STADSNIEUWS Buitenland MAANDAG 15 AUGUSTUS 1938 No. 24044 HET VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN De Bilt 79ste Jaargang DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Het Prinselijk paar naar Duitschland en Italië Het werk ligt stil. Dit nummer bestaat uit DRIE bladen EERSTE BLAD verwacht LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIES: 3D ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bi) vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn: per 3 maanden f. 2.31 per week f. 0.11 Franco per post f. 2.35 per 3 maanden -f portokostei (voor binnenland f. 0.80 per 3 mud.! «3 3 40 JAAR BLOEMIST» De heer N. Moene. Gisteren was het veertig jaar geleden, at de heer N. Moene, BloemLstenlaan 12, ier als tuinman in dienst trad van de Jirma J. G. Ballego en Zonen. Ter herdenking van dit feit is de heer loene hedenmorgen op het kantoor der Irma door zijn patroon den heer A. N. allego toegesproken, terwijl de heer J. G. allego in zijn kwaliteit van voorzitter van e afdeeling Leiden van de Koninklijke ederlandsche Maatschappij voor Tuin- "uw en Plantkunde namens het Hoofd bestuur de zilveren medaille en het diplo- a voor veertigjarigen trouwen dienst met "n toepasselijk woord in tegenwoordigheid jan den heer J. Kriest Jzn., secretaris der jf(h-nn«T, den jubilaris heeft uitgereikt. K' -ersoneel bood hierna bij monde heer Merbis een cadeau aan, ivm, ververschingen werden rond gediend. WOLKBREUK BOVEN DE SLEUTELSTAD Hoewel gelukkig met aanzienlijk minder rampspoedige gevolgen dan elders in ons land, heeft toch ook de Sleutelstad haar deel gekregen van het noodweer, dat op verschillende plaatsen zulke verwoestingen heeft aangericht. Hier ter stede manifes teerde het zich in den nacht van Zater dag op Zondag omstreeks 2 uur in den vorm van een regenbui van zóó ongeken de hevigheid, dat gevoeglijk van een wolk breuk kan worden gesproken. Het was met recht, of het water „met bakken uit den hemel werd gegoten". I7et zóóveel kracht kwamen de waterstralen op de daken en tegen vensters terecht, dat het den indruk maakte alsof er dikke hagelsteenen vielen! Er zullen vermoedelijk dan ook niet veel Leidenaars geweest zijn. die door het tu mult van het neerplensende water niet zijn wakker geworden. Waarbij wij dan maar niet eens spreken over openstaande of slecht sluitende ramen, waardoor het he melwater met stroomen naar binnen kwam! De straatkolken konden den overdaaigen toevloed niet verwerken, waardoor op meer dere plaatsen overstroomingen ontstonden, dank zij het nachtelijk tijdstip zonder stag natie in het „verkeer" te veroorzaken. De assistentie van de polltiebrandweer werd alleen ingeroepen door eenige bewoners van de Parkstraat, wier kelders onder water liepen. LEIDSCHE GEITENFOKVEREEN. Jaarlijksche tentoonstelling. Zaterdag heeft bovengenoemde vereenl ing haar jaarlijksche tentoonstelling gc- ouden on het Schuttersveld. Ingezonden rden ruim 50 gelten. De jury. bestaande 't de heeren Borst uit Hoogmaöe en Cle- ens uit Haarlemmermeer roemde de kwa- •eit der ingezonden dieren, in het bli nder van de ingezonden lammeren. Na «ring vielen de prijzen ten deel aan: Eenjarige geiten: le prijs L. v. d. Voet et geit. Christina: 2e pr.. A. Mulder met nnie; 3e pr.. P. de Groot met Sonja; 4e S. v. d. Zee met Lenie. Tweejarige geiten: le pr.. J. Schenke- ld met geit Coba; 2e pr., D. v. Bommel t Heintje; 3e pr. P. Hagemans met Nelly; pr. P. Hartman met Mientje. Overjarige geiten: le pr., C. Geugjes met it Henkie. Deze geit werd tevens kam- "en van Leiden: 2e pr. W. Mank met teta; 3e pr., C. Geugjes met Dora: 4e pr. van Leeuwen met Beb: 5e pr., Jac. Keij- rmet Sienie; 6e pr., Mej. Bekooy met Suze Lammeren: le or. J. v. Meizen met Ma- 2e pr., S. v. d Zee met Rietje: 3c or.. Ma»k met Annie: 4e pr., D. v Bommel tToos; 5e pr, H. Benschop met Geertrui; pr.. J. Tegelaar met Tonia; 7e or.. P. gemans met Dora; 8e pr., J. Jonk met ppie. a de klasse Overloopers waren slechts cc inzendingen, waarvoor één prijs be- ikbaar was; deze viel ten deel aan mej. kooy met geit Annie. Des avonds vond in het café van den "t v. Meizen de prijsuitreiking plaats. Na 'i'ng door den voorzitter, den heer C. Leeuwen, werd allereerst begonnen met uitreiking der prijzen van de op 9 Juli houden stalkeuring, waaraan is deel- omen door 23 leden. Hierna volgde de reiking der prijzen van de tentoonstel- Nsdat nog een tombola gehouden Weef men nog eenigen tijd gezellie P*-n. De Leidsche Geitenfnkvereenimng on oen goed geslaagde tentoonstelling ugzien. TENTOONSTELLING VAN OUDE LEIDSCHE STADSGEZICHTEN. De welbekende firma Burgersdijk en Niermans, Temrlum Salomonis heeft het plan opgevat cm ter gelegenheid van de Leidsche feestweek, met name gedurende het tijdvak van 29 Augustus6 September in een der bovenzalen van café-restaurant ..In den vergulden Turk" een tentoonstel ling van oude Leidsche stadsgezichten en kaarten uit eigen verzameling in te richten. De directeur de heer De? heeft daarbij het sympathieke denkbeeld gehad om het entrée-geld, dat 25 cents per persoon zal bedragen, geheel te willen afstaan aan het Carillon-comité. Mej. M. A. H. Pröpper alhier slaagde te Utrecht voor het examen Fransch L. O. Wij ontvingen het gedrukte jaarver slag over 1937 omtrent den Keuringsdienst van Waren voor het gebied Haarlem, tot welk gebied sedert de opheffing van dien dienst hier ter stede, ook Leiden en om geving behoort. Zaterdagmiddag is de 48-jarlge losser J. K. bii het lossen van een schip, liggende In den Zijlsingel, in het ruim van dat schip gevallen, waardoor de man zijn linkerpols brak en bovendien een hoofdwonde be kwam. De E. H. D. vervoerde hem naar het Academisch Ziekenuis. Zaterdagmiddag heeft bij een vecht partij in de Vestestraat de 41-jarige J. L met een stuk hout een klap op het hoofd gekregen, waardoor hij zoodanig verwond werd, dat hij ter behandeling naar het Academisch Ziekenhuis moest worden over gebracht. Hedenmiddag om 3 uur is de reeds vele jaren bestaande zaak in fournituren voorheen Manus Turksma N.V., Haarlem merstraat 157, na een grondige verbouwing heropend. De verbouwing, welke werd uit gevoerd volgens het ontwerp van den Haag- schen architect J. Kalf, omvatte de ver nieuwing van de voorpui en het geheele '.vinkelinterieur, dat tevens werd vergroot. Daardoor was het ook mogelijk uitbreiding le geven aan de collectie nouveauté's, w.o. vele van buitenlandsche huizen. Dat deze verandering een belangrijke verbetering beteekent. zal iedereen, die er kennis van neemt, volmondig erkennen. HANDELSREGISTER r* V!ER VAN KOOPHANDEL. 'iii! gingen f?- G. Los. „Het Oudste Kaashuis", "dztraat 207, Leiden. Uittredend Eige- J D. Groeneveld Jr. Wijziging han- taip in: G. Los. Het Oude Kaashuls. PWe e>enaar: G. Los. Leiden, [ed J Wieringa, Hooftstr. 67. Alphen Rijn. Kruideniers- en grutterswaren, .heden eigenaresse: wed. J. Wieringa d- Werff. Kammeraat, D. 32. Ter Aar. Timmer- hjf. Uittredend eigenaar: A. Kamme- Het bedrijf wordt voortgezet in den eener vennootschap onder firma, on- den naam: Firma A. Kammeraat. Ven- en: A. Kammeraat en P. Kammeraat, Aar. Bijvoeging uitgeoefend bedrijf: bemingsbedrijf, bouwkunde, handel in en bouwmaterialen in den meest rul- an. Prinses Beatrix blijft in Den Haag. Men meldt ons van officieele zijde, dat Prinses Juliana en Prins Bernhard heden voor ruim een week per auto op reis zijn gegaan. Het eerste doel is Aken, waar Prinses Armgard een kuur doet. Vandaar ligt het in de bedoeling een autotoer door Duitschland en Noord-Italië te maken. Het kleine Prinsesje zal dien tijd bij Haar Grootmoeder op het landhuis Ruigenhoek logeeren. DE ALGEMEENE TOESTAND. Het Tsjecho-Slowaaksche vraagstuk - De Tsjechische regeeringsontwerpen - Hitier ontvangt Balbo - Franco's antwoord spoedig verwacht - De Duitsche manoeuvres - De verhouding tus- schen Serven en Kroaten. Het beste, zoo wordt inzake het Sudeten- Duitsche probleem uit Praag gemeld, wat gezegd kan worden van de afgeloopen week is, dat wederom een week voorbijgegaan is, zonder dat het tot een breuk is gekomen. Het zou echter onjuist zijn te erkennen, dat men geen stap dichter is gekomen tot een overbrugging van den kloof. De aan wezigheid van Runciman heeft tot dusverre gewerkt als een rem op de extremisten van beide kanten. Er zijn echter aanwijzingen, dat Berlijn ongeduldig wordt en dat de Tsjechische nationalistische gevoelens eenigszins de overhand beginnen te krijgen. Aan Sudeten-Duitèchen kant is er niet de minste neiging tot matiging van de eischen en wanneer de Sudeten-Duitschers niet op zettelijk provcceerend zijn opgetreden, heb ben hun vrienden in Duitschland in hun plaats hun gevoelens gelucht door een campagne van uiterste heftigheid. Onder deze omstandigheden is de atmosfeer in het geheel niet gunstig voor onderhandelingen en kan de tijd een factor vormen, die in gunstigen of ongunstigen zin kan werken, al naar de ver van Praag werkende in vloeden. Runciman heeft besprekingen gevoerd met Sudeten-Duitsche industrieelen, ten einde hun standpunt te vernemen over den economischen toestand in het gebied der Sudeten-Duitschers en heeft het week-end doorgebracht bij prins Kinsky in Noord- Bohemen. Uit officieele Praagsche bron worden de volgende bijzonderheden van de regee ringsontwerpen ter oplossing van het na tionaliteitenprobleem genoemd De ontwerpen berusten op de grondwet. De regeering is van meening, dat de grond wet, wanneer zij vertegenwoordiging der verschillende nationaliteiten mogelijk maakt, dezen nationaliteiten de gelegen heid geeft haar wenschen kenbaar te maken. De bevoegdheid der provinciale besturen zal worden uitgebreid ten koste van die van de ministeries van binnenland- sche zaken, onderwijs, landbouw, 90- ciale voorzorg, handel, nijverheid en hand nijverheid. De provinciale landdagen zullen de tegenwoordige provinciale vertegenwoor digende vergaderingen vervangen. Deze landdagen zullen worden verdeeld in nationale afdeelingen. Duitsche afdee- lingen voor de kwesties, waarbil de Duit sche bevolking belang heeft en Tsjechische afdeelingen. Deze afdeelingen zullen de ga rantie hebben, dat haar besluiten niet on gedaan worden gemaakt door de landda gen, waarin zij een minderheid vormen. De uitvoerende organen der nationale afdee lingen zullen de „presidentschappen" zijn. De provinciale regeeringen zullen uit den landdag gekozen worden. Zij zullen bestaan uit leden der verschillende nationaliteiten voor de behandeling der vraagstukken, die deze nationaliteiten aangaan. Economische, sociale en financieele viaagstukken zullen door speciale commis sies worden behandeld. Er zullen waarborgen gegeven worden, die de onderdrukking van een nationaliteit door een andere onmogelijk maken. De Tsjechische minister voor sociale voor zorg, Necas, heeft tijdens een betooging te Cesky Krulov het woord gevoerd en bij die gelegenheid met name verklaard: „Thans is de propaganda van den vijand er op gericht te bewijzen, dat er conflicten bestaan tusschen de regeering en het par lement, tusschen het parlement en de be volking en tusschen de regeering en andere belangTijke organismen der republiek. Deze propaganda werkt vergeefsch. Het is juist, dat er verschillende opvat tingen bestaan in den boezem der politieke partijen, die de regeering vormen. Het zou bedroevend zijn. indien dit in een demo- cratischen staat niet het geval was. Toch is het geheele Tsjecho-Slowaaksche volk zonder onderscheid van klasse eensgezind, wanneer het groote vitale kwesties betreft, die van belang zijn voor de republiek. Het volk van Tsjecho-Slowakije is eenparig wanneer het er om gaat de democratische beginselen van de grondwet te behouden. Voor allen, aldus minister Necas. zijn de verdediging van ons land en de verdediging van onze grondwet heilige plichten. De vijanden van de democratieën ver gissen zich. wanneer zij de krachten der democratieën onderschatten en wanneer zij slechts wijzen op de moeilijkheden, waarop deze stooten. Hitier heeft op den Obersalzberg den Italiaanschen luchtmaarschalk Italo Balbo ontvangen, in gezelschap van talrijke auto riteiten. Het bezoek duurde ruim ander half uur. waarna, na een hartelijk af scheid, Balbo per auto naar Italië vertrok. Volgens den correspondent van de Sunday Times" te Berlijn had Balbo van Mussolini de opdracht medege- kregen, te Berlijn nauwkeurige mede- deelingen over de militaire maatregelen De Karimata beschadigd. (Van onzen specialen verslaggever). Het pechduiveltje heeft Zondagavond de Karimata parten gespeeld. Een van de zware emmerkettingen is van de s lens geloopen. Er was slijtage ontstaai^ tengevolge van het langdurig ononder broken werken. Nu ligt men dus op het nieuwe terrein en moet noodgedwongen rusten, een tegenslag waarop men niet gerekend had en die zeer slecht past nu de tijd dringt. Het goud moet nu binnen 14 dagen ge vonden worden en als men tegenslag heeft, gaan weer vele kostbare uren ver loren. Zondagnacht nog zijn de noodige repa- ratie-onderdeelen op Terschelling aan gekomen. Hedenmiddag was de schade nog niet hersteld. te verkrijgen en tot gematigdheid en voorzichtigheid aan te manen". Balbo zou voorts tegenover Göring en Hess uiting gegeven hebben aan de sympathie van Italië voor het Duitsche standpunt ten aanzien van Tsjecho- Slowakije, doch ook verklaard hebben, dat Italië geen enkel belang zou heb ben bij een eventueel conflict, ontstaan door een overhaaste actie in Midden- Europa". Reuter verneemt, dat in Londen de verzekering is ontvangen, dat generaal Franco binnen enkele dagen zal ant woorden op het Britsche voorstel tot terugtrekking der vrijwilligers uit Spanje. De Duitsche manoeuvres blijven de aan dacht trekken van de Britsche pers. De „News Chronicle" verklaart, dat officieele kringen te Londen gisteravond voor het eerst hun onrust lieten blijken. De „Daily Telegraph" schrijft, dat Duitschland niet verbaasd moet zijn, dat zijn buren een zekere onrust aan den dag leggen. Het is misschien normaal manoeu vres te houden, het aanleggen van verster kingen in het Rijnland te versnellen en reservisten onder de wapenen te roepen, doch het is niet normaal de recruten mede te deelen dat zij niet op den vastgestelden datum naar huis kunnen gaan en alle man nen beneden 65 jaar te verbieden het land te verlaten. Ook is het niet normaal alle officieren te gelasten zich gereed te hou den voor den dienst, doktoren en genees kundig personeel beperkingen op te leggen wat betreft verplaatsing en de burgerbe volking te bevelen zich bij de politie aan te melden voor speciale diensten. Niet alleen in het oog van buitenlanders, doch ook in het oog van Duitschers hebben deze maat regelen den schijn van mobilisatie. Een ge ruststellend feit is echter, dat alles in het openbaar geschiedt. De Duitsche autoriteiten mogen ontken nen, dat dit een kwade beteekenis heeft, doch zij moeten zich bewust zijn, dat zij in het verleden reden hebben gegeven tot ongerustheid. Niemand ontzegt Duitsch land het recht zijn legers te oefenen, doch in verband met de zenuwachtige spanning, welke thans bestaat zouden zouden minder opmerkelijke maatregelen aan te bevelen geweest zijn. De „New York Times" schrijft, dat Hitier thans door daden de alarmeerende geruch ten, welke in Europa in de afgeloopen drie weken de ronde hebben gedaan, bevestigt. Het moet beschouwd worden als een ant woord op de mobilisatie van Tsjecho Slo wakije in Mei j.l. Ook wil Hitier het wapen, dat hij heeft gesmeed beproeven. Tenslotte schrijft het blad, dat nooit militaire manoeuvres zoo gevaarlijk en uit dagend zijn geweest, dan thans, in een zóó oververhitte internationale atmospheer. De leider der Kroatische Boerenpartij Matsjek is gistermiddag te Belgrado aan gekomen Hij werd langs de heele spoor lijn tusschen Zagreb en Belgrado door de landelijke bevolking jubelend begroet en te Belgrado door een zeer groote menigte toe gejuicht. Men is v%n meening. dat deze triomf tocht een positieven stap beteekent in de richting der verdere ontwikkeling van de Servisch-Kroatische betrekkingen en ver klaart. dat de wijze van ontvangst een be wijs vormt voor de tevredenheid, welke over zijn politiek heerscht. Matsjek heeft een toespraak gehouden, waarin hij uiteenzette, dat zijn bezoek aan Belgrado moet leiden tot een overeenkomst tusschen de Serven en de Kroaten. Hij zeide, dat het Servische en het Kroa tische volk in overeenstemming met elkan der hun toekomst en hun geluk zullen or- ganiseeren tot voldoening van allen. Naar aanleiding van deze redevoering merkt men in politieke kringen op, dat Matsjek dezen keer nog vermeden heeft in het openbaar uiteen te zetten, waaruit de eischen der Kroaten bestaan, die door de Serven zouden moeten worden aanvaard, BINNENLAND. Het onweer van Zaterdagavond. (2e Blad)', De opleiding tot reserve-officier; een com missie van advies ingesteld. (Binnen land, 2e Blad). Drama in Haagsch ziekenhuis; één doode (Gemengd, le Blad en Laatste Berich ten, le Blad). H. Ms. Gelderland bestaat 40 jaar op 28 September a.s. (2e Blad). BUITENLAND. De voorstellen der Tsjechische regeering inzake het minderheden-probleem. lste Blad). Balbo door Hitier ontvangen; Mussolini zou op matiging aangedrongen hebben (le BI.) Vliegramp van Tsjechisch verkeerstoestel zeventien dooden. (Luchtvaart, le BI.). Recordvlucht van het Duitsche vliegtuig „Condor"; New-YorkBerlijn binnen 20 uur. (2e Blad). Britsche militaire vliegboot verongelukt; zes dooden. (Luchtvaart, 2e Blad). Duitsch-Amerikaansche geregelde trans atlantische luchtdienst (Luchtvaart, le Blad). ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN EERSTE BLAD. Voor morgen wordt geen regen van beteekenis meer verwacht. De lucht zal aan vankelijk gedeeltelijk be wolkt zijn, doch later zal de bewolking waarschijn lijk weer toenemen. De temperatuur zal in het Noorden van het land nog iets dalen. Overigens zal zij weinig veranderen. De wind zal aanvanke lijk nog met zwakke tot matige kracht uit het Noordwesten waaien, doch later veranderlijk worden. opdat een volledige overeenstemming tus schen alle Serven en Kroaten kan worden verwezenlijkt. De 75-jarige Mgr. Hlinka. de leider der autonomistische Slowaaksche volkspartij, die lijdende is aan een maagziekte, heeft thans ook longontsteking. Nadat zijn toe stand zeer verergerd was. luiden de laatste berichten weer iets gunstiger. Hij schijnt echter zeer zwak te zijn. De besprekingen tusschen Hongarije en de Kleine Entente zijn, voor zoo ver Hon garije. Roemenië en Zuidslavië betreft, in een definitief stadium getreden. De par tijen zijn het er over eens geworden, dat aan den eenen kant een gemeenschappe lijke verklaring zal worden uitgegeven in de kwestie der erkenning der rechtsgelijk heid van Hongarije op bewapeningsgebied en aan den anderen "ant, dat verklaringen zullen worden afgelegd betreffende ver plichtingen in den geest van het Kellogg- pact. Het accoord tusschen Hongarije en de Kleine Entente zou eerst van kracht wor den na de regeling van de minderheden- kwestie in Tsjecho-Slowakije. Praag is uit- genoodigd zich bij de aangenomen formule aan te sluiten. Men verwacht, dat een gun stig resultaat der onderhandel'-"^n voor de deur staat. Na een verblijf van zeven weken in Italië is de president der Poolsche republiek, Moscicki, naar Polen teruggekeerd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1938 | | pagina 1