STADSNIEUWS 79sie Jaargang DINSDAG 8 MAART 1938 No. 23911 HET VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN De Bilt Officieele Kennisgevingen DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Botsing tusschen tram en vrachtwagen te Lisse. Dit nummer bestaat uit DRIE bladen EERSTE BLAD verwacht: LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIES: 30 cis. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestlgtTzlJn: per 3 maanden f. 2.33 per week f. 0.18 Franco per post f. 2.35 per 3 maanden portokosten.' (voor binnenland f. 0.80 per 3 mndj VER. „LUCAS VAN LEYDEN Lezing over Tintoretto. In het Prentenkabinet der Rijks-Univer siteit heeft gisteravond dr. N. Pevsner uit Londen voor de Vereeniging „Lucas van Leyden" een lezing gehouden over Tinto retto. Na een inleidend woord van den voorzitter, prof. dr. A. W. Byvanck, begon spr. zijn rede met een korte uiteenzet ting van het belang van de figuur van Tintoretto resp. uit biographisch kunst historisch en tenslotte uit cultuur-histo risch oogpunt. Immers, Tintoretto is niet alleen een groot en interessant kunste naar geweest, maar ontwikkelde zich tot de karakteristieke kunstenaar van zijn generatie, wiens kunst beschouwd kan worden als een typisch voorbeeld van het z.g. .Manierisme". Teneinde deze ontwikkeling te demon- streeren gaf spr. uitvoerige analyses van een reeks zijner schilderijen. Eerst van enkele vroege werken, waarin voorname lijk invloeden van de Venetiaansche kunst het tijdvak der Renaissance iBonifa- ziovan het vroege Manierisme (Parmi- gianinoi en van Michelangelo zich open baren. Omstreeks 1560 valt vervolgens een over gang naar den stijl van 's kunstenaars bloeiperiode te bespeuren. De uitbeelding van een natuurlijke wereld, van schoone lichamen en krachtige bewegingen is dan niet langer het voornaamste doel; het schilderij wordt nu vóór alles als een groot, abstract ornament opgevat. Het schema der compositie is telkens zinvol maar daarbij van zóó primair belang, dat de gestalten aan dit schema ondergeschikt worden geacht en niet langer vrije en ielfstandig ageerende figuren. In deze ontkenning der persoonlijke elfstandigheid en daarbij gevoegd in het lonaire en irreëele karakter van Tin- iretto's kunst, ziet spr. een uiting van en tijd der strenge contrareformatie, den ijd van een Ignatius van Loyola, een Hlg. Theresea en de vele andere Heiligen en Asceten van de laatste jaren der XVIe Tn de pauze bestond gelegenheid de laatste aanwinsten der boekerij van het Prentenkabinet te bezichtigen, alsmede de men avond geopende tentoonstelling van een fraaie collectie XVIde eeuwsche boek illustraties, onlangs door het Legatum Thysianum verworven. In verband hier- raede bracht de directeur van het Pren tenkabinet, prof. dr. W. Martin, curatoren van genoemde stichting dank voor de bij herhaling ondervonden medewerking. EEN JAARBEURS IN DE GEHOORZAAL. Zij blijft drie dagen geopend. Hedenmiddag is zonder eenig officieel vertoon in de groote Gehoorzaal de geza menlijke tentoonstelling van de Winkel combinatie ..Veilig Koopen" geopend, om vattende ruim 70 stands van sterk uiteen- loonenden inhoud. De Gehoorzaal biedt thans het aspect van een warenhuis, doch een warenhuis, opgebouwd door middenstanders, die het middel dezer beurs to baat hebben geno men om de aandacht van het publiek op hun artikelen te vestigen. De onderling sterk verschillende aard der deelnemende bedrijven maakt, dat er ook een groote verscheidenheid is in de geëxposeerde artikelen, die echter, zooveel mogelijk, in logisch verband zijn tentoon gesteld. Bij den bouw en de inrichting der stands is uniformiteit betracht, waardoor de aan dacht niet wordt afgeleid door de aan kleeding, doch zich geheel en al concen treert op de geëtaleerde goederen, onge acht of dat kleedingstukken dan wel huis houdelijke en gebruiksvoorwerpen of con sumptie-artikelen zijn. Er is voorts een gratis thee- en booil- lonschenkerij. terwijl des avonds de me chanische muziek wordt vervangen door Hofenk's Melody Makers. Daartoe is o.m. de receptiekamer getransformeerd tot een gezellig zitje. Hedenavond wacht elke(m tiende(n) bezoeker (ster) een verrassing, terwijl mor gen en Donderdag onder de houders van door de aangesloten winkeliers verspreide recilamebiljetten een twintigtal geschen ken zal worden verdeeld. CHR. KLEUTERSCHOOL AAN DEN MORSCHWEG. VOLKSONDERWIJS AFD. LEIDEN. De jaarlijksche ledenvergadering. Onder voorzitterschap van prof. dr. B. Eerdmans werd gisteravond de jaarlijk- Mhe ledenvergadering gehouden, welke een aangenaam en vlot verloop had. In zijn jaarverslag d-eedde de heer P. A. Hnbrria, mede. dat niiet alleen met de gewone werk- zaamheden werd doorgegaan, maar ook met succes een actie werd gevoerd ter vermeer, dering van het ledental. Eerst 11 en later nog 2" nieuwe leden traden toe en de secre taris sprak de hoop uit. dat nog enkele van de verzonden circulaires ingevuld zou den worden bezorgid bij één der bestuurs leden. Hii was nee niet pessimistisch over toekomst van de openbare school. In het afgeloopen jaar was in het orgaan een voorval vermeld, dat spr. zeer had ver hevigd: een geloovig oud-leerling had hem aangesproken en geraden door te gaan met den strijd voor de openbare school, ook het belang van den godsdienst. Het was den heer Hibma opgevallen, dat het aantal voorstanders van het Bijzonder Onderwijs, die het onbeperkt toelaten van andersden- ienden op bun scholen een gevaar achten voor deze scholen zelf. schijnt toe te nemen. De rekening van den penningmeester, den heer H. van Slooten Jr.. werd nagezien door mej. A. A. M. van Parreeren en de hoeren L. Favier en J. W. Har.ing, Over- Wsemstig het advies der commissie werd lij goedgekeurd met warmen dank aan den teimingmeester. Het bleek, dat tegenover ven belangrijk bedrag aan uitgaven een °ngev>esT even groot bedrag stond aan in komsten. De aftredende bestuursleden, de heeren Jt van Rijswijk en H. van Slooten. werden yttezen. In de vacature, die nog steeds •vitond wegens het vertrek van mr. A. J. ™mijn, werd de heer J. W. Harting be- ■tand, die deze benoeming aanvaardde. De afgevaardigde naar de algenveene ver- Mering. de heer van Slooten. bracht een Zangrijk verslag uit, dat de vergadering jjsie en een zeer welkome aanvulling t)" van het officieel verslag in het orgaan, is laatste punt der agenda gaf het be- uitvoerige mededeelingen over de houden propaganda voor de inschrijving nieuwe leerlingen gedurende de maand hlruari en van do plannen voor he, ver- ;:v Hetgeen van verschillende ziiden was Wan werd door het bestuur op hoe gen jhis gesteld en gaarne werd verdere s'eun gezegd aan allen, die meshelpen om de «Ótie der openbare school teversterken Wl de rondvraag vestigde dc heer Harting aandacht op het Centraal Ouderblad. Opening van den bazaar in „Rehoboth" De Ver. voor Chr. Onderwijs te dezer stede, welke behalve een groot aantal la gere scholen ook drie kleuterscholen ex ploiteert. ontvangt voor de verleden jaar geopende Chr. Kleuterschool aan den Morschweg (hoofd mej. Hulsbergen) geen subsidie. Dank zij het drukke leerlingen- bezoek zijn de resultaten van deze Kleu terschool verblijdend. Dit neemt echter, niet weg, dat versterking der financiën zeer gewenscht is. Teneinde hierin te voorzien heeft zich een bazaar-comité gevormd, dat onder leiding van mevr. J. P. Mulder—v. d. Most van Spijk met groote activiteit aan het werk is gegaan. Van zeer vele zijden vond dit comité steun en medewerking. Een prachtig resultaat werd dan ook bereikt. De ruime benedenzaal van het wijkgebouw „Rehoboth" biedt het aanzien van een wa renhuis in zakformaat waar vriendelijke dames alles in het werk stellen om dc be langstellenden maar met zooveel mogelijk artikelen het gebouw ten doen verlaten. Aan keus ontbreekt het ook op dezen ba zaar niet. Zoo is er naast een groote hoe veelheid fraai en nuttig handwerk een uit gebreide stand van boek- en plaatwerk. Maar de levensmiddelen en de toiletzeep ontbreken al evenmin. Speciale vermel ding verdien/' wel de stand waar het. frö- belwerk der kinderen van de drie kleuter scholen is ondergebracht. Wat hebben de kleinen alleraardigste snuisterijen vervaar digd. Het zal ons niets verwondeien ais het eerst bij dezen stand het bordje „uitver kocht" prijkt. Een bazaar zonder attracties is nu eenmaal ondenkbaar en dus is hier aan ook op dezen bazaar een ruime plaats inzeruimd. De bazaar, welke onder groote belang stelling hedenmiddag na een welkomst woord van mevr. Mulder door ds. M. J. Punselie geopend is, is hedenavond van 7 10 uur en Woensdag en Donderdag van 2.306 en van 7—10 uur geopend. Ook is er morgenmiddag een poppenkast-ver- i.oonlng. HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Wijzigingen: Handelsonderneming „Schakro" firma Schaay en Zonen. Nieuwsteeg 16. Leiden, cartonnagefabriek; boekbinderij, uitgeverij en etalage-industrie. Bovengenoemde ven nootschap onder firma is door uittreding van den vennoot H. P. Schaay ontbonden. Het bedrijf wordt voortgezet door B. P. B. Schaay. als eenig eigenaar, onder den naam: Firma Schaav en Zonen. Procuratie verleend aan: F. B. Schaay. Rotterdam (Beperkende Bepalingen) Voorscho'ensche Melkhandel N.V.. Ka naalstraat 22. Leiden. Het kantoor is ver plaatst naar Leidschewee 422. Voorschoten. L. Rutten. Stationsweg 46. Alphen a. d. Rijn. café: slijterij. Overleden Eigenaar: L. Rutten. dd. 6 Febr. 1938 Wijziging han delsnaam in: Wed. M. Rut.en-Twaalfhoven. Niouwe Eigenares reWed. M. Rutten- Twaa'fhoven. Alphen a d. Rijn. KUNSTAVOND IN DE STADS GEHOORZAAL. ACADEMISCHE EXAMENS. Geslaagd voor het doctoraal examen Indisch Recht: dc heer F. H. Ermers (Lei den) idem geneeskunde de heer A. van der Valk (Den Haag). Ten bate der verwoeste Universiteiten in China. Voor een wel bijzonder gering aantal toehoorders vond gisteravond in den foyer der Stadsgehoorzaal een Kunstavond plaats ten bate der verwoeste Universitei ten in China. In verband met het feit, dat tegen het reeds late aanvangsuur 9 uur het publiek, dat men verwachtte, nog lang niet aanwezig was, werd eerst véél later met de uitvoering van het programma be gonnen en ook toen nog leverde de zoo schaars bezette zaal een ietwat tragischen aanblik op De voorzitter van het Comité, de heer Versteeg heette de aanwezige leden van het Eere-Comlté, w.o. wij opmerkten de hoogleeraren Duyvendak en Van Wijk, en de vertegenwoordigers van eenige stu- dentencorpora, welkom en wees er op, dat de rector-magnificus prof. dr. Barge tot zijn leedwezen dezen avond niet kon bij wonen. Voorts gewaagde spr. met spijt van het feit, dat de belangstelling blijk baar grooter was voor hetgeen na het con cert zou plaats vinden nJ. het bal dan voor het concert zélve. Hij verwelkomde voorts de leden der Chineesche Legatie en sprak de hoop uit, dat door deze avond de betrekkingen tus- schen Nederland en China verstevigd mo gen worden. Moge deze avond er toe bij dragen een zonnestraal te brengen over China, aldus besloot spr. Aan het hierop volgende muzikale ge deelte werkten mede het Leidsch A Ca- pellakoor onder directie van den heer Mizée, dat in een serie zangen wederom overvloedig bewijs leverde van gedegen technisch en muzikaal kunnen. Wij hoor den verschillende werkjes, waarmee dit loffelijk zingende koortje ook eerder suc ces oogstte: dat niet altijd alles even goed tot. zijn recht kwam, was een gevolg van het feit, dat de zaal zoo leeg was, het geen de juiste accoustiek niet bevorderde. Met hartelijke woorden heeft de heer Versteeg tenslotte het koor en den diri gent gehuldigd onder aanbieding van een fraaien krans. Dat de heeren Jaap Stotijn (hobo) en Jan Prins (fluit) aan dit concert mede werkten, had op zichzelf zeer zeker reeds een grooter opkomst gerechtvaardigd. Want deze sublieme kunstenaars, vaardig en muzikaal begeleid door mej. Irma Tim merman, zorgden ook nu weer voor een uitzonderlijk muzikaal genot, zoowel in de fraaie Sonates van Teleman en Loeillet, terwijl na de pauze eenige Fransche volks melodieën en de Pastorale en geestige Harlequinade van Eugene Goossens even eens volop getuigenis aflegden van hun aller begaafd kunnen. Het succes van dit trio was zeer groot en hartelijk mej. Timmerman ontving een prachtig bloembouquet evenals dat van het koor, dat levendig wist te boeien met de interpretatie van Poulenc's Lulre en twee Servische Volksliederen. Het was reeds zeer laat geworden, toen uiteindelijk met het bal kon worden aan gevangen. Wij hopen, dat men zich op de muziek van eenige elkaar afwisselende bands Geamuseerd zal hebben. Er waren nog eenige attracties ten bate van het goede doel, waarvoor men zeker wel geofferd zal hebben. Prof Duyvendak heeft voor den aan vang den heeren Versteeg Sr. en Jr., als mede den heer Daniëls, die echter op dat moment niet in de zaal aanwezig waren, zijn dank betuigd voor hun drukke voor bereidingen. Of de belangstelling tijdens het bal in derdaad nog grooter is geworden, hebben wij niet meer kunnen constateeren. Bij ons heengaan was zulks nog geens zins het geval Twee personen ernstig gewond. Op den Rijksstraatweg te Lisse ter hoogte van de Rijkst uinbouwschool heeft heden morgen te ruim kwart over 2ses ten gevolge van den mist een botsing plaats gehad tusschen een vrachtauto uit Loosduinen, geladen met groente, en een trein van de Noord-Zuid-Hollandsche Tramweg Mij. De botsing geschiedde juist op het punt, waar de tram van rechts komende naar links voor de helft den weg kruist. De botsing was zoo hevig, dat het voorste deel van de auto geheel werd ingedrukt en de lading groente over de cabine van den vrachtwagen heen schoof. De beide inzittenden van den vracht wagen. de 33-jarige C. K. en de 25- jarige A. v. d. T., beiden uit Loos duinen, die in de samengedrukte cabine bekneld zaten, konden eerst na veel moeite worden bevrijd. Zij waren bei den ernstig gewond en moesten per auto naar het Ziekenhuis aan den Zuidwal te 's Gravenhage worden over gebracht. De toestand van K. is ernstig, terwijl v. d. T. is opgenomen met een been breuk en verwondingen aan het hoofd. Het duurde tot kwart over acht vanmor gen voordat het opruimingswerk klaar was. De tramwagen was alleen aan de voorzijde beschadigd. De bestuurder werd, doordat hij zich op het laatste moment bukte, niet gewond. De glasscherven van de gebroken ruiten van het voorbalcon vlogen over hem heen. De passagiers in de tram kwamen er met den schrik af. Onder leiding van den inspecteur van politie, den heer J. Warmenhoven, werd het verkeer op den Rijksstraatweg gedurende de stagnatie geregeld. De gewonden werden ter plaatse behan deld door de doktoren A. J. Duymaer van Twist, F. G. M. Haase uit Lisse en J. Dom misse uit Sassenheim. VER. VOOR FACULTATIEVE LIJKVERBRANDING. LEIDSCHE RADIOVEREENIGING Lezing van ir. van Riesen. Gisteravond gaf de heer ir. van Riesen namens de Bell Telephone Manufacturing Comp een vervolglezing over de Seleen metaal gelijkrichters. Voor de pauze resu meerde spr. de theorie uit de vorige lezing, dit aan de hand van formules en schema s met de daarbij passende vervanglngssche- ma's en een aantal lantaarnplaatjes. Na de pauze ging spreker dieper op de prac- tische toepassing in. De bedrijfszekerheid der Seleen gelijkrichters, zoo verklaarde opr., is buitengewoon groot, hun onderhoud en toezicht nihil, vandaar ook hun toepas sing in groote zenders, zooals bijv. de zen der Kootwijk en de nieuwe Parijschc Tele visiezender. Spr. behandelde voorts een aantal interessante schakelingen, waarvan hier sl"0hts eenige genoemd dienen, zoo als bekrachtiging van electro dynamische luidsprekers, laden van accu's (dit ook spe ciaal voor telefooncentrales), wisselstroom- en wisselspanningsmeting, ook voor hoogere frequenties, frequentieverdubbeling, enz., enz. Spr. gaf voorts een hoogst interessan te beschrijving en verklaring van hel ge- bruik van een kipsmoorspoel als automa tisch soanningsgevoelig relais bij het op- iaden van aceu's. Op zeer geanimeerde wijze gaf spr. antwoord op de hem ge stelde vragen. De voorzitter was de tolk der aanwezigen toen hij den heer v. Riesen hartelijk dank bracht voor hetgeen hij de L.R.V. geboden had. Een hartelijk applaus onderstreepte dezen dank. Lezing van Ds. G. W. Melchers. Op uitnoodlging van de afd. Leiden van de Ver. voor facultatieve lijkverbranding sprak ds. G. W. Melchers uit Heiloo gister avond in Amicitia over „De laatste eer. Maar hoe?" Er was veel belangstelling. De voorzitter der afd., dr. K. Simon Tho mas leidde ds. Melchers in. Ds. Melchers ving zijn rede aan met het geven van een uiteenzetting van de oorza ken, dat thans in Europ in het algemeen lijken worden begraven in plaats van ver brand, zooals in de oudheid geschiedde. Hij vertelde, hoe de Israëlieten gedurende de periode, dat zij in de woestijn woonden, door gebrek aan hout genoodzaakt werden de lijken te begraven. Met het Christendom kwam de gewoonte van begraven mee naar Europa, waar men tot voordien gewoon was de lijken te verbranden; de talrijke urnen, welke men heeft gevonden en nog steeds vindt, wijzen daarop. Tot 785 bleven beide gebruiken naast elkaar voortbestaan. Na dat jaar was lijk verbranding verboden. Het verbod werd om zuiver politieke redenen door Karei den Groote uitgevaardigd. Al spoedig werd het gebruik om lijken te begraven opgenomen in de kerkleer. Nooit heeft echter de oude Katholieke Kerk zich tegen lijkverbranding uitgespro ken evenmin als er in den Bijbel een be paalde veroordeeling van de crematie te vinden is. In de vorige eeuw is de idee van de lijk verbranding in Europa opnieuw opgekomen. In 1874 werd in Duitschland het eerste crematorium van Europa opgericht en wel dra volgden verschillende andere landen. In 1931 telde Duitschland reeds 96 crema toria. In 1886 verbood de Paus de lijkverbran ding; dit verbod werd echter niet ex cathe dra uitgesproken. In 1869 kwam in ons land de Begrafenis wet, waarbij lijkverbranding werd verboden, tot stand. Crematie kan tot nu toe in ons land slechts geschieden, omdat de wetgever ver zuimde. den voor een begrafenis verant woordelijken persoon aan te wijzen. Dat deze toestand geheel onjuist is. zal ieder duidelijk zijn. Sinds de oprichting (1914) van het cre matorium te Westerveld werden daar 5684 lijken verbrand. Onze Grondwet waarborgt volledige vrij heid van godsdienst. Mogen nu, zoo voeg spr.. menschen wier godsdienstige overtui ging zich niet tegen crematie verzet, hun stoffelijk overschot niet laten verbranden, omdat andere groepen er tegen gekant zijn? Vervolgens wees ds. Melchers op het stui tende van het ontbindingsproces en con stateerde, dat, wanneer het óm gevoelsrede nen gaat. crematie stellig verreweg de voor keur verdient. Na nog gewezen te hebben od het onhy giënische van begraafplaatsen, beschreef hij tenslotte de piëteitsvolle wijze, waarop in Westerveld een bijzetting geschiedt. Na de pauze was er gelegenheid tot het stellen van vragen, waarna mej. Mansveld uit Wassenaar een bij de rede van ds. Mel chers aanpassende film vertoonde. BINNENLAND. Een legaat van jhr. de Gijselaar aan zijn gemeente Leiden (3e Blad). Naklank der zaak Aalders; Duitschc regee ring biedt verontschuldiging aan (Bin nenland, 3e Blad). De Nassau's in de Groote Kerk te Breda (Binnenland, 3e Blad). Bennekommers vechten met Spanjaarden; twee personen gearresteerd (Gemengd, 3e Blad). Brochure van het Verbond van Nederland- sche Werkgevers inzake het Ontwerp Bedrijfsvergunningenwet (3e Blad). BUITENLAND. Chamberlain over de Engelsche herbewape ning. Het Lagerhuis keurt deze goed (3e Blad). Vragen in het Engelsche Lagerhuis (Bui tenland, le Blad). Beck's bezoek aan Rome (Buitenland, le Blad). Herdenking van Briand door Delbos (Bui tenland, le Blad). 600 Slachtoffers bij het zinken van den Franco-kruiser Baleares (le Blad). ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN EERSTE BLAD. MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL PAG. 3 VAN HET DERDE BLAD. Ons land blijft nog krachtig on der invloed van een Zuid-Weste lijke luchtstrooming, zoodat het weer zacht blijft. Vooral in het Zuiden is de kans op ochtendmist nog groot. Later op den dag volgt opklaring, wellicht echter met wat meer bewolking dan heden. AFSLUITING HOOGEWOERD. Burgemeester en Wethouders van Leiden brengen ter algemeene kennis, dat het gedeelte van de Hoogewoerd. tusschen de Kraaiers.raat en de Korevaarstraat, tot nadere aankondiging voor alle verkeer met rij. en voertuigen is afgesloten. A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN, Burgemeester. VAN STRYEN. Secretaris. Leiden. 8 Maart 1938. 7339 UITLOTING GELDLEEYINGEN. Burgemeester en Wethouders van Leiden brengen ter algemeene kennis, dat op 16 Maart 1938. des voormiddags te II uur, in een der vertrekken van het Gemeentehuis za.l worden overgegaan tot uitloting van de achter de navolgende obligatieleeningen vermelde bedragen 3 geldleening van 1896 groot f. 1 969.099 f. 16 000. 3'/ï o geldleening van 1904 groot f500 000 f. 10.000 A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN, Burgemeester. VAN STRYEN. Secretaris. Leiden. 8 Maart 1C38. 7340 Op de Leipziger Voorjaarsmesse zijn o.a. stands aanwezig van de firma J. C. Zaalberg en Zn. alhier en de potterij „De Rijn" uit Leiderdorp.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1938 | | pagina 1