Een kijkje op het „Ananaseiland"
Lanaieen van de Hawaï-eilanden zorgt voor
70 van onze ananas in blik.
Helroode
witte
aarde
strepen
met
Drie mannen doen hi
plicht
O
„Wat Is dat nu weer?" zul je vragen.
„Het Ananas-eiland, nooit van gehoord I"
Oa dan maar eens dadelijk mee, want we
varen er naar toe. Het is een heel eind
hoor, we moeten heelemaal naar de Stille
Zuidzee, naar de Hawaï-eilanden en als
we met ons schip Oahoe, een van de acht
eilanden, waaruit de Hawaï-groep bestaat,
naderen, zien we boven de huizenzee van
de hoofdstad Honoloeloe een geweldig
Door die papierstrooken heen boren de arbeiders diepe gaatjes
groote ananas Zij prijkt bovenop een
ijzeren „stengel" en vormt de enorme
watertank van de grootste ananasfabriek
ter wereld Of liever gezegd: ananasfabriek
is natuurlijk niet juist, want de ananas
groeit op het veld, doch wordt in deze
fabriek in blikjes gedaan. En denk je
daar eens even in! meer dan zeventig
procent veun de geconserveerde ananas
vruchten van de geheele wereld komt uit
deze fabriek.
Toen Amerika in 1898 de souvereiniteit
over de eilanden verwierf, begon de eerste
Amerikaansche gouverneur met het aan
leggen van ontzaglijke ananasvelden. Hij
was van plan, de heele wereld van ananas
in blik te voorzien enhet is hem
bijna gelukt.
Het klimaat van de Hawaï-eilanden is
bijzonder gunstig; op den buitengewoon
vruchtbaren bodem en onder de heete
zonnestralen van een land waar het altijd
zomer is, ontwikkelen zich de vruchten
vlugger en beter dan in alle andere sub
tropische landen. Een gunstige omstandig
heid is verder nog, dat op de eilanden veel
suikerriet groeit; deze suiker kan dus
prachtig als conserveermiddel gebruikt
worden. Eén eiland werd in het bijzonder
voor de ananas-cultuur bestemd, n.l. het
eiland Lanai, terwijl op de andere suiker
riet werd geplant. Lanai is dus eigenlijk
het ananas-eiland. In den oogsttijd vin
den hier ongeveer 10.000 menschen werk.
De arbeiders zijn meest Chineezen en
Japanners, want de eigenlijke Hawaïers
zijn over het algemeen te lui en te dom
om zulk een moeilijken arbeid te doen.
Want het bewerken van een ananasveld
en vooral het oogsten van de vruchten ls
niet Ieders werk; het moet heel handig
en vooral vliegensvlug geschieden. Op
denzelfden dag, dat de vruchten worden
afgesneden, moeten ze meteen schoon
gemaakt, gesneden, geconserveerd en ln
blikjes verpakt worden. Alleen op die ma
nier Wijven ze jarenlang goed.
De bij den grond af
gesneden vruchten wor
den met auto's van de
velden naar de haven
gebracht. Na een boot
reis van ongeveer zes
uur komen ze dan te
Honoloeloe aan, waar ze
meteen naar de fabriek
gaan Hier worden de
vruchten gereinigd, ge
sorteerd, geschild, ge
deeltelijk in plakken
gesneden en gekookt.
En nog denzelfden avond
zijn de bussen gevuld
en dichtgesoldeerd. Den
volgenden dag worden
ze dan in kisten verpakt
en beginnen ze haar
reis naar alle deelen
der wereld.
Kilometers ver strek
ken zich de ananas-
velden op Lanai uit. De
grond bestaat uit vrucht
bare, helroode klei, voor
een gedeelte bestaande
uit lava. Zoodra de oogst
heeft plaats gevonden,
worden de wortels uit
getrokken en wordt de
grond heelemaal om
geploegd en bemest.
Daarna en dit is iets
heel bijzonders, dat je
nergens ter wereld vindt
zie je een groote
machine over het veld rollen. Het lijkt wel
een stoomwals of zooiets! Mis, het is een
machine die lange strooken papier van
een halve meter breedte over het heele
veld spreidt. De arbeiders gooien er hier
en daar een hoopje zand op. om het weg
waaien te voorkomen en zoo is dan, ln een
paar uur tijds zoo'n ananasveld zoo keurig
gestreept als een zebra! Het papier dient
om de aarde te beschermen tegen hevige
regenbuien, al te felle zon, insecten en
onkruid
Door die papierstrooken heen boren de
arbeiders diepe gaatjes in den grond en
bi'ji worden de jonge ar.anasplantjes, die
eerst in de kassen getrokken zijn, ingezet.
Het duurt achttien maanden voor de
vruchten zoover gerijpt zijn, dat ze kunnen
worden geoogst
Je begrijpt, dat op Lanai en de andere
Hawaï-eilanden ananas niet duur is. Het
is zelfs het allergoedkoopste volksvoadsel
een ananas kost daar minder dan hier in
den zomer een bos worteltjes. En als de
Hawaïsche kinderen dorst hebben, drinken
ze ananassap net als wij een glaasje water.
Wat een heerlijk land, hè?
vader zei plagend: „De jongens zijn blij,
dat bun boodschaploopstertje weer terug
komt".
Maar daar werd Han nu tooh echt boos
om
„Nooit mag Lies meer een boodschap
doen!" riep hij. „We zullen haar verwen
nen, dat zult u eens zien!"
Nu. de jongens hielden woord Gedu
rende Lies' herstel, dat nog tamelijk lang
duurde, had je geen'toegewljder broeder
paar kunnen denken dan Kees en Han. Om
de beurt zaten ze in het erkertje bij hun
zusje, lazen haar voor of hielpen haar met
haar kleine knutselarijtjes.
En later nu, dat Lies nooit meer
eens een boodschap deed, wil ik niet be
weren! Maar dat de jongens in dien naren
tijd van ziekte eigenlijk pas goed begre
pen, wat een lief zusje ze hadden, dat is
wel zeker!
R. DE RUYTERV. d. FEER.
[O
2
En dan opeens hoort Nielsen
schreeuw: hij rent naar buiten en fa ie
een paar seconden later, bleek van scl n
terug. „Overland is in een diepe spleet d
vallen: een massa oude sneeuw is ln
stort. Hij hangt aan zijn handen. Ik Ui
hem niet redden!"
Sars hoort hem niet, hij praat met r
gewend hoofd hevig opgewonden: „Niel
de „Maya" vaart vlak op het drUfijs a
De storm heeft een snelheid van 200 K
.Duister dan" roept Nielsen, „onze
meraad hangt ln een ijsspleet".
„Halt blijf hier, Nielsen, lk heb
noodlgvlug een verbinding met Osl
„Hoor je hem niet schreeuwen? hij I
zich niet meer houdenhij glijdt al
„Hij moet het uithouden, Nielsen B
bier, hoor je? Ik heb hier het commam u<
Vreeselijk klinkt het geschreeuw i r
Overland De handen van den telegra ie
beven. Hij seint: „Maya volle kra
achteruit. Geef door naar Oslo - wei a
ken hier op halve kracht een ongel t
En dan weer: Maya volle kracht ai
terult"1
Overland klemt zich met knieën en i >t
tegen den wand der spleet. Langzaam gil ic
hij afmillimeter bij millimeteri
nagels breken op de gladde basaltrots, ir
ven zijn hoofd té hoog. gaapt de reddei
opening. Waarom komt Nielsen niet? 0, j
robbenvangers, die zijn belangrijker. Vor r:
jaarzeven schepen door het drij n
vergaan.... en lk ben maar één mens 1
Het schreeuwen houdt op. Maar Oi u
land worstelt in stilte door, om zijn Ier P
Zijn aderen zwellen op, het lijken koon
op voorhoofd en nek, langzaam, langza 5
glijdt hij af
Daar zijn Sars en Nielsen! Vlug p
louw touw, nog een! Maar Overland sch e
het hoofd. Het gaat niet meer!
„Houdt het nog maar even vol!" schreei Jj
Sars. Hij haalt een paar bergschoenen 111
klautert naar beneden: een levensgeva
lijk werk. Nu wordt het touw om Overlai
lijf geknoopt, maar hij mag nog niet 1
laten, eerst moet Sars weer boven zijn. 1 1
Beide mannen trekken Overland omhooi
duurt een eeuwigheid, dan trekken de be
mannen Overland omhoog: millimeter
millimeter
De storm raast en tiert, het driji
schuift met ijzingwekkend gekraak tot
renhoogtc opeen, maar geen schip valt
aan ten offer: Alle robbenvangers zijn I
waarschuwd.
Voor de drie dappere mannen op
Mayen zal dit een onvergetelijke
blijven.
