AKKERTJE
Nieuws
W uit de Filmwereld
Abessynië in den
Volkenbondsraad
Aan het ziekbed der Belgische
regeering
Wereldstad'
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 13 Mei 1938
Derde Blad No. 23966
D
79 ste Jaargang
Het Engelsche standpunt verre in de meerderheid
Neem dadelijk 'n
bij hoofdpijn of migraine.
Zal zij het halen
DAGBLADRECLAME
TAMME EENDVOGELS a 1.-
Met Luise Rainer en
Spencer Tracy-
Het protest van den Negus.
In zijn beroep op den Volkenbondsraad
verklaart de Negus: zelfs Indien de toe
stand In Abessnië zoo zou zijn als men
iegt (hetgeen niet waar ls) zou het Brit-
sche voorstel moeten worden ter zijde ge
leed op grond van het beginsel der niet-
erkennlng van voldongen feiten.
De ware toestand in Abessynië, aldus
de Negus, ls, dat de Italiaansche regee-
jing in het grootste deel des lands niet
haar gezag uitoefent. Zij houdt er slechts
agglomeraties bezet door middel van gar
nizoenen en laat boven het overige deel
slechts haar vliegtuigen vliegen.
De Negus betoogt, dat het grootste
deel van het Abessijnsche grondgebied, dat
in den beginne door Italiaansche troepen
was bezet, onder den druk van Abessijn
sche troepen moest worden ontruimd.
De Negus verklaart, dat de Italiaansche
regeering een erkenning van het Italiaan
sche keizerrijk aan de Abessijnsche be
volking zal voorstellen als een veroordee
ling door den Volkenbond.
Het is overigens ontoelaatbaar een
staat-lid, zooals men dat voorstelt, op te
offeren aan de behoeften van een of meer
andere mogendheden. Alleen de assemblee
kan zich over ons geval uitspreken.
Abessynië protesteert tegen iedere pro
cedure van spitsvondigheid, welke beoogt
het handvest te verdraaien Ik verzoek ver
ilizing naar de assemblee."
De Negus besloot met. te verklaren, dat
het beschavende werk dat hij verricht
heeft door de Italiaansche agressie werd
omvergehaald. Deze agressie heeft even
wel het voordeel, dat zij de Abessijnsche
bevolking dichter tot haar keizer brengt.
„Ik bdn vandaag, juist zooals ik dat
gisteren was, bereid te beraadslagen,
zelfs tot den prijs van groote opoffe
ringen. over iedere oplossing, die de
souvereiniteit en onafhankelijkheid
van mijn land zou doen behouden.
Indien evenwel mijn beroep onbe
antwoord zou blijven, zal de oorlog
zonder genade worden voortgezet tot
de triomf der gerechtigheid".
Runnet.
Vervolgens was het woord aan den
Franschen minister van buitenlandsche
zaken. Bonnet, die o.m. zeide, dat om de
atmosfeer van vertrouwen en internatio
nale samenwerking in Europa te herstel-
len noodig is met moed den toestand on
der oogen te zien, wélke sinds lang den
iTede der wereld bedreigt. Reeds in 1936
hebben zekere landen de verovering er
kend Frankrijk heeft dat toen met ge
daan. Wij hebben zonder aarzelen aan
deel gehad in alle door den Volkenbond
voorgestelde collectieve maatregelen, waar
voor wij ons zeer zware opofferingen heb-
ten moeten getroosten. Wij hebben het ge
vaar moeten loopen een slag toe te bren-
ten aan onze intieme, oude en kostbare
strekkingen met een groot bevriend land.
lij hebben daarmede het gevaar moeten
Apen de internationale politieke situatie
verzwakken, waarbij de eerste maatre
den vaak tegen ons zelf zijn gericht. Wij
zijn ervan overtuigd, dat de inachtneming
der in het pact vervatte beginselen de
beste waarborg voor den wereldvrede
blijft.
Thans meent Frankrijk evenwel, dat het
voor alles moet gehoorzamen aan den wil
tot vrede, welke den grondslag en de ziel
van den Volkenbond vormt. De Fransche
regeering is van denzelfden wensch naar
vrede bezield als de Britsche regeering. Zij
sluit zich bij haar aan om den wensch
to' uitdrukking te brengen, dat erkend zal
TOden. dat de omstandigheden voortaan
aan iederen staat-lid zullen veroorlooven
relt de beslissingen te kunnen nemen.
Litwinof aan het woord.
Litwinof betreurt, dat de Volkenbond
zich tegenover een uitgesproken agressie
maar al te vaak heeft tevreden gesteld
met platonische resoluties over niet-erken-
ning. Dat zijn geen doeltreffende midde
len tegenover een aanval. De sovjet-Rus
sische regeering zou bereid zijn het pro
bleem op te lossen in overeenstemming
met het beginsel van het pact en dat der
collectieve veiligheid.
Wat de uitslag van het debat en de
toekomstige besluiten mogen zijn, er moet
niet gezegd kunnen worden, dat de Vol
kenbond zijn meening over het begrip
van agressie en het algemeene beginsel
der niet-inmenging van het voldongen feit
heeft gewijzigd.
Het debat werd daarop verdaagd tot
vier uur 's middags.
Geen definitief besluit genomen.
Als eerste voerde toen de Roemeensche
gedelegeerde Comnen het woord. Deze be
toogde. dat het pact een levend instru
ment is, waarvan het doel tenslotte is, de
internationale harmonie te verzekeren. Het
is, zeide hij, noodig, duidelijk te erken
nen, dat het onder de huidige omstan
digheden van belang is, ieder land zelf de
besluiten te laten beoordeelen, welke ge
nomen moeten worden.
De Poolsclie gedelegeerde Komarincki
verklaarde, dat de debatten, wat ook het
resultaat ervan moge zijn, van geen in
vloed zullen kunnen zijn op het standpunt,
dat de Poolsche regeering in deze kwes
tie heeft ingenomen. Naar zijn meening,
diende de Volkenbond zich te laten lelden
door de politieke realiteiten. Indien hij
zich laat binden door strakke procedures,
die de bronnen van conflicten slechts be
stendigen, moet men vreezen, dat zijn rol
als orgaan van internationale samenwer
king niet anders dan verminderen kan.
Sandler i Zweden i sprak zijn voldoening
uit over het Britsche initiatief, waardoor
de raad zich met kennis van zaken over
de erkenning van de Italiaansche souve
reiniteit over Abessynië zal kunnen uit
spreken.
De Belgische vertegenwoordiger van
Langenhove verklaarde, dat zijn land bij
gebreke van eenig gemeenschappelijk be
sluit volkomen vrij was om te handelen
zooals het gedaan heeft.
Wellington Koo, de gedelegeerde van
China, betoogde, dat, indien uit naam van
den raad in de Abessijnsche kwestie een
besluit zou moeten worden genomen, hij
zich daarbij niet zou kunnen aansluiten.
Ook Jordan (Nieuw Zeeland) zeide, dat
hij zich met geen enkel voorstel zou kun
nen vereenigen, dat zou neerkomen op een
prijsgeven van de beginselen van den
Volkenbond.
Munters verklaarde als gedelegeerde van
Lettend, dat. naar de meening zijner re
geering, ieder lid van den Volkenbond
het recht heeft de Abessijnsche kwestie in
volle .souvereiniteit te regelen.
Daar niemand meer het woord verlang
de, vatte Munters als voorzitter van den
raad de voornaamste punten van het de
bat samen. Hij zeide. dat de raad niet tot
taak had gekregen, een politieke gedrags
lijn aan de leden voor te schrijven. Hij
moest slechts nagaan of de staten-leden
hun vrijheid dienden te hernemen met
betrekking tot de gevolgen van den te-
genwoordigen toestand in Abessynie.
Munters besloot met te zeggen, dat de
groote meerderheid van den raad van
oordeel blijkt te zijn, dat iedere staat al
naar gelang van zijn positie en zijn ver
plichtingen zelf zijn houding dient te be
palen.
Hij verklaarde hierop het debat geslo
ten, waarna de zitting werd opgéheven.
De Ver. Staten erkennen de
verovering niet.
Door de besprekingen te Genève zal
het besluit der Vereenigde Staten, de
binnen 'n kwartier zijl ge er van af,
dank zij de bijzondere samenstelling.
Weiger namaak, lel op AKKER-merk.
Per koker van 12 sluks - 12 stuivers.
Per doos van 2 stuks - 2 stuivers.
1115 (Ingez. Med.)
verovering van Abessynië niet te er
kennen, niet beïnvloed worden. Dit is
de uitleg, dien men heeft op een ver
klaring, die minister Hull in antwoord
op vragen heeft afgelegd. Ons stand
punt blijft ongewijzigd, zoo zeide Huil.
Wij zijn niet afgeweken en zijn ook
niet van plan af te wijken van de be
ginselen en de politiek, welke wij uit
gestippeld hebben en Roosevelt's com
mentaar op het Britsch-Italiaansche
accoord was niet bedoeld om op eeni-
gerlei wijze in ons algemeene stand
punt ten aanzien van deze beginselen
wijziging te brengen.
Door zijn verklaring heeft Huil beves
tigd, dat noch de handhaving van den
status quo betreffende de wapenzendin
gen naar Spanje noch de Geneefsche be
sprekingen, die tot erkenning van de ver
overing van Abessynië kunnen leiden, wij
ziging brengen in de grondbeginselen der
Amerikaansche politiek. In de nota van 16
Juli heeft Huil o.m. gezegd, dat de Ver
eenigde Staten tegenstander waren „van
het aanwenden van geweld, van inmen
ging in de 'oinnenlandsche aangelegenhe
den van andere staten", dat zij „het be
ginsel van de veiligheid der verdragen"
wenschten te behouden en zich uitspra
ken „voor de regeling van internationale
geschillen door vreedzame onderhandelin
gen." Deze verklaring, die Huil thans heeft
afgelegd, is een nieuwe bevestiging van de
leer van Stimson, die veroveringen door
geweld weigert te erkennen, en een even
groote plaats in de openbare meening
gaat innemen als de Monroeleer.
In gezaghebbende kringen ziet men in
Hull's verklaring de aanwijzing, dat de
Vereenlgde Staten niet noodzakelijk Enge
land. Frankrijk en andere landen zullen
volgen in de erkenning van het Italiaan
sche keizerrijk. Men merkt op, dat Wash
ington na den „Anschluss" er zich toe be
perkte te constateeren, dat Oostenrijk had
opgehouden te bestaan als onafhankelijke
natie, zonder dat men zich uitsprak over
de juridische zijde van de inlijving. De
woorden van Huil beteekenen, dat de
Amerikaansche regeering niet bereid zal
zijn haar op de leer van Stimson steunend
standpunt o-p te offeren aan de „realis
tische" politiek, die thans in Europa ge
predikt wordt. De politiek der Vereenigde
Staten blijft steunen op de nota van 16
Juli, op de rede van den president, op 5
October te Chicago uitgesproken, en op
het groote herbewapeningsprogramma.
e ruggegraat van
reclame-plan
elk goed
(Van onzen Belgischen correspondent).
Het zijn wel zeer dramatische omstan
digheden, waaronder de Belgische Kamer
na weken en weken onderhandelingen bij
eenkwam om haar standpunt ten opzichte
van de financieele regeeringsvoorstellen,
die het gapiende begrootingstekort moeten
dekken, te bepalen. Groot was de belang
stelling en de spanning.
Wat heeft dezen koorts verwekt? Ten
eerste ls daar plotseling de devaluatie
van den Franschen franc gekomen die
juist op de Belgische economie zwaar kan
gaan drukken. Dan is er met dit finan
cieele probleem als kern een felle politieke
strijd ontketend, waarbij het lang niet
alleen meer om de financiën maar om het
geheele regeerlngssysteem gaat. Reeds da
gen lang slingert Degrelle, de leider der
Rexisten, zijn heftige leuzen tegen de fi
nancieele politiek der regeeringspartijen de
wereld in, daarin getrouw door zijn volge
lingen bijgestaan. Hier zijn er enkele
staaltjes van. „De „politiekers" hebben 31
milliard franc belastingen die de Belgen
de drie laatste Jaren opbrachten, verzwol
gen! De milliarden deposito's van den
postcheque- en girodienst gingen denzelf
den weg!" U ziet, men is niet bevreesd
voor gevaarlijke aantijgingen! Zelfs heeft
Degrelle in zijn blad verkondigd dat de
regeering op een nieuwe devaluatie van
den Belgischen franc aanstuurt. Derge
lijke onrustbarende geruchten maken he
laas altijd Indruk! Er ontstond hier een
stemming van groeiende onrust. En de
veiligheidsklep mocht niet opengezet wor
den. Want de groote betooging die de
mannen van uiterst rechts onder het mom
van een middenstandsmanifestatie tegen
de belastingen beraamd hadden en waar
voor burgemeester Max merkwaardiger
wijze reeds een vergunning had gegeven,
werd op het laatste oogenblik verboden.
Gevolg van al deze politieke onrust en
van het nog steeds ongedekte begrootings
tekort, gevoegd bij de Fransche devaluatie,
was een duchtige speculatie tegen den
Belgischen franc in de laatste dagen. Nu
heet het wel dat de regeering een gerech
telijke actie tegen beursmanipulaties zou
beginnen, maar de ervaring heeft wel ge
leerd wat dergelijke acties waard zijn. De
Nationale Bank van België heeft niet ge
aarzeld terstond in te grijpen en het dis
conto onmiddellijk van 2 op 4»/o gebracht.
Dat bracht wat ontspanning. Maai' tege
lijkertijd zijn regeering en parlement ge
waarschuwd. Wil men niet dat het land en
zijn crediet onberekenbare schade lijden,
dan is het noodig zoo spoedig mogelijk
het begrootingstekort te dekken. Hier zijn
wij bij „des Pudels Kern". Er zijn opti
misten die tot het laatste toe van een
„technische kwestie" spreken als zij het
over het begrootingsevenwicht dat hersteld
moet worden, hebben. Dat is het echter
reeds lang niet meer.
Ik heb u reeds vroeger een overzicht
van den technLschen kant der zaak gege
ven Daarover kan ik thans kort zijn. Er
is een tekort van bijna 2 milliard franc
dat gedekt moet worden. De crisis en
nieuwe door het Parlement sinds het op
maken der begrooting toegestane uitga
ven, ziedaar de voornaamste oorzaken.
Bovendien is het budget al zeer onelas
tisch. Ca. 1/4 van de totale uitgaven komt
op rekening van den dienst der openbare
schuld. 1/4 op rekening van personeel-,
1/4 op rekening van pensioenuitgaven,
vooral van de militaire pensioenen. Dat
zijn heilige huisjes, waaraan geen der po
litieke partijen durft te raken. De regee
ring heeft nu afgezien van ca. 600 mil-
lioen nieuwe uitgaven en ruim 200 nul-
lioen bezuinigd. Zij vraagt thans ca. 1200
millioen franc nieuwe middelen. Na he
vige debatten in de Kamercommissie van
Financiën, waar de traditioneele rechter
zijde d.w.z. de conservatieve vleugel van
de Katholieken onder leiding van oud-
Minister Sap, den feilen tegenstander van
het Van Zeeland-regiem, sterk vertegen
woordigd is en heftige oppositie voert, kan
men slechts voor fr. 800 millioen nieuwe
middelen een meerderheid vinden. Dat
zijn de oude crisisbelasting en de ver
hoogde accijns- en douanerechten.
Waar moeten de ontbrekende middelen
vandaan komen? Bezuinigen, zeggen de
Katholieken. Geen duur Ministerie voor
Volksgezondheid, wij hebben onze eigen
werken. Geen verspilling bij Publieke Wer
ken en de staats-radio-zenders. We we
len dat de coalitie van drie in 1935 ge
vormd is om België uit het moeras te
halen, waarin het door de crisis dreigde
te verzinken. Men heeft samen geregeerd
op basis van het door Van Zeeland opge
stelde programma. Janson heeft in No
vember 1937 op zich genomen dit pro
gramma te voltooien. De tegenstanders
vinden dat, nu het getij gekeerd is. dit
programma niet integraal gehandhaafd
kan worden. De socialisten wenschten
echter niet dat bij den eersten storm die
opsteekt, de arbeiders het moeizaam ver
overde moeten prijsgeven De Katholieke
democraten v/eifelen. Veel van wat werd
bereikt, geschiedde dank zij hun steun en
hulp. Maar anderzijds willen zij de een
heid van het Katholieke Blok niet in ge
vaar brengen. De spanning der laatste da
gen nam niet meer af. Iederen dag ver
gaderingen der besturen van de voor
naamste regeeringspartijen, bijeenkomsten
hunner parlementaire fracties. De uit hun
groep gekozen ministers doen aan hun
fractieleden rekening en verantwoording,
afgewisseld door bezoeken aan den Ko
ning. samenkomsten bij den Premier!
Eindeiijk besluit de Premier den knoop
door te hakken. Geen ontbinding van
Ministeries meer buiten het Parlement!
Ais we dan toch sneuvelen moeten, dan
in het licht der openbaarheid! In de be
wogen zitting van 10 Mei hebben de Pre
mier en de Minister van Financiën de
Kamer toegesproken.
Janson deed een beroep op alle partijen
en zeide dat de sociale vrede op zichzelf
een rijke bron van inkomsten is! De re
geering toont zich vol goeden wil om de
dreigende kabinetscrisis en het politieke
avontuur, waarvan niemand het einde kan
overzien, te bezweren. Nu stelt de regee
ring voor voorloopig met de nieuwe door
de Kamercommissie toegestane middelen
de crisisbelasting en de verhoogde ac
cijns- en douanerechten genoegen te
nemen. Zij stelt voor een parlementaire
commissie te benoemen die samen met
haar naar belastingen en bezuinigingen
moet zoeken om de nog ontbrekende 400
millioen francs te vinden. De Katholieke
democraten willen dit voorstel acceptee
ren mits van te voren de taak der
Parlementaire Commissie nauwkeurig om
schreven en beperkt wordt en niet door
deze achterdeur de oude regeeringsvoor
stellen weer binnensluipen. De traditio
neele rechterzijde verzet zich! Zal men nu
toch om het leven van de regeering te
rekken en uit angst voor eigen verant
woordelijkheid dit landsbestuur aan het
bewind laten?
Welnu, omstreeks middernacht is. gelijk
gemeld, de door de liberalen ingediende
motie aangenomen met 10176 stemmen,
bij 8 onthoudingen. De regeering heeft
het pleit gewonnen, doch men kan niet
zeggen, dat zij versterkt uit den strijd
treedt. Voor haar blijft de moeilijke taak
het begrootingstekort te dekken
(Nadruk verboden).
SPECIAAL AANBEVOLEN:
Fa. D. WARRING ZONEN
1127 Haarlemmerweg 6 - Telef. no. 622.
(Ingez. Med.)
MARTA EGGERTH.
fewen de beroemde artiste Marta
jwrth. zooals zij deze week te zien is
de film „Artistenbloed", waarin zij
w °P glansrijke wijze haar prach-
tigen aang doet hooren.
Frank Borzage maakte de film „Wereld
stad" met Luise Rainer en Spencer Tracy
in de hoofdrollen.
Een voortreffelijk duo in een even voor
treffelijk geregisseerde film!
Het is te danken aan het feit. dat Nor
man Krasna. de tooneelschrijver met ster
ke iomantische sociale tendtnzen. die door
Fritz Lang werd uitgekozen om het sce-
nnario voor de film „Furie" te schrijven,
thans ook borg slaa' voor het. oorspron
kelijke verhaal van ..Werelds.ad"
Norma K/asna. die ook voor deze film
prachtige dialogen schreef, koos oo zijn
beurt de voor dramatische speelfilms reeds
sinds ..Seventh Heaven" tot internationale
bekendheid geklommen Frank Borzage,
Toen. het gegeven van „Wereldstad" be
kend geworden was en Hollywood wist, dat
Luise Rainer en Spencer Tracy.
hier op genadelooze wijze een aan de
realiteit ontleende „racket", een sluip-
oorlog tusschen georganiseerde en niei-
georganiseerde taxi-chauffeurs, onder de
loupe genomen zou worden, waren er twee
sterren die er om vroegen deze rol te spe
len. Zij hadden nimmer samengespeeld,
maar zij hadden eikaars werk bewonderd.
Zli behooren beiden tot die acteurs van
vleesch en bloed, voor wie een goedkoope
rol niets, een rol met een probleem, een
achtergrond, met een waarachtig tempe
rament daarentegen alles is. Soencer Tracy
had Luise Rainer gezien als O-Lan in
„De Goede Aarde". Luise Rainer had
Spencer Tracy bewonderd als de romanti
sche sterke. Portugeesche hoofdfiguur in
Rudyard Kipling's „Captains Courageous".
Zelden werd er voortreffelijker samenspel
gegeven. Zóó schrijnend is het onrecht dat
de wereld dezen jongen, trouwhartiien
taxi-chauffeur en diens lieftallige, wereld
vreemde Roemeensche aandoet, dat men
het bijna als zijn bevrijding beschouwt,
wanneer de film eindigt in een grandioze
climax. Een Titanenwedstrijd tusschen de
verschillende taxichauffeurs in de dokken
van New York. waarvoor trouwens, om aan
dit verhaal zijn realistische dramatiek ce
geven niet minder dan 15 van de beroemd
ste boksers van Amerika onder aanvoering
van Jack Demnsey werden opgeroenen.
Het pleit voor deze film dat. zii zoo logisch
via de groote intimiteit van het mervsehelijk
hart en de bescheiden liefde van de een-
voudigen der aarde, komt tot een „finale",
waarin alles in den toeschouwer juicht om
het recht, dat over het onrecht zegeviert.
LILIAN HARVEY.
Hierboven de beroemde filmactrice Lilian
Harvey, die weer van zicfe doet spreken in
de nieuwe kostelijke U.F.A. operette-film
„Capriccio",
