UTQ mM
BINNENLAND
Gouden huwelijksfeest
•Yaen&ag
iasusr'
Derde Biad
No. 23870
Eerste Kamer neemt
grondwetswijziging aan
EEB3XH
De overeenkomst met de
Osio-Staten
78 ste Jaargang
f9
UIT DE RAADZAAL
Prinses maak"© q"s'eren weer
een rijioer.
De interpretatie van
art. 7 der grondwet
HOEST. KEELPIJN
GRIEP, RHEUHATIEK
STEKEN IN DE ZW
PIJNSTILLENDE WATTEN
Lof voor hei initiatief
der regeering
Ook minder optimistische
klanken.
FAILLISSEMENTEN
trots duur, weinig belangrijke
zitting.
Hoewel de raad een vollen middag en
avond vergaderde, valt er toch maar heel
iwelnig te „overzichten".
Na de gebruikelijke Nieuws] aarswenschen
had een herdenking plaats van onzen
overleden oud-burgemeester jhr. de Gijse-
laar daar, waar hij vroeger als werkelijk
lieerscher" den scepter zwaaide: ln de
r-adsvergaderlng. Nimmer konden daar de
golven zoo hoog oplaaien, of Jhr. de Gljse-
lear hield de hartstochten volkomen ln
bedwang. Zelfs wist hij deze dan door een
of andere handig geplaatste kwinkslag te
doen luwen en te doen plaats maken voor
de gewenschte sfeer, waarin de raad be
hoort te discussieeren. Hier mocht deze
posthume hulde niet ontbreken....
Bij de benoemingen ging de raad ln ge
heime zitting inzake de aanwijzing van
een nieuwe stadsgeneesheer (vacature van
den heer Veldhuyzen). Veel effect heeft
deze niet gehad, want de eerst voorge-
eiagene, dr. Lahr, verkreeg op vier r" alle
stemmen.
Veel lawaai en weinig wol leverde heb
debat over een onderwijs-aangclegenheld,
nJ. het aanvragen van een uitkeerlng ln
eens ter vervanging van de Janrlijksche ge-
bruiksvergoeding door een aantal school
besturen. B. en W. stelden thans voor
daaraan te voldoen na eerst weigerend
daartegenover te hebben gestaan. Verzet
tegen het voorstel op zichzelf was er niet,
al was het alleen om het feit, dat anders
Ged. Staten toch zouden hebben verplicht
aan de verzoeken te voldoen. Maar de ge
legenheid was te schoon om „munt" te
slaan, politiek gesproken natuurlijk, uit
deze affaire en onder aanvoering van den
lieer Goslinga is daarnaar naarstig ge
streefd. Het is vreemd, dat trots de paci
ficatie altijd nog schoolkwesties in de eer
ste plaats de gemoederen warm doen loo-
pen. Boos was de heer Goslinga. zeer
boos
Jammer voor den aanvaller; bracht de
wethouder het geval nuchter terug op den
beganen grond van het „voorstel"! Wel3-'
licht zal bij de begrooting het thans ont
weken „gevecht" plaats vinden. Dat be
looft dan nog wat In hoeverre het zui
vere gemeentebelang daarmede gediend zal
lijn. is een andere vraag. Zulke gevechten
mogen „aardig" zijn. maar het nut voor
de gemeenschap in haar geheel blijft
steeds problematiek.
Tevoren had de heer Goslinga reeds
I weinig succes, toen hij zich verzette tegen
een beroep op de Kroon in een andere
schooi-materle. Zelfs bij eigen partij vond
hij weinig steun op grond van de realiteit.
Tot slot werden de belde verordeningen
afgedaan, die reeds eenige malen waren
uitgesteld Ten eerste die inzake de pen
sioen- en wachtgeldregeling voor wethou
ders en hun weduwen en weezen. Hierbij
I nam de raad in doorsnee het meest loyale
standpunt in. Ten tweede die betreffende
instelling van monumentenzorg. Tegen het
principe werd niet geopponeerd, maar de
beer Würtz brak, na grondige voorberei
ding. dat zij erkend, een lans voor lnvoe-
ilng van het recht op schadevergoeding ln
d' verordening. Tijdens het debat bl<
ileek
o.i. echter wel duidelijk, dat hoezeer op het
eerste gezicht voor de idee Würtz veel viel
te zeggen, daarmede het paard van Troye
in de verordening dreigde te worden bin
nengehaald en met groote meerderheid is
daarvan tenslotte dan ook afgezien. De
verordening is ongewijzigd aangenomen.
De geboorte-aangifte.
Gistermiddag te kwart vóór drie
heeft Hare Koninklijke Hoogheid Prin
ses Juliana een korte autotocht ge
maakt in de omgeving van Baarn en
Soest.
H.K.H. verliet het paleis aan de
achterzijde cn nam in de Packard
plaats. De auto reed het geheele Pa-
loispark door cn kwam bij den oud: 11
Vcenhuizer tol op den betonweg van
Soeétdljk naar Bilthoven. De Prinses
reed toen in de richting van hotel
Trier en vandaar naar de gemeente
Soest.
Later in den middag reed een tweede
hafejuto voor. waarin HM. de Koningin
plaats nam om eveneens een rit in de om
geving van het Paleis te maken.
Naar de Tel. verneemt, ls thans officieel
vastgesteld, dat de geboorte van het kind
van Primes Juliana en Prins Bernhard
ten Palelzc Soes'dljk zal worden aangege
ven door den Prins zelf ten over-,aan van
den burgemeester van Baarn, Jhr. mr. G.
C. J. van Rc-enen, als ambtenaar van den
■burgerlijken stand, teiwül als getuigen
zullen ontreden de hoogste twee function®,
rissen in den lande, te w:ten de minister-
Dresldent dr. H Colljn en de vice-president
van den Raad van S ate. ihr. mr F. Bee-
laerts van Blokland. Zi.1 beiden zullen zich
reeds vóór de geboorte naar het paleis te
Soestdlik begeven.
GEEN VERPLICHT VERKEERS-
ONDERWIJS.
Verkeersregelen reeds in leerplan.
De K N.A.C heeft zich korten tijd gele
den tot den Raad van Ministers gewend
met het verzoek het daarheen te lelden,
dat het vsrkeersonderwijs als verplicht
leervak in de Lager Onderwijswet zou wor
den opgenomen
In antwoord op het adres deelt de Mi
nister van Onderwijs mede. dat hp den
hoofdinspecteurs van het lager onderwijs
verzocht heeft in een vergadering met de
inspecteurs van iedere hoofdinspectie hen
od te wekken de aandacht van de gemeen
tel- en schoolbesturen te vestigen op de
„leidraad voor het verkeersonderwijs". uit.
gegeven door het Verbond van Vereenigin-
gen voor veilig verkeer.
Aangezien den Minister ijit vorige rap
porten van de hoofdinspecteurs is gebleken
dat in het algemeen od bevredigende wijze
is voldaan aan vroeger door de regeering
gegeven aanbevelingen om ln het leerplan
te doen opnemen periodieke en verplichte
behandeling van de verkeersregels meent
hii zich hiertoe ie kunnen beperken en kan
hij geen vrijheid vinden aan he; verzoek
tot opneming van het leervak „Verkeers
onderwijs" in de Lager Onderwijswet te
voldoen.
(Van onzen parlementairen medewerker).
Zoo ls dan gisteren de laatste parlemen
taire phase inzake de Grondwetsherziening
(afgesloten; nu rest nog alleen de Konink
lijke bekrachtiging.
Van de 8 ontwerpen, die op 19 October
j l. in de Tweede Kamer (in tweede lezing)
aan de orde kwamen, bleven er slechts 6
over, want. gelijk men weet, werden er 2
verworpen; dat inzake de wering van revo-
lutionnaire volksvertegenwoordigers, en het
zg. verzamel-ontwerp, waarin allerlei za
ken waren geregeld. De 6 overblijvende
wetsontwerpen, die gisteren in den Senaat
v/erden behandeld, betroffen: le. de wijzi
ging van het inkomen der Kroon; 2e. de
verlaging van de schadeloosstelling en van
ket pensioen der leden van de Tweede
Kamer; 3e. het openen van de mogelijk
heid, om ministers zonder portefeuille te
benoemen; 4e. de mogelijkheid om het
evenredig kiesrecht zoodanig te wijzigen,
dat de absolute evenredigheid niet meer
geheel behoeft te worden bereikt; 5e. het
hogelijk maken van de instelling van
openbare lichamen voor beroep en bedrijf,
on 6e. eenige bepalingen betreffende het
overgangs-recht in de Grondwet.
Dat dit alles geen moeilijkheid meer zou
opleveren in de Eerste Kamer, lag voor de
hand.
Al dadelijk kwam de heer Van Lanschot,
namens de geheele rechterzijde verklaren,
dat zij geen aanleiding vindt thans debat
ten te herhalen die reeds vroeger (bij
c-evste lezing) gehouden zijn. De rechtsche
fracties betreurden de verwerping, in de
andere Kamer, van een tweetal ontwer
pen (inzonderheid van dat tegen de revo
lutionnaire volksvertegenwoordigers), maar
zq zouden poarne aan de zes overgebleven
wetsvoorstellen hun stem geven. Een soort
gelijke verklaring legde de heer Drooglee-
I e*« Fortuyu namens de liberalen af.
Maar de heer Van Vessem, de nationaal-
socialist, hield ons wat langer op, en zette
evenals hij vroeger reeds deed en ook in
Tweede Kamer is geschied) eenige be-
E;'„en tegen de overgeschoten wetsont-
rt! £ln u|teen. Bezwaar had hij b.v. tegen
■;-.i „ij dle zal worden gemaakt oo het
d": °er evenredige vertegenwoordiging.
ad^ho mogell.1k maakt, en bezwaar
ontwm-L !v'el dlt met den Inhoud der
rpen niets te maken heeft) tegen de
interpretatie, door de Regeering gegeven
van art. 7 der Grondwet, als zou dit be
voegdheid inhouden tot het uitvaardigen
van een verschijningsverbod, een bevoegd
heid, welke, volgens mr. Van Vessem, de
vrijheid van drukpers te niet zou doen.
Ook enkele andere sprekers hebben nog
een redevoering gehouden.
Daarbij heeft prof. Kranenburg, vrijzin
nig-democraat, nog eens de houding ver
dedigd van hen. die gestemd hebben tegen
het ontwerp inzake het weren van revo-
lutionnairen. Hij is van oordeel, dat het
parlement genoegzaam in staat is, revolu
tionairen in hun uitingen tot rede te bren
gen. zonder tot uitsluiting over te gaan.
Ineake art. 7 der Grondwet vereenigde hij
zich met het standpnt van mr. Van Ves
sem. dat een verschijnings-verbod met dat
artikel niet in overeestemmig is, een mee
ning. die hij vrij uitvoerig toelichtte. Met
overtuiging, en op voortreffelijke gronden,
heeft prof. Kranenburg op de groote waar
de der drukpersvrijheid gewezen, een vrij
heid, die inhaerent is aan het parlemen
taire systeem. Het belangrijke van deze
Grondwets-herzienlng noemde de hooglee
raar het hoofdstuk inzake de nieuwe orga
nen en hij sprak de hoop uit. dat deze be
paling straks goed zal worden uitgewerkt.
Namens de sociaal-democraten sprak de
heer De Zeeuw, die zich verheugd toonde
over de verwerping van het voorstel inzake
de revolutionnaire volksvertegenwoordi
gers. en zich evenals vorige sprekers ver
zette tegen een interpretatie van art. 7 die
een verschijnings-verbod mogelijk mfckt.
Ook voor den heer De Zeeuw ligt er goeds
in de bepaling betreffende het oprichten
van nieuwe organen, al wees hij er op, dat
dit onder de bestaande Grondwet ook al
mogelijk was; men heeft die mogelijkheid
echter niet aangegrepen.
Minister Van Boeyen heeft de behande
ling van deze revisie met een korte rede
gesloten.
En hij wees er daarbij op. dat Ce betee-
kenis van de herziening niet slechts gele
gen is in haar inhoud, maar ook in het
feit, dat overwogen is of er nog andere
wijzigingen noodzakelijk zijn. Het nega
tieve antwoord op die vraag is evenzeer
van belang. En zoo is de omstandigheid,
dat men deze voorstellen weinig belang
rijk acht. op zich zelf een verheugend feit.
De Minister heeft omtrent het evenredig
kiesrecht, de revolutionnaire volksverte
genwoordigers. de nieuwe organen voor
beroep en bedrijf en de drukpersvrijheid
nog het een en ander gezegd, maar nieuwe
gezichtspunten kon hij uitteraard niet
NIEUW KANTOORGEBOUW VOOR
DE BUI.
Naar wij vernemen heeft de Ba'.aafsohe
Import Maatschappij den hoek van den
WasoenaarcehewcZ en de Floris Grilo-
straat te 's Gravenhage aangekocht met
de bedoeling daar een nieuw kafVoor te
bouwen
De architecten de heeren J J. P Oud
'Rotterdam). A J. Kropholler 'Wassenaar)
Ir D Roosenfcurg 'Den Haoz) en Ir G.
Frledhoff (Amsterdam) hebben opdracht
gekregen bouwplannen te omwerpen.
NEDERLAND. ENGELAND EN HET
VERRE OOSTEN.
Gisteravond heeft de Nederlandschc ge
zant te Londen, mr. J. P. graaf van Lim
burg Stirum, op een diner van de Roya!
Empire Society een rede gehouden, waarin
hij o.a. sprak over de bezorgdheid, dis zoo-
we! Nederland als Engeland vervult als ge
volg van de gebeurtenissen in het Verre
Oosten.
Na gewezen te hebben op het groeiende
bewustzijn, dat de Nederlandsche en Brit-
sche belangen ln Oost-Indlë onderling af
hankelijk zijn, verklaarde graaf van Lim
burg stillam- Het is beslist zeker dat, in
dien de regen door ons dak dringt, het uwe
eveneens zou beginnen te lekken. Eeuwen
van cultureelen arbeid liggen achter onze
beide landen en ieder zou vastberaden het
zijne bijdragen om de vernietiging te voor
komen van wat met zooveel succes en ijvêr
is opgebouwd. Wij mogen in vroegere tijden
mededingers zijn geweest, het is duidelijk
dat de bescherming van ons cultureel werk
ln die gebieden een gemeenschappelijk
vraagstuk is.
Laat men echter niet denken, dat wij ons
in slaap laten wiegen door het zekere voor
uitzicht op steun van den grooten broer.
Neen, ook wij zijn een volk. dat het hoofd
koel houdt en met sterke zenuwen. Wij
zijn terdege waakzaam en brengen groote
offers om ons huis te bewaken. Dit doen
wij zeker niet uit vrije verkiezing. Wij kun
nen niet anders en wil worden ertoe ge
dwongen door wat wij rondom ons zien
gebeuren. Wij gaar. uit van de veronder
stelling, dat wij wel eens geheel op onszelf
zouden kunnen zijn aangewezen.
HET „STEMPELEN" BIJ DE BLIJDE
GEBEURTENIS.
De Minister van Sociale Zaken maakt
bekend, dat. wat de dagelüksche aanmel
ding (het stempelen) van werklooze ar
beiders betreft, in verband met de te ver
wachten blijde gebeurtenis de volgende
gedragslijn kan worden gevolgd. Wordt het
bericht bekend tijdens de bureau-uren,
dan kan het stempelen worden gestaakt
Voorzoover het gemeentebestuur den
daarop volgenden dag. dus den eigenlijken
feestdag, de gemeentelijke bureaux sluit,
kan alsdan ook vrij van stempelen worden
gegeven.
KOOIEENDEN.
Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland
hebben besloten dat de koolman ln 1938
verplicht is de kool-eenden opgesloten of
gehokt te houden van 1 Juli af tot den dag,
waarop in dat jaar het vangen van water
wild door middel van eendenkooien zal zijn
toegestaan.
op de pijnlijke
plek. bestrijdt
dooien
35 en 55 ct.
9708
(Ingez. Med.)
meer openen. Inzake de eerste twee pun
ten ontkende hij krachtig, dat die gericht
zouden zijn (geweest) tegen een bepaalde
politieke partij; wat het derde betreft
wees hij er op. dat thans een organieke
wet noodig zal zijn om die nieuwe organen
te regelen en wat betreft do drukpers
vrijheid verdedigde hij de opvatting, dat
art. 7 der Grondwet zich wel verzet tegen
preventieve censuur, maar daarnaast wel
degelijk een ander preventief optreden mo
gelijk maakt, doch hij legde er daarbij den
nadruk op, dat dit op het oogenblik geen
practische beteekcnls heeft, aangezien de
Regeering geen voorstel tot uitwerking
dier bevoegdheid overweegt. De Regeering
echter is zei de Minister van oordeel,
dat een verschijnings-verbod van een be
paald blad niet valt onder het begrip pre
ventieve censuur, omdat men aan zijn ge
voelens op behoorlijke wijze dan toch nog
elders openbaarheid kan blijven geven.
Een opvatting, waartegen stellig nog wel
iets te zeggen zou zijn maar wij doen
dit nu niet.
Slechts bij aller-dringendste noodzaak
echter zei de Minister zal de Regee
ring gebruik maken van de bevoegdheid,
die volgens haar in art. 7 gelegen ls.
Hierbij bleef het.
De Kamer heeft alle wetsontwerpen met
groote meerderheid aanvaard. De natio-
naal-socialisten bleken ook hier tegen de
meeste gekant, behalve tegen die betref
fende het inkofnen der Kroon en betref
fende de wijziging van de overgangsbepa
lingen.
Wij herinneren er aan, dat het eerste
van deze ontwerpen een wijziging bevat
van het inkomen der Kroon, als gevolg
waarvan Prinses Juliana en Prins Bern
hard voortaan elk een inkomen van
f. 200.000 per jaar zullen ontvangen. Op het
oogenblik geniet de Prinses het dubbele,
maar de Prins niets. Aan een verkeerden
toestand, die al veel vroeger verbeterd had
moeten worden (Prins Hendrik heeft nooit
eenig inkomen genoten) is nu een eind
gemaakt.
De nieuwe „overvetle" Rinso is het enige wasmiddel, dat
speciaal voor de wasmachine wordt gefabriceerd. Duizenden
vrouwen hebben hel reeds kunnen constaterenmet Rinso
komt de wasmachine het best tot zijn recht. In een oogwenk
een overvloedig sop, dat in anderhall uur al het wasgoed van
5 personen prachtig wit maakt, voor slechts 121 /2 cent.
Dat is het' resultaat, dat U alleen maar met Rinso kan
bereiken in elke wasmachine en ook in elke tobbei
„OVERVETTE" RINSO, SPECIAAL VOOR DE WASMACHINE
4828
R 2*1-0307
(Ingez. Med.)
Verschenen is het Voorloopig Verslag van
de vaste commissie uit de Tweede Kamer
voor overleg met de regeering Inzake han
delspolitieke aangelegenheden, over het
ontwerp tot goedkeuring van de op 28 Mei
1937 te Den Haag tusschen Belglc. Dene
marken. Finland. Luxemburg, Nederland,
Noorwegen cn Zweden gesloten overeen
komst tot ontwikkeling van het handels
verkeer.
Wij ontleenen daaraan:
De groote meerderheid der commissie
kon zich met het voorstel der regeering
tot goedkeuring van het ln dit wets
ontwerp bedeelde verdrag geheel ver-
ecnigen. Zij was van oordeel, dat de
totstandkoming van harte toejuiching
verdient. Al moge de practische betee-
kenis niet zoo groot ziin als men wel
zau wenschen, het beginsel, dat er aan
ten grondslag ligt, is juist. Het verdrag
is een uiting van een streven naar
opheffing van handelsbelemmeringen,
naar bevordering van een vrijer ruil
verkeer en is als zoodanig niet te
onderschatten, vooral van ideëele be-
tcckenis. De hier aan het woord zijnde
leden der commissie meenden: dat
een woord van lol voor het Initiatief
der Nederlandsche regeering niet ach
terwege mag blijven. Zij spraken de
boop uit, dat de regeering zal trachten
in deze richting voort te gaan.
Enkele andere leden der commissie kon
den deze optimistische opvatting niet
deelen, al hadden zij tegen goedkeuring
van het verdrag geen bezwaar. Zij betwij
felden of, na mislukking van vorige pluri-
laterale overeenkomsten, de omstandig
heden wel gunstig waren om met een zoo
danige overeenkomst opnieuw een proef te
wagen.
Is het niet Juist, zoo vroegen deze leden,
dat verschillende van de deelnemende lan
den na het sluiten van dit verdrag zijn
voortgegaan met het tot stand brengen
van handelspolitieke belemmeringen, ook
al'glng dat niet gepaard met schending van
de letter der overeenkomst?
Heeft Noorwegen het invoerrecht op
knoopen en schoenen niet verhoogd, Zwe
den dat op druiven en België eveneens dat
op schoenen en eenige soortan olie, en
bestaan er in verschillende landen geen
voornemens aangaande verdere verhoo
gingen? Heeft ook Nederland zich niet ge
noodzaakt gezien het invoerrecht op aar
dewerk te verhoogen? En is het niet waar,
dat tusschen Noorwegen en Denemarken
economische wrijvingen bestaan, die over
en weer steeds tot represailles, met name
op het gebied van het artikel olie, aanlei
ding hebben gegeven? Gaarne zouden deze
leden van de regeering een overzicht ont
vangen van alle maatregelen van dezen,
aard. die door de verschillende deelnemen
de landen sedert het sluiten van Uit ver
drag genomen zijn. Dient in het feit, dat
zulke maatregelen zijn genomen, niet het
bewijs gezien te worden, dat de tijden niet
rijp zijn voor de verwachte handelspolitieke
ontwapening? Zou deze vraag bevestigend
beantwoord moeten worden, dan zouden
deze leden er geen bezwaar tegen hebben,
indien het verdrag niet werd verlengd.
Naar hun oordeel zal 's lands belang
gediend worden, wanneer de regeering.
mede met het oog op de mogelijkheid
eener nieuwe depressie, de handen vrij
houdt om in de toekomst al die maat
regelen te kunnen nemen, die tot in
standhouding van het Nederlandsche
bedrijfsleven noodig zullen blijken.
Dat enkele van de deelnemende landen
ook na het sluiten van het verdrag den
invoer van bepaalde artikelen hebben be
moeilijkt, konden andere leden geenszins
als een argument tegen het verdrag zelf
aanvaarden. Men moge deze bemoeilijking
betreuren, het effect van het verdrag wordt
er niet door teniet gedaan. Wat overigens
het Zweedsche invoerrecht op druiven be
treft. dit staat, hoe schadelijk het ook voor
ons land moge zijn. geheel los van het
thans besproken verdrag. De verhooging ls
slechts een gevolg van beëindiging van
het verdrag tusschen Zweden en Spanje,
dat een laag Invoerrecht vaststelde, waar
van Nederland krachtens de meest begun
stiging kon proflteeren.
Niet juist achtten deze leden het verder,
thans reeds te spreken over de mogelijkheid
van niet-verlenging van het ter goedkeu
ring aangeboden verdrag. Op de toekom
stige ontwikkeling van de handelspolitieke
verhoudingen dient thans nog niet te wor
den vooruitgeloopen.
Uitgesproken door de air. Rechtb. 's-Graven-
hage d.d. 17 Januari:
J. Linschoten, caféhouder en J. W. Boerma,
caféhouder, Leiden, te zamen handelende onder
de firma Libotarla. Haarlemmerstr. 70, Leiden.
R.-c. jhr. mr. H. O. Feith, cur. mr. G. H. Wis-
senburgh. Leiden.
De N.V. Parapluiefabr. ..Pluvlus". Lelden
Kraalerstraat 11a. R.-c. mr. H. Haga. cur. mi".
F. H. van der Tas. Leiden.
J. Schouten, Leiden. Nieuwsteeg 25. R.-c. mr.
G. H. B. van den Boom, cur. mr. E. J. M. H.
Bolslus, Leiden.
Morgen gaan voor onze stadrenooten A
Beij en msj P Eeij-Dirkzwager, wonende
Sumatrastraa; 48. voor de een-en-vijf'igste
maal ds bruid cdazen in. terwijl zii op 1
Februari a s hun gouden huwelijksfeest
hopen te herdenken
De bruidegom, die thans 71 jaar oud is,
was ruim 36 iaar als werkman in dienst der
gemeente en werd ongeveer 7 laar ededen
gepenslonneerd; zijn braid is aan de andere
ziide één jaar van de zeven kruisjes ver
wijderd.
Hun directe nakomelingschap beslaat. uit
10 kinderen. 35 klein- en 5 achterklein
kinderen.
j Mogen zü in de woning van hun jongste
doch'er. waar zii een liefdevol tehu'.s hebben
gevonden, nog tal van jaren voor elkander
en voor hun naaste familie gespaard
1 blijven.
