TRIUMPH
101
ROOK
DE BESTE
1 CENT
SIGARET
De Leidsche
Bioscoop-Programma's
LEIDSCH DAGBLAD Eerste Blad
Zaterdag 19 Maart 1938
Naaimachine
C. F. MEERPOEL
Th. J. VAN DER HEIJDEN
GEBOUW VOOR CHR. SOCIALE
BELANGEN.
Een vereeniging tot exploitatie
opgericht.
Zooals bekend heeft het Chr. Nat. Vak
verbond in Nederland als eigen gebouw
voor den Leidschen Chr. Besturenbond een
pand aan den Oude Singel aangekocht.
Teneinde dit gebouw, dat binnenkort zal
worden geopend, te exploiteeren. is een
vereeniging tot exploitatie opgericht. Op
initiatief van den Leidschen Chr. Bestu
renbond kwam daartoe een aantal afge
vaardigden van aangesloten vereenigin-
gen bijeen, teneinde hiertoe de noodige
stappen te nemen.
In deze vergadering werden huishoude
lijk reglement en statuten besproken en
werd tenslotte besloten tot oprichting van
een Vereeniging tot Exploitatie van het
gebouw voor Chr. Soc. Belangen. Alle aan
wezige afgevaardigden traden als lid toe.
Op een eerstvolgende vergadering zal een
dagelijksch bestuur worden gekozen.
7966
(lngez. Med.)
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd is vcor het candidaatsexamen
Nederlandsche taal- en letterkunde mej. M.
A. Knüppe i Rotterdam i.
Doctoraal examen rechten: de heer D.
van Deern. Koudekerk (Z.) en de heer C. P.
C Fabius. Wassenaar.
Bevorderd tot doctor in de letteren en
wijsbegeerte op proefschrift getiteld: De
Chineezen te Batavia en de troebelen van
1740. de heer J. Th. Vermeulen, geboren te
den Helder.
Eevorderd tot doctor in de geneeskunde,
oo proefschrift getiteld: Over het veelvul
dig voorkomen van achteroverkanteling
van de baarmoeder bij de inheemsche arbei
dersvrouw ter Oostkust van Sumatra, de
heer C. van Lankeren. geboren te Utrecht.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijving:
Comm. Vennootschap Peka Jam- en
Vruchtenconservenfabriek der firma J. R.
Blcot en Zonen, Galgewater 18, Leiden.
Beheerend vennoot J. R. Bloot, Leiden.
Aantal vennooten bijwijze van geldschie
ters: één.
Wijzigingen
A. H. Visser. Haarlemmerstraat 268, Lei
den: slagerij.
Het filiaal Haarlemmerweg 1, te Leiden,
is do 1 October 1936 overgegaan aan W. H.
Visser.
Motor'oootdienst „Rijnland", Pr. Hendrik
straat 114. Alphen a. d. Rijn.
Bijv. uitgeoef. 'oedr groothandel in
oliën, vetten, dekkleeden enz. onder den
naam Cleanoiine Oil and Greases Import.
rechtskundig adviseur,
H. RIJNDIJK 105, Leiden, Tel. 3105
Besprekingen 's avonds.
1941 (lngez. Med.)
Bevorderingen en overplaatsingen
bij 4e R. I.
In verband met het vertrek van het
2de bataljon naar Weert.
Bij beschikking van den Minister van
Defensie dd. 18 Maart 1938 zijn met ingang
van 26 Maart 1938 overgeplaatst in hun
rang:
De adjudant onderofficier administrateur
J. M. H. Begas van 2 R.I. naar 4. R.I. te
Weert.
In het genot gesteld van de aan hun
rang verbonden jaarwedde: de sergeanten
majoors adm. F. G. Siliakus van 4 R.I. bij 4
R.I. te Weert; M. v .Kooy van 4 R.I. bij 10
R.I. te Ede en H. C. Jacobs van 17 R.I. bij
4 R.I. te Weert.
De sergeanten majoors Instructeurs H. v.
Daalen van 4 R.I. bij 4 R.I. te Leiden: E. C.
de Jager van 4 R.I bij R.I. te Leiden; J. F.
Lingeman van 4 R.I. bij 7 R.I. te Zwolle en
J. Blokker van 4 R.I. bij 4 R.I. te Weert.
De adj. O.O. Instr. W. v. Arnhem van 4
R.I. bij 4 R.I. te Weert.
De sergt. maj. instr. C. C. Verheul van
3 R.I. bij 4 R.I. te Weert en A. v. Tienhoven
van 3 R.I. bij 4 R.I. te Weert.
Bevorderd tot sergt. majoor administra
teur de fourier le kl G. F. van Bovene van
4 R.I. bij 7 R.I. te Harderwijk.
Bevorderd tot adjudant ond.-off. instr.
de sergt. majoors instr. M. Gibbon van 4
R.I. bij 22 R.I. te Ede en J. W. Dekker van
2 R.I. bij 4 R.I. te Weert.
(lngez Med.»
LEGATEN VAN WIJLEN JHR. MR. DR.
N. C. DE GIJSELAAR.
Aan de Ned. Herv. Gemeente.
Wijlen jhr. mr. dr. N. C. de Gijselaar,
oud-burgemeester van deze gemeente,
heeft aan de diaconie der Ned. Herv. Ge
meente te dezer stede een bedrag van
f3000 gelegateerd, belast met vruchtge
bruik. Ook aan de Gemeente-Commissie
heeft de overleden oud-burgemeester on
der dezelfde voorwaarden een belangrijk
legaat vermaakt.
STUDENTEN-FACULTEITEN.
Het bestuur van de Juridische Faculteit
der Leidsche Studenten heeft zich voor het
Academiejaar 1938'39 als volgt samen
gesteld
P. R. Beelaerts van Blokland, praeses; J.
L. Kranenburg, ab-actis, Breestraat 41; P.
R. M. de Kuyper, quaestor: jkvr. E. de Ma-
rees van Swinderen, assessor I; J. P. Hus-
tinx, assessor II; K. J. Quist, assessor III.
Het bestuur der Philosophische Faculteit
is als volgt samengesteld:
C. Weurman, praeses; R.'de Wit, ab-actis;
mej. C. L. v. d. Hanétël, .quaestrix: J. Ph.
Steller, assessor I; mej. J. Th. Keesom,
assessor II; L Bakema, assessor III.
Het sedert 13 jaar aan, de Heeren
straat 20 gevestigde Aquariumhuls van den
heer J. de Rijk Jr. is met ingang van he
den verplaatst naar een nieuw gebouwd
winkelpand aan het Levendaal 82.
Behalve alle benoodigdheaen voor de in
richting en bevolking van aquaria, vindt
men er een groote "keuze in vogelkooien
en -zaden, tuin- en bloemzaden en verder
alles wat op het gebied der hengelsport
te koop is.
DE VERHUURDERSBOND VOOR LEIDEN
EN OMSTREKEN.
Dc voorjaarsvergadering.
De Verhuurdersbond voor Leiden en Om
streken heeft in hotel „Den Burcht" de
voorjaarsvergadering gehouden.
Na de openingsrede van den voorzitter,
den heer J. Zitman, werden de notulen van
de vergadering van 18 November ongewij
zigd goedgekeurd.
De voorzitter deelde naar aanleiding
van met de directie der N.V. Leidsche Duin
water Mij. gevoerde correspondentie mede,
dat aan afnemers, die het water over den
meter betrekken en automatisch het ver
schuldigde van hun postgiro-rekening laten
afschrijven, elk kwartaal na de opname
van den stand van den meter, een nota zal
worden gezonden, tijdig voordat het bedrag
van de postrekening wordt afgeschreven en
dat op verzoek van afnemers, die controle
op het waterverbruik wenschen te houden,
een meterkaart zal worden verstrekt, welke
bij den meter wordt gehangen en waarop
de opnemer den meterstand regelmatig zal
noteeren.
Het jaarverslag over 1937, door den secre
taris. den heer P. T. de Jong samengesteld,
werd onder dankbetuiging goedgekeurd.
Uit dit verslag deelen wij mede: De
ongunstige omstandigheden voor de wo
ning-exploitatie duurden voort, het ver
huren van woon- en winkelhuizen ging
met steeds grootere moeilijkheden ge
paard. De huurdaling van woningen blijkt
tot stand te zijn gekomen, maar de toe
nemende ongunstige resultaten van de
bedrijven heeft het risico bij het verhu
ren van winkelhuizen belangrijk doen
toenemen. D? verwachting, dat het
nieuwe Ministerie verlaging van lasten
zou bevorderen, vervloog, toen Minister
(lngez. Med.)
Steenberghe aan de 2e Kamer mededeel
de: „De Regeering is niet bereid om wet
telijke maatregelen te nemen op het ge
bied van de vaste lasten". De moeilijk
heden met hypotheken houden voor velen
aan, doordat eenerzijds aflossingen van
loopende leeningen worden gevraagd,
welke niet uit de exploitatie kunnen wor
den opgebracht en anderzijds alleen
nieuwe leeningen tegen een wel lager
rentetype kunnen worden gesloten, maar
tot bedragen van maximum 50 a 60°/o van
de getaxeerde waarde van de te verbin
den eigendommen. Hoewel de algemeene
rentevoet belangrijk is gedaald, heeft dit
voor de op te brengen hypotheekrente
geen of maar een geringe ontspanning
gebracht.
Twee adressen werden verzonden. Een
aan den Raad van Leiden inzake den
bouw van arbeldersjvpnlngen. waarbij
met genoegen werd geconstateerd, dat de
Raad in den geest van het verzoek zijn
besluiten heeft genomen. Het andere re
quest werd aan den Raad van Oegstgeest
verzonden, toen bij de behandeling van
de begrooting voor 1938 het voorstel in
uitzicht werd gesteld om een straatbelas-
Ung in te voeren.
Uitvoerig werden de nadeelen zoowel
voor de gemeente als voor de huiseige
naren aan het invoeren van een straat
belasting verbonden, betoogd en met
erkentelijkheid werd vermeld, dat in de
vergadering van 9 December j.l. de Raad
van Oegstgeest besloot om niet tot het in
voeren van een straatbelasting over te gaan
Van leden van den Bond werden te Lel
den, Rijnsburg en Wassenaar woningen
onbewoonbaar verklaard en voor zoover
zulks binnen den werkkring van den Bond
lag, werd aan leden, die zich tot het be
stuur hebben gewend, steun verleend en
ue weg gewezen om bezwaarschriften bij
Ged. Staten of bij de Kroon in te dienen.
Met den directeur van de N.V. Leidsche
Duinwater Mij. werden de belangen van de
leden inzake de waterlevering enz. be
sproken en voor zoover zulks mogelijk was.
gaf de directie aan gevraagde wenschen
gehoor Tot het lidmaatschap werden 67
nieuwe leden toegelaten, zoodat het leden
aantal aan het einde van het verslagjaar
G86 bedroeg.
Het kantoor van den Bond behandelde
1223 klachten. Aan huurders of onderhuur
ders. die een woning wenschten te huren,
werden 1298 toestemmingsbriefjes uitge
reikt en aan oude huurschuld werd
f. 2812.02 voor de leden ontvangen, waar
onder schulden van meerdere jaren oud.
In het huizenregister waren 7267 woningen
ingeschreven. Aan huurders werden 141
huuropzeggingen uitgebracht, waarna 37
huurders de woningen verlieten. Voor tot
woningontruiming werd gedagvaard, wer
den 53 huuropzeggingen wegens schikking
of anderszins ingetrokken. Met 2 huurders
werden schikkingen getroffen na de dag
vaarding. Nadat vonnis was gewezen, ver
lieten 26 huurders vrijwillig de woningen
en werd met 17 huurders eerst na het uit
spreken van het vonnis geschikt: van 3
huurders moesten de woningen gerechtelijk
worden ontruimd. In behandeling zijn nog
3 zaken. In de hiervoor in aanmerking ko
mende gevallen heeft de Bond een groot
Wenscht gij een
prima
tegen een matigen
prijs?
Bij ONS kunt U de
diverse merken
vergelijken!
Neemt geen risico maar
koopt bij:
Levering uit voorraad van
LADA ADLER PFAFF.
DURKOPP HUSQVARNA.
ALLÉÉN: Breestraat 171 - Tel. 2657
Stand Jaarbeurs 1027.
8027 (lngez. Mod.)
geeft meer;
vraagt minder!
reserve voor aflossing van hypotheken groot
f. 1000.van de balans af te voeren en op
ae onroerende bestuursverkiezing werden
bij enkele candidaatstelling de heeren ~.T.
ran der Steen als penningmeester, H D.
van Weizen als 2e voorzitter. C. G. J. Alke
made Jr. en B. J. Huurman als commissie
leden herkozen. In een vacature als com
missielid werd voorzien door de benoeming
van den heer A. C. M Beukering
De chef de bureau bracht dank aan het
personeel van het kantoor voor de richtrte
wijze waarop het het vorige jaar voor den
Bond werkzaam is geweest Hij deelde me
de. dat door een nieuwe relatie, het Bonds-
kantoor thans in de gelegenheid is om voor
verlaagde prijzen informatie's naar huur
ders die elders in het binnen- en buiten
land woonachtig zijn zelfs op korten ter
mijn in te winnen.
Bij de rondvraag werd door leden uit
Noordwijk en Voorhout de wenschelijkheid
geuit, dat de Vereeniging van Huiseigena
ren te Sassenheim, wier rayon eveneens
deze gemeenten bestrijkt, hare werkzaam
heden in deze plaatsen zal verrichten in
overleg en in belang en gemeenschap met
den Leidschen Verhuurdersbond.
Niets meer aan de orde zijnde, sloot de
voorzitter de vergadering.
(lngez Med.)
gedeelte van de kosten vergoed. Het ver
slag eindigt met den wensch. dat alle eige
naren van onroerend goed in Leiden en
Omstreken mogen begrijpen, dat het voor
hen een plicht is. om lid te zijn of te wor
den, van den verhuurdersbond.
De indiening van de balans met de Ver
liesrekening over 1937 door den penning
meester, den heer J. van der Steen, ge
schiedde met een uitvoerige toelichting.
Nadat enkele vragen beantwoord waren
en het gunstig rapport van de kascommis-
sie bekend was gemaakt, werd den pen
ningmeester onder dankbetuiging voor zijn
beheer, décharge verleend.
Op voorstel van den penningmeester werd
met algemeene stemmen besloten om de
FABRIEK CORRECTUMS"
RAPENBURG 26 LEIDEN TEL. 22 57
9664
(lngez. Med.)
(lngez. Med.)
Om twee .uur hedenmiddag heeft de
firma Kreymborg haar filiaal aan de Haar
lemmerstraat 143 heropend. Speciaal de
parterre van dit groote pand heeft een
grondige wijziging ondergaan. Er is een
nieuwe vloer gelegd, de verlichting is ge
moderniseerd. betimmeringen zijn ver
nieuwd, terwijl het geheel evenals de gevel
en de eerste verdieping van een nieuw
laagje verf is voorzien. De etalages zijn
vergroot en wel zoodanig dat het licht van
alle zijden kan binnenvallen Verder is de
trap naar de eerste verdieping verbreed en
verfraaid. De eerste verdieping zelve Is niet
noemenswaardig veranderd, slechts hier en
daar zijn enkele verbeteringen aange
bracht. Ter gelegenheid van. de opening
ontving de fa. Kreymborg talrijke bloem
stukken.
Casino-Theater. Bert Wheeler en Ro
bert Woolsey heeten de fameuze filmko-
mi.ken. wier prestaties zich in steeds stij
gende! lijn voortbewegen. In „Het geheim
van de schorpioen" zijn ze al heel goed op
drec.'. Hun humor vertoont een specifiek
Amenkaanschen inslag, maar ze lanceeren
hun grappen toch zóó amusant, dat ge
niet vaak een dergelijk vroolijken avond
beleeft. Ia deze rolprent dan heeft Wool-
sey een leugenmachine uitgevonden, een
vernuftig geconstrueerd apparaat, dat
lederen leugenaar dwingt de waarheid te
vertellen. En deze uitvinding komt hem
goed van pas. want er wordt iemand ver
moord. die reeds ettelijke dreigbrieven ont
vangen heeft van „den Schorpioen". Nu is
de schijn tègvn Wheeler. Dat zit zoo:
Wheeler is verheid op de charmante se-
c'.'.prcsse van den heer, die vermoord
wordt. Bij toeval is het meisje in het bezit
...:;ncn van een revolver: ze dacht een
trouwring te winnen en won een revolver.
En datzelfde moord verktutg wordt gevon
den op de schrijftafel van den vermoorde,
even nadat Wheele. een strubbeling met
hem heeft gehad. Go begrijpt. En nu
zal de ware moordenaar ontmaskerd wor
den. Gedachtig aan den regel, dat een mis
dadiger naar de plaatj van zijn misdaad
terugkeert, zetten Wheeler en Woolsey de
apparatuur in den stoel van den vermoor
den en ziemaar neen, verder ver
klappen we dit staaltje van energiek de
tective-onderzoek niet. Dat kunnen Whee
ler en Woolsey beter zelf doen. Betty
Grable, het ideale meisjes-type, staat hen
trouw terzijde.
Vooraf hcudt Tom Tylcr, een zraag-ge-
zienc cowboy-figuur, ons bezig in „De
Vechtersbaas".
Trianon-Theater. Dit is dan de vier
de film van Pola Negri na haar terugkeer
in Filmland en tevens de vierde voortref
felijke. ook al vermag „Tango Notturno"
evenmin haar .Mazurka" te overtreffen.
De uitwerking van „Tango Notturno" ver
toont overigens wel gelijkenis met „Ma
zurka"; ook thans begint de film met het
eind van het leven van de beide hoofd-
figuren, om daarna de voorgeschieedenis
weer te geven. En om nog een punt van
vergelijking te noemen. Pola Negri heeft
ook in deze rolprent denzelfden partner
van „Mazurka" Albrecht Schönhals en deze
combinatie sluit weer bewonderenswaardig
goed. Deze „Tango Notturno" is eigenlijk
te verdcelen in drie phases;
Pola Negri als ambitieuze zange
res en verliefde vrouw, als overgelukkige
moeder en als door het noodlot gegrepen,
afgestompte vrouw. Zoodra zij, na een iet
wat langen inzet, aan de handeling deel
neemt. verkrijgt de film niveau en diepte
en zij speelt niet de zangeres Mado Dou-
cet, maar zij is het. Haar gevoelens voor
den componist Gerard, wiens lied zij met
warme en donker getimbreerde stem ex
pressief voordraagt en haar ontluikende
liefde voeren tot een gelukkig huwelijks
leven, dat met een kind gezegend wordt.
Doch het geluk wordt verduisterd door de
komst van een vroegeren minnaar, wiens
leven ze, met alle goede bedoelingen, een
nieuwe toekomst wil inblazen. En Juist tij
dens haar afwezigheid gebeurt er iets
vreeselijks: haar kind valt van de trap en
wordt dood opgenomen. Behalve de vader
was ook de moeder niet thuisHet
noo'dlot grijpt haar en zij verlaat haar
man. die alles probeert om haar terug
te vinden. Hij vindt haar terug, maar zij
is een wegkwijnende vrouw geworden, die
verslaafd is aan cocaïne en het geloof in
zichzelf en in een betere toekomst verlo
ren heefteen vrouw, die geen uitweg
meer zag
Zoo diep-tragisch eindigde dit opbloeien
de en later door het lot weer naar beneden
gedrukte leven, dat Pola Negri's veelzij
digheid op duidelijke wijze demonstreert.
Lloyd Bacon, de regie-kunstenaar, die
zoo'n juist begrip van tempo heeft, heeft
van „San Quentin", de film voor de pauze,
een prachtige rolprent gemaakt. Plaatsge
brek verhindert ons, van „San Quentin",
de bekende strafgevangenis en haar uit
stekende methodes meer te schrijven. Maar
een enthousiaste aanbeveling voor deze
waarlijk mooie film is hier zeker op haar
plaats. Pat O'Brien en Humphrey Bogart
spelen hoofdrollen.
Rex-Theater. Het zeewezen van een
anderhalve eeuw geleden met zijn statig
uitgeruste driemasters, die de wijde zeeën
bevoeren, en zijn muiterijen van on-
menschelijk hard behandelde zeelui, biedt
een bij uitstek dankbare stof voor een
filmverhaal. En wanneer dan bovendien de
keuze valt op .en historische gebeurtenis,
zooals de muiterij op de „Bounty", kan
inen er verzekerd van zijn, dat de opzet
van dit grootsche gebeuren tot in de fines
ses met bijzondere toewijding is uitge
werkt. Aan de kunstzinnige samenwerking
van de kopstukken der filmindustrie dan
ken we een grandioos werk: „De muiterij
op de Bounty". Het leven op dit majes
tueuze schip wordt er met scherpte ge-
teekend. Daar hebt ge allereerst den ka
pitein William Bligh. hardvochtig, wreed,
valsch en een duivel voor zijn onderge
schikten, een kerel, wiens grootste genoe
gens blijkbaar liggen in de harde straffen,
welke hij zijn matrozen kan toedeelen. En
Charles Laughton speelt dezen wreedaard
meesterlijk; een enkele blik, een enkel ge
baar, weet zijn karakter te accentueeren.
Ge huivert voor dezen machtswellusteling,
die na de muiterij als een hulpbehoevend
wezen in een kleine boot gezet werd en zoo
toch nog den weg naar huis vond. En ook
in deze oogenblikken toont Laughton over
duidelijk zijn groot en machtig talent.
Maar nóg imponeerender is de eerste
stuurman van Clark Gable en wel om deze
reden dat hij nooit op de planken gestaan
heeft, zoodat bij hem geen spoor van too-
necllnvloed te bespeuren valt. En daarom
is in deze film Clark Gable's filmtechniek
zoo duidelijk op te merken. Franchot Tone
tenslotte is de derde figuur in dit epos,
dait Frank Lloyd met bijzondere capaci
teiten heeft in scene gezet Verder bewon
dert ge de mooie fotografie in deze suc
cesvolle film.
Bela Lugosi is een acteur, die zich steeds
met een sfeer van geheimzinnigheid om
hult. Bij den titel „Het spookkasteel" is
verder commentaar haast overbodig.
Lido-Theatcr. Vlot, frisch en amusant
is de film „De verdwijning van mrs. Chey-
ney". waarin, naast het knappe spel, ook
de geestige dialoog hoogtij viert. Als wij
het wél hebben, is dit de laatste film ge
weest van den regisseur Richard Boles-
waski en deze heeft in deze moderne co-
medie den steun gevonden van een trio
uitstekende acteurs, t.w. Joan Crawford,
Robert Montgomery en William Powell, die
zich hier in de rol van gentleman-boef
wat op den achtergrond beweegt, maar
desniettemin toch door zijn rustig en iet
wat ironisch optreden de aandacht trekt.
Dan: niet te vergeten de comische acteur
Frank Morgan, die voor veel vroolijke no
ten zorgdraagt.
Het zal niet iedere vrouw gelukken, als
lid van een oplichtersbende, zich te drin
gen in de voornaamste Londensche krin
gen, met de bedoeling de kostbare parels
van een Hertogin te ontfutselen. Het valt
Joan Crawford, dank zij haar distinctie,
charme en geest, niet moeilijk op uitste
kende voet te komen met eenige Lords, die
al spoedig het hart aan haar verliezen.
Het wordt de dievegge, die eigenlijk onder
Prf£"le gehandeld, zeker niet gemak
kelijk gemaakt haar booze plannen ten
uitvoer te brengen, temeer omdat zij
eigpnlijs een dievegge is met een „fat
soenlijk" hart.
Toch draait het er tenslotte op uit, dat
zij haar daad volvoert, zij het dan ook dat
de charmante oplichtster op het laatste
moment betrapt wordt door den man van
wien zij tijdens de tijdelijke periode in de
hoogere kringen, waarlijk is gaan houden.
Hoe het haar gelukt den dans te ontsprin
gen en toch nog in het huwelijk te treden
met den man, die haar ontmaskerde, is
een geschiedenis apart, even genoeglijk
uitgewerkt, ais de gansche film.
In de Amerikaansche films verstaat men
het bij uitstek voor de noodige spanning
zorg te dragen en al worden zij, die iets
op nun geweten hebben, er meermalen te
mooi in afgebeeld, de humor en de ironie
ligt er zoo dik boven op. dat het hier ge
geven voorbeeld eener geraffineerde op
lichting wel niemand tot navolging zal
aansporen! Men verheugt zich over den
goeden afloop, temeer omdat Joan Craw-
lord als mrs. Cheyney tenslotte verdwijnt,
om plaats te maken voor laten wij het
hopen een vrouw, die voortaan de pa
den der deugd blijft bewandelen. In hoe
verre de partners uit de onderwereld haar
voortaan met rust zullen laten, is een
andere vraag, maar dit vroolijke verhaal
is tenslotte ook maar comedie en wel een
allergenoeglijkste, gekruid met een leven-
digen dialoog! Het geroutineerde spel de
zer Amerikanen is een genot op zichzelf!
I.uxor-Theater. In een tijd, waarin
heel de wereld door oorlogsgeruchten tot
het alleruiterste geladen is, komt Luxor
met de film „De weg terug", het bekende
vervolg op de even bekende roman van
Erich Maria Remarque" ,,Im Westen
nichts Neues", die ook als film waarlijk
overstelpende belangstelling getrokken
heeft
Dc weg terug! Heeft het zin iher nog
den inhoud te schetsen van dit drama
tische na-oorlogs-verhaal. dat in een ont
zaggelijke oplaag over de wereld is ver
spreid en algemeen bekend mag worden
verondersteld? De kreet van afschuw, die
dóór en na den oorlog met al zijn gruwe
len, weerklonk bij alle beschaafde volke
ren, vond men in woorden omgezet in den
roman „De weg terug" en ook de film,
welke aan de hand van deze gegevens
vervaardigd werd, kan moeilijk anders ge
zien worden dan als één lange, vlijmscher
pe aanklacht tegen den volkerenkrijg en
tegen hen, die hem met kennelijken opzet
ontketenen.
De weg terug! Hier ziet men in enkele
treffende beelden nog de verschrikking
van den zinloozen oorlog. Dan volgt de
wapenstilstand en den terugkeer der ver
bijsterde soldaten naar hun woonplaatsen,
naar hun gezinnen en familieleden, naar
alles wat hun eens dierbaar was en dat
zij thans nauwelijks meer kunnen ver
staan. Aan hun lot overgelaten, zonder
leiding, zonder eenigerlei nuttig advies,
keeren deze uit het lood geslagen soldaten
terug in het door revolutie bewogen va
derland en zij voelen zich vreemd en on
wennig. Zij kunnen niet praten over het
leed, dat de oorlogsjaren over hen bracht,
zij kunnen niet werken en niet vergeten
En hun in de loopgraven verstaalde cyni
sche» geest kan zich niet aanpassen aan
de opvatting der „burgers" dat het niet
hetzelfde is of men aan het front dan wel
in de bewoonde wereld, gedurende vredes
tijd, iemand neerschiet!
Het moet voor den regisseur dezer film,
den Amerikaan James Wale, een ongewoon
zware opgave geweest zijn, de strekking
dezer roman realistisch, overtuigend en
toch zonder overdrijving weer te geven.
Dat hij nochtans daarin slaagde, zal ieder
erkennen, die de film op het zilveren doek
heeft aanschouwd en onder den diepsten
indruk gekomen is van die tallooze scènes
van dood en' verderf, zoowel als van de
geestelijke en moreele ellende, welke na
den oorlog der overlevenden heeft aange
grepen. Even doet het misschien vreemd
aan dat deze, in wezen Duitsche film, in
het Engelsch opgenomen werd. doch het
feit dat „De weg terug" in Duitschland
verboden is, zal daarvoor wel het meest
sterke, te weten: zakelijke, argument zijn
geweest. Niettemin verliest zij weinig of
niets van haar sfeer, haar strekking, haar
niet te miskennen spanning en voortref-
felijken zij het dikwijls: wrangen
humor. Het minst geslaagd lijkt ons dat
deel. waar de revolutie in beeld is ge
bracht en de ensceneering meer dan eens
het carracatureele zeer dicht benadert.
Overigens is deze film sterk en gaal, met
uitstekend spel en een suggestieve beeld
montage. De meest opvallende figuren
zijn ongetwijfeld „Slim" Summerville (TJa-
den). die ook in de film „lm Westen
nichts Neues" heeft meegespeeld, en Andy
Devine tWllly), maar acteurs als Maurice
Murphy (Albert) en John Emmery (kapitein
Von Hagen I verdienen eveneens een eer
volle vermelding, zoowel als John K'n3
(Ernst) en Richard Cromwell (Ludwig).
Het Luxor-program brengt als tweede
hoofdfilm een geestige Duitsche operette
„De Oesterprinses", waarin Theo Lingen
en Hermann Thlmig de voornaamste rol
len vervullen.
2—1
