Rijwielpaden in de Duinen
WEK DE GAL
IN UW LEVER OP
Ihfo Jaargang
LEiDSCH DAGBLAD, Woensdag 9 Maarf 1938
Derde Blad
No. 23912
Zuid-Holland wordt voor de wielrijders opengelegd
Kleiden
KIN/T IN UTTIIIN
LUCHTVAART
INGE/ONEEN
/TUKKEN
Een grootsch plan in wording
Door de duinen van Den Haag
naar Noord-Holland
VOORLOOPIG PROJECT VAN EEN
RIJWIELPAD DOOR DE DUINEN
VAN DEN HAAG NAAR DE NOORD-
HOLLANDSCHE GRENS.
noord wijkerhout
3sassenheim
q noordwijk
lim-K- -U, éHSWi
katwijk
wassenaar
MEyENDELI
SCHEVENINGEN
den haag
Vaste bespeling Stads
schouwburg te Amsterdam.
Voordracht van B. en W. tot benoeming
van Cor van der Lugt Melsert.
Het Nederlandsch Tooneel.
Nadat de heer Cor van der Lugt Melsert
zijn sollicitatie naar de vaste bespeling van
den Amsterdamschen Stadsschouwburg
dezer dagen bij het Amsterdamsche ge
meentebestuur had Ingezonden, vergezeld
Cor v. d. Lugt Melsert.
van een lijst met de namen van de leden
van het door hem te vormen gezelschap,
is gisteren de voordracht van B. en W. aan
den gemeenteraad van Amsterdam ver
schenen, waarin wordt voorgesteld, den
heer Cor van der Lugt Melsert aan te wij
zen tot vasten bespeler van den Stads
schouwburg op de door den raad vastge
stelde voorwaarden voor de tijdvakken 15
September tot 15 Mei van de jaren 1938
tot, 1941.
Het gezelschap zal den naam dragen:
Het Nederlandsch Tooneel. Als direc
teur der naamloozc vennootschap zal
de heer Cor van der Lugt optreden. De
artistieke leiding zal berusten bij de
heeren Cor van der Lugt Melsert, A.
van Dalsum en A. Defresne, die tevens
als regisseurs werkzaam zullen zijn.
Het gezelschap zal bestaan uit onge
veer 35 acteurs en actrices.
In de toelichting tot de voordracht mer
ken B. en W. o.a. op:
De artistieke leiding en de samenstelling
tan het gezelschap wettigen de verwach
ting, dat, indien de heer Van der Lugt Mel
sert. tot vasten bespeler wordt "benoemd,
hij in staat zal zijn, het veelzijdige reper
toire te brengen, dat noodig is, om de be
speling van den Stadsschouwburg te doen
slagen.
De heer Van der Lugt Melsert heeft, In
de meer dan twintig jaar, gedurende welke
hij directeur van het Vereenigd Rotter-
damsch Hofstad tooneel geweest is, van
zijn capaciteiten als artistiek en zakelijk
leider van een groot tooneelgezelschap
blijk gegeven.
B. en W. hebben dan ook het vertrou
wen, dat hij er met zijn medewerkers in zal
slagen, de bespeling van den Stadsschouw
burg te doen beantwoorden aan de eischen,
die daaraan gesteld mogen worden.
De finanefeele basis van het nieuwe ge
zelschap Is solide. Het gestorte aandeelen
kapitaal zal tenminste f. 45,000 bedragen.
Het ligt in de bedoeling, dit bedrag nog te
verhoogen. B. en W. zijn van meening, dat
de artistieke en financieele opzet van het
te vormen nieuwe gezelschap, onder leiding
van den heer Van der Lugt Melsert, alles
zins vertrouwen kan wekken en deze mee
ding werd door de commissie voor bijstand
zoor de kunstzaken gedeeld.
Samenstelling van het gezelschap.
Naar wij vernemen, heeft de heer Cor
van der Lugt Melsert bij burgemeester en
wethouders het volgende ontwerp inge
diend voor de samenstelling van een gezel
schap voor de vaste bespeling van den
Stadsschouwburg
N.V. Het Nederlandsch Tooneel;
directeur: Cor van der Lugt Melsert;
artistieke leiding en regie: Cor van der
Lugt Melsert, Albert van Dalsum en A.
Defresne;
verder zullen als regisseurs optreden:
Paul storm en Hans van Meerten;
acteurs: Louis de Bree, Albert van Dal
sum, Frits van Dijk, Ludzer Eringa, Theo
Prenkel, Louis van Gasteren, Herman Haye,
Jacques de Haas. Cor van der Lugt Melsert,
Hans van Meerten, Eduard Palmers, Piet
P'enks, Anton Roemer, Johan Schmitz, Ja-
dues Snoek, Jo Sternheim, Paul Storm en
Oscar Tourniaire;
actrices: Cissy van Bennekom, Helene
Hcrthé, Mien Duymaer van Twist, Mies
Hout. Josephine van Gasteren, Charlotte
Kohier (5 maanden), Corrie Korevaar,
Annie van der Lugt Melsertvan Ees (A.
0), Fientje de la Mar )5 maanden). Ank
van der Moer, Loudi Nijhoff, Ceesje Speen-
boff. Marie SternheimHaye. Myra Ward
en Tatia Wijma.
Dit tableau de la troupe zal nog worden
aangevuld door gediplomeerde leerlingen
jan de tooneelschool en voor bepaalde rol-
door gasten.
TIJDSCHRIFTEN.
„Historia".
in het Maart-nummer van „Historia" worden
volgende artikelen gepubliceerd: Hoe het
vwam, dat het Huls Stolberg niet uitstierf: Uit
5; Praktijk der diplomatie; De Leidsche Stu-
jniten-Jagers in den Belgischen opstand: Een
vansch landadelijk gezin in de achttiende
«uw; Maurice de Talleyrand. Napoleon's ge-
ijp ,ste tegenstander; Honderd dertig jaar
varys; Van Strandroovers tot redders.
en U zult 's morgens „kiplekker**
uit bed springen.
Eiken dae moet uw lever een liter gal ln de In
gewanden doen vloeien. Wanneer de galafecheldlng
onvoldoende la, wordt Uw voedsel niet verteerd, het
bederft. Er vormen zich gassen ln Uw lichaam. U
raakt verstopt. Uw organisme wordt vergiftigd en
U wordt humeurig en loom. U ziet alles zwart.
De meeste laxeermiddelen zijn slechts lapmid
delen: een geforceerde stoelgang neemt de oor
zaak niet wog.
Maar CARTER'S LEVERPILLETJES zullen zor
gen voor de vrije toevoer van gal. waardoor U weer
geheel herstelt. Een plantaardig, zacht, onover
troffen middel om de gal te doen vloeien.
Elscht Carter's Leverpilletjes, verkrijgbaar bU
apothekers en drogisten in flacons van 0.75.
2412
angez. Med.)
Wereldrecord
voor valschermspringen.
Sprong van 10800 meter hoogte!
De Fransche parachutist. James Williams,
heeft bij Char tres het wereldrecord valscherm-
springen verbeterd door van een hoogte van
10.800 meter te springen. Eerst op 200 meter
van den grond opende hij zijn valscherm. Tot
de opening van het scherm duurde zijn val 2
minuten 50 seconden, daarna 18 seconden. Het
oude record stond met 7900 meter op naar van
den Rus Efdokimof.
DE POSTVLUCHTEN.
Het K.L.M. vliegtuig ..Oehoe" is van Indië
komend, gisteren om 16.30 uur op Schiphol ge
land.
(Bulten verantwoordelijkheid der Redactie).
Copie van de al of niet geplaatste
stukken wordt niet teruggegeven.
DE BUSLIJN NAAR DE KOOI.
Geachte Heer Redacteur.
Met groote voldoening hebben ondergetee-
kenden, bewoners van den Lage-Rljndijk en De
Kooi, kennis genomen van het feit, dat er te
onzen behoeve wederom een auto-bus is gaan
rijden.
Immers met het verdwijnen van den vorigen
autobusdienst is ons eerst recht duidelijk ge
worden, welk een groot gemak van en belang
de Lage-Rijndijk en Kooi-bewoners (en an
deren» hebben bij een goed en geregeld com
municatiemiddel met de binnenstad.
Ondergeteekenden spreken dan ook de hoop
uit, dat deze busdienst in stand zal blijven, daar
deze in een lang gevoelde behoefte voldoet.
Wij vertrouwen dan ook, dat met den steun
van de belanghebbenden en de hulp der over
heid deze auto-ringlijn ons aller belang zal
blijven dienen.
U Redacteur dankzeggend voor de afgestane
plaatsruimte in Uw veelgelezen blad.
LAGE RIJNDIJK- en KOOIBEWONERS.
Kaasreclame in
Denemarken.
In Denemai'ken heeft men vorig jaar
een collectieve reclame-campagne
voor kaas gevoerd. 7352
Hoewel de campagne slechts betrek
kelijk kort heeft geduurd, is de ver
koop van kaas met 40 gestegen.
NIEUWE UITGAVEN.
DE GESCHIEDENIS VAN HET HUIS
VAN ORANJE-NASSAU.
Door dr. N. Japikse.
Verscheen bij het huwelijk van onze geliefde
Kroonprinses het eerste deel van „De geschie
denis van het Huis van Oranje-Nassau" door
dr. N. Japikse, directeur van het Koninklijk
Huis-archief en oud-directeur van het Bureau
voor "s Rijks Geschiedkundige Publicaties,
thans, bij de geboorte van prinses Beatrix is
het tweede en laatste deel uitgekomen, zulks
bij de Zuid-Hollandsche Uitgevers Mij. te Den
Haag.
Dit tweede deel begint bij prins Willem III,
den lateien koning-stadhouder en gaat voort
tot vlak voor de geboorte* van onze nieuwe
hoop. Zooals te verwachten was een gedegen
en van warme Oranjeliefde getuigende be
schrijving. waarbij de zoo bij uitstek bekwame
auteur echter ook niet schroomt te wijzen op
fouten en tekortkomingen.
Een historisch volkomen verantwoord oeuvre,
het meest volledige, totdusver over de geschie
denis van ons Oranje-Huis verschenen.
Van het tweede stadhouderlooze tijdperk
gaat het naar prins Willem IV. pris Willem V,
diens verjaging, den terugkeer der Oranjes in
den persoon van koning Willem I enz.
Verzorgd over ae gansche linie en verlucht
met een schat van foto's. Het is een standaard
werk in deze materie.
„De fiere leuze van de Oranjes „Ik zal hand
haven" is geen oer-conservatieve klank. De
menschelijke samenleving is zonder vernieu
wing. zonder verandering niet denkbaar. Tegen
de voor ons begrip onveranderlijke eeuwigheid
liggen de wisselende verschijnselen in ons
bestaan geprojecteerd in niet doordringbare,
mystische verhouding. Maar de wisseling is er,
door welke krachten dan ook beheerscht. Nie
mand kan zich hieraan onttrekken, met den
tijd mee herzien wij ons zelve, altijd op Jacht
naar een betere toekomst. Ook ons Oranje-
Huls heeft die veranderingen mede beleefd en
er den inhoud van ondergaan. Nieuwe geluiden
doen er zich hooren. wanneer de tijd er toe
dringt", aldus de schrijver in zijn slotwoord.
Wie belang stelt in de historie van ons Vor-
tenhuis, zal moeten kennis nemen van deze zoo
belangrijke uitgave.
Zuid-Holland zal weldra kunnen bogen op het
bezit van een der mooiste en origineelste rijwiel
paden van Nederland. Een pad, dat eigenlijk ner
gens zelfs maar in zicht komt van een gewonen
weg en dat uitsluitend ten dienste komt van het
toerisme, aldus een uitvoerig artikel in de „Toe
ristenkampioen" over het rijwielpad, dat aangelegd
zal worden van de residentie naar de Noord-Hol-
landsche grens.
35 K.M. lengte.
De Rijkscommissie van Advies voor Werkverschaf
fing en Werkverruiming in Zuid-Holland bepleitte in
het najaar van 1937 bij Ged. Staten de gedachte om in
werkverschaffing rijwielpaden aan te leggen ter ont
sluiting van gebieden, welke rijk zijn aan natuur
schoon. En het plan, dat uit deze gedachte kristalli
seerde, is waarlijk geen gering plan, zoowel wat de
werkelijke als de financieele grootte van het project
aangaat.
Het geheele fietspad zal een lengte krijgen van
ongeveer 35 K.M., waarvan er 30 volkomen nieuw
moeten worden aangelegd. De kosten zijn globaal
berekend f. 300.000 -, waarvan ongeveer f. 180.000.-
als loon noodig zal zijn het pad wordt, zooals
men weet in werkverschaffing gemaakt terwijl
f. 120.000.- voor de z.g. blijvende kosten moeten
worden uitgetrokken
Drievierden van de kosten worden door de provincie
gedragen, het andere kwart, zoo is de bedoeling, door
de verschillende gemeenten, waardoorheen het pad zal
voeren en die hun werkloozen ook in den arbeid van
het aanleggen zullen laten deelnemen. Voor dit jaar is
op de provinciale begrooting reeds een ton uitge
trokken.
In 1940 gereed?
Rekening houdend met allerlei tegenslag, welke
zich mocht voordoen, kan men toch wel verwach
ten, dat het geheele pad in 1940 gereed is.
DE ROUTE.
Op de bijgaande kaart ziet men hoe in hoofdlijnen
het tracé reeds kan worden aangegeven. Eerst wordt,
als men van Den Haag uit den tocht begint, het reeds
bestaande pad naar Meyendel gevolgd. Langs de hoofd
sprank van de Haagsche Waterleiding rijdt men naar
het Wassenaarsche Slag, dat vlak bij het bekende café
Lievense gekruist wordt, dan gaat de dikke zwarte lijn
door de duinen naar den boulevard van Katwijk, van
daar naar Noordwijk, (omtrent de juiste plaats, waar
het pad over dit gedeelte zal loopen, bestaat nog geen
volkomen zekerheid), vervolgens kan men in Noordwijk
kiezen of men de boulevards wil volgen of wel Oostelijk
van de badplaats rijden wil, waar men een prachtig
uitzicht op de bollenvelden heeft. In het eerste geval
krijgt men via den z.g. Oorlogsweg (aangelegd tijdens
den oorlog om snelle verplaatsing langs de kustlijn
mogelijk te maken) aansluiting op het rijwielpad, dat
verder gaat langs den hoofdweg door de duinbosschen
van het Staatsboschbeheer, in het tweede geval komt
men al direct op dezen weg uit. Van het eindpunt van
den hoofdweg welken men fcïch niet moet denken
als een autostrada, doch als een karreweg, met een
fietspad erlangs, zooals men er op de Veluwe zooveel
vindt aan de Langevelderlaan (het betonpad naar
het radiostation), voert dan het tracé verder naar het
gehucht de Zilk aan de Noord-Hollandsche grens.
Sportief genot.
Niet slechts zal een tocht langs dezen weg een recrea
tie van louter beschouwenden, misschien zelfs meer
droomerigen aard zijn, maar tevens hebben de ontwer
pers van dit pad er aan gedacht iets van sportief genot
niet te laten ontbreken. Zoo voert het tracé even ten
Noorden van het Wassenaarsche Slag over den hoog-
sten duintop in dezen omtrek, vanwaar men een on
vergelijkelijk mooi uitzicht heeft op de zee, die over tal
van duinen heen nog als een breede, diepblauwe lijst
van dit landschap te zien is, en ook op de vele soorten
planten en boomen en golvende duinen, die zich meer
landwaarts uitstrekken. Ter geruststelling van dege
nen, die bevreesd zouden zijn, dat de beklimming van
dezen top misschien wat te veel van hun krachten zou
vergen, zij meegedeeld, dat een meer „gelijkvloers" lig
gend pad hier tevens zal worden aangelegd.
Bebossching.
Natuurlijk is de bebossching in deze streken, welke
eveneens op de bijgaande kaart gevonden kan worden,
niet in zoo korten tijd te volbrengen als de aanleg van
het pad zelf. Duinbebossching stelt nu eenmaal hooge
eischen aan het geduld en de kundigheid van den
mensch. Globaal geschat kan men wel aannemen, dat
het een jaar of vijftien zal duren voor deze bosch
complexen zoover zijn, dat zij voor het publiek kunnen
worden opengesteld.
Verborgen afrasteringen.
Om den toeristen echter van het begin af aan den
indruk te geven van een „vrij" landschap, een land
schap, dat niet voor hen door hekken is afgesloten,
heeft men het idee om de nu eenmaal noodzakelijke
afrastering te verbergen achter drie of vier rijen van
struiken.
Ook dus in de jaren, dat de bosschen nog niet open
gesteld zijn, zal de rijwieltoerist niettemin volkomen
den indruk ontvangen, dat hij vrij en frank door het
landschap rijdt. Een heel verschil dus met de impres
sie, welke sommige afrasteringen thans aan iemand
geven.
In de nieuw te bebosschen streken zal men zooveel
mogelijk het karakter van het landschap bewaren door
de daar passende struiken aan te planten. Maar men is
in geen geval van plan een aaneengesloten bebossching
aan te brengen, zooals indertijd in de buurt van Noord
wijk is geschied, doch stelt zich daarentegen voor op
meer beschutte plaatsen, dus b.v. in de duinvalleien,
groepjes van de bij de streek passende boomen of
planten.
Langs Katwijk en Noordwijk.
Zooals boven werd geschreven, voert het pad ook
over de boulevards van Katwijk en Noordwijk, de
plaatsen, waar de route het dichtst de zee nadert en
die stellig groote aantrekkelijkheid voor de rijwieltoe
risten zullen bezitten. Katwijk met het treffende en
zoo simpele oorlogsmonument, het mooie blanke kerkje
en de interessante Rijnsluizen, die nog altijd in ge
bruik zijn, Noordwijk met het mondaine badbedfijf, de
groote hotels en den schilderachtigen vuurtoren. Boven
dien kan men nog op verscheidene andere plaatsen
bijna direct de zee bereiken, omdat er o.m. een zijtak
naar het strand ontworpen is bij Meyendel en een
nabij de Langevelderlaan. Voorts zal men vooral in
den bollentijd, een prachtig uitzicht hebben over de
geestgronden; de route ten Oosten van Noordwijk
biedt daartoe een unieke gelegenheid.
Sprookje werkelijkheid.
Alles te zamen kunnen de rijwieltoeristen over dit
nieuwe plan der provincie Zuid-Holland buitengewoon
opgetogen zijn. Er is zeer zeker groote behoefte aan
nieuwe toegangswegen naar gebieden van natuur
schoon. Aan die behoefte voldoet het komende pad yol-
verklaring.
ontworpen rijwielpad.
tracé langs bestaand
••••rijwielpad of door be
bouwingen.
bestaande hoofdver
keerswegen.
ontworpen hoofdver
keerswegen.
'^^v^l^^te bebosschen gebieden
p'rovinciale grens
i it
NOORDWIJK aan ZEE
1 I
ui
3; hillegom
lisse
Labfcw-.»
leidschendam
•••-' fY"
2000 4ooo
iooo i 3000 i 5000
KATWIJK aan ZEE rf
WASSENAARSCHE
i SLAG
komen, mitshet publiek ook duidelijk toont derge
lijke werken op de juiste wijze te waardeeren.
Nu zal men dus een proef gaan nemen om te zien of
de Nederlandsche toeristen zóó ver opgevoed zijn, dat
belangrijke recreatie-oorden op het gebied van natuur
schoon zonder bezwaar voor iedereen kunnen woi 1
opengesteld.
Dit plan van Zuid-Holland lijkt op een sprookje
aan den Nederlandschen toerist staat het nu om te
bewijzen, dat ook in dezen tijd hier nog sprookjes
mogelijk zijn!
