BINNENLAND
MOftióotg
ff kfeedmq
Minister Slotemaker verdedigt
zijn beleid
79ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Dinsdag 12 April 1938
Derde Blad
No. 23941
VIM
KERK- EN SCHOOLNIEUWS
alléén bij KREYMBORG
Scherp antwoord aan de
Eerste Kamer
De overeenkomst in de
sigarenindustrie.
Verhooging der loonen.
Over de Vrijdagavond bereikte voorloo-
pige afspraak in het sigairenibedrljf. op
grond waarvan de aangekondigde staking
■werd opgeschort vernamen wij. dat de
loonen als volgt zullen worden gewijzigd:
Voor de sigarenmakers zullen de
doorsnee-minimumloonen per week
voor sigaren en kleine sigaren f. 20.64
bij normale werkweek worden, voor
scnoritas f. 19.20.
Voor sorteerders zal het doorsnee
minimumloon bij normale werkweek
f. 21.60 gaan bedragen.
Voor de sigarenmakers en kleine
sigarenmakers beteekent dit een loons-
verhooging van gemiddeld f. 2.25 tot
f. 2.50 per week en voor de sorteerders
van gemiddeld ruim f. 3 per week.
De loonen der sigarenmakers, werkende
aan gewone sigaren zullen als volgt wor
den verhoogd:
Sigaren in prijs:
boven 15 cent van f. 16.00 op f. 16.50
per 1000,
van 13. 14 en 15 cent van f. 15.00 op
1.15.75 per 1000.
van 11. 12 en 12'/i cent van f. 14.25 op
f 15.00 per 1000.
van 9 en 10 cent van f. 13.25 op f. 14.25
per 1000.
van 7 en 8 cent van f. 12.75 op f. 13.50
per 1000.
van 6 cent van i. 11.75 op f. 12.75
per 1000.
van 5 cent van f. 11.25 op f. 12.25
per 1000.
van 4 cent van f. 1075 op f. 11.50
per 1000,
van 3 cent van f. 10.25 op f. 11.00
per 1000.
De overeengekomen vacantie blijft op zes
dagen bepaald.
De hoofdbesturen der werknemers zullen
dit voorstel zoo spoedig mogelijk aan de
ledenvergaderingen voorleggen.
Geen nieuw Centr. Station
te Utrecht.
Verkregen oplossing wordt
aannemelijk geacht.
Od de vragen van den heer van der
Waerden betreffende de verbouwing van
het Centraal Station te Utrecht heeft de
minister van waterstaat geantwoord:
Aangezien in den door de overeenkomsten
van 1920 geschapen toestand indertijd aan
de spoorwegmaatschappijen, afgezien van
zeer belangrijke werken, een algemeene
machtiging is verleend tot uitvoering van
werken, is voor de verbouwing van het
hoofdgebouw van het centraal spoorweg
station te Utrecht, welke verbouwing van
niet zoo Ingrijpenden aard is geweest ais
uit de vraag zou kunnen worden afgeleid,
geen afzonderlijke vergunning van den
minister gevraagd.
De bouwkosten van een geheel nieuw
hoofdgebouw zouden zeker het dubbele van
die der verbouwing hebben bedragen Voor
de verbouwing met behoud van de boven
verdieping heeft het bestuur der gemeente
Utrecht, welke in de eerste plaats bij het
maken van een aesthetisch geheel belang
heeft, de veretschte bouwverguninlne ver
leend.
Ofschoon uit den aard der zaak het
bouwen van een nieuw hoofdgebouw de
beste oplossing zou zijn geweest, moest
daarvan met het oog op de kosten worden
afgezien. De verkregen oplossing wordt
aannemelijk geacht. In verband waarmede
uitvoering van een kostbare verbouwing
bezwaarlijk kan worden bevorderd
Voor het Weerbaarheidsgeschenk.
VERANTWOORDING VAN DE VRIJWILLIGE
BIJDRAGEN.
De volgende bijdragen zijn binnengekomen:
L25 mej. C. S. K. van W. den Haag: f.5 C. C. v.
D. Enschede: f. 25 I. H. A. S. Amsterdam: f. 2.50
arme schoolmeester den Haag: f.2.50 R. A. J.
Eindhoven; f. 10 Zeeuwsch-Vlaming, Hoek; f.5
J. R. Amsterdam; f. 250 Rott. Bankverg. na
mens F. B. de C. van W., Antibes; f. 1 R. D.
Utrecht; f. 10 P. E.: f.5 A. U.; f.2.50 P. H. F.;
I I J. P.; f 250 A. G. v/d. H.; f.1 J. C. B.;
f.0.25 N.N.; f.1 A. R.; f.2.50 K. B.; f.10 M. M.
f allen te den Helder; f.2.50 mej. M. C. C. M.
Wassenaar; f.2.50 G. van P. Delft; f.10 J. D.
van K. V.. Berg en Dal; f.10 P. J. R. Rotter
dam; f. loo D. R. Wassenaar; f.10 esperantist-
Patriot den Haag; f.50 C. M. M. den Haag;
1.10 j. H. K. Eelewoutsdijk; f.200 Ned. Ind.
handelsbank, namens cliënt den Haag; f.25
Nederlander in het buitenland f. 5 Ned. Han
del Mij Amsterdam, namens N.N.; f. 1 N.V.
Noord-Holl. landb. cred. Alkmaar, namens res.
officier; f.250 Javasche B. Amsterdam namens
E- A. van N. Doom; f.2.50 Alg. Handelsbl. Am
sterdam, namens mevr. F. D. van D. Amster
dam; f. io Ned. H. Mij. den Haag namens Hol
lander in Tirol; f.100 H. Oyens en Z.
Amsterdam namens mevr. H. M. R G. Haar
lem; f.5 s317 S. V. L. Amsterdam; f.400 fa.
Guepin en v/d. Vlugt Haarlem namens E. J. C.
de van W.; f. 1.50 R. T. J. Ie C. Amsterdam;
II w. s. Amsterdam; f.5 N.N. Renswoude;
,A- v/d. H. Leeuwarden; f.50 een oprecht
vaderlander. Rolde; f.2.50 N.N.Gouda; f.10 N.N.
Amsterdam; f. lo gep. adj. o.off. schr. stelling
den Helder; f.25 H. D. F. C. Arnhem; f.2.50
wj pal mijn vaderland; f.5.20 3e kl. middelb.
scnool Amsterdam; f.10 pacifist, Groningen;
1 mevr. H. J. R. p, r. Amsterdam; f.2 van Z.
den Haag; f.3 A. v/d. W. Rotterdam; f.2.50 A.
Amsterdam; f.25 L. de V. den Haag; f.10
N.N den Haag; f.2.50 C. J. H. de V. den Haag:
'i ing a. S. Amsterdam; f.2.50 H H. Amster
dam; f. i j. P c M Balkbrug; f.16 W/s Gel-
S^aUen; f.2 J. C de W. Hilversum; f.10 L.
G?rsel- f-5 R. G. N. Brussel; f 4.30 per-
^neel veiling Z.H.E. Rotterdam; f.25 J. de M.
f 2 50 L>. G. den Haag; f.10 moeder
if i™ ter.H- en D- K- den Haag: f.100 en
risrvi J?e,rkloozen. overgemaakt aan finan-
w- W. F. D. den Haag; f. 1.20 klein fabri
«ant Amsterdam; f.150 G. vt
van IL Brussel; f. 5
dam;
nrnaTmi Donkei gymnasiast, den Haag;
den ii^l. Amsterdam: f.5 dochter zeeofficier
j.
den Haag; f.25 N.N. te R.; f.2.50 mevr. D. K.
B. en spaarpot Rene Amsterdam; f.10 mej. A.
B. Rotterdam; f. 10 C. H. B.Hilversum; f.5 R. ie
Hilversum; f.2.50 rijksambtenaar Amsterdam;
f. 1 mej. A. C. van O. Aerdenhout; f. 1 9-jarigen
schooljongen den Haag; f.10 J. Y. den" Haag;
f.10 2 vaderlandslievenden Alkmaar; f.5 C. F.
den Haag; f. 1.50 Ned. Ind. E.Mlj. Amsterdam
i. o. N.N.; f.2 mevr. W. T. en C. S. Driebergen;
f.10 J. P. K. Bergen; f.2.50 J. E. A. Voorburg;
f.2.50 Chr. Jong. verg. Immanuel Blokzijl; f.10
E. L. Z. Hilversum; f.2.50 N.N. Breda; f.25 gep.
officier, den Haag; f. 1.000 D. L. R. van R.
Zeist; f.5 N.N. Leersum; B. frs. 1590,70 en Zw.
frs. 50 Hollandsch weekblad namens Hollan
ders in Breda en een Hollander in Zwitserland.
Ontvangen werd tot en met deze afrekening
f. 94.167,46 >4.
Bij het bureau van de ver. voor nationale
veiligheid is sedert de laatste opgave f. 190 aan
voor de defensie bestemde gelden binnengeko
men.
In totaal heeft deze vereeniging voor dit doel
thans f. 9.688.68 ontvangen.
KINDERPOSTZEGELS MET DE
BEELTENIS VAN PRINSES BEATRIX?
Een verzoek aan H. M. de Koningin.
Naar wij vernemen heeft de commissie
voor de kinderpostzegels tot H. M. de
Koningin het verzoek gericht, om haar
toestemming te willen verleenen tot het
uitgeven van kinderpostzegels met de
beeltenis van H. K. H. Prinses Beatrix, zoo
mogelijk met die van H. K. H. Prinses
Juliana, voor de uitgifte December 1938 tot
begin Januari 1939.
Omtrent dit verzoek is tot dusver nog
geen beslissing genomen.
EEN NIEUWE SLEEPBOOT VAN
WIJSMULLER TE DEN HELDER.
Ter vervanging van de sleepboot „Utrecht"
die tijdelijk de plaats innam van de
..Drenthe", die te Egmond in een dergelijke
positie strandde, dat berging niet meer
mogelijk bleek het was bij de stranding
van de ..Kerkplein" in den winter van 1936
zal binnenkort te Den Helder gestation-
neerd worden een van de meest-moderne
sleeobooten. de ..Amsterdam" die thans
gereed gekomen is op de werf van de fa.
J. Smit Cz. te Alblasserdam. Binnen enkele
weken zal dit schip zijn technische proef
tocht maken.
EEN NIEUW TYPE WATERVLIEGTUIG
VOOR DE NEDERL.-INDISCHE MARINE.
Naar wij vernemen zijn bij de Neder-
landsche vliegtuigenfabriek Fokker te Am
sterdam vijf watervliegtuigen van een
nieuw type in aanbouw, welke bestemd zijn
voor de marine in Nederl.-Indië. Deze
watervliegtuigen worden uitgerust als tor
pedo-bombardeervliegtuigen. Zij zullen een
voor watervliegtuigen zeer groote snelheid
bezitten, n.l. ongeveer 300 K.M. per uur. De
vliegtuigen zullen van twee Wright
Cyclone-motoren worden voorzien en krij
gen een bemanning, bestaande uit drie per
sonen. De naam van het nieuwe type dat
een middendekker is luidt T VIII W.
Voorts heeft de Nederlandsche vliegtui
genfabriek een bestelling gekregen van 25
gevechtsvliegtuigen van het type G I. welke
voor Estland zijn bestemd. Zooals men
ring" naar zijn laatste rustplaats gebracht
zal worden. De stoet zal gaan langs het Hel
den der zee monument, tegenover het raad
huis, terwijl het Carillon zeemansliederen
zal spelen. Om half drie is de begrafenis op
het kerkhof Huisduinen.
VEREENIGING „DE PRINCEVLAG".
In „Terminus" in Den Haag vergaderde
het hoofdbestuur van „De Princevlag".
Als lid van het hoofdbestuur werd ge
ïnstalleerd de heer Chr. Groeneveldt te
Amersfoort. Als hoofdbestuurslid had be
dankt mr. J. H. C. Kok te Schiedam, dien
de voorzitter, de heer Joh. G. L. Berlott,
woorden van dank toevoegde voor het werk
in het belang der vereeniging verricht.
De voorzitter kon gewagen van den
voortdurenden groei der vereeniging. Tel-
kens wordt het aantal aföeelingen uitge-
breid Dank zij de stichting van een een-
reinigt
alles!
9378
OP ELKE BUS EEN BON
VOOR GESCHENKEN
VG2'03tl-
rlngez. Med.)
aanbouw voor de militaire luchtvaartafdee-
ling te Soesterberg. (N.R. Crt.)
SIJBRAND KUIPER t
In het marine hospitaal te Den Helder is
in den ouderdom van 78 Jaar overleden
Sijbrand Kuiper, een van de roemrijke oude
garde der oude redders uit de Heldersche
vereeniging ..Moed. Volharding. Zelfopofle.
ring".
In de tijden van Dorus Rijkers en Janus
Kuiper behoorde hij menigmaal tot de
koene bemannjng van de reddingboot, die
de haven van Nieuwetliep uitging, als er op
de gevaarlijke gronden van de Haaks een
schip in nood zat.
Hij maakte tal van moedige reddingen
mee. waarvoor hij op lateren leeftijd onder
scheiden werd met de bronzen medaille van
de Oranje-Nassau-orde.
Hij nam deel aan de volgende reddingen:
28 Januari 1885 Engelsche bark „Chepica"
waarbij 2 man werden gered
18 Januari 1887 Belgische visscherssloep
„Ferdinandus" 7 man gered.
4 Augustus 1889 Engelsche bark „Scottish
Fairy', 17 man gered.
21 Augustus 1889 Duitsch stoomschip
„Johannes" 14 man gered.
11 December 1891 Hollandsche vissctiers-
boot IJm. 29, 5 man gered.
30/1 December 1891 Engelsch stoomschip
„Tuscar", 22 man gered.
20 November 1893, Deensche schoener
„Express". 6 man gered.
In totaal nam hij dus deel aan zeven red
dingen. waarbij 73 schipbreukelingen gered
werden.
Morgen heeft de begrafenis plaats, waar
bij de overledene door zijn makkers van de
vereeniging „Moed, Volharding, Zelfopoffe-
traal bureau voor levering van kleeding en
Instrumenten neemt ook de vorming van
geuniformde vendels en clubs voortdurend
toe. Ook in Indië breidt de vereeniging
zich uit. Breedvoerig werd met den heer
Kloosterman afgevaardigde van de Indi
sche afdeeiingen, de bestuursformatie en
bestuursverhouding met de Indische af
deeiingen besproken.
Voorts werd behandeld de regeiing van
de aanbieding van de natlevlag voor het
s.s. „Nieuw Amsterdam". Onvoorziene om
standigheden voorbehouden zal de aanbie
ding, die op plechtige en grootsche wijze
zal geschieden, plaatsvinden in den middag
van Zaterdag 7 Mei.
PREDIKBEURTEN.
VOOR HEDEN.
Nieuw-Vennep Chr. Geref. Kerk: Nam.
halfacht. ds. E. du Marhcle van Voorthuizen
van Urk.
Wie de voortreffelijke eigenschappen
van Waarborg-Kleeding eenmaal ként,
wil van geen gewone kleeding meer
weten.
9368
(Ingez Med.)
REUNISTENFEEST INSTRUCTIE
BATALJON TE KMPEN.
Ter gelegenheid van het 40-jarig regee-
ringsjubileum van HM. de Koningin heeft
zich te Kampen een comité van oud-leer
lingen van het voormalige instructie-
bataljon gevormd Dit comité stelt zich
voor od 27 28 en 29 Juli as. aldaar een
drledaagsche reünie te organiseeren.
Het plan is. om alle nog levende volon
tairs onverschillig of zij hun militairen
loopbaan hebben voortgezet of een betrek
king in de burgermaatschappij hebben
aanvaard, onverschillig of zij nog in ac
tieven dienst zijn of reeds nonactief. te
Kampen te vereenigen, waarbij het in de
bedoeling ligt alle reünisten weer te ont
vangen als volontairs, afgezien van rang en
stand, die zij na het verlaten van Kampen
zijn gaan innemen in de maatschappij.
De minister-president dr 'Colijn. de mi
nister van defensie, van Dijk en de oud
minister van defensie mr. dr. Deckers, die
allen hun opleiding hebben gehad bij het
instructiebataljon te Kampen, zegden hun
volle medewerking toe.
VOOR WOENSDAG 13 APRIL.
Boskoop Nam. halfacht, ds. Hevkoop van
Utrecht.
Hillegom Chr. Geref. Kerlc: Nam. 8 uur,
prof. Wisse van Apeldoorn.
Noordwük-aan-Zee Geref. Bond (Juliana-
weg 27)Nam. 8 uur. ds. Leemans van Ede.
Waddinxveen Centrum: Nam. halfacht, ds.
De Rover van Vlaardingen.
NED. HERV. KERK.
Aangenomen: Naar Winsum en Baard itoez.1,
P. van wynen te Ureterp.
DS. J. G. HOOIJER.
Morgen viert ds. J. G Hooijer, Ned. Herv.
predikant te Diemen. zijn zilveren ambts
jubileum.
De jubilaris werd in 1883 geboren en in
1912 candidaat in Groningen eom 13 April
1913 zijn intrede te doen in zijn eerste ge
meente te Ankeveen. Vandaar vertrok hij
in 1917 naar Rhenen om zich 6 Juli 1924
aan zijn tegenwoordige gemeente te ver
binden.
Ds Hooijer behoudt zich met nadruk het
recht voor om niet te jubileeren.
VERSPREIDE BERICHTEN.
Nadat prof. Veraart had medegedeeld
den zetel van mr. A. Peters in de Staten
van Zuid-Holland niet te willen bezetten,
heeft na hem ook de heer F. E. Evers dien
geweigerd. Thans is tot Statenlid benoemd
verklaard de heer N. J. Driesen, te Rotter
dam
DS. P. J. ISRAEL.
Morgen viert ds p. J. Israel. Ned Herv.
predikant te Finsterwolde. zijn zilveren
ambtsjubileum.
De jubilaris werd in 1881 geboren en in
1912 candidaat in Groningen om 13 April
1913 zijn intrede te doen in zijn eerste ge
meente te Visvliet. Vandaar vertrok hij in
1919 naar Zweeloo, om 4 Febr. 1924 zijn
intrede te doen in zijn eerste gemeente.
De jubilaris is praetor vao den ring
Mldwolda
UhÏ *f"eVan den Baag; f10 F- D- Amster-
f ,8_ejx awachtmeester Kon. Mar. Rot-
At BMBi
n Haag; f. 1.50 werkloos Intellectueel: f.25 W.
den Wh W**enaar: f-25 een werkende vrouw
den HaS" f D Jl NiJmegen; f. 10 gez.'s K.
derlanntrw gezln p Bodegraven; f.500 Ne-
rian,. fsSh echtpaar; f.l een tweeling Rotter-
oaD'. f.5 mej P. W. den Haag; f.5 J. L. W.
Ook Onderwijs moet
bezuinigen.
Verschenen is de memorie van antwoord
aan de Eerste Kamer van den Minister van
Onderwijs. Kunsten en Wetenschappen be
treffende de begrooting voor 1938 van zijn
departement. Daarin wordt gezegd:
De mededeeling in het voorloopig
verslag, dat in sterke mate betwijfeld
moet worden, of de resultaten van het
door den minister ingestelde onderzoek
naar verschillende onderwerpen van
veel beteekenis zullen zijn, zou slechts
gemotiveerd kunnen heeten, indien
juist ware. dat de voorafgaande ambts
periode van den minister min vrucht
baar geweest is, gelijk sommige leden
stellen. De stelling is echter met alge
meen bekende feiten in strijd.
In een periode van ongeveer twee jaar
zijn tot stand gekomen de wetten van 22
Febr. 1936. staatsblad no. 100; van 22 April
1637, staatsblad no. 320; van 22 April 1937.
staatsblad no. 321: van 22 Mei 1937. staats
blad no. 322; van 22 Mei 1937, staatsblad
no. 323. Bij deze wetten zijn twee onder
werpen in geding bezuiniging en con
centratie wier neteligheid algemeen be
kend is, in twee wetten een onderwerp
het economisch onderwijs waarmede re
geering en Staten-Generaal sinds 1921 zijn
bezig geweest zonder dat eenig resultaat
bereikt werd.
Bovendien lette men op een aantal al-
gpineene maatregelen van bestuur, die tot
stand gekomen zijn en waarvan de voor
bereiding ten deele zeer tijdroovend is.
De klacht, dat het gevoerde beleid
fragmentarisch was en groote lijn
miste, beduidt concreet genomen
waarschiinlv'l:. dat de minister uit zcer-
veel-omvattende ontwerpen, doch die
het in jaren niet tot openbare behan
deling brachten, de materie heeft uit
gekozen. die in een korte periode van
ten hoogste twee jaar succes beloofde.
De uitkomst heeft den Minister volle
dig in het gelijk gesteld, het verwijt
van fragmentarisme vermag hem
daarom niet al te zeer (e treffen.
Sommige leden vreezen. dat gelijk in liet
verleden zoo ook in de toekomst het be
leid van den minister „bij voortduring ne
derwaarts gericht" zal zijn. Bedoeld is
blijkbaar, dat naar de overtuiging van den
minister bij een op breed terrein onvermij
delijke bezuiniging ook de begrooting van
onderwijs, kunsten en wetenschappen haar
aandeel in deze bezuiniging moet dragen.
De minister stelt er prijs op te verklaren,
dift en waarom hij juist vanwege de pae-
dagogische en cultureele belangen, die hem
zijn toevertrouwd, de budgetalre politiek
der regeering juist acht. Hij is overtuigd,
dat een ongezond financieel regeeringsfce-
ieid, zij het niet aanstonds, dan toch zeker
op den duur. naast de sociale voorzienin
gen in het volksleven vooral de paedago-
gische en cultureele met zeer ernstige aan
tasting bedreigt. Zullen wij in het alge
meen behouden wat wij bereikt hebben,
dan is het in tijden van budgetaire moei
lijkheden geboden, op bepaalde terreinen
tijdelijk terug te gaan.
De minister acht het hier de beslc plaats
om te antwoorden op de zonderlinge be
schouwing der leden, die in veiband met
iiet feit. dat geen gelden beschikbaar ge
steld zijn voor de verbetering dei lcerlir.-
genschaal vragen, waarom dan andere mi
nisters, met name die van sociale zaken,
van economische zaken en van koloniën,
geen vergeefsch beroep op het kabinet
hebben gedaan.
Als men in dit verband wijst op de gel
eien, die voor de Clté Universitaire te Parijs
zijn beschikbaar gesteld, dan vergeel men,
dat het hier een eenmaal gegeven belofte
gold. en dat hier niet een telkens t.erug-
keerende uitgave in het spel is. Wijst men
op den post voor een te Washington te
houden tentoonstelling, dan bedoelt men
de tentoonstelling te New York, waarvoor
de minister van economische zaken
f500 000 uittrok en dat wel als uitgave
voor eenmaal. Noemt men de begrooting
van sociale zaken, dan moet men daarbij
herinneren aan de toezegging in de troon
rede dat „voor hetgeen op economiscli-so-
ciaal terrein onvermijdelijk is" geld zou
worden beschikbaar gesteld een stand
punt waarmede de minister zich geheel
vereenigd heeft maar verbetering van
at ouderdomsvoorziening en het voldoen
aan bepaalde wenschen inzake de steun
regeling zijn tot dit „onvermijdelijke" ge
rekend. evenmin als de verbetering van de
ieerlingenschaal. De begrooting van kolo
niën is ruim 11 millioen lager dan ten vo-
ngen jare. bij de zeven artikelen, die te
zamen verhoogd zijn met f462.000, is geen
geld voor nieuwe doeleinden aangevraagd
De begrooting van economische zaken is
ruim 4 millioen lager dan ten vorigen jare.
Een nadere analyse wijst aan, dat de ver
hoogingen. die naast zeer belangrijke ver
lagingen zijn aangebracht, op de begroo-
line van Onderwijs K. en W. vergelijkbare
posten naast zich vinden.
Een nuchtere overweging van deze
feiten zal duidelijk maken, dat de be
oordeeling, in het voorloopig verslag
aan het financieel beleid van den mi
nister gewijd, een toetsing kwalijk kan
doorstaan.
H. B. Scholen.
De ontwikkeling der schooltypen heeft
doen blijken, dat de driejarige Hoogere
Burgerschool in het algemeen niet meer
aan maatschappelijke behoeften voldoet.
Niet de wetgever heeft dit schooltype doen
verdwijnen doch in de maatschappij is een
duidelijke voorkeur voor de vijfjarige school
gebleken, en de wetgever heeft niet an
ders gedaan dan den geleidelijk-gegroei-
den toestand sanctioneeren.
Hoogcr onderwijs.
De minister bereidt inderdaad een wijzi
ging voor van de tandheelkundige oplei
ding, waardoor deze beter aan haar doel
zal kunnen beantwoorden.
Dat ook overigens voorschriften der
wet betreffende het hooger onderwijs na
der onder de oogen zullen moeten worden
gezien, beaamt de minister gaarne.
De minister heeft na de totstandkoming
van de wijziging der Hooger Onderwijs
wet onverwijld de voorbereiding ter hand
genomen van de regeling van het econo
misch hooger onderwijs. De voorstellen
tot wijziging en aanvulling van het Aca
demisch Statuut zijn aan de betrokken
instanties om advies gezonden.
Een nadere overweging van het vraag
stuk van de financieele verhouding van
het rijk tot het bijzonder onderwijs zou
volgens een aantal leden redelijk zijn en
geheel In de lijn van het beleid van het
kabinet, dat in de Troonrede is aangege
ven. Deze leden achten de mededeeling in
de Memorie van Antwoord aan de Tweede
Kamer weinig bevredigend. Te dezer plaat
se wordt vermeld, dat „de regeering geen
aanleiding gevonden heeft, zich dienaan
gaande te beraden"; het zal duidelijk zijn,
dat het allereerst op den weg van de re
geering ligt, te bepalen, aan welke onder
werpen wel. aan welke niet zij haar aan
dacht geven zal. Overigens is de minister
overtuigd, dat het bedoelde vraagstuk, zoo
lang geen belangrijke verbetering in den
financieele toestand intreedt, in geen en
kelen vorm aan de orde dient te komen.
Platonische verklaringen missen reëele
waarde, wel kunnen zij verwarring in het
leven roepen.
Voorbereidend onderwijs.
Een voorziening in den trant van art.
102 der Lager-Onderwijswet zou voor het
voorbereidend onderwijs zoowel openbaar
als bijzonder een regeling eischen inzake
de oprichting van scholen, de gebouwen,
de vakken, de bevoegdheden, het leerplan,
de regeling van schooltijden en vacanties
inbegrepen, het toezicht enz. De minister
acht het ongewenscht, reeds voor het
voorbereidend onderwijs een dergelijk sa
menstel van bepalingen in het leven te
roepen.
De geschiedenis der onderwijswetgeving
heeft den minister door haar positieve en
meer nog door haar negatieve resultaten,
in een reeks van jaren geoogst, wel ge
leerd, dat een al-omvattende herziening
der onderwijswetten in onderling verband
weinig kans van slagen heeft.
De verdeeling der leerlingen over dc
inrichtingen van onderwijs is inderdaad
met geheel bevredigend. De minister ver
trouwt. dat de gewijzigde toelatingsrege
ling voor de hoogere burgerschool hier op
één gebied het verkrijgen van een verbe
tering ter zake gemakkelijker maken zal.
Overigens ligt hier naar het oordeel van
den minister veel meer een taak voor de
maatschappij dan voor de overheid.
De gedachte, dat het schoolonderwijs
minder intellectualistisch moet worden in
gericht en meer moet letten op de vor
ming van karakter, lichaam en verstand,
generaliseert.
Invoering van arbeidsdienst voor
jongens en voor meisjes ligt niet in
het voornemen van den minister.
Een wetsontwerp tot wijziging van de
collegegelden is in voorbereiding evenals
een regeling van de paedagogisch-didacti-
sche opleiding der aanstaande leeraren.
Leerlingenschaal.
Is een voorstel tot wijziging van de
leerlingschaal voor het oogenblik niet
te verwachten wel zal de minister
zich beijveren uitvoering te geven aan
zijn in de Tweede Kamer vermeide
voornemen, om aan artikel 56, tweede
lid. der Lageronderwijswet een loyale
toepassing te geven. Hij vertrouwt, dat
daardoor bereikt zal worden, dat
„excessen", die in verband met de wer
king der huidige schaal voorkomen,
verdwijnen.
Men moet zich intusschen niet voor
stellen, dat als de scholen, die dit noodig
hebben, voldoende van extra-leerkrachten
zijn voorzien, alle werklooze onderwijzers
een betrekking zullen hebben gevonden.
Zelfs bij een zeer groote verruiming van
de leerlingenschaal zou dat nog niet het
geval zijn. De stelling in het voorloopig
verslag, dat de werklooze onderwijzers
slechts op een wijze afdoende geholpen
kunnen worden, n.l. door hun een plaats
te geven in de school, moet dan ook. als
in strijd met de feiten, verworpen worden.
Dat het leerlingenaantal in vele school
lokalen in strijd is met art. 23 van het
Bouwbesluit en art. 9 der Lager-onderwijs-
wet, is een bewering, waarvan de juistheid
niet bewezen is.
Differentieering van het onderwijs op de
lagere school, waarbij rekening wordt ge
houden met den aanleg en de bestemming
der leerlingen, acht de minister wensche-
lijk Of zij tot practische resultaten zal
leiden bij de door den Amsterdamschen
gemeenteraad genomen proef met een z.g.
dubbele school, zal moeten worden afge
wacht. Zonder te willen beweren, dat in
liet onderwijs in een vreemde taal een af
doend criterium mag worden gezien voor
de schifting van de leerlingen, zouden,
naar hij meent, aan de wederinvoering
van de mogelijkheid om op de gewone la
gere school voor het zevende leerjaar on
derwijs in het Fransch te geven, genoeg
voordeelen verbonden zijn. om te zijner
tijd wetswijziging op dit punt in overwe
ging te nemen.
Aan het verzoek van de leden, die den
minister uitnoodigden zich bereid te ver
klaren om te bevorderen, dat bi) wet of
algemeenen maatregel van bestuur wor
de vastgesteld, welke tuchtmaatreg^ii
door den onderwijzer mogen worden ge
nomen en op welke wijze ongerechtvaar
digd verzet van de zijde der ouders te de
zen zal worden gestraft, kan hij niet vol
doen.