STADSNIEUWS
Franco's opmarsch
Buitenland
De Bilt
WOENSDAG 6 APRIL 1938
No. 23936
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
79sie Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Aanwinst voor de Lakenhal.
Catalonië krijgt geen
autonomie
Twee interpellaties in de
Tweede Kamer
Ook de kwestie-Oss
aan de orde.
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uil Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bU maximum aantal woorden
van 30. - Intasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week f.0.18
Franco per post f. 2:35 per maanden 4- portokosten.'
(voor binnenland f. 0.89 per 3 mnd.>
RIJKSMUSEUM VAN OUDHEDEN.
Dr. F. C. Bursch over
„Naar het land van Stonehenge".
In het Rijksmuseum van Oudheden hield
gisteravond dr. F. C. Bursch de laatste van
de reeks archaeologische lezingen in dit
seizoen.
Spreker gaf ln zijn inleiding te kennen,
een verslag te willen geven van een reis
naar Zuid-Engeland. in den afgeloopen zo
mer op uitnoodiging van een Britschen
collega ondernomen, en die voerde door een
streek, zoo rijk aan overblijfselen uit prae-
historischen tijd als geen andere. Achter
eenvolgens behandelde spr. de verschil
lende soorten grafheuvels, welke daar in
grooten getale voorkomen en die onder
scheiden worden in lange en ronde. Daar
naast vindt men hier ook versterkingen uit
den steentijd en den Ijzertijd, waaronder
sommige van imposante afmetingen. Uit
laatstgenoemd tijdvak is ook de akkerver-
ctèeling tot op den huidigen dag bewaard.
Voorts werd een drietal steenen monu
menten besproken, waarbij vooral Stone-
benge en Avebury op den voorgrond ston
den Eindelijk vonden groote reliëffiguren
op de heuvels vermelding, nl. het zgn.
witte paard, dat hoogst waarschijnlijk uit
den ijzertijd dateert en de reus van Cerne
Abbas. Aan het eind van zijn lezing wekte
spr. de aanwezigen op tot het brengen van
een bezoek aan deze voor den oudheid-
minnende zoo interessante streek.
Zilveren kandelaars van wijlen
jhr. de Gijzelaar.
DE SPORTFONDSENKWESTIE.
Na de verleden week met de spaarders
gehouden vergadering heeft de Raad van
Toezicht der N.V. De Sportfondsen, afd.
Leiden, zich in verbinding gesteld met de
directie en gedaan weten te krijgen dat
aan de spaarders, die drie jaarstortingen
hebben gedaan, alsnog f. 0.80 per aandeel
voor rente zal worden uitbetaald. De op
f. 25.75 bepaalde kostenaftrek wordt nu
cius veranderd in f. 24.95. waarbij dan nog
Iets komt voor door den Raad van Toe
zicht gemaakte onkosten.
Zij. die spaarder blijven 'in totaal 41
personen), worden verzocht zich voor de
regeling hunner gelden met den Raad van
Toezicht in verbinding te stellen.
LEIDSCHE CHR. BESTURENBOND.
De jaarvergadering.
In gebouw Patrimonium werd gister
avond de jaarvergadering gehouden van
den Leldschen Chr. Besturenbond.
De voorzitter, de heer G. Hordijk, las
aan het begin der vergadering Ps. 2,
waarna hij herinnerde aan het belang
rijke en veelomvattende werk in het af
geloopen jaar speciaal door secretaris en
penningmeester verricht. In het bijzonder
memoreerde de voorzitter de prachtig
geslaagde November-propaganda-actie en
de totstandkoming van een eigen gebouw.
Het werkloosheidsprobleem blijft nog
steeds voortduren. Al kunneh wij, aldus
spr., dit probleem niet oplossen, steeds zal
ons ideaal blijven de bevordering van de
maatschappelijke welvaart naar den eisch
van Gods ordonnantiën. Steeds zal ons
streven er op gericht dietien te zijn, dat
het goddelijk recht van den arbeid mag
doorwerken tot zegen van de geheele
maatschappij.
Na lezing der notulen werd mede
gedeeld. dat practisch alle aangesloten
afdeelingen toegetreden zijn tot de vereeni-
ging tot exploitatie van het eigen gebouw,
waarvan de verbouwing begin Juni gereed
zal komen.
Hierna kwam het jaarverslag van den
secretaris, den heer W. Veerman, dat wij
reeds uitvoerig publiceerden, in bespre
king.
Ook het jaarverslag van den penning
meester, den heer Robbers, werd bespro
ken. Tenslotte vormde de exploitatie
rekening van „Ons Schild" een onder
werp van discussie. Alle verslagen werden
goedgekeurd.
De hierna gehouden bestuursverkiezing
had tot resultaat dat bij acclamatie her
kozen werden de heeren H. van Cittert,
2e voorzitter. W. Veerman. Ie secretaris,
H, G. Wessel. 2e penningmeester, M. Cor-
pel, bibliothecaris en D. Hendriks, be
stuurslid, terwijl in de vacature N. Kors-
wagen de heer Jac. van Es gekozen werd.
Verder werd besloten, dat in de con
trole-commissie 1938 een lid door den
Chr. Bond van Ambtenaren, van Slagers
en van Houtbewerkers zal worden be
noemd.
Nadat tenslotte de rondvraag was ge
houden, volgde sluiting op gebruikelijke
wijze.
De politie heeft in den afgeloopen
nacht den 29-jarigen R. van S. aangehou
den die ervan werd verdacht zich met be
hulp van valsche muntstukken verschillen
de artikelen uit automaten te hebben toe
geëigend. Te zijnen huize werden inder
daad instrumenten aangetroffen, dienen
de voor de fabricage dezer munten. De
man heeft een bekentenis afgelegd.
Voor het alhier afgenomen examen
van apothekers-assistente zijn geslaagd de
dames: A. C. Henkemans iRotterdami, A.
C. van Dorssen (Noordwijk) en C. Scholte
(Leiden).
Een van de vier zeer fraaie zilveren Em-
pire-kandelaars, welke deel uitmaten van
het legaat verder voornamelijk bestaan
de uit familieportretten, pastels en minia
turen dat de oud-burgemeester van
Leiden, wijlen jhr. mr. dr. N. C. de Gijse-
laar, geschonken heeft aan het Stedelijk
Museum „de Lakenhal" en waarvan mevr.
de Gijselaar het vruchtgebruik heeft af
gestaan, zoodat zij nu reeds in ons ge
meentelijk museum ter bezichtiging zijn
opgesteld De kandelaars dateeren uit de
allereerste jaren van de vorige eeuw.
VOLKSTUINVER. „ONS GENOEGEN".
Het 10-jarig bestaan herdacht.
Bovengenoemde vereeniglng hield uitslui
tend voor de leden ter gelegenheid van het
10-jarig bestaan een feestelijke bijeen
komst in haar nieuw clubgebouw nabij de
Zweminrichting De Zijl.
De voorzitter van het Jubileum-comité,
de heer Dool heette alle aanwezigen har
telijk welkom, in het bijzonder het bestuur
en het dames-comité der vereeniging. Spr.
herdacht de oprichters der vereeniging,
t. w. de heeren Mulder, die onafgebroken
de ver. als voorziter dient, Wielders, Ver-
ceer en Hartman en wees voorts op de vele
verplaatsingen ten behoeve van den wo
ningbouw. Hij hoopte dat ééns de vereeni
ging een vast complex zou worden toege
wezen.
Vervolgens bood spr. het bestuur namens
de leden een cadeau aan, bestaande uit een
volledige verlichting van het clubgebouw
met Butagas. Mevrouw de Zwijger bood
namens het dames-comité een clubvlag
aan. De heer van Weizen overhandigde den
voorzitter een bedrag van f. 25, gestort door
een donateur, er op wijzend, dat er in
Lelden nog verschillende personen wonen,
die de vereeniging een warm hart toe dra
gen.
Vervolgens trad onder leiding van den
heer v. d. Broek het Mannenkoor der ver
eeniging op, dat een viertal liederen ten
gehoore bracht, die zeer in den smaak
vielen. Nadat versnaperingen waren rond
gediend, bedankte de heer Mulder namens
het bestuur de leden voor het mooie cadeau
en in het bijzonder het jubileum-comité
voor al de moeite en werkzaamheden, die
zij verricht hebben. Ook dankte spr. het
dames-comité voor de mooie clubvlag.
De heer Zaalberg wekte de leden oo om
zich vooral oo te geven voor de tentoon
stelling, welke gehouden zal worden in
Augustus wanneer de Vereeniging officieel
het 10-jarig bestaan der vereeniging met
een driedaagsch feest op het tuincomplex
hoopt te vieren. Vervolgens stoot de voor
zitter van het Jubileum-comité deze goed
geslaagde bijeenkomst.
Gistermiddag omstreeks 4 uur is de
25-jarige student L. D. C. op den Rijns-
burgerweg nabij de Kagerstraat met zijn
motorrijwiel in de tramrails geslipt, waar
door hij viel en den rechterschouder bles
seerde. terwijl hij bovendien verscheidene
schaafwonden bekwam. De E. H. D. ver
voerde hem naar het Academisch Zieken
huis.
Bij Min. besluit d.d. 30 Maart j.l. zijn
bevorderd tot adjimct-commies aan het
kantoor der hypotheken en kadaster met
ingang van 1 April 1938 de rijksklerken
met vak-examen de heeren: H. L. A. Boom
en A. van Burlnck, belden alhier,
De voorhoede derrechtschen inde provin
cie Tarragona is Tortosa dicht genaderd,
maar slaagde er nog niet in deze stad te
bezetten. Verder rukken twee colonnes naar
Tortosa op. De eerste bestaat uit legionares,
die langs den grooten weg van Gandesa op
rukken, de tweede, uit Navarreezen ge
vormd, rukt langs de Ebro, van het plaatsje
Mora uit. naar het Zuiden óp. maar zij wor
den gehinderd door de republikeinen, die
van de andere zijde van de Ebro op hen
schieten. Van een derde colonne, welke uit
Morella is opgemarcheerd, zijn geen nadere
bijzonderheden bekend.
Wanneer Tortosa door de regeeringstroe-
pen zal zijn verlaten, zullen de verbindin
gen met het Zuiden nog niet afgesneden
zijn. Dit zal eerst het geval zijn, wanneer de
rechtschen Amposta op de Ebrodelta zullen
hebben bezet.
In den sector van Lerida zijn de recht-
sche troepen, die in de buurt van Fraga de
Segre zijn overgestoken, in Noord-Oostelijke
richting opgerukt. De tegenstand der regee-
ringstroepen, die zich nog langs den linker
oever van deze rivier bevinden, vermindert.
Havas meldt dat volgens inlichtingen van
naar Frankrijk gevluchte miliciens, nog
slechts drie dorpen ten noorden van Huesca
dicht bij de Fransche grens, in handen der
regeering zijn,,Dit gebied is geheel geïso
leerd en de bêvolking zal naar Frankrijk
moeten vluchten. De grensbewaking is ver
sterkt.
De troepen van Franco bevinden zich
thans in de nabijheid van de rivier Naguara
Pallaresa, welke parallel met de Noguera
Ribagorzana stroomt. Deze rivieren leveren
zestig procent van de electrlsche energie
voor Barcelona en de voornaamste indus
triecentra van Catalonië.
De nieuwe opmarsch heeft het geheele
front overgebracht op Catalaansch gebied.
Aragon is dus geheel in handen van
Franco.
Het autonomisch statuut van
Catalonië.
Gisteren is de ministerraad van Burgos
zeven uur lang bijeen geweest. Besloten
werd alle veroverde Catalaansche plaatsen
hetzelfde bestuur te geven als in het overige
door de rechtschen bezette deel van Spanje
bestaat. Alle op grond van het vroegere
autonomisch statuut van Catalonië ver
leende speciale rechten komen derhalve
terstond te vervallen.
De stad Huesca, die twjntig maanden
lang stand heeft gehouden tegen de haar
omsingelende regeeringstroepen, krijgt de
benaming „heldenstad".
Nieuwe regeering Negrin.
Te Barcelona is een nieuwe regeering
Negrin gevormd, bestaande uit vijf socia
listen, twee republikeinen, een links-Cata
laan, een links-republikein, een vertegen
woordiger van de republikeinsche unie. een
lid van den C.N.T. en een lid van de U.G.T.
Prieto is afgetreden.
Protesten te Parijs en Londen.
De Spaansche zaakgelastigden te Parijs
en Londen hebben een nota van hun
regeering overhandigd, waarin wordt ge
protesteerd tegen de niet-inmengings-
politiek.
Volgens verkregen inlichtingen zou deze
nota nog eens terug komen op de reeds
vaak door de regeering van Barcelona ont
wikkelde these, dat de politiek der niet-
mmenglng op het schiereiland in het voor
deel der nationalisten en ten nadeele der
regeering was en blijft.
De mijnwerkers in Wales steunen deze
actie.
De evacuatie der Britsche onderdanen.
De Hood is met een aantal Britsche
onderdanen uit Barcelona naar Gibraltar
vertrokken. Thans ligt de Repulse in de
haven van Barcelona.
L.K.V. „EIGEN FOK".
Deze Leidsche Konijnenfokkersvereenging
hield haar jaarvergadering in hotel P. J.
Bremmer, waar de voorzitter de heer P.
Vintgens allen welkom heette en eenige
nieuwe leden voorstelde, die werden aan
genomen. Hierna bracht de secr.-penn. Jac.
Verver zijn jaarverslag uit. waaruit de
groei der vereeniging bleek. De ontvangsten
bedroegen f. 551.82. de uitgaven f. 502.68'/:,
zoodat er een batig saldo is van f.49.131/:.
De controle-commissie verklaarde bij
monde van den heer J. Schuccard, dat
boeken en bescheiden in orde waren be
vonden. Hierna dankte de voorzitter den
secr.-cenningmeester voor ziin keurig ge
specificeerd jaarverslag en alles wat de heer
Verver voor de vereeniging gedaan heeft.
Als secretaris-penningmeester der as.
nationale tentoonstelling werd bij meer
derheid van stemmen aangewezen de heer
P. Vintigens. die deze benoeming onder
voorbehoud aannam, terwijl tot 2e secr.-
penmiïgmeester wend gekozen de heer Jac.
Verver. Een bestuursvoorstel tot het hou
den van een feestavond werd verworpen
Tot secretaris-penningmeester der op 6
Juni te houden tafelkeuring van eigen ge
fokte jonge dieren werd de heer J. J.
Laterveer benoemd en tot keurmeester de
heer J. Blok uit Woerden, die des avonds
tevens een bespreking zal houden over het
aanwezige materiaal. Een 25 tal prijzen is
reeds beschikbaar. Een eerste prijswinnaar
zwartbont Papilion uit de stal van Vintgens
werd gratis verloot, de gelukkige winnaar
was de heer H. Beetje, terwijl drie voor
werpen. op Amerikaansche wijze verloot,
een prachtig saldo opbrachten voor het
eereprijs-fonds.
Na de rondvraag volgde te 11 uur sluiting.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Naar Blum's val.
Noorsche conferentie.
Onze Parijsche correspondent schrijft
nog
Met ware onthutsing heeft Frankrijk
kennis genomen van Blums plannen. Ont
hutsing niet alleen bij den gewonen bur
german, die bij al die tegenstrijdigheden nu
geheel en al den koers kwijt is geraakt,
maar ook onthutsing in politieke kringen,
die toch heusch wel wat gewend zijn, maar
deze voorsttellen beschouwen als een moed-
Frankrhik uit de financieele. economische
Blum heeft immers sinds de laatste waar
schuwing, hem door den Senaat gegeven,
herhaaldelijk beloofd met een financieel
plan voor den dag te komen, dat volgens
zijn eigen woorden geen „reclamebord" zou
zijn, maar een goed doordacht voorstel om
Frankrijk uti de financieele, economische
en sociale impasse te redden.
Met steeds grooteren aandrang vraagt
het land een nationaal programma en
Btum biedt het een voorstel aan op zui
veren marxistischen leest geschoeid en hij
heeft den moed daarvoor aan de Kamer,
die voor twee derde anti-marxist is. dezelfde
ACADEMISCHE EXAMENS.
Bevorderd tot doctor in de rechtsgeleerd
heid. op proefschrifst getiteld: ..Lastgeving,
machtiging en volmacht", de heer Keng
Hong Jauw. geboren te Gorontalo;
idem tot doctor in de wis- en natuur
kunde, op proefschrift getiteld: „Ueber
Lebensweise, Auffinden des Wirtes und
Regiulierung der Individuenzahl von Mor-
monlella Vitripennis Walker", de heer E.
F. Jacobi. geboren te Amsterdam.
Geslaagd voor het doctoraal examen wis-
en natuurkunde, hoofdvak Pharmacie: de
heer H. A. Hooftman (Rijswijk): voor het
candidaaisexamen wis- en natuurkunde,
letter L. mej, w. Harkink (Oigstgees' i.
Voor het doctoraal examen wis- en na
tuurkunde. hoofdvak plantkunde: mej. M.
B. Bok iDen Haag).
Voor het doctoraal examen rechten: mej.
G. Having (Den Haag) en de heeren J. H.
Roelants (Den Haagl.
Voor het candidaatsexamen rechten: de
heer E. G. Arkema (Coevorden).
De directie van he' Trianon-theater
deelt ons mede, dat zij een deel van de
ontvangsten van Vrijdag a.s. zal afstaan
aan het fonds voor het Nationaal Weer
baarheidsgeschenk.
De Tweede Kamer heeft van
daag bij den aanvang der verga
dering den heer Drop (S.D.) toe
gestaan een interpellatie te hou
den over de voorloopige beslissing
van den minister van justitie in
zake de marechaussee in Oss en
hetgeen daarmee in verband star^t.
Deze interpellatie is toegevoegd
aan de thans in behandeling
zijnde agenda.
De heer van Gelderen (S.D.)
heeft verzocht, den minister van
algemeene zaken te mogen inter-
pelleeren aangaande het steeds
dringender wordende probleem
der werkloosheid. De Kamer zal
morgen bij den aanvang der ver
gadering hierover beslissen.
BINNENLAND.
De maréchaussee te Oss: verklaring van
minister Geseling (Binnenland, 3de
Blad).
Ons parlementair overzicht (2de Blad).
Generale Synode Geref. Kerken; ds. J. H.
Bavinck. te Djocjakarta benoemd tot
hoogleeraar in de zendingsvakken te
Kampen (Kerk en School, 2de Blad).
De officieele openstelling van het verbouwde
Raadhuis te Leimuiden (3de Blad).
BUITENLAND.
Blum voor de Kamer. De Senaat tegen de
voorstellen (3de Blad en Buitenland, le
Blad).
Het Egyptische kabinet blijft aan (Buïten-
land, 1ste Blad).
Een nieuwe regeering-Negrin te Barcelona
(Buitenland, 1ste Bladi.
Kardinaal Innitzer te Rome (Buitenland,
lste Blad).
Uitbreiding der stakingen in Frankrijk.
(Buitenland, lste Blad).
ZIE VOORTS
EERSTE BLAD.
LAATSTE BERICHTEN
Het karakter van het weer in
onze omgeving zal zich voorloopig
niet wijzigen.
onbeperkte volmachten te vragen, die hij
enkele weken geleden den heer Chautemps
weigerde te verleenen.
Gezien de stemming in het land. zai
Blum wel de laatste zijn om zich illusies
te maken over het lot dat zijn project ten
deel zal vallen.
Wanneer men deze voorstellen objectief
beschouwt, dan moet men eerljjk, erkennen,
dat Blum consequent is gebleven. Op slot
van zaken is het begrijpelijk dat een
socialist, die het heft in handen heeft,
tracht het programma van zijn partij door
te voeren en men moet Blum de eer laten,
dat hij getrouw blijft aan de leer. die door
talrijke socialistische congressen bevestigd
is. Men kan zich zelfs voorstellen dat de
socialistische party het proletariaat, dat
haar troepen en bestaansreden vormt, be
schouwt als staande boven het z.g. kapita
listische regime en bijgevolg als vrijgesteld
van alle offers die men in naam van het
vaderland en 's lands veiligheid aan de
andere klassen vraagt. Doch even goed be
grijpt men dan de opmerkingen en de
reserves door Daladier in naam der radicale
ministers gemaakt en de onthutsing, die
zich van de radicale partij heeft meester
gemaakt toen bleek, dat de boeren, de
ambtenaren, de kleine renteniers, de kleine
handelslieden en industrieelen, de vrije be
roepen. in een woord de boeren en de mid
denstand de rekening zullen betalen van
het collectivisme en de officieele dictatuur
van het. orole'ariaat.
Zoo moet het debat beschouwd worden,
dat. voor de uiterst woelige Kamer begon
nen is. een debat tusschen een Blum, die
zichzelf consequent en logisch gelijk blijft,
trouw vasthoudend aan de leer van zijn
partij en de radicalen, die zich nu duidelijk
en met volkomen kennis van zaken zullen
moeten uitspreken over het socalistisch
plan. Wat andere partijen over Blums voor
stellen denken en zeggen zullen, is van bij
komstig belang, want op slot van zaken zijn
die mecningen bekend, doch van de hou
ding der radicalen hangt af, of Frankrük
zijn heil zal zoeken in een experiment, dat
in andere landen volkomen mislukt is. dan
wel of eindelijk het oogenblik is aangebro
ken om een ministerie van „salut public"
of tenminste van nationale eenheid te
vormen. De ontevredenheid en onrust in
radicale kringen is zóó groot, dat in geen
reval op aanneming der voorstell-n gere
kend wmdt, al is bat nKV-ltik. dat om
rn'Iortdn f'o o 1 a w-o
voor bet a's'emmen am b"n collega's in
den Senaat zuilen overlaten.
En dit zal dan het einde beteekenen van
het zoo noodlottige regime, wat sinds twee
jaar in Pb ankrijk den toon aangeeft.
