STADSNIEUWS
Gelukkig zij,
die bezitten
DONDERDAG 27 JANUARI 1938
No. 23877
Het incident aan
het Blauwe Zand
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
78ife Jaargang
PRIJS DER ADVERTENTIES:
n&fj
Ir. A. A. Mussert ontslagen
van rechtsvervolging.
Ernstig ongeluk op
onbewaakten overweg
Twee personen gedood.
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BD tós. P^r regel vooï advertenties uit Leiden en plaatsen waar
fegentsehappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags on Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. Incasso volgens poslrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque*' en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT: 1
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd aft®
per 3 maanden ...1.. f. 2.3S
per week f. 0.1®
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden 4* poTtokostenJ
(voor binnenland f.0.S3 per 3 mud
NED. VER. VAN HUISVROUWEN
AFD. LEIDEN.
Een avond vol tooverij en hekserij.
Voor bovengenoemde Vereeniging hield
gisteravond in de groote zaal van het Nuts-
gebouw de heer Brijs een lezing over „Too
verij en Hekserij", terwijl 'hij werd bijge
staan door den heer Burgersdijk, die een
reeks goocheltoeren vertoonde.
Wegens ziekte van de presidente, heette
de vice-presidente mevr. T. VriendVan
Hoorn, alle aanwezigen hartelijk welkom,
in het bijzonder de beide heeren, die den
avond zouden verzorgen.
Onwillekeurig, zeide spreekster, wekt de
tilel „Tooverij en Hekserij" In dezen ver
lichten tijd een- glimlach op ons gelaat,
doch de heer Brijs heeft zich ten doel ge
steld den ouden tijd voor ons te doen
leven. Gaarne gaf zij daarom het woord
aan genoemden heer.
Deze begon met erop te wijzen, dat de
heer Burgersdijk niet behoort tot het ge
slacht der heksen, daar heksen alleen maar
vrouwen zijn!
De heer Burgersdijk is een afstammeling
van de Perzische priesters, de Magiërs.
Men onderscheidt zwarte magie en witte
magie Zwarte magie is een bovennatuur
lijke kraoht zonder de hulp van demonen.
De tooverij kende men reeds bij de Per
zen. Spr. haalde uit den Bijlbei verschil
lende hoofdstukken aan, waarin sprake ls
van tooverij.
Vervolgens komt spr. tot de vraag wat
was eigenlijk een heks en wat een toove-
naar? De beteekenis komt op hetzelfde
neer.
Tooverij werd als erfgoed beschouwd.
Spr. kent zelf 3 heksenfamiiies. De toover-
kracht van de moeder gaat altijd over of
op de oudste dochter of op de jongste. Kan
óe heks de tooverkracht niet overdoen,
dzn is zij gedoemd te blijven leven, van
daar dat er zulke heel oude heksen zijn;
jonge heksen vindt men zeer weinig.
Heksen waren vrouwen van wie men
aannam:
lo dat zij een verdrag met den duivel
hadden gesloten;
2o. dat zij aan een godslasterlijken sab
bat deelnamen;
3o. dat zij op hun nachtelijke tochten
allerlei gedaanten konden aannemen, spe
ciaal die van katten en wolven.
Niet alleen namen de Roomsch Katholie
ken aan de heksenvervolging deel, doch ook
de Protestanten.
Spr. wist te vertellen, dat in den Walpur-
gisnacht op 1 Mei op de Blockberg in Den
Harz nog altijd een duiveisbal is met hek
sendansen
Het geloof in heksen is niet alleen zeer
sterk ontwikkeld in de Zuidelijke landen,
doch ook in het Noorden van ons land.
Spr. schetste verder op uitvoerige en gees
tige wijze welk kwaad de heksen kunnen
bedrijven en hoe men hiertegen afweer-
maatregelen kan treffen.
Na de pauze kwaim de heer Burgersdijk
met zijn goocheltoeren. Met vele verbluf-
lende staaltjes wist hij de aanwezigen op
een zoodanige wijze bezig te houden, dat
het einde veel te vroeg kwam
Met hartelijk applaus onderstreepten de
aanwezigen de woorden van dank door me
vrouw Vriend gesproken.
NATIONALE WERKNEMERS-VEREEN.
Eerste feestavond.
In de met nationale- en oranjevlaggen
versierde en geheel met belangstellenden
gevulde groote zaal van „Zomerlust" hield
óe aid. Leiden van de Nat. Werknemers
vereniging haar eersten feestavond.
Nadat de voorzitter, de heer C. Stet een
welkomstwoord had gesproken, zette hij
het doel van dezen avond, het brengen
Van gepaste en gezonde vroolijkheid uiteen.
Begeleid door het orkest van den Dienst
„Vreugde en Arbeid" uit Haarlem werd
net N.W.V.-lied „Arbeid-Eer" gezongen. Het
hoofdbestuurslid, de heer Verwaal uit Rot
terdam, die den wegens ziekte verhinder
den voorzitter, den heer Woudenberg, ver-
ring, wees er op, dat de N.W.V, haar doel
eerst zal hebben bereikt wanneer alle ar
beiders er van zijn doordrongen, dat een
heid noodzakelijk is. Vervolgens gaf hij een
overzicht van de onderdeelen van het N.
V., het arbeidsbemiddelingsbureau, dat
de groote steden in den korten tijd van
®)n bestaan reeds zulk uitstekend werk
heeft verricht, het bureau voor Sociale Za
ken, dat onrechtvaardigheden bij steunuit
kering bestrijdt en den dienst vreugde en
arbeid, die ontspanningsavonden organi
seert.
De heer Stet, die vervolgens wederom
net woord nam, laakte op scherpe wijze het
j m V-n de vakvereenigingen, die, zoo
velde hij, zoo nu en dan wel op enkele mis
standen hebben gewezen, doch nooit heb
ben ingezien, dat het geheele huidige
N a niet deugt-
cuftÜi de Nationale dansgroep van het
Mr, "Het Gooi" een drietal boerendan-
fiim uitgevoerd, werden de N.W.V.-
Leiri 6u cen "lm van den bouw van het
kni+f0 Gymnasium vertoond. Na een
slim 't21!,2® werd het tooneelstuk „Een
nai» I opgevoerd, waarna de natio-
N dansgroep nogmaals optrad,
bestima p van het officieele programma
^d er gelegenheid tot het maken van
CIIR. HISTORISCHE VROUWENGROEP
Ds. H. Kiehl spreekt over Oranje.
De Chr. Hist. Vrouwengroep voor Leiden
cn omstreken, vergaderde voor het eerst in
dit nieuwe jaar in huize Feenstra. Het
steeds stijgende aantal leden was goed ver
tegenwoordigd. Als gewoonlijk opende de
leidster, mej. Langman de vergadering met
zingen, lezen en gebed. In haar Inleiding
vestigde zij de aandacht der dames op de
komende jaarvergadering op 14 Febr. De
agenda van die vergadering belooft veel
goeds, aangezien mevr. J. C. van Amstel
ran Löben Seis zal spreken over „Beschou
wingen rondom een wereldvraagstuk der
menschheid", terwijl prof. J. de Zwaan een
inleiding zal houden over ,De toekomst der
Christelijk-Historische Unie".
Feestredenaar van de genoemde verga
dering was ds. H. Kiehl van Hazerswoude.
Aanvankelijk was de bedoeling, dat spre
ker zou gedenken hoe Nederland even
tueel verblijd zou zijn, als de verwachte
Oranjetelg zou zijn geboren. Van een feest
rede naar aanleiding van dat blijde gebeu
ren kon uiteraard geen sprake zijn. Op
voortreffelijke wijze heeft spreker echter de
moeilijkheid onderschept, door te wijzen
op den hechten band die Nederland en
Oranje bond en bindt. Na er op gewezen
te hebben, dat we leven in afwachting en
dat dit afwachten moet zijn biddend en
hopend op een grooten zegen voor Neder
land, ging spr. historisch na. wat in den
loop der tijden Oranje voor Nederland is
geweest. Telkens weer was het Oranje, die
in moeilijke omstandigheden uitkomst
bracht. Het Oranjehuis was geen Vorsten
huis, dat vele telgen bezat. Het is altijd
cen angstig bezit geweest, maar telkens
weer gaf God op den juisten tijd een nieu
wen loot aan den ouden stam. Speciale ge
beurtenissen uit het leven der Oranje's
werden door spreker belicht; het zou te
ver voeren ze hier alle te memoreeren. Op
het eind van zijn voordracht, noemde spr.
verschillende data in de maand Januari,
belangrijk in het leven der Oranjevorsten,
blijde en droeve; het spreekt vanzelf dat
7 Jan. 1937 niet vergeten werd!
De Vrouwengroep was opgetogen over den
geslaagden avond. Op de gebruikelijke
wijze werd de vergadering gesloten.
CHR. BESTURENBOND.
De heer Knetsch over „Natuur en vrijheid"
Op uitnoodiging van de studieclub van
den Chr. Besturenbond heeft gisteravond
de heer A. Knetsch gesproken over „Na
tuur en Vrijheid".
De vergadering, welke goed bezocht was
werd met een kort inleidend woord door
den heer Van Cittert, tweede voorzitter,
geopend.
De heer Knetsch, die direct hierop het
woord verkreeg, begon met er op te wijzen,
dat na de overheerschende positie van het
mercantilisme, waarbij de staat de lei
ding had van het economische leven, de
critiek op dit systeem van practisch staats
beleid los kwam.
In de 18e eeuw kwam een nieuwe wijs-
geerige richting, die van de „verlichting"
tot grooten invloed. De Fransche revolutie
ontspruit aan deze wijsgeerige theoriën,
die tot de natuur terugroepen, de leer der
volkssoevereiniteit aanhangen en den staat
als een noodzakelijk kwaad beschouwen.
Vervolgens behandelde spr. de physio-
cratische school, welke van de stelling uit
gaat dat alle individuen dezelfde natuur
lijke rechten hebben en door het eigen oe-
lang worden gedreven. Dit systeem is op
het idividualistisch natuurrecht gebouwd,
erkent geen zedelijke rechtsvormen en
miskent het gebod der naastenliefde.
Achtereenvolgens stond spr. stil bij de
theorieën van Adam Smith en David
Ricardo. Beiden gaan uit van het natuur
recht. Adam Smith en zijn volgelingen zijn
overgegaan tot het opstellen van econo
mische wetten als natuurwetten. Men heeft
echter geen voldoende rekening gehouden
met de practijk. Men redeneerde te ab
stract. Fout gezien was het ook. dat men
het eigenbelang als „de" motor van het
economisch leven beschouwde en alle an
dere drijfveeren van maatschappelijken,
politieken, zedelijken en godsdienstigen
aard buiten beschouwing liet. Bovendien
is de conclusie, dat het geluk van de indi
viduen tevens het geluk van de gemeen
schap medebrengt, eenzijdig en dus onjuist.
Verder wordt bij deze theorie niet gerekend
met de eeuwige bestemming vrin den
mensch.
Nadat de heer Knetsch nog stilgestaan
had bij de Manchester-richting, weidde hij
nog in het kort uit over het liberalisme in
ons land om tenslotte te eindigen met de
waarden van het Christendom in het licht
te stellen.
Een geanimeerde gedachten-wisseling
volgde op deze inleiding, waarna sluiting
op gebruikelijke wijze volgde.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijziging: J. Bink. Nieuwe Beestenmarkt
21. Leiden. Handel in tabak en sigaren.
Uittredend eigenaar: J. Bink, Leiden, d.d.
22 December 1937,
PROPAGANDA-AVOND v. „BARTTMEUS".
Het onderwijs aan blinde kinderen.
De eenige Rrotestantsch Chr. School voor
blinde kinderen in Nederland „Bartimeüs"
te Zeist, hield gisteravond in het gebouw
„Pniël" een propaganda-bijeenkomst. De
bedoeling van deze vergadering was tevens
een indruk te geven van het onderwijs aan
blinde kinderen.
Candidaat v. d. Bos las aan het begin
van den avond een gedeelte uit Joh. 9 om
in aansluiting op dit tekstwoord te wijzen
op de liefde van Jezus, die zich speciaal
ook uitstrekt tot de lijdenden. Spr. wekte
tenslotte op om in het gebed en ook finan
cieel, het werk van .Bartimeüs" te geden
ken.
De heer H. Timmer van „Bartimeüs" gaf
vervolgens een inleiding op de film, die
vertoond zou worden. Nadat spr. allereerst
had uiteengezet, dat het een heerlijk werk
is blinden hulp te verleenen, bracht hij het
werk in herinnering van Braille, die zelf
blind zijnde, het naar hem genoemde
schrift uitvond. Spr. eindigde met een uit
voerige beschrijving te geven van het on
derwijs, zooals dit in ,3artimeüs" geschiedt,
waarbij naar voren werd gebracht, dat het
voor leerlingen, die willen aanpakken, mo
gelijk is zich zoo te bekwamen, dat een
goede positie in de maatschappij hen kan
worden aangeboden. Nadrukkelijk werd
nog in het licht gesteld, dat .Bartimeüs"
vóór alles den kinderen met het evangelie
wenscht bekend te maken.
In aasluiting op deze toespraak werd een
film vertoond, welke het gesprokene op
vele' plaatsen verduidelijkte en aanvulde.
Dr. G. Beekenkamp heeft de samenkomst
met een kort woord gesloten.
SEXSKIP „FRYSLAN".
Gezellige avond.
Onder leiding van den voorzitter, den
heer W J. Nijholt, hield het Selskip „Frys-
lan" gisteravond een „gearkomste" in „De
Harmonie". Een zestigtal leden was aan
wezig. De voorzittër heette in zijn ope
ningswoord allen hartelijk welkom, waar
na staande het „Friesch Volkslied" werd
gezongen. Hierna deelde de voorzitter me
de, dat op 26 Febr. a.s. de bekende Friesche
voordragers „Barend en Martsje" met hun
dochter Tsjitske in Leiden komen, wat ze
ker weer een mooie avond zal worden. Hij
spoorde alle leden aan zooveel mogelijk te
willen zorgen, dat de zaal dien avond goed
bezet is. Het bestuur heeft mede door een
ontvangen schrijven van een dames-lid,
waarvoor hij deze hartelijk dank zegt, een
circulaire laten drukken ten dienste der
propaganda-commissie, welke eerstdaags
bijeen zal komen. Hierna gaf de heer Bijls-
ma een „bijdrage" „De Opporteur" (humor)
welke veel bijval vond.
Na de pauze werd door de Wassenaar-
sche leden een blijspel (één-acter) van Y.
Schuitemaker en getiteld „De klanten van
Kikker", opgevoerd, dat goed werd gespeeld
en zeer veel succes oogstte. De voorzitter
bracht den speelsters en spelers, benevens
den heer Bijlsma. hartelijk dank voor hun
werk. Na sluiting werd nog een oogenbiikje
„geskotst" en was men nog een tijdje ge
zellig bijeen.
Melchers tot vijftien gulden boete
veroordeeld.
De rechtbank te Amsterdam heeft
vandaag vonnis gewezen in de straf
zaak tegen ir. A. A. Mussert, leider van
de N.S.B., die terecht heeft gestaan,
verdacht van mishandeling, gepleegd
tijdens het bekende incident op het
Blauwe Zand op 14 Mei jX, kort
voordat de verkiezingen plaats hadden.
Conform den eisch van den officier
van justitie, mr. B. Kist, heeft de
rechtbank ir. Mussert ontslagen van
rechtsvervolging en het beroep op
noodweer, dat door verdachte was ge
daan, gegrond verklaard.
De rechtbank veroordeelde daaren
tegen Melchers, die wegens mishande
ling van ir. Mussert terecht heeft ge
staan. tot vijftien gulden boete, subsi
diair tien dagen hechtenis. Diens be
roep op noodweer werd door de recht
bank verworpen. In deze strafzaak had
de officier van justitie vijftien gulden
boete, subsidiair tien dagen hechtenis
gerequireerd.
Ir. Mussert, noch zijn verdediger,
mr. Van Vessem. waren ter zitting aan
wezig om kennis te nemen van de uit
spraak. Melchers was wel verschenen.
Enkele minuten voor half zes heeft
zich gisteravond op den onbewaakten
overgang op den Springenweg onder de
gemeente Apeldoorn een zeer ernstig
ongeluk voorgedaan, waarbij twee in
woners van Deventer het leven hebben
verloren.
Een vierpersoonsauto, welke op dit
tijdstip uit de Jachtlaan komende, den
overweg naderde, kwam door nog on
opgehelderde oorzaak in botsing met. de
lokaaltrein, welke om 5.34 uur uit Het
Loo te Apeldoorn moet aankomen. De
auto werd in den flank gegrepen en
ruim 250 meter meegesleurd, waarna de
trein tot stilstand kwam.
Uit de ravage van de totaal versplin
terde auto werden de lijken geborgen
van de beide inzittenden, de heer E.
Maat en mevrouw T. StamKuyk, bei
den uit Deventer. Zij moeten bij de
botsing, die met een ontzettenden slag
gepaard ging, reeds zijn gedood. Het
stoffelijk overschot van de ongelukki-
gen is per ziekenauto naar het Juliana-
ziekenhuis te Apeldoorn overgebracht.
De heer Maat en mevrouw Stam wa
ren op den terugweg van een condo-
leancebezoek bij een zwager van me
vrouw Stam.
Met behulp van ijlings ontboden
spoorwegpersoneel slaagde men er
eerst na ruim drie kwartier in de spoor
lijn weer vrij te maken.
Het is niet uitgesloten, dat de heer
Maat. die slecht van gehoor was, de
trein niet heeft gehoord, waardoor de
botsing niet meer te vermijden was.
CENTRALE ORGANISATIE VAN
BUURTVEREENIGINGEN.
Bespreking van statuten en huishoudelijk
reglement.
Onder presidium van den heer Joh. G.
van der Kloot, kwamen in „Royal" de le
den der commissie bijeen, aan wie de voor
bereiding van de oprichting van bovenge
noemde organisatie is opgedragen. In deze
vergadering werden de door den secretaris
den heer Th. J. van der Heijden, voor de
centrale organisatie ontworpen statuten
en huishoudelijk reglement behandeld, als
mede de daarbij aansluitende model-sta
tuten en huishoudelijk reglement voor de
buurtvereenigingen. In de concept-statu
ten voor de Centrale Organisatie werd nu
reeds uitdrukkelijk vastgelegd, dat deze or
ganisatie zich niet zal bewegen op het ar
beidsveld van de bestaande drie midden-
standsvereenigingen, doch in het bijzon
der de belangen van de buurtvereenigingen
zal behartigen. Besloten werd de ontwer
pen binnen korten tijd aan de bij de com
missie bekende buurtvereenigingen in en
kele exemplaren te doen toekomen. Daarna
zal een vergadering worden uitgeschreven,
tot bijwoning waarvan de buurtvereeni
gingen zullen worden uitgenoodigd. Op die
vergadering hoopt de commissie te kun*-
nen komen tot oprichting van de Cen
trale Organisatie van Buurtvereenigingen.
In verband hiermede worden de secreta
rissen van de diverse vereenigingen, die
niet aanwezig waren op in October 1937
gehouden vergadering, nogmaals verzocht
hun adressen op te geven bij den secre
taris der commissie, Hooge Rijndijk 105. al
hier. Aan het slot der vergadering sprak de
voorzitter, de heer van der Kloot, ook na
mens zijn mede-commissieleden zijn waar
deering uit voor den arbeid, welken den se
cretaris reeds voor de Centrale Organisatie
heeft verricht.
BINNENLAND.
Dr. Colijn spreekt te Den Haag voor do
Oranje-Garde (Binnenland, 2e Blad).
Ontploffing in Indische vuurwerkfabriek;
veertien dooden (Uit Ned. Oost-Indië,
2e Blad).
BUITENLAND.
De besprekingen te Genève (Buitenland, le
Blad).
Geruchten over nieuwe Italiaansche hulp
aan Franco (le Blad).
Actie voor een derde ambtsperiode van
president Roosevelt (Buitenland, le BI.)
De ontploffing te Villejuif (le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Aanvankelijk nog buiig weer
met tijdelijke opklaring, daarna
neemt waarschijnlijk de wind af.
In den nacht kan lichte vorst
voorkomen. Overdag wordt weinig
neerslag verwacht.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het doctoraal examen
rechten: de heeren C. N. Geise (Rotter
dam), C. J. H. van Buuren (Leiden) en
C. G. Pel (Wassenaar) en mej. N. E. Lis-
sauer (Rotterdam).
25-JARIG JUBILEUM.
Heden herdacht de heer Leendert Boot
den dag, dat hij voor 25 jaar als pakhuis
knecht in dienst trad bij de N.V. de Con
dor v.h. Wilh. Schudel en Co.. alhier. Om
half twaalf werd de jubilaris op het kan
toor van bovengenoemde N.V. ontvangen
door directie en personeel. De heer Carl F.
Schudel, directeur der N.V., sprak den ju
bilaris toe en bood hem een couvert met
inhoud aan. Verder werd hem een ver-
eerend getuigschrift met zilveren medaille
van de Maatschappij van Handel en Nij
verheid uitgereikt.
Namens het personeel sprak de heer
Herweïjer eenige woorden van gelukwensch
en liet deze vergezeld gaan van de aan
bieding van een cadeau. Nadat de jubilaris
de directie en verderen aanwezigen dank
had gebracht werden ververschingen rond
gediend.
5177
>PIRITUS THEELICHTJE
I Verbruik: slechts één
vijfde cent per uur
(Ingez. Med.)
De heer C. W. T. M. Meuwese, ambte
naar ter Gemeente-Secretarie alhier, hield
gisteravond in „De Harmonie" voor een 30-
tal leden van de onderafdeeling Leiden en
Omstreken van den Ned. Bond van Ge
meente-Ambtenaren een lezing over
„Luchtbescherming".
Onze stadgenoot de heer A. G. Hooyer
is door de Arrondissements-Rechtbank te
den Haag beëedigd als makelaar in onroe
rende goederen.
Er heeft zich hier ter stede een comité
gevormd, dat zich ten doel stelt aan het
bestuur der Leidsche Reddingsbrigade ter
gelegenheid van haar 20-jarig bestaan in
Juli a.s. een stoffelijk huldeblijk aan te
bieden. Penningmeester van dit comité is
de heer W. Treur, Heerensingel 51 a, alhier.
Woensdag a.s. zullen in het Leidsche
Volkshuis werken uitgevoerd worden van
Joh. Seb. Bach (concert d klein, cantate
211, cantate 150) door het koor en klein
orkest onder leiding van Johannes Rönt
gen uit Amsterdam. Deze naam is een
waarborg dat er iets zeer moois gegeven zal
worden, zoodat wij het ons tot een voor
recht mogen rekenen dat deze bekende
pianist met zijn koor en orkest in onze
Sleutelstad zal optreden.
De heer E. S. de Jong, oud-leerling der
Chr. Kweekschool alhier, thans hoofd der
Chr. school te Klundert (N.B.), is benoemd
tot hoofd eener opleidingsschool voor Oer.
onderwijs te Haarlem.
Zoover is het met het Carillon Comité
nog niet.
Hebt gij Uw bijdrage al overgeschre
ven op postrekening no. 302400 ten
name Penningmeester Carillon-Comité
Stadhuis Leiden
