Wereldvlag der padvindsters
Uitbreiding der Nazi-macht in
Duitschland
ZATERDAG 5 FEBRUARI 1938
No. 23885
De eerste foto van
Prinses Beatrix
EERSTE NEDERLANDSCHE N.v.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
Plaat
Piet van der Hem
De Bilt
7Ssfe Jaargang
STADSNIEUWS
Het Stadhuis-carillon
IM. NOOMEN
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarlet. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn.:
per 3 maanden t. 2.3S
per week f. 0.18
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden -f portokosten.
(voor binnenland {.0.80 per 3 mnd.>
Een of meer klokken van de Leidsche
schooljeugd.
Collecte op 12 Februari a.s.
In overleg met de hoofden van alle
lagere scholen, de directeuren van H.B.-
scholen. Gymnasium Ambachts
school en de directrices der huishoud
scholen, zal op 12 Februari a.s., den ne
genden verjaardag van den Stadhuis
brand in alle onderwijs-inrichtingen te
dezer stede een collecte worden gehou
den voor het Carillonfonds.
Het is de bedoeling, dat in het caril
lon de kosten van minstens één klok
worden bijeengebracht door de Leidsche
schooljeugd.
Op alle scholen in Leiden is of wordt in
de leslokalen een affiche aangebracht met
een afbeelding van het verbrande Stadhuis.
Elke contribuant van de lagere scholen ont
vangt een blauw kaartje, die van de mid
delbare scholen een crème kaartje. De
minimum-bijdrage op deze laatste scholen
bedraagt 25 cents, terwijl de bijdrage op de
lagere scholen geheel vrij is.
Öp de klok(ken), welke aldus door de
Leidsche jeugd zal (zullen) worden be
kostigd, zal zulks door den klokkengieter
worden vermeld.
Het comité vertrouwt, dat in de opbrengst
der collecte duidelijk tot uiting zal komen,
dat de gedachte, dat er in het toekomstig
carillon een of meer klokken zijn, welke
door de Leidsche jeugd in haar geheel zijn
bekostigd, in breeden kring sympathie on
dervindt. Immers, het is toch de jeugd van
thans, die het langst zal kunnen genieten
van het schoone bouwwerk, dat nu tot
stand komt.
Wij zien met belangstelling het resultaat
I tsjtmoet!
Maatschappij der Nederlandsche
Letterkunde.
Lezing van Jan Engelman over
Slauerhoff.
Voor de Maatschappij der Nederlandsche
Letterkunde hield gisteravond de heer Jan
Engelman een lezing over den dichter J.
Slauerhoff. Bij wijze van proef vond de
vergadering der Maatschappij ditmaal
plaats in de nieuwe behuizing van het Oos-
tersch instituut, de vroegere woning van
wijlen prof. dr. Snouck Hurgronje aan het
Rapenburg.
De heer Engelman schetste de figuur van
Jap Jacob Slauerhoff als de onopgesmukt
heid zelf. Ook zijn letterkundig werk was,
althans naar den vorm, grootendeels aldus.
Kon hij ook bij tijd en wijle voor hen, die
hjn genegenheid hadden, zeer hartelijk
hjn, in het algemeen was hij een van de
minst sociabele menschen die men kon
ontmoeten. „Hij leidde recht en slecht een
onverdraagzaam leven", die dichtregel van
Slauerhoffs hand, is door Marsman bij zijn
flood volkomen terecht op hemzelf toege
past. Slauerhoff voelde zich een „poète
maudit" en hij was er ook een. Het ruste-
ooze, liet onmaatschappelijke, het rade-
looze bijwijlen, het loswezen van iedere
traditie en geijkte moraal, de bijna komi
sche poging tot maatschappelijke recht
vaardiging van zijn uitzonderlijkheid, de
hpon. de wrok en de bitterheid van de
mislukking, dit alles was in zijn wezen en
baar zijn wezen. Hij vereenzelvigde zijn
Ogen physieken en psychischen toestand
met den toestand van een wereld in verval.
was een geteeidende, door den dood op
de hielen gezeten. De indruk schijnt echter
met onjuist, dat men geneigd is elkander
ever deze dingen na te praten. Wie hem
intiem gekend hebben, verhalen van veel
charmante eigenschappen, getoond aan
ben, die den draad in zijn wezen herken
nen. Echter is het niet te veel gezegd,
wanneer men Slauerhoff een nagenoeg
Klassiek voorbeeld noemt van de ver
scheurdheid der romantische kunstenaars
ziel.
In zijn werk bewees hij, een rijk en slor
dig talent te zijn, met een bijzondere op
merkingsgave voor atmosferen, die aan de
grenzen van het geestelijk mogelijke liggen.
Het is van belan". dat hij in onze vaak zoo
nniselijke literatuur het type van den
-'enden zeeman heeft geschapen.
Srrelter gaf voorts een overzicht van
o'.'uerhoffs ieven en werk. Voor veel van
rjn oeuvre had spreker een sterke bewon
dering, maar het is wel waar, dat men het
schiften moet en dat het te gemakkelijk is.
net voor te stellen, alsof men hem iedere
„"nhndivheid a priori dient te vergeven,
cmdat hij nu eenmaal de onvervangbare
pcrnonlijkheid was. die hij was. Soms
ceanlvcordt de onvolmaaktheid" van den
™?n aan den inhoud, soms echter is deze
r-'f onvolkomen, bedrijft hij grootspraak
cn vertoont een overdreven neiging voor
J. romantiek van den piraat of con
quistador.
weuf- de "sdichten betreft is Slauerhoff
a! 1100>t hooger gestegen dan in
en t.6'" en 'n -.clair Cbscur". Ha op een
to' nijn ingegaan, kwam spreker
l»tt,r' Cdnct' ic. dat de Nederlandsche
([„'„fdndc "n S'.-uarhoff een zeer boeiende
accent c""' dcsr d!ePe menschelijke
waarin? a?'-ic "kend kunstenaar, wiens
ist,,«JK: "SCleefde" werk een vc-rfrissching
omJk^nen veel realisme van de huiskamer,
at net ruimte om zich heen heeft.
Generaal-veldmaarschalk von Blomberg is afgetreden als hoofd
der Duitsche weermacht. Hitier heeft zich zelf aan het hoofd ge
steld, bijgestaan door generaal Keitel. Ook generaal von Fritsch
is weggewerkt.
Onder voorzitterschap van Von Neurath is een geheime kabi
netsraad gevormd. Von Neurath wordt aan buitenl. zaken ver
vangen door Von Ribbentrop.
De Rijksdag is tegen 20 dezer bijeengeroepen.
De gezanten von Hassel te Rome, von Papen te Weenen, en
von Dircksen te Tokio zijn teruggeroepen.
Von Hassel zal waarschijnlijk von Ribbentrop te Londen ver
vangen.
Goering is tot veldmaarschalk bevorderd.
(Voor bijzonderheden zie men elders).
De eerste foto van de jonge
Prinses is, klaarblijkelijk ten
gevolge van een onbeschei
denheid, in een Engelsch blad
verschenen, vóórdat zij door
het Koninklijk Huis is vrijge
geven. Daar Prins Bernhard
aan de Nederlandsche bla
den heeft verzocht, deze foto
niet over te nemen, voldoen
wij aan dit verzoek. De offi-
cieele foto zal nu op een afge
sproken datum, d. w. z. Dins
dag, in ons Blad worden op
genomen.
„HET VOORONTWERP VAN WET VAN
MINISTER ROMME".
I. s. s.
De actie voor hulpverleening aan uni
versiteiten in China, in December 1937
aan de Universiteiten en hoogescholen in
Nederland gevoerd, heeft blijkens een me-
dedeeling, gedaan in de alhier gehouden
jaarvergadering van het Ned. Comité van
International Student Service, ongeveer
f. 2400 opgebracht. Hier ter stede bedroeg
de opbrengst f. 694,05.
Eind Maart zal hier ter stede een Neder-
landsch-Inóonesische, Engelsch-Britsch-
Indische conferentie worden georganiseerd
met als onderwerp: „Opvoeding".
Rede van Mevr. Mr. B. Bakker-Nort.
Gisteravond hield de Hutspotclub, on-
öerafd. van de Ned. Ver. voor Vrouwen-
belangen en Gelijk Staatsburgerschap lafd.
Leiden), een maaltijd in Café Rest. Royal,
waar. het vrouwelijke 2e Kamerlid (V.D.)
mevr. mr. B. BakkerNort, een inleiding
hield over het voorontwerp van wet van
min. Romme. De laatste jaren is de vrouw
stap voor stap teruggedrongen van haar
arbeidsterrein. Dit voorontwerp van wet,
inzake arbeid van gehuwde vrouwen houdt
wederom een ernstige belemmering in voor
de arbeidsvrijheid der vrouw. Gehuwde
vrouwen, werkzaam in ondernemingen en
fabrieken, waarvan het gezinsinkomen
meer bedraagt dan f. 25 per week, gullen,
indien dit voorontwerp wet wordt, ontsla
gen worden. Hieronder vallen bijv. winkel
juffrouwen, coupeuses, kapsters, typisten,
teekenaressen in modebedrijven, werksters
in schoonmaakondernemingen, verpleeg
sters in particuliere rusthuizen, boekhoud
sters, fabrieksarbeidsters, enz.
De vrouw van den ondernemer mag blij
ven werken en de gehuwde vrouw in land
en tuinbouwbedrijven mag zulks, hoewel
daar de toestanden waaronder de vrouw
werkt, vaak heel slecht zijn voor moeder
en kind.
Dit alles geschiedt onder het motto van
gezinsbescherming, aldus schrijft ons de
secretaresse mevr. P. H. SmitsWitvlied.
Ls het echter niet eerder gezinsbenadee-
ling te noemen, wanneer de vrouw een be
hoorlijk betaald beroep moet opgeven?
Zijn al die fabrieksarbeidsters, die uit bit
tere noodzaak haar kinderen bij grootmoe
der of buurvrouw brengen, om naar de
fabriek te gaan, slechte moeders? Bij 80
90" van de gehuwde vrouwen zijn de mo
tieven om buitenshuis te werken, zeer
achtenswaard (de man ziek, werkloos,
krankzinnig, in de gevangenis, onder
houdsplicht ouders, zieke kinderen enz.)
Indien de fabrikant de gehuwde vrouw niet
Verzorging van Uw nabestaanden
is thans nodiger dan ooit!
Het betalen van een levensver
zekeringspremie is bovendien spa
ren, niet uitgeven.
BIJKANTOOR LEIDEN, BREESTRAAT 10a
Telef. 302 - Na 6 uur 2479.
5690
(Ingez. Meel.)
missen kan uit economische overwegingen
voor zijn onderneming wordt er een uit
zondering gemaakt. Spreekt dan plotseling
het positief Chr. beginsel niet meer mee,
indien het niet in het belang van den
werkgever is, vroeg mevr. Bakker-Nort.
Het is nu démasqué en een principieele
kwestie geworden, nu de camouflage van
crisismaatregel niet meer opgaat. De vrij
zinnige opvatting is, dat ieder individu
zich naar eigen aard en aanleg moet kun
nen ontplooien en dat het dan verder een
zaak is tusschen man en vrouw of er bui
tenshuis gewerkt zal worden door de
vrouw of dat ze zich geheel aan gezin en
kinderen zal wijden. Bovendien staat de
souvereiniteit van den man op het spel.
die thans als hoofd van de echtvereeni-
ging heeft uit te maken of zijn vrouw al
of niet buitenshuis werken mag. Zelfs de
Chr. vrouwen hebben ten deele ingezien,
dat dit een staatsinmenging is, welke véél
te ver gaat.
Op verschillende plaatsen hebben dan
ook Chr. vrouwen zich aangesloten bij het
comité tot verdediging van den arbeid der
vrouw. De inspectie over de naleving van
deze wet zou bovendien een zeer onge
wild bemoeien van ambtenaren in het ge
zinsleven meebrengen.
Mevr. E. C. Alings-v. Mels. presidente
van de afd. Leiden van de Ned. Ver. voor
Vrouwenbelangen en Gelijk Staatsburger
schap dankte uit naam van alle aanwezi
gen de spreekster hartelijk voor haar uit
eenzetting.
BINNENLAND.
Het sociaal beleid van minister Romme.
Binnenland, 4de Blad».
De begrooting: van het P-T.T. goedgekeurd
Binnenland. 4de Blad).
Belangrijke daling der kindersterfte (Bin
nenland, 4de Blad).
De ontginning van de Lïmburgsche Peel.
(Binnenland, 4de Blad).
Gevecht tusschen dief en winkelbediende;
een drama voorkomen (Gemengd, 3de
Blad).
BUITENLAND.
Belangrijke mutaties in Duitschland (4de
en 1ste Blad).
Chamberlain over den bewapeningswed
loop (Buitenland, 1ste Blad).
Dc maatregelen tegen de piraterij in de
Middellandsche Zee (Buitenland, 1ste
Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
MEN ZIE VOOR ONS KORT VERHAAL
PAGINA 1 VAN HET VIERDE BLAD.
De van groote smaak getui
gende plaat van Piet van
der Hem, ter gelegenheid van
de blijde gebeurtenis in het
Prinselijk gezin, vindt begrij
pelijkerwijs veel belangstel
ling. Deze premieplaat in groot
formaat en in 2 kleuren op
zwaar kunstdruk-papier ge
drukt, is nog verkrijgbaar
tegen den prijs van 10 cents
aan ons Bureau en bij in ons
Blad van gisteren vermelde
adressen in de omgeving.
Een secundaire zal morgen in
den loop van den dag over onze
omgeving trekken, waardoor de
wind, onder tijdelijke toeneming
in kracht, naar Noordwest zal
ruimen met waarschijnlijk regen
buien en daling van temperatuur.
DR. J. W. C. GOETHART v
Hedenmiddag om halfeen is od de be
graafplaats „Rhijnhof" in allen eenvoud
en in alle stilte hef. stoffelijk overschot ter
aarde besteld van dr. J. W. C. Goethart, in
leven oud-directeur van het Rijksherbarium
die deze week od 71-jarigen leeftijd is
overleden.
De wereldvlag der padvindsters. het ge- van de afdeelineen Oegstgeest en Katwijk
schenk van lady Baden Powell, waarover van het Ned. P V. Gilde, is gisteravond in
wii deze week reeds meermalen schreven. Leiden gearriveerd, waar een Katwiiksehe
toen zii achtereenvolgens in het bezit kwam i vlaggenescorte het dundoek (met het pad
vindersembleem) overdroeg.
Hedenmiddag vindt een bijzondere bij
eenkomst plaats, waarop wij Maandag
nader terugkomen.
VAX EEN LADDER GEVALLEN.
Hedenmorgen omstreeks halftien is de
34-jarige glazenwasscher J. L.. die staande
od een ladder voor het bijkantoor der
Amsterdamsche Bank aan het Rapenburg,
werkzaamheden verrichtte, uitgegleden en
van een hoogte van 4 meter od straat ge
vallen. Hü kwam met zijn rug od een
ijzeren stang terecht en klaagde dienten
gevolge over Dijn in dat lichaamsdeel Bo
vendien werd hij aan de hand verwond. De
E.H.D. vervoerde den man. wiens toes'and
zjch gelukkig niet ernstig liet aanzien,
naar het Academisch Ziekenhuis.
LICHTBEELDENAVOND OVER HET
BOEK VAN MORMON.
Gisteravond organiseerde de Kerk van
Jezus Christus van de Heiligen der Laat
ste Dagen in haar vergadergebouw aan het
Gerecht 10. een lichtbeeldenavond over het
Doek van Mormon, één van de standaard
werken van bovengenoemde kerk. Het doel
van den avond was om aan te toonen. dat
or in tegenspraak met vele beweringen,
wel degelijk een groote beschaving op het
Westelijk halfrond (Amerika 1000400 v.
I Chr.) bestaan heeft, waarover dan ook ln
dit Boek gesproken wordt. De beefden ga
ven een duidelijk beeld van hetgeen mo
derne ontdekkingen aan het licht hebben
gebracht, o.a. van de Maya-beschaving, en
dat in die tijden ook het gebruik van ijzer,
cement e. a. al bekend was.
Om pl.m. 9.45 sloot de leider van dezen
avond met een opwekking om dit be rng-
rijke boek te bestudeeren. daar ne* een
duidelijker licht werpt op voor velen nog
duistere zaken in de godsdienstige samen
leving.
MUISJES MET STAARTEN.
Van een verblijdende lenete!
De verkoop van oran"emulsies 'n Leiden
en O'J .sa: oo een e oc- -dag van
Prinse Esr. x en od den Na ionaltn
Feestdag >:n bate van de vereenigmgen
Chr. Jeugdhu'o" en ..St. Elisabeth" heeft
f. 1214.16 opgebracht.
Ongetwijfeld een Drachtig resultaat.