BUITENLAND
VRIJDAG 5 AUGUSTUS 1938
No. 24036
STADSNIEUWS
Pastoor Perquin
overleden
Karimata heelt
weer tegenslag
„NAAR BUITEN'
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
Militair vliegtuig
neergestort.
J
79sfe Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Opnieuw een zand
verschuiving
De laatste ronde
Dit nummer beslaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
Hevig onweer boven
Zuid-Engeland.
verwacht
De bestuurder
ernstig gewond
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 Ctsr J)5T regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
■Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 cts*t porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque.' en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd sijn:
per 3 maanden t. 3.35
per week .V f. 0.18
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f0.80 per 3 oind-k
VERONGELUKTE MILITAIR
TERAARDEBESTELD.
Onder groote belangstelling had gister
morgen te Leidsohendam de teraarde
bestelling plaats van het stoffelijk over
schot van den milicien A. J. Enze, die te
Katwijk aan Zee bij het zwemmen is ver
dronken.
De plechtige uitvaartdienst, zoowel ln de
kerk als op de begraafplaats, werd geleid
door pastoor Floor.
Op het kerkhof waren behalve talrijke
familieleden en vrienden aanwezig kapitein
Belgraver van het 4e regiment infanterie
alhier, benevens een sergeant en milicien
van dit regiment; verder wethouder Smits.
De kist. welke gedekt was met een krans
van de R.K. Voetbalvereenlging A.V.V..
werd door leden van die vereeniging graf
waarts gedragen. Toen de kist was neer
gedaald, sprak pastoor Floor woorden van
afscheid en troost.
De heer van der Togt bracht hierna
dank voor de betoonde belangstelling.
MAXIMUMSNELHEID H. T. M.
Bii beschikking van den Minister van
Waterstaat is bepaald, dat, met wijziging
in zooverre van de beschikking van 13
Maart 1934, de grootste toegelaten snel
heid van vervoer voor den tramweg van
's-Gravenhage over Wassenaar naar Lei
den nader wordt vastgesteld op 60 K.M.
per uur.
PLANTSOENCONCERTEN.
De Muziekvereeniging „6 R.V.A." heeft
onder begunstiging van mooi weer, de
concertenreeks van den Bond van Leidsche
Harmonie en Fanfare Vereenigingen voor
dit jaar weer gesloten.
De Bond kan ook dit jaar weer dankbaar
I irug zien op het verloop van deze popu-
iire concerten.
Dat deze concerten, welke nu gedurende
een zevental jaren gegeven worden, ln po
pulariteit winnen, is af te leiden uit het
leit, dat er niet alleen steeds véél luiste
raars zijn, ntaar dat er ook veelvuldig
dezelfde luisteraars komen en dat iedereen
de grootst mogelijke stilte in acht neemt.
Een woord van dank aan de trouwe
luisteraars is dan ook zeer zeker op zijn
plaats. Verder een woord van dank aan de
politie, die het. gelukkig nooit moeilijk
heeft gehad, den Plantsoenopziohter met
zijn staf en tenslotte aan het gemeente
bestuur, dat de muziekvereenigingen in
staat stelde deze concerten te geven.
De Harmonie „Crescendo" uit Alphen
a/d. Rijn, zal op Dinsdag 9 Augustus a.s..
aanvang 8 uur een concert geven in het
Plantsoen (Musis Sacrum).
Het programma luidt:
1. Kaiser Friedrich-marsch, Friedemann;
2. Ouverture „Zampa", F. Herold; 3. „La
Housarde", Valse Militaire, L. Ganne; 4.
Auf-und Abzug der Gnomengarde, Charack-
terstück. E. Watzlaff: 5. Ballet d'Isoline (5
deelenl. A. Messager; 6. Marche des Héros,
H. NichoUs; 7. Ouverture „Raymond" A.
Thomas; 8. Standchen, Jonny Heykens; 9.
•L' Patineurs", Walzer. E. Waldteufel: 10.
Soldiers in the Park, Marsch. L. Monckton.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen
Fa Wed. H. C. Timmer, A 67, Woubrug-
ge. Smederij, Overleden eigenaresse: Wed.
H. C. Timmer—Klaarman.
G van Staveren, A. 29, Leimuiden. Var
kenshandel. Overleden eigenaar: G. van
Staveren. Wijziging handelsn. in: Wed. G
van Staveren. Nieuwe Eigenaar: A. J. van
StaverenCats.
Te Rotterdam is gisteravond 73
jaar oud in het St. Franciscuszieken-
huis overleden pastoor L. H. Perquin,
voorzitter van den Katholieken Radio-
Omroep.
Voor nadere bijzonderheden zie men el--
ders in dit Blad.
Het vierde kanon opgebaggerd.
De hoop dat men vannacht op de
plek van het goud zou aankomen met
de „Karimata" is niet in vervulling
gegaan. Wel was men waarschijnlijk
vlak hij die plek, hetgeen bleek uit de
vondst van een groot kanon. Ook wer
den andere voorwerpen opgehaald, wel
ke er op wezen, dat men zich boven het
wrak, vermoedelijk zelfs boven het ach
terschip, bevindt. Vannacht is echter
opnieuw een zandverschuiving voorge
komen met als gevolg dat men weer
een stukje terug moest. De verschui
ving is gelukkig niet van ernstigen
aard. Verwacht wordt dat men spoedig
weer op de oude plek zal zijn.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Naar ontspanning inzake het Japansch-
Russische conflict? Runciman's be
sprekingen te Praag Tsjechische
aviateurs worden gestraft.
Lijkt eenerzijds in het Japansch-Rus-
sische conflict een aanmerkelijke ontspan
ning te zijn gekomen door het bericht, dat
Japan aan Moskou heeft verzocht de vijan
delijkheden te staken, terwijl ook het con
tact hersteld is door persoonlijke bespre
kingen tusschen Litwinof en den Japan-
schen ambassadeur te Moskou SjigeTmitsoe
men zie elders anderzijds werken de
berichten omtrent onafgebroken nieuwe
Russische bombardementen, die hedenmor
gen plaatsvonden, weer zeer verstorend;
Men leeft dus tusschen hoop en vrees!
Men ontkomt thans echter niet aan de ge
dachte, dat de Japansche regeering wel
licht in verband met den strijd in China
terugkeer van de rust wenscht en dat Rus
land door de herhaalde nieuwe aanvallen 't
terugtrekken der Japansche troepen wil
trachten te bespoedigen. Of heeft het mis
schien toch verdergaande doeleinden op het
oog?
Ook dat zou '^Ijtszins onwaarschijnlijk
zijn.
Buitenlandsche waarnemers te Moskou
gelooven, ondanks een oorlogszuchtige
stemming der bevolking, niet. dat de U. R.
S. S. een oorlog onvermijdelijk acht, of-
sohoon de toestand ongetwijfeld is.
Over het geheel valt er dus nog geen
peil op te trekken, waarheen de situatie
zal leiden.
De „Times" schrijft in het commentaar,
dat het schijnt, dat men te Tokio meer ver
langt tot een regeling te komen dan Mos-
Geslaagd voor de acte Fransch L. O.
heer A. Winkelmolen, opgeleid door
mevr. A. Spijker, Gangetje 1. alhier.
Dr. E. F. Jacobi alhier komt als Nr. 1
?oor op een voordracht ter benoeming van
leeraar in de natuurlijke historie aan
het Gymnasium te Sneek.
De deelnemers, die op Woensdag 27
Juli j.l. van hier per extra ziekentrein naar
Lourdes (Frankrijk) vertrokken, zijn he
denmiddag alhier terug gekeerd.
De kinderen van de leden der Leid
sche Werkloozenvereeniging. zullen ajs.
Mpandag worden onthaald op een uit
gaansdag naar het terrein der Leidsche
Duinwatermij. te Katwijk, dat daartoe wel
willend beschikbaar is gesteld.
Het schildersbedrijf „De Schilder" van
den heer N. van Groeningen Jr- is met in
gang van heden verplaatst van Morsch-
straat 29 naar het aangrenzende perceel
31, waar het een veel ruimere behuizing
heeft gevonden.
De heer van Groeningen stamt uit een
e<Mt schildersgcslacht: zijn overgrootvader
"ad reeds een zaak in verfwaren, glas en
chemicaliën en na zijn dood werd de zaak
sieeds op denzelfden voet voortgezet, ach
tereenvolgens door zijn zoon, kleinzoon en
jchterkleinzoon. Alvorens de heer van
doeningen Jr. in het pand nr. 31 zijn in-
trek
nam, werd het inwendig geheel ver
bouwd
-Pe speldjesdag, welke hier morgen zal
weiden gehouden ten bate van het speel-
t^werk, komt niet de ver. „Westerkwar-
»;F alleen ten goede, doch de geheele
^idsche Speeltuinfederatie
Vorige week is de laatste
ronde van onze zoo alge
meen gewaardeerde prijs-
vragenserie „Naar Buiten"
ingegaan: in ons Blad van
Zaterdag j.l. publiceerden
wij de derde en laatste route
en op de 1ste pagina van het
3de Blad van heden druk
ken wij haar nogmaals af.
De voorwaarden zijn de
zelfde als bij de eerste en
tweede prijsvraag, terwijl
wij ook nu weer dertien
geldprijzen in totaal
f. 100 beschikbaar stelleh
voor de goede oplossers.
De oplossingen kunnen
tot Maandag 22 Augustus
a.s. nam. 4 uur, onder het
motto „Naar Buiten" wor
den gezonden aan de Re
dactie van ons Blad.
De namen, der prijswin
naars en de juiste oplossing
zullen worden gepubliceerd
in ons Blad van Zaterdag
27 Augustus a,s.
kou Indien de Sovjet-unie werkelijk lust
tot oorlogvoeren heeft, dan zou men geen
beter oogenblik kunnen uitkiezen, om Ja
pan een slag toe te brengen, aldus dit blad.
Indien men den toestand bestudeert, dan
komt men wederom tot de conclusie, dat
vermoedelijk de Japansche troepen het ini
tiatief hebben genomen, hetgeen waar
schijnlijk alleen is toe te schrijven aan den
avontuurlijken geest van de Japansche su
balterne officieren.
Het Japansche blad „Myako" verklaart,
dat zoo lang de Sovjet-troepen op hun eigen
gebied blijven, de tegenwoordige onrust
tot een einde kan komen, zonder dat het
tot een groot conflict tusschen Japan en
Sovjet-Rusland behoeft te komen, omdat
Japan niet in het minst de bedoeling heeft
Sovjet-troepen op hun eigen gebied aan te
vallen. Het blad is voorts van meening, dat
het voor beide landen het verstandigste is
de Sovjet-Russisch-Mandsjoerijsche grens
af te bakenen. Japan heeft niet de bedoe
ling zich in de binnenlandsche structuur
der Sovjet-Unie te mengen.
Donnadieu schrijft in „L'Epoque" dat,
indien het Japansche voorstel tot het sta
ken der vijandelijkheden zou worden aan
genomen. dit het dubbele voordeel zou
hebben, dat de geesten gekalmeerd zouden
worden en de plaatselijke militaire auto
riteiten geen initiatief meer zouden kun
nen nemen. Het kan moeilijk zijn een
overeenstemming tot stand te brengen,
doch het voornaamste is, dat een eind
wordt gemaakt aan dergelijke grensinci
denten. Verder is hij van meening. dat
Japan te veel de handen vol heeft in
China, om de actie van Rusland en in
Europa lam te kunnen leggen. Misschien
wordt op de heuvels van Tsjangkoefeng
het lot van Tsjecho-Slowakije beslist, want
alles hangt in de tegenwoordige wereld van
elkaar af.
Leon Blum schrijft in de „Populaire", dat
men niet moet vergeten, dat Duitschland
volgens de letter of den geest van het
verdrag, waarmede het met Japan verbon
den is, genoopt zou kunnen worden, wan
neer Japan in strijd komt met de Sovjet-
Unie, gewapende bijstand te verleenen
door de Europeesche grenzen van de
Sovjet-Unie aan te vallen In dit geval zou
Frankrijk ook in het conflict betrokken
worden.
Nog een andere veronderstelling doet
zich voor. n.l. dat Duitschland de Sovjet-
Unie voldoende acht vastgehouden in
Azië, om te wagen met krachtige hand in
te grijpen in de Tsjechische kwestie.
Ook in dit geval zou Frankrijk in het
conflict betrokken worden De verschil
lende verdragen zouden aldus leiden tot
een algemeenen strijd.
Lord Runciman is te Praag met zijn ne-
teligen arbeid begonnen inzake het vinden
van een mogelijk compromis over het Su-
deten-Duitsche vraagstuk. Men kan zich,
alvorens hij eventueel tot een oplossing
kan komen, voorbereiden op de noodige
„ups" en „downs".
Na gistermorgen beleefdheidsbezoeken
gebracht te hebben bii den premier Hodza
en den minister van Buitenlandsche Zaken
Benesj heeft hij gistermiddag om 5 uur de
Sudeten-Duitsche afgevaardigden ontvan
gen.
Op den drempel van het hotel werden
zij begroet door Henderson, den gewezen
Engelschen waarnemer in Tsjecho-Slowa
kije. die thans is toegevoegd aan lord Run
ciman. Hij begeleidde hen terstond naar
de vertrekken van der Engelschen staats
man. Ook dit bezoek beuaalcle zich nog
tot het uitspreken van beleefdheidsformu
les. Politieke aangelegenheden kwamen
Tegen 9 uur des avonds kwamen de ge
delegeerden dei- partij van Henlein op
nieuw bij het Alcron-hotel, waar zij een
Engelsche vertaling van het memorandum
inzake de eischen der Sudeten-Duitsche
partij aan Runciman's medewerker Stop
ford overhandigden. Zij voerden tot
halftwee in den nacht besprekingen met
Runciman en zijn helpers.
Volgens Havas zou Lord Runciman ook
spoedig de vertegenwoordigers ontvangen
der Duitsche sociaal-democraten, wier de
legatie zou staan onder leiding van hun
voorzitter Jaksch.
De Amerlkaansche ambassadeur te Ber
lijn Hugh Wilson, is gistermorgen te Praag
aangekomen. Hij maakt in Tsjecho Slowa
kije een studiereis. In politieke kringen
hecht men aan deze reis vrij groote be-
teekenis.
Het Tsjecho-Slowaaksche Telegraaf
Agentschap Ceteka publiceert inzake het
vnegen van Tsjechische vliegtuigen over
Duitsch grondgebied een communiqué,
waarin gezegd wordt, dat op 3 Aug. tijdens
een oefenvlucht ln Oost Bohemen, drie
Tsjecho Slowaaksche vliegtuigen verdwaald
zijn. Zij hebben gevlogen boven de Duit
sche stad Kladsko. Als gevolg van het Duit
sche protest daartegen heeft de Tsjechi
sche minister van Buitenlandsche Zaken
hierover zijn leedwezen betuigd. De avia
teurs, die het incident hebben veroorzaakt,
zullen gestraft worden.
De uitleg, welke gegeven is en de be-,
lofte van straf, heeft de Duitsche pers in-
tusschen nog niet voldaan.
De „Völkische Beobachter" noemt dit
„leugenachtige uitvluchten van de Tsje
chische regeering" en de „Berliner Bör-
senzeitung" is van meening „dat de ver
ontschuldigingen en beloften van straf
niets waard zijn". Het „Berliner Tage-
blatt" eischt tenslotte bestraffing van de
Tsjechische hoofdofficieren.
De intergouvernementeele vluchtelin-
gencommissie heeft te Londen onder voor
zitterschap van Lord Winterton haar laat
ste bijeenkomst gehouden. Na afloop der
debatten verklaarde Lord Winterton. dat
de commissie opnieuw bijeen zal worden
geroepen in het najaar, zoodra de directeur
■•an het bureau, George Rublee, in staat
zal zijn. verslag uit te brengen, na zich met
de minderheden in Duitschland in ver
binding te hebben gesteld.
BINNENLAND.
Weer zes slachtoffers van het water (3de
Blad).
Pastoor L. H. Perquin is overleden (3de
Blad).
BUITENLAND.
Japan verzoekt staking der vijandelijk
heden; intusschen duren de Sovjet-
Russische aanvallen voort, (lste Blad).
Belangrijke besprekingen te Moskou tus
schen Litwinof en den Japanschen
zaakgelastigde Sjigemitsoe; deur niet
gesloten voor verdere onderhandelin
gen (1ste Blad).
Hevige onweders in Frankrijk en Engeland
(Buitenland, 1ste Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
ENGELAND.
Grootscheepsche luchtverdedigings
oefeningen.
Een donderstorm van buitengewone
hevigheid woedde gisteren boven het
Zuiden van het land en begaf zich in
Oostelijke richting. Overal liet hij spo
ren na tengevolge van bliksem-inslag
en zwaren regenval. Het treinverkeer
moest worden onderbroken en tal van
wegen zijn onbegaanbaar geworden
door overstroomingen.
Te Exmouth staan de hoofdstraten tot
bijna manshoogte onder water. Er wordt
gemeld, dat het hier en daar ook gehageld
heeft. Omstreeks het middaguur hebben
vele automobilisten de koplichten van hun
wagens moeten inschakelen. Vele huizen
werden door den bliksem getroffen, ter
wijl veel vee om het leven is gekomen.
Het onweer verplaatste zich zeer langzaam
en stortte zich gedurende twaalf en meer
uren boven dezelfde plaats uit. Ook het
telefoonverkeer had hieronder te lijden. De
landbouwers leden ernstige verliezen, daar
de te velde staande gewassen door den
hagel zwaar werden geteisterd. Alleen reeds
in Devonshire en Cornwall werden zeventig
telefoonkantoren uitgeschakeld. Het on
weerde zóó hevig, dat het op een bombar
dement geleek, terwijl iemand, die pas uit
het Verre Oosten is teruggekeerd, den
storm vergeleek met een taifoen.
Van stad tot stad komen berichten
binnen, waarin het noodweer het ergste
wordt genoemd van de laatste jaren.
Zelfs zeer oude mensehen herinneren
zich niet een zoo hevig noodweer be
hebben beleefd.
Vandaag en morgen zullen in het grootst
deel van Oost- en Midden-Engeland tucht
oefeningen worden gehouden, in den loop
waarvan de luchtverdedigingsmiddelen
grondig op de proef zullen worden gesteld.
De oefeningen zijn van grooteren omvang
dan ooit tevoren en er zal door ongeveer
900 vliegtuigen aan worden deelgenomen,
alsmede door ongeveer 17.000 artilleristen
en geniesoldaten. In den nacht zullen ge
durende de 48 uur van schijnaanvallen op
de kust tusschen de Theems en de Humber
meer zoeklichten in actie zijn dan sedert
den wereldoorlog het ceval is geweest. Van
het korps waarnemers zullen 3000 tot 4000
onbezoldigde vrijwilligers 48 uur lang on
afgebroken dienst doen.
Het is te verwachten, dat het
warme weer zal aanhouden, ech
ter met grootere kans op onweers
storingen dan de laatste dagen.
BRAZILIË.
Alle Zionistische organ>sat;es
ontbonden.
President Betulio Vargas heeft een decreet
uitgevaardigd, waarbij alle Zionistische
Inlet ter sprake. Over een bezoek van Hen- centra in geheel Brazilië worden ontbon-
lein aan Runciman werd niet gesproken. !den.
j Vanmorgen omstreeks half- E
E elf heeft een vliegongeluk
E plaats gehad te Soesterberg. §j
§j De sergeant-leerling-vlieger
E B. Anderweg uit Soesterberg, E
E was opgestegen in een Kool- E
E hovenvliegtuig, F.K. 51, voor
het uitvoeren van zooge-
E naamde laplandingen. Bij
E één dezer manoeuvres ver-
loor het toestel teveel van E
E zijn snelheid, waardoor het
E is afgegleden. Het vliegtuig j
S stortte van 50 M. hoogte om- E
E laag en sloeg bij de schiet- E
j| banen tegen den grond. E
E De machine werd vernield. §j
H Vrijwel onmiddellijk na het
E ongeval waren de dokter var E
E het vliegveld en de hulp-
E dienst der luchtvaartaf dee- 1
H ling bij het wrak van het E
vliegtuig aanwezig. De vlie-
E ger lag bewusteloos te mid- E
den van het verongelukte
E toestel, doch hij bleek er 1
E nog vrij goed te zijn af ge-
E komen. Hii heeft een ern-
E stige hoofdwonde en een E
kaakfractuur opgeloopen.
E Per ziekenauto is hij naar
E het militaire hospitaal te E
E Utrecht vervoerd.
^"IIIHtllllllllllllllllllll """llllllHII'll'lllllllllltlllllllillllllllllSÏ
PALESTINA.
Mijn tot ontploffing gekomen.
Zes Joodsche arbeiders, o.w. twee vrou
wen, werden gedood en elf gewond, toen
een vrachtwagen, waarmede zij van hun
veldarbeid terugkwamen, op een weg bij
Kovesh Sjaron op eer verborgen mijn liep.
De wagen werd geheel vernield.
Volgens een telegram uit Haifa werd de
Joodsche bestuurder van een vrachtwagen
van een der regeeringsdiensten by Athlit
in een hinderlaag gelokt en doodgeschoten.
