WOENSDAG 12 JANUARI 1938
No. 23864
STADSNIEUWS
Nederlandsch schip getorpedeerd
bij Spaansche kust
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
78sie Jaargang
Verschuiving van den
nationalen feestdag
gewenscht
Alle leden der
bemanning gered
Remmen- en Lichtweek
voor Wielrijders
Dif nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
verwacht
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bü vooruitbetaling
"Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
"van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindiplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque.' en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden .vr.v. (.2.3$
per week il.'lfi'.i (.0.13
Franco per post f. 2:35 per 3 maanden e -f» portokosten.
(voor binnenland 9.80 per 3 mnA>'
Met spanning wacht Nederland op de
blijde gebeurtenis in het Prinselijk gezin
en het lag daarom geheel in de lijn van
ieders wenschen dat de regeering een na
tionalen feestdag vaststelde om ganschhet
Volk gelegenheid te schenken aan zijn
vreugde uiting te geven. Velen, waaronder
ook wij, meenen echter dat door de thans
gevolgde handelwijze het gestelde doel
niet in zijn vollen omvang zal worden be
reikt en zij vragen zich af waarom deze
feestdag bepaald is op den dag na de ge
boorte van een Prins of een Prinses.
Waarom die haast en waarom onnoodige
moeilijkheden te veroorzaken in de bedrij
ven, die toch niet plotseling ai hun be
langen een dag terzijde kunnen schuiven?
Toen Prinses Juliana geboren werd,
volgde de nationale feestdag tien dagen
later. Er is ons inziens alle aanleiding iets
dergelijks ook thans te overwegen, temeer
omdat zulks in overeenstemming is met
het verstandige gebruik om met geboorte
festiviteiten te wachten tot rust en nor
male omstandigheden teruggekeerd zijn en
men van een blakende gezondheid van
Moeder en Kind verzekerd is.
In een onderschrift bij een „Ingezonden
stuk" maakten wij gisteren met enkele
woorden onze bezwaren reeds kenbaar. Wij
meenden daar nu nog even op terug te
moeten komen omdat uit een verklaring
van den behandelenden medicus gebleken
is, dat de blijde gebeurtenis eerst over één
a twee weken kan worden verwacht. Er
is dus nog tijd om de te nemen maatre
gelen even rustig te overwegen. Getroffen
voorbereidingen behoeven niet gewijzigd te
worden. Men heeft slechts het tijdstip van
den nationalen feestdag, waarvan de
datum toch nog niet definitief kan worden
vastgesteld, te verschuiven in den geest als
Is geschied bij de geboorte van Prinses
Juliana. Vele duizenden landgenooten zou
den zich daarover verheugen omdat het
aldus aan handel en industrie gemakke
lijker wordt gemaakt de werkzaamheden
tijdig zoodanig te regelen, dat al het per
soneel aan den feestdag kan deelnemen,
zoodat deze niet slechts in naam maar ook
in werkelijkheid „nationaal" wordt! Het
feit dat men de officleele feestvreugde niet
direct tot uiting brengen zal, maar nog
een tiental dagen „opkroppen" moet, zal
die vreugde bovendien niet temperen, doch
wellicht zelfs nog verhoogen, omdat de
viering algemeener kan zijn en de organi
satie der feesten door rustige voorberei
ding voorbeeldig!
CHR. WIJKVERPLEGING „PNIËL".
Geslaagde uitvoering van „Inter Amicos".
De Chr. Wijkverpleging „Pniël" onder
vindt vooral in den laatsten tijd krachtige
medewerking van het meubilair-comite
Reeds vele jaren terug heeft dit comité
het zich tot een taak gerekend voor de
stoffelijke belangen van „Pniël" op te ko
men. Na een tijd van stilstand is hierin
de laatste maanden, dank zü de bezieling
die de heeren Jasperse en Mattheus aan
het werk wisten te geven, groote verande
ring gekomen en gaat er enthousiasme
actie van het comité uit. De wiikpredikamt,
tiT. J. Riemens, die tevens voorzitter an
„Pniël" Is. heeft aan de plannen var, het
comité zijn volle sympathie toegezegd er
doet ook van zijn kant al het mogelijke
om de actie te doen slagen.
Teneinde de financiën te versterken
werden verschillende wegen ingeslagen
Eén daarvan was de belegging van <vn
tooneelavond in de Stadsgehoorzaal waar
voor men zich de medewerking vetzeiterd
had van het tooneelgezelschap „Inter
Amicos" en van de Leidsche Chr. Harmo
nie-vereen.. directeur de heer H. J, A, 3ok_
hove.
Voor dezen avond, gisteren in de
Stadsgehoorzaal gehouden, bestond flinke
belangstelling, al moet direct gezegd, dat
èn het doel èn het spel van „Inter Ami
cos". een stampvolle zaal verdiend hadden.
Dit neemt echter niet weg. dat de stem
ming er ook maar geen oogenbiik onder ge
leden heeft. Integendeel van het begin
van den avond af. toen de Chr. Harmonie
niet vroolijike klanken het programma
opende, tot aan het einde van het op
gevoerde tooneelstuk, was er een prettige
sfeer.
Met een woord van welkom opende dr
Riemens deze bijeenkomst, waarna hij een
korte uiteenzetting gaf van het op te voe
ren stuk „Een onzekere belegging".
.Inter Amicos", die. zooals gezegd, dit
stuik over het voetlicht bracht, heeft hier
in zich zelf overtroffen. Reeds eerder za-
e.en wii dit ernsüg-willend clubje spelen
en ook thans heeft het ons weer best
voldaan. Er werd met animo en overtui
ging gespeeld De heer W. van der Horst,
die zich ook ditmaal een goede kracht
toonde, bad ongetwijfeld de- zwaarste rol
te vervullen hetgeen hem echter zeer wel
is toevertrouwd.
Bloemen voor de dames en veel applaus
voor allen waren de beste belooiüng. die
men aan het gezelschap geven kon.
Met het zingen van den Avondzang
werd dezegeslaagde samenkomst besloten.
Aanvallende onderzeeër
verdween onmiddellijk.
Volgens via Barcelona te Londen uit
Alicante ontvangen berichten, later
bevestigd door een mededeeling van
het Spaansche persagentschap te Va
lencia, is het Nederlandsche s.s. „Han
nah" van de N.V. Stoomschip Maat
schappij Hannah (F. W. Uittenbogaart)
te Rotterdam, door een onbekenden
onderzeeër op 47 mijl van Valencia,
tusschen deze stad en Alicante, zes
mijl buiten kaap San Antonio, getor
pedeerd. De onbekende duikboot ver
dween onmiddellijk na den aanval.
Het kustwachtstation van kaap San
Antonio nam het eerste het gebeurde
waar. Het was toen 12.30 uur. De „Han
nah" had de machines reeds stop gezet
en was bezig de reddingbooten uit te
zetten. Terstond werd door de scheep
vaartautoriteiten van Alicante en uit
Javea, een visschersdorp, assistentie
derwaarts gezonden. Spoedig was het
schip bereikt en alle opvarenden kon
den in veiligheid worden gebracht.
De „Hannah" meet bruto 3730 ton,
netto 2311 en is in 1913 te New Castle
gebouwd. Het schip beoefende de wilde
vaart, hoofdzakelijk op de havens van
de Middellandsche en de Zwarte zee
De laatste maal dat het in de thuisha
ven, Rotterdam, geweest is was in Mei
van het vorige jaar. Het was toen op
den llden van die maand met een
lading graan uit Breilla (Roemenië)
in de Maashaven aangekomen. Op 22
Mei daaropvolgend was het in ballast
naar Bremen vertrokken en sinds dien
niet meer naar Nederland terugge
keerd. Op 1 Januari j.l. echter was het
schip uit Antwerpen naar Barcelona
vertrokken. Uit het telegram van het
Spaansche persagentschap te Valencia
blijkt, dat de Hannah een lading tarwe
en boonen aan boord had, terwijl dit
telegram als plaats van bestemming
Valencia noemt. In het gezicht van de
haven is de Hannah dus in den grond
geboord.
De bemanning bestaat uit 31 koppen
en is slechts voor een deel van Neder
landsche nationaliteit.
De maatschappij had tot hedenochtend
nog geen enkel bericht van den gezag
voerder ontvangen.
VER. VOOR VEILIG VERKEER.
Uitreiking van verkeersdiploma's.
In de theoriezaal van het politiebureau
heeft de voorzitter van de afdeeling Lei
den der Ver. voor Veilig Verkeer, de heer
M. J. E. Kwint gistermiddag een verkeers-
diploma uitgereikt aan een 50-tal onder
wijzeressen en onderwijzers uit Oegstgeest,
Leiderdorp en Zoeterwoude. die in de af-
geloopen maanden met vrucht een door
inspecteur D. W. van der Wal gegeven ver-
keerscursus hebben gevolgd.
De heer Kwint feliciteerde allereerst de
dames en heeren met het door hen ver
worven diploma en verbond daaraan den
wensch, dat zij de lust en de gelegenheid
mogen vinden om het ontvangen onderwijs
op vele leerlingen over te dragen.
In het bijzonder verwelkomde spr. den
commissaris van politie, den heer R. J.
Meyer, den voorzitter en secretaris der
Verkeersonderwijscommissie. respectievelijk
de heeren H. van Slooten Jr. en Boerstra
en den inspecteur van politie, den heer
van der Wal, wien hij hulde bracht voor
de wijze, waarop door hem het verkeers-
onderwijs is verstrekt en voor de toewij
ding. steeds door hem aan de zaak van het
veilig verkeer betoond.
Spr. wees er vervolgens op hoe in ver
schillende steden het aantal verkeersonge
vallen nog steeds toeneemt en schetste
het werk der Ver. voor Veilig Verkeer, die
als een onderdeel van haar arbeid hier ter
stede een verkeersonderwijscommissie in
het 'leven heeft geroepen, welke de veilig
verkeersgedachte tracht ingang te doen
vinden bij de schooljeugd. In dit verband
deed. spr. een beroep op aller medewerking
om ook in de omliggende gemeenten de
oprichting van dergelijke commissies te
bevorderen. De eisehen ter verkrijging van
net verkeersdiploma zullen overeenkomen
met die, welke hier ter stede worden ge
steld. Na nog te hebben herinnerd aan de
goede verstandhouding, waarin steeds met
de overheid wordt samengewerkt, wekte
spr. de aanwezigen op ook als lid tot de
vereeniging toe te treden.
Spr. achtte het een verblijdend en hoop
gevend teeken. dat de onderwijzeressen en
onderwijzers in de buiten-gemeenten aan
den thans beëindigden cursus hun volledi
ge medewerking hebben gegeven en ïiij
eindigde met het uitspreken van de hoop.
dat dit goede voorbeeld velen tot navol
ging zal strekken.
De heer van Slooten, voorzitter der On
derwijscommissie, sprak eveneens zijn
groote voldoening uit over de algemeene
deelneming aan de cursussen en felici
teerde de gemeenten Oegstgeest. Leider
dorp en Zoeterwoude met het bezit van
een onderwijzerscorps, dat zich met zooveel
toewijding aan zijn nieuwe taak de
jeugd opvoeden in de verkeersproblemen
heeft gegeven.
Vervolgens reikte de heer Kwint de di
ploma's uit.
33 nieuwe leden traden tot de vereeni
ging toe.
Vandaag is het de eerste dag.
Vanavond valt de eerste slag!
Dan klinkt het: Fietser afgestapt!
Wordt gij op heeterdaad betrapt
op 't rijden met verblindend licht,
dan doet de sterke arm zijn plicht!
Wij raden U dus aan met kiem:
Breng vlug in orde lamp èn rem!
OPLEIDING VOOR DE VESTIGINGS-
EISCHEN.
RIJKSPOSTSPAARBANK.
In den loop der maand Dec. 1937 werd
aan het kantoor Leiden op spaarbank
boekjes ingelegd f. 230198.14 en terugbe
taald f. 208092.95. Derhalve meer ingelegd
dan terugbetaald f. 22105.19.
Het aantal nieuw uitgegeven boekjes
bedroeg 173.
Samenwerking van middenstandsgroepen.
De Vestigingswet-Kleinbedrijf 1937 mag
zich in een zeer groote belangstelling van
den Middenstand verheugen. Deze wet kan
immers een einde maken aan te groote en
daardoor schadelijke concurrentie in een
bepaalde branche.
Momenteel zijn reeds vestigingseischen
afgekondigd voor het slagers- en bakkers
bedrijf. Zij, die in deze bedrijven dus een
zelfstandige zaak zouden willen stichten of
overnemen, zullen moeten voldoen aan be
paalde eisehen van algemeene handelsken
nis. vakbekwaamheid en credietwaardig-
heid.
De opleiding voor vakbekwaamheid ge
schiedt door de organisaties, doch die voor
algemeene handelskennis is thans, na
ampele bespreking en voorbereiding, hier
ter stede ter hand genomen door een Com
missie. bestaande uit vertegenwoordigers
van de afdeelingen Leiden van den Ko
ninklijken Nederlandschen Middenstands
bond en den Christelijken Middenstands
bond.
Deze Commissie heeft de Handelsavond
school „Kennis is Macht" bereid gevonden,
het betreffende onderwijs, speciaal inge
steld op de middenstandseischen te geven.
Deze cursus is zoowel voor leden van de
organisaties als voor niet-leden toegan
kelijk.
Zoo wordt, evenals overal in den lande,
ook te Leiden hard gewerkt aan de oplei
ding van den Middenstand, opdat zij, die
zich zouden willen vestigen, ten spoedigste
in het bezit komen van het officieele
diploma, dat in de toekomst vereischt zal
worden.
Nadere byzonderheden omtrent inschrij
ving enz. vindt men in een desbetreffende
advertentie in dit Blad.
Ds. W. Bouwman.
Wordt a.s. Vrijdag 70 jaar.
EXCURSIE „NATUURGENOT".
Gisteravond brachten de leden van de
Aquarium- en Terrariumhoudersver. „Na
tuurgenot" een bezoek aan den heer A.
Dros. Fruinlaan alhier, om diens collectie
aquaria, welke geheel in den mum- is
gebouwd te bezichtigen. Na een woord van
welkom van den heer Dros, werd eerst het
groote aquarium met 750 L. inhoud be
zichtigd.
Opvallend mooi waren hier de Monck-
hausia Piltieri en de Pterophyllum Scalare.
Vervolgens wei-den nog 3 andere bakken
van ieder 150 L. inhoud bezichtigd om te
besluiten met een kijkje achter de coulis
sen der technische installatie. Het was in
één woord af. Met een woord van dank van
den heer Donk voor de door den heer Dros
verleende gastvrijheid, werd te ca. 9 uur
afscheid genomen.
Ds. W. Bouwman.
A.s. Vrijdag hoopt ds. W. Bouwman,
emeritus predikant der Geref. Kerk al
hier, zijn zeventigsten verjaardag te
herdenken.
Willem Bouwman werd 14 Januari 1868
geboren te Zuidwending (Gron.), waar zijn
vader landbouwer was en waar hij tot zijn
achttiende jaar in het bedrijf van zijn
vroeg gestorven vader werkzaam was. Toen
vatte hij de studie op. Na de Normaalschool
te hebben doorloopen, bezocht hij het gym
nasium te Winschoten en studeerde aan de
Theol. School te Kampen. Dank zij zijn
laaie volharding werd hij reeds in 1895
candidaat om 8 Dec. van dat jaar in zijn
eerste gemeente te Lutjegast intrede te
doen. Hij was de eerste predikant dezer pas
geïnstitueerde gemeente, wier institueering
door classis en Part. Synode herhaaldelijk
was geweigerd. In Lutjegast kwam door
de activiteit van den jubilaris binnen 2
jaar een Chr. school tot stand. In 1898
werd het voor de tweede maal door de
kerk van Ezinge op ds. Bouwman uitge
brachte beroep aangenomen. Hier heeft ds.
Bouwman, naast de catechisaties in eigen
gemeente nog in vier dorpen in den om
trek gecatechiseerd en meestal des Zon
dags driemaal gepreekt. In 1901 vertrok ds.
Bouwman naar Hallum (Fr.l. waar hij 16
jaar heeft mogen arbeiden en op allerlei
terrein een groote activiteit heeft mogen
ontplooien. Tijdens zijn verblijf in Hallum
mocht ds. Bouwman een nieuw kerkge
bouw in gebruik nemen.
In pers en vergadering heeft ds. Bouw
man met zijn collega, dr. W. A. van Es,
thans nog te Leeuwarden, zeer geijverd om
met name de armenzorg in meer kerke
lijke banen te leiden. Door zijn initiatief
werd het Friesch Kerkblad opgericht en
eerst met wijlen dr. J. C. Rullmann, toen
predikant te Garijp, later met wijlen ds.
S. Huismans van Anjum, redigeerde hij dit
orgaan tot aan zijn vertrek naar Leiden.
In Leiden was hij mede-redacteur van de
Leidsche Kerkbode.
In Friesland nam ds. Bouwman ver
schillende deputaatschappen waar en werd
hij bij herhaling afgevaardigd naar de
Part. Synode in welks moderamen hij
meestal eveneens zitting had. 6 Aug. 1916
verbond ds. Bouwman zich aan de kerk
van Leiden. Hij bekleedde voor de classis
Leiden enkele deputaatschappen en
maakte eenige malen deel uit van de Part.
Synode van Zuid-Holland-Noord. Vooral
op het gebied van het Chr. onderwijs heeft
ds. Bouwman zich verdienstelijk gemaakt.
In 1901 werd hij in Ezinga lid van den
Schoolraad voor de scholen met den Bij
bel. waarvan hij 20 jaar deel uitmaakte.
Dank zij de medewerking van ds. Bouw
man kreeg Dokkum een Chr. kweekschool,
waarvan hij tot aan zijn vertrek naar Lei
den voorzitter was. Mede door zijn initia
tief werd in Friesland de nog bestaande
vereeniging voor Chr. Holl. Inlandsch on
derwijs op het Friesche zendingsterrcin te
Keboemen opgericht, waarvan ds. Bouw
man eveneens tot 1916 voorzitter was.
Hier ter stede was ds. Bouwman voorzit
ter van het districtsbestuur van Geref.
Schoolverband. Ook is hij vanwege den
Schoolraad tal van jaren gedelegeerde ge
weest voor de examens en vanwege het
Geref. Schoolverband examinator voor de
z.g. Na-acte. Met. ds. Jac. van Nes Czn. te
den Haag en ds. J. A. Tazelaar te Rotter
dam nam ds. Bouwman het initiatief voor
de uitzending van radio-kerkdiensten. Hij
werd voorzitter der commissie en toen deze
zaak later door de Generale Synode der
Geref. Kerken werd geregeld, werd ds.
Bouwman een van de Generale deputa-
ten, van welks college hij nu eveneens
voorzitter is. Hij is mede-oprichter van de
BINNENLAND.
Minister Patijn over den Nederlandschen
stap inzake Abessynië. (3e Blad).
De wet op de zeevisscherijdiploma's weldra
in werking. (Binnenland, 3e Blad).
Onze Indische luchtpostbrief. (3e Blad),
BUITENLAND.
De besprekingen te Boedapest en Belgrado
(Buitenland, le Blad),
De Fransche werkgevers verschijnen niet
ter conferentie in hotel Matignon. (Bui
tenland, le Blad).
De C. S. A. R.-kwestie in Frankrijk. (Buiten
land, le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Na aanvankelijke opklaring zal
de kans op regen weer toenemen.
Er zal een matige wind waaien
uit richtingen tusschen Zuid en
West. Overdag zal de tempera
tuur weinig veranderen, 's nachts
zal zij waarschijnlijk iets zachter
zijn.
afd. Leiden van de Ned. Chr. Radio Ver
eeniging en voorzitter der afdeeling.
Van zijn hand zagen eenige predicaties
en referaten het licht.
Het vorig jaar verleende de classis Lei
den hem op zijn verzoek eervol emeritaat
en in het begin van Februari a.s. zal zijn
opvolger in de Sleutelstad zijn intrede doen.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd is voor het doctoraal examen
wis- en natuurkunde hoofdvak geologie,
mej. E. Meyers (Oegstgeest).
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Opheffing: J. A. van der Hoeff en Co.,
Waldeck Pyrmontlaan 20 Oegstgeest, assu
rantiekantoor.
Wijziging: P. H. Eggink, Pieterskerkkoor-
steeg 9. Leiden, electr., gas- en waterfitter,
koper- en blikslager.
Bijvoeging uitgeoefend bedrijf: lood- en
zinkwerker. winkel ln electr. art., sanitair
en radio.
Geslaagd voor het examen boekhou
den en aanverwante vakken „Vereeniging
van leeraren in de Handelswetenschappen"
de heeren C. W. Coppoolse, Leiden; P. C.
Drost, Den Haag. vroeger te Voorhout; G.
G. Jungerius. L. Th. Kurpershoek en J. van
Steenwijk, allen te Leiden; allen leerlin
gen van den heer J. A. Jansen, Kamer-
lingh Onneslaan 15, alhier.
De heeren C. Brilman, P. van der
Leeden en dr. W. Tuyn. allen alhier, zijn
benoemd tot leden van de commissie, be
last met het afnemen van de examens ter
verkrijging van de akten van bekwaam
heid tot het geven van nijverheidsonder
wijs, gemerkt Nb. Nc, No. Np, N I, NIII en
de aanteekening op de akte N III. zoomede
voor het getuigschrift, bedoeld in artikel
38, eerste lid. der Nijverheidsonderwijswet,
behoorend bij die akten of die aanteeke
ning.
De voordrachten-serie in het Leidsche
Volkshuis zet in 1938 goed in met een
voordracht door mr. G. J. Salm, uit Am
sterdam. Voor zeer velen is deze geen on
bekende en we twijfelen niet of zij zullen
gaarne komen luisteren naar dezen boeien-
den spreker. Zijn onderwerp is ditmaal:
„Wat weten we van het verre verleden?"
