BINNENLAND KLEEDING naar MAAT in FEBRUARI LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 11 Februari 1938 Derde Blad No. 23890 Gouden Echtvereeniging te Alfen 78sfe Jaargang Yooruitzichten van Suriname Het echtpaar Wieman-Vermeij Verruiming arbeidsgelegenheid. Aanbevelenswaardige aanbieding in de prijzen /55.-/65.-/75.- voorCostuums UN/T IN (ETTEREN Anton Tierie overleden Minister Weiter antwoordt de Tweede Kamer. In de memorie van antwoord aan de Tweede Kamer inzake de begrooting van Suriname wijst minister Weiter er op, dat de enkele omstandigheden, dat de koloniale staten een ontwerp-landsverordening niet goedkeuren, nog niet behoeft te duiden op gebrek aan samenwerking, althans niet van de zijde van den landvoogd. Zoo kan er b.v, wat betreft het ontwerp betreffende de aansluiting aan de waterleiding op worden gewezen, dat de gouverneur, directeur van de N.V. Surinaamsohe Waterleiding Maat schappij overleg heeft gepleegd met gunstigen uitslag omtrent verlaging van de tarieven voor de kleinste woningen; voorts, dat de koloniale staten het ont werp door amendementen nochtans ingrij pend veranderden, maar niettemin zelfs het dusdanig verzwakte ontwerp niet heb ben aanvaard. Zooals bekend is, hebben de koloniale staten inmiddels aan de Koningin het ver zoek gedaan, de regeling alsnog te doen meenen maatregel van bestuur te doen geschieden, welk verzoek thans nog in overweging is. In welke mate de daling van de koffie prijzen in het vorig Jaar van invloed zal blijken te zijn op den economisohen toe stand van Suriname, valt thans nog niet te zeggen. De vraag of van gouvernementswege loonsverhooging wordt tegengegaan moet ontkennend worden beantwoord. Hoewel de minister de beschikbaarstel ling van Nederlandsch kapitaal voor de ontginning van mineralen, In ruimer mate dan tot nu toe, zou toejuichen, acht hij het, nu het Ned. kapitaal weinig geneigd heid toont om belangrijke bedragen in het toch steeds veel risico medebrengend goud- winningsbedrijf te steken, niet op den weg van de regeering liggen, ook iets te doen ter aanmoediging tot beschikbaarstelling van kapitaal. Dezer dagen ls overleg met een combina tie. welke een N.V. voor Cltruscultuur wil oprichten, weder geopend, hetwelk nog gaande is. De oprichting van een reclame-omroep bedrijf zou weinig kunnen bijdragen bot bevordering van de welvaart van Suriname. De minister ontkent dat de Javaansche Immigranten in een ongunstige positie jouden verkeeren en na eindiging van hun dienstverband eenvoudig aan hun lot zou den overgelaten worden. I Omtrent het proefbedrijf van de Suri- ame Hoeve Maatschappij vallen geen Jidere bijzonderheden te vermelden. De indruk bestaat dat het bedrijf tot dusver voor de bewerking en den afzet van rijst welke voor Suriname van veel be- teekenis zijn met meer vrucht is werk zaam geweest dan voor de cultuur van rijst. De tot dusverre verkregen resultaten geven nog geen aanleiding groote verwach tingen te koesteren omtrent de kansen van siagen bij hervatting van de bacovencul- tuur op groote schaaal. De Nederlandsche schepen, welke op Su riname varen, bezitten geen geschikte ruimte voor het vervoer. De Koffiecentrale is bereid tot overleg met ondernemingen, die wellicht in moei lijkheden zouden komen. Een gunstige om standigheid is. dat verscheidene onder nemingen reeds met lager kostprijzen dan vroeger werken. Daarbij komt. dat dank zij een regeling met Duitschland in dit jaar de afzet van een belangrijk deel der Surinaamsche koffie vermoedelijk ver zekerd is. Nadat een verdrag betreffende de grens regeling tusschen Suriname en Britsch- Guyana zal zijn tot stand gekomen, zal de daarin vervatte regeling in haar geheel bij de behandeling van het wetsontwerp ter goedkeuring van het verdrag aan het oor deel van de Staten-Generaal worden on derworpen. In afwachting daarvan kan de regeering geen vrijheid vinden tot het doen van mededeelingen nopens den inhoud van bedoelde regeling. Staatscommissie inzake vaccinatieplicht. Bij koninklijk besluit is ingesteld een staatscommissie, aan welke is opgedra gen te onderzoeken: 1. Of het wenschelijk is de bestaande bepalingen betreffende den vaccinatie plicht, waarvan de werking is opge schort, heizij terstond, hetzij geleidelijk, weder in werking te doen treden, en zoo deze vraag ontkennend wordt be antwoord 2. of het wenschelijk is deze bepa lingen te doen vervallen, zonder dat tot eenigc nieuwe regeling van de vac cinatie wordt overgegaan, dan wel 3. of het wenschelijk is ten aanzien van de vaccinatie een nieuwe regeling te treffen, en zoo ja. hoe zij behoort te luiden. Tot lid, tevens voorzitter van deze com missie is benoemd: prof. mr. C. P. M. Romme. minister van sociale zaken. Tot leden zijn benoemd: prof. mr. P. J. M. Aalberse, lid van den Raad van State, te 's-Gravenhage; dr. C. van den Berg. dir.- generaal van de volksgezondheid, te 's-Gravenhage; prof. mr. dr. G. van den Bergh, hoogleeraar te Amsterdam; dr. F. S. van Bouwdijk Bastiaanse, zenuwarts te 's-Gravenhage; J. P. Bijl, arts. directeur van het instituut voor preventieve genees kunde. te Leiden; prof. mr. I B. Cohen, lid van Ged. Staten van Groningen, te Gro ningen; R. N. M. Eijkel, geneeskundig en pharmaceutisch hoofdinspecteur van de volksgezondheid te 's-Gravenhage; prof. mr. P. S. Gerbrandy, hoogleeraar te Am sterdam; prof. dr. Th. L. Haitjema, hoog leeraar te Groningen; dr. J. Hekman, ge neesheer-directeur van het gemeente-zie kenhuis aan den Bergweg, te Rotterdam; L. Heijermans, arts, oud-directeur van den gemeentelijken-geneeskundigen en gezond heidsdienst van Amsterdam, te Amster dam: dr. N. M. Josephus Jitta. voorzitter van den gezondheidsraad, te 's-Gravenha- ge; dr. L. C. Kersbergen, voorzitter van de Ned. maatschappij tot bevordering der ge neeskunst. te Haarlem; mr. J. Kruseman, oud-president van het gerechtshof, te Am sterdam; dr. B. P. B. Plantenga, kinderarts te 's-Gravenhage; S. W. Praag, generaal- majoor, inspecteur van den geneeskundi gen dienst der landmacht, te 's-Graven-. hage; dr. mr. W. Schuurmans Stekhoven, arts en advocaat, te Utrecht. Als secretarissen zijn aangewezen: mr. J. van Andel Gzn.. commies-griffier van de Eerste Kpmer en dr. H. F. Minkema. re ferendaris-titulair bij den gezondheidsraad, beiden te 's-Gravenhage. BESTRIJDING DER WERKLOOSHEID IN HET BOUWBEDRIJF. Samenwerking tusschen wcrkcommissie en bedrijfsraden. In het departement van Sociale Zaken heeft gisteren een gecombineerde vergade ring plaats gevonden van de werkcommlssie tot bestrijding der werkloosheid, met de bedrijfsraden in het bouwbedrijf, het schil, dersbedrijf en het stucadoorsbedrijf. De bedoeling van deze vergadering was, om overeenkomstig het initiatief van den minister van Sociale Zaken, prof. mr C. P. M Romme. te komen tot een samenwer king van de genoemde bedrijfsraden, opdat deze middelen zouden kunnen beramen, welke kunnen leiden tot vermeerdering van de werkgelegenheid in het bouwbedrijf en de aanverwante vakken. De besprekingen hebben er toe geleid, dat deze samenwerking is verkregen, zoodat vertrouwd mag worden, dat zeer binnen kort een samenwerkende commissie uit de bedrijfsraden in het leven zal worden ge roepen, welke met de werkcommissie tot bestrijding van de werkloosheid, op dit gebied werkzaam zal zijn. DE BOTERHEFFING. De heffing en de steunuitkeering oo boter is. behoudens tusschentijdsche wijziging, voor de week van 10 tot 17 Februari onver anderd vastgesteld op 65 cent per kg. ACHTERLICHT-MISÈRE. A. N. W. B. vraagt deugdelijke keuringsvoorschriften. Sedert de invoering van het rijwielach terlicht met ingang van 1 Januari is ge bleken, dat duizenden wielrijders, niette genstaande hun achterlicht voorzien was van het vastgestelde rijksmerk, moeilijk heden ondervonden tengevolge van con structiefouten. In hoofdzaak, zoo schrijft ons de A.N. W.B. schijnt dit wel terug te voeren te zijn tot de omstandigheid, dat de voor de bevestiging van het achterlicht voorge schreven plaats nJ. het achterspatbord- uiteinde, tot de meest kwetsbare en de meest aan trilling onderhevige deelen van het rijwiel behoort en dat met dit feit bij de keuring blijkbaar geen rekening is ge houden. Lostrillen der lampjes is dan ook een zeer veel voorkomend euvel. Een moeilijkheid daarbij is, dat bij de keuringseischen geen bepaling is opgeno men, dat het achterlicht zóó moet zijn uitgevoerd, dat gemakkelijk te controlee ren is of het werkelijk brandt. Het gevolg van een en ander is, dat de wielrijder, die denkt door een achterlicht met rijkskeur te koopen althans een waarborg te heb ben tegen elementaire constructiefouten, zonder dat hij dit verwacht met een niet brandend licht rijdt. Hoewel de politie in vele plaatsen nog volstaat met het waarschuwen, worden toch ook reeds in tal van gevallen pro cessen-verbaal opgemaakt, zoodat velen niet alleen verplicht zullen zijn een nieuw achterlicht, maar bovendien nog een geldboete te betalen. Het bestuur van den A.N.W.B. heeft in verband met deze aangelegenheid tot den minister van Waterstaat een verzoek ge richt, te willen bevorderen dat de thans geldende keuringseischen voor achterlich ten zoo spoedig mogelijk worden vervan gen door andere, welke op afdoende wijze met de praktijk rekening houden. Daarbij verzocht het bestuur den minister met zijn ambtgenoot van Justitie overleg te willen plegen om zoo mogelijk wielrijders, tegen wie proces-verbaal is opgemaakt we gens het rijden met een niet-brandend achterlicht, maar welk achterlicht overi gens wel voorzien was van het rijksmerk, voorloopig niet te vervolgen. n BREESTRAAT - LEIDEN=J 5975 (Ingez. Med.) DE PALEIS VOOR VOLKSVLIJT-LOTEN. Percentage dat op loten betaald wordt 221/3 pCt. De Commissie van Beheer van het Waar borgfonds der Premieleening 1869 ten laste van de N.V. Paleis voor Volksvlijt deelt mede, dat alle nog niet eerder uitgelote loten thans zijn uitgeloot en de bezittin gen van het fonds te gelde zijn gemaakt. Na aftrek van het benoodigde bedrag voor betaling van de reeds uitgelote, nog niet verjaarde loten, en nog te maken onkosten, is uit de opbrengst beschikbaar een bedrag van 221/3 pCt, over het no minaal bedrag der getrokken premiën. De loten, betaalbaar met nom. f.25 en hooger worden afgestempeld en aan hou ders teruggegeven, Inlevering der loten kan geschieden van 15 dezer af bij het Amsterdamsch Trus tee's Kantoor. DE BROODFABRIEK "VAN DE KOREN SCHOOF TE UTRECHT. Het grootste deel van het buitenpersoneel krijgt een plaats bij de Lubro. Na een bespreking van afgevaardigden van het buitenpersoneel van de n.v. maat schappij Brood- en meelfabriek De Koren schoof te Utrecht, hetwelk door de aan staande opheffing van de broodfabriek van deze instelling met ingang van 16 Februari a.s. werkloos zou worden, met de directie van de n.v. Luxe brood- en banketbakke- rijen de Lubro, heeft het grootste deel van dit personeel besloten, na de opheffing naar de Lubro over te gaan. Van de 110 man personeel van De Korenschoof gaan er 90 naai- de Lubro over, waarbij ze hun klantenwijken meenemen. Het betreft hier broodbezorgers en filiaalhouders. In ver band hiermede heeft de Lubro aan het departement van arbeid overwerkvergun- nin<" van arbeid. Over bet lot van het z.g. binnenpersoneel en het administratieve personeel zijn nog besprekingen gaande^ (N. R. Crt.). echtpaar Willem Wieman en janne tje Vermeij, wonende Vinlcebuurt 24 te Al ien, herdenkt op 25 Febr. a.s, zijn gouden echtvereeniging. Zoowel de bruid als brui glasblazerij te Loenen a. d. Vecht en daar na 35 jaar bij de Fa. Spreij. Het huwelijk werd gezegend met 7 kinderen. Het echt- -■".'tcuigiug, zuuwei uc ijiuiu aio ui ui paar bezit thans 23 kleinkinderen, zoodat "'Som, resp. 74 en 76 jaar, zijn beiden nog ;le a.s. jubilarissen zeker drukke dagen Jeer kras en goed gezond, ondanks, of wel- tegemoet gaan. Bij de vele gelukwenschen ™nt juist dank zij hun bedrijvig leven, die hen zullen bereiken, voegen wij gaarne ht bruidegom was 30 jaar werkzaam op een i de onze! SOCIOLOGISCH INSTITUUT AAN DE GRONINGSCHE UNIVERSITEIT? Wij vernemen, dat pogingen in vergevor derden staat van voorbereiding verkeeren, om aan de rijksuniversiteit te Groningen een sociologisch instituut op te richten. Enkele docenten dezer universiteit heb ben met vertegenwoordigers van nijver heid, handel en landbouw een bespreking gehouden waarin algemeen werd erkend, dat het tot stand komen van zulk een in stituut, zoowel voor de universiteit als voor het bedrijfsleven van Noord Nederland toe juiching zou verdienen. Reeds vormde zien een voorloopig comité, dat men thans zal trachten uit te breiden met meer vertegen woordigers van belanghebbende groepen. P. v. VLIET. Morgen viert de heer P. v. Vliet te 's Gra- .venhage. oud-voorzitter en eere-voorzitter van het Ned. werkliedenverbond Patrimo nium, oud lid van de prov. Staten van Friesland, oud'-lid van de gemeenteraden van Arnhem en Rijswijk (Zü.) oud-wethou der van Rijswijk (Z.H.) en oud-lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal. waar. in hij voor het oude district Doetinchem van 1901—1918 voor de Anti-Rev Partij heeft zitting gehad, ziin 80sten verjaardag. De heer v. Vliet was de medestrijder van wiilen ds A. S. Talman, met wien hii zeer heeft geijverd voor de Chr sociale beweging in het laatste kwart van dc vorige eeuw. Hii maakte deel uit van enkele staatscom missies en heeft tal van brochures en :'.?ine geschriften het licht doen zien. ter wijl vete van zijn artikelen in he'. weekblad Patrimonium zijn verschenen. De laatste jaren moest de heer v. Vliet, die voortdurend bedlegerig is, zich van het publieke terrein terugtrekken. Het buitenland heeft veel belang stelling voor ons land. INTERVIEW MET PROF. MARTIN. 'Van een specialen verslaggever). Hij, die lange reizen doet, kan veel ver halen.... Dit gezegde zweefde ons voor oogen, toen wij prof. dr. W. Martin, te Wassenaar, gingen opzoeken. Volgende maand vertrekt de buitenge woon hoogleeraar in de kunstgeschiedenis aan de Leidsche Universiteit, die tevens directeur van het Mauritshuts te Den Haag is, naar Amerika, om, op uitnoodi- ging van verschillende universiteiten en musea aldaar, lezingen te houden op het gebied der Nederlandsche kunstgeschiede nis, waarbij natuurlijk de kunstschatten, die zich In onze musea bevinden, mede ter sprake komen. Prof. Martin is in zeer veel landen geweest, heeft sinds 1906 in Engeland, Ierland, Zweden. Denemarken Noorwegen, Letland. België en Amerika zijn lezingen gehouden en dus. „Eigenlijk heb ik niet veel te vertel len....!" Op den bezoeker hadden deze enkele woorden haast dezelfde uitwerking als een onverwachte koude douche. Zou een landgenoot, die 31 jaar lang college geeft als hoogleeraar en die daarnaast kans ge zien heeft de halve wereld te bereizen, werkelijk niet veel te vertellen hebben? De onuitgesproken vraag wordt beantwoord. „Het reizen behoort bij het vak van den kunsthistoricus en museumman. Voortdu rend op de hoogte blijven en steeds beter op de hoogte komen door de kunstwerken zélf te zien, daar komt het op aan. Daar om ook ben ik in verscheidene landen ge weest. waar ik geen lezingen behoefde te houden. Wat de lezingen in Amerika betreft, daarin behandel ik in de eerste plaats onderwerpen uit de oud-Nederlandsche schilderkunst, maar ik verzuim nooit er op te wijzen, dat er nog heden ten dage ten onzent een bloeiende, levende kunst be staat. In het buitenland bestaat over het alge meen een wanne belangstelling voor ons land en onze kunst. Daarom worden le zingen over Hollandsche kunst goed be zocht. Men merkt de belangstelling ook uit de vele vragen, na afloop daarvan gesteld. Velen kennen en weten van ons land meer dan men zou denken. In de meer gecul tiveerde kringen leeft het fabeltje, dat heel Nederland er uitziet als Marken en Volendam, al lang niet meer. Ook in Ame rika, waar ik in 1921 voor het eerst lezin gen hield, heeft me dit getroffen. De Amerikanen loopen trouwens hoog met ons land weg. Wanneer zij even kans zien voor een uitstapje naar Europa, wordt Ne derland bijna altijd in het reisplan opge nomen. Ook reizen verscheidene Ameri- kaansche professoren in kunstgeschiedenis, hetzij met hun leerlingen, hetzij voor eigen studie, een half jaar en langer m Europa rond, waarbij Nederland nooit wordt vergeten. Meer en meer is daardoor aan de voor aanstaande universiteiten het kunsthisto risch onderwijs dusdanig georganiseerd o-eraakt. dat ook de Hollandsche kunstge schiedenis er de plaats heeft gekregen, die zij er verdient. De Amerikanen hebben eigen wegen gevonden, daarbij van een opmerkelijk organisatievermogen blijk ge- Op onze vraag, hoe het in Amerika staat met de localiteit, antwoordt prof Martm, dat hij niets dan lof heeft voor de zalen, die in de verschillende universiteiten en musea ter beschikking zijn. Hetzelfde oeldt. voor de projectietoestellen, waardoor de lezingen vergemakkelijkt worden. De projectietoestellen worden vaak door de studenten bediend. Tenslotte vroegen wij prof. Martin no0, in hoeverre deze en andere reizen een propagandistisch doel hebben. De lezingen hebben". a'das, a,nt" woordde hij. „een wetenschappelijk ka rakter Maar het is wel voorgekomen- er. dit geldt ook voor andere landen dan Amerika dat het onderwerp van zoon lezing aanleiding gaf tot een pleit voor het Nederland van heden". (Nadruk verboden). Koordirigent van groote bekwaamheid. VERSPREIDE BERICHTEN. De vertegenwoordiger van Nederland, dr. A. Loudon, is te Genève gekozen tot voorzitter van de deze week aldaar te hou den Volkenbondsconierentie inzake de Duitsche vluchtelingen. CONTACT-COMMISSIE NEDERLANDSCHE ZANGERSBONDEN EN BOND VAN KOORDIRIGENTEN IN NEDERLAND. Dezer dagen hield de contact-commissie van de Ned. Zangersbonden en den Bond van Koordirigenten in Nederland in „De Roode Leeuw" te Amsterdam, haar tweede bijeenkomst. Een negental van de grootste zangers bonden was aanwezig, vertegenwoordigen de ongeveer 900 zangvereenigingen inden lande. i. Na uitgebreide discussie werd met alg. st. tot oprichting van een contact-com missie besloten, welker doel zal zijn: die maatregelen te treffen, welke tot verhef fing van den koorzang in het algemeen kunnen leiden, te trachten de misstanden in de zangerswereld op te heffen en alles wat de bevordering van den koorzang te genhoudt, uit den weg te ruimen en ten slotte de cultureele beteekenis van de be langrijke volkskunst, den koorzang, in wij den kring bekend te maken. Anton Tierie. Met ontroering zullen vele Leidsche muziekliefhebbers kennis nemen van het overlijden van den heer Anton Tierie, die gistermiddag op 67-jarigen leeftijd in de Diaconesseninrichting te Ainterdam, waar hij sinds 3 maanden verpleegd werd, is heengegaan. De heer Anton Tierie, die als koor dirigent, in het bijzonder als vroegere leider van de Koninklijke Oratorium- vereeniging te Amsterdam, groote ver maardheid genoot en ook als organist buitengewone verdiensten had, bezat in de Sleutelstad een groote vrienden kring, dateerend uit de jaren dat hij hier dirigent was van het Toonkunst koor, als hoedanig hij een steunpilaar is geweest voor het Leidsche muziek leven. Gedurende de periode 19151931 is hij als zoodanig een stuwkracht ge weest, door wiens toedoen het thans helaas niet meer bestaande Leidsche Toonkunstkoor een tijdperk van groo- ten en wijdvermaarden bloei beleefde. De herinnering aan de prachtige en in teressante uitvoeringen van oratoria, die in onze stad onder zijn eminente directie gegeven werden, blijft nog immer voort leven in de harten van de talloozen, die haar mochten bijwonen. In de eerste plaats zij. die het voorrecht hadden onder Tierie's leiding te mogen zingen, zullen sterk getroffen worden door dit doodsbericht. Anton Hildebrand Tierie werd op 4 April 1870 te Wageningen geboren en werd aan vankelijk door zijn vader opgeleid aan het Conservatorium te Amsterdam. Tierie trok al spoedig de aandacht van den grooten organist, de Pauw, terwijl ook andere be roemde inuisici als Daniël de Lange tot zijn ontwikkeling bijdroegen. Nadat hij zijn studie's voltooid had in Frankfort a. d. M. en groote successen had geoogst met de Amsterdamsche zangver. „Kunst en Broederschap", werd Tierie be noemd tot directeur der gem. zangver. ..Excelsior" te Den Haag. Tierie dirigeerde in ons land ook verschillende opera's en stichtte in het jaar 1898 in Amsterdam de Oratoriumvereeniging, die later het praedicaat Koninklijke verkreeg. Aan het Amsterdamsche Conservatorium werd hu hoofdleeraar. terwijl hij voorts als organist in het bijzonder bij de Vrije Gemeente te Amsterdam meer en meer van zien deed spreken. Als oratorium- en opera-dirigent heeft Tierie talrijke belangrijke uitvoeringen, w.o. vele première's gegeven en introdu ceerde hij vooraanstaande muzikale per soonlijkheden in ons land als Gabriel Pierné. Georg Henschel. Vincent d Indy en Felix Weingartner. Het leven van Tierie is bij voortduring _.-uk bezet geweest, want niet alleen in Amsterdam, Den Haag en Leiden, heeft men hem als dirigent kunnen bewonderen, doch ook als leider der Alkmaarsche Toonkunstafdeeling en van het gemengd koor te Haarlem. De thans overledene, die zich In Octo ber 1937 uit het openbare muziekleven te- trok. was ook hoofdbestuurslid van de Mij. tot- Bevordering der Toonkunst. Zijn tal rijke adviezen in het belang der beharti ging der Nederlandsche toonkunst, werden ten zeerste op prijs gesteld. Het valt moeilijk zich in te denken, dat deze ijverige en buitengewoon begaafde dirigent, wiens markante kop men nog wel tijdens Leidsche concerten arntrof. thans is heengegaan. Zijnbe'.c: nisv-ir het Nederlandsche muziekleven is g t geweest en zal in de annalen der historie met waardeering worden aangeteekend. Hij ruste in vrede!

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1938 | | pagina 9