Leidsch Dagblad | 1938 | 28 juni 1938 | pagina 11

Het tournooi te Wimbledon

Het zilveren jubileum van
Soesterberg

LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad

Dinsdag 28 Juni 1938

KERK- EN SCHOOLNIEUWS

SPORT

De intern, wedstrijden in de
„Overdekte".

Ronde van Oudewetering.

De tweede ioetswedstrijd
EngelandAustralië.

Austin, Budge, Henkei en
Puncec de laatste vier.

Een dag
zonder verrassingen

De geschiedenis van onze militaire luchtvaart

Prins Bernhard zal de
feesten bijwonen

IIMGIZOIMIEN
/TUKKIN

WATERPOLO.

Ook de wereldrecordhoudster,
Cor Kint, zal deelnemen.

Het staat thans vast. dat het zevental
der Engelsche dames, die hier volgende
week Donderdagavond in de „Overdekte"
zullen zwemmen, een polowedstrijd zullen
spelen tegen H.Z.P.C, I, de nationale da-
mes-kampioensploeg.

Er zal verder aan de wedstrijden worden
deelgenomen door leden van H.P.C. (Heern-
stedel en van de zwemvereenlging „Rot
terdam". Onder meer zullen uitkomen:
Cor Kint, de wereldrecordhoudster 100 M.
rugslag en Tint Kerkmeester.

TENNIS.
NederlandCambridge.

Als eenige wedstryd voor 1938 van de Inter
nationale Club van Nederland staat de gebrui
kelijke ontmoeting tegen Cambridge op het
program. De wedstrijd wordt Vrijdag 29. Za
terdag 30 en Zondag 31 Juli te Noordwijk ge
speeld. Vermoedelijk zullen de ploegen weder
zijds uit zes spelers bestaan.

Timmer, die bestuurslid is van de I. C„ heeft
bereids toegezegd in dezen wedstrijd te zullen
spelen. Het zal, naar wij vernemen, een dei-
laatste, zoo niet de laatste wedstrijd zijn, waarin
hij zal uitkomen.

BUDGE EN MAKO TE NOORDWIJK.

Zondag 3 Juli komen, zooals wij reeds ge
meld hebben, de befaamde Amerikanen Budge
en Mako een paar partijen te Noordwijk
spelen vooropgesteld, dat de afwerking van
het programma te Wimbledon niet vertraagd
wordt. Hetgeen overigens sinds vijf jaren niet
gebeurd is. Alleen een geheele regenmiddag op
de laatste dagen kan oorzaak worden, dat de
wedstrijden naar den Maandag van de volgende
week verschoven zouden moeten worden. De
komst van de Amerikanen, wellicht vergezeld
door Menzel. die op terugreis is naar de kam
pioenschappen van Tsjecho-Slowakije, valt
samen met den wedstrijd Nederland-België. Na
tuurlijk is de onderbreking van dien wedstrijd
niet aangenaam, doch men heeft gemeend
hierom de komst der Amerikanen niet te moe
ten laten voorbijgaan. Zooveel mogelijk wil men
trachten den wedstrijd tegen de Belgen afge
speeld te hebben en daarom zullen de partijen
van de Amerikanen niet vroeger dan te vier
uur beginnen. Hopen we, dat we Budge niet
alleen in dubbelspel, doch ook in enkelspel zuï-
len zien! „Hbld."

WIELRENNEN.

In verband met de zeer geringe deelneming
ln de categorie Nieuwelingen voor bovenver
melde Ronde, welke morgen zal worden ge
houden, vernemen wU thans, dat de morgen
wedstrijd zal komen te vervallen.

Deze wegwedstrijd, welke ter gelegenheid van
den verjaardag van Prins Bernard, door de Z.-
Hollandsche Wieier Federatie is georganiseerd,
belooft echter in de middaguren zeer spannend
te worden, daar reeds ruim 90 van de beste
renners 'amateurs en onafhankelijkheden)
hebben ingeschreven. Wanneer we een greep
doen uit de lijst van namen, dan zien we o.a.:
H. de Hoog. kampioen van Nederland 1937 bil
de amateurs; J. Hofstede. Gouda, kampioen v.
Nederland 1938; J. Demmenie, 2de in het kamp.
van Nederland 1938; W. Reuter. 2de kamp. van
Nederland, onafhankelyken 1938; C. Wy denes,
winnaar te Spa (België), te Upendaam en Alk
maar: O. Moeke, winnaar Purmerend: Andrê
de Korver, winnaar te Achtmaal (België) en
's-Hertogenbosch; J. v. Nijnatten, winnaar te
Dordrecht; W. Houtman, winnaar Hooggraven;
verder nog L. Motké. L. Houtzeel. J. Saarloos,
P. Mailfait, Antwerpen; Anneese. Hellemons, C.
v. d. Star. G. Heslinga, de Leidenaars Riet
hoven, Schüller, W. van Rooyen en andere be
kende renners.

De wedstrijden vangen te twee uur aan. Er
wordt gereden over een afstand van 120 K.M.

CRICKET.

De speeltijd van den derden dag van den
tweeden toetswedstrljd tusschen Engeland en
Australië op Lord's te Londen werd sterk bekort
door het tusschentijds staken wegens hevigen
regen.

Australië beëindigde de eerste innings voor
een totaal van 422 runs. Hasset scoorde 56.
O'Reilly 42 en Brown 206 n.o. Engeland had
de eerste innings met een totaal van 494 runs
afgesloten en had aan het einde van den speel
tijd in de tweede innings 39 runs voor 2 wickets
gescoord.

ZWEMMEN

ZWEMFEEST IN HET ZUIDERBAD
TE BOSKOOP.

Donderdagavond te 7 uur. zullen er in het
Zuiderbad te Boskoop wedstrijden plaats heb
ben, namelijk 50 M schoolslag dames, 50 M.
borstcrawl dames, 4 x 50 M. estafette vrije slag
dames, voorts een polowedstrijd tusschen Bos
koop I en G.Z.C. (combinatie GoudaV

Tot slot is er een demonstratie door de dames
der Rott. dames zwemclub onder leiding van
mevr. Van Wuykhuise.

VOETBAL.

P.C. EN L.U.V.V.

Donderdag te kwart over zeven speelt P. C.
en L. op het terrein aan het Zwarte Pad tegen

U.V.V.

R.B.F.A.S.V.V.

Gisteravond speelde A.S.V.V. (Alphen) tegen
R.B.F. op het terrein van N.A.S.B. aan het
Zwarte pad. A.S.V.V. speelde voor de rust met
regen en wind tegen en kon eenmaal scoren.

Na rust pakte R.B.F. goed aan. Haar midvoor
maakte 2 doelpunten, waarna A.S.V.V. ook nog
tweemaal het net vond. De stand was 23. tot
dat R.B.F.'s linksbuiten den gelijkmaker in ae
touwen joeg. Eindstand 33.

MOTORSPORT.

DE 24-UTJRS OEFENBIT.

In aansluiting op ons bericht van gisteren
betreffende den 24-uurs oefenrit der vrijwillige
burgerwacht ..Amsterdam" meldt men ons nog
dat onze stadgenoot L. de Wit, 12 K.M. buiten
Groningen 3 V* uur oponthoud heeft gehad door
pech. Hij is toen echter toch doorgegaan en
heeft nog ongeveer 2 uur van zijn achterstand
ingereden. Doordat de laatste twee controles
reeds gesloten waren kon hij niet meer voor
een prijs in aanmerking komen doch den rit
heeft hy wel volbracht.

KORFBAL.

FRAAI SUCCES DER VICUS ORIENTIS-
ADSPIR ANTEN.

Eergisteren vond het indertijd uitgestelde
H.K.B.-adsplrantentournooi plaats. Vicus Orien-
tis was de eenige ploeg uit onze stad, welke
hieraan deelnam. Op fraaie wijze heeft de
Koolclub-jeugd de Leidsche kleuren hoog ge
houden, want zij liet alle deelnemende twaalf
tallen achter zich en eindigde als eerste, waar
door zij voor een jaar beslag legde op den Drll-
sma-beker.

VicuS Orientis vormde met Ready A en OSCR.
A groep C van Afd. I. In deze groep wisten onze
jeugdige stadsbewoners (sters) als eersten te
eindigen, dank zij twee 20 overwinningen op
hun resp. tegenstanders (sters).

Waar in de groepen A en B. Ons Eibernest A
en Rozenburg A als nummer 1 geëindigd waren,
moesten deze ploegen mèt Vlcus Orientis nog
een halve competitie spelen. Hoewel de Kool
club tegen Rozenburg twee keer de leiding
nam, moest zfj zich uiteindelijk met een gelijk
spel tevreden stellen (2—2). Ook tegen Ons
Eibernest bracht V. O. het niet tot een over
winning. want ook hier werden de punten
broederlijk gedeeld (3—3). Aangezien de uitslag
van den wedstrijd Rozenburg—Ons Eibernest
eveneens een verdeeling der punten opleverde
'00). moesten strafwerpen door iedere
speelster en speler van elk team één de be
slissing brengen. Geen der twaalf spelers (sters)
van O. E.. noch die van Rozenburg wist echter
den juisten afstand te vinden. Bij Vlcus Orien
tis echter schoot dc 3de speelster, Cisca Brieër.
reeds raak. zoodat de Koolclub dus den lsten
prijs ln de wacht sleepte.

De uitslagen luiden;

Afd. I. gr. C: Ready—OSCR 0—0; Vicus
Orientes—Ready 2—0; OSCR—Vicus Or. 02

Winnaars: Rozenburg—V. O. 22; V. O.—Ons
Eibernest 3—3; O. E.—Rozenb. 0—0.

lste pr.: Vlcus Orientis <na strafw.); 2de pr.:
Ons Eibernest (na loting).

SCHIETEN.

LEIDSCHE SCHIETBOND.

De uitslag der te Katwijk gehouden wedstrij
den zyn:

Korps: 1. O.O.S.V. ..Generaal Snijders", Lei
den, 230 p.; 2. S.V. ..Willem Teil". Lelden. 229 p.
1. s. 43; 3. ..Pol. Schiet- en Sportver.". Wasse
naar. 229 p., l.s. 42.

Eere-Korps: O.O.S.V. „Generaal Snijders" Lei
den 138 p.. winnaar van een groot zilveren me
daille. aangeboden door den Weledelgeboren
heer J. W. Henny, Directeur van het „Leidsch
Dagblad

Pers. baan: 1. W. Alphenaar 49 p. st. 49; 2.
W. Meijer 49 p. st. 45; 3. P. J. v. d. Krogt 48 p.;
4. J. H. Dlephuis 47 p. st. 48; 5. L. de Witt 47 p.
st. 47; 6. H. J. A. Engels 47 p. st. 45; 7. P. A.
Hitzers 47 p. st. 44; 8. D. P. Yperlaan 47 p. st.
43; 9. G. J. Yperlaan 47 p. st. 42; 10. A. C. Mijs
46 p. l.s. 9.

Vrije baan: 1. G. J. Yperlaan 90 p.; 2. L. de
Witt 89 p.; 3. W. Alphenaar 87 p. 2 x 29; 4. P.
J. v. d. Krogt 87 p. 6 x 28; 5. W. Meijer 87 p.
1 x 28; 6. A. C. Mijs 87 p. 1 x 27; 7. N. C. A.
v. d. Linden 86 p. 1 x 28; 8. D. P. Yperlaan
84 p. 3 x 28; 9. G. Veldhuis 84 p. 1 x 26 en 10.
P. A. Hitzert. 84 p. 1 x 26. loten.

Kamploenbaan; 1. W. Alphenaar 97 p.; 2. L.
de Witt 96 p.; 3. G. J. Yperlaan 94 p.

Dagprijzen: lste dag W. Alphenaar 58 p.; 2de
dag A. C. Mijs 59 p.; 3de dag G. J. Yperlaan
60 p.

DAMMEN.

DAMVEREENIGING W.W.D.

De uitslagen van de wedstrijden voor de
bordenbezetting in de tweede ronde zijn als
volgt;

D. HoupsJ. v. d. Hout 0—2; A. v. Haarlem
M. Oosterhout 0—2; A. B. v. d. Hoek—A den
Bezemer 1—1; A. Singellng—J. Blansjaar 1—1;
P. LamanJ. Waasdorp 02; J. de Bezemer
G. Stuurop 02; W. F. Laman—C. v. Gorsel
0—2; W. Vlasveld—H. Binnendijk 2—0; J. v. d.
HoutI. Binnendijk 02; J. de NleJ. de
Bezemer 11.

Afgebroken partijen: A. de Bezemer—A. v.
Haarlem 02; W. F. LamanJ. de Nie 0—2.

BILJARTEN.

BRUYNINKS WINT VAN BEUK.

In het clublokaal van de biljartvereeniging
Excelsior te Lisse had een wedstrijd plaats tus
schen J. Th. Beuk, ex-kampioen van Java en
J. Bruyninks, blljartkampioen van Leiden en
Omstreken.

De partij bestond uit 500 car. cadre. Na 10
beurten luidde de stand 104117.

Hierna kwam Bruyninks er beter ln, en toon
de hij een speler te zijn van klasse.

Achtereenvolgens scoorde hij series van 80. 14,
33. 5, 59, zoodat na 15 beurten de stand was
189—308.

Ook Beuk liet zich niet onbetuigd en maakte
verschillende series, o.a. van 39. 42. 35. Vele
moeilijkheden wist hij te overwinnen; eenige
moeilijke massé's werden door hem opgelost.

Na 28 beurten had Beuk zijn groote achter
stand Ingehaald en had zelfs de leiding 390
—340.

De eindspurt van Bruyninks was overweldi
gend. In drie series van 64. 82 en 14 had hij
de 500 bereikt, terwijl Beuk op 401 strandde.

De uitslag luidt:

pnt. brt. h.s. gem.
J. Bruyninks 500 31 82 16.12
J. Th. Beuk401 31 42 12.93

HENGELSPORT.

DE RUISVOORN.

Het vlschcollege „De Ruisvoorn" hield zijn
jaariyksch concours ter gelegenheid van het
vierjarig bestaan. Er zou om vijf uur vertrok
ken worden vanaf de Turfmarkt, maar door
nog niet opgehelderde oorzaak kwam de ge
huurde bus niet en vertrok men pas om tien
voor zeven met een bus van Stadsverkeer,
waarmede men toen te Oude Wetering aan
kwam om ongeveer half acht. De stemming
was er echter niet minder om. De wedstrijd
had een gezellig verloop en toen de voorzitter
om twee uur bij den heer Verberg, Noord
einde 28, de prijzen uitreikte, was een ieder
voldaan, maar niet tevreden, zooals de heer
J. Mulder van „Hengelsport" opmerkte, daar
hy nu met een beker als tweede prijs naar
huis moest en liever den wisselbeker had ge
wonnen.

De uitslag was als volgt: le pr. C. P. Kok,
wisselbeker en vyf draagspeldjes (D.V.V., Lei
den); 2e pr. Hengelsport, Leiden; 3e pr. De
Ruisvoorn. Leiden; 4e pr. Onder Ons Leiden;
5e pr. Advendo. Lisse; 6e pr. Ons Genoegen,
Alphen. 7e pr. De Hengelaar. Voorschoten.

Tevens was er nog een personeele wedstrijd
aan verbonden waarvoor in aanmerking kwa
men: le pr. Hamerling; 2e pr. Louwlier: 3e
pr. W. Mulder; 4e pr. v. Egmond (en medaille
voor de grootste visch); 5e pr. v. Klaveren; 6e
pr. Koet en 7e pr. L. J. Vernet.

„HET KATVISCHJE".

Ter gelegenheid van de opening van het sei
zoen hield de vischvereeniging „Het Kat-
vischje" een prijsvlschwedstryd voor haar leden,
welke werd gehouden ln de Ringvaart tusschen
Oude en Nieuwe Wetering.

Reeds vroeg in den morgen waren de leden
present en om 4 uur werd vanaf de Groote
Havenburg per fiets vertrokken, zoodat men
om 5 uur ter bestemde plaatse aankwam.

Om 5.18 uur werd door den scheidsrechter. J.
F. Wakka, het teeken van aanvang gegeven. Na
een uur gevischt te hebben, werd er een korte
pauze gehouden. Hierna werd de wedstryd
wederom vervolgd, waarna te 7.45 uur het eind
signaal klonk.

Nadat de scheidsrechter verzamelen had ge
blazen werd de vangst gecontroleerd, waarna
de navolgende prijzen werden toegekend:

P. Willemse lste prys; J. Roman 2de prys;
W. Springer 3de prijs; J. Reyken 4de prys; C.
Schouten 5de prijs, benevens enkele troost-
pryzen.

Weliswaar was de vangst niet bijzonder groot,
doch de Vereeniging mag op een zeer geslaag
den wedstryd terugzien.

DUIVENSPORT.

„DE BLAUWBAND" (Alphen).

Wedvlucht vanaf Chateroux. In concours 82
duiven, welke in vryheid werden gesteld om
5.45 uur en hun hokken bereikten als volgt:
J. Vernes 1; J. Rooda 2, 18. 25; P. G. Borgers
3, 8. 17. 19; v. Vechten 4; R. v. Egmond 5. 24;
R. K. W. Kuipers 6. 9: H. Bauer 7; Groeneveld
10. 13; H. Hulscher 11. 15; W. v. Eyk 12; J.
Tuinenburg 14; C. v. Of wegen 16; A. J. Lager-
weh 21. 27; H. S. Mens 22; B. Goedhart 23;
J. de Jager 26.

Aankomst eerste duif 3 u. 29 min. 39 sec.;
laatste duif 4 u. 37 min. 15 sec.

Het regende gisteren op Wimbledon en niet
zoo'n klein beetje ook. Reeds ver na 2 uur, het
aanvangstydstip, viel de regen met dezelfde
hevigheid als ver vóór twee uur en het zag ei
geenszins naar uit, dat het zou ophouden. Men
dacht dan ook. dat deze Maandag als een ver
loren dag zou kunnen worden beschouwd toen
het plotseling droog werd. In den stevlgen wina
droogden de banen snel op en tegen vier uur
kon men beginnen.

In het heerenenkelspel werden de vier spe
lers voor de halve eindstryden bekend Budge
had alleen in de laatste set eenige moeite met
Cejnar. toen deze Jonge Tsjechische speler alles
op alles zette en heftigen weerstand bood. Maar
Budge won, zooals verwacht was.

Austin had met den Zwitserschen Davisbeker-
speler Ellmer geen moeite. Hy won van den
Schotschen overwinnaar van Van Swol zooals
hy maar wilde. Henkei had het ongetwyfeld het
moeilykst van allen om in de halve eindstry-
den te komen. Hy kwam uit tegen den ge
plaatsten Tsjech Hecht maar hij speelde, na
een aarzelend begin, zulk een .schitterende
party, dat de Tsjechische Davisbekerspeler er
verder niet aan te pas kwam.

In de halve eindstryden speelt dus Austin
tegen Henkei en Budge tegen Puncec.

By de dames werden de laatste acht bekend-
Vier Amerikaanschen, een Engelsche. een Fran-
caise. een Deensche en een Poolsche komen in
de kwarteindstryden uit, n.l. resp. mej. Marble,
mej. Jacobs, mevr. Wills, mevr. Fabyan. mej.
Stammers, mevr. Mathieu, mevr. Sperling en
mej. Jedrzejowska.

Helen Jacobs schakelde na een uitstekende
party de geplaatste Engelsche speelster Peggy
Scriven uit. De Amerikaansche speelster toonde
prachtig op dreef te zijn en gaf in de laatste set
zelfs geen game af.

Kay Stammers won met dezelfde cyfers als
Helen Jacobs van haar landgenoote Betty
Nuthall. Mej. Marble evenwel ondervond groo-
ten tegenstand van de Engelsche speelster mej.
Hardwick. maar zy wist zich toch te plaatsen.
Mevr. Sperling had alleen in de eerste sei
moeite met mej. Lumb, doch in de volgende
was zy haar Engelsche tegenstandster verre ae
baas.

Mevr. Mathieu moest haar eerste set aan de
Australische speelster mej. Wynne afstaan,
maar daarna vond zij haar vorm terug en won
op overtuigende wijze. Er deed zich een klein
incidentje voor, toen mevr. Mathieu bezwaar
maakte tegen den linesman, die blijkbaar de
footfault-regel niet al te best naleefde, zoodat
de scheidsrechter hem moest laten vervangen.

Mej. Jedrzejowska had met de Zuid-Afrikaan-
sche speelster mej. Morphew weinig moeite, ter
wijl mevr. Fabyan haar landgenoote mej. Bundy
versloeg.

Een spannende party werd nog in het dames
dubbelspel gespeeld. Mevr. Andrus en mevr.
Henrotin schakelden het geplaatste Engelsche
damespaar mej. Dearman en mej. Ingram
door een 36. 61, 97 overwinning uit.

De uitslagen luiden:

Heerenenkelspel kwarteindstryden:

Budge (V. S.) sl. Cejnar (Tsjecho-Slowakye)
6—3, 6—0, 7—5.

Puncec (Zuid-Slavië) sl. Mc. Phail (Schot
land) 6—2, 6—1, 6—1.

Henkei (Duitschland) sl. Hecht (Tsjecho-
Slowakye) 7—5, 6—1, 6—2.

Austin (Engeland) sl. Ellmer (Zwitserland)
6—2, 6—1, 6—2.

Damesenkelspel achtste eindstryden:

Mevr. Mathieu (Frankrijk) sl. mej. Wynn,
(Australië) 16, 62, 60.

Mej. Jedrzejowska Polen) sl. mej. Morphew
(Zuid-Afrika63. 62.

Mevr. Sperling (Denemarken") sl. mej. Lumb
(Engeland) 75, 64.

Mevr. Fabyan (V.S.) sl. mej. Bundy (V.S.)
3—6, 6—3. 6—4.

Helen Jacobs (V.S.) sl. mej. Scriven (Enge
land) 63, 6—0.

Mej Stammers "Engeland) sl. mej. Nuthall
(Engeland) 63, 60.

Heerendubbelspel

Kukuljevic en Pallada (Zuid-Slavië) sl. Ly-
saght en Godsell (Engeland) 63. 64. 86.

Hughes en Wilde (Engeland) sl. Avory en
Lee (Engeland) 63, 63, 63.

Damesdubbelspel:

Mej. Lizana cn mej. Scriven (Chili—Enge
land) sl. mej. Mac. Tier en mevr. Mellows (En
geland) 62, 64.

Mej. James en mej. Stammers (Engeland)
sl. mej. Howard en mevr. de Meulemee6ter (En
gelandBelgië) 63, 64.

Mevr. Andrus en mevr. Henrotin (V.S
Frankryk) sl. mej. Dearman en mej. Ingram
(Engeland) 3—6, (31, 9—7.

Gemengd dubbelspel

Mej. Saunders en Shayes (Engeland) sl.
^rwr. Henrotin en Bolellli (Frankryk) 6—3,62

Mej. Marble en Budge (V.S.) sl. mevr. Andrus
en Kukuljevic (V.S.—Zuid-Slavië) 7—5, 6—3.

Als Vrijdag as. de luchtvaartafdeeling
te Soesterberg haar zilveren jubileum gaat
vieren, kan men ten bnrechte tbt de con
clusie komen, dat het dien dag vijf-en-
twlntig jaar geleden Is, dat een organisatie
tot stand kwam. welke ook maar eenigs-
zins zij het op kleinere schaal te ver
gelijken ls met de tegenwoordige L.V.A.,
zooals we die thans kennen en zooals ze
wellicht nog slechts korten tijd zal blijven
voortbestaan.

Immers mag het als bekend veronder
steld worden, dat binnen niet te langen
tijd de reorganisatie van de luchtvaart
afdeeling tot een afzonderlijk luchtwapen
als zelfstandig onderdeel van de land
macht, verwacht kan worden, als gevolg
van de zeer groote uitbreiding.

Onjuist zou echter eveneens de veronder
stelling zijn, dat onze weermacht vóór 1913
nooit aandacht had voor de mogelijkheden,
welke de lucht onze defensie bood. Reeds
meer dan 50 jaar geleden begreep men het
belang van de waarnemings- en verken-
ningsmogehjkheden uit de lucht, en be
schikte men over een kabelballonpark.

Teneinde in ons land de belangstelling
voor de luchtvaart aan te wakkeren werd
in 1907 door eenige menschen. die in de
toekomst van de vliegerij geloofden, opge
richt de Neóerlandsche Vereeniging voor
Luchtvaart, onder voorzitterschap van den
toenmaligen kolonel bij den generalen staf
C. J. Snijders, den lateren opperbevelheb
ber van land- en zeemacht.

Mede aan de activiteit van deze vereeni
ging moet het worden toegeschreven, dat
men ln het leger steeds meer de behoefte
ging voelen, aandacht aan de luchtvaart te
wijden. In 1910 werd een militaire lucht-
vaartcommissie ingesteld om het vraagstuk
te bestudeeren.

In hetzelfde jaar deed zich ook het voor
de toekomst zoo belangrijke, maar voor de
verhoudingen van die dagen zoo teekenen-
de feit voor, dat vier jeugdige officieren
een jaar verlof kregen met behoud van
tractement om in het buitenland voor
eigen rekening vliegen te leeren. Het waren
de luitenants van Heyst, Versteegh, Coblyn
en Visser.

Bij de manoeuvres in 1911 maakte het
Nederlandsche leger voor de eerste maal
gebruik van vliegtuigen. Men kreeg de be
schikking over de weinige burgervliegtui-
gen, die op dat oogenblik in ons land aan-
weziff waren

In° de Betuwe, vlak bij Hedel werd een
tijdelijk landingsterrein ingericht en voor
het eerst werden uit de lucht waarnemin
gen verricht ten behoeve van by de
manoeuvres betrokken legerdeelen. Met een
der vliegers, den reserve-luitenant Labou-
chere ging als waarnemer niemand minder
dan de inmiddels tot chef van den gene
ralen staf benoemde generaal Snijders
mee. In zijn rapport, dat hij over zyn
vlucht uitbracht, wees hij met nadruk bp
de groote beteekenis van de waarneming
uit de lucht, al had men slechts kunnen
vliegen bij fraai, windstil weer en al had
men veel last gehad van „luchtwarrelin-
gen", zooals men toe nog de remous met
een goed Dietsch woord betitelde.

Toen dan ook in 1912 het rapport der
twee jaar tevoren ingestelde militaire
luchtvaartcommissie verscheen en de mi
nister van oorlog, onze tegenwoordige
minister-president, dr. H. Colijn, de con
clusies ervan in de Kamer verdedigde, was
het pleit weldra beslecht.

Op 1 Juli 1913 werd de luchtvaartafdee
ling opgericht, een afdeellng waarbij offi
cieren van alle wapens ingedeeld konden
worden, zooals trouwens nog steeds het ge
val ls Het eenige luchtvaartterrein in
Nederland, in 1910 op de heide bij Soester
berg Ingericht werd door het Rijk ge
kocht. terwijl een tweepersoons Farman-
toestel werd overgenomen. Tot comman
dant der L.V.A werd benoemd kapitein H.
Walaardt Sacré.

Toen op 1 Augustus 1914 de wereldoorlog
uitbrak, bestond de L.VA uit 10 officieren,
1 Ingenieur en 31 onderofficieren en man
schappen. Men beschikte over vijf vliegtui
gen, terwijl od de begrooting voor 1914 gel
den waren uitgetrokken voor den aankoop
van nog zes vliegtuigen.

De wereldoorlog leidde tot een snelle ont

wikkeling van de luchtvaart in de betrok
ken landen en ook de deskundigen hier
volgden met aandacht de toenemende be
teekenis van het luchtwapen bij de krijgs
voering. De beschikbare vliegtuigen kregen,
ook in ons land een taak toebedeeld in het
mobilisatie-apparaat en werden belast met
Datroullledlensten langs de grens, waartoe
landingsterreinen werden Ingericht te Vlis-
singen. Arnhem. Venlo en Gllse Rijen.

Toch breidde de luchtvaartafdeeling zich
slechts langzaam uit, ten eerste omdat men
over geringe middelen beschikte, en ten
tweede omdat het niet gemakkelijk was,
aan vliegtuigen te komen, die in het bui
tenland gekocht moesten worden, evenals
de motoren.

Een welkome uitbreiding met modern
buitenlandsch materiaal onderging de
L.V.A. telkens, wanneer een vliegtuig van
een der oorlogvoerende landen op Neder-
landsch grondgebied landde en dan ge
ïnterneerd moest worden.

Het was eveneens ln de oorlogsjaren, dat
de „Trompenburg"-fabriek te Amsterdam
onder leiding van den sportvlieger Henri
Wijnmalen begon met het nabouwen van
buitenlandsche vliegtuigen, wat geen groot
succes werd. Beter slaagde men ln de con
structie van een lesvliegtuig van het type
„Spijker", waarvan de L.VA. en 56 bestelde
en waarmee nog jaren lang de jeugdige
vliegers van Soesterberg werden opgeleid.

Tegen het einde van 1918 bezat de L V A.
73 verkeners. 30 jagers, 6 diverse lesvlieg-
tuigen en de bovenvermelde Spijkers. In
middels was in 1915 het vliegveld Schiphol
bij Amsterdam ingericht en was in 1917 een
aefzonderlljke marinevliegdienst tot stand
gekomen, die gestationeerd werd te de Mok
op Texel.

De groote luchtvaarttentoonstelling te
Amsterdam, de E.L.TA., in 1919 georgani
seerd door de Soesterbergsche luitenant
vliegers A. Plesman en M. W. Hofstee, gaf
de stoot tot de ontwikkeling van de burger,
luchtvaart in ons land en had dan ook
tengevolge dat verschillende militaire terrei
nen. o.a. Schiphol en Waalhaven voor het
burgerluchtverkeer werden opengesteld.

Hoewei eigenlijk tot,verleden jaar de
luchtvaartafdeeling te kampen had met
een gebrek aan belangstelling voor ons
luchtwapen. waardoor men nimmer de be
schikking kreeg over de middelen, noodig
om op de hoogte van zijn tijd te blUven,
breidde de organisatie zich voortdurend uit,
tot den vorm welke zij thans heeft.

Od 1 November 1919 volgde de kapitein
van den generalen staf. thans gepension-
neerd luitenant-generaal J. H. Hardenberg,
kolonel Wallaardt Sacré als commandant
op. terwijl hij in 1929 werd opgevolgd door
kolonel J. J van Santen, die commandant
bleef tot November 1933 en die betreurd
door alle mannen der L.VA.. die hem als
hun chef hebben gekend in November
1937 is overleden. Tot 1937 was de tegen
woordige generaal-majoor P. W. Best com
mandant der L.V.A., om toen te worden op
gevolgd door den tegenwoordigen com
mandant. overste van Heyst, die als
luitenant-vlieger begonnen van de eerste
jaren af het wel en wee van de L.VA. heeft
meegemaakt en het thans eindelijk ziet
get>euren. dat oud materiaal op groote
schaal wordt vervangen door het modernste
en loeste, dat er op het gebied van militaire
vliegtuigen wordt vervaardigd, vliegtuigen
die bovendien worden gebouwd door Neder.
landsche fabrieken.

Opgewekt zal men de volgende week het
zilveren feest der L.VA. vieren, waarbij een
ieder slechts zal hopen, dat nooit het offer
noodig zal zijn. waartoe de vliegers zich in
hun korpslied bereid verklaren als zij
zingen

„En met ons leven blijven wij
het Vaderland getrouw.

De vleugels wakend uitgespreid,
beschermen 't rood-wit-blauw".

En dat de versterking van onze lucht
macht slechts noodig zal zijn om te voldoen
aan de eveneens ln het korpslied voor
komende woorden:

.Draag zorg dat men u ducht".

Naar w(i vernemen Is Prins Bernhard
voornemens de viering bij te wonen van
het zilveren feest van de luchtvaartafdee
ling te Soesterberg. Ook zal de Prins Vrij
dag aanzitten aan het ter gelegenheid van
dit jubileum te houden korpsdiner.

(Bulten verantwoordeiykheid der Redactie).
Cople van de al of niet geplaatste
stukken wordt niet teruggegeven.

CHRISTELIJK NIJVERHEIDSONDERWIJS.

By het lezen van het verslag omtrent de
oprichting van een Christelyke Nyverheids-
school, gingen de volgende beelden aan my
voorbyOvervolle klassen en leegloopende
onderwyzers by het lager onderwijs, verande
ring van drie- ln tweejarige cursus by het
Nyverheidsonderwys. Dit alles wegens bezui
niging. Verder zag ik de Ambachtsschool, die
zelfs buiten Leiden een goeden naam heeft.
M.S.G. waar leerlingen uit het geheele land
les nemen, de avondteekenschool van den
R.K. Volksbond, de beide nyverheidsscholen
voor meisjes. Na deze beelden dacht ik: „By
dezen stand van zaken, waar alle onderwys
lydt onder de bezuiniging en waar hier in
Leiden zooveel en goede inrichtingen voor Ny-
verheidsonderwijs zyn, is het onverantwoorde-
ïyk nog meer offers te vragen voor speciaal
Christeiyk onderwys. of men moet zeer ern
stige bezwaren hebben tegen de bestaande in
richtingen. In het laatste geval heeft geheel
Leiden er recht op. dat in het openbaar bekend
gemaakt wordt, waarom Christelyk Nyverheids-
onderwijs zoo noodzakelyk is.

P. THIJS, leeraar Nyverheidsonderwys.

PREDIKBEURTEN.

Noordwyk a. Zee Geref. Bond (Jullana-
weg 27Woensdagnam. 8 uur. ds. Fokkema
van Delft.

Waddinxveen Gebouw Centrum: Woens
dagnam. halfacht, ds. de Rover van Vlaardin-

gen.

NED. HERV. KERK.

Beroepen: te Rotterdam-Vreewyk (toez.), C.
M Kryger te Beverwyk.

Aangenomen: naar Vlanen (vac.-J. F. Wach
ter). J. J. H. van der Ree te Mynsheerenland.
die bedankte voor Zwammerdam.

GEREF. KERKEN.

Aangenomen; naar Stiens, D. J. Scholten,
cand. te Zutphen.

Beroepen: te Linschoten, P. Rullmann. cand.
en hulppred. te Utrecht.

GEREF. GEMEENTEN.

Tweetal te Borsselen: J. D. Barth te Dor
drecht en H. Ligtenberg te Lisse.

Bedankt voor Ryssen. R. Kok te Veenendaal.

HERST. EVANG. LUTH. KERK.

Aangenomen: naar Amsterdam (vac.-wyien
C. F. Westermann) B. E. J. Bik te Enkhuizen.

2