STADSNIEUWS
Nachtelijke brand
in een metaaldrukkerij
BUITENLAND
WOENSDAG 24 AUGUSTUS 1938
No. 24052
„Leyds Goedt"
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt.
79sie Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bedrijf ernstig
gestagneerd
De a.s. jubileum-feesten
De verpakte
Engelschman
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
3D cïs. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
Jager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn;
Franco per post f. 2-35
per 3 maanden f. 2.35
per week f. 013
per 3 maanden portokosten,
(voor binnenland f.0.80 per 3 mndj
Foto Van Vliet Leiden.
Kijkje in het verwoeste fabrieksdeel.
In den afgeloopen nacht omstreeks 2 uur
bemerkten een passeerende heer en dame.
die onbekend gebleven zijn, dat brand was
uitgebroken in de fabriek der N.V. Litho
grafische Metaaldrukkerij en Vemlsinrich-
ting v.h. W. F. Paauw en Zn., staande aan
den H Rijndijk 272. Zij waarschuwden den
directeur, den heer Paauw, die in het vrij
staande perceel vóór de fabrieksgebouwen
woont en die op zijn beurt de politiebrand-
weer alarmeerde.
De motorspuit en ladderwagen, het ge
heel onder leiding van inspecteur Couzy
verscheen spoedig ter plaatse. Toen de
brandweer arriveerde, sloegen de vlammen
heds hoog boven het middelste deel van
het dak uit. waaronder zich de moffelaf-
deeling bevindt. Vermoedelijk is de brand
door welke oorzaak is onbekend in
oeze afdeeling ontstaan. Zij had nog slechts
kort geleden een groote uitbreiding onder
ga. waarbij tal van kostbare machine
rieën o.a. twee oliestookovens waren
aangeschaft.
De brandweer slaagde erin het vuur te
omsingelen en bestreed de vlammenzee met
6 stralen, welke werden aangesloten op een
brandput.
Twee slangen werden geleid door het
kantoor, twee via het dak, één langs den
achter- en-één langs den zijkant.
Aldus werd ongeveer 2500 liter water per
minuut in het vuur geworpen, zoodat het
al spoedig in hevigheid afnam en de brand
weer den brand tot het middengedeelte
kon beperken- Dit deel brandde echter ge
heel uit, waarbij vele litho's verloren gin
gen. Ook de waterschade is aanzienlijk.
Aanvankelijk werd nog gevreesd voor een
grooten voorraad lak, ter waarde van ruim
f. 15.000.die in tanks en vaten in de
nabijheid lag opgeslagen, doch dank zij
een speciale bescherming door de brand
weer bleef dit explosieve materiaal ge
spaard, evenals een aangrenzende stal,
waarin 180 varkens waren or//>>racht.
Niettemin kon de motorspuit eerst tegen
halfzes inrukken, waarna nog met één
slang op de waterleiding werd nagebluscht.
Zooals reeds gezegd, is de schade aanzien
lijk. De heer Paauw is verzekerd tegen
brand- en bedrijfsschade.
Waar het vitale deel van het technische
bedrijf totaal verwoest is, ligt de arbeid
volkomen stil. Aan het circa 40 man tal
rijke personeel is tijdelijk ontslag aange
zegd. totdat de opbouw hervatting der
werkzaamheden mogelijk maakt.
De burgemeester, wethouder Verwey, de
commissaris van politie en hoofdinspecteur
Weyers waren op het terrein aanwezig.
..Voor elck wat wils".
De Jubileumcommissie schrijft ons:
.In de bladen van Zaterdag j.l. heeft
kennis kunnen nemen van de feeste
lijkheden, welke ter gelegenheid van het
'egeenngsjubileum van H M de Konin
gin in Leiden gehouden zullen worden,
tl Programma is wel zoodanig samen-
vX? da' er VOOT e*k wat 's en er
loer allen veel te genieten valt.
De moeilijkheden, die de Jubileumcom
missie te overwinnen had, zijn vele ge
lest. maar zij zijn stuk voor stuk over
winnen.
De Commissie heeft zich op het stand-
pnM kesteM- dat iedere Leidenaar, groot
klein, rijk en arm, op dien dag moest
Kl'vi--- -
nen feestvieren.
En wa
wanneer men het eerdaags verschij-
-er.de programma doorbladert, zal men
™en, dat de Commissie in dien opzet vrlj-
geslaagd is.
30 AuSustus begint de pret. Maar het
tv 'ees' komt pas op 3 September.
Die dag is geheel gevuld, van 's morgens
™eg tot 's avonds laat. Er verloopt geen
ni. of er is al weer wat anders te doen.
n op dezen grooten dag zijn de werkloo-
niet vergeten. Voor hen is een num-
r mgeiascht, dat zij kunnen bezoeken,
i w: ,r dat zij in hun kleine beurs behoe-
1 te tasten. Laten zij in grooten getale
.jj f act terrein gaan om te toonen, dat
i net op prijs stellen, dat de Commissie
?an hen heeft gedacht. De kinder-
°ade wordt door luidsprekers uitgezon-
d zo°dat een groot gedeelte van de stad
1 jr-b zang zal kunnen beluisteren.
Jf: 'nbileumronde is voor velen een zeer
Skk,eliJk nvmt' i kal wel weer
We belangstelling trekken. De Recla
meoptocht en het Bloemencorso beloven
grootsch en fraai te zullen worden. De Mo-
tersterrit zal ook wel de belangstelling
trekken. Voor de gondelvaart blijft de in
schrijving nog opengesteld. Daar kunnen
en moeten nog veel meer bezitters van
kano's en motorbooten aan deelnemen, en
aan dezen roept de Commissie toe:
„Schrijft nog heden in en probeert een
der prijzen te winnen. Wacht nu niet lan
ger. want de tijd dringt."
Het feest wordt besloten met een schit
terend vuurwerk. Van alle kanten is er bij
de Jubileumcommissie op aangedrongen,
om met een vuurwerk het feest te beslui
ten. En dit is nu wel het grootste zorgen
kind. De financiën ontbreken voor een
groot gedeelte. Toch heeft de Commissie
gemeend aan den aandrang van de Lelde-
naars gehoor te moeten geven. Zij hebben
om een vuurwerk gevraagd en zij krijgen
een schitterend vuurwerk. Laten zij thans
zorgen, dat de Commissie straks niet voor
een groot tekort komt. Opent nu uw beurs
en stuurt uw bijdrage aan den penning
meester. Alle bijdragen, van de kleinste tot
de grootte zijn welkom. Stuurt uw gift aan
den heer Joh. Brouwer. Stadhouderslaan
17, gironummer: 189511."
De Gondelvaart.
Hoewel in ons waterrijke vaderland jong
en oud bekend is met allerlei takken van
watersport heelt toch het varen met een
verlicht vaartuig en niet minder het be
zichtigen van een stoet van schepen en
scheepjes met versiering en verlichting een
bijzondere aantrekkelijkheid.
We hopen dit schouwspel ook dit jaar
weer te kunnen zien. Maar, dan is het ook
noodzakelijk, dat de bezitters van grootere
vaartuigen, motorjachten enz. zoo spoedig
mogelijk melden, dat zij ook van de partij
zullen zijn en hun aandeel zullen leveren
in het welslagen van de Leidsche feesten.
Naast degenen, die zich reeds gemeld heb-
IN EEN DOOS ALS VLIEGTUIG VRACHT
GOED OVER DE NOORDZEE.
s
Een label om zijn hals f
n
Dezer dagen is een eigen- f
p aardig stuk pakketpost op
g het vliegveld Schiphol aan-
g gekomen. Uit het toestel m
m van de International Air 1
I Freight Company welke i
maatschappij slechts vracht-
goed vervoert tusschen Croy- 1
1 don en Schiphol, kwam na- l
g mei ijk een groote doos te 1
voorschijn inhoudende..
den 30-jarigen Engelschman
m W. M. Edwards in levenden i
1 lijve.
Het vraagstuk was spoedig
i >cgelost.
Deze Londeruiche zaken- 1
man had een telegram ont- M
J vangen van zijn verloofde.
i een actrice, die op het oogen- g
blik in Nederland optreedt g
om direct over te komen. Bij l
aankomst op het vliegveld I
Croydon bleek echter, dat j
het toestel volgeboekt was. j
1 De eenige kans om nog over
g te gaan lag in het toestel 1
van de International Air I
i Freight Company, dat de I
I motoren reeds warm liet S
I draaien. Het vervoe,r van i
p personen is echter aan deze M
maatschappil niet toegestaan
Edwards aarzelde niet zich I
g als postpakket aan te geven, S
jg hij kreeg een label om zijn jj
g hals en werd in een doos i
•2 verpakt" ingeladen. Een
1 kwartje per. kilogram bedroeg j
f de vracht en de heer Ed- i
wards betaalde een bedrag 1
g van f. 13 50 voor ziin trans- 8
I port.
Een ambtenaar van de In-
g ternational Air Freight Com g
oany verklaarde ter voorko- I
ming van navolgers, dat zijn
f§ maatschappij er geen ge- 1
j woonte van kon maken on
J deze wijze te werk te gaan
1 aangezien zij geen vergrui- J.
1 ning heeff voor het vervoer f
1 van passagiers.
ben is er nog een groote groep, die niets
van zich laat hooren. Komt watersport
liefhebbers, laat de burgerij eens zien wat
met de Leidsche pleziervaartuigen te be
reiken valt in een gondelvaart.
De straatversieringen.
Aan de fa. v. d. Klugt en Zonen alhier,
is opdracht gegeven voor het maken van
een versiering op de Douzastraat.
Het ontwerp werd verzorgd door den heer
Piet v. d. Klugt.
DE GEREF. KERKBOUW.
Ga per auto of te voet
In de Feestweek naar
6114
flngez Meü.t
WONINGBOUWVEREEN. „ONS DOEL".
Uitstapje der kinderen.
Maandag JJ. heeft de W.B.V. „Ons Doel"
voor de kinderen van haar leden een uit
stapje georganiseerd naar den Dierentuin
en naar den Speeltuin „De Bataaf" te Den
Haag. Dit geschiedde naar aanleiding van
het 20-jarig bestaan van de Bouwvereeni-
gtog.
Het bestuur wilde n.l. de kinderen in het
feestelijk herdenken ook betrekken, waar
bij het krachtig terzijde gestaan werd door
de uit de leden gevormde feestcommissie.
Nadat de voorzitter van de bouwvereeni-
ging, de heer Noteboom de kinderen met
een toepasselijk woord had toegesproken,
vertrok de stoet van ongeveer 300 kinderen
en 28 leiders en leidsters des morgens om
pl.m. 9 uur per tram van den Lammen-
schansweg naar Den Haag.
Na gebruik van de noodlge versnaperin
gen ging de tocht om ongeveer 1 uur van
den Dierentuin naar den speeltuin „De
Bataaf' waar naar hartelust gespeeld
werd. Wel kwam daar een regenbui ver
koeling brengen, doch deze kon de feest
stemming niet verstoren De terugreis werd
wederom per N.Z.H. gemaakt.
Aan het station Leiden stond de muziek-
vereeniging „Werkmans Wilskracht" té
wachten en begeleid door vroolijke mu-
ziektonen trokken de feestgangers weer
huiswaarts naar de Lindestraat.
Aldaar om 8 uur aangekomen, vertolkte
de voorzitter aller meening, n.l. dat deze
uitgaansdag een zeer geslaagde is geweest
en dat de kinderen zich dezen dag nog
lang zullen herinneren. Spr dankte de lei
ders en leidsters voor de prettige medewer
king en de kinderen voor het ordelijk ver
loop van dezen dag. Onder muziek en ge
jubel ging de jeugd naar huls.
BINNENLAND.
Een subsidie van f. 70.000 voor Vreemdelin
genverkeer. (3e Blad).
Eerste tunnelstuk te Rotterdam naar de
Waalhaven gesleept. (Binnenland, 3e
Blad).
Een Engelschman als vrachtgoed over de
Noordzee. (Gemengd, 2e Blad).
Begrafenis Mr. C. Ridder van Rappard te
Zutphen. (Laatste Berichten, le Blad).
Huiszoekingen.
De werkzaamheden zijn begonnen.
Men heeft thans een aanvang gemaakt
met de werkzaamheden van den Geref.
Kerkbouw op het voormalige terrein van
Zuiderzicht aan den Lammenschansweg.
Gisteren en vandaag heeft men de direc
tiekeet en verscheidene loodsen geplaatst.
Morgen denkt men met het graafwerk te
beginnen.
Verloopen de werkzaamheden naar
wensch en heeft men in den komenden
winter geen stagnatie met het werk, dan
denkt men de nieuwe kerk eind Mei of
begin Juni van het volgend jaar in gebruik
te nemen.
De rechter-commissaris en de Officier
van Justitie te 's-Gravenhage hebben gis
termiddag in samenwerking met de Leid
sche recherche huiszoeking verricht bij een
tweetal stadgenooten. die ervan worden
verdacht in verband te staan met een te
Noordwijk gepleegd zedenmisdrijf met doo-
delljken afloop
Over het resultaat van deze huiszoekin
gen konden geen inlichtingen worden ver
strekt.
BUITENLAND.
Regeling tusschen Kleine Entente en Hon
garije tot stand gekomen. (Buitenland,
le Blad).
Runciman voert weer allerlei besprekingen.
(Buitenland, le Blad).
Maatregelen bij decreet of bij parlements-
votum in Frankrijk? (Buitenland, le
Blad).
Het vonnis tegen Szalassy, den leider der
Hongaarsche Nazis, bevestigd. (Buiten
land, le Blad).
Het weer heeft thans weer nei
ging om stabiel te worden eh de
vooruitzichten zijn gunstig voor
een periode van droog en warm
weer met Oostelijke winden.
DIPLOMA-ZWEMMEN IN „DE ZIJL".
Gisteravond is onder groote belangstel
ling in de Zweminrichting „De Zijl" zoo
genaamd gezwommen voor het diploma.
Geslaagd zijn de heeren C. J. Hameter, L.
Timmers, L L Peteri, M. C. Elderhorst, D
Daniels, J. J. Swaan Jr., A. Vermeulen; de
jonge heeren Denis van Berge Henegouwen,
Tonny v. d. Koogh, Daniel Stigter, Han
Pasman, Kees Uitenhout. Frans Ribot,
Benno van Duuren, Jaap Braggaar. Karei
Fyen, Henk Beenhakker. Carel v. Up-
wich Henk Beenakker, Ben den Hollander,
Jac. van Berge Henegouwen, Andries Ver
hoog. Johannes Anne Parmentier, Jan Par-
mentier, Paul v. d. Vet. Paul van Berge
Henegouwen, Willem Stouten, Gerrit Rol,
Geerlof R. ten Wolde, Sjonnie Lina en
Petrus Johannes Boogaarts.
Voorts de Jongejuffrouwen Neeltje de
Roode, Jannie Oudshoorn, Willy Blangé. To
Kop. Mientje Westra, Nel Nieboer, Sari
Wallaard, Mimi Favier, Rieta Omtzigt, Sor-
rie Geeve. Tineke Brinks. Jannie Meyers,
Corrie Flippo, Nel van Leeuwen, Berty
Peteri en Biek Omtzigt en de dames A. E.
S. v. DonkTrago, D. v .d. BlyDullemen,
Johanna Guldemond, Trijntje Durieux, Cor
van Wissen, Coba Sieders. Adri J. H. Muys,
G. F««e'aarHazevoet, A. van DorpKor-
naat N. Gout—Kloosterboer, A. Faber—
W J". v. Dijke—Lunteren, J. G. Sype-
v d Ver., C. v. d. Klugt—Hendriks,
C. Herreur—Hendriks, J. v. ZijpGrasman.
G. Stijger en Janni v. Lit.
DF ALGEMEENE TOESTAND.
REGELING MET HONGARIJE.
Runciman confereert.
De drie staten der Kleine Entente zijn
met. Hongarije tot een accoord gekomen.
Gesloten is een soort non-agressie-pact en
Hongarije krijgt rechtsgelijkheid op het
punt van bewapening. Economische rege
lingen zijn nog in de maak.
Het is een lichtpunt in Midden-Europa
dat algemeen goedkeuring vindt. Duilsch-
land eischt het grootste deel van het Hon
gaarsche succes voor zich op. De „Angriff"
schrijft, dat een sterker worden van
Duitschland noodzakelijk de vervulling van
de wenschen zijner vroegere bondgenooten
moest meebrengen. Van Hongaarsche zijde
wordt dit erkend en men getuigt van
eeuwize dankbaarheid.
In Italië wijst men er op, dat opnieuw
een vredesverdrag, dat van St. Germain,
is afgeschaft buiten den Volkenbond om.
Dat de landen wederzijds hebben beloofd
niet hun toevlucht tot geweld te nemen.
wordt beschouwd als een gunstiger factor
i van de betrekkingen tusschen Hongarije en
zijn naburen, ten aanzien van de kwestie
der minderheden.
In Frankrijk zegt men: Na de overeen-
'omst, welke onlangs te Saloniki met de
Bulgaren tot stand kwam. zal thans het
nieuwe accoord met Hongarije ste'lig zeer
veel bijdragen tot bevestiging van den al-
gemeenen vrede.
Men is er te Parijs niet erg verbaasd
over. dat de quaestie van de nationale min
derheden nog niet is kunnen geregeld wor
den. Het vraagstuk der Hongaarsche min
derheden is altijd buitengewoon moeilijk
geweest, maar op dit oogenblik wordt de
oplossing er van nog bemoeilijkt door de
onderhandelingen over de rechten der
Dultsche bevolking in Tsjecho-Slowakije.
Men wijst in de Fransche politieke krin
gen ook op de groote hartelijkheid, die er
blijkbaar tusschen de drie landen der Klei
ne Entente heerscht en ziet ook daarin
een waarborg van den vrede.
Het secretariaat der missie-Runciman
heeft een communiqué var der. volgenden
inhoud uitgegeven:
„De president der republiek, Benesj heeft
gistermorgen om 11 uur Lord Runciman
ontvangen. Om 4 uur hebben de leden der
missie-Runciman een bespreking gevoerd
met de vertegenwoordigers der parlemen-
laire commissie van zes en zetten zij de
bestudeering voort, die de vorige week be-
"onnen is, van de tegenwoordige grondwet
"an Tsjecho-Slowakije. De commissie van
zes werd vertegenwoordigd door Malypetr,
'r. Meissner, dr. Klapka. dr. Rasin en Hei-
drich van het ministerie van buitenland-
sche zaken. De leden van de missie-Run
ciman waren: Ashton G. Watkin. Stopford
er John Henderson".
Uit zeer welingelichte bron wordt voorts
vernomen, dat Ashton G Watkin gisteren
een langdurig onderhoud heeft gehad met
Konrad Henlein. Dit onderhoud, dat streng
geheim gehouden was. heeft niet minder
dan drie uur geduurd.
De toestand schijnt zich wat vlugger te
ontwikkelen dan aanvankelijk verwacht
uerd. Er rijn aanwijzingen, dat Runciman
d'chte- bij een volledige oplossing is.
Kundt heeft gisteren nog een bezoek ge
bracht aan Runciman, die het avondmaal
•net Hodza gebruikt heeft.
DUITSCHLAND.
Het bezoek van Horthy.
De Hongaarsche rijksbestuurder, Horthy
en zijn gemalin zyn gistermiddag om half
drie met Hitier en hun gevolg op het
eiland Helgoland aangekomen. De haven
werken werden door de staatslieden be
zichtigd, evenals de fortificaties en de on-
j derkomens. terwijl mevr. Horthy een be-
zoek bracht aan het beroemde aquarium.
Rijkscommissaris Buerckel heeft tot re
geling der emigratie van Joden uit de
„Ostmark" een ..centraal bureau voor Jood-
sche emigratie" ingesteld. Dit bureau heeft
zijn werkzaamheden aangevangen.
VanocEi end hebben de Fuehrer en ad
miraal Horthy een rondvaart door de ha-
van van Hamburg gemaakt, waarbij een
bezoe.; ere gebrach; aan d* scheepswerf
van Blohm en Voss De ech;genoote van
admiraal Horthy heeft inmiddels een rond
rit door de straten van Hamburg gemaakt.