoerd. Chamberlain werd Hitier mocht
Engeland nog zoo hebben zwart gemaakt
in zijn rede met groot eerbetoon ontvan
gen en confereerde 2'It uur met Hitler in
diens werk-stille residentie om daarop zich
naar Londen terug te haasten en daar te
kunnen raadplegen.
Het resultaat is nog onbekend en wij,
zullen niet meedoen aan de diverse pogin
gen om naar den afloop te gissen. Dat
is slechts een gevaarlijk spel. dat nooit
Iets goeds kan opleveren, alleen kan lei
den tot vertroebeling
Slechts staat vast. dat een directe mis
lukking uitgesloten is te achten, anders
was niet van beide zijden met zooveel na
druk verzekerd, dat volgende week een
nieuwe ontmoeting zal plaats hebben te
Godesberg aan den Rijn, al dan niet in
aanwezigheid van den Franschen premier
Daladier.
Dit bewijst, dat er nog hoop gekoesterd
mag worden op een ongewelddadige rege
ling. al ligt dan ook nog in nevelen gehuld,
in welke richting men precies zoekende is.
Een volledige capitulatie van Engeland
voor het Duitsche standpunt lijkt ons uit
gesloten. want dan zou Chamberlain's
gang niet anders zijn dan een gang naar
Canossa, waardoor Engeland's prestige
zwaar zou lijden. Doch dit slechts ter
loops.
Men late in volle rust de leidende figu
ren zoeken naar een uitweg uit de impasse
opdat een herhaling van 1914 vermeden
kan worden. Wat ln de huidige tijden een
n iwe oorlog zou beteekenen, we zullen
niet trachten dit nog eens duidelijk te
maken, ieder kan het beseffen! Ieder, die
op dit oogenbllk tracht op eenigerlei wijze
de zoo met moeite begonnen rechtstreek-
ene besprekingen te torpedeeren of te
beïnvloeden, speelt o.i. een zeer misdadig
spel tegenover de gansche menschheid.
ONTPLOFFING OP NEDERLANDSCH
VRACHTSCHIP TE RHEINAU.
Drie kinderen van den kapitein
loope'n brandwonden op.
Op het in de haven van Rheinau lig
gende Nederlandsche vrachtschip „Nelkje"
heeft zich Donderdagavond een ontplof
fing voorgedaan, waarbij drie kinderen van
den kapitein vrij ernstige verwondingen
hebben opgeloopen.
In het slaapvertrek, waar de kinderen te
bed lagen, is een lamp geëxplodeerd, waar
bij de vlammen snel om zich heen grepen.
Voordat hulp geboden kon worden, waren
de kinderen reeds met brandwonden over
dekt Het waren de achtienjarige dochter
en de vijftienjarige en dertienjarige zoons
van den kapitein-scheepseigenaar. De
laatstgenoemde jongen opende in zijn
angst een luik van het ruim en sprong in
den Rijn. Hij kon echter gelukkig spoedig
worden gered. Ook de andere twee kin
deren konden uit hun hachelijke positie
bevrijd worden. Zij zijn alle drie in het
ziekenhuis opgenomen. Er bestaat voor
hen geen levensgevaar. De brand kon
spoedig bedwongen worden.
ERNSTIG VERKEERSONGELUK
TE GRONINGEN.
Twee zwaar gewonden.
Gistermidadg om 5 uur is op het sta
tionsplein te Groningen een ernstige bot
ting geschied tusschen den 46-jarigen ge
huwden motorrijder F. T., wonende te
Rolde, die met een duopassagier een tram
tegemoet reed en een wielrijder, die zich op
het rechtergedeelte van den weg bevond.
De oorzaak was, dat de motorrijder de
tram aan den verkeerden kant passeerde.
De gevolgen waren zeer ernstig.
De motorrijder werd van zijn voertuig
geslingerd en kreeg een zware hersen
schudding en bloedende hoofdwonden. De
wielrijder, de 17-jarige R. N., wonende te
Groningen, werd eveneens met zware ver
wondingen hij kreeg o.m. een schedel-
basisfractuur opgenomen. De duo-pas
sagier bleef ongedeerd.
Nadat drie dokters hulp hadden ver
leend. werden de beide slachtoffers naar
het. R.-K. ziekenhuis overgebracht. Hun
toestand was gisteravond hoogst zorgwek
kend.
VOORWIEL LEEP VAN DE TRUCK.
brijzelde de truck, waarin drie personen
waren gezeten.
De bestuurder, P. J. Seip, was op slag
dood. Zijn 20-jarige broer kreeg een vrij
ernstige hoofdwonde. Een derde persoon
kwam met den schrik vrij.
De gewonde heer Seip heeft zich onder
behandeling van een geneesheer te Ter
Ter Apel gesteld.
De overledene was gehuwd en vader van
drie kinderen.
VOERJVÏAN DOODELIJK GEWOND.
Groote transportauto versplintert kar.
Gistermorgen is naar de „Limb. Koerier"
meldt, op den Rijksweg onder de gemeente
Ulestraten de kippenkoopman Elands uit
Elsloo, die zich met paard en kar naar de
markt te Maastricht begaf, door een groo
te vrachtauto uit Utrecht overreden en
zeer zwaar gewond. Het slachtoffer werd
in zorgelijken toestand opgenomen en ter
plaatse bediend.
De auto, een groote transportwagen van
de firma Van Dijk uit Utrecht, reed den
man achterop en botste tegen het karre
tje op.
De zware auto schoof heelemaal over
het wagentje heen, dat totaal werd ver
splinterd. De auto sloeg toen om. Bewus
teloos en zwaar gewond werd de voerman
onder de auto vandaan gehaald.
De vracht op de kar, bestaande uit kis
ten en manden met kippen, werd geheel
vernield. Slechts enkele dieren brachten
•het er levend af.
ONDER EEN AUTO GERAAKT.
Op den Kaldenkerkerweg te Venlo is de
50-jarige arbeider D. aangereden door een
personenauto. De man, die met een kame
raad midden op den weg liep, werd zoo
danig gewond, dat hij vrijwel op slag dood
was. Zijn metgezel wist nog juist bijtijds
op zij te springen en bleef zoodoende
ongedeerd.
LANDBOUWERSBEDRIJF DOOR
BRAND VERWOEST.
Den halve ton schade.
Gistermiddag om vijf uur is, vermoede
lijk doordat kinderen met lucifers speel
den. brand ontstaan op het erf van den
landbouwer M. Boonman, te Rilland-Bath.
Eerst vloog een kleine schuur in brand,
waarna het vuur oversloeg naar de groote
schuur, waarin de oogst lag opgeslagen.
In korten tijd gingen de gebouwen met
inhoud geheel in vlammen op. Met heel
veel moeite kon het vee gered worden. De
plaatselijke brandweer, die spoedig ter
plaatse was, slaagde er in het nabij gele
gen woonhuis te behouden. Een compagnie
militairen van het 14e regiment infanterie
uit Bergen op Zoom, die in de buurt een
oefening hield, verleende onmiddellijk
assistentie
Verzekering dekt de schade, welke op
een halve ton geschat wordt.
Mevr. T. te L. - Tumor kan ook op andere
plaatsen optreden dan in de hersens.
De Melchior Treublaan is in de omgeving van
de v. d. Waalsstraat. De Jan Bannensteeg
loopt van de Haarlemmerstraat naar den Apo-
thekersdijk. doch is sinds 1895 voor het verkeer
afgesloten.
H. van S. te L. Leiden. Alphen. Bode
graven, Woerden, Utrecht. De Bildt, Ede. Arn
hem. Totaal 118 K.M.
Wed. J. S. te L. - De gaatjes Inspuiten
met petroleum.
M. v. D. - Oude inktvlekken behandelen
met oxaalzuur. De vlekken worden dan bruin
en zijn met warm water te behandelen.
Ten overstaan van notaris J. C. van Eek te
Leiden:
Het huis met erf en tuin te Oegstgeesi
Regentesselaan 49. in bod f. 3450. kooper de
heer J. Meijer q.q. te Leiden voor f. 3950.
HET NEDERL. TOONEEL.
Het Nederl. Tooneel. directeur Cor v. d. Lugt
Melsert. heeft te Amsterdam het seizoen ge
opend met Pater Malachius' ..Mirakel" en veel
succes geoogst. Op last van den burgemeester
zijn echter eenige kleine coupures aangebracht.
VERLICHTING GROENESTEEG.
Bewoners van het gedeelte Groenesteeg tus
schen Hooigracht en Heerengracht klagen over
de slechte straatverlichting en verzoeken
daarin verbetering te willen aanbrengen.
Vrachtautobestuurder tegen boom
verpletterd.
Gisteravond is onder Laude, in de ge
meente Vlagtwedde. een ernstig ongeluk
gebeurd, dat aan den 34-jarigen expediteur
den heer P. J. Seip uit Barnflair het leven
heeft gekost.
De heer Seip was met een truc met trai
ler, welke was geladen met kunstmest, op
weg van Ter Apel in de richting Winscho
ten. Onder Laude liep plotseling het lin
kervoorwiel van de truck, waardoor het
voertuig een zwenking maakte en tegen
een boom botste. De zware volgwagen ver-
Een Mijnhardtje bij
Hoofdpijn, Kiespijn, Zenuwpijnen, Spit,
Rheumatiek, Kou en Maandbexwaren.
Eén „Mijnkardtje" 5 ct. 12 stuks 50_ct.
7421 (Ingez. Med.)
Copyright P. I. 6. Bo» 6 Copenhagen
Elize ging op den rand van bet bad zitten en zie, daar dreven rozen veranderd zijn. Nu werden zij toch bloemen, omdat zij ge-
drie roode papavers in het water. Indien de dieren niet vergiftig ze ten hadden op het hoofd en het hart van Elize, die veel te vroom
geweest en door de heks gekust waren, dan zouden ze In roode I en veel te onschuldig was oxr onder de macht van toovenarij te
geraken.
alles in rechtstreeksche actie hun zin door
te drijven. Hun werkelijke bedoelingen zijn
thans zonneklaar tot uiting gebracht. Hen
lein. reeds eerder de Seyss Inquart van
Sudeten-land genoemd, heeft momenteel
zijn kaarten open op de tafel gelegd: hij
eischt zonder verdere omwegen den An
schluss. alle gepraat over autonomie bin
nen den Tsjechischen staat is verstomd.
Hij is inderdaad de figuur van den Oos-
tenrijkschen Nazi-leider geworden! Maar
hij heeft andere tegenspelers tegenover
zich! Herhaaldelijk heeft Praag gewaar
schuwd geen Oostenrijk te zijn. het han
delt thans in volledige overeenstemming
met deze verzekering. Door zijn laatste
proclamatie heeft Henlein verraad gepleegd
tegenover den Tsjechischen staat, wiens
onderdaan hij is: dientengevolge is zijn
arrestatie bevolen evenals van de andere
leiders der Sudeten-Duitsche partij, die
trouwens ontbonden is!
Het gaat hard tegen' hard.
En dit brengt in herinnering een vroe
gere verklaring van Praag: wij zullen ons
nooit zonder verzet gewonnen geven, vast
houdend aan de integriteit van onze gren
zen1 Zelfs al zouden wij daaraan ten gron
de »aan! Liever vechten wij ons dood....
Waanzin? Men vergisse zich daarin niet!
Een oud-Hollandsch spreekwoord zegt:
liever doo-Jan dan bloo-Jan, of. vrij
overgezet: liever vechten wij ons dood dan
te buigen voor onrecht.
Wat zou er geschieden als Praag dit
spreekwoord werkelijk in practijk bracht,
zelfs al zou het zijn losgelaten door zijn
bondgenooten?
Nog is de bijkans tot het uiterste opge
voerde spanning niet ten einde. Veel hoo
ker zal deze echter niet meer kunnen wor
den opgevoerd, dat staat vast. Laat on.'
honen, dat de vredeswil, die overal zoo
ernstig wordt betoond, waarheid zij en
niet een maskeering voor andere doelmer-
ken. dan moet het toch mogelijk zijn een
uitweg te vinden in gemeen overleg; te
meer, nu door Chamberlain's fraai gebaar
dc gelegenheid zich biedt alle vraagstuk
ken in bespreking te nemen al dan niet
in gezamenlijk verband die de wereld
thans gescheiden houden. Bestaat bij alle
Het spijt ons daarom te meer te moeten partijen de waarachtige wil den vrede
constateeren, dat de leiders der Sudeten trots alles overeind te houden, dan moet
het geoorloofd hebben geoordeeld om trots dit te bereiken zün.
Toen de booze Koningin Elize na hot bad zag, bedacht zij fluks
iets anders. Het mooie prinsesje werd met notensap ingewreven,
zooJit het heelemaai donkerbruin werd. En over het lieve ge
zichtje smeerde de Koningin stinkende zalf. terwijl zij het mooie
haar van Elize in dc war maakte. Niemand zou haar nu nog
herkenren, ook haar eigen vader niet. Die schrok hevig toen hij
zijn dochter zag en zei: „Dit is mijn dochter niet!"
Niemand, niemand wilde Elize kennen. Alleen de waakhond en
de zwaluwen gaven uiting aan hun blijdschap over haar terug
komst. Maar zij konden niet spreken. Elize huildeZij dacht
aan haar elf broeders, die allemaal weg waren. Bedroefd nam zij
het besluit om te vluchten. Waarheen? Zïj wist het niet. Den
ganschen dag zwierf zij door velden en moerassen, tot zij aan een
uitgestrekt bosch kwam. Hevig verlangde zij nu naar haar broers,
die net als zrj verstooten waren en zeker ook zoo in de wijde
wereld rondzwierven. En toen besloot zrj hen te gaan zoeken,
net zoo lang tot zij weer by hen was
