STADSNIEUWS
zaterdag 19 maart 1938
eerste NEDERLANDSCHE N.v.
Baulig Urquell Klause
offecieele kennisgeving
No. 23921
Lunch en diner vanaf/1.10
HET voornaamste nieuws
van heden
79sfe Jaargang
aithauen aanvaardt de
Poolsche eischen
IM. NOOMEN
~'gr TSCNÏCL
NiïUW/
LEIDSCHE SCHOUWBURG.
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
De Bilt
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
3D cis. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen, gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.3S
per week f. 0.13
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden -f* portokostenJ
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.>
STICHTING NOORD-NEDERLAND-
VLAANDEREN.
CIIR.
MONDACCORDEON VEREENIGING
„KUNST EN GENOT
Voordrachtsavond van Emile Buyssc.
Op uitnoodiging van de afdeeling Leiden
der Stichting Noorü-NcdcriandVlaande
ren heeft gisteravond in de bovenzaal van
café-restaurant „In den Vergulden Turk"
de Vlaamsche schrijver Emile Buytse uit
Brugge een lezing gehouden over
Nieuwe (nationale) letterkunde
in Zuid-Nederland.
Na een korte inleiding van den heer W.
Putters, verkreeg de heer Buysse het woord
Spr. wees er allereerst op. hoe het woord
nationale niet moet worden beschouwd als
Belgisch-nationale, doch als Groot-Neder-
landsche. Deze letterkunde is soms zelfs
anti-Belgisch. De gedichten van Wies Moens
en Ferdinand Verenocke zijn niet klein-
Vlaamsch. doch Groot-Nederlandsch en
hetzelfde kan worden getuigd van het
werk van An toon v. d. Velde. Jozef Simons
en Marcel Matthljs.
De humor van een Felix Timmermans
is niet specifiek Vlaamsch; zjj is meer
Brabantsch georiënteerd.
Spr. wees vervolgens op de greote moei
lijkheid om de Groot-Nederlandsche cul
tuur in het Zuiden ingevoerd te krijgen
ondanks de vijf jaar geleden aangenomen
taalwet, welke nog steeds geen toepassing
heeft gevonden.
Integendeel, in plaats van verbetering is
eerder sprake van verslechtering o.a op
het gebied van het taalonderwijs Geen
wonder, dat over de geheele linie het cul
tuurleven op een laag peil staat, al zijn
daarop gunstige uitzonderingen. Een daar
van is Wies Moens. de man. wiens geheele
leven stond in het teeken van strijd, het
geen zich ook in zijn werk weerspiegelt.
Van een geheel andere geaardheid is het
werk van den eenvoudigen ambachtsman
Marcel Matthljs die een scherpe teeke-
ning geeft van dè menschen rondom hem.
2ooals hü ze dagelijks observeert, met al
hun maatschappelijke ellende als gevolg
van de werkloosheid. Weer anders, hoewel
hetzelfde onderwerp, behandelende, is het
werk van Antoon van de Velde, zooals spr.
aantoonde door het voorlezen van frag
menten ut ..Dopper" (Stempelaar; er. „Het
hart vecht".
Een typische vertegenwoordiger van de
volksche letterkunde is Jozef Simons, een
frontsoldaat uit den wereldoorlog, van wien
spr. een hoofst.uk voorlas uit diens novelle
„De zeven hoofdzonden". Zijn humor is
echter don die van Ernest Claes. die op
een ministerie in Brussel werkzaam Is en
zich aan de verdrukking van zijn volk niets
Belegen laat liggen. Spr. besloot het ge
deelte voor de pauze met van eigen werk
voor te dragen „Stefanie",
Ter afwisseling zorg mej. Corry van
Beekum. aan de piano begeleid door mevr.
I. Janszen een aantal liederen, o.a. de
Kleengedichtjes van Guido Gezelle. getoon
zet door Catharine van Rennes, van René
de Clercq en anderen.
Na de pauze schetste spr. de verdrukking
der Vlamingen door de Walen, die een
voortdurende bedreiging vormen voor het
Dietsche cultuurleven. Helaas wordt dit in
Noord-Nederland te weinig beseft Jozef
Simons schetst dien haat tusschen Vlamin
gen en Walen in zijn gedichtje „Hoe de
Waal geboren werd" op humoristische
wijze, welke niettemin een diep-ernstigen
ondergrond heeft. Achtereenvolgens las
Ouderavond.
Evenals andere jaren organiseerde boven
genoemde vereeniging weer een avond,
speciaal voor ouders en donateurs, in het
wijkgebouw „Levendaal" Nadat het ge
heele corps het openingslied gespeeld had,
opende de voorzitter, de heer H. van den
Brock, met een kort welkomstwoord, waar
na in een vlot tempo het eerste muzikale
gedeelte werd afgewerkt. De nog jeugdige
B du Prie gaf enkele solo-nummers op zijn
viool-harp, welke een dankbaar applaus
oogstten. De heer G. Werkhoven, hierna het
woord verkrijgend, wees op de resultaten
van het voorbijgegane jaar en besprak
eenige interne aangelegenheden.
Na de pauze werd door enkele jeugdige
K en G,-ers een tooneelstukje opgevoerd,
getiteld „Uit de school van vroeger jaren."
Vooral de vertolkers van den onderwijzer
en den kweekeling leverden verdienstelijk
werk. Hierop werden weer enkele nummers
uitgevoerd, waarbij vooral opvielen de
marsch „Stars en Stripes forever" van
Sousa en „Uber den Wellen" van Rosas. Met
recht kon de voorzitter aan het einde van
deze uitvoering gewagen van een prettigen
en genotvollen avond.
Moge deze vereeniging, welke zeer vele
leden telt, in eenzelfde sfeer haar tien
jarig bestaan vieren, dat hopelijk in het
najaar zal worden herdacht
Officieel wordt uit War
schau medegedeeld, dat
Lithauen het Poolsche ulti
matum heeft aanvaard.
Overleg en leg wat over en -
beleg dat in een polis van de
BIJKANTOOR LEIDEN, BREESTRAAT 10a
Telef. 302
8000
Na 6 uur 2479.
(Ingez. Med.)
KETTINGSTRAAT 9 - DEN HAAG
v.h. RESTAURANT BOSCH
Zelfde exploitatie
URQUELL KLAUSE - SGEIEVENTNGEN.
8001 (Tngez. Med.)
NED. CHR. LAND ARBEIDERSBOND.
Viering van het 20-jarig bestaan
der afdeeling Leiden.
De afd. Leiden van den N.C.L.B. kwam
in het gebouw Nathanaël bijeen om het
feit te herdenken van haar 20-jarig be
staan.
Nadat de voorzitter de vergadering op
de gebruikelijke wijze had geopend heette
hij allen hartelijk welkom, in het bijzonder
den heer R. Siemons als hoofdbestuurder.
Verder ook de afgevaardigden van den
Chr. Besturenbond en de afgevaardigden
van de afdeelingen Voorschoten, Oegst-
geest, Rijnsburg en Valkenburg.
In het kort schetste spr. het verloop van
de geschiedenis der afdeeling sedert de
oprichting en aldus spr., al hebben wij
nog niet bereikt wat wij zoo gaarne wen-
schen. n.l. het afsluiten van een collectief
arbeidscontract, toch hebben wij voor de
bij ons aangesloten leden tot grooten
steun kunnen zijn.
LEIDSCH STUDENTEN-TOONEEL.
Richard van Bordeaux.
Ter viering van den honderdsten verjaar
dag van het „recht" der Studentenbanken
in den Schouwburg Donderdag hebben
wij uitvoerig daarover ingelicht heeft
het Letdsch Studenten-Tooneel een opvoe
ring gegeven van „Richard van Bordeaux",
een spel in elf tafereelen van Gordon Da-
viot.
Fragmentarisch geeft dit spel een over
zicht over het leven van koning Richard II,
zijn aanvankelijke onderworpenheid, zijn
opkomst en tenslotte zijn ondergang: een
historisch spel dus uit de tweede helft der
veertiende eeuw. Merkwaardig is dit stuk
vooral daarom, omdat het in zeker opzicht
een beeld geeft dat sterk aan onzen tijd
doet denken. Zie hier een jeugdig vorst,
zoon van een vechtjas (den Zwarten Prins),
die zijn volk het geluk van den vrede wil
doen deelachtig worden, doch door intriges
en den mensch eigen eer- en hebzucht
daarin wordt belemmerd. Hij zou echter
geen kind van zijn tijd zijn geweest, wan
neer hij tenslotte geen wraak-gevoelens
bevredigde, toen hij daartoe de kans kreeg!
Cm echter tenslotte onder te gaan, slechts
overhoudend het naakte ideaal
Is dat niet een beëld van dezen tijd, die
opnieuw Macht als de groote en alleen-
beslissende factor erkent?
Als zoodanig was dus een gelukkige
greep gedaan, uit nog niet gespeeld reper
toire.
Toch heeft het historische oeuvre niet
altijd de aandacht geheel kunnen bezig
houden, daarvoor waren de spannningen
niet altijd groot genoeg. Bovendien was de
te lange pauze tusschen de tafereelen niet
bevorderlijk voor de samenhang van het
geheel. O.i. had men beter gedaan te offe
ren aan de decors die thans uitnemend
waren verzorgd, dat zij direct erkend en
deze eenvoudiger te houden.
Na een ietwat zwakken inzet heeft het
L.S.T. zich op fraaie wijze gekweten van
zijn moeilijke taak. Jammer slechts, dat
het spreken niet beter verzorgd was. Te
JMR. wmm De hoofdbestuurder Siemons hield een
spr werk voor van Karei Vertonce Arthur feestelijke toespraak, waarin deze memo-
Broeckaert en zichzelf reerde hoe klein de N.C.L.B. is begonnen,
Spr, eindigde met een opwekking *ot de met enkele honderden leden en ziet nu al-
aanwezigen om de Vlamingen meer dan dus spr., een organisatie van vele duizend
tot dusverre te steunen in hun strijd voor
eigen taal en cultuur.
NED. CHR. HANDELSREIZIGERS-
VEREENIGING.
Vergadering der afd. Leiden.
Gisteravond vergaderde de Leidsche af
deeling der N C H.V. in café-restaurant
.Royal".
De voorzitter, de heer H de Graaf,
opende de vergadering met voorlezing van
een gedeelte van Joh. 3, waarna hij voor- -
King in gebed. In zijn openingswoord sPï' haar dat zjj haar man steeds
heette hü allen van harte welkom en gaf had bijgestaan in het vervullen van zijn
den secretaris gelegenheid tot het lezen functle en overhandigde haar als bewijs
der notulen van de vorige vergadering.
Vastgesteld werd, dat de excursie naar menmand.
tallen.
Na de pauze, waarin ververschingen
werden aangeboden, nam wederom de
voorzitter het woord, en richtte zich nu
speciaal tot den penningmeester, die, al
dus spr., nog de eenige is, die de afd. mede
heeft opgericht en al die jaren zijn functie
heeft vervuld. Spr feliciteerde den heer
Corpel met dit feit. hetgeen hü vergezeld
liet gaan van de aanbieding van een blijk
van waardesring. Hü sprak daarbü de
hoop uit, dat de heer Corpel nog vele jaren
gespaard moge blijven voor de afdeeling.
Zich wendende tot diens echtgenoote
van dank namens de afdeeli;
een bloe-
veel kwam niet over het voetlicht, waardoor
heele passages door een niet-verstaanbare
dialoog verloren gingen. Overigens alle lof.
Me nhad zich ingeleefd in de sfeer, droeg
de costuums uit die tijden met zwier en
typeerde de diverse figuren en karak
ters soms voortreffelijk
Uit de lange, lange rü willen wij slechts
enkelen noemen. In de eerste plaats gaf
de heer A. W. Thöne een vlotten koning
Richard, vooral na de pauze, toen hij het
kinderlijke, dat hem niet direct lag, had
afgeschud. Mej. E. van Roggen speelde
koningin Anne zeer goed. doch haar stem
geluid was helaas onvoldoende.
De figuren van Gloucester, Lancaster,
York deden het goed, de Arundal minder,
zonder echter onvoldoende te zün en spé
ciaal zij genoemd de graaf van Oxford van
den heer A .Seret. die intellectueele verve
en visie in zijn rol bracht.
Maar, zooals gezegd, wij zullen het lijvige
program niet afschryven. volstaande met
de verzekering, dat onder leiding van den
heer Johan de Meester Jr .als regisseur het
L.S.T. een over het geheel uitnemende ver
tolking heeft gegeven van dit tijdsbeeld uit
Engeland's historie.
Onder de vele aanwezigen de schouw
burg was prachtig bezet waren o.a. de
burgemeester, rector-magnificus, garni-
zoens-commandant en vele professoren.
Aan applaus heeft het niet ontbroken.
Na afloop het was toen reeds over het
middernachtelyk uur had de gebruike-
lüke huldiging plaats met speeches, getui
gend van waardeering en dank. Kransen
werden overhandigd aan den praeses van
het L.S.T. door de praeses collegii. de prae
ses der V.V.S.L., van het Tooneel der V.V.
S.L., Minerva, en de zustervereenigingen
der andere universiteiten.
Ook aan den praeses der Studenten-
Schouwburg-Commissie werden kransen
aangeboden, o.a. door den heer mr. H.
Goudsmit namens de Burger-Schouwburg
commissie
De praeses van de Studenten-Schouw
burg-Commissie en van het L.S.T. spraken
tenslotte warme woorden van dank, waar
in ook de regisseur werd betrokken, die
uit den kransen-regen een mede kreeg. De
dames-executanten werden in de bloeme
tjes gezet, vooral de koningin werd konink-
lyk bedacht.
Foto Jonker.
BINNENLAND.
Critïek van het Verbond van Ned. Werk
gevers op de sociale politiek van minis
ter Romme. (2e Blad).
De Eersto Kamer over de Onderwijsbe-
grooting. (3e Blad).
Het contingent voor de lichting 1938 met
4G00 verhoogd. (Binnenland, 3e Blad),
Een speciale K.L.M.-vlucht naar Zuid-
Af rika. (3e Blad).
Wijzigingen in de Suikerwet. (Binnenland,
3e Blad).
BUITENLAND.
Hitler's rede brengt het reeds bekende be
sluit inzake volksstemming en Rijks
dagverkiezingen. (4e Blad).
Amerikaansche uitlatingen over den toe
stand. (Buitenland, le Blad).
Petroleum-conflict in Mexico. (Buitenland,
le Blad).
Complot tegen de regeering in Brazilië
ontdekt. 'Buitenland, le Blad).
Steeds grooter wordt het aantal slachtof
fers te Barcelona. (Buitenland, le BI.),
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAG. 2 VAN HET DERDE BLAD.
Het weer in onze omgeving zal
voorloopig nog weinig verandering
verloonen doch er bestaat kans
op geleidelijke toeneming der be
wolking in het Westen en Noor
den.
Een der tafereelen uit het historisch spel. Op den voorgrond koning Richard ey
koningin Anne.
de fabrieken der Lever ZeeD Mij zal worden
gehouden op 16 Juni as., waarvoor zich
wie leden opgaven.
Nadat de heer A. Giezen een uitvoerig
financieel verslag had uitgebracht van de
Behouden verloting en feestvergadering,
werd overgegaan tot bespreking van een
voorstel voor de algemeene jaarvergadering
oer N C H Vwelke op 23 Acril te Rot'er-
dam zal worden gehouden.
Voorcs werd door de vergadering beslo'en
°-n ter gelegenheid van het 10-iarlg be
staan der N.CH.V. gezamenliik op 22 April
n?a- Rotterdam te gaan ter fcywoning van
Ceh feestavond.
De flink bezochte vergadering wend na
de rondvraag door den secretaris met dank
zegging gesloten.
Voor het alhier afgenomen examen
voor apothekersassistent zün geslaagd de
darr.es J. H. Boes (Voorburg). M. J. Fran-
'Den Haag) en J. J, C. van Weel (Den
Haag) en de heer J. A. Cats (Den Haag).
De heer Siemons bracht de felicitaties
namens het hoofdbestuur over. Spr. zeide,
hieraan ook een stoffelijk büjk van waar
deering te willen toevoegen.
Namens den Christelüken Besturenbond
sprak de heer Tuinhof de Moed en namens
de afdeelingen om Leiden de heer van
Duijn uit Rijnsburg.
De zaal was goed bezet, er heerschte
den geheelen avond een gezellige sfeer,
welke niet weinig werd verhoogd door het
optreden van het gezelschap Bertini met
zijn zang muziek en goocheltoeren.
De avond werd besloten met het zingen
van Gezang 1G0 1.
Gistel-middag omstreeks 5 uur is de
5-jarige A. R„ wonende aan den Witte
Singel, bü het onverhoeds oversteken van
de Wilhelminabrug aangereden door een
auto, waardoor het kind een lichte hersen
schudding kreeg en door den E.H.D. naar
het Academisch Ziekenhuis moest worden
overgebracht.
R.K. VAKSCHOOL VOOR MEISJES
(GALGEWATER 1).
Jaarverslag over 1937.
Aan bovengenoemd verslag is het volgen
de ontleend:
De school werd bezocht:
van 1 Jan.1 Sept. 1937 door 882 leer
lingen
van 1 Sept.31 Dec. 1937 door 899 leer
lingen
in totaal dus 1781 leerlingen.
Van dit 'aantal volgden 1024 leerlingen
één der hieronder genoemde opleidingen en
757 leerlingen dag- of avondcursussen (lin-
I nennaaien, costuumnaaien, koken, dekken
en dienen).
i Op 31 December waren 348 leerlingen in
geschreven afkomstig uit de omliggende
gemeenten.
In den loop van het jaar verlieten de
school met diploma: van de opleiding tot
Huishoudkundige 16, van de opleiding tot
Hulp in de Huishouding 8, van de opleiding
tot Coupeuse 6, van den 2-jar. Dagvoorbe
reidenden Cursus 38, van den 2-jar, Mid
dagvoorbereidenden Cursus 21, van den 4-j.
Middagcursus 12, van den 3-jarigen Volle-
digen Avondcursus 7, van de 2-jar. Avond
opleiding tot Costuumnaaien 26.
Geslaagd zün voor de akte N VII: leerares
Huishoudkundige en Waschbehandeling
(volledige Lagere Bevoegdheid) 8 leerlingen
en voor de akte N VIII: leerares Koken en
Voedingsleer (volledige Lagere Bevoegd
heid) 5 leerlingen.
Het internaat was niet zoo volledig bezet
als in vorige jaren. Dit was een gevolg van
de tüdsomstandigheden en van de voor
geschreven tüd van praktisch werken voor
de leerlingen, die in het voorjaar van 1938
in de opleiding komen.
Vanwege de Gemeentelijke Commissie in
zake Huishoudelüke Voorlichting, waarin de
directrice dezer school zitting heeft, wer
den 4 naaicursussen georganiseerd voor
totaal 31 vrouwen van werkloozen.
In verband met de blijde gebeurtenis in
het Prinselijk Gezin werd het initiatief ge
nomen vreugde te brengen in de gezinnen,
waar omstreeks denzelfden tijd de geboorte
van een wereldburger werd verwacht.
In samenwerking met het comité „Oranje
en Jong Nederland" werd besloten, dat leer
krachten en leerlingen de vervaardiging van
10 baby-uitzetten zouden verzorgen.
Met enthousiasme werd door allen aan
de verschillende stuks gewerkt, zoodat deze
15 November 1937 geheel compleet aan het
Comité konden worden overgedragen. Door
büdragen van bestuur, leerkrachten en
leerlingen van de school was het mogelük
eenige uitzetten geheel te bekostigen.
De totale uitgaven bedroegen f. 97.217.98'
de ontvangsten f. 36.905.83. In het verschil
ad f. 60.312.15l/i wordt voor 70', o subsidie
UITLOTING GELDLEENINGEN.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis, dat bü de op
16 Maart 1938 gehouden uitloting van obli-
gatiën van geldleeningen der gemeente
Leiden, zijn uitgeloot:
a. 15 obligatiën a f. 1000 en 2 obligatiën
a f. 500 van de 3% geldleening van 1896.
groot f. 1.069.000:
b. 10 obligatiën a f. 1000 van de 3Vt%>
geldleening van 1904, groot f. 500.000.
Deze obligatiën worden 1 Juli 1938 met
de tot dien datum verloopen rente, afge
lost en houden met dien dag op rente te
dragen.
De lijst van de uitgelote nummers ligt ter
inzage op de financieele afdeeling van de
gemeente-secretarie.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 18 Maart 1938.
8039.
I verleend door het Rük en 30"/« door de ge
meente.
De R.K. Nijverheidsonderwijscursus voor
Meisjes te Oegstgeest werd bezocht van 1
Januari tot 1 September 1937 door 55 leer
lingen: van 1 September tot 31 December
door 49 leerlingen.
TWEETAL GEREF. GEMEENTE.
De kerkeraad der Geref. Gemeente alhisr
heeft in de vacature voortdurend door het
bedanken van ds. M. Heikoop te Utrecht
een nieuw tweetal geformeerd, bestaande
uit de predikanten ds. R. Kok van Veenen-
daal en ds. J. Vreugdenhil van Kampen.
