Uit den Leidschen Raad
De Haringvisscherij in 1937
De schrijfwijze van onze taal
LEIDSCH DAGBLAD - Derde Blad
Dinsdag 12 April 1938
Stijging der lasten en
daling der prijzen
Een zitting van nog geen twee uur
Luchtaanvallen
met Brandbommen
GEMENGD NIEUWS
Motiveering van den minister
Lof voor den minister van
Economische Zaken.
Vandaag heeft de Reedersvereeniging
voor de Nederlandsche Haringvisscherij in
Schever.lngen haar 23ste jaarvergadering
gehouden.
Aan de jaarrede van den voorzitter, mr.
J, H Kiewiet de Jonge, ontleenen wij het
volgende.
Wat betreft de haringvisscherij zeide spr,
dat de vooruitgang van 1936 in de eerste
plaats verband hield met de toename van
dea uitvoer van het hoofdproduct, de
pekel, en steurharing.
De toename van den aanvoer van zouten
haring in het jaar 1936 heeft zich het af-
geloopen jaar voortgezet en wel in die
mate, dat de totale aanvoer van zoute
haring dicht bij een millioen kantjes heeft
gelegen. Hiermede is een record-cijfer be
reikt. hetwelk nagenoeg het dubbele was
van 1935. De positie van den zouten haring
kan, algemeen gesproken, een gunstige
worden geacht, omdat een groot deel van
de wereld voor dit verduurzaamde en goed-
koope volksvoedsel openstaat Deze om
standigheid maakt het mogelijk verloren
oude afzetgebieden door nieuwe te ver
vangen. maai- bij zoo groot; toename van
den aanvoer als in het afgeloopen jaar,
is het vinden van de noodige afzetgebie
den met zorgen gepaard gegaan.
Toen de Russische aankoopen van 1936
in 1937 niet werden voortgezet, heeft d;
minister van economische zaken na over
leg met de Nederlandsche Visscherij-
Centrale, de zout-haringvisscherü met in
gang van 1 December 1937 beëindigd.
Deze maatregei is van alle zijden als
een gelukkige toegejuicht. Hij heeft bij
hernieuwing getoond, dat op zeer korten
termijn, in samen-werking tusschen be
drijf en de overheid, nuttige en noodige
dingen tot stand kunnen worden gebracht,
want ware deze mogelijkheid van cver-
he dsoptreden er "iet geweest, dan zou
her er voor het bedrijf hoogst bedenkelijk
hebben uitgezien.
Nochtans stond men in 1937 voor de
laak één millioen kantjes, zonder
lïursisehen a inkoop, weg te werken,
maar wanne ;r dc schepen straks zul
len uitvaren, zal deze voorraad nie»tc-
min zoodanig zijn opgeruimd, dat het
restant weinig zorg z l behoeven te
baren.
Vanuit den gezichtshoek van den afzet
blijft het waar, dat de positie der haring
visscherij lp de crisisjaren beduidend min
der ongunstig is geweest dan die van an
dere takken van bedrijf. De geheele crisis
door Is nagenoeg de geheele vloot in zee
geweest, zij het met een bescheiden be
perking in de netten.
Bij den prijs ligt echter voor 1937 de
keerzijde der medaille. De gemiddelde prijs
van zoute haring in 1937 was per kantje
bruto f. 7.50 tegen f. 8.75 ln 1936 en f. 9
in 1935. Een zoo lage gemiddelde prijs is
de laatste 25 jaren niet voorgekomen Dit
geeft te denken, te meer wanneer de di
verse lasten in 1937 aanzienlijk zijn geste
gen Een prijs van f. 7,50 moet onder de
•huidige omstandigheden verliesgevend
voor den reeder zijn.
Vervolgens wees spr. op den export, die
zich sterk uitbreidde in Polen, de Rand
staten, Roemenië, Duitichland en België.
De concurrentie was echter in al deze lan
den moorddadig.
Ook ln het binnenland
bruik voortdurend toe.
nam het ver-
Aan voer beperking.
De ervaring tijdens de teelt 1937
heeft geleerd, dat een aanvoer van
niet veel minder dan een millioen
kantjes aan den hoogen kant is te
achten. Indien dit juist is, ligt de aan
beveling voor de hand, een beperking
in den invoer toe te passen, wat ver
der gaande dan die in 1937, Deze be
perking zou speciaal de voorjaars-
visseherij moeten betreffen, waarvoor
reeds plannen in deze richting in den
maak zijn.
In 1937 heeft het productie-apparaat
uitsluitend op de beperking in de netten
en de regeling van de uitvaart-beurten
gesteund. In 1936 was dat ook het geval.
verkoopkantoor te ver gaand. Voorloopig
blijft spr. de meening toegedaan, dat 't zoo
vrij mogelijke initiatief van den lndivldu-
eelen handelaar betere waarborgen op het
stuk van de verovering van afzetgebied
geeft dan de werking vanuit een centraal
punt.
Versche haring.
De totale Nederlandsche aanvoer van
versche haring van de haringdrijfnet-
schepen bedroeg in 1937 van 1 Juli tot
31 December 14' mflUoen Kg., in 1936 van
1 Juli tot 31 December 5 millioen Kg„ dus
een uitbreiding van groote beteekenis.
Duitsehland was onze grootste buiten-
landsche afnemer met bijna 9 millioen
Kg., dan volgt Tsjecho-Slowakije met S'/i
millioen Kg.
Het binnenland liet eveneens toename
van verbruik zien.
Wanneer men bedenkt, dat deze versche
haring er vroeger in het kader der Neder
landsche haringvisscherij practisch niet
was en dat ze in 1937 naar gewicht reeds
14" o van den totalen zouthariitg-aanvoer
vertegenwoordigde lijdt het geen twijfel,
of de versche haring heeft ln deze jaren
belangrijk bijgedragen aan de versterking
der positie van het productie-aparaat ln
zijn geheel
T a v. de trawl-visscherij hebben de prij
zen eveneens aan den lagen kant gelegen.
Ten slotte besprak mr. Kiewiet de Jor.ge
hetgeen het afgc-lcopen jaar op heft ter
rein van arbitrage en anderszins heeft
gedaan, voornamelijk t.a.v. de verknopen
aan Rusland en de moeilijkheden in ver
band met het gebruik van de haven te
Dieope tijdens de Kanaalvtsscherij.
Hoewel m de jaorlljksche onderhande
lingen met de vertegenwoordigers der vak
organisaties t.a.v. de arbeidsvoorwaarden
voor de komende teelt ln verband met de
desiderata van arbeidszijde nog geen over
eenstemming ls bereikt, vertrouwt spr. dat
een goeden afloop niet zal uitblijven.
In het verband van de oppositie der
opvarenden maakt het Jaarverslag mel
ding van de invoering op 1 October 1937
der z.g. wet-Molengraaff van 14 Juni 1930,
waartoe I3 overgegaan, zonder voorat-
gaand contact met de kringen der vis
scherij.
In samenwerking met haar zuster
organisatie te IJmuiden is de vereniging
te elfder ure tegen de invoering opge
komen. maar kreeg nul op het request.
Deze staal van regeeringsbeleid kan moei
lijk bewondering wekken., de betrokken
minister van justitie was omtrent de toe
standen in de Nederlandsche Visscherij
blijkbaar geheel onkundig.
Bij de uitvoering echter is in ver
schillend opzicht aan de zijde der
autoriteiten een welwillende houding
aangetroffen. Het blijft echter oen
fout, aldus spr., dat de invoering in
de huidige tijdsomstandigheden werd
doorgezet.
In het verleden heeft de haringvisscherij
in het kader der handelspolitiek vrij zeker
wel in het hoekje gezeten, waar de slagen
vielen, doordat de visscherij, bij gebreke
aan voldoende samenwerking, ln dit op
zicht niet ln staat was haar stem te doen
hooren Thans, zoo besloot spr, zijn we op
den beteren weg, aan de visscherij zelf om
er voor te waken, dat van dit goede pad
niet wordt afgeweken. Het Nederlandsche
bedrijfsleven ln zijn geheel kan onzen
huldigen minister van economische zaken
niet erkentelijk genoeg zijn. dat onder zijn
bewind de gelegenheid is geopend tot een
zoo nauw mogelijk contact tusschen de
overheid en dat bedrijfsleven op het on
derhavige terrein. Voor de visscherij en
voor dé haringvisscherij ln het bijzonder
geldt dat heel sterk, omdat in deze takken
de uitvoer een zoo groote rol speelt.
DE REMMEN VAN DEN TREIN
WEIGERDEN.
Tengevolge van een defect aan den
luchttoevoer van de remmen ls Zondag
middag een trein uit de richting Rotter
dam, die om 3 u. 05 aan het station Schie
dam moest stoppen, doorgereden en eerst
op de spoorbrug over de Schie, een eind
voorbij het station, tot stilstand gekomen.
Bij het passeeren van den bewaakten
overweg van den Overschiescheweg, waren
de boomen niet neergelaten. Zij worden
pas neergelaten tegen den tijd, dat de trein
van het station vertrekt. Ongeveer twintig
personen, die zich op den overweg bevon
den slaagden er in een goed heenkomen te
vinden Bijna had de trein een kind ge
grepen, dat daar met zijn moeder liep te
wandelen De moeder slaagde er ln het kind
met een ruk voor den trein weg te trekken.
(N. R. Crt.)
BUITENLANDSCH GEMENGD.
AUTOBUS DOOR TREIN GEGREPEN.
7 dooden, 21 gewonden.
Tusschen Galat; en Catatea Alba In
Roemenie ls een autobus od een overweg
door een trein gegrepen en volkomen
vernield.
Zeven personen werden gedood en 21 ge
wond, van wie verschelden ernstig
Het ongeluk is te wijten aan de schuld
van den baanwachter.
GROOTE BRAND IN JAPAN.
Zeventig huizen in asch; talrijke
slachtoffers.
Een brand, welke enorme afmetingen
aannam, heeft de Japansche stad Hyo'o
geteisterd en er 70 huizen in de asch gelegd,
talrijke personen Zijn om het leven ge
komen.
VIER ARBEIDERS DOOR TREIN
VERRAST EN GEDOOD.
Vannacht zijn nabij het station Brunoy
(Frankrijk) vier arbeiders van Italiaansche
nationaliteit, die belast waren met werk
zaamheden aan de spoorlijn, op weg naar
hun werk door den sneltrein Ventimlglla
Parijs verrast en op slag gedood.
VERKIEZING LEIDT TOT BLOEDIGE
BOTSING.
Twaalf dooden.
Bij gemeenteraadsverkiezingen in het
gehucht Chlaultengo in den Mexlcaanschen
staat Puebla hebben de verslagen candida-
ten en hun vrienden de gekozenen aange
vallen. Bij de vechtpartij, die ontstond,
werden twaalf personen eedood en veertien
gewond.
I Wiat U, dot bil
de best uitgeruste brandweer niet
in staal is alle branden tegelijk
te blusschen en daarom de ge
heele bevolking moet trachten
in eigen huis zeli ieder begin
van brand Ie blusschen
Nadere inlichtingen verstrekt de secre
taris van de aid. Leiden der Ned. Ver.
voor Luchtbescherming, dr. T. Potlewild,
Boerhaavelaan 37, Leiden.
AGENDA.
Punten 1 t/m 15 werden normaal afge
daan.
DE STADHUISBOUW.
16o. Voorstel:
a tot onderhandsche opdracht van het
leveren, maken, werkvaardig opstellen en
in bedrijf opleveren van een centrale ver-
warmlngslnstallatle en van een ventilatie-
inrichting c. a. in het ln aanbouw zijnde
Stadhuis aan de firma W. Slotboom en Zn,
te 's-Gravenhage
b. tot het vaststellen van de begrootings-
staten in verband met de sub a bedoelde
en eenige daarmede samenhangende wer
ken. (,,0)
Dc heer SCHÜLLER wil zekerheid om
trent de onmisbare personeel-kern der'
firma, opdat Leldenaren zooveel mogelijk
werk krijgen
De heer GOSLINGA klaagt, dat de radia
toren van Duitsch fabrikaat zijn; hij had
liever Hollandsche gewild.
De heer MANDERS sluit zich aan bi) den
heer Gosltng»
Wethouder SPLINTER geeft een uiteen
zetting over genoemde kern, die speciaal
uit voormannen zal bestaan. Spr. zegt toe
er op te zullen letten voor zoover maar
eenigszins mogelijk ls.
Wat de radiatoren betreft, zet spr. uit
een. waarom zoo ls beslist in het belang
van den bouw Op f. 99 000 is echter slechts
f. 8000 rüet-Nederlandsch. feitelijk zelfs
maar f. 4OC0. naar hli berekent.
De heer SCHÜLLER blijft aandringen op
een uiterste limiet van 5 nlet-Leidenaren.
doch daaraan zegt de WETHOUDER zich
niet t kunnen binden.
De VOORZITTER dringt er op aan op
deze zaak niet verder in te gaan. de toe
zegging van den wethouder nog eens naar
voren brengend. Laat men daarmede ee-
noegen nemen.
De heer QROENEVELD meent, dat deze
toezegging practisch niets beteekent.
De heer OOSLINGA handhaaft zijn
klacht over niet volledig gebruik van
Nederlandsch materiaal Spr. kan de hou
ding van B en W. in deze niet bewonderen.
Zii zijn blijkbaar gezwicht voor de adviseurs
De VOORZITTER geeft nog een nadere
uiteenzetting, herinnerend aan de inter
pellatie Goslinga ln dezen, ter nadere ver
dediging van de houding van B. en W
De heer MANDERS verdedigt alsnog op
dracht voor Nederl. radiatoren, doch hij
zal zich niet tegen het voorstel verzetten,
nu dit stadium ls bereikt
Het voorstel wordt aangenomen met 30
4 stemmen.
Tegen de heeren Oosllnga, Tobé. Lombert
en Wllmer.
HAMERPUNTEN.
17o. Voorstel tot het Intrekken van de
bepalingen omtrent minimum-loon en ma
ximum-arbeidsduur in bestekken van ge
meentewerken en van die. Inzake de artt.
1638c en 1636d van het Burgerlijk Wet
boek, tevens praeadvies op het voorstel van
den heer Sohüller Inzake herziening van
de bepalingen omtrent minimum-loon en
maximum-arbeidsduur in bestekken van
gemeentewerken. (71)
Conform besloten.
18o. Voorstel inzake het voortzetten van
de regeling, betreffende het verleenen van
een reductie op de ziekenfondspremie aan
ondersteunden. (721
Conform besloten.
19o. Voorstel Inzake het voortzetten van
de werkinrichting voor blinden. (73)
Conform besloten.
SUBSIDIE SCHOOLKINDERVOEDING
EN -KLEEDING.
Voorstel tot het verhoogen van het over
1938 aan de Vereeniglng voor Schoolkinder
voeding en Schoolklnderkleedlne toegeken.
de subsidie en tot het vaststellen van den.
desbetreffenden begrootlngsstaat.
(76)
De heer GOSLINGA vraagt of reeds
schoenen zijn verstrekt en merkt op, dat
liet, aantal kinderen nog steeds groeiende is
door het gevallen besluit van den Raad. Dat
neemt z. i gevaarlijke aspecten aan voor de
gemeentelijke sohatklst.
De heer HESSING juicht deze verhoo
ging toe, die het arme kind ben goede zal
komen, en moeten er straks gelden gevon
den worden, dan zal hij die ook gaarne
voteeren.
Mevr. BRAGG AAR meent, dat men de
oonsequentles van een genomen besluit
moet aanvaarden.
Niet alleen het verstrekken van schoe
nen doet het aantal kinderen stijgen, dat
aantal was toch al stijgende Een bewijs,
hoezeer het noodig ls, dat hulp wordt ver
leend. En de nonnen voor toestaan zijn
heusch niet te gemakkelijk.
Wethouder TEPE erkent, dat er reeds
schoenen zijn verstrekt. Maar de verhoogde
subsidie geldt niet alleen voor schoenen,
doch ook meer algemeen tengevolge van
het toenemen van het aantal kinderen.
Precies is deze verhouding niet aan te
geven, evenmin als hoeveel kinderen er
meer komen tengevolge van het schoenen-
besluit.
Z. 1. mag de raad niet anders doen dan de
uitvoering van het genomen raadsbesluit
dat hij nog steeds betreurt mogelijk
maken.
De heer GOSLINGA meende toch te moe
ten wijzen op deze stijging van kosten,
reeds in het begin van het jaar. Tegen
stemmen zal hij niet.
De heer LOMBERT vraagt of er ook toe
zicht is op het dragen der schoenen. Hij
hoorde, dat er reeds verkocht zouden zijn.
De heer BERGERS zegt, dat er op de
scholen toezicht wordt gehouden.
Na nog eenige opmerkingen van mevr.
Braggaar te midden van een ietwat onrus
tig geworden raad, zoodat de VOORZITTER
zelfs vraagt wie de leiding heeft, wordt het
voorstel z.h.st. aangenomen.
RONDVRAAG.
De heer VAN ECK vindt het niet bevor
derlijk voor goede verhoudingen tusschen
B en W en den raad, dat geen antwoord
werd gegeven door wethouder Tepe op een
opmerking van den heer Groeneveld. Dat
oordeelt spr, een totaal verkeerde taktiek.
Wethouder TEPE meende, waar dc heer
Groeneveld niet wilde tegenstemmen, dat
hij geen verdere aandacht behoefde te
geven aan een oude kwestie, waar de heer
G. zich blijkbaar aan vastklampt.
Hij wilde daarvoor den raad niet ophou
den. Zijn standpunt ls voldoende bekend.
De heer WILBRINK vestigt de aandacht
op een ln de Zijlsingel liggende bak, waaroo
een houten keet geplaatst ls. Dat verhoogt
niet het stadsschoon I
De VOORZITTER zegt aandacht toe.
Even vóór 4 uur sluiting.
BRANDKAST LEEGGEHAALD
TE ROTTERDAM.
Vla een zolderraam hebben ongewenschte
gasten zich toegang verschaft tot de be-
drljfskleedingzaak van de firma L. en S.
aan den Schledamschedijk te Rotterdam.
Alles is overhoop gehaald en de brandkast
staande ln het kantoor ls volgens de regelen
der kunst ii la sardine opengescheurd
Een bedrag van f. 576 aan contanten dat
daarin was opgeborgen, is verdwenen.
Van de inbrekers ontbreekt tot 00 heden
elk spoor.
BRAND BIJ EDE.
Gistervoormiddag ontstond brand ln het
café van G Hazeleger te Wekerom bti Ede,
waarschijnlijk doordat kleine kinderen met
lucifers speelden. Door den sterken wind
wakkerde het vuur aan. zoodat aan blus
schen niet meer te denken viel. Met een
hevlgen knal vlooz het zuurstofapparaat
op de bierpomp uiteen, waardoor de stuk-
Samenwerking met België.
Toen is deze enkele steun voldoende ge- gen door een muur sloegen. De politie had
bleken. Het afgeloopen jaar heeft echter
geleerd, dat het bij even gewijzigde om
standigheden riskant is op deze eene kaart
te vertrouwen. Persoonlijk heeft spr. den
indruk, dat de uitkomsten in 1937 gunsti
ger hadden kunnen zijn bij aanwezigheid
van een soepel werkend opvang-apparaat,
waardoor op oogenblikken van te groote
aanvoeren steun aan de marktpositie ge
geven had kunnen worden.
In zooverre om redenen van practischen
aard naast het initiatief van het bedrijf
in dit opzicht medewerking der overheid
noodig zou zijn. noopte spr, dat deze niet
geweigerd zal worden. Op de oogenblik
ken, dat de regeerlr.g de haringvisscherij
in financierings-vertand heeft bijgestaan,
heeft ze nagenoeg immer de prettige er
varing opgedaan dat de zaken zonder
schade voor haar zijn afgewikekld. Het zat
ui dis het publiek op een afstand gehouden,
zoodat er geen ongelukken gebeurden. Het
café brandde tot den grond toe af.
BIJ HET SPEL OM HET LEVEN
GEKOMEN.
In de Lage Bothofstraat te Enschedé was
gisteravond een aantal jongens aan het
voetballen Een van hen. de negenjarige J.
G Geverihk liep daarbll plotseling voor een
vrachtauto. De knaap werd aangereden en
zoo ernstig gewond, dat hil vrijwel op slag
dood was.
ECHTELIJK DRAMA TE ROOSENDAAL.
Te Roosendaal heeft gistermorgen ln een
perceel aan den Gastelschenweg een fa-
van de omstandigheden afhangen, of een.] milledrama plaats gehad. De 53-jarige P
opvang-aparaat inderdaad ln werking ge
steld zal moeten worden.
Als het gaat om den handel, zou spr
niet verder willen gaan dan ln de richting
S heeft eerst zijn vrouw van het leven
beroofd, waarna hli zelf door verdrinking
een einde aan zitn leven heeft gemaakt.
De man was sinds eenigen tijd werkloos.
van de samenwe.king-Rutland en van de terwijl het gezin zeer ernstig door ziekte
Amerikaan;-;le plannen. In beide geval- werd getroffen Twee kinderen ziin aan
len wegens de speciale omstandigheden tbc overleden, terwlll de oudste van de
daar geldende. Met name acht spr. ge- overige vijf kinderen met een ernstige
dachten in de richting van een centraalziekte in het ziekenhuis is opgenomen.
Omtrent de spelling merkt minister
Siotemaker de Bruine in zijn memorie van
antwoord aan de Eerste Kamer op::
Invoering van dc schrijfwijze 1934
in haar geheel in de van haar uit
gaande stukken is van de regeering
niet te verwachten.
Zij heeft echter om meer dan één reden
besloten het woordbeeld, zooals dat ln
regel 1 tot 3 der besluiten van 1936 en
reeds van 1934 wordt omschreven e, o en
sch te aanvaarden en daarvan geen
wijziging te overwegen, behoudens wellicht
een technische wijziging, waarop de minis
ter hieronder terugkomt.
Regel 4. Handelend over de verbuigings
uitgangen e en en wordt in de redactie 1936
gehandhaafd.
Met betrekking tot woordgeslacht en
voornaamwoordelijke aanduiding acht
de regeering terugkeer tot De Vries en
Te Winkel op een aantal gronden van
paedagogie en taal geboden. Zij bereidt
dan ook een wijziging voor van het be
staande besluit 1936, waardoor regel 5
en 6 vervallen Automatisch zal hier
door voor geslacht en voornaamwoord
De Vries en Te Winkel weder gelden.
Dat de regeering thans reeds deze be
slissing genomen heeft, dus zonder af te
wachten de voorlichting van een commissie
en het tot stand komen van een wet. vindt
zijn oorzaak ln hare overtuiging dat er aan
de onzekerheid gelijk ook in het voorioo-
pig verslag wordt gewenscht zoo spoedig
mogelijk een einde komen moet zoowel om
paedagoglsche als om economische redenen.
Dat tegen een regeling bij Kon. Besluit,
die van de als wettig erkende spelling af
wijkt en niet op een wet berust, bezwaren
kunnen worden Ingebracht, ontkent de
regeering niet. Maar zij acht thans een
voortgaan op den ln 1934 ingeslagen weg,
:n afwachting van een tot stand te bren
gen wet, voorshands geboden zulks om met
spoed zekerheid te verschaffen en verwar
ring te doen eindigen en om niet door het
scheppen van een vacuum nieuwe onzeker
heid en verwarring te doen ontstaan.
Intusschen ls hiermede de overbodigheid
van een commissie geenszins aangewezen,
integendeel blijft deze onmisbaar.
Ten eerste toch vergen de regels Inzake
het woordbeeld een technische toetsing. Dit
blijkt duidelijk uit de aanschrijving, die de
toenmalige minister van Onderwijs, op 1
November 1934 heeft doen uitgaan, welke
aanschrijving in kracht nog toegenomen is
door hetgeen in den jongsten tijd met be
irekking tot de schrijfwijze der aardrijks
kundige namen is geschied.
Ten tweede is reeds destijds blijkens een
beschikking van den toenmaligen minister
van 7 December 1934, de behoefte geble
ken aan een onderzoek omtrent de schrijf
wijze van de bastaardwoorden en de sa
mengestelde woorden, evenals van de woor
den, wier spelling onzeker is.
Ten derde zal volgens aller overtuiging
het aanvaarden van De Vries en Te Winkel,
met betrekking tot geslacht en voornaam
woordelijke aanduiding niet kunnen betee-
kenen, dat aldus het laatste woord ge
sproken ls. Een gewenschte ontwikkeling
zal echter, volgens de overtuiging van den
minister bewust moeten worden geleid en
ook daarvoor is het werk van een commis-
I sie zeer gewenscht.
De regeering bereidt dan ook de samen
stelling van een commissie voor, die deze
driedubbele taak zal hebben.
Nadat deze commissie een rapport
inzake de technische toetsing der regels
1 tot 3, de bastaardwoorden, de samen
gestelde woorden en de aardrijkskun
dige namen heeft uitgebracht en de
regeering dienaangaande haar stand
punt heeft bepaald, zal zij ln de van
haar uitgaande stukken het nieuwe
voorbeeld volgen.
Dat met betrekking tot een en ander
een Intens overleg met België heeft plaats
gegrepen, lag in den aard der zaak, omdat,
gelijl; ook in het voorloopig verslag wordt
te verstaan gegeven, het voor de kracht der
Nederlandsche taal van groote beteekenis
is, dat er geen Ingrijpende verschillen be
staan bij het gebruik van die taal op de
verschillende gebieden, waar deze taal
wordt gesproken. Dit geldt van België niet
minder dan van de overzeesche gebleds-
deelen.
De Belgische regeering heeft zich inzake
het woordbeeld hare volledige vrijheid
voorbehouden. ZIJ zou harerzijds verre de
voorkeur gegeven hebben aan een nieuw
onderzoek van het geheele spelling-vraag
stuk. Het strekt der Nederlandsche regee
ring evenwel tot groote voldoening, dat de
Belgische regeering met betrekking tot de
punten, waaromtrent overeenstemming be
staat, tot samenwerking of parallelle wer
king volkomen bereid is De Belgische re
geering bereidt dan ook de benoeming voor
van een commissie, die ln samenstelling en
karakter met de Nederlandsche commissie
parallel zal gaan en wier taak overeen
komt met de taak der Nederlandsche com
missie Inzake de bastaardwoorden enz,
evenals inzake geslacht en voornaamwoord.
Het ligt in de bedoeling, dat de belde com
missies in regelmatig contact zullen wer
ken.
De Belgische commissie zal om boven
genoemde reden Inzake het woordbeeld
geen opdracht ontvangen gelijk aan die der
Nederlandsche commissie. Zij zal zich ech
ter ln opdracht van den Belgischen minis
ter op de hoogte houden van hetgeen ter
zake door de Nederlandsche commissie
wordt verricht.
De regeering ls overtuigd, dat een wette
lijke grondslag voor haar bemoeiing met de
schrijfwijze der taal gewenscht ls. ZIJ h-'-
reidt dan ook een wetsontwerp voor, waar
in de kroon de bevoegdheid ontvangt, voor
schriften te geven met betrekking tot de
schrijfwijze van den Ned. taal en deze
voor bepaaldelijk aangewezen instantie'
verplicht te stellen, waarbij tevens midde
len worden voorzien om de naleving cU'f
voorschriften te verzekeren. In dit wets
ontwerp, dat ook gelden zal voor de BC"
bledsdeelen over zee, zal tevens de vorming
van een blijvende commissie van advies
worden opgenomen, die de taak der boven
bedoelde commissie zal kunnen voortzetten.
2—3
