Buitenland
7te Jaargang
WOENSDAG 3 AUGUSTUS 1938
No. 24034
STADSNIEUWS
KEI VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
GEMENGD NIEUWS
De Russisch-Japansche
spanning
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
verwacht
VACANTIE-ADRES
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets.'per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bU maximum aantal woorden
Tan 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10, ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noord eind* plein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque-, en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
DE JUBILEUMFEESTEN.
Teneinde een zoo groot mogelijk aantal
stadgenooten in de gelegenheid te stellen
daarvan te genieten, heeft de Jubileum
oommissie besloten tijdens den nationalen
liederavond op Vrijdag 2 en de Kinder
aubade op Zaterdag 3 September op „Den
Burcht" in de naaste omgeving een viertal
luidsprekers op te stéllen, zoodat ook
die wegens gebrek aan ruimte, niet meer
tot „Den Burcht" kunnen worden toe
gelaten. van den zang kunnen profiteeren.
De luidsprekers worden geplaatst op de
Aalmarkt. Hoogstraat, Vlschmarkt en
Botermarkt.
AQUARIUM EN TERRARIUMHOUDER-
YEREENIGING „NATUURGENOT".
Gisteravond hield bovengenoemde ver-
eenlging in Huize „Feenstra" haar maan-
delijkschen clubavond.
Na afhandeling van het huishoudelijke
gedeelte waaronder behandeling van den
beschrijvingsbrief voor het in September te
houden congres van den Ned. Bond van
Aquariumvereenigingen hield de heer A B.
Donk een causerie over „Het inrichten
van een aquarium".
Ter verduidelijking werd ter plaatse een
aquarium ingericht. Met het oog op de in
het voorjaar te houden tentoonstelling
had deze lezing de volle aandacht der aan
wezigen.
In de pauze werden het beplante aqua
rium benevens enkele visschen gratis ver
loot. Na de pauze besprak de heer Kusten-
sen het voornaamste uit de vakliteratuur.
Tot besluit werden de kweekresultaten
besproken.
Te circa 11.15 sloot de voorzitter deze
geanimeerde vergadering.
GEBOUW DER VOORMALIGE BANK-
ASSOCIATIE VERKOCHT.
Ned. Middenstandsbank zal er haar
intrek nemen.
Naar wij vernemen zal het kantoor Lei
den der Nederlandsche Middenstandsbank
N.Y binnenkort worden overgeplaatst van
Turfmarkt 8 naar Breestraat 6163 den
zetel der voormalige Bank-Associatle N.V..
welke onderneming reeds geruimen tijd
geleden is overgenomen door de Incasso-
bank N.V.
Het oand aan de Breestraat is gisteren
ten behoeve der Middenstandsbank aan
gekocht.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week f.0.18
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden 4- portokosten.
(voor binnenland f.0 80 per 3 mnd.>
Het vliegongeluk bij Rijswijk.
Toestel raakte in een vrille.
Omtrent het vliegongeluk bij Rijswijk
vernemen wij nog dat de Koolhoven-
machine van Ypenburg, de F.K.D., voor
een proefles van de Nationale Luchtvaart-
school was opgestegen met een leerling en
een instructeur. De militaire machine, die
uit 6oesterberg afkomstig was en eenigen
tijd op Ypenburg had vertoefd, heeft toen,
aldus verklaarde ons de instructeur van
het NDB.-lestoestel, de F.K.D. gebruikt
als oefen-object.
De F.K.D. vloog op 50 M. hoogte en de
militaire machine vloog lager. Eenige ma
len voerde de militaire machine toen een
oefening uit, waarbij de bestuurder het
toestel scherp naar boven trok. Tweemaal
ging dit goed. doch bij de derde oefening
kwam de machine in een vrille en stortte
naar beneden.
De inzittenden van het N.L.S.-toestel
zagen het ongeluk gebeuren en keerden
naar Ypenburg terug, waar zij onmiddel
lijk den commandant van de luchtvaart-
afdeeling Soesterberg waarschuwden en
hulp uit Delft requireerden.
Omtrent de oorzaak van het vliegongeval
staat op dit oogenblik nog niets vast. Het
onderzoek is nog in vollen gang.
Luitenant Swartjes stond bekend als een
zeer goed vlieger en was als instructeur
werkzaam. De verongelukte machine was
een lestoestel. De vraag Is nog, of luite
nant Swartjes de machine bestuurde dan
wel de leerling-vlieger Verheyen, onder toe
zicht van luitenant Swartjes. Wat den toe
stand van leerling-vlieger Verheyen be
treft, vernemen wij nog, dat deze een
zware hersenschudding heeft bekomen en
verschillende verwondingen aan het gelaat
Echter zou er, aldus werd ons medege
deeld. geen oogenblik levensgevaar meer
aanwezig zijn. Van de zijde van het vlieg
veld Ypenburg werd nog medegedeeld, dat
de aanwezigheid van het Koolhoventoestel
louter toevallig was en dat beide machines
in geen enkel verband ln de lucht vlogen.
DOODELIJKE VAL.
Gisterochtend Is de 25-jarige leidekker K„
die een reparatie verrichtte op het dak van
de Rosastiehting te Neerbosch, uitgegleden
en van groote hoogte op den grond geval
len. De man werd dood opgenomen.
LEIDSCHE WERKLOOZEN VEREENIGING
<L. W. V.).
Vischwedstrijd.
Begunstigd door zeer fraai weer hield
bovengenoemde vereeniging een vischwed-
itrijd op de Kagerplassen. Er werd 2x2
uur gevischt. De vangst was over het alge
meen vrij goed te noemen.
Het bestuur kon zijn leden weer verblij
den met zeer vele fraaie prijzen, welke
door de Leidsche Winkeliers (sters) gratis
beschikbaar waren gesteld.
De prijswinnaars waren als volgt: ie prijs
A. J. Eradus, tevens extra prijs voor groot
ste aantal; 2e prijs C. Boot; 3e prijs D. v
Berkel, tevens extra prijs voor de grootste
roorn; 4e prijs K. Molenaar, tevens extra
prijs grootste bliek; 5e prijs G. Dubbelman;
te prijs H. v. d. Heyden; 7e prijs H. Voge
lenzang; 8e prijs Chris de Vos; 9e prijs A.
üieuwenhuizen; 10e prijs D. Bergman; 11e
prijs G Wagenmaker; 12e prijs W. Poel-
geest: 13e prijs J. v. d. Son; 14e prijs P.
Smit; 15e prijs A. Wortman; 16e prijs N.
Kromhout; 17e prijs A. Olievier; 18e prijs
Florijn; 19e prijs W. Filipse; 20e prijs J.
Roefstra enz., enz.
Het bestuur heeft zijn leden een prach-
tlgen dag bezorgd.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen.
C, D, van Veelen v h. A. Buijs. Caligula- 1
straat 3. Katwijk, kaashandel. Het zaak
adres is gevestigd: Vestestraat 27. Leiden.
P. Moolenaar en Zonen, Hoofdstraat 129
Bassenhelm. bloembollenkweekerii en ex-
oorthandel. Het bedrijf der ontbonden ven-
"oo'schap onder firma wordt voortgezet
door den heer P. Moolenaar onder den
Mam: p, Moolenaar en Zonen.
EEN ROEKELOOS REPARATEUR.
De eigenaar van een sigarenmagazijn op
den hoek van de Wllhelminastraat en de
Pieter Langendijkstraat te Amsterdam was
gisteravond te circa half negen in zijn win
kel bezig met het repareeren van een lek
ken fietsband. Hij gebruikte o.m. een flesch
je met benzine en had daarbijeen
brandende sigaar in den mond. De benzine
dampen, die uit het fleschje opstegen, kwa
men op een gegeven moment in aanraking
met het vuur van de brandende sigaar, met
het gevolg, dat de winkel in een oogenblik
geheel in vlammen was gehuld. Aan blus-
schen viel niet te denken. Slechts enkele
minuten later sloegen de vlammen reeds
door de inmiddels gebroken spiegelruiten
naar buiten en naar het achter den winkel
gelegen woonhuis. De motorspuiten van de
kazernes Honthorststraat en Amstelveen-
scheweg waren spoedig ter plaatse. Met drie
stralen werd water gegeven en dank zij dit
doortastend optreden was de brandweer het
vuur een kwartier later geheel meester. De
winkel en het woonhuis brandden niette
min totaal uit. De eerste étage kreeg belang
rijke brand- en waterschade. Op deze ver
dieping waren eenige ruiten gesprongen,
waardoor de vlammen reeds naar binnen
sloegen toen de brandweer ter plaatse ver
scheen. Eenige siervogels. eigendom van de
bewoners der eerste étage, zijn in den rook
gestikt.
De eigenaar van den sigarenwinkel, de
heer Nijsingh. is tegen brand verzekerd.
Mej. M. W. E. Peeters en de heer L.
Montanus, beiden alhier slaagden voor het
examen hoofdakte.
Aan den reserve-kapitein J. V. Tas
Tsn het 6de regiment veldartillerie alhier
".?P zijn verzoek eervol ontslag uit den
Militairen dienst verleend
De politiebrandweer heeft gisteravond
half negen 00 het terrein der Groenten-
'eilin: aan den Zoeterwoudsche weg met
een slang 0p de motorspuit een brandje
pbluscht. dat onbekend gebleven jongens
ln een hoop afval hadden gesticht.
Hedenmorgen om 6 uur 41 vertrokken
™éer groote belangstelling per extra-trein
Ten het station alhier ruim 1000 leden
de Leidsche Coöperatieve Vereeniging
ï„°?ru't" voor een- excursie naar Gent
'België 1.
vÜa extratrein bestond uit 16 rijtuigen
eflenavond om 23 uur 04 wordt het gezel-
d aan het station alhier terugverwacht.
BUITENLANDSCH GEMENGD.
HET TREINONGELUK OP JAMAICA.
De spoorwegramp van 31 Juli j.l. op Ja-
marica heeft volgens een thans gepubli
ceerde officieele raming 30 dooden en 75
gewonden geëischt.
DE ZEE EISCHT ZEVEN MENSCHEN-
LEVENS.
Aan het strand van St. Martin op het
eilandje Re in Frankrijk zijn zes meisjes
en een opzichter van een gesticht in een
diepen kuil in de zee verdronken.
De 20-jarige dienstbode M. V. is door
de politie in arrest gesteld onder verden
king van diefstal van diverse voorwerpen
ten nadeele van de familie, waar zii in
dienstbetrekking was.
Morgen zal de jaarlijksche processie
naar Noordwijk-Binnen plaats vinden om
de reliquiën i--e bezoeken in het graf van
St Jeroen.
De deelnemers zullen per extra-tram
van de Remise aan den Rijnsburgerweg
naar Noordwiik vertrekken
De Sint Odokoorknapen zullen -*•» ver
schillende gezangen uitvoeren.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Het conflict Japan-Rusland Lord Run-
ciman naar Praag vertrokken Bijeen
komst van 't Tsjecho-Slowaaksche
parlement Fransch-Duitsche
economische overeenkomst.
De situatie tusschen Japan en Rusland
wordt er waarlijk niet behaaglijker op!
Zooals wij reeds vreesden, blijven de ge
vechten tusschen Russen en Japanners
voortdurend doorgaan en zoolang dat het
geval is, kan men er zeker van zijn, dat
lederen nieuwen dag de toestand, ook in de
beide betrokken landen, ernstiger wordt in
gezien.
In hoeverre bij de berichten van „over
drijving" sprake is en men terwille van het
prestige de zaken heftiger voorstelt, dan zij
in wezen zijn, valt uiterst moeilijk te beoor-
deelen. In ieder geval zal het veel diplo
matie vereischen. de gevechten te locali-
seeren en schijnt er thans maar bitter wei
nig toe noodig, de vonk te doen overslaan,
waardoor aan het nu nog beperkte „sDel
der militaire krachten" een veel grootere
uitbreiding zou worden gegeven.
Waar het naar toe gaat blijft voorloopig
ondoorgrondelijk, temeer daar de doelein
den van Stalin in een waas van geheim
zinnigheid gehuld zijn, evenals die der Ja-
pansche generaals. Doch wellicht komen na
de schermutselingen de diplomaten weer
aan het woord.
Men weet in Europa misschien veel te
vertellen over „Oostersche wijsheid", doch
het boek der „Oostersche diplomatie" kan
de Europeaan niet steeds goed lezen, zoo
het al niet voor hem gesloten blijft.
Daarom kan hij zich evengoed op het
ergste voorbereiden dan wel vertrouwen,
dat deze nieuwe phase in de ontwikkeling
der Oostersche gebeurlijkheden met een
sisser afloopt.
Intusschen laten de Japanners zich door
het nieuwe conflict geenszins ontmoedigen,
getuige hun overwinningen op de Chinee-
zen, die o.a. Soesoeng verloren, terwijl de
positie van China's tweede hoofdstad Han-
kau steeds benauwender wordt. Dat de Ja
panners voorts vele troepen naar het Rus
sische grensgebied overbrengen, wijst er wel
op, dat zij zich door de Russische aanval
len niet laten intimideeren. Doch dat kan
van hun zijde evengoed slechts een poging
tot intimidatie zijn.
Lord Runciman is zij het dan ook niet
in zijn roeibootje! gisteren uit Londen
naar Praag vertrokken. Eenige minuten
voor het vertrek van den trein verklaarde
hij tegenover een vertegenwoordiger van de
..Evening News" niet te weten, hoe lang
hij afwezig zal zijn. „Misschien een maand,
misschien drie maanden", precies wist hij
het niet. Ik ga naar Praag, aldus Runci
man, en zal er met het oog op den moeilij
ken toestand mijn uiterste best doen. Ik ga
zonder eenig pessimisme.
Het hoofdkwartier van Runciman zal te
Praag, waar zijn medewerkers reeds ge
arriveerd zijn, worden gevestigd. Runciman
zou beginnen met zich zoo snel en goed
mogelijk op de hoogte te stellen van den
toestand. Hij was voornemens de Sudeten-
Duitsche gebieden te bezoeken. Hij zou dan
probeeren na te gaan, welke verschillen
van opvatting tusschen de beide partijen
bestaan.
Het Tsjecho-Slowaaksche parlement is
gisteren voor 'n korte zitting onder groote
belangstelling bijeengeweest. Het Tsjecho-
Slowaaksche telegraaf-agentschap meldt in
dit verband, dat de zitting eenige wets
ontwerpen naar de commissies heeft ver
wezen. o.m. de wijziging van de onderwij-
zerswet, de wet op de wegen en de wijziging
wet betreffende de staatsbiidrage voor het
onderhoud van familieleden van soldaten.
De Kamervoorz. heeft geantwoord op vra
gen van de Sudeten-Duitsche afgevaardig
den Frank, Kundt en Jobst. De zitting
duurde in het geeel twintig minuten. De
voigende zitting zal schriftelijk bijeengeroe
pen worden, wellicht tegen 24 Augustus.
Dit zal echter afhangen van de ontwikke
ling der binnenlandsche politieke aange
legenheden.
De Tsjecho-Slowaaksche minister-presi
dent Hodza heeft gisteren de leiders ont
vangen der Hongaarsche meerderheids
partijen. de boerenafgevaardigden Komer
en Stunda en den sociaal-democraat Sule.
Hij heeft met hen de bijzonderheden der
wet op de nationaliteiten besproken.
Hodza heeft vervolgens voor de parle
mentsleden der Republikeinsche boeren
partij een uiteenzetting gegeven van de al-
gemeene politiek, welke deze groep met al-
gpmeene stemmen heeft goedgekeurd. Hod
za heeft bovendien de vertegenwoordigers
der Slowaaksche regeeringspartijen ont
vangen.
De Fransch-Duitsche economische onder
handelingen. die twee maanden geleden
zijn begonnen hebben geleid tot een over
eenkomst, waarvan de teksten gisteravond
te Berlijn zijn onderteekend.
Het accoord omvat een herziening en ver
nieuwing voor den tijd van een jaar van
het verdrag van 10 Juli 1937. een uitbrei
ding tot Oostenrijk van de economische en
financieele conventies tusschen Frankrijk
Kojo gebombardeerd en door de bevolking
verlaten.
Russische aanvallen
afgeslagen.
De luchtaanvallen der Russen blijven
voortduren. Voor de bijzonderheden
daarvan verwijzen wij naar elders.
De Koreaansche grensstad Kojo is,
naar het hoofdkwartier te Seoel be
richt, door Sovjet-Russische artillerie
en vliegtuigen gebombardeerd. De
plaats wordt door de bevolking ver
laten.
Als maatregel tegen eventueele aan
vallen uit de lucht moet met ingang
van morgen op last van het hoofd
kwartier van den Japanschen genera-
ïen staf vrijwel geheel Japan 's nachts
in duister zijn gehuld.
Eenige bataljons van het roode leger
hebben hedenochtend wederom de Ja
panse he stellingen aangevallen, welke
aanvallen evenwel door de Japanners
werden afgeslagen, evenals aanvallen
der Russische infanterie, die vanmorgen
te 7 uur plaats vonden bij Tsjangkoe-
feng en Sjan Sjaofing.
De woordvoerder van het Japansche
ministerie van oorlog voegde aan deze
mededeeiingen toe, dat de Japanners
reden hebben aan te nemen, dat giste
ren voor het eerst afdeelingen van het
geregelde roode leger zijn opgetreden,
terwijl vroeger alleen de grenswachten
van de Gpoe optraden. Men is derhalve
in Japan geneigd de zaken ernstiger te
beschouwen.
Japan heeft geprotesteerd tegen de
aanvallen uit de lucht op Mandsjoekwo
en Korea.
BINNENLAND.
Tal van menschen bij het baden verdron
ken (3de Blad).
Hoe de Alg. Rekenkamer bezuinigde. (3de
Blad).
De „Karimata" werkt weer op groote diepte
(Binnenland, 3de Blad).
BUITENLAND.
De situatie tusschen Japan en Rusland
blijft gespannen; de Russische lucht
aanvallen duren voort (1ste Blad en
Tel.).
Soesoeng door de Japanners bezet (lste
Blad).
De situatie aan de Ebro. Offensieven aan
beide zijden (lste Blad en Tel.).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
en Duitschland, een regeling der Oosten-
rijksche schulden betreffende de waarbor
gen van 1933 en 1934 en verschillende an
dere leeningen, een herziening van den
rentevoet der Dawes- en Youngleenir.gen,
welker rente verlaagd werd, terwijl het ver
schil voor aflossing zal worden besteed.
Wat de Youngleening betreft krijgt
Frankrijk een behandeling, die op zijn
minst gelijkwaardig zal zijn aan die. welke
kortgeleden aan Engeland is toegekend
Tenslotte hebben de onderhandelingen ge
leid tot een gunstige oplossing van ver
schillende bijkomstige kwesties, zooals de
ontdooiing van bevroren Fransche bezit
tingen in Duitschland en de economische
betrekkingen tusschen Duitschland en de
Fransche koloniën.
BELGIË.
Koning Leopold in Zwitserland.
Koning Leopold is te Bazel op doorreis
naar een verblijf in Zwitserland aange
komen.
DUITSCHLAND.
Praktijkverbod voor Joodsche geneesheeren
Het ..Reichsgesetzblatt" te Berlijn publi
ceert de vierde verordening op de wet op
het rijksburgerschap. Op grond daarvan
worden de bevoegdheden der Joodsche art
sen op 30 September ingetrokken
Joden, die aan het front hebben gestaan,
zullen in geval zij in behoeftige omstan
digheden verkeeren, steunuitkeering ont
vangen, indien zij daartoe waardig worden
geacht.
De wind zal iets meer naar het
Oosten omloopen en matig van
kracht blijven. Het zonnige en
warme weer zal aanhouden, met
de grootste warmte in het Zuiden.
(Maximum boven 30 gr. Celsius).
ITALIË.
Studie van het rassenvraagstuk
Uitwijzing van Joodsche vluchtelingen.
Te Rome zal een „Instituut voor verbete
ring van het menschdom en het behoud
van het ras" worden gevestigd.
De Staatscourant publiceert een decreet,
waarbij machtiging wordt verleend 10 mil-
lioen lire voor dit doel te besteden.
De correspondent te Rome van het na-
tionaal-socialistische orgaan „Rote Erde"'
meldt, dat Italië binnenkort 60.000 uit
Oostenrijk en Duitschland afkomstige
Joden zal uitwijzen.
Hetzelfde blad verneemt, dat Joodsche
studenten voortaan volledig zullen worden
uitgesloten van de faculteiten der medi
cijnen.
EGYPTE.
Een nieuwe militaire weg van Port Said
naar Suez.
Uit Cairo wordt gemeld, dat de Suez-
kanaalmaatschappij er in heeft toegestemd
een bedrag van 300.000 Egyptische ponden
bij te dragen in de kosten van den aanleg
van een nieuwen militairen weg van Port
Said naar Suez, waarvan de totale kosten
worden geraamd op 445000 Egyptische
ponden.
Vergeet niet vóór Uw vacantie onderstaand biljet aan ons toe te zenden
On dergetee ke ndt
week
kwartaal
No.
abonne
wonende (straat)
-enscht het „LEIDSCH DAGBLAD" vanaf
t'mopgezonden te hebben aan onderstaand adrtt
tenen vergoedino van bennndiqde