STADSNIEUWS
79 ste Jaargang
DINSDAG 21 JUNI 1938
No. 23997
Incident in de
Tweede Kamer
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
Overeenkomst op de
niet-inmengings-
conferentie
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
De „Karïmata'
beschadigd
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. by maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewysnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zUn:
per 3 maanden f. 2 35
per week f. 0.1S
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden portokostenj
(voor binnenland f.0 80 per mni>(
Gem. H.B.S. met ^jarigen
cursus.
Dr. J. D. A. Boks benoemt!
tot directeur.
Dr. J. D. A. Boks.
In de gistermiddag gehouden zitting
van den gemeenteraad is dr. J. D. A.
Boks, leeraar in de wiskunde aan de
Gem. H.B.S. met 5-jarigen cursus aan
de Burggravenlaan alhier, benoemd tot
directeur dier school, zulks als opvol
ger van dr. J. C. Schalkwijk, wien on
langs met ingang van 1 September a.s.
eervol ontslag uit deze betrekking
werd verleend.
Johan Diederik Anne Boks Is 16 April
1896 geboren te Eist (gem. Rhenen). Na In
1914 de Rijks Hoogere Burgerschool te Wa-
geningen te hebben doorloopen, deed hy
het volgende jaar Staatsexamen Gymna
sium B, om daarna te Utrecht te gaan stu-
deeren in de Wis- en Natuurkunde, waar
hy in 1918 candidaatsexamen deed. Na
eenige maanden in militairen dienst te
zijn geweest, was hy van Januari tot Juli
1919 als tydelyk leeraar in de wiskunde
werkzaam aan dezelfde Hoogere Burger
school, welke hy als leerling bezocht had.
Hier ter stede heeft hy vervolgens zyn
studie voortgezet als assistent voor de na
tuurkunde by nu wijlen prof. dr. H. Ka-
merlingh Onnes, by wlen hy, na zyn doc
toraal examen in 1922, promoveerde in 1924
tot doctor In de Wis- en Natuurkunde, op
een proefschrift, getiteld: „Isothermen van
helium bij temperaturen van 20 gr. C
tot 270 gr. C en verandering van de
dichtheid van vloeibaar helium tusschen
4 gr. 2 K en 1 gr. 2 K".
In 1923. toen dr. Schalkwyk directeur
werd van de Gem. Hoogere Burgerschool
alhier, werd de heer Boks leeraar aan deze
school.
Ook heeft hy van 1926 tot 1931 tijde-
lyk les gegeven aan het Gymnasium alhier
er. van 1931 tot 1936 aan de H.B.S. voor
Meisjes.
Tevens was de heer Boks in iö-1 be
noemd tot reserve-officier, uit welke func
tie hij in 1935 ontslag nam.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Bevorderd tot doctor in de Wis- en Na
tuurkunde, op proefschrift getiteld: „Ca
lorische metingen bij tin in verband met
de thermodvnamica der supergeleiding",
de heer P. H. van Laer, geboren, te Swal-
men (L.)
Gesslaagd zijn voor het voorbereidend
kcrkelyk examen: de heeren M. Hane-
r.iaai.ier Cs-Gravenzande) en P. M. van
Galen iMonster); voor het doctoraal exa
men Wis- en Natuurkunde, hoofdvak Na
tuurkunde: de heer B. F. Saris (Leidenl,
voor het doctoraal examen Rechten: de
dames A. C van Rietschoten (Den Haag!
en W. Praae 'Den Haagi en de heer P. A.
S'rrodaw 'Den Haag): voor het candi
daatsexamen Chineesch-.Tapansch: de heer
M, Kalker «Den Haagl; voor het propae-
deutisch examen Theologie: tnej. K. van
Drimmelen (Voorburg) en de heer J. C.
Wisse (Den Haag)voor het voorbereidend
kerkelijk examen: mej. H. S. de Geer (Den
Haag): voor het doctoraal examen Ge
neeskunde: mej. A.M. Groot 1 Don Haag);
voor het taalkundig eandidaatso5:amen In
dologie; de heeten B. R M. Hcitog (L"i-
öeni en H. L. Swarts <De:i Haag'; voor
het doctoraal examen Rechten (vrije stu
die), de heer H. W. Engelbrecht (Den Haag)
Dr. A. DE BONDT.
Heden is aan de Vrije Universiteit te
Amsterdam gepromoveerd tot doctor in de
Godgeleerdheid dr. A. de Bondt, predikant
bij de Geref. Kerk van den Haag-West
voorheen alhier, op een nroefschrift geti
teld: „Wat leert het Oude Testament aan
gaande het leven na dit leven?". Als pro
motor trap op prof. dr. G. Ch. Aalders van
Hilversum, hoogleeraar aan de V.U.
Raad van Arbeid.
Mr. S. Mok zal waarschijnlijk den
heer T. S. Goslinga opvolgen
als voorzitter.
Naar wij vernemen is binnen zeer
korten tijd de benoeming te verwach
ten van mr. S. Mok tot voorzitter van
den Raad van Arbeid alhier, zulks als
opvolger van den heer T. S. Goslinga,
die, zooals wij reeds eerder meldden, in
gelijke functie zal worden benoemd te
Amsterdam.
Mr. Mok is lid van den Amsterdamschen
gemeenteraad en chef van het documenta-
tiebureau van het Ned. Vakverbond.
Rost van Tonningen mag één
dag de zitting niet bijwonen.
DE HERZIENING VAN DE PROVINCIALE
HEFFING OP HET RIJN-SCHIEKANAAL.
Adres van Kamers van Koophandel aan
B. en W. van Rotterdam.
Naar aanleiding van het voorstel van
Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland tot
herziening van de provinciale heffing op
het Ryn-Schiekanaal hebben de Kamers
van Koophandel en fabrieken te Delft.
's-Gravenhage, Lelden en Rotterdam, een
telegTam gezonden aan Burgemeester en
Wethouders van Rotterdam. Daarin wordt
medegedeeld dat de Kamers het voorstel op
zichzelf biliyk achten, doch dat dit, naar
hun meening bezwaren oplevert in ver
band met bestaande gemeentelijke heffin
gen van Delft en Rotterdam. Mede kennis
genomen hebbende van het adres van B.
en W. van Rotterdam aan de Provinciale
Staten d.d 27 Mei, waarin tegen het pro
vinciale voorstel verzet wordt aangetee-
kend en overwegende, dat door medewer
king van Rotterdam aan een algemeene
verlaging een bevredigende regeling kan
worden verkregen, dringen de Kamers nog
maals, in het algemeen belang van de
relaties, welke de bedrijven in het achter
land met Rotterdam verbinden, op een
zoodanige medewerking aan.
NED. VER. VOOR GENEESKRUIDTUINEN
Bezoek aan den Clusiustuin.
De Ned. Ver voor Geneeskruidtuinen
heeft in Amsterdam en hier haar jaarver
gadering gehouden. Dr Hk. Cohen hield in
het Botanisch Laboratorium van prof. Baas
Becking een voordracht over het leven en
de werken van Clusius (Ch. de l'Ecluse',
die in 1592, nadat Prins Willem I aan Lei
den het voorrecht had geschonken tot op
richting eener universiteit, den eersten
kweektuin van geneeskrachtige kruiden
tot stand bracht. Als beroemd botanicus
was hij daartoe uitgenoodigd toen hem het
hoogleeraarschap in de botanie werd aan
geboden Bij den aanleg van dezer, tuin
werd hii ter ziide gestaan door den apothe
ker Dirk Cluyt, ook bekend als Clutius, en
diens zoon
Prof. Baas Becking, bijgestaan door den
hortulanus, den heer Veendorp, is er in
geslaagd naast het terrein van den Hortus
Botanicus, dezen tuin te reconstrueeren.
zoodat hy in 1933 met haar duizendtal
artsenijgewassen kon worden ingewijd.
De deelnemers aan de vergadering wer
den na afloop van deze voordracht rond
geleid door den Hortus en door den tuin
van Clusius. In den namiddag begaf men
zich naar Noordwijk. waar de kweektuinen
van artsenijgewassen van de firma Caspers
werden bezichtigd.
CHR. KWEEKSCHOOL.
Geslaagd voor het examen akte L.O de
dames T Seinstra (Katwijk aan Zee' en W.
Zweers (Alphen aan den Ryn). Afgewezen
één candidaat.
De politie blijkt met de arrestatie van
het Fransche tweetal, waarvan wy gisteren
melding maakten, een uitstekenden vangst
te hebben gedaan. Blykens ontvangen in
lichtingen is ook de man niet zoo onschul
dig als hy zich voordoet en hebben beiden
reeds meerdere gevangenisstraffen achter
den rug. Welk» rol de man in deze oplich-
tery-zaak heeft gespeeld is echter nog niet
vastgesteld kunnen worden.
Naar vernomen wordt,
is in de hedenmorgen ge
houden vergadering van
de niet-inmengings-sub-
commissie een overeen
stemming bereikt inzake
het terugtrekken van de
vrijwilligers uit Spanje.
Bij de behandeling van het enquête-
voorstcl-Wendelaar inzake de kwestie
van de maréchaussee in Oss, heeft zich
hedenmiddag in de Tweede Kamer een
incident voorgedaan.
Eerste spreker over dit onderwerp
was de heer Rost van Tonningen
(N.S.B.), die in heftige bewoordingen
het beleid van de Kamer en den mi
nister afkeurde.
Toen hij gekomen was aan de pas
sage, waarin hij de commissie van rap
porteurs beschuldigde, zijn beschuldi
gingen aan den minister van Justitie
te hebben weggelaten, heeft de voor
zitter, mr. Van Schaik hem het woord
ontnomen en hem voor een dag het
recht ontzegd de vergaderingen der
Kamer bij te wonen.
De heer Rost van Tonningen ontstak
hierover in toorn en verliet de zaal,
onder het geroep: „inquisitie".
Een deel der Kamer applaudiseerde
bij dc beslissing van den voorzitter.
Wij laten hier den tekst volgen van de
laatste passage van de rede van den heer
Rost van Tonningen, tot aan het punt,
waarop de voorzitter hem het woord ont
nam:
„De overdracht van de enquête naar het
«gebeele politioneele gebied te Oss, onder
weglating van de vaststelling der weder
rechtelijke handeling van den minister,
d.w.z. van de mogelijkheid zijner straf
rechtelijke vervolging voor den Hoogen
Raad der Nederlanden is in overeenstem
ming met de tactiek van den minister om j
de aandacht af te leiden, van den werke- 1
lijk schuldige en om de maréchaussee voor
haar nauwe plichtsbetrachting te bestraf
fen.
In overeenstemming met deze verdoeze-
lingstaktiek is ook het voorloopig verslag
opgemaakt door de vijf heeren die de com
missie uitmaken.
Het voorloopig verslag van de Kamer is
een handige verdediging van het beleid
van den minister.
Op pag. 4 geeft het uitsluitend argu
menten weer, die den minister kunnen
ontlasten. De commissie van rapporteurs
heeft echter opzettelijk de doorm ij schrif
telijk overhandigde, zware beschuldigingen
tegen den minister weggelaten. Ik zeg op-
zettelijk, omdat ik bij voorbaat in de af-
deelingen tegen de weglatingen protes
teerde."
Op dit oogenblik hamerde de voorzitter,
die gedurende het voorafgaande gedeelte
der rede den spreker reeds meermalen met
hamerslagen tot de orde had geroepen en
zeide: „ik kan dit niet verder toelaten U
kunt zóó niet doorgaan, ik ontneem u het
woord".
De heer Rost van Tonningen antwoordde
hierop: ,dit kunt u niet doen. want ik con
stateer slechts feiten." De voorzitter ont
nam ten tweeden male den spreker het
woord. Hetgeen de heer Rest van Tonnin
gen die zeer toornig was. verder zeide.
werd overstemd door het gehamer van den
voorzitter en een kort applaus van een deel
der Kamer. De voorzitter deelde daarop
mede, dat hij den heer Rost van TonnAn-
gen voor vandaag het recht ontzegde de
vergadering der Kamer bij te wonen. Na-i
dat deze de zaal verlaten had werd de ver
gadering 10 minuten geschorst.
BINNENLAND.
Huldiging van mr. D. Fock (Binnenland,
3de Blad).
Voedselvoorziening in oorlogstijd (Binnen
land. 3de Blad).
Het tennistournooi te Wimbledon aange
vangen; Hughan, Van Swol en De
Brauw uitgeschakeld (Sport, 3de Blad)
De Nederlandsche wielerkampioenschap
pen op den weg (Sport, 3de Blad).
ZOMERCONCERTTOURNÉE
„ITALIAANSCHE OPERA"
Een succesvolle avond.
Dat er in onze stad steeds belangstelling
bestaat voor het Italiaansche „bel canto",
waarvan wij hier helaas veel te weinig mo
gen genieten, is gisteravond in de Stads
paal. die uitstekend bezet was. wel duide-
lyk gebleken! Hoe meer de avond vorder
de en de zangers en zangeressen dus meer
.op stoom" kwamen, des te krachtiger wa
ren de ovatie s en scheen men niet genoeg
te kunnen krijgen van de fraaie prestaties,
die ook op ons in het algemeen een uit
stekenden indruk gemaakt hebben.
Weer eens is gebleken, hoe voorzichtig
men gewoonlijk moet zijn, daar, waar
het geldt een Italiaan of Italiaansche te
beoordeelen; zoo er ooit stemmen zyn, die
er behoefte aan hebben, zich „in" of „los"
'c zingen, dan zijn het zeker deze, waarbij
dan komt de noodzaak aan een warm con
tact met de toehoorders, om zich volop en
gloedvol te kunnen geven. Zoo was het
dus merkwaardig te constateercn, hoe het
materiaal van haast allen na de pauze
toen vanzelfsprekend als gevolg van het
stormachtige applaus de extra's niet van
de lucht waren glansvoller, soepeler en
brillanter klonk, dan daarvoor.
De medewerkenden aan dezen eerst zeer
laat beëindigden avond hebben ons weer
iets gebracht van de stralende Italiaansche
zon, waarvan het effect op hun stemmen
overgegaan schynt te zijn en waaraan wij
in dit bij uitstek koude jaar zulk een be
hoefte hebben.
Daar was de diepe bas Eraldo Coda,
wiens voornaam en technisch superieur
geschoold zingen een edele impressie
maakte en die ook muzikaal op buitenge
woon hoog niveau stond. Minder beviel ons
de bariton Marcello Venturini. die zich te
veel wil forceeren en dan tot ongewensch-
excessen overgaat, terwijl byv. ook de
interpretatie van de bekende Figaro-aria
aan karakteristiek te wenschen overlaat.
Het materiaal der tenoren is sterk ver
schillend: de bekende Luigi Fort, wiens
uiterst lichte stem prachtig geplaatst is,
zoekt het wat in het zoetelyke, dat op
den duur door gebrek aan verscheidenheid
tot eentonigheid leidt. Desniettemin ver
rukt deze uitzonderlijk fraai getimbrcerde
tenor, die van een grootsch succes bij voor
baat verzekerd is.
Naast hem heeft de lyrische tenor Ar-
naido Luzi zich kranig gehouden: moest
hy zich aanvankelijk in de hoogte for
ceeren en kon hij de tonen, tengevolge van
een te sterken ademdruk niet steeds
„houden", in het kwartet uit Puccini's Bo-
heme. dat als slot gegeven werd, gaf hy
zich superieur en op volle kracht.
Van de dames noemen wij allereerst de
ons onbekende Rina Corsi, een lyrische so
praan. wier resonansvolle, mooi afgedekte
hooge tonen, die merkwaardigerwijze eerst
te schel klonken, de zaal uitnemend vul
den. Ook qua voordracht wist zij sterk te
boeien: haar succes was enorm en zelfs
na twee toegiften zou zijn indien de
i ijd het toegelaten had nog gaarne ver
der beluisterd zijn. De soprano leggero
Diana Micelli, die eerst niet gedisponeerd
leek en te worstelen had met detoneeren
Het werk ligt stil.
BUITENLAND.
Wat wil Ialië? (3de Blad en Buitenland. Ie
Blad).
Rede van Schacht (Buitenland, 1ste Blad).
Joden in Duitschland van de beurs en
markten geweerd (BuitenL, le Blad).
Japan wil het strijdtooneel naar het Zuiden
uitbreiden (Buitenland, 1ste Blad).
De Valera's overwinning bij de Iersche
verkiezingen (Buitenland, 1ste Blad).
Spionnage-proces tegen Duitschers in
Amerika «Buitenland, 1ste Blad).
Van onzen specialen
verslaggever)
De „Karimata" heeft sinds
gistermiddag 2 uur niet ge
werkt, want er is namelijk
een onderdeel van een der
takels, waarin de emmer-
ladder hangt, onklaar ge
raakt.
Men heeft, zoodra men
het euvel ontdekte, het werk
stilgelegd, daar bij verder
werken gevaar voor groote
stagnatie zou ontstaan.
Het mankement is op zich
zelf van weinig beteekenis,
maar met de reparatie
schijnt nogal eenigen tijd
gemoeid te zijn.
Vanmiddag had de „Kari
mata" het werk nog niet
hervat.
cn een lichtelijk scherpe toongeving, heeft
zich later volkomen hersteld en gaf toen
werkelijk van excellenten zang te genieten,
waarbij tevens haar beschaafde muzikali
teit opviel.
De mezzosopraan Maria Teresa Grosso,
wier materiaal eveneens goede eigenschap
pen bezit, hoede zich echter voor een te
krachtig aanpakken der tonen, terwijl ten
gevolge van te weinig ademsteun een bij
na voortdurend vibreeren eenigszins
stoort. Rina Corsi, Diana Micelli, Arnaldo
Luzzi en Mare. Venturini waren nauwge
zet op elkaar ingesteld in het Puccini-
kwartet. dat natuurlijk gebisseerd moest
worden. Het frenetieke applaus heeft hun
wel duidelijk gemaakt, hoezeer men met
dit ensemble ingenomen was!
Tot slot zij de onschatbare steun geme
moreerd van den accompagnateur Maestro
Glno Bianchi Rosa, wiens begeleidingen zóó
volgzaam en tegelijk stimuleerend waien,
dat men zich deze niet beter zou kunnen
wenschen! Een genot voor de solisten, die
bij afwezigheid van een orkest toch veel
moeten missen, om met een zóó zuiver-
aanvoelend musicus te mogen samenwer
ken. Het succes van dezen avond en het
feit. dat men zich steeds krachtiger en
vrijer durfde geven, is voor een niet, ge
ring gedeelte aan dezen uitmuntenden
Rosa te danken!
Het was een concert, zooals wij er meer
voor onze stadgenooten zouden wenschen.
Moge deze artisten ons in den komenden
winter ook weer eens met. een opera-uit
voering komen verblijden!
Getuige de vrijgevigheid, die zij gister
avond betoonden, zullen zij, wanneer het
van hen afhangt, stellig graag in de Sleu
telstad terugkomen!
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAG. 2 VAN HET DERDE BLAD.
De vooruitzichten blijven voor
het Zuiden van ons land nog
gunstig. In het Noorden zal
morgen in den loop van den dag
de bewolking toenemen. De regen
kansen blijven echter gering.
AANBESTEDING.
In het Bureau Gemeentewerken is heden
morgen aanbesteed het aanleggen van ge
deelten ventweg en trottoir aan de Zuid-
Oostzyde van den Haagweg.
Ingekomen 16 biljetten. Er was als volgt
ingeschreven
Th. P de Geus en J. F. Stampraad, Leid-
schendam, f. 9170; D. de Jong en W. Borst,
Bergen en Bakkum, f. 8500; N V. Leidsche
Zand en Grondmy v b. J. M. Samson. Lei
den. f. 8500; P. C. Langeveld. Hardinxveld,
f. 8300; P. J. en H. Visser. Wassenaar,
f. 7500; A. Voordauw, Zoeterwoude. f. 7337:
P. G. de Jong, Oegstgeest. f. 7337; W. F.
Marcelis, Leiden, f. 7330; P. H. Meijers en
Zn., Oegstgeest. f. 6900; A. J. de Later,
Oegstgeest. f. 6800; A. W. de Groot, Leiden,
f. 6574; L. P. v d. Geer en A. Th. Stuifzand
Leiden, f. 6395; H. C. Heemskerk en W.
Oudshoorn, Leiden, f 6325; Gebrs. A. en
J. A. Schouten. Leiderdorp, f. 5985; A. van
Halem en I. Doornik. Leiden, f. 5900: C.
Godschalk en Co. Leiden, f. 5690.
De gunning is aangehouden.
TENTOONSTELLING COLLECTIE
BOENDERMAKERS.
De heer P. Boendermakers Czn. te Ber
gen (N.H.) heeft gedurende vele jaren zijn
ryke inkomsten besteed aan het koopen
van moderne kunst. Daardoor is hy niet
alleen de vriend der schilders geworden,
doch heeft tegeiykertijd een zeer omvang-
ryke verzameling verworven, waarvan hy
ten overvloede gaarne iedereen, die werke
lijk belangstelt. Iaat medegenieten.
Zoo vond het Leidsche Carillon-Comité,
dat steed» nieuwe middelen verzint om de
financiën te vinden voor onzen toekomsti-
gen Beiaard, hem gaarne bereid een deel
van zyn rijk bezit ter expositie af te staan.
Deze tentoonstelling wordt op Woensdag
29 Juni geopend in „de Lakenhal".
Ze blyft gedurende de maanden Juli en
Augustus geopend en de baten zyn be-
stomd voor het Carillonfonds
Met deze korte aankondiging moge al
vast nieuwe belangstelling voor het fonds
en tegelykertyd voor de tentoonstelling
worden gewekt.