Bloesemweelde
STADSNIEUWS
Nederland in het IJstijdvak
VRIJDAG 8 APRIL 1938
No. 23938
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
Onze Kinderkrant
79sfe Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Inaugureele rede van
Prof. dr. I. M. van der Vlerk
Dif nummer bestaat uit ZES bladen
EEKSTE BLAD
verwacht:
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zün. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend by vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. by maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen, - Verplicht bewysnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplem Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque-' en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zyn:
per 3 maanden f. 2.35
per week 'f.0.
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden -f portokosten!
(voor binnenland f. 0.30 per 3 nrnd>,
Nooden in Leiden's omgeving de bloembollenvelden tot een
bezoek, in de Betuwe, Utrecht en Noord-Holland zijn het de
boomgaarden met haar rijke bloesemweelde. - Op onze foto
een schilderachtig hoekje in een boomgaard in het Noord-Hol-
landsche dorpje Wester-Blokker.
zoodat het geheele tydvak in zeven tyden
uiteenvalt. Deze temperatuurschommelin
gen vindt men In de in ons land gedepo
neerde afzettingen weerspiegeld. In het
Günz was het grootste gedeelte van Neder
land zee, waarin arctische schelpen en o.a.
een walrus, nauw verwant aan de nog re-
Als buitengewoon hoogleeraar in
de geologie en palaeontologie.
Hedenmiddag heeft prof. dr. I. M
van der Vlerk, benoemd tot buiten
gewoon hoogleeraar in de geologie en1
palaeontologie aan de Universiteit al
hier dit ambt aanvaard met het uit
spreken van een inaugureele oratie
over het onderwerp ..Nederland in het
ijstijdvak".
Aan deze rede is het volgende ontleend:
De methode's, welke gedurende de laatste
jaren toegepast zyn om te trachten een
absolute tydschaal in de geologie in te voe
ren, hebben er toe geleid om aan te nemen,
dat het leven reeds gedurende een milliard
jaar op aarde is. De ervaring, wejke de
mensch echter op het gebied van tijd heeft,
is zoo gering, dat het buiten het vermogen
van het menschelijk denken ligt van dit
tijdsbestek de juiste beteekenis voor geo
logische en biologische processen te begrij
pen. Wanneer men de tydschaal milliard
maal zou verkleinen en voor den duur van
het leven op aarde één jaar zou nemen,
dan zou dit beteekenen. dat de mensche-
üjke historie slechts drie minuten geduurd
zou hebbein.
Het ijstydvak begon ongeveer 600.000 en
eindigde ongeveer 10.000 jaar geleden. In
uit tijdvak zyn er tot vier maal toe tyden
jju ze®r lage temperaturen geweest, n.l.
tv, iï? Günz, Mindel, Riss en Wurm.
"aartusschen lagen interglaclale tyden,
wijst op een wannen tyd. Gedurende het
Mindel en het Mindel-Riss waren de af
zettingen resp. grofkorrelig f in verband met
de sterke erosie in een ijstyd) en fijn
korrelig. De sedimenten uit Günz-Mindel,
Minde] en Mindel-Riss vormen, wat Tesch
noemde het voetstuk van Nederland. In
deze tyden leefde het nijlpaard nog in ons
land. Gedurende het daarop volgend Riss
was ook ons land ten deele door de gletscher
bedekt. Van de zoogdieren uit dezen tyd
kennen we slechts het edelhert, het rendier,
de lemming en enkele woelmulzen. Mej.
Schreuder kon bij deze dieren een zeer
geleidelyke ontwikkeling, van het begli,
van het ijstijdvak af, aantoonen. In het
zesde tydvak, het Riss-Würm is de zee
door het smelten van veel ys sterk gestegen
en overstroomt een groot deel van ons land,
om in het Würm weer terug te trekken.
De rivierafzettingen uit dezen laatsten tyd
zyn, mede door de ontsluitingen van de
Twente-kanalen. goed bekend. Florschütz
toonde, dank zy het onderzoek van stuif-
meelkorrels aan, dat het stootsgewijze te
rugtrekken van den 250 KM. van ons afge
legen gletscherrand, ten onzent duidelijk
waarneembaar is.
Naast edelhert en rendier bewonen reu-
zenhert en eland ons land, voorts steppen-
wisent. oeros, mammoet, wolharige neus
hoorn en misschien steenbok en poolvos,
terwyi ook de mensch niet ontbrak, hetgeen
gebleken is uit de vondst van 'n menscheiyk
schedeldak bij Hengelo. De Batavieren uit
onze geschiedenisboekjes zullen hun plaats
moeten inruimen aan den 300 eeuwen eer
der geleefd hebbende mensch van Hengelo.
In de gebruikeUjke toespraken sprak
de nieuwe hoogleeraar zün hoogachting
uit voor prof. Escher als mensch en als
directeur van het Rijksmuseum van
Geologie. Dank bracht hy aan zijn oud-
leermeester prof. Bonnema, terwijl het
een treffend moment was, toen spre
ker zich richtte tot zyn leermeester
prof. Martin, die ruim 60 jaar geleden
op dezelfde plaats het hoogleeraars-
ambt aanvaardde en thans in de pro
fessoren banken had plaatsgenomen
om de rede van zün leerling mede aan
te hooren.
Uitbreiding der Universiteit.
Een 25-jarige H.B.S.-leerling.
Een fiets, een tasch en een jas.
Toen de concierge van de H.B.S. aan den
Hooge Ründyk gistermiddag om ongeveer
half twee een onbekende met een rijwiel
aan de hand en een tasch onder den arm
de binnenplaats van de school zag overste
ken, voelde hy, dat er iets niet in orde was.
Hij sprak den man aan en vroeg hem wie
hy was.
„Ik ga hier op school", was het antwoord,
doch natuurUjk werd dit door den con
cierge. die „zyn" leerlingen zooals vanzelf
spreekt, stuk voor stuk kent. niet geloofd.
Hij waarschuwde de politie, die den H.B.S.er
voor alle zekerheid maar mee naar het
bureau nam, waar al spoedig bleek, dat het
de 25-jarige Amsterdamsche werklooze A.
L. van R. was.
Uit de fietsenbergplaats van de H.B.S. had
de man zich een mooi-karretje uitgezocht,
want men mag van een Amsterdamsche
H.B.S.er die te Leiden schoolgaat toch niet
verlangen, dat hy den langen weg tusschen
huis en school te voet aflegt?
Om de voorstelling nog wat aannemeiy-
ker te maken, had hy bovendien uit den
gang van de school een tasch met boeken
meegenomen!
Verder droeg de Amsterdammer een mooie
regenjas en toen de politie hem ook daar
over eens aan de tand voelde bleek, dat die
afkomstig was uit den gang van de Univer
siteit.
De politie zette haar onderzoek naarstig
voort, doch de overige klee.'-n en bezittin
gen van den Amsterdammer bleken inder
daad zyn eigendom te zün.
En omdat men in ons land nu eenmaal
niet mag gaan wandelen met de fiets, de
jas en de tasch van een ander, is onze
H.B.S.er in verzekerde bewaring gesteld.
Evenals een reorganisatie van den Hortus
Botanicus waarover wy gisteren schre
ven was ook verbouwing van de roem
ruchte Leidsche Academie noodzakelijk, de
laatste als gevolg van het steeds toene
mend gebrek aan collegezalen.
Het gebruik als zoodanig van een deel
der vroegere Kweekschool voor Zeevaart
en, daarna, van een gedeelte van het oude
Academisch Ziekenhuis in de Boerhaave-
straat, thans 1ste Binnenvestgracht gehee-
ten, kwam aan die behoefte slechts tyde-
lijk tegemoet: op den duur was, mede in
het belang van een concentratie van het
onderwys in de onmiddeliyke nabijheid der
aloude Alma Mater, niet te ontkomen aan
een uitbreiding van het Academiegebouw,
waartoe de mogelijkheid slechts bestond
door een ingrijpende verbouwing van de
aan de overzyde van het Academieplein
gelegen perceelen van het Rapenburg,
waarin tot voor eenigen tijd o.a. het Si
nologisch Instituut en het Ethnografisch
Museum waren gehuisvest. Deze verbou
wing, welke in de groote vacantie gereed
moet komen, verkeert thans in een verge
vorderd stadium van uitvoering.
Zij maakte, terwille van een inwendige
verbinding tusschen het oude en het nieu
we gedeelte, ook een verbouwing noodza-
keiyk van het vroegere poorthuis, dat toe
gang gaf tot den Hortus, welk onderdeel
dezer dagen is gereed gekomen.
Onze foto geeft een beeld van de nieuwe
situatie.
OOSTERSCH GENOOTSCHAP
IN NEDERLAND.
BINNENLAND.
Inaugureele oratie van Dr. I. M. van der
Vlerk als buitengewoon hoogleeraar
te Leiden. (Stadsnieuws, le Bladi.
De interpellatie-Drop inzake de gebeurte
nissen te Oss in de Tweede Kamer. (5e
Bladi.
De ordening in Indië; vergadering van den
Ondernemersraad. (4e Blad
Geen overeenstemming in de sigarenindu-
strie. (Binnenland, 3e Blad).
Herdenking 350-jarig bestaan Raad van
State. (Laatste Berichten, le Blad).
BUITENLAND.
Blum's aftreden zeker, nu de Senaatscom
missie met groote meerderheid zijn
voorstellen verwierp, (Buitenland, le
Blad).
Franco's troepen bezetten Catalonië's cen
trales
Het komende plebisciet in Duitschland en
Oostenrijk. (Buitenland, le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Voor onze omgeving is te reke
nen met guur en buiig weer, ech
ter met geringe hoeveelheid neer
slag.
Prof. dr. I. M. van der Vlerk.
cent voorkomende, leefden. De landfauna
was gekenmerkt door het voorkomen van
een grooten, omnivoren olifant met slag
tanden in onder, en bovenkaak en van een
uitgestorven hert, Cervus falconer!. In het
Günz-Mindel werd de zee dichtgeslibd, door
fijnkorrelige rivisrafzettingen. Hierin zyn
(kleigroeven by Tegelen) overbiyfselen van
niet minder van 24 zoogdieren aangetrof
fen. o.a. de 5 M. groote Elephas meridio-
nalis, een zeer groot, waarscihyniyk uit
Indie geëmigreerd varken, een neushoorn,
een hyena en een aap. De geheele fauna
LEIDSCHE AQUARIUM- EN
TERRARIUMVER. „DE NATUURVRIEND
Op uitnoodiging van bovengenoemde ver-
eeniging heeft gisteravond in „Zomerlust"
de heer H. J. van Brussel een lezing gehou
den over den vischstand in Nederland.
De 2e voorzitter, de heer J. Gijzenij, heette
allen hartelijk welkom en gaf na voorle
zing der notulen het woord aan den heer
Van Brussel. Als inleiding gaf spr. een beeld
hoe de aquariumsport een 25-tal jaren terug
er uitzag, met al zyn moeilijkheden, zon
der eenige voorlichting of kennis en een
bescheiden aantal soorten visschen, dat ter
beschikking stand. Echter waren er niet zoo
veel z.g.n. „ontaarde" visschen als nu. Als
oorzaken van den achteruitgang in den
vischstand noemde spr. twee feiten: le. het
doorkweeken met van elkaar gekochte
vischjes en ten 2e. de commercieele belan
gen van den amateur-kweeker. Dat deze
toestand zoo niet kan biyven, staat vast.
doch hoe hierin verandering te brengen?
Het verheugde spr. toet bestuur van deze
vereeniging te kunnen complimenteeren
met het genomen initiatief tot het kweeken
onder controle. Ook de handel, aldus spr.,
moet meehelpen aan den wederopbouw van
den vischstand.
Hierna werd nog behandeld een parasi
taire ziekte en wel de Oercarla fissicanda.
Na afhandeling der huishoudeiyke zaken
stoot de voorzitter de vergadering.
Lezing van dr. W. D. van Wijngaarden
In de gisteravond gehouden maandeiyk-
sche bijeenkomst van het Oostersch Ge
nootschap in Nederland heeft dr. W. D.
van Wijngaarden een lezing met lichtbeel
den gehouden over zün bezoek aan de Oase
Al-Charga in October 1937. Het volgende
is eraan ontleend:
Spreker begon met een overzicht te ge
ven het geologisch karakter van de oases,
welke bestaan uit terreininzinkingen in de
woestyn. zy bevatten veel natuurhjke bron
nen met sterk yzergehalte. De oase Al-
Charga strekt zich uit over 300 kilometer
van Noord naar Zuid, terwyl de breedte
van 20 tot 80 K.M. wisselt. Voor een deel
bestaan ook de oases nog uit woestyn,
waartusschen groote gebieden van dadel-
bosschen en bouwland liggen. Tegenwoor
dig is de oase door een spoorlijn met het
Nyldal verbonden. De bewoners voeren een
voortdurenden strijd met het zand. dat
reeds veel ouden cultuurgrond heeft be
dolven. Deze bewoners hebben een heel
ander type dan de Egyptenaren en vertoo-
nen verwantschap met de Berbers.
In hun gewoonten herinnert veel aan
het Christendom; zoo kennen zü büv. het
Paaschfeest. De bloeiendste tyd van de
oases was de Romeinsche. In den Moham-
medaanschen tyd is de cultuur langzamer
hand achteruit gegaan, maar sedert 1890
tracht een Engelsche Maatschappij door
boring van nieuwe putten nieuw leven te
brengen. Het oudste Egyptische monument
is een door den Perzischen Koning Darius
I, dus omstreeks 510 v. Chr. gebouwde tem
pel. waarvan spr. een groot aantal licht
beelden vertoonde. Ook vertoonde hy af
beeldingen van necropolen uit den vroeg-
cbristeiyken tyd, toen de oasen ook dien
den als verbanningsoord. Tenslotte liet dr.
van Wyngaarden een groot aantal belang
rijke afbeeldingen van verschillende in de
oase liggende plaatsen zien.
Onze wekeüjksche Kinderkrant is dit
maal weer in het Blad van heden op
genomen.
De oplossingen der raadsels en de
correspondentie kunnen echter op de
gewone wijze, dus tot Dinsdagmorgen
9 uur worden ingezonden aan ons
Bureau of rechtstreeks aan de Raad
seltante, Wasstraat 5, alhier.
UIT RIJDENDE TRAM GESPRONGEN.
Om ongeveer kwart over zes gisteravond
sprong het 15-jarige schoolmeisje C. M. R.
uit Katwyk aan den Rün op het Kort Ra
penburg uit een rüdende tram. Voor zoover
men het heeft kunnen nagaan geraakte zij
een oogenblik tusschen een verkeerspaaltje
en de tram bekneld om daarna op de straat
te vallen.
Na ter plaatse voorioopig te zyn behan
deld werd zy met een lichte hersenschud
ding en een niet ernstige hoofdwond naar
het Ac. Ziekenhuis overgebracht.
Hedenmorgen was haar toestand bevre
digend.
Een inzending Dahlia Fraudel en Ostergrusz
(Paaschgroeten) waarmede de firma J. G.
Ballego en Zonen, alhier, op de „Primavera"
te Rotterdam een zilveren medaille behaalde.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen:
Naamlooze Vennootschap C. G. Schüler's
Goederenhandel, Vrouwenkerkkoorstraat 5,
Leiden, hoofdz.: Harddraverstr. 33, Rotter
dam.
Uittredend beheerder filiaal Leiden: H.
Kleingeld, Leiden.
Nieuwe beheerder filiaal Leiden: A. van
Ooy, Leiden.
A. van der Vaart en Co., Javastraat 8,
Alphen a. d. Rijn, fouragehandel.
Bovengenoemde vennootschap en com-
manaite is omgezet in een handelszaak met
één eigenaar onder den naam: A. van der
Vaart en Co.
Eigenaar: A. van der Vaart. Alphen aan
den Ryn.
Op 7 April j.l werd mededeeling gedaan
van de vestiging van het Bouwbedrijf
„Oegstgeest", als gevestigd te Oegstgeest, de
Kempenaerstraat 189, dit moet echter
zün: 89.
