STADSNIEUWS WOENSDAG 15 DECEMBER 1937 No. 23842 HET VOORNAAMSTE NIEUWS VAN HEDEN De Bilt 78sie Jaargang DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Dif nummer bestaat uit VIER bladen EERSTE BLAD verwacht LEIDSCH DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIES: 30 ets. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven 10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zljai per 3 maanden f. 2.39 per week .77:f. 0.19 Franco per post f. 2.35 per 3 maanden -f portokosten.1 (voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.V Ds. C. de Meyere C.A.zn. Met ingang van 1 Januari a.s. is hem emeritaat verleend. HET SPEELTUINWERK. Ds. de Meyere. Naar wij vernemen is aan ds. Chr. de Meyere, predikant der Evang. Lnther- sche Gemeente alhier, met ingang van 1 Januari a.s. eervol emeritaat ver leend. Geboren te Edam op 1 Juni 1370 bezocht hij. als zoon van wijlen ds. C. A. de Meyere destijds Evangelisch Luthersch predikant te 's-Gravenhage, het Gymnasium te Schie dam, studeerde te Amsterdam aan de Ge meentelijke Universiteit van 18871892 en aan het Evangelisch Luthersch Seminarium onder de professoren dr. A. D. Loman en dr. D. E. J. Völter. Negen jaren wijdde hij zijn krachten aan de belangen van zijn kleinen kring te Does burg. waar hij ook als penningmeester van de Christelijke School, bestuurslid van het Militaire Tehuis en ais voorzitter van de plaatselijke Schoolcommissie buiten zijn kerkelijk terrein werkzaam was. Daarna beriep de Hersteld Ev. Luth. ge beente te Hoorn hem als haar voorganger. Hier werd door ds. de Meyere in 1903 een Zondagsschool opgericht, terwijl hem tevens ten bestuursfunctie in de Algemeen Kerke lijke Commissie der Hersteld-Ev. Luth. Kerk werd opgedragen. Vier jaar later moest Hoorn hem weer af staan aan de Ev. Luth. Gemeente te Deven ter. Daar werd ds. de Meyere verkozen tot lid van de Ev. Luth. Synode voor den Ring Groningen en viel hem de voldoening ten deel op 8 Nov. 1908 een nieuwe kerk in te wijden. Vandaar riepen zijn geestverwanten uit hetzelfde kerkgenootschap hem in 1912 naar NaardenBussum, van welke ge meente hij de eerste predikant was. Ook buiten den meer beperkten kring zijner werkzaamheden strekte hij zijn geestelijke zorgen uit over zijn geloofsgenooten te Hil versum, waar de eerste steenlegging van een nieuw kerkgebouw wederom zijn ini tiatief door hem werd verricht op 16 April 1923. Sedert 12 Mei 1918 dient hij de Luthersche Gemeente te dezer stede. Op 3 September 1933 sprak ds. de Meyere ter gelegenheid van zijn 40-jarig ambts jubileum een gedachtenisrede uit, bij welke gelegenheid de burgemeester mededeeling deed van zijn benoeming tot ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Dr. de Meyere zal in den ochtend dienst van den Tweeden Kerstdag af scheid nemen van de gemeente. CHR. HIST. VROUWENGROEP. "e heer Klink over den groei der C. H. U. Do Chr. Historische Vrouwengroep heeft Sisteravond haar bijeenkomst gehad. De leidster opende de vergadering met het tuigen van Gezang 229 vers 1 en 4, waar- ha zij voorging in gebed. Daarna werd voorgelezen Luc. 1 vers 120. Mei. Lang- Ban heette alle aanv/ezigen hartelijk wel- «cm en verheugde zich weer zooveel be langstellenden te zien voor de Chr. Hist. oe?inselen. Na het lezen' van de notulen wtrd het woord gegeven aan den heer Klink uit Voorburg, die wederom overge komen was om zijn studieles te vervol- jen over de geschiedenis der Chr. Hist. Onie. Besprak hij de vorige maal haar op- nchting, nu zagen de aanwezigen den groei ?aarvan. Ging dit tot 1918 slechts matig, algemeen kiesrecht bracht hierin ver andering. De vaststelling van het program 'Sn beginselen en de eerste drie artikelen taaivan werden door den spreker in het kort nog even besproken. Na de pauze werd Megenheid gegeven vragen te stellen, ftórvan enkele dames gebruik maakten. De presidente dankte den heer Klink 'oor zijn interessante lezing, waarna de (Preker met dankgebed eindigde. Mede- ï'deeld werd nog, dat het ledental met ""fee vergadering stijgt. Propaganda-vergadcring der Leidsche Speeltuin-Centrale. Gisteravond werd in café-rest. „Zomer- lust" een propaganda-bijeenkomst gehou den door de Leidsche Speeltuin-Centrale welke slechts matig was bezocht. De heer C. F. Lardee, voorzitter der Cen trale, heette in zijn openingswoord de aan wezigen welkom en drukte er zijn spijt over uit, dat de opkomst zoo klein was, temeer daar het speeltuinwerk van zoo .root belang is. Spr. betreurde het voorai. dat zoo weinig raadsleden belangstelling voor dit onderwerp toonden. (Alleen mevr. Braggaar-de Does was aanwezig). Spr. sprak hierna over het onderwerp: „Tien jaar Leidsch Speeltuinwerk". Na er aan herinnerd te hebben hoe een twaalftal jaren geleden eenige dames en heeren bijeenkwamen om te besluiten tot de stichting van een buurtvereeniging, kwam men eerst daarna tot de oprichting van de speeltuinverenigingen in de ver schillende kwartieren der stad en zoo verrezen achtereenvolgens Zuider-, Wes ter-. Noorder- en Oosterkwartier. De heer Lardee wees er vervolgens op hoe na veel zorgen en werken alle ver- eenigingen haar speeltuinen verkregen. Het was echter niet voldoende den kin deren gelegenheid te geven tot spelen; daarnaast stond in de statuten vermeld, dat een ander doel was het moreel der kin deren op .een hooger plan te brengen. Daar voor moesten clubs gevormd worden, doch ook daarvoor was actie noodig. men moest de beschikking krijgen over zalen, enz. Daaraan waren echter evenwel ook weer financieele lasten verbonden, zoodat ver schillende clubs weer ontbonden moesten worden. Een eigen huis voor de Speeltuin- Centrale is een andere vrome wensch, welke nog steeds niet in vervulling is ge gaan. Is dit eigen huis tot stand gekomen, dan kunnen ook de clubs gevormd wor den. Amsterdam stelt jaarlijks een subsi die van rond f. 50.000 ter beschikking van den Amsteröamschen Bond. Amsterdam betaalt ook de loonen van de 29 portiers op de speeltuinen a f. 26 per week. terwijl voor deze menschen tevens een pensioen regeling is ontworpen. Spr. betreurt het, dat geen gemeente lijke autoriteiten aanwezig zijn. doch ver heugt er zich over, dat wel verschillende oudercommissies vertegenwoordigd zijn. Daardoor hoopt spr., dat het speeltuin werk toch nader onder de oogen zal wor den gezien. Met nadruk vestigde spr. er de aan dacht op. dat de speeltuinvereeniging meer wil beteekenen dan een buurtvereeniging. De kinderen moeten daar geestelijk en moreel gevormd worden. Spr. stelt daar bij voorop, dat het speeltuinwerk vrij van alle politiek of religie moet staan. Dit speeltuinwerk wil volkomen neutraal zijn. Hierna volgde vertooning van de film der Speeltuinvereeniging Crooswijk te Rotter dam toegelicht door den heer C. Bosch, 2e voorzitter van de Ned. Unie van Speeltuin- Organisaties. Toen het applaus na de vertooning be daard was sprak óe heer J. Dubois, voor zitter van de Ned. Unie van Speeltuinver- eenigingen. over de gemeentelijke be moeiingen met het speeltuinwerk. Spr. schetste hoe men in Amsterdam reeds meer dan dertig jaar geleden met het speeltuinwerk is begonnen. De speel tuin moest er komen, omdat het met het steeds toenemend snelverkeer voor de jeugd niet meer veilig was op straat te spelen. Het gemeentebestuur van Amster dam heeft deze taak dadelijk begrepen, en behalve voor het onderwijs voor de jeugd zorgde het ook voor ontwikkeling en ver maak buiten den schooltijd. Behalve voor het aanleggen van speeltuinen zorgde Am sterdam ook voor een subsidie, om de tui nen zco goed mogelijk in te richten. Zonder steun is het speeltuinwerk ner gens te volbrengen en daarom ligt het al lereerst op den weg der gemeenten om hulp te verleenen. Hcc het in verschillende plaatsen des land", geschiedt, lichtte spr. nader toe. Oolf hier ter stede moet het speeltuin werk kunnen floreeren, maar daarvoor is in de allereerste plaats de belangstelling der gemeente en der gemeentelijke instan ties noodig. Daarom wekte spr. de Leidsche speel tuinvrienden op het nuttige speeltuinwerk meer bejferfdhëid te geven en contact te zoeken bij de N.U.S.O.. de Ned. Unie van Speeltuin-Organisaties. De bosten daarvan zullen zeker resultaat aftver oen. Spr. eindigde met de hoop uit t? spre ken, dat van deze vergadering werkelijk propaganda zal mogen uitgaan en dat er ook in Leiden gezegd zal kunnen worden: de ouders te zamen.voor het geluk en de gezondheid van de kinderen. Na c-en dankwoord tot de heeren Bosch en du Bois gaf de heer Lardee de verze kering, dat op den ingeslagen weg zal worden voortgegaan en dat waarschijnlijk zeer spoedig tot aansluiting bij de N.U.S.O. zal worden besloten, om daardoor een goe den steun in den rug te krijgen. De directeur van de Studenten sociëteit „Minerva" heeft bij de politie aangifte gedaan, dat uit een buffetlade een bedrag van f. 110 werd ontvreemd. De opvoeding van onze kinderen. De waarde van Montessori-onderwijs. Op uitnoodiging van het bestuur der Leidsche Vereeniging voor Montessori-on derwijs, hebben gisteravond in het Nuts- gebouw prof. dr. H. A. Kramers en dr. A. H. Fortanier gesproken over de waarde van dat onderwijs voor de opvoeding van onze kinderen. De voorzitter der vereeniging, prof. Kra mers, die als eerste spreker optrad, ving na een korte inleiding door den heer Snel len, zijn betoog aan met de verzekering, dat het richtsnoer, door Maria Montessori gesponnen, zijn wetenschappelijken zin, zoowel in natuurwetenschappelijk als in historisch opzicht, lokt en bevredigt. Haar resultaten en inzichten zijn allerminst nieuw, doch zij heeft een theoretische en practische synthese geschapen, die getuigt van een waarlijk grooten geest op het ge bied der opvoeding. Wie de felle activiteit, de diepe concen tratie van het jonge kind met Montessori hebben geschouwd en aangevoeld, zij roe pen met haar uit: geef het kind vrijheid bij zijn ontwikkeling. Maar hoe? Spr. wil voorop stellen, dat het hem juist lijkt aan die paradoxale leuze „vrij heid voor het kind" vast te houden. Voor al ook, omdat het de tegenstelling met de ideeën, waarop zooveel onderwijs van den huidigen dag nog berust, zoo goed tot uiting doet komen. De grondidee is daarbij zoo vaak: bij brengen van nuttige kennis, en aan een eigenlijke opvoeding wordt zoo weinig aandacht geschonken. Spr. zal geenszins alle niet-Montessori onderwijs, blinde lings veroordeelen. Waar de echte liefde voor het kind en het intuïtieve begrijpen aanwezig is en bij hoeveel honderden onderwijzers en leeraren is dit het gevel daar wordt ook opgevoed in den hoo- geren zin van het woord. Maar de tijden zijn rijp, dunkt spr., dat alle opvoeding, alle bijbrengen van kennis, door een be wust begrijpen vam het kind en van den taak van den opvoeder gedragen wordt. Dat vinden wij juist1 bij Montesori, bij wie werkzaamheid van het kind zelf werkzaamheid, gehoorzaamheid gehoor zaamheid aan zich zelf. en vrijheid ge bondenheid aan zich zelf en zijn mede- menschen beduidt. Reeds in het voorbereidend onderwijs, waar de kleuter dat kan ervaren, ont vangen en uitwerken, wat het huisgezin, wat de moeder, gewoonlijk niet meer ge ven kan, kunnen we zien hoe van meet af aan datgene in het kind ontwikkeld wordt wat het mooiste en beste is. De activiteit van het normale kind kent geen grenzen; wordt ze vernuftig geleid, dan onwikkelt zich op reeds jeugdigen leeftijd een gave tot zelfstandige toegewijde werkzaamheid, waarvan velen zich geen begrip kunnen vormen. In een „gevoelige periode" het bestaan waarvan Montesori ontdekt heeft kan een kind bijvoorbeeld de grondslagen van het rekenen leeren in zeer korten tijd, en wel aan de hand van het materiaal, dat daartoe is geschapen Ieder kind is gewoonlijk weer met iets anders bezig in een Montessorischool, maar toch niet zoo, of groepjes van twee of meer werken gezamenlijk aan een ge meenschappelijke taak. Het is ontroerend om te zien hoe kleintjes van vier, vijf jaar elkaar kunnen helpen, en hoe hier naast zelfstandigheid gemeenschapsgevoel wordt aangekweekt. Laat de gedachte, dat ieder kind alleen met den onderwijzer contact moet hebben, dat ze zich niet met zich zelf en met elkaar mogen bemoeien toch los, en ge zult zien, dat ze zichzelf en elkaar veel beter kunnen helpen dan ge meendet. Waar het hier om een nieuwe wijze van onderwijs geven gaat, waar een nieuwe traditie nog ternauwernood gevestigd is, zal de taak van leider of leidster natuur lijk moeilijk zijn. Vooral in den eersten tijd het Montessorionderwijs is thans hier te lande een 20 jaar oud warep, hoe kan het anders, vele leiders nog niet voor hun taak berekend. Een deel der slechte resultaten, die vaak ter sprake komen, is hiervan het gevolg geweest. Maar daar naast heeft het de Montessori-beweging ook geschaad, dat vaak de lastigste exem plaren der kinderwereld, die het op an dere scholen te bont maakten of daar niets opstaken, naar de Montessorischool werden gezonden, die toch in de eerste plaats voor het normale kind bedoeld is. Spr. besloot met het vertoonen van een aantal lantaarnplaatjes. Na een korte pauze was het woord aan dr. A. H. Fortanier, die zeide op zijn beurt te willen trachten een beter inzicht te ge ven van de voordeelen van Montessori onderwijs. Sprekende over opvoeding maakte spr. allereerst onderscheid tusschen lichame lijke en geestelijke ontwikkeling. De eer ste ontwikkelt zich bij het normale indi vidu als vanzelf; zij wordt voornamelijk beïnvloed door de toediening van allerlei voedingsstoffen en volgt een bepaalde lijn, waarvan alleen ingeval van stoornissen wordt afgeweken. De geestelijke ontwikke ling is in veel sterkere mate gevoelig voor invloeden van buiten. Men dient te beden ken. aldus spr.. dat de geestelijke plasti citeit, zij het individueel verschillend, toch altijd zeer groot is en dat de invloed van uitwendige omstandigheden op de geeste lijke vorming van het individu van groote en in vele gevallen doorslaggevende be- teekenis kan zijn. De taak der opvoeders dient dan ook voornamelijk gelegen te zijn in een leiden de en richtinggevende, terwijl de straffen de en onderdrukkende hoewel onver mijdelijk! redelijk dient te zijn met vermijding van angst oproepende voorstel lingen. Dit laatste ter voorkoming van on- noodige remmingen en een vermindering en verlies van activiteit en scheppings drang. Inzicht in en begrip van het spel van het kind zijn voor een goed begrip noodig en kunnen bij de opvoeding van groote beteekenis zijn. In het Montessori-onderwijs wordt aan de eigen activiteit, den eigen scheppings drang en de op een bepaald oogenblik ge boren behoefte, een redelijke bevredigings mogelijkheid geschapen, terwijl tevens col- iectiviteitsbewustzijn, sociaal gevoel en verantwoordelijkheidsgevoel worden aan gekweekt en de voorbereiding tot een maatschappelijke taak tot stand komt; evenzoovele momenten die, mits verstan dig geleid, voor de levensaanpassing van het individu van wezenlijke en overheer- schende beteekenis zijn. De vrees, dat Montessori-leerlingen zich zullen ontwikkelen tot eigenwijze en eigen gereide individuën, achtte spr. ongegrond. De logische conflicten in den omgang met andere kinderen zullen een minstens even groote correctieve uitwerking hebben als bedreigingen en straffen door ouderen op gelegd. Niet de methode is de alleen-be slissende factor, doch de persoon van den onderwijzer is van doorslaggevende betee kenis. Hij moet weten, dat definitief is af gezworen met het aureool van autocratisch machtsvertoon en intuïtief aanvoelen waar en wanneer moet worden ingegrepen. Spr. eindigde met te zeggen, dat de groo- tere geestelijke vrijheid, waartoe het Mon tessori-onderwijs de mogelijkheid opent, uit sociaal oogpunt niets dan toejuiching verdient. Na afloop bestond gelegenheid tot vra gen stellen, waarvan een druk gebruik werd gemaakt. De heer Snellen deelde nog mede, dat in Januari een voorbereidend klasje zal worden gevormd voor kinderen van 3—5 jaar. Binnenkort zullen wij in ons Blad eenige artikelen aan het Montessori-onderwijs wijden. Red. „L. D." SEDIMENT-PETROLOGIE VAN NEDERLAND. Lezing door prof. dr. C. H. Edelman. Voor de Leidsche Geologische Vereeni ging hield prof. dr. C. H. Edelman uit Wageningen gisteravond in het Geologisch Instituut alhier een lezing over boven staand onderwerp. De moderne petrologie, zooals die sedert ruim vijf jaar te Wageningen wordt be oefend, is een interpreteerende wetenschap. De vroegere petrografie, als beschrijvende wetenschap, die tastbare resultaten op leverde, heeft afgedaan. Sindsgebleken is, dat ook de korrelgrootte geen betrouw bare resultaten geeft, staat de samenstel ling van het sediment op den voorgrond. Veranderingen door verweering van be paalde mineralen treden pas na vele hersedimentaties door verscheidene geolo gische tijdperken heen op. Voor het onderzoek wordt het materiaal in twee fracties gesplitst, een soortelijk lichte en een soortelijk zware fractie. Een s.g. van 2.9 bepaalt de grens tusschen deze beide componenten. Tot de lichte fractie behooren de mineralen kwarts en veld spaat. dus verreweg het grootste deel van het sediment. Voor de zware fractie blijft gewoonlijk dan ook slechts ongeveer één procent over. Toch is juist deze zware frac tie door zijn verscheidenheid aan mine ralen voor het onderzoek van het meeste belang. Daarentegen heeft de lichte fractie het voordeel van groote aanschouwelijk heid. Het microscopisch onderzoek er van is echter moeilijk en tijdroovend. Een sediment wordt opgebouwd door mineraalassociaties. Afzettingen, die zoo wel in ruimte als in tijd door overheer- schende mineraalassociaties overeenkomen, worden in een petrologische provincie vereenigd. De wisselende grens tusschen twee provincies is oorzaak van een over gangsgebied, waar de bijna steeds voor komende z.g abnormale variatie optreedt. Zoo vertoont het jong-tertiaire Noordzee gebied in Nederland een zeer constante samenstelling. Ten zuiden en ten oosten er van ligt een overgangszone met merk waardige afwijkingen in de verhoudings getallen van verschillende mineralen. Op die overgangszone volgt dan weer een ge heel andere provincie. Zeer verbreid In heel Noordwest-Europa is de A-provincie, waarvan het materiaal geleverd is door Fennoskandia. Deze groep, die zoowel in het mariene Tertiair als in het continentale Kwartair een vrijwel ge lijkblijvende samenstelling vertoont, wordv gekarakteriseerd door hooge gehalten granaat, epidoot en amfibool. In de lichte fractie van deze groep zijn de zwarte kwarisen en de roode orthoklazen karak teristiek. In de Limburggroep zijn de vele meta morfe mineralen zeer opvallend. De her komst ervan moet gezocht worden in de nu verdwenen Trias-bedekking van de Ardennen, die op haar beurt de mineralen weer aan de oude variscische gebergten ontleende. De zanden van dc verschillende Maasterrassen zijn duidelijk te onderschei den. De geschiedenis van de Maas is ech ter nog onvoldoende bekend om hiervoor nu reeds een bepaalde oorzaak aan te kun nen wijzen, BINNENLAND. Aanneming der motie-MolIer inzake de spelling blijft waarschijnlijk zonder resultaat. (2e Blad). Het economisch beleid der regeering; me morie van antwoord aan de Tweede Kamer. (3e Blad). De minister over de landbouwcrisispolitiek. (4e Blad); Anderhalf millioen beschikbaar gesteld voor den tuinbouw. (Land- en Tuin bouw, 4e Blad). Vergadering Prov. Staten van Zuid-Hol land. (Binnenland, 3e Blad en Laat ste Berichten, le Blad). BUITENLAND. Nota-wisseling tusschen Japan en Amerika, en tusschen Japan en Engeland. (3e Blad). Nieuwe regëering voor Noord-China ge vormd. (3e Blad). Duitschland blijft Tsjang Kai Sjek erken nen. (3e Blad). Delbos uit Belgrado vertrokken naar Praag (Buitenland, le Blad). Chamberlain waarschuwt tegen de berich ten over een nieuwe malaise. (Buiten land, le Blad). De Russische verkiezingsuitslag. (Buiten land, le Blad), J ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN EERSTE BLAD. Toenemende en naar Noordwest ruimende wind met afwisselende bewolking en kans op regen of natte sneeuwbuien. De temperatuur zal vermoedelijk iets dalen, waarbij zij des nachts plaatselijk tot onder het vriespunt kan dalen. In tegenstelling tot de overeenkom stige Maaszanden hebben de oudste pleistocene Rijnzanden reeds een duide lijk Schiefergebergte-karakter. Hier is het mineraal saussuriet typisch. Onder invloed van vulkanische activiteit in het Rijngebied treedt later augiet naar voren. Een zeer jonge periode van vulkani sche werkzaamheid is verantwoordelijk voor het hooge augiet-gehalte van de tegenwoordige Rijnzanden. Materiaal van oostelijke herkomst vin den we In de Enschede- en Scheemda- groepen, resp. gekenmerkt door hooge ge halten van topaas en slllimaniet. Van de topaas moet de herkomst weer via meso- zoische afzettingen gezocht worden in de oude variscische gebergten. Prof. Edelman ging tot slot nog kort in op de jongste onderzoekingen in het Noordzeegebied. Hier is voor het eerst een petrologische kaart samengesteld van een zeegebied. Tot de noordkust van Norman- dië toe bleek de heele kustzone te worden gevormd door omgewerkt Pleistoceen zand, dat dus oorspronkelijk uit het noorden is aangevoerd. -De aanwezigheid van de Noord-Hindergroep voor de Engelsche kust bewijst het bestaan van een Rijnarm. ter plaatse in het Jong-Pleistoceen. GOUDEN DOCTORAAT. Woensdag 22 dezer zal het 50 jaar gele den zijn. dat nv. E. J. Chr. Greven. oud- griffier bij het kantongerecht in Oud- Beyerland, thans wonende te Nice (Fr.) aan de Leidsche Universiteit promoveerde tot doctor in de rechtsgeleerdheid.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1937 | | pagina 1