Binnenland LEIDSCH DAGBLAD, Woensdag 11 Mei 1938 Derde Blad No. 23964 Treinbuffetten gaan stationsrestauraties beconcurreeren 79ste Jaargang De nieuwe K.R.O.-eiudio geopend. Voor 2e en 3e klasse reizigers zelfde prijzen. Hoe zullen de pachters der stations reageeren? De doopplechtigheid van Prinses Beatrix PALTHE Nationale demonstratie van E. D. D. Druk bezochte vergadering te Amsterdam. Meer dan vijfduizend personen waren gisteravond bijeen in de Apollohal te Am sterdam om de nationale demonstratie van de Nederlandsche Beweging voor Een heid door Democratie bij te wonen, waar mr J J. R Schmal, dr. W. Banning, mr. G. A. Boon en mr. P. J, Oud het woord voerden Prof., or J. A. Goudriaan opende de bij eenkomst. De eerste spreker, mr. J J. R. Schmal, karakteriseerde den Strijd van Eenheid door Democratie als de geestelijke defensie tegen het natlonaal-socialisme en het communisme, waarbij zij geen democrati sche partij in ons volk missen kan; als een tegenstand tegen verderfelijke opvat tingen, die pogen in onze volksgemeen schap door te dringen, terwijl zij er niet in thuis behooren. De volgende spreker, dr. W. Banning, zette uiteen dat de democratie haar kracht al moeten bewijzen tegen fascisme en ommunisme als levensbeschouwing, als politieke methode en als opvoedingsstel sel Zij zal moeten bewijzen dat wat ze delijk recht of waarheid heet, politiek geen onrecht of leugen mag heeten; zij ral ook in Nederland de fascistische me thode van uitholling en burgeroorlog scherper moeten doorzien. Met zelfverde diging echter ls de democratie niet gered; zij zal Iets positiefs moeten verrichten en hierbij denke men vooral aan de oplos sing van het benauwende vraagstuk der werkloosheid En verder zal de democratie tegenover het opvoedingsstelsel der dicta tuur dat dressuur ls, de grootere waardig heid van haar opvoedingsstelsel van vrij heid van denken en van overtuiging moe ten bewijzen De strekking van de rede door mr. J. Boon gehouden, was dat de vooruitgang van onze beschaving allerminst gelijken tred met den vooruitgang van de techniek heeft gehouden. Het beeld dat de dicta- tuurlanden ons op allerlei gebied te zien geven, is dat van terugval van de bescha ving tot het peil van eeuwen geleden. De strijd gaat niet tüsschen de beide Ideolo- giennatlonaal-socialisme of communis me; er is een derde mogelijkheid, de as van de democratie, loopend van Amerika óver Canada, Australië en Zuld-Afrika naar vele van de meest-ontwlkkelde en Helvarende staten van Europa. Eenheid door Demooratie verdedigt ln eenheid door verscheidenheid op een platform onze beschaving. Als Dultschland Dultschland ls en heer wil zijn ln eigen huls dan kun nen wij dat aanvaarden, maar dan eischen wij ook van de nationaal-soclallsten in ors land dat zij begrijpen dat Nederland Nederland ls en baas blijven zal ln eigen luis. Wij willen aan onze kinderen het ons hagelaten vrije erfgoed overgeven. De laatste spreker, mr. P. J. Oud. noem- ie bet verbazingwekkend dat er zijn die roeenen Nederlander en voorstander der dictatuur te kunnen zijn, omdat de dicta toriale gedachte lijnrecht staat tegenover bet historische Nederlandsche volkskarak ter. In de landen van de dictatuur heeft tin de democratie, die het gezag aan de -rantwoordelijkheld bindt, nooit gekend. Ser hebben wij het moderne democrati ze bestel langzaam zien opbouwen. Zoo lelt ons volk geleerd de verantwoorde- ijtheid te dragen. Het is een ramp ge- tiest voor Europa, dat de overwinnaars it den wereldoorlog het democratische Dultschland van toen niet de gelegenheid gelaten hebben orfi dit te leeren en een rijk op te richten, gegrondvest op de ge dachte van vrede en gerechtigheid. Wij zijn er niet blind voor dat de de mocratie haar fouten maakt, maar men ls wei zeer onrechtvaardig tegen haar, wan neer men, haar de ramp der groote werk loosheid verwijtend, uit het oog verliest welke enorme verbeteringen zij ln een halve eeuw in het lot der arbeidersklasse gébraclr heeft. Het groote goed van de geestelijke vrijheid danken wij aan de [rondslagen van het democratische staats bestel. Groote belangstelling. Vólgehd op de inwijdingsplechtigheid van des morgens zijn gistermiddag de nieuwe K.R.O.-studio's officieel geopend. Od de oftficieele receptie in den namiddag verschenen om. minister van Boeijen. mgr. P Giobbe. de oud-ministers Reymer. Mar- chant en Verschuur, ir. Damme. directeur van PT.T prof. dr. Gerbrandy voorzitter van Nozema en radioraad, vertegenwoor- ^ers van A V.R.O.. N.CJt.V. en V ARA., V. Mengelberg en vele anderen. Om drie uur werden deze gasten in. de voote concertzaal ontvangen met het Wilhelmus dat de aanwezigen spontaan meezongen. Pastoor Perquin. de voorzitter van den KRO.. sprak daarop zijn groote voldoening wt over de gelukkige totstandkoming van f*1. groote werk. Spr. bracht dank aan luisteraars, kunstenaars en den architect, aen heer Maas. uit Utrecht. Vervolgens üet SDreker de radiotechnische voorzieningen de revue passeeren. waarvoor J Nederlandsche Seintoestellenfabriek en mans Laboratorium hun beste krachten Raven Eindigend sprak pastoor Perquin woor- n van waardeering voor de aanwezigheid o de hooge autoriteiten die hij elk af- MtT begroette, Ut;ïv,dr J de Jorvz. aartsbisschop van tonr H '"''b-ttte de beteekenls van de radio tecd jCultuur en voor den godsdienst en bmL aan Pastoor Perquin en zijn tooreS?Iers en aan alle katholieken, die r, 6*1 en flnancleelen steun verleenden, n "'wister van blnnenlandsche zaken, bid» leefde zich in de blijheid V/I,'0.* welke den KRO. op dezen da? i'ie :n' De orzanitat'.e en het werk tln ^^Nedetlandtchen omroep spreekt hn?i ..Buffetten tusschen de wielenDe Maatschappij der Wagon Lits heeft toe stemming gekregen otn ln de electrische treinen op het middennet een buffet in te richten, zoodat de reizigers in den trein een en ander kunnen bestellen. De Spoor wegen gaan de concurrentie met de stationsrestauraties niet uit den weg De Nederlandsche Spoorwegen, die, zoo als in een vorige bijdrage over dit onder werp werd aangetoond, zich eigenlijk nog maar weinig bemoeien met de stations restauraties, laten sinds eenige jaren den restaurateurs ook ten aanzien der te bere kenen prijzen volledige vrijheid. De pach ters mogen feitelijk naar eigen inzicht hun bedrijven openen en sluiten, mits de wachtkamers eenigen tijd voor het vertrek van den eersten trein tot na aankomst van den laatsten. ten gerieve der reizigers en do hen wachtenden geopend zijn. Dit brengt vaak met zich mede, dat verschil lende pachters wegens een niet belang rijken omzet in de stille uren hun buffetten in de oogen van vele reizigers te laat open stellen en dikwijls te vroegtijdig sluiten. In geval van klachten wordt door de Spoor wegen natuurlijk overleg met den betrok ken restaurateur gepleegd. De eenige bindende bepaling, welke den pachters in het/belang der reizigers ls voor geschreven, slaat op het ophangen van een tarief, voor de bezoekers duidelijk zicht baar, benevens het aanbrengen van een mededeeling. dat klachten direct bij den Stationschef kunnen worden Ingediend. Doch zonderling genoeg komen de meeste klachten nog steeds in Utrecht bij de Di rectie terecht Nu hebben ontevreden- en terechtklagende treinpassagiers vaak de eigenschap spoedig te vergeten. Bij het volgende station denken zij dikwijls niet meer aan de een of andere onaangename ervaring, een half uur tevoren opgedaan. En zoo komt het, dat diezelfde menschen eerst werkelijk gaan klagen, wanneer an deren, wien zij van hun ondervinding ver telden ervan getuigden, dat „zij het er toch niet bij hadden laten zitten" Dit wat het indienen der klachten be treft. En wat nu den aard der dikwijls ge toonde ontevredenheid aangaat, het is een merkwaardig verschijnsel, dat verschilende lieden eenmaal van huis, veel hoogere eischen gaan stellen. Terwijl zij aan den familiedisch lekker smulien van twee dun belegde boterhammetjes met vleesch, schijnt een broodje met vleesch. op een of ander station gekocht, voor hen vaak een paar ons vleesch met een stukje brood er- tnssjihen te beteekenen. En dan komen de klachten. Een andere omstandigheid, die de nog veelvuldig hooge prijzen der stations restauraties wat duidelijker acéentueert, is het ontstaan der cafetaria's ongetwijfeld geweest. Eft het is waar, het heeft er her haaldelijk veel van weg, dat men voor den prijs van een broodje met vleesch aan een ,duur"-statlön, ln een der moderne cafe taria's een volledig maal kan genieten. Zoo zijn dan ook deze nieuw-modische eetgelegenheden niet te onderschatten con currenten voor de stationsrestaurants ge bleken. Maar de exploitanten van wacht kamers hebben hun argumenten aanstonds klaar wanneer men het woord cafetaria uitspreekt. „Och mijnheer, wat een wonder. Wij hebben heusch wel de proef op de som ge nomen. Een broodje kaas hebben wij laten halen en weet U met hoeveel kaas, mijn heer? Acht gram, mijnheer! En onze broodjesvijf en zeventig gram, mijn heer. Nou U" Men werkt op dit gebied blijkbaar graag met maten en gewichten. De heer Hansen, de Nederlandsche direc teur der Wagon Lits te Amsterdam, onder wiens leiding het nieuwe bedrijf der rij dende buffetten staat, vertelt met gerecht vaardigden trots van zijn amandelbroodjes van 20 c.M., alsof er ooit iemand amandel- of sausijzenbroodjes bij de lengtemaat koopt! Trouwens het artikel amandel- broodjes schijnt voor reizigers toch een bijzondere bekoring te bezitten. Het feit is er en sommige restaura teurs hebben er geweldige omzetten ln bereikt. Amsterdam werkt met drie bakkers alleen voor eigen behoefte. En de heer Auener, de pachter van het Centraal Station aldaar, is spor tief genoeg om te verklappen, dat zijn omzet in amandelbroodjes enorm ls toegenomen, twintig, dertig maal ver menigvuldigd wel. sinds hij het ln den geest des tijds passende besluit nam, het bedoelde gebak van 20 cent op 10 cent te verlagen. Collega-restaurateurs uit de omgeving kwamen vragen wat de heer Auener bezielde? Waarvoor dat nu noodig was? „Wij moeten met onzen tijd meegaan", klonk het ant woord. De anderen lachten schamper en noemden den Amsterdamschen pionier onverstandig. Maar sindsdien houdt Amsterdam het ongeslagen amandel- en saucijzenbroodjesrecord! En zoo acht de heer Auener het even eens een verkeerde taktlek om voor de verschillende klasse-wachtkamers ver schillende prijzen te berekenen. Alleen voor de koffie geldt op het Centraal Sta tion in de hoofdstad een uitzondering. Op het geheele station is daarvoor de prijs 15 cent, in de le klasse wachtkamer op het eerste perron bedraagt die 20 cent. De groote drukte op het Amsterdamsche hoofdstation ln aanmerking nemend ls dit prijsverschil alleszins gemotiveerd. Doch een fel tegenstander is de heer Auener van het systeem, dat herhaal delijk op kleinere stations wordt toe gepast. Daar ligt dan één buffet, be diend door één juffrouw tusschen de twee wachtkamers, de derde en de tweede klasse wachtkamer in. Er be dient dikwijls in deze beide vertrekken één en dezelfde kellner. De spijzen, «lie men nuttigt, zijn van één en dezelfde kwaliteit, de hoeveelheid verschilt niet en toch rekent men in de eene wacht kamer hoogere prijzen dan in de an dere. Hier schuilt al evenzeer iets on billijks in als in het feit, dat op som mige stations langs den trein, dus door de kellners met de koffie-om-mee-te nemen, aan alle reizigers, dus ook aan die in de derde klasse, het tweede klasse wachtkamer-tarief berekend wordt. Vooral met het oog op dezen zonder lingen toestand zullen de nieuwe trein- nuffetten een zeer gul onthaal vinden. De betreffende tarieven zijn alleszins redelijk. Bovendien wordt een en ander, volgens mededeeling van de Wagon Lits, keurig geserveerd met zilver bestek, servetje, mosterd, peper en zout, door den buffet- bediende in een voorloopig gloed nieuw uniform. Een 25-tal dezer „trein- stewards" volgde gedurende de laatste weken een theoretischen zoowel als een practischen cursus om het werken en ser veeren in den rijdenden trein onder de knie te krijgen. Van des morgens 7 uur tot ongeveer 's avonds 9 uur zullen de buffetten, die van de modernste volauto matische thee- en koffieapparaten zijn voorzien, ten gerieve der reizigers geopend blijven. Aanvankelijk rijden de met buf fetten uitgeruste treinstellen op de trajec ten: AmsterdamArnhem, Amsterdam Eindhoven, Den HaagArnhem, Den Haag —Eindhoven, RotterdamArnhem en Rot terdamEindhoven op de geëlectrificeerde lijnen. Hoe de pachters dier stations en der tusschengelegen stations op de genoemde routes hierop zullen reageeren moet nu worden afgewacht. (Nadruk verboden). Wanneer morgen in de Groote Kerk te 's-Gravenhage het oogenblik voor de be diening van den doop is aangebroken, zal Prinses Beatrix uit de consistoriekamer de kerk worden binnengedragen. Dit zal geschieden door mevrouw Snouck Hur- gronje, geb. jonkvrouwe Van Tets, van wie wij hierboven een foto geven. Zij is dame du palais van H. M. de Koningin, d.d. grootmeesteres van H. K. H. Prins Juliana. WOLLEN DEKENS STOOMEN 998 (Ingez. Med.) SCHOOLGELD VOOR GROOTE GEZINNEN. Vragen aan den minister van Binnenlandsche Zaken. Het Tweede Kamerlid, Steinmetz. heefll aan den minister van Binnenlandsche Za ken de volgende vragen gesteld; 1. Is de minister niet van oordeel, dat [de mogelijkheid van toepassing der beide maatstaven, welke krachtens art. 65 der L. O.-wet bij de vaststelling van een re ductie op het schoolgeld kunnen worden aangelegd, bedoeld is om heel in het bij zonder kinderrijke gezinnen tegemoet te komen? 2. Is de minister vervolgens niet van oordeel, dat het bepaalde in het rond schrijven van 31 Juli 1936, uitgaande van het Departement van Binnenlandsche Zaken, het gebruik maken van de be voegdheid van art. 65 Juist beperkt in dit opzicht, omdat uit dit rondschrijven zou blijken, dat reductie slechts kan worden toegestaan krachtens één der ln art. 65 genoemde maatstaven? 3. Is de minister bij nader overwegen be reid de bevoegdheid der gemeentebestu ren, die van oordeel zijn, dat het ge- wenscht ls, de kinderrijke gezinnen in de verordening der schoolgeldheffing tege moet te komen, niet verder in te perken, dan door de wet wordt gevorderd? De uitwijzing van vreemdelingen- ren zorg en behartiging van de be- Vervn|Van dcn omroep, aldus de minister. P>ten werd nog door verschillende i „!!5,»roken. waarna het nieuwe ge- 1 *«rd bezichtigd. Een adres aan den Minister van Justitie. Aan den minister van justitie ls het vol gende adres gezonden: „Ondergeteekenden veroorloven zich met versohuldlgden eerbied het navolgende on der de aandacht van Uwe Excellentie te brengen. De dagbladen hebben ln den laatsten tijd over uitwijzingen van vreemdelingen her haaldelijk berichten .gebracht, die ln wij den kring ongerustheid verwekken. Onder geteekenden erkennen, dat het onmogelijk is onze grenzen onvoorwaardelijk open te zetten en willen ook niet betwisten, dat vreemdelingen, die zich reeds binnen onze grenzen bevinden, op bepaalde gronden uit gezet moeten kunnen worden. Het kan echter voorkomen, dat menschen door een dergelijke op zichzelf aannemelijke uitzet ting blootgesteld worden aan vervolging wegens politieke vergrijpen of opvattingen, zoodat de uitzetting in werkelijkheid neer komt op een uitlevering. Uitlevering van politieke vluchtelingen nu ls traditioneel met Nederlandsche op vattingen strijdig Het zou niet moeilijk zijn om met voorbeelden aan te toonen, hoe het Nederlandsche rechtsgevoel zich door de eeuwen heen daartegen verzet heeft. Het is noodiger om dit aspect van uitwij zingen in het oog te houden, wanneer ln het land, waarheen de uitwijzing plaats heeft, de beginselen volgens welke politieke vergrijpen beoordeeld en gestraft worden, van de onze radicaal afwijken. Met gevoe lens van onbehagen, ja ontzetting, hebben wij gelezen van meer dan één poging tot zelfmoord, waartoe angst voor het hen wachtend lot met uitwijzing bedreigde vreemdelingen gebracht heeft. On^rgeteekenden zijn er zich van be wust. dat de tijd voorzichtigheid vereischt. Zij willen zich tegen geen maatregelen ver zetten, die voor de orde en veiligheid van ons eigen land noodzakelijk zijn. Zij mee- neh echter tevens, dat de beginselen van menschelijkheid en rechtszekerheid tot de kostbaarste goederen van onze samenleving behooren en zij richten tot Uwe Excellentie de dringende bede om die beginselen, waar mee de Nederlandsche traditie van het asyl- recht verweven is, ook ten aanzien van vreemdelingen (en zelfs wanneer die poli tieke overtuigingen mochten zijn toegedaan, welke ondergeteekenden zoo ver mogelijk van zich w'eritenniet noodeloos bulten wer king te stellen". Het adres is geteekend door een 35-tal personen, waaronder tal van hoogleeraren uit Leiden. Utrecht, Amsterdam, Groningen en Nijmegen. De Leidsche onderteekenaars zijn: prof. dr. R. Casimir, prof. mr. P. N. v. Eyck en prof. dr. H. Kraemer. KONINKLIJK HUIS. Ingediend ls bij de Tweede Kamer een onttverp van wet tot verhooging vair het eerste hoofstuk der rijksbegrooting voor het dienstjaar 1937. De toelichting luidt: In verband met het huwelijk van Prinses Juliana od 7 Januari 1937 is ingevolge de toen geldende grond wettelijke bepalingen artikel 28 haar inkomen met ingang van dien datum ver hoogd van f. 200.000 tot f.400 000. Dientengevolge is op artikel 2 een tekort ontstaan van f. 196.713. Het ontwerp van wet strekt tot aanvulling van dit tekort. Voorts is ingediend een ontwerp van wet tot wijziging van het eerste hoofdstuk der rijksbegrooting voor het dienstjaar 1938 Ter toelichting hiervan wordt opgemerkt: de vermindering van de artikelen 1 en 2, alsmede de invoeging van artikel 2a houden verband met de wet van 19 Januari 1938 Staatsblad no. 100), tot verandering in de Grondwet, strekkende tot wijziging en aan. vulling van de bepalingen betreffende het Inkomen der Kroon. DE „URANIA" VERTROKKEN. Met zonnig voorjaarsweer ls vanochtend om 9.10 uur het schoenerjacht „Urania" het onlangs voor de opleiding van adel borsten bij de marine in dienst gesteld zeil- zeeschlp, voor zijn eerste oefenreis naar de Oostzee van Den Helder vertrokken, onder commando van overste J. H. Coolhaas. leeraar in de zeemanschap en scheepsbouw aan het Koninklijk Instituut voor de Ma rine te Willemsoord, en verder bemand met zeven adelborsten, een officier en twee militaire werklieden Aanvankelijk was het vertrek op gister morgen gesteld, dcxsh op het laatste mo ment bleek, dat nog een lichtmotor aan de installatie ontbrak. Het jacht vertrok vanaf de koopvaardij- sluis, waar het de laatste dagen nabij de Atjehloods gelegen had. Even voor het ver trek werd een laatste inspectie gehouden door den commandant van het Koninklijk Instituut, kapitein ter zee C. J. baron van Asbeck. Om 9.10 uur: twee jonkers klimmen in het want. Kolonel van Asbeck verlaat met zijn echtgenoote het schip. Korte com mando's weerklinken en de hulpmotor wordt aangezet. „Achterstreng los". En even later gaat het scheepje van de wal. Als de breefok hangt, wordt de motor stop gezet. Ook de andere zeilen worden geheschen. Schepen in de haven brengen een laatsten groet en, begunstigd door den zuidoostelijken wind, verlaat het jacht de haven. Een Nederlandsch zeilschip, bemand met Hollandsche adelborsten, gaat met volle zeilen uit voor een oefenreis naar de Oostzee. VERKIEZING VOOR DEN MIDDEN- STANDSRAAD. Aangezien de heer J K. W. F. van Bom mel te 'sGravenhage het lidmaatschap van den Middenstandsraad heeft neergelegd moest door den Standsraad van den K.N. MB. in de vervulling van deze vacature worden voorzien. Aan de districtsbesturen Ls ingevolge het huishoudelijk regiement gelegenheid gebo den om candidaten te stellen met het resultaat, dat slechts één candidaat aan de reglementaire voorschriften bleek te vol doen en derhalve bij enkele candidaats- stelling gekozen kon worden verklaard. Het is de heer H. J. Peletier te Leeuwar den, die zijn benoeming heeft aanvaard. BINNENSCHEEPVAART-RAMPENWET. Blijkens een circulaire van den minister van binnenlandsche zaken aan de ge meentebesturen ligt het in het voornemen van den minister van waterstaat de tot standkoming te bevorderen van een ko ninklijk besluit., waarbij met ingang van 1 September as. de binnenscheepvaart- r^mpepwet wordt ingevoerd. HET BRUGGENPROBLEEM IN ZUID-OOST DRENTE. In een gistermiddag gehouden vergade ring van het waterschap Barger-Wester- veen te Nieuw Amsterdam iDr.l is een bestuursvoorstel, om met de gemeente Emmen een overeenkomst aan te gaan tot overdracht van de vier bruggen in den weg Nieuw-AmsterdamErica verworpen. Dit voorstel omvatte den afstand van deze vier bruggen, die een ernstige ver- keersbelemmering vormen, doordat zij voor vrachtauto's practisch afgesloten zijn, aan de gemeente Emmen. benevens het ver- leenen van een bijdrage van 20.000 gul den ln de kosten van het bouwen van vier nieuwe bruggen. Hierdoor zou het be staande bruggenprobleem in Zuidoost- Drente voor een belangrijk deel zijn op gelost. De meerderheid der ingelanden maakte evenwel bezwaar tegen het feit, dat twee der nieuwe bruggen vaste brug gen zouden zijn, waardoor het scheep vaartverkeer naar de zijkanalen naar hun meening te zeer zou worden belemmerd Het besluit heeft in de klingen van han del en industrie groot misnoegen gewekt. Men zal nu trachten de bemiddeling van den commissaris der Koningin in Drente te verkrijgen om een einde te maken aan het verzet der landbouwers tegen de zoo noodzakelijke oplossing. VERSPREIDE BERICHTEN. In verband met de zeer groote be langstelling voor de in het Koloniaal In stituut te Amsterdam georganiseerde ten toonstelling van „Oranje "-modellen ver zoekt het Nationaal Comité Bouw Scheeps modellen ons mede te deelen dat de ten toonstelling is verlengd tot en met Zon dag 15 Mei as. Men deelt ons mede dat de commis saris van politie te Den Haag waarschuwt tegen het zich noemende syndicaat „Pro ton", gevestigd aan de Perponcherstraat 108, aldaar, dat misleidende circulaires verspreidt betreffende dividendpolissen van de N.V. Exploratie Maatschappij „Bengkalis",

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1938 | | pagina 9