DE DUITSCHE MANOEUVRES
Eerste tunnelstukken te
Rotterdam gereed
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 20 Augustus 1938
Derde Blad No. 24049
79ste Jaargang
i BUITENL. WEEKOVERZICHT
Marianne:
John Bull: „Weineen, hij gaat alleen maar een eindje wandelen'
De tunnelbouw vordert
goed
GEMENGD NIEUWS
ANGST PSYCHOSE.
Europa verkeert als het ware In een
soort van oorlogs-angstpsychose! Vol vrees
wordt alles, wat er plaats vindt, direct in
verband gebracht met de mogelijkheid van
een oorlogEn nu zullen wij de laat-
sten zijn cm te ontkennen, dat er inder
daad nog gevaren dreigen aan den hori
zon. maar het laat zich gemakkelijk be
vroeden, dat zoo'n sfeer van oorlogsangst
weinig geëigend is om nuchter en koel za
kelijk het hoofd te bieden aan de gevaren,
die men meent te zien opdoemen.
Neem om te beginnen de manoeuvres,
die thans in Duitschland aan den gang
zijn. Welke geruchten zijn daaromtrent al
niet in omloop gebracht! Nu is het zeker
waar, dat Duitschland sinds de jaren van
voor den oorlog niet manoeuvres van der
gelijke afmetingen heeft gehouden, doch is
dit op zich zelf niet volkomen natuurlijk?
Eerst sinds korten tijd heeft Duitschland
zijn leger weer opgebouwd uit het niet en
het eenige middel om de waarde ervan na
te gaan, is het middel der groote oefenin
gen in groot verband. Voor het eerst zijn
ook de reservisten daarin betrokken en
zelfs de burgerbevolking. Frankrijk, Enge
land en andere kleinere landen zijn daarin
reeds lang voorgegaan, maar dat heeft
den vrede geen oogenblik ln vermeend ge
vaar gebracht, nu Duitschland hetzelfde
doet, gaat een waar oorlogsgehuil op.Het
is weer eens een bewijs te meer, dat als
twee hetzelfde doen, het nog niet het
zelfde is!
Toch is er een groot verschil en dat
spreekt boekdeelenhetgeen elders ge
schiedt als de natuurlijkste zaak der we
reld en dus zonder gerucht, vindt in
Duitschland plaats met groot gerucht en
vol lawaai naar bulten. Dat schijnt onaf
scheidelijk te zijn aan het regime der
Nazis, waar niets kan passeeren zonder op
hef. Voor de buitenwacht brengt dat als
van zelf gevaarlijke aspecten met zich
mede en daaraan danken we ongetwijfeld
het meerendeel der diverse geruchten, die
omtrent de Dultsche oefeningsmobilisatie
in omloop zijn gebracht.
Bovendien valt met deze herfstmanoeu-
vres samen het oproepen van duizenden
burgers van allerlei rang en stand voor het
aanleggen in koortsachtige haast van ver
sterkingen langs de Westgrens in een vorm
al Frankrijk reeds lang bezit in zijn Ma-
ginot-linle. Dit draagt voor het Duitsche
bedrijfsleven ernstige bezwaren in zich en
dit klemt te meer, nu ook financieel zich
ongedachte moeilijkheden opstapelen, waar
over echter elders nadere gegevens zijn te
vinden, n,l. in ons financieel overzicht.
Europa heeft weer eens gesidderd voor
Duitsch machts-vertoon en heeft met angst
de legeroefeningen gevolgd. Of dat wellicht
de bedoeling is geweest om zoodoende
pressie te kunnen oefenen? Een erg aan
bevelenswaardige tactiek durven wij het
dan echter niet noemen. Te meer niet, waar
ook binnenslands vrees werd gewekt omtrent
de ware bedoelingenGelukkig is thans
de wees weer geweken, waartoe niet weinig
heeft meegeholpen het bezoek van den chef
van den Franschen staf der luchtmacht,
generaal Vulllemin, aan Duitschland juist
tijdens de manoeuvres, waarbij een zeer
hartelijke stemming heeft geheerscht.
Het meest in angst heeft waarschijnlijk
Praag gezeten, waar geruchten de ronde
deden, dat Duitschland een soort coup
d'etat voorbereidde, die het zou kunnen
desavouweren dan wel steunen al naar ge
lang van het vertoon van zaken. Ook daar
heeft men echter zijn kalmte weten te be
waren en is uiterlijk niets geschied, dat de
spanning zou kunnen vergrooten. Tsjecho-
Slowakije blijft momenteel echter de
Achilles-hiel van ons werelddeel. Na lange
besprekingen is het eindelijk zoover ge
komen, dat de Sudeten de voorstellen der
regeering hebben afgewezen. Doch anders
mocht zeker niet worden verwacht. Ware
het anders geweest dan had men zich
mogen afvragen, waarom omtrent dit
vraagstuk zooveel ongerustheid was gewekt!
De afwijzing der eerste voorstellen gaat
echter gepaard met de verzekering, dat de
besprekingen zulen woriden voortgezet en
daarmede is veel gewonnen. De aanwezig
heid van lord Runciman is in dit opzicht
een soort verzekeringspremie, dat nog niet
direct aan ernstige wendingen behoeft te
worden gedacht. Niettemin blijft zijn po
sitie weinig benijdenswaardig, want al wor.
den de Sudeten in hun eischen wat betreft
de birmenlandsche politiek tevreden ge
steld, dan blijft nog de kwestie der alge-
meene politiek, die meer en meer in het
geding komt, nu de Sudeten zich tot Nazis
hebben verklaard met alle gevolgen van
dien.
Opmerkelijk in deze is ongetwijfeld, dat
de vroegere Fransche premier Leon Blum,
m zijn blad omtrent dit aspect van het
vraagstuk geen twijfel laat, dat de regee-
ung van Praag in dit opzicht geen enkele
concessie zal doen en vasthouden aan de
overtuiging, dat Praag en Praag alleen zal
heslissen over de buitenlandsche politiek..
Speciaal hier staat ook Runciman voor
bijkans onoverbrugbare geschillen. Aan
den anderen kant mag men zich afvragen,
of eenig land momenteel het risico van een
oorlog zal durven aanvaarden. Heet het
zelfs niet. dat het bezoek van den Italiaan-
schen luchtmaarschalk Balbo aan Duitsch
land een waarschuwing van den Duce be
doelde om voor de Sudeten een oorlog te
ontketenen?
Hetgeen van over den haringvijver tot
ons komt, zal voor Berlijn ook een reden
hjn om voorzichtig te zijn. Daar wordt de
waarschuwing, dat bij een algemeen Euro-
ïeesch conflict Amerika niet afzijdig zal
kunnen blijven, steeds nadrukkelijker her
haald uit regecringsmond. Het is alsof de
fcgeering het volk wil opvoeden omtrent de
houding, in zulk een geval aan te nemen.
President Roosevelt heeft vroeger reeds in
die richting zich vrij duidelijk uitgesproken,
Waar zoowel Huil als hij zelf hebben in
«n week tijds duidelijker dan ooit tevoren
™h nu in dezen geest uitgelaten. Aan
welke zijde de machtige Amerikaansche
staat dan zou staan, weet ieder! Twijfel
daaromtrent is uitgesloten
Hoe duidelijker taal momenteel wordt
^fPJoken door de diverse grootmachten,
ra? u heter zal het zijn. Slechts zoodoende
«1 het wellicht mogelijk worden om de
angst-psychose te doen verdwijnen en
E?, he laten maken voor een sfeer van
nule. realiteit, die tenslotte toch nog
"hld het beste wordt verstaan!
Men wacht thans op hoog
water.
Weer waren de vorderingen van den
Maastunnelbouw te Rotterdam bij de
laatste persrondleiding duidelijk zicht
baar.
Aan den rechteroever is thans het
ventilatiegebouw op de definitieve diep
te van ongeveer 27 meter beneden het
terrein aangekomen. De laatste weken
is geregeld grond in de werkkamer ont
graven en door middel van de spoel-
installatie in de voor den kademuur
liggende bakken gespoten. Thans is
men doende deze werkkamer, welke tot
heden heeft gediend om den grond te
kunnen ontgraven, geheel met beton te
vullen, zoodat dan het Ventilatiege
bouw met zijn volle oppervlakte van
23 x 23 M. op den draagkrachtigen
zandbodem staat.
Hiervoor is een hoeveelheid beton van
meer dan 1000 M3. noodlg.
Aan de landtunnel op den rechteroever
wordt intusschen verder gewerkt. Regel
matig vordert het werk daar en op het
oogenblik is reeds bijna 40 M. van de tun
nel in ruwbouw geheel gereed. Ook de open
oprit vordert regelmatig en dezer dagen
zal een aanvang worden gemaakt met den
bouw van de onderdoorgangen onder het
op den Westzeedijk komende circulatie-
plein Teneinde dit werk zonder stoornis
voor het verkeer op den Westzeedijk te
kunnen uitvoeren, is de afdeeling bestra
tingen van den G.T.D. thans bezig op het
terrein van Dijkzicht een nieuwe hulp
straat aan te leggen en is men tevens
doende het werkterrein vrij te maken van
aldaar aanwezige kabels en buizen der be
drijven.
De linkeroever.
Op den linkeroever komt thans meer
activiteit. Men is bezig aan den bouw van
de eerste 8 M. van het ventilatiegebouw
aldaar en tevens werd dezer dagen aan
gevangen met het heiwerk voor de land-
tunnel op den linkeroever.
In tegenstelling met wat wij op den
rechteroever hebben gezien, wordt hier de
landtunnel niet zonder meer op den bo
dem neergelegd, maar wordt deze tunnel
op palen gefundeerd.
Aan den rechteroever lag op de normale
diepe zandplaat, welke in geheel Rotter
dam aanwezig Ls, een door de rivier aan
gebrachte zandbank, welke voldoende ste
vig was om de tunnel daarop te fundee-
ren. Op den linkeroever echter is een der
gelijke gunstige omstandigheid niet aan
wezig, Voor de paalfundeering is een spe
ciaal systeem n.l. het Frankisysteem, geko
zen. Hierbij wordt niet een van tevoren
klaar gemaakte houten of betonnen paal
in den grond geslagen, maar wordt een be-
tonpaal op de plaats waar hij moet ko
men, staande in den grond gebetonneerd.
Daartoe wordt een ijzeren buis van boven
af in den grond geslagen totdat deze met
haar onderkant in de draagkrachtige zand
lagen staat. Daarna wordt deze buis met
een betonmengsel geleidelijk aangevuld,
terwijl door middel van het in de buis op
en neer bewegende heiblok dit beton sterk
wordt aangestampt. Gelijktijdig met dit
aanstampen van het beton wordt de man
telbuis getrokken en zoodoende blijft een
kolom van stijfgestampt beton in den bo
dem achter, welke betonkolom na verhard
te zijn de paal vormt. Dit systeem biedt
enkele speciale voordeelen voor het tun-
delwerk. De bodem van de tunnel toch
reikt tot ongeveer 17 meter beneden het
terrein er. de koppen van de palen zullen
zich dus ook niet hooger dan dat peil moe
ten bevinden.
Het Frankisysteem waarbij de paal van
onderaf wordt opgebouwd, biedt hier een
ongezochte mogelijkheid om met dezen op
bouw te eindigen, zoodra de paal zoover is
opgetrokken, dat deze het peil van den on
derkant van den vloer bereikt heeft.
Eerste tunnelstukken gereed.
In de Heysche haven is thans alles
voor het vertrek der eerste tunnel
stukken gereed gemaakt. Alle tijdelijke
stutten en schoren zijn weggenomen.
De houten kopschotten aan de einden
zijn op volle hoogte opgetrokken en
dicht gemaakt, zoodat een imponee
rend drietal geweldige doozen op den
dokvloer staat, dat straks, wanneer
voldoende water in het dok zal zijn
ingelaten, zal kunnen drijven.
Op het eerste gezicht lijkt het eenigszins
vreemd, dat de enorm zware lichamen van
beton en ijzer werkelijk door de kracht
van het water zullen worden opgenomen,
maar de berekeningen, die hierover zijn
opgesteld, leeren niet alleen, dat zulks
inderdaad mogelijk ls, maar geven zelfs
uitsluitsel bij welke hoogte van den vloed
de stukken van den bodem los zullen
komen.
Het blijkt dan, dat niet iedere vloed
voldoende hoog oploopt om de stukken tot
drijven te brengen, maar dat een eenigs
zins hoog water daarvoor noodig is.
Teneinde van tevoren te zijn ingelicht
over de waarschijnlijkheid of de vloed vol
doende hoog zal stijgen, is in samenwer
king met den Rijkswaterstaat een inlich- I
tingendienst georganiseerd, welke uit de
waterstanden, die de vloed bij Vlissingen
en Hoek van Holland bereikt, te zamen
met de weersverwachting aangaande de
richting en kracht van den wind. hierover
uitsluitsel zal kunnen geven.
In de afgeloopen weken is deze hoog- I
AANRIJDING TUSSCIHEN VRACHTAUTO
EN MOTORRIJWIEL.
Drie gewonden.
Gisteravond heeft op den Driebergsche-
straatweg onder de gemeente Doorn een
ernstige aanrijding plaats gehad tusschen
een motorrijwiel, bestuurd door G. v. d. B.
met als duo-passagier de H.. beiden wo
nende de Amsterdam en een uit de richting
Doorn komende vrachtauto bestuurd door
de H„ wonende te Leusden,
De aanrijding was zoo hevig, dat het
motorrijwiel werd vernield er. de beide be
rijders op den weg werden geslingerd, waar
zij in bewusteloozen toestand bleven liggen.
De autobesturduer bekwam slechts lichte
snijwonden van de glasscherven.
De beide eerstgenoemde personen zijn per
ziekenauto naar de rijksklinieken te Utrecht
overgebracht.
De oorzaak van de aanrijding kon tot nog
toe niet worden vastgesteld. De vrachtauto
moest warden weggesleept.
Vad.
OVERSTE SCHOL VAN ZIJN PAARD
GEVALLEN.
Zwaar gewond naar het ziekenhuis
gebracht.
Den luitenant kolonel F. H. Schol var. den
generalen staf. chef van de IUe divisie te
Breda, is gistermiddag een ernstig ongeval
overkomen. Hij werd in het Mast'oosch al
daar bewusteloos gevonden. Het bleek, dat
overste Schol van zijn paard was gevallen.
OogenblikkeUjk werd de geneeskundige
dienst gewaarschuwd die het slachtoffer
naar het Diaconessenhuis overbracht.
Overste Schol had een zware hersenschud
ding bekomen, een pols gebroken en heeft
vermoedelijk nog een heupfractuur. Gister
namiddag was het bewustzijn nog niet te
ruggekeerd.
Msb.
ONDER EEN AUTO GERAAKT.
Gisteravond omstreeks acht uur is op
den rijksweg te Holten de 22-jarige onge
huwde straatmaker Loteweges. wonende te
Holten, die per rijwiel gaande in de rich
ting Deventer, een woonwagen pas erde,
door een uit de andere richting komende
personenauto gegrepen. De man sloeg te
gen den grond en bleef bewusteloos liggen.
De geneesheer, die de eerste hulp verleen
de. constateerde een schedelfractuur.
Iri zeer ernstigen toestand is hij naar
een ziekenhuis te Deventer vervoerd en
daar opgenomen. Men vreest voor zijn
leven.
Gistermiddag omstreeks half vier is te
Varsseveld het vierjarig zoontje van de
familie D. Rutgers bij het spelen op den
rijweg door een vrachtauto uit Nijmegen
gegrepen. Het kind werd op slag gedood.
Den chauffeur treft geen schuld.
ERNSTIGE VAL MET DOODELIJKEN
AFLOOP.
Gistermiddag had te Goor de 49-jarige
monteur bij de gemeentebedrijven J. P. F.
Rip het ongeluk bij het verrichten van
werkzaamheden aan het electrisch net bij
den overweg in de Kerkstraat aldaar, van
den ladderwagen te vallen.
Spoedig was dr. Lieneman aanwezig die
R. op een brancard per auto naar diens
woning aan den Markeloschen weg liet
overbrengen. Kort na aankomst aldaar is
R., die vermoedelijk een schedelbasisfrac-
tuur had opgeloopen, aan de gevolgen van
den val overleden. Het slachtoffer was
gehuwd en was vader van zes kinderen.
BOERENKNECHT VERONGELUKT.
Vanmorgen te omstreeks half acht ver
voerde te Wemeldinge de 22-jarige onge
huwde boerenzoon H. Brouwer, die in dienst
is van zijn vader, een ijzeren vat inhouden
de zeshonderd liter water naar de weide.
Het vat lag op een kar waarvoor een paard
was gespannen. Bij den oprit gekomen aan
de Postbrug onder Wemeldinge is blijkbaar
de karboom gebroken, waardoor de kar
voorover sloeg en Brouwer viel. Het vat
kwam op het hoofd van den jongeman
terecht, tengevolge waarvan deze op slag
werd gedood.
BUITENLANDSCH GEMENGD.
JAPANSCHE VULKAAN IN WERKING.
De vulkaan Asama. gelegen nabij de Ja-
pansche badplaats Karoeizawa, ls gister
morgen tot uitbarsting gekomen Een
rookzuil van 1500 M. hoogte stijgt ten hemel
terwijl zwaar onderaardsch gerommel zich
doet hooren.
FRANSCHE TANKAUTO MET BENZINE
IN BRAND.
Drie personen om het leven gekomen.
Gisternacht stond een Fransche tank
wagen met benzine stil aan den kant van
den weg bij het Spaansche dorp Mataro,
toen een tweede Fransche vrachtwagen na
derde en tegen den eerste opreed. Er ont
stond brand en de tankwagen werd geheel
vernield.
Een der chauffeurs wist nog te vluchten,
drie anderen kwamen ech'er in de vlam
men om.
BRAND IN EEN KATOENSPINNERIJ.
De katoenspinnerij Fossati in Sondrio
(Italië) is door een brand half vernield. De
brand is ontstaan in de opslagplaats en
greep snel om zich heen. De machinekamer
werd eveneens vernield. De schade wordt
op zeven millioen lire eeraamd.
watervoorspelling aan de werkelijk opge
treden hoogwaters getoetst en het bleek op
deze wijze mogelijk ongeveer 2 uur van te
voren te voorspellen of het water voldoen
de hoog zal stijgen.
Wind en waterstand dienende zullen de
stukken aan het eind van deze maand naar
de Waalhaven worden gesleept, waar men
bezig is de laatste hand te leggen aan
den afbouwsteiger. welke 200 meter lang
is en zoodoende langs Iedere zijde voor
drie tunnelstukken meer gelegenheid
biedt.
