STADSNIEUWS
Voor onze lezers
gedenkplaat
De groote pyramide van Gizeh
ZATERDAG 12 FEBRUARI 1938
No. 23891
„Blijde Gebeurtenis"
EERSTE NEDERLANDSCHE N.v.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
12 Februari 1929
78 ste Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Lezing van majoor
C. van der Vecht
m Kunstschilder Piet van der Hem
|j Prijs 10 ets. (ingelijst f. 0.95) afgehaald aan ons
bureau of aan de adressen in de omliggende
gemeenten vermeld in ons blad van 10 dezer.
IMIIIIIIIIU
IM. NOOMEN
LE1DSCHE SCHOUWBURG.
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
3D ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons BLad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 et?, per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bU vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchëque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f.2.33
per week .77.. f. 0.18
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden portokosten.'
(voor binnenland f.0.80 per I mnd.>,
Voor,een talrijk gehoor hield gisteravond
ln de Burchtzaal de heer C. van der Vecht,
majoor van het Ned. Ind. Leger bd. en
oud-leeraar aan de Kon. Mil. Academie,
een voordracht over ..De groote Pyramide
ran Gizeh en haar beteekenis voor den
modernen tijd".
Namens het comité ad hoe, sprak de
lieer J. J. C. van Dijk éen kort openings-
iroord en garf direct daarop het woord aan
den spreker.
Onder de talrijke pyramiden van Egypte
- aldus spr. zijn er enkele, welke meer
dan de andere te allen tijde de belang
stelling getrokken hebben. Hiertoe behooren
rel in de eerste plaats de pyramiden van
Gizeh. Deze ten Z.W. van Cairo gelegen
groep omvat een drietal grootere pyramiden
beneVens een zevental kleinere. Deze drie
sjaan bekend onder dien naam van den
Pharao door wien en ten behoeve van wien
men meent, dat zij werden opgericht. Van
Noord naar Zuid en tevens in volgorde van
erootte en tijd zijn het: de pyramide van
Ctaiu (Cheops), die van Khafra tChepren)
en Menkaura (Mycerinus).
Het is de eerstgenoemde, de pyramide
ran Chufu. waaromtrent vele oude tradities
bestaan en welke in het bijzonder door alle
tijden heen de aandacht heeft getrokken,
h de Westersche literatuur staat zij ook
(«end als de Groote Pyramide.
De oorzaak van deze bijzondere belang-
tflir.g is voor wat den lateren tijd be-
telt. gelegen in het feit. dat deze pyramide
totaal andere inwendige constructie
bevat dan alle andere pyramiden van
feypte. een feit. dat in de negende eeuw
onzer jaartelling aan het licht kwam. Treft
men in vele pyramiden een omlaagvoeren
den gang aan. welke leidt naar een onder-
«rondsch vertrek, bii de Groote Pyramide
bleek, dat zich daarin tevens nog andere
gangen bevonden en andere vertrekken,
hoog in het lichaam der pyramide gelegen
Deze ontdekking bracht voorts nog een
teer merkwaardige verrassing: de gang
welke omhoog voerde was aan haar be
nedeneinde volkomen afgesloten door gra
niet over een lengte van vier meter.
Het onderzoek der Egyptologen in de 19e
eeuw heeft aangetoond dat de pyramiden
zijn opgericht als graftomben der konin
een. een feit reeds door de Grieksche his
torici vermeld. Saireophagen en in enkele
eevallen vorstelijke mummies werden in de
ondergrondsche grafkamer, waarheen de
dalende gang voerde, aangetroffen.
Met het openstellen van Egypte voor
het Westen, sedert omstreeks den aanvang
der 19e eeuw, begon ook de Groote Pyra
mide de aandacht te trekken van Euro-
Deesche onderzoekers. Het gevolg hiervan is
geweest, dat sedert het midden die eeuw
tot heden een groot aantal theorieën om
trent oprichting, contructie en doel d,er
Groote Pyramide is opgeworpen. Van de
's, die den juisten weg wel hebben
aangevoeld, doch in hun dagen over te
weinig gegevens beschikten om hun mee
ting afdoende te verdedigen, moeten in
de eerste plaats genoemd John Taylor en
Prof, Piazzi Smyth.
De door Taylor en Sïnyth opgestelde
theorie hield zich in de eerste plaats bezig
met vorm en afmetingen der Pyramide.
Een regelmatige, vierzijdige pyramide zoo-
fis de Groote is. is in vorm en afmetingen
volkomen bepaald door de zijden van het
grondvlak en de hoogte. Hierin lag volgens
hen de eerste merkwaardigheid: de omtrek
van het grondvlak zou 36524 van zekere
lengte-eenheden bevatten en de hoogte 5813.
Deze eenheden was het 1 500 900 000ste
deel van de as der aarde. De hoogte zou
selijk zijn aan den straal van een cirkel
F?6'1omtrek 36524. In dezen omtrek zou de
™8je van het Zonnejaar zijn uitgedrukt
de schaal 100 1. Behalve dit merk
waardige feit zou de Pyramide nog vele
andere wetenschappelijke bevatten. Doch,
*a nog veel vreemder was Taylor en
my. h legden verband tusschen de Groote
ri'ramideen het Oude en Nieuwe Tes-
ment en onderstelden dat od eenigerlei
vatS Pyramide een „Openbaring" be
er;®'Hst spreekt vanzelf dat een dlemge-
5? hbwering op tegenstand stiet.
Groote Pyramide was een Konings-
l ~}.- "iets anders. Aan den Britschen in-
flinï"' P' Phayidson, di" omstreeks 1909
in studie omtrent de Groote Pyramide
i'i'I met het doel, het vermeende con-
ct met den Bijbel te weerleggen, komt de
li-„ 136 bebeekenis van de indeuking der
dfHr5an llet grondvlak te hebben ont-
De studie van Davidson leidde aller-
rst tot de ontdekking, dat aan de af-
nngen der Groote Pyramide zoowel
sia» r .h'lwendig een cirkel ten grond
lij., Ep welks omtrek even veel „geome-
Een tweede punt betreft de reeds ge
noemde indeuking der zijden; ten gevolge
hiervan is de omtrek van het grondvlak
kleiner geworden, dan 36524 P", het bedrag
door prof, Smyth genoemd. En wel kleiner
lot een bedrag van 286 P". Aan deze groot
heid is door Davidson de naam „Afwij-
kings-factor" gegeven. Deze grootheid be-
heerscht het gehecle probleem der Pyra
mide. De Pyramide nu, welke aan de in
terpretatie van Davidson ten grondslag
iigt, is een theoretische pyramide. D. w. z.
haar afmetingen zijn ontleend aan den
hiervoor genoemden cirkel en kunnen dus
door berekening tot een hoogen graad van
nauwkeurigheid worden aangegeven, veel
nauwkeuriger dan door opmeting. Deze
theoretische is het ontwerp, waarnaar de
Groote Pyramide in stoffelijken vorm ge
bouwd is.
De vraag, of dit ontwerp der Groote Py
ramide dan niet in Egypte aanwezig was,
is door Davidson bevestigend beantwoord,
doch de gegevens lagen daar waar nie
mand die ooit zou hebben verwacht, n.l.
inde Koningslijsten van Egypte. De
in die lijsten aangegeven getallen voor de
regeeringsperioden hunner opvolgende dy
nastieën van goden, halfgoden en men-
schelijke Pharao's zijn fictief gebleken. Het
zijn.de afmetingen der theoretische
pyramide. Indien de Groote Pyramide he
den ten dage van de Aarde zou verdwijnen
zou men haar morgen met dezelfde nauw
keurigheid weer kunnen opbouwen alleen
aan de hand der Koningslijsten.
De ontdekking dezer theoretische pyra
mide leidde Davidson tot de ontdekking
van wetenschappelijke feiten, welke die
pyramide door haar constructie uitbeeldt.
De gegevens omtrent grootte en vorm van
het grondvlak geven met modern astrono
mische nauwkeurigheid o.m. aan:
ie. de lengte der drie astronomische ja
ren, het Zonnejaar, het Sterrejaar en het
Anomalistische jaar;
2e. de practische grenzen van de veran
dering in vorm der Aardbaan, de practi
sche grenzen der z.g. excentriciteit;
3e. den gemiddelden afstand van de
aarde tot de zon;
4e. de juiste afmetingen der aarde en
haar juiste gedaante;
5e. de grootte der afplatting voor elk punt
van haar oppervlak;
6e. het bedrag der zwaartekracht voor
eik punt der oppervlakte:
7e. de grootte van den hoek waaaronder
de as der aarde helt op het vlak der loop
baan voor elk tijdstip der historie;
Se. de snelheid der precessie-beweging en
die van het Perihelium op elk tijdstip der
historie.
Wanneer men deze door de Pyramide ge
leverde waarden toetst aan die der heden-
öaagsche astronomie en daarbij bedenkt»
dat ons uit geen enkele bron bekend Is.
dat de Egyptenaren dier dagen kennis droe
gen van die feiten, althans wat de nauw
keurigheid betreft, dat integendeel met
aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid
kan worden gezegd, dat zij dat niet wisten,
dan begint de stelling van Taylor en
Smyth reeds iets aannemelijker te wor
den dat de Groote Pyramide, ofschoon
staande in Egypte, niet van Egyptischen
oorsprong is, ja met Egypte niets te
maken heeft.
Namens de aanwezigen dankte de heer
van Dijk den spreker voor zijn boeiende
voordracht en sloot de bijeenkomst.
CHR. BUITENGEWOON ONDERWIJS.
Een bestuur gevormd.
In de Chr. Kweekschool kwam gister
avond het voorloopig comité tot stichting
en instandhouding van een chntelijke
school voor Buitengewoon Lager Onder
wijs te dezer stede met een aantal alge-
vaardigden van schoolvereenigingen uit
Leiden en omgeving bijeen teneinde te ko
men tot verkiezing van een bestuur.
Alvorens hiertoe werd overgegaan deelde
de heer A. den Dikken, voorzitter van het
voorloopig comité, onder wiens leiding deze
vergadering stond, mede, dat van het be
stuur der Ver. van Chr. Onderwijs (Her
vormd) te dezer stede bericht was binnen
gekomen. dat momenteel geen medewer
king aan de plannen tot oprichting van
een christelijke school voor B. L. O. zal
worden verleend. Een en ander is gegrond
op het feit, dat bij een ingesteld onder
zoek gebleken is. dat voor dit onderwijs
hoogstens 20 leerlingen van de bij de ver-
eeniging aangesloten scholen in aanmer
king zouden komen voor genoemd onder
wijs; voorts denkt men tegenwerking van
vele ouders en verzet der hoofden van
scholen te ondervinden. Verder wil het de
Vereeniging voorkomen, dat de oprichting
van een school voor B.O. niet zoo eenvou
dig is vooral wat de financieele zijde
betreft als uit een rondgezonden circu
laire blijkt. Na voorts in dit schrijven nog
aangevoerd te hebben, dat het minder ge-
wenscht geacht wordt, de gemeente Lei
den weer voor de uitgaven van een derge
lijke school te plaatsen komt men tot de
conclusie, dat het thans niet de juiste tijd
is voor de oprichting van een school voor
B. O., temeer niet daar in gevallen waarbij
een school voor B.O. onontbeerlijk is. de
bestaande gemeentelijke inrichting, alhoe
wel dan niet een „bijzondere" inrichting
zijnde, toch wat het onderwijs betreft,
niet slecht staat aangeschreven.
Daarna werd overgegaan tot het vormen
van een bestuur. De bestuursverkiezing,
welke veel tijd in beslag nam, had tot re
sultaat dat bij acclamatie tot voorzitter
gekozen werd ds. H. Honders, Herv. pred.
te Wassenaar en voorzitter van de Chr.
Nat. Schoolvereeniging aldaar, tot tweede
voorzitter werd de heer T. S. Goslinga,
bestuurslid van de Gereformeerde School
vereeniging alhier benoemd. Verder werden
nog in het dagelijksch bestuur gekozen mr.
B. C. van Krieken, secretaris van de Her
vormde Schoolvereeniging te Oegstgeest
en de heer W. Los (Gereformeerd), voor
zitter van de School met den Bijbel te
Sassenheim. Laatstgenoemde twee heeren
zullen de functies van secretaris en pen
ningmeester verdeelen.
Het ligt in de bedoeling, dat ait bestuur
thans zal overgaan tot de samenstelling
van statuten en huishoudelijk reglement,
waarna weer een vergadering zal worden
uitgesohreven.
Aan het einde der vergadering heeft de
heer Den Dikken namens het voorloopig
comité de bestuurszaken overgedragen,
waarbij hij nog mededeelde, dat het comité
met zeer veel liefde zijn taak heeft ver
vuld. zulks in het belang van het chris
telijk onderwijs.
In aansluiting hierop dankte de heer
Goslinga voor de velerlei werkzaamheden
door het comité verricht en voor de vol
harding. waarmede dit werk is verricht.
KERKELIJKE EXAMENS.
De heeren L. Doekes alhier en Jac. van
Nieuwkoop te Rijnsburg, beiden candidaat
aan de Theol. School te Kampen, zijn door
de classis Leiden geëxamineerd en beroep
baar verklaard.
VERBOUWING SLACHTHUIS.
B. en W. dezer gemeente hebben aan de
firma H. C. Heemskerk en W. Oudshoorn,
aannemers alhier, opgedragen het maken
van een uitbreiding en verbouwing van het
hoofdgebouw van het Openbaar Slachthuis
alhier voor de som van f. 85.884.
is nog verkrijgbaar de
.pi Pyram'.deinches bedraagt ais er
vcm de
Itische"
in het Zonnejaar, eventueel op
irto van 10 of 100 Deze "Pyra-
de oV?ch" is het 1 500.000.000ste deel van
der Aarde.
U geteekend door den
Hf Uitgevoerd in kleurdruk op kunstdrukpapier
H (formaat 45 x 60 c.M.) waarvan een verkleinde
S| reproductie in zwart voorkomt op pagina 1
van het 2e blad van 31 Januari
Levensverzekering is de enige
oogst ter wereld, die zeker is.
Als de Verzekerde het tijdstip om
de vruchten te plukken niet be
reikt, vallen die vruchten zijn
nabestaanden in de schoot.
BIJKANTOOR LEIDEN, BREESTRAAT 10a
Telef. 302 - Na 6 uur 2479.
6998
(Ingez. Med.)
[5|rT0CNIEl
NIEUW/
CENTRAAL TOONEEL.
Shakespeare's „Naar 't U lijkt".
Het Centraal-Tooneel heeft eens zijn
totdusver gevolgden weg verlaten en zich
gewaagd aan de klassieken Shakespeare's
„Naar het u lijkt", zooals het heet in de
vertaling van J. van Looy (Burgersdijk
geeft .Rick wat wils").
Zooals bekend, behoort dit blijspel tot de
midden-periode van den grooten Engel-
schen schrijver, dateerend even voor 1600.
Het is een der luchtigste, lichtste werken
van Shakespeare, zonder die vaste lijn, die
zijn overig oeuvre pleegt te vertoonen, ge
borduurd op het bekende stramien der tra-
vesti, het landleven hoe hield Shake
speare in wezen daarvan en het her
dersmilieu. voor dien tijd de groote polen
van het blijspel in het algemeen. Al zijn
geestig, speelsch vernuft heeft Shakespeare
hierin aan het werk gezet en op voorbeel
dige wijze geeft hij ieder het zijne, naar
het hem lijkt! Welke motieven der harts
tochten, der liefde, der nuttige dwaasheid,
der door niets beperkte vrijheid worden in
dit ééne „verhaaltje" overgeslagen? We
zouden zeggen: ze worden alle aangesne
den en zijn op meesterlijke wijze verwerkt
tot een lied van alle tijden.
Springlevend is dit tooneel van ruim
drie eeuwen her!
Het Centraal-Tooneel heeft zich met toe
wijding gegeven aan het nieuwe emplooi
en over het geheel een keurige vertolking
verzorgd, die ons echter toch niet geheel
vermocht te bevredigen. Het was dikwerf,
alsof de sfeer, die vereischt werd, toch niet
geheel aanwezig was. het was ietwat zwaar,
waar juist frêle lichtheid werd gevraagd,
het was, om het zoo eens te zeggen, alsof
de Shakespeariaansche zon van den humor
niet geheel door het wolkenpak wist te
breken.
Het was goed, het deed het met kleur en
fleur ook de primitieve decors waren
geslaagd! en toch: een voilledige bevre
diging, zooals „As you like it" geven kan,
werd niet bereikt.
We herinneren ons hoe lang het ook
geleden was, December 1922! een voor
stelling van het Verkade-tooneel met Nel
Stants en hoe moeilijk het is om na zoo
langen tijd te vergelijken, diverse scènes
werden als beter in onze herinnering op
geworpen
Ook nu had Verkade de regie, maar blijk
baar nog niet het materiaal, zoo voor een
Shakespeare geëigend als destijds.
Niettemin, we zeiden het reeds, was het
een welverzorgde opvoering, die alleszins
waardeering verdient en door een vrijwel
uitverkocht Huis dan ook hoogelijk is ge
apprecieerd. Vele scholieren waren aan
wezig, hetgeen wij ten zeerste toejuichen:
zoo keert de jeugd terug tot het tooneel!
De hoofdrol, waarmee het gansche stuk
staat of valt. is de Rosalinde. Deze was in
handen van Mary Dresselhuys en zij heeft
daarvan een volkomen geslaagde creatie
gegeven, vol frischheid en geestigheid. Het
was een levende travesti-uitbeelding vol
vuur en gloed en toch nog de mindere van
Nel Stants. die desitijds zoo'n bruisenden
levensstroom deed overslaan op alles en
allen. Een drietal bloemstukken was een
welverdiende hulde voor deze prachtige
creatie. Ais Celia werd zij goed ter zijde ge
staan door Ans Koppen, die zich beschei
den op den achtergrond hield.
Als Dritte im Bunde: alle lof voor Gijs-
bert Tersteeg, die voor Orlando meebracht
jeugdige charme en toch een zekere inge
togenheid, die samen dez rol deden excel-
iceren.
Het program geeft overigens te veel
namen om het op den voet te volgen. Er
waren natuurlijk vele doublures. Cees
Lr™" speelde beid" hertogen. Als de goeds
voldeed hij ons beter dan als de booze
heerseher. maar hij verspreidde niet die
sfeer, die anders wel van hem uitgaat. Cor
Hermus als de nar was ietwat te zwaar
aangezet en af en toe moeilijk te verstaan.
In bijrollen blonken uit Jan C. de Vos
(vooral als de oude Adam). Lucas Wensing
als worstelaar en schaapherder. Peronne
Hosang als Aagje.
De geen veraen-schrijvende, doch toch dich
terlijke Jacques Shakespeare's eizen
stem! van Joon Remmclts was eveneens
wat te zwaar.
De vijfde abonnementsvoorstellmg heeft
wederom Iets goeds gebracht!
BINNENLAND.
Een overzicht van inkomens en vermogens
in ons land (3de Blad).
In de Staatsloterij vervallen de nummers
beneden de duizend (Binnenland, 3de
Blad).
Bekroningen op de Winterflora te Haarlem
(Land- en Tuinbouw, 2de Blad).
BUITENLAND.
Nieuwe Duitsche tegenspraak der geruch
ten (Buitenland, 1ste Blad).
Maatregelen in Roemenië (Buitenland, Ie*
Blad).
Diverse diplomatieke besprekingen (Bui
tenland, 1ste Blad).
In België is prof. Maurits Sabbe overleden.
(Laatste Berichten, 1ste Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAGINA 2 VAN HET DERDE BLAD.
De wind zal spoedig naar Noord
terug gaan, terwijl het gure en
buiige weer zal aanhouden.
Een herinnering aan den
Leidschen Stadhuisbrand.
Men schrijft ons:
Negen jaar geleden werd ons mooie stad
huis met zijn kostbaren inhoud een prooi
der vlammen.
Negen jaar geleden stortte onze sierlijke,
trotsche stadhuistoren met donderend ge
raas naar beneden en daarbij het mooie
carillon, welks opgewekte feestklanken wij
zoo menigmaal mochten beluisteren.
En nu: de gevel, toonbeeld van vroegere
bouwkunst, bijna geheel gerestaureerd en
reeds voor een gedeelte voor ons oog zicht
baar: het stadhuis zelf de bouw
nadert zijn voltooiing en is eveneens ge
deeltelijk te zien. en boven dat mooie,
forsche gebouw rijst od een nieuwe toren,
slank, mooi, nog iets hooger dan zijn voor
ganger.
Maarin dien toren is altijd nog geen
carillon.
Waarom niet? Omdat de benoodigde gel
den nog niet. bijeen zijn.
Waar blijven nu die talloos vele inge
zetenen. de als om strijd geroepen hebben,
dat er een carillon moest komen en dat
zij er gaarne wat voor over hadden? Het
meerendeel. ruw geschat od 7000. zond de
circulaire van het comité nog niet ingevuld
terug.
Moge dan deze 12e Februari hun in her
innering brengen, dat zü nog een burger
plicht hebben te volbrengen en wel door
nog heden hun bijdrage te zenden aan
den penningmeester, Rapenburg 39 of
giro nr. 302409 (Carillon-comité Stadhuis
Leiden i
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Opheffing:
Manufacturenhuis „De Waag", Haarlem-
rstraat 126, Leiden.
Wijziging:
Firma Scheerder, Hazeveld 21, Alphen
d. Rijn. Fabriceeren en verkoopen van
verfwaren en lakken. Nieuwe Vennoot: Jï.
J. J. Scheerder, Alfen a. d. Rijn.
