Duitschland heeft zich meester gemaakt van Oostenrijk Schuschnigg is door Seyss Inquart vervangen Londen en Parijs volstaan met krachtige protesten LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 12 Maart 1938 Derde Blad No. 23915 79sie Jaargang Schuschnigg, Met een sneltreinvaart heeft zich gisteren het lot van Oosten rijk voltrokken:' Oostenrijk is geheel in de macht der nationaal- socialisten en van Duitschland. Schuschnigg is afgetreden en vervangen door Seyss Inquart. Schetsen wij den gang van zaken. Nader blijkt, dat trots alle ontken ningen van Duitsche zijde, wel degelijk door Duitschland langs diplomatieken weg een ultimatum tot Weenen is ge richt. Het resultaat daarvan was, dat de volksstemming, die morgen zou plaats vinden, werd afgelast. Dooh daarmede was Berlijn niet meer tevreden. Het zond gouwleider Bürckel, bekend uit den strijd om het Saai-gebied, per vliegtuig naar Weenen, voor het over handigen van Een tweede ultimatum. waarin geëischt werd: 1) Schuschnigg moet aftreden en worden vervangen door Seyss Inquart; 2» het nieuwe kabinet moet voor twee derde' uit nationaal-socialisten bestaan; 3) het Oostenrijksche legioen moet weer In Oostenrijk worden toegelaten; 4) het Oosterijksohe legioen moet tot taak hebben de orde in de hoofdstad te handhaven; 5) de nationaal-socialistisohe partij moet weer in haar geheel worden toegelaten. Aanvankelijk heette het, dat dit ultima tum, dat om 6.30 upr afliep, doch later tot 9 uur werd verlengd, was gebracht door Hess en Goering, doch dit bleek onjuist. Voor dezen druk is Schuschnigg be zweken en om 6.45 u, deelde de bonds kanselier mede at te treden. De afscheidsrede van Schuschnigg. „GOD BESCHERME OOSTENRIJK". Bondskanselier Schuschnigg heeft door middel van de radio een toespraak gehou den tot het Oostenrijksche volk. Daarin teiüe hij o.a.: „De dag van heden heeft ons voor een toestand geplaatst, waarin het moeilijk was een beslissing te nemen. Ik heb opdracht het Oostenrijksche volk ta te lichten over de gebeurtenissen van vandaag. De Duitsche regeering heeft den bonds president een ultimatum gesteld, dat op een bepaald uur was afgeloopen, In dit ulti matum werd geëischt, dat de bondspresi dent op voorstel van de Duitsche regeering een bondskanselier zou benoemen. Indien hieraan geen gevolg zou worden gegeven, dan zouden de Duitsche troepen op dit uur Oostenrijk binnenrukken. Ik stel vast, dat de geruchten, welke in Oostenrijk de ronde hebben gedaan, dat arbeidersonlusten zouden zijn uitgebroken, dat stroomen bloeds gevloeid zouden heb ban, dat de regeering den toestand niet meester was en dat zij uit eigen kracht teen orde zou hebben kunnen scheppen, van a tot z gelogen zijn. De bondspresident heeft mij opdracht gegeven het Oostenrijksche volk mede tc deelen, dat wij voor geweld wijken. Wij hebben, aangezien wij tot geen prijs, ook niet in dit ernstige oogenblik, Duitsch bloed willen vergieten, onze weermacht opdracht gegeven in geval van het binnenrukken van troepen zon der tegenstand te bieden, terug te trekken en de beslissingen van de ko mende uren af te wachten. De bondspresident heeft den generaal ver infanterie, Schilhawsky, belast met het bevel over de weermacht, Hii zal verdere opdrachten aan de weer macht geven. Ik neem op dit oogenblik afscheid van het Oostenrijksche volk met een Duitsch woord en een hartewensch: „God bescherme Oostenrijk". Dp den Weensehen radiozender luister- °t het personeel met groote emotie naar korte toespraak van den kanselier. Tal- h)ke luisteraars barstten na zijn rede in kanen uit onder den kreet „Heil Schusch- Seyss Inquart doet een beroep op de bevolking. Seyss Inquart heeft daarop voor de beensche radio met tussohenpoozen van Wigeveer 40 minuten de volgende rede ge bonden: „Mannen en vrouwen van Oostenrijk. Duitsche voiksgenooten In verband met de gebeurtenissen van vandaag en ook zeer in het bijzonder met die, welke komen zullen, stel ik vast, dat ik als minister van binnenlandsche zaken en openbare veiligheid juist als tevoren zitting heb en mij verantwoordelijk stel voor rust en orde in dit land. Ik wek u allen op deze rust en orde te bewaren. De komende dagen zal het erop aankomen een groote discipline in acht te nemen. Wanneer er vandaag demonstraties plaats vinden, mogen deze niet het karakter van exclusieve betoogingen krijgen. In het bij zonder roep ik de orde en veiligheidsaf- deelingen van de nationaal-socialisten op ervoor te zorgen, dat overal de rust en orde bewaard zullen worden en in dezen geest ook werkzaam te zijn tegenover geestverwanten. Ik reken erop, dat gij de zen oproep van de uitvoerende regeering zult steunen en haar ter beschikking zult staan. Ik herinner er in het bijzonder aan. dat iedere tegenstand tegen het bin nenrukkende Duitsche leger in geen eti- kele omstandigheid mag plaats vinden. Sluit u allen aaneen en helpt ons. opdat wij een gelukkige toekomst tegemoet zul len gaan". Na afloop van de rede speelde de mu ziek telkenmale eerst het Horst Wessellied en eerst daarna de Badenweilermarsch. Miklas wijkt. Nadat president Miklas aanvankelijk schijnt geweigerd te hebben, het Duitsche ultimatum te aanvaarden en Schuschnigg te doen heen gaan, is hij tenslotte toch ook geweken. Zelf heeft hij echter gewei gerd af te treden en zijn positie is on zeker. Het schijnt, dat het feit, dat hij van alle verkeer met de bevolking verstoken was, zijn beslissing heeft beïnvloed. Inderdaad was de Ravag, de Weensche radio-omroep, reeds direct door nationaal- socialistisch personeel bezet, dat weigerde mededeeiingen uit te zenden, die niet voorzien waren van de handteekening van dr. Jury, den plaatsvervanger van Seyss Inquart. Het schijnt, dat Miklas hierdoor niet de mbgelijkheid heeft gehad het feit, dat hij zich verzette tegen het Duitsche ultima tum, ter kennis van de bevolking te bren gen. Seyss Inquart bondskanselier. Bondspresident Miklas heeft tenslotte den minister van binnenlandsche za ken, Seyss Inquart, met de leiding van de bondsregeering belast. De Weensche radio heeft de volgende namen bekend gemaakt van leden der nieuwe regeering; bondskanselier Seyss Inquart, vice-kanselier Glaise-Horstenau en buitenlandsche zaken, Wilhelm Voist. Voorts hebben in deze regeering zitting: Franz Hueber als minister van justitie. Prof. Menghin als minister v. onderwijs. Dr. Jury ais minister v. sociale voorzorg. Rudolf Neymayer als minister van fi nanciën. Reinthaler als minister van landbouw. Fischboeck als minister van handel en verkeer. De portefeuille voor de landsverdediging is eveneens in handen van Seyss Inquart. met den vroegeren leider der politie Sku- be! als staatssecretaris. Officieel wordt medegedeeld, dat vice- burgemeester Lahr. oud-lid van de Heim- wehr, het ambt van burgemeester van Weenen op zich heeft genomen. De anti- nat.-socialistische burgemeester Schmitz is afgezet. Duitsche troepen gevraagd. Het Duitsche Nieuwsbureau meldde om streeks acht uur gisteravond, dat minis ter Seyss Inquart den Fuehrer en rijks kanselier het volgende telegram had ge zonden „De voorloopigc Oostenrijksche re geering, die na het aftreden der regee- ring-Schuschnigg, het als haar taak beschouwt de rust en orde in Oosten rijk te herstellen, richt tot de Duit sche regeering het dringende verzoek haar in haar taak te steunen en haar te helpen bloedvergieten te verhinde ren. Te dien einde verzoekt zij de Duitsche regccring zoo spoedig moge lijk Duitsche ffdepen te zenden. w.g. Seyss Inquart." Duitsche troepen binnengerukt. De Duitsche regeering heeft over dit verzoek beraadslaagd en blijkbaar tot het zenden van troepen besloten. Duit sche troepen rukten toch in gesloten colonnes bij Salzburg, Kufstein en Mit- tenwald Oostenrijk binnen. Aansporing tot vlaggen. Vanochtend omstreeks twee uur heeft radio Weenen het Duitsche volk in Oos tenrijk aangespoord de hakenkruisvlag te hijschen naast de rood-wit-roode Oosten rijksche vlag. De bondskanselier heeft gelast, dat alle scholen vandaag vrij zullen hebben. Radiorede van majoor Klaussner. Te vijf minuten over een vannacht heeft de leider van de Oostenrijksche nationaal- socialisten, majoor Klaussner een korte radiorede gehouden. Hij zeide o.a.: „Oostenrijk is vrij. het is nationaal- socialistisch. Een nieuwe regeering is ge vormd en zal zich volgens de nationaal- socialistische beginselen aan het werk zet ten, zij zal arbeid en vrede voor allen verschaffen. Vervolgens wees hij op het vreed zame karakter van het spontaan over. nemen van de macht. Ook sprak hij over „onze leider, Adolf Hitler, wiens hakenkruisvlag thans boven ons va derland waait" en hij besloot zijn rede met het devies: „Een enkel volk, een enkel rijk, een enkelen leider. Heil on zen leider, heil Hitler." Waar is Schuschnigg? Het schijnt, dat Schuschnigg en andere leden van zijn regeering zich nog steeds in de bondskanselarij bevinden, waar zij be waakt worden door politie en stormtroepen. De nationaal-socialisten nemen stelsel matig alle openbare bestuursfuncties ln handen. Oud-ministers gevlucht. Van welingelichte zijde wordt vernomen, dat de oud-ministers Zematto en Stockin- ger gisteravond te Bratislava in Hongarije zijn aangekomen. Talrijke journalisten, die lid waren van het Vaderlandsche Front, zijn eveneens derwaarts gevlucht. Te Praag wordt uit Weenen vernomen, dat burgemeester Schmitz is gearresteerd, evenals de leiders van het Vaderlandsche Front, die zouden zijn opgesloten in de politie-gevangenis. Ook de weduwe van kanselier Dollfuss met haar beide kinderen heeft Oostenrijk verlaten. Men geeft evenwel geen plaats op, waarheen zij zou zijn gevlucht. Hoe de Nazis de macht in handen nemen. Natuurlijk hadden direct na het aftreden van Schuschnigg groote Nazi-betoogingen plaats. Steeds weer werd stormachtig „Heil Hit- Ier" geroepen en ook „Heil Seyss Inquart". De politie te Weenen zette het verkeer stop om den optochten vrijen doorgang te ver zekeren, Alles stroomde naar de Ballhaus- platz voor de bondskanselarij en verlangde, dat Seyss Inquart naar buiten zou komen. In de eerste rijen van de betoogers zag men den, uit den wereldoorlog bekenden, generaal Kraus en generaal Bardolff. Toen in het voorportaal van de bonds kanselarij een transparant met de symbo len van het derde rijk en het opschrift „door strijd tot de overwinning" werd ge spannen. zong de menigte met ontbloot hoofd en gestrekten arm het Duitschland- lied. In de Gartnerstrasse was een portret van Hitler in bloemen opgesteld en daar vonden zeldzame tafreelen van huldiging plaats. Ook elders in Oostenrijk werden betoo gingen gehouden, o.a. in Karinthië, waar de bevolking naar de hoofdstad Klagenfurt stroomde en een fakkeloptocht organi seerde Tegenbetoogingen wejden niet ge houden. Gisteravond 12 uur zijn 50.000 nationaal- socialisten naar Linz opgemarcheerd. Op het stadhuis was een groote hakenkruisvlag gehesohen. Gouwleider Wolkerdorf heeft het woord gevoerd en maande aan tot kalmte en bezonnenheid. Hij verzocht ver volgens zijn hoorders geen wraak te nemen op hun onderdrukkers, (Telegrafisch overgebrachte foto)-. De Weensche politie had gisteren de handen vol met het vermijden van botsingen tusschen nationaal-socialisten en Vaderl-andsche-Fronters. Een auto-patrouille in het centrum der hoofdstad. Seyss Inquart. De S.A. en de S.S. van Linz doen dienst als hulppolitie, overal heerscht kalmte en rust. In volmaakte rust hebben de nationaal- socialisten te Innsbriick de macht overge nomen. In de late avonduren werd de zetel van de regeering van het land Tirol bezet, de leiding van de Tiroler nationaal-socia listen nam de loopende zaken in handen, evenals alle staatsbedrijven en de leiding van het Vaderlandsche Front. Overal in Tirol heeft de bevolking haar vreugde geuit, van alle raadhuizen waait thans de hakenkruisvlag. In den nacht van Vrijdag op Zaterdag werden te Salzburg alle openbare gebouwen door de nationaal-socialisten bezet. Te middernacht begonnen alle klokken een uur lang te luiden, om uiting te geven aan de vreugde van het volk. De eerste auto's uit Duitschland, welke na het openstellen van de grens de stad binnenreden, werden stormachtig begroet. Tot laat in den nacht stonden honderden Oostenrijkers in Duitschland te Berlijn op de Wilhelmplatz, Voortdurend zongen zij vaderlandsche liederen, onderbroken door heilroepen op den Fuehrer en door spreek koren als: „Eindelijk kunnen wij naar Oos tenrijk terug" en „Een groot Duitschland moet komen, nu mogen wij, Oostenrijkers, naar huis terug". Toen minister Goebbels zijn ministerie verliet, werd hij eveneens hartelijk toege- j uicht. Het Buitenland. Italië blijft zich zeer rustig houden. De woordvoerder der Italiaansche regee ring heeft tegenover de buitenlandsche persvertegenwoordigers, doelende op de berichten uit Oostenrijk, verklaard: „De gebeurtenissen zijn ernstig en de licaat en de Italiaansche regeering is verplicht de diplomatieke discretie en het stilzwijgen dat in dergelijke geval len gebruikelijk is, in acht te nemen." Gisteren aan den Fransehen zaakge lastigde te Rome gegeven instructies te in- formeeren of er mogelijkheid bestond van samenwerking tusschen Frankrijk en Italië ten aanzien van Oostenrijk, heeft aanlei ding gegeven tot het antwoord, dat ..voor het oogenblik een dergelijke mogelijkheid niet bestaat" Italië neemt diplomatieke discretie in acht. De Britsche ambassadeur te Berlijn heeft in opdracht van zijn regeering. met het oog op den inhoud van het tweede Duitsche ul timatum aan Oostenrijk, in zoo krachtig mogelijke bewoordingen geprotesteerd tegen een dergelijk gebruik van dwang, steu nende op kracht, tegenover een onafhan- kelijken staat, ten einde een toestand te scheppen, welke onvereenigbaar is met de nationale onafhankelijkheid van dien staat. Een dergelijke actie, aldus wordt uiteen gezet, is er toe bestemd de ernstigste reac ties teweeg te brengen, waarvan de afloop onmogelijk te voorspellen zou zijn. Te Londen wordt vernomen, dat Frank rijk eenzelfde protest bij de Duitsche regee ring zal indienen. De regeering van Tsjecho-SIowakije is gedurig bijeen. De minister-president staat voortdurend in verbinding met de Tsjechische legaties in het buitenland. De Tsjechische regeering volhardt in haar houding van kalmte en voorzichtig heid en wordt hierin volledig gesteund door de openbare meening. na de rede. welke Hodza onlangs over de buitenlandsche poli tiek heeft gehouden. In de vergadering van den Hongaarschen ministerraad heeft de minister van bin nenlandsche zaken, Szell, medegedeeld, dat in verband met de gebeurtenissen in Oos tenrijk strenge maatregelen zijn genomen aan de grenzen. Persstemmen. De Oostenrijksche ochtendbladen beper ken zich tot het weergeven van de gebeur tenissen. Alleen de „Wiener Neueste Nachrichten" geeft het volgende commen taar: „Het is waar, dat Schuschnigg de uitgestoken hand van Hitier heeft aan vaard, doch hij heeft zich geen rekenschap kunnen geven van den geest van het Oos tenrijksche volk. Hij heeft het beslissende oogenblik voorbij laten gaan, hij begreep niet, dat het noodzakelijk was zich aan het Duitsche initiatief te onderwerpen. In plaats van de mogelijkheid tot hét schep pen van een waren vrede uit te buiten, stelde hij het Oostenrijksche volk een vraag, waarover nooit sprake was geweest. De vraag van de onafhankelijkheid van Oostenrijk was alleen door buitenlandsche elementen opgeworpen. De Duitsche vrede, dat is het, wat de vijanden van het Duitsche volk steeds het meest hebben gehaat, en het meest hebben gevreesd. Alle middelen waren goed om zich hiertegen te verzetten. Alleen de wil van het volk heeft op het laatste oogen blik een ramp kunnen voorkomen". Dan de Duitsche pers: De „Voelkische Beobachter" schrijft, dat de beslissing thans is gevallen. Het was

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1938 | | pagina 9