STADSNIEUWS
Elf weken in Duitsche
„Untersuchungshaf t'
„Naar Buiten"
79ste Jaargang
VRIJDAG 22 JULI 1938
No. 24024
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
PRIJS DEZER COURANT:
Stadgenoot gisteravond
in Leiden terug
gekeerd
De vermiste leerling
vlieger gevonden
I ai- V'? 0°^ met een woord van dank
I oudera"vond1tSerkerS 062611 geslaagden
Vlieger en toestel verbrand.
Onze tweede
prijsvraag
)it nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
J
BINNENLAND.
BUITENLAND.
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
30 Cts. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 cts. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 cts. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 cts. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque" en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd ztffE
per 3 maanden f. 2.3S
per week f. 0.18
Francoper post f. 2.35 per 3 maanden f- portokostenJ
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.>
Er hebben hier ter stede in de laatste
wtken hardnekkige geruchten de ronde ge
daan omtrent een Leidschen fabrikant, die
wegens overtreding der deviezenbepalingen
door de Duitsche justitie zou zijn veroor
deeld tot 3 jaar gevangenisstraf en beta
ling van een boete van f. 100.000.—.
Gisteravond is deze stadgenoot echter in
vrijheid in zijn woonplaats teruggekeerd
cn vanmorgen hebben wij een kort onder
houd met hem gehad, waarin hij ons het
een en ander heeft medegedeeld, over het
avontuur, dat hij over de oostelijke gren
zen beleefd heeft.
Ik vertoefde, zoo vertelde hij ons, voor
zaken in Duitschland en wilde op den 5öen
Mei in Keulen juist in mijn auto stappen,
nadat ik in een restaurant in de nabijheid
van den Dom had geluncht, toen ik door
de Duitsche politie werd aangehouden. Ik
>erd overgebracht naar het politiebureau
en daar onmiddellijk verhoord, waaTbij mij
al direct bleek, dat ik verdacht werd van
overtreding der deviezen-bepalingen. Na
ihet eerste veThoor werd ik gefouilleerd en
een afschuwelijke cel gestopt, waar ik
,»;ee dagen moest verblijven. De cel was
■verstoken van allen lichttoevoer en bulten
gewoon onzindelijk. Ik heb dan ook in die
dagen eten noch drinken aangeraakt.
Na verloop van twee dagen werd ik op
hieuw voor de politieautoriteiten geleid en
froor de tweede maal verhoord. Blijkbaar
laakte dit getuigenis een goeden indruk,
tant daarna werd ik naar een andere cel
ier gevangenis overgebracht, welke in ver
gelijking tot m'n eerste huisvesting bijna
:omfortabel te noemen was.
Ik kon natuurlijik tegen betaling
lijn maaltijden van een restaurant 'be
trekken en mocht correspondentie ont
vangen van en verzenden aan wien ik
wilde. Alleen werden alle b^,.en gecensu
reerd. Hollandsche couranten mocht ik
niet lezen: wel de „Neueste Nachrichten"
en de „Kölnisdhe Volkszeitmng".
Via den Nederlandschen consul kwam ik
in contact met een Duitschen advocaat,
die mijn belangen verder heeft behartigd.
Van het gevangenispersoneel vernam ik.
dat niemand van degenen, die hier onder
verdenking van overtreding der deviezen-
bepalingen vertoefden, ooit de gevangenis
eerder verliet, dan op zijn vroegst 4
maanden na zijn aanhouding. In meerdere
gevallen duurde alleen de „Untersuchungs-
haft" reeds meer dan twee jaren. Hoewel
ik hoop bleef koesteren op een eerdere in-
vrijheid-stelling, kwam deze goede tijding
j.l. Dinsdag toch nog vrij onverwacht. Of
schoon de behandeling over het algemeen
goed was, vond ik een gedwongen logies
van elf weken toch ook ruimschoots wel
letjes.
Bij het passeeren der Duitsche grens
werd het mij nog even moeilijk gemaakt,
doordat ik wel in het bezit was van mijn
„ontslagbrief" uit de gevangenis, doch niet
van verdere „Ausweispapiere" en legiti
matiebewijzen, zooals een paspoort, dat
mij in verband met een overigens onbe
langrijke aanrijding was afgenomen. Mijn
advocaat te Keulen had mij gezegd, dat
dit trouwens niet noodig was. U begrijpt
welk een geweldige teleurstelling het voor
mij beteekende de grens niet te kunnen
overschrijden, waar mijn vrouw op mij
wachtte.
Ik werd opnieuw naar een politiebureau
gebracht en vervolgens op eerewoord tot
den volgenden morgen vrijgelaten.
Door bemiddeling van een consulair
ambtenaar in Kleef is mij toen een nood-
pas verstrekt en heb ik de Hollandsche
grens kunnen overschrijden. U ziet dus,
dat er van eenige verocrdceling geen
sprake is geweest".
Tot zoover onze stadgenoot, die van
zelfsprekend blij was in den kring der zij
nen te zijn teruggekeerd.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen: N.V. Stroomlijn tot exploi-
I taüe van octrooien, Nassaulaan 15. Oegst-
geer Afkomstig uit 's Gravenhage.
G. C. Boogaards, Douzastraat 6, Noord-
I wi]k-Binnen. Sigarenmagazijn. Uittredend
leigenaar: G. C. Boogaards, d.d. 1 Mei 1938.
I H. C. Admiraal, A. v. Royenstraat 2a,
j N'oordwijk a. Zee. Fotohandel en radio. Ves
Itiginc: filiaal. Hoofdstraat 149, Noordwijk a.
1 Ze". Wijziging uitgeoefend bedrijf in: foto-
I m kunsthandel, annex lijstenmakerij
I fotografisch atelier. Afdeeling radio is op
geheven dd. 1930.
Café De Zwaan", Dorpsstraat 26, Noord-
wijkerhout.
Uitredend eigenaresse E. H. Brama
I Borcharding. dd. 1 Aug. 1938.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Bevorderd tot arts de heeren M. C. Rae-
ven (Leiden); N. Wakkie (Wassenaar); Th.
Stelma (Tzum Friesland).
RAADSZITTING.
Ter kennis van de leden van den Ge-
tr.eenteraad is gebracht dat de eerstvol
gende vergadering van den Raad hoogst-
waarschijnlijk zal plaats hebben op Maan-
1 Aug. as.
O I'D ERA VOND SCHOOL DU I VENBODE -
STRAAT.
Bovengenoemde school hield een ouder -
I avond. Nadat een muziekclubje enkele
nummers ten gehoore had gebracht opende
het hoofd der school, de heer v. Schalk de
bijeenkomst, waarna de notulen door den
secretaris werden gelezen. Hierna werden
coor eenige oud-leerlingen der school
eenige voordrachten ten tooneele gebracht,
welke zeer in den smaak vielen. Bij het
vert.a? der schoolreisjes bleek, dat dit een
funk bedrag uit het schoolfonds had ee-
I ko:t, maar geconstateerd kon worden dat
Ieinderen genoten hadden. Vervolgens
-iaën enkele leden der accordeon vereen!-
jgtne D.V.V op De 11-jarige D. Fasseur
I o..-Dopte zich als een veelbelovend accor-
I oeor.ist, terwijl het duo mej. Gressie en
s Neuteboom zeer verdienstelijk stiel
I ten gehoore bracht.
I rr -^°J de. Dauze sprak de heer v. Schaik
I o>er ae nieuwe plannen der oudercommis-
^.««kte alle ouders op het schoolfonds
I „«NN1- 'e blijven steunen Nadat thee
I tr.vï !'1 was- werd overgegaan tot de
I ?er verloting ten bate van het
Ireeiw 2? Na de pauze werd een too-
I ien opgevoerd, hetwelk de lachspie-
I hoofri beweging bracht, waarna het
Aneta meldt uit Bandoeng:
De leerling-vlieger Deen. die zoo
als bekend is sinds eenige dagen
vermist werd, is thans gevonden.
De heer Deen en zijn toestel waren
verbrand.
De commandant van de militaire
luchtvaartafdeeling te Bandoeng, deel
de aan Aneta mede, dat een van de
tallooze bevolkingspatrouilles, welke
sinds ettelijke dagen het terrein afzoch
ten ten Zuiden van Goenoeng Kantja-
na, gistermiddag het toestel hebben
gevonden op een zwaar begroeiden
bergrug ongeveer één kilometer ten
Noord-Westen van een zich daar be
vindend meer.
Uit de geheele situatie waarin men
het verongelukte toestel vond kan wor
den opgemaakt, dat de bestuurder on
middellijk gedood moet ziin. Het stof
felijk overschot van Deen is heden met
dragers naar de ondermening ..Ardjoe-
na"° vervoerd, waar het vanavond kan
aankomen. Vandaar wordt het per auto
naar het vliegveld Andir vervoerd, van
waar morgen te halfacht de begrafenis
met militaire honneurs zal plaats heb
ben.
De verongelukte vlieger is 31 Augustus
1917 te Paramaribo geboren. In Neder
land was hij het laatst in Rotterdam
woonachtig. In 1936 trad hij te Nijme
gen in militairen dienst en kwam in
September van dat jaar naar Indië.
waar hij geplaatst werd bij het eerste
depot-bataljon te Bandoeng. In April
1937 ging hii als leerling-vlieger naar
de luchtvaart-afdeeling over. In Augus
tus 1937 behaalde hij het klein militair
brevet en werd in September daaraan
volgende bevorderd tot brigadier. Einde
van dit. jaar zou hij zijn groot militair
brevet halen.
HET 75-JARIG BESTAAN VAN DE
ZONDAGSSCHOOL „PREDIKER".
Wijdingsdienst in de Marekerk.
De herdenkingsplechtigheden ter gele
genheid van het 75-jarig bestaan van de
Zondagsschool „Prediker" vingen gister
avond aan met een wijdingsdienst in de
Marekerk.
Dat „Prediker" zeer vele vrienden telt,
bewees het groote aantal bezoekers. Onder
hen bevonden zich veie oud-leden, de eere
voorzitter, de heer P. Mazurelen voorts
het onderwijzend personeel der jubileeren-
de Zondagsschool.
Daar „Prediker" interkerkelijk werkt,
waren als sprekers uitgenoodigd ds. D.
Kuilman, Herv. pred. en ds. J. Wegge-
mans, Geref. pred. te dezer stede. Ds. Kuil
man, die als eerste spreker het woord
voerde, las allereerst Ps. 138 om dan te
spreken over „Verleden en heden".
In het begin van zijn toespraak stond
spr. stil bij het doel van de Zondagsschool
„Prediker"; de eenvoudige prediking van
het evangelie aan kinderen. Het is voor
het onderwijzend personeel niet gemakke
lijk om deze taak te vervullen en het is
begrijpelijk, dat niet alle onderwijzers hun
taak even goed kunnen vervullen. O zoo
moeilijk is het, kinderen leiding te geven
en ze bekend te maken met het evangelie.
Heerlijk en onmisbaar is hierbij Gods ze
gen. Dat „Prediker" altijd zeer nauw toe
gezien heeft op hen, die ais onderwijzers
aan de kinderen les gaven, moge blijken
uit het feit, dat steeds een examen werd
afgenomen.
Een oogenblik zijn er zelfs nog cursus
sen gegeven aan het onderwijzend perso
neel in kerkgeschiedenis en methodiek.
Niet lang hebben deze cursussen echter be
staan. Merkwaardig is ook de geestelijke
kentering In de na-oorlogsche jaren. Het
leerlingenaantal, dat zijn hoogtepunt be
reikte toen 800 kinderen de Zondagsschool
bezochten, liep sterk achteruit en bedraagt
thans ruim 160. Spr. ziet deze geestelijke
inzinking als een. ernstig gevaar. Ondanks
alle inspanning is op het oogenblik geen
vooruitgang te verkrijgen. Spr. begrijpt,
dat het onderwijzend personeel van thans
met groote achting en dankbaarheid tij
dens het Zondagsschooluur ziet op den 81-
jarigen eere-voorzittér, den heer P. Mazu
rel, die, als een toonbeeld van trouw uit
een vorige periode, nog vaak op de Zon
dagsschool voorgaat.
Bij het doorbladeren der oude notulen
boeken. heeft spr. voor zich zelf menige
verkwikking opgedaan als hij zag, dat zeer
veie bekende ingezetenen, zoowel in ker
kelijk als politiek opzicht, hun gaven en
krachten aan „Prediker" hebben willen
schenken. God kan daarvoor niet genoeg
gedankt worden en ons geeft het moed om
Fn vertrouwen verder te gaan.
Ziet spr. in het verleden van „Prediker"
dan past in de allereerste plaats Gode
dank voor zooveel geschonken zegen en
richt spr. den blik naar het heden, dan
herinnert hij aan het moed- en kracht
gevend woord: „Ziet Ik ben met u alle
dagen des levens tot aan de voleinding der
wereld".
In aansluiting op deze toespraak sprak
ds. J. Weggemans over: „Een blik in de
toekomst".
Spr., die niet zooals ds. Kuilman, be
schikking heeft over feiten, wil zich in zijn
toespraak houden aan de werkelijkheid en
dat is Gods Woord, dat spreekt voor ver
leden, heden en toekomst.
Het is niet goed als wij ons bij dit jubi
leum tevreden laten stellen met de beste
wenschen. In het geloof zullen wij verder
gaan. Enthousiasme in de toekomst krijgen
wij ook ais wij niet voor „Prediker" wer
ken. Wij zullen niet voor de vereeniging
werken, maar voor de uitbreiding van Gods
Koninkrijk. Als christelijke menschen die
nen wij het accent niet te verleggen en
toch zijn wij geneigd dit spoedig te doen.
Voor alle levensverhoudingen geldt het:
gij zult vader en moeder verlaten en Mij
aanhangen. Wij moeten God in de komst
van Zijn Rijk niet tegenstaan.
Voor Prediker als vijf en zeventig-jarige
en ook voor ons, is het heerlijk te weten,
dat Gods Koninkrijk komt.
Voortgaande zette spr. uiteen, dat wij
moeten verkondigen, dat Christus de Heer
is en dat alle knie zich voor Hem moet
buigen. Dan zijn wij geen propagandisten
voor een bepaalde vereeniging, maar ar
beiders in den wijngaard des Heeren. Op
allerlei manier wordt, ook hier in Neder
land, het Woord van God tegenstaan. Maar
wij zullen daarentegen bij al ons werk
moeten vragen of God ons kracht wil ge
ven om onze taak te volbrengen.
Ds Weggemans zette verder uiteen, dat
het een wonder van God is, als Hij der kin
deren hart wil openen en ontsluiten voor
het evangelie.
Wij behoeven niet te weten voor hoeveel
kinderen wij nog in de toekomst het mid
del tot bekeering zullen zijn, dat alleen
weet God. Wij weten alleen, dat wij moe
ten arbeiden. Onze sterkte ligt in den
Heere en in onze roeping en niet in den
wasdom. De troost hebben wij daarbij dat
God ons werk, omdat het Zijn werk Is, zal
voleindigen. Dan zeggen wij: „O groote
Christus eeuwig licht, niets is bedekt voor
Uw gezicht", maar ook ..Houd' ons gemoed
voor U bereid, opdat het blij uw komst
verbeidt".
Met het gemeenschappelijk zingen van
den Avondzang: 1 en 4 werd deze wij
dingssamenkomst besloten.
Tenslotte dienen wij nog de medewer
king te vermelden van het zangkoor .Dejo
Preza" o.l.v. den heer E. Eikerbout, dat op
zeer verdienstelijke wijze een zestal gees
telijke liederen ten gehoore bracht.
Er is dat mag; reeds nu
worden vastgesteld ook
voor de tweede route uit onze
prijsvragen-serie „Naar Bui
ten" weer algemeene belang
stelling, welke zich bereids
in een groot aantal inzen
dingen geuit lieeft. Veel meer
meenen wij er echter nog
te mogen tegemoet zien.
Het is vacantie-tijd. Men
wil naar buiten. Wat een
prachtige gelegenheid dus
om dat per fiets of tc
voet te doen aan de hand
van onze routebeschrijving,
die blijkens de ingekomen
brieven ook ditmaal weer
buitengewoon in den smaak
gevallen is, en daarmede
tevens de kans te loopen op
het winnen van een der der_
tien door ons (tot een totaal
bedrag van f. 100) uitgeloof
de geldprijzen! Slechts 22
K.M. is deze tweede tocht
lang, maar het parcours is
rijk aan afwisseling, het
biedt ontspanning en in
spanning en het zal vele
tientallen onzers lezers op
mooie plekjes brengen, waar
zij anders misschien nooit
waren gekomen
Niet ten onrechte schrijft
ons zoo menigeen dat hij
ook zonder een prijs door
deze route-opgave reeds rij
kelijk is beloond!
Intusschen herinneren wij
er nog eens aan dat de op
lossingen onder het motto
„Naar Buiten" op Maandag,
25 Juli, des middags te 5 uur
in ons bezit moeten zijn en
dat de juiste oplossing, tege
lijk met de namen der prijs
winnaars en de derde (en
laatste) opgave gepubliceerd
worden zal in ons Blad van
Zaterdag, 30 Juli.
LEIDSCHE BURGERWACHT.
Algemeene jaarvergadering.
In haar eigen gebouw aan het Utrecht-
sche Veer kwam de Leidsche Burgerwacht
gisteravond in algemeene jaarvergadering
bijeen. De vergadering werd geopend door
den voorzitter, mr. L. N. Trapman. De no
tulen gelezen door den secretaris, den heer
J. H. van Staveren, werden goedgekeurd.
3ij de ingekomen stukken was een schrij
ven van den heer L. Zitman, waarin deze
bedankte als bestuurslid. Mr. Trapman
bracht den heer Zitman dank voor zijn
werk in het belang der B.W. gedaan.
Het jaarverslag, uitgebracht door den
commandant, overste M. J. van Mens, werd
zonder op- of aanmerking goedgekeurd.
In dit verslag wordt betreurd, dat ook
in het afgeloopen jaar door de gemeente
aan de B.W. geen subsidie werd verleend.
Het aantal leden is voor een stad als Lei
den nog steeds te klein. Aangespoord werd
deel te nemen aan de schermwedstrijden.
Door den slechten financieelen toestand
kon helaas niet aan alle wedstrijden, wel
ke daarvoor in aanmerking kwamen,
worden deelgenomen. Bij de wedstrijden
waaraan wel werd deelgenomen, werden
zeer goede resultaten behaald.
Het jaarverslag 1937 uitgebracht door
den heer van Staveren werd eveneens eoed-
gekeurd.
Op voorstel van de Kascommissie werd
besloten den penningmeester, den heer
Joh. Brouwer, voor zijn financieel bchepr
te dechargeeren. Aan het verslag ontlee-
nen wij het volgende: Ontvangsten (w.o.
saldo 1936 van f. 4777.88) f. 6779,20; uitga
ven w.o. saldo 1938 van f. 4253.10). Liep het
saldo in het afgeloopen jaar dus met on
geveer f. 500.terug, voor 1938 wordt een
tekort geraamd van pl.m. f. 1000.
Op voorstel van den voorz. werd beslo
ten nogmaals te trachten subsidie van de
gemeente te krijgen. Medegedeeld werd, dat
het nieuwe gebouw voorloopig voor een Jaar
is gehuurd. Getracht zal worden de zalen
onder te verhuren, terwijl den leden werd
verzocht iets voor de inrichting van het
gebouw af te staan.
Tot leden der Kascommissie werden be-
Borgstellingsfondsen voor den kleinen mid
denstand; resultaten over '36 cn '37
(Binnenland, 3de Blad).
Een onderhoud met den heer P. Hiemstra
(Binnenland, 3de Blad).
De Ronde van Frankrijk; Middelkamp
gisteren negende (Sport. 3de Blad).
Het Engelsehc koningspaar uit Parijs ver
trokken. President Lebrun naar Enge
land genoodigd (3de en 1ste Blad).
Dreigt het Japansch-Russiseh conflict ern
stige vormen aan te nemen? (2e Blad)
De besprekingen in Praag (Buitenland, le
Blad).
De „Mercury" over den Oceaan (Lucht
vaart, 3de Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Er mag op aanhouding van het
goede weer gerekend worden. De
temperatuur zal nog wat stijgen,
voorts zal het overdag zonnig en
droog zijn met zwakken uiteen
loopenden wind.
noemd de heeren J. v. Ek, van Stiprlacn
Luiscius en Geene.
In de plaats van den heer J. Mulder werd
mr. F. H. v. d. Tas tot bestuurslid geko
zen. Op hem werden 18 en op den heer
Gijsberti Hodenpijl 16 stemmen uitge
bracht.
Bij de rondvraag verklaarde de heer Gijs
berti Hodenpijl, dat hij, in strijd met an
dere verklaringen, zeer sympathiek tegen
over de Contact-commissie staat.
De heer Haverkorn vroeg of het niet
noodzakelijk is, dat de B.W. meer aandacht
gaat besteden aan de luchtbescherming.
Door wie worden aan de B.W.'ers gasmas
kers verstrekt? Overste van Mens ant
woordde dat de Leidsche Vereeniging voor
Luchtbescherming er na veel moeite in ge
slaagd is 15 maskers in bruikleen te krij
gen. Thans hoopt men zelf enkele mas
kers te kunnen koopen, daartoe door de
gemeentesubsidie in de gelegenheid gesteld
De B.W. zal daarvan enkele maskers krij
gen. In October zal door de B.W. met
oefeningen worden begonnen.
De heer Alphenaar meende, dat de B.W.
onvoldoende aandacht aan de schietoefe
ningen besteedt. De voorzitter antwoordde,
dat door de karakterverandering der B.W.
verschillende andere diensten nu eenmaal
steeds grootere belangstelling zijn gaan
eischen. waardoor het schieten, hoewel nog
steeds als het belangrijkste beschouwd, wel
eens een veer heeft moeten laten, ook al
lr» vcband met de financiën.
Tenslotte werden door overste van Mens
de prijzen van de winterschietwedstrijden
uitgereikt. De resultaten luidden:
Afd. A: 1. J. van Ek. 190 p.: 2. Beurze,
138 p.; 3. v. Staveren. 176 p.; 4. Bergman,
175 n.; 5. Jaspers. 175 p.; 6. Barthen, 175
p.; 7. Alphenaar, 169 p.; 8. A. G. v. Leeu
wen, 166 p.
Aid. B.: 1. J, van Leeuwen, 163 p.; 2.
van Es. 157 p.: 3. Langehoek, 129 p.; Schrij
vers. 43 p.
Aid. C.: 1. Scheffer, 168 p.; 2. Spendel,
162 p.; 3. Honders, 161 p.; 4. Groenen*-.]*
161 p.; 5. Eikelenboom, 153 p.; 6. v. Hoxum
149 p.; 7. v. d. Kaay, 123 p.; 8. van Eyken
81 p.; 9. Hartogh, 78 p.; 9. J. v. d. Mark
68 punten.
Afd D.: 1. H. P. van Ek. 175 p.; 2. J. Spen
del, 155 p.; 3. v. Vliet, 119 p.; 4. Pavlides,
110 p.; 5. J. van Dam, 97 p.
De door den heer de Groot beschikbaar
gestelde beker werd gewonnen door C. Uyl
(6 x maximum met 1123 p.;) tweede prijs
H. P. v. Ek '6 x maximum 1118 p.) Met
283 punten werd J. H. van Staveren kam
pioen buks, 1937/38.
