STADSNIEUWS De bloeiende Betuwe bij Leiden WOENSDAG 23 MAART 1938 No. 23924 HET VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN De Bilt 79ste Jaargang Het nationale weerbaarheidsgeschenk Dit nummer bestaat uit DRIE bladen EERSTE BLAD verwacht: LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIES: 3D ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons BLad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling "Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque, en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd 2ljlif per 3 maanden f. 2.35 per week OJ» Franco per post f. 2:35 per 3 maanden pottofcostenj (voor binnenland f. 0.80 per 3 mndJ} De lente is ditmaal den kalender te vroeg af geweest en heeft de natuur ongewoon vroeg tot nieuw leven gewekt. De blad knoppen aan de boomen zwellen met iede- ren dag van blijden zonneschijn; in de plantsoenen en tuinen steken de voorjaars bloemen haar vroolijke kopjes omhoog; de heesters hullen zich in een teer groen waas, hun feestelijken tooi van den nade renden zomer. Ook in de dierenwereld doet zich de invloed van de mildere tempera tuur gelden: de spreeuwen en musschen, de eenige vogels, welke wij, stadsmenschen dagelijks gadeslaan, zijn 's morgens al heel vroeg druk in de weer en blijven den ge- heelen dag vol bedrijvigheid en wie het voorrecht smaakt lijsters in zijn omgeving te hebben, kan beluisteren hoe zij ijverig oefenen om ,,op slag" te komen. Alles In de natuur staat in het teeken van den komenden zomer en ook het menschdom kijkt verlangend uit naar den schoonen luister onzer bloeiende bollen velden. de schitterende bloesempracht van de Betuwsche kersencultuur en al het an dere schoons, dat de natuur ons in het voorjaar zoo overvloedig schenkt. Wie nu reeds en in de dichte nabijheid wil genieten van de onvolprezen schoon heid der natuur, moet dezer dagen eens een bezoek brengen aan de fruitkweekerij van de firma Joh. Laman en Zn. aan den Hooge-Rijndijk (ingang naast No. 163), waar een groot aantal perzikenboomen in vollen bloei prijkt. De heer Laman Sr., heeft het zwaartepunut van zijn bedrijf in de laatste jaren meer en meer verplaatst naar de cultuur van perziken. Hij is daar mede 22 jaar geleden begonnen en heeft aan deze cultuur sindsdien geregeld uit breiding gegeven, zoodat hij nu ongeveer 1800 vierkante meter perziken onder glas bezit en vermoedelijk wel de grootste per- zikenkweeker uit de naaste omgeving mag heeten. In 1937 voerde hij niet min der dan 55.000 stuks ter Groenteveiling aan. Het stralende voorjaarsweer der laat ste dagen heeft het geheele kassencom plex omgetooverd tot een reusachtig bou quet van zacht rose bloesem, op welks heerlijke geuren dagelijks duizenden bijen afkomen. De heer Laman ziet deze nijvere bezoe kers om voor kweekers begrijpelijke rede nen gaarne komen en hij heeft dan ook tal van „nood-uitgangen" aangebracht om ze den weg naar buiten te vergemakkelij ken en te voorkomen, dat de diertjes zich tegen het glas doodvliegen. Waar de heer Laman hoewel hij zijn fruit niet recht streeks aan particulieren levert er geen bezwaar tegen heeft, om het publiek van deze overweldigende bloesempracht mee te doen genieten, raden wij onzen stadgenoo- ten aan op hun wandelingen, waartoe de natuur zoo vriendelijk noodigt, ook hier eens een kijkje te gaan nemen. Men stelle dit echter niet te lang meer uit, want het schouwspel is nu op zijn mooist! Onze foto geeft daarvan een-als-gevolg- van-het-ontbreken-der-kleuren, helaas slechts onvolkomen beeld, doch toch wel eenigszins een Indruk. De spaarregeling van minister Romme. De tweede en laatste uitkeering varieerde van f. 1.48f. 2.37. Naar wij vernemen heeft thans ook de tweede en laatste verdeeling van de collecte, gehouden voor het Kleeding-, Schoeisel- en Dekkingfonds, plaats ge vonden. Als extra-toeslag werd op hetgeen door de spaarders zelf werd gespaard, een bedrag van f. 1.48 voor gezinnen tot en met 4 kinderen en van f. 2.37 voor gezinnen met meer dan 4 kinderen bijgeschreven. EEN TRAGISCH EINDE. In de bedstede gestikt. In het perceel Kruisstraat no. 35 woont geheel alleen de 74-jarige weduwe J. C. van R.—M. Toen gistermorgen in afwijking van den gebruikelijken gang van zaken, de huisdeur gesloten bleef en de buren zich herinnerden de oude vrouw ook des Maandags niet te hebben gezien, waarschuwden zij de politie, die zich toegang tot de woning verschafte en de bewoonster dood te bed vond. Aanvankelijk dacht men, dat de oude vrouw een natuurlijken dood was gestor ven. door de eigenaardige houding, waar in zij werd gevonden, wettigde het instellen van een nader ondersoek, waarbij bleek, dat hier sprake was van een tragisch ongeluk. De vrouw sliep namelijk in een bedstede, waarvan een houten onderlegger onder het hoofdeinde dusdanig vermolmd was, dat hij tijdens den slaap is doorgezakt, waardoor mej. v. R. met het hoofd omlaag is afge gleden in een onder de bedstede gelegen keldergedeelte. Het beddegoed gleed daarbij eveneens af en kwam dusdanig op het hoofd van de ongelukkige vrouw terecht, dat zij zich niet kon bevrijden en een jammerlijken verstikkingsdood vond. MILITARIA. Overgang naar het korps beroepsofficieren. Zeer binnenkort zal een tweede groep, ditmaal van 20 rcs.-luit.s onder de wapenen komen met bestemming om na voorafgaan de practische en theoretische vorming te zijner tijd over te gaan naar het korps be roepsofficieren der infanterie. Tot deze groep behooren o.m. de reserve 2e luitenant J. Voerman van het 4e R. I., die bij dat regiment komt en de reserve le luitenant A. L. Mes. eveneens van het 4e R. I.. die bij het regiment grenadiers komt. De reserve 2e luit. A. van der Meer var» het 4e R. I. gaat naar het 20e R. I. Aanvan kelijk zullen allen worden gespecialiseerd en wel óf bij de tirailleurs, öf bij de zware mitrailleurs öf bij de mortieren. Gedurende het tijdvak van 24 Maart t/m 16 April 1938 komt de reserve opper-wacht- meester-instructeur Balsters onder de wa penen voor herhalingsoefeningen. Gedurende het tijdvak van 4 t/m 23 April 1938 komt de res. 2de luitenant v. d. Stok ender de wapenen voor herhalingsoefe- Hedenmorgen te ongeveer half twaalf arriveerde aan het station H. S. M. alhier, per extra militaire trein de Regiments school van het 4de R.I. uit Wolfheze waar heen het 7 Maart voor het houden van oefeningen was vertrokken. De trein be stond liit 11 wagens w.o. 4 wagens voor vervoer van mitrailleurs en 6 personenrij tuigen en vervoerde één hoofdofficier, zes sub.-officieren en 325 onderofficieren en manschappen, 23 rijwielen en 4000 K.G. bagage. NOORDHOLLANDSCH LANDBOUW- CREDIET. De heer E. H. Mocns, tot dusver plaats vervangend directeur van het Leidsehe bijkantoor der N.V. Ncordhollandsch Land- bouwcrediet. gevestigd te Alkmaar is benoemd tot directeur van dat kantoor, naast den heer J. A. W. Aalbersberg. De nieuwe Geref. Kerk aan den Lammenschansweg. Het bouwplan van architect v. d. Kraan aangenomen. De Raad der Geref. Kerk alhier be sloot in zijn vergadering van gister avond aan den architect A. v. d. Kraan te Rotterdam op te dragen het bouwen van een nieuw kerkgebouw aan den Lammenschansweg. Het zal geschieden naar het plan, waarvan door genoemden architect ook j een maquette was gemaakt en waar over wij reeds verscheidene bijzonder heden hebben medegedeeld. ALG. NEDERLANDSCH VERBOND. Causerie over Vlaamsche humor. In de bovenzaal van „Amicitia" hield de heer A. Brijs gisteravond op uitnoodi- ging van het Algemeen Nederlandsch Ver bond een voordracht over „Humor in de Vlaamsche volksvertelling ep in de Vlaam sche Letteren". Tevoren werd een algemeene ledenver gadering gehouden. De heer C. W. van Santen werd tot bestuurslid gekozen, ter wijl dr. W. Th. Boissevain het voorzitter schap zal waarnemen. De jaarverslagen van secretaris en pen ningmeester werden goedgekeurd. De heer Brijs, die voor de pauze sprak over de humor in de Vlaamsche volksver telling, werd Ingeleid door den secretaris, mr. J. H. Kramers. Met talrijke voorbeelden lichtte de heer Brijs zijn zeer interessante causerie toe. Hij begon met de bespreking van de kwel- vertellingen, waaraan Vlaanderen in ver gelijking met de andere Europeesche lan den zoo rijk is. In de kwelvertellingen, korte veelal op rijm gestelde verhaaltjes, wordt de toehoorder gekweld, waarna het vertelsel plotseling eindigt, zonder dat de gewekte belansgtelling bevredigd is. Twee figuren, de pater en de non. keeren in deze uit den tijd der hervorming stam mende vertelsels steeds terug. Oorspronkelijk waren de kwelvertellin gen als spot bedoeld, doch in den loop der jaren ging deze bedoeling geheel verloren en thans kan men ze in Vlaanderen uit den mond van de geloovigste katholieken hooren. Een groote dosis humor wordt verder gevonden in de vertellingen, waarin men de natuur tracht te verklaren. Bekend is b.v. het verhaal „Roetoekoe" waarin ver teld wordt waarom de duif roetoekoe roept. Toen Noach de duif uit de ark liet vlie gen over de overstroomde wereld, zag zij een in staat van ontbinding verkeerende koe in het water drijven en teruggeko men bij Noach vertelde zij hem wat ze gezien had: een rotte koe. Na dien tijd riep de duif „roetoekoe". Zoowel God als de heiligen spelen in de Vlaamsche volksvertellingen een groote rol. Zij treden in de verhalen op als heel ge wone menschen. Dit is stellig niet het ge volg van spotzucht, doch vindt zijn oor sprong in het diep menschelijke van den godsdienst in Vlaanderen. Verschillende heilige verhalen werden door spr. verteld,o.a. de geschiedenis van St. Eloy. den schuts patroon der smeden, van St. Ivo, den eeni- gen advocaat die een plaatsje in den he mel heeft gekregen en van St. Padua, die er in slaagde den duivel schaakmat te ZGtt-Gll De heer Brijs besloot zijn bespreking van humoristische volksvertellingen met het verhalen van enkele religieuze ver telsels. Na de pauze behandelde spr. de humor in de Vlaamsche letteren. Te veel, zoo zeide spr., beschouwt men humor als iets. dat direct een uitbundige lach moet produceeren. Bij de volksver tellingen mag dit misschien wel het geval zijn, bii de letteren is dit stellig niet zoo. Humor* wordt geboren uit de tegenstelling tusschen het tragische en het grappige. Het Latijnsche woord humor be teekent vocht. De geneeskunde hield vroeger re kening met vier vochten of humeuren n.l. hst bloed, de gal, het flegma en de zwarte gal. Al naar gelang van de menging dezer vier vochten was iemand goed of minder goed gestemd, gehumeurd. In den loop der jaren kreeg humor üe beteekenis van het goed geluimde. Tenslotte las spr. enkele gedeelten vom uit het werk van Guido Gezelle, Felix Timmermans, die een speciale wending gaf, aan de Vlaamsche humor, Bakelmans, Elschot, René de Clercq en Pol de Mont. Dr. Boissevain dankte den heer Brijs voor zijn interessante voordracht. ACADEMISCHE EXAMENS. Bevorderd is tot doctor in de Geneeskun de, op proefschrift getiteld „Nystagmogra- phie bij den mensch". met het gewijzigde toestel van Struycken-Kuilman, de heer H. Navis, geboren te *s-Gravenhage. Geslaagd zijn voor het candidaatsexamen Wis- en Natuurkunde, letter A. de heer S. A. Wouthuysen (Antwerpen) en mej. J. C. Hupse (Den Haag), idem, letter K. de heer C. Weurman (Den Haag)idem, letter L, de heer M. Evers (Schiedam). GEREF. GEMEFNTE. Bij ae Geref. Gemeente alhier is beroe pen ds. J. Vreugdenhil uit Kampen. Men denkt aan licht afweer geschut voor de plaatselijke luchtverdediging. Zooals reeds is medegedeeld (men zie onder „Binnenland") hebben de initiatiefnemers voor een nationaal weerbaarheidsge schenk zich in verbinding gesteld met de vereeniging voor nationale veiligheid, om met behulp van deze over het geheele land vertakte organisatie, tot een ver wezenlijking van het denkbeeld te komen. Hiervoor bestond temeer reden omdat de vereeniging voor natio nale veiligheid reeds een jaar bezig is met het inzamelen van vrijwillige bijdragen voor 's lands veiligheid. Deze gelden, door 3500 personen, in bedragen, wisselend van f. 0.50 tot f. 10.000.— bijeengebracht, wer den gestort in het luchtverdedi gingsfonds. Bij de stichting van dit fonds werd van den beginne af een veel omvattende doelstelling gekozen. Om echter terstond tot een nuttig effect van de ontvangen bijdra gen te komen werd het geld tot lusverre alleen besteed aan de op leiding van sportvliegers, tot eeh bepaalden graad van veiligheid, door de militaire autoriteiten vastgesteld. Zoodoende konden ook reeds 40 jonge mannen in opleiding wor den genomen en werd aan 18 hunner reeds het M-brevet door den minister van Defensie uitge reikt. Nu echter door een spontane opwelling van het Nederlandschc volk zeer velen bereid blijken om een vrijwillige bijdrage beschik baar te stellen voor 's lands de fensie, is door het bestuur ter stond gedacht aan de verwezenlij king van de breedere doelstelling. Daarom roept het alle landge- nooten zonder uitzondering op hun bedragen, groot en klein, te zenden aan de vereeniging voor nationale veiligheid. Indien de verwachtingen van het bestuur werkelijkheid worden, zal onver wijld in overleg worden getreden met de autoriteiten om de be stemming te bepalen, waarbij hij voorbeeld gedacht wordt aan licht afweergeschut voor de plaatse lijke actieve luchtverdediging. Bijdragen, groot en klein, wor den gaarne ingewacht bij de vereeniging voor nationale veilig heid, postgiro 287177, 's-Graven- hage. REISINDRUKKEN UIT EGYPTE EN PALESTINA. Voordracht van dr. W. D. van Wijngaarden. Gisteravond hield dr. W. D. van Wijn gaarden in het Rijksmuseum van Oudhe den alhier een voordracht over een studie reis, die hij in het najaar van 1937 naar Egypte en Palestina gemaakt heeft Spre ker, die thans voor de tweede maal Egypte heeft kunnen bezoeken, merkt op. dat dit een land is, waarheen men altijd blijft ver langen. als men er eens geweest is. Dit komt door de mooie natuur en het heer lijke kiimaat van dit land, maar vooral door de prachtige monumenten, die ge tuigenis afleggen van het grootsche verle den van het Egyptische volk. Al zijn leven in verleden, heden en toekomst dankt Egypte aan de onvergankelijke kracht van den Nijl. Wie heden Egypte bezoekt, wordt getroffen door de groote vruchtbaarheid van het land; van den bloei in het verle den spreekt het panorama van monumen ten, dat zich van Caïro tot Assoean uit strekt. Alexandrië, eens het centrum der Hel lenistische cultuurwereld, thans de groot ste handelsstad van Egypte, vormt de eigenlijke toegangspoort tot het land. Caïro. de hoofdstad, met haar meer dan één millioen inwoners, bestaande uit een modern Europeesch deel en een inheemsch gedeelte met de typische bazaars, middel punt van Oostersch leven en werken, is het uitgangspunt voor een bezoek aan Gizeh en Sakkarah, waar de onvergelijke lijke getuigen liggen van de macht en de grootheid der koningen van het Oude Rijk: de pyramiden, de sphinx en de mastaba's. In de laatste jaren zijn daar belangrijke ontdekkingen gedaan, waaruit blijkt,, dat de periode van het Oude Rijk een der schitterendste der Egyptische geschiedenis is geweest. Na een bezoek aan Assioct en Abydos was voor spreker vooral belangrijk zijn verblijf in de oase El-Chargeh. Deze oase. die ook thans nog weinig bezocht wordt, bezat reeds in de Oudheid een bloeiende cultuur, dank zij de vele na tuurlijke bronnen. Van groote beteekenis zijn hier de tempel van Hibis, gebouwd BINNENLAND. Dc vorming van een nationaal jubileum comité; huldebetoon aan H. M. de Koningin op 6 September te Amster dam (Binnenland, 3e Blad). De plannen voor een nationaal weerbaar heidsgeschenk; Vereeniging voor Natio nale Veiligheid zal leiding geven (Bin nenland, 3e Blad). Principieele uitspraak inzake het coupee ren van hondenooren; inwoner van Amersfoort veroordeeld (Rechtzaken, le Blad). BUITENLAND. Franco stelt Huesca veilig (le Blad). De houding der Engelsche diplomaten (Bui tenland, le Blad). Wie er in Oostenrijk gearresteerd zijn (le Blad). Blum blijft ternauwernood in de Kamer in de meerderheid (Buitenland, le BI.), Groeiende macht der Sudeten-Duitschers in Tsjecho-Slowakije (Buitenland, le BI.). Beck in den Poolschen Senaat over het ge schil met Lithauen (Buitenland, le BI.) ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN EERSTE BLAD. Het weer in onze omgeving zal ook morgen nog weinig veran deren. door Darius I en de Christelijke necropo lis, dateerend uit de derde tot vijfde eeuw na Chr. Te Loeksor, thans een echte tourlsten- plaats, lag eens de met tempels en palei zen versierde hoofdstad van het Nieuwe Rijk, waar onmetelijke schatten van alle landen en volken samenstroomden: de machtige ruïnen der tempels van Loek sor en Karnak spreken daar nog van. Op den westelijken oever van den Nijl liggen hier de doodentempels van verschillende koningen, de graven van koningen, ko ninginnen en aanzienlijken: wie deze be zoekt. voelt zich ineens midden in die oude cultuur verplaatst, die hij hier komt op zoeken. Assoean is bekend door de groote stuw dam in den Nijl, die sinds 25 jaar den grondslag vormt van het hedendaagsche bevloeiingsbedrijf in Egypte. Deze stuw dam heeft de welvaart in het land ten zeerste bevorderd, maar heeft a! de heer lijkheid van het eiland Philae met den be roemden Isistempel, eens de parel van Egpte, onder water doen verdwijnen. In Palestina zijn het vooral de steden Je ruzalem met de Omarmoskee en de kerk "an het heilige eraf. Bethlehem met de ge boortekerk en Nazareth, die een bezoek waard zijn. Haifa, aan den voet var, den Karmel. heeft een moderne haven en is het punt van aankomst en vertrek voor een bezoek aan het heilige land. Palestina heeft een beteekenis en een bekoorlijkheid, welke geen ander land op aarde bezit. Men vindt er veel herinneringen aan den tijd der kruistochten en wordt getroffen door het groot aantal bloeiende Joodsche kolo nies. Palestina en Egypte zijn tegenstel lingen: Egypte is een rijk land. het ls een geschenk van den Nijl. Palestina is een arm land: zijn vruchtbaarheid is afhan kelijk van den regen. En toch vullen beide landen, vol van onvergetelijke indrukken, elkander aan. Egypte is de schatkamer der overblijfselen van de oudste menschelijke beschaving. Palestina is het land der hei lige herinneringen, de bakermat der drie groote monotheïstische godsdiensten En wie onze Westersche beschaving goeo wil leeren verstaan, moet naar die Oosteische landen gaan, waar de grondslagen er van zijn gelegd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1938 | | pagina 1