A
STADSNIEUWS
MAANDAG 13 DECEMBER 1937
No. 23840
3
Hoofdwond van
Prins Bernhard is
genezen
kiET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
De Bilt
rgste Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Dr. mr. J. W. Verburgt
gaat heen.
I Hij was mede-oprichter en voorzitter van
iet Oudheidkundig Genootschap Niftarlake
(Vechtstreek)In het jaarboekje zijn vele
ptikelen van zijn hand verschenen.
Japansche bommen op
Engelsche en
Amerikaansche schepen
Maar rust blijft geboden
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
verwacht
Nanking geheel door de
Japanners bezet
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
30 cis. per regel voor advertenties uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertenties belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen. - Verplicht bewijsnummer 5 ets.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd ztJnt
per 3 maanden f. 2.3$
per week ..T/.7V. f. 0.11
Franco per post f. 2.35 per 3 maanden portokoste:
(voor binnenland f. 0.80 per 3 mnd.>
Met ingang van 1 Januari is hem
eervol ontslag als gemeente
archivaris verleend.
Den 19den Januari 1931 benoemde de ge
meenteraad hem tot archivarischen opvolger
van wijlen dr. J. C. Overvoorde.
Een zeer groot deel van zijn arbeid heeft
de heer Verburgt gewijd aan de inventa
risatie der verschillende archief-afdeelin
gen, zooals de flnancieele archieven, het
archief der Remonstrantsche Gemeente,
-het archief van de Stadsbank van Leening,
de bescheiden betreffende de Universiteit,
het archief van de Leidscl-.e Maatschappij
van Weldadigheid, het archief van de Com
missie voor de Ramp van 1807, de belang
rijke collectie van Van der Meulen en de
verzameling Le Francq van Berkihey, ter
wijl hij nog slechts enkele weken geleden
een zeer belangrijk werk het licht deed
zien „Het archief der Secretarie van de
stad Leiden van 12531575", een boekwerk,
waaraan een uiterst omvangrijke weten
schappelijke arbeid ten grondslag ligt.
De heer Verburgt is vice-voorzitter der
Ver. „Oud-Leiden".
Talrijk zijn ook de door hem verrichte
onderzoekingen in verband met aan het
Archief gevraagde inlichtingen en rap
porten.
Wie zijn hulp nocdig had, vond den heer
Verburgt steeds met de grootste voorko
mendheid bereid om van advies en voor
lichting te dienen Ook het bestuur der 3
October-Vereenigtng maakte bij de voorbe
reiding van historische optochten meer-
malen dankbaar gebruik van zijn groote
kennis van de geschiedenis onzer stad.
Het lijdt geen twijfel of allen, die den
scheidenden archivaris in zijn ambtelijke
loopbaan hebben leeren kennen en waar-
deeren, zullen zijn heengaan en in nóg
meerdere mate de redenen, welke hem
daartoe noopten van gansoher harte be
treuren.
Dr. mr. J. W. Verburgt.
In zijn hedenmiddag gehouden zitting
isloot de gemeenteraad op diens verzoek
(net ingang van 1 Januari a.s. wegens ge-
Bndheidsredenen eervol ontslag te verlee-
'ien aan den heer dr. mr. J. W. Verburgt,
ran 1921-1931 adjunct-archivaris en sedert
atstgenoemd jaar archivaris dezer ge
beente.
[J. W. Verburgt werd 26 Januari 1875 te
Berveld in de Betuwe geboren. Hij door-
lep de lagere school en de eerste twee klas-
jen der H.B.S. en vermeerderde zijn kennis
jervolgens door zelf-studie. Op 18-jarigen
sftijd gevoelde hij lust om predikant te
lorden en reeds twee jaar later legde hij
bet goed gevolg het staatsexamen af en
let zich inschrijven als lid van het
Itrechtsohe Studentencorps. Vier jaar la
ter. in 1899 werd hij toegelaten tot het
jredikambt der Ned, Herv. Gemeente te
pgtevecht (Utr.) om' in December van dat
dezen dienst met eervol ontslag te
Jrlaten.
[Hij behoorde eigenlijk tot de Waalsche
jerk, gelijk hij thans nog zitting heeft in
let Waalsche kerkbestuur van Leiden,
in deze „theologische jaren" bewoog
zich op het gebied der oudheidkunde,
j schreef gedurende de jaren 1910 en 1911
jekelljks: Mededeelingen uit de kerkelijke
i plaatselijke geschiedenis der Hervormde
neenten in de Utrechtsche Vechtstreek.
1911 verscheen van zijn hand: „Notice
le séjour de Sa Majesté Impériale Le
ir Pierre le Grand aux environs du
plecht" en Hollande, in de „Publications du
(usee d'Anthropologie, et d'Ethnographie
Ie 1'Académie Impérial des sciences de St.
^étersbourg". Z. M. de Keizer had hem
deze studie zijn dank laten betuigen
or de Keizerlijke Russische Legatie te
iGravenhage.
Reeds na de verschijning zijner eerste
[tikelen werd hij tot lid benoemd van het
Sstorisch Genootschap. gevestigd te
(hecht. Mede tengevolge van latere opstel
len en werkzaamheden werd hij gekozen tot
|u van de Maatschappij der Nederlandsche
Tterkunde te Leiden en tot correspondee-
(nd lid van den Nederlandschen Oudheid-
jundigen Bond.
pn 1919 werd hem het archivarisschap opge-
pgen van'het kasteel Nyenrode te Breu
ken. hetwelk een uitgebreid archief bezit.
de Ambachtsheerlijkheid van Breuke-
fcn-Nyenrode, toekomende aan den heer M.
ynnes. Gebruikende gegevens uit deze
Jichiefbescheiden gaf hij uit: „Overzicht
itr geschiedenis van het kasteel Nyenrode
F1 zijne bezitters", hetwelk in een luxe-
(itgave verscheen in het Hollandsch en
pnsch. In het laatste jaar van zijn werk-
hamheid op Nyenrode, welke 30 Juni 1921
tndigde, bekleedde hij bij zijn archivaris-
PaP tevens het ambt van particulier-
pretaris en rentmeester.
[Den eersten Juli 1921 begon zijn werk-
nheid als adjunct-archivaris van onze
aieente, alsmede zijn studie van juridl-
r™ en van wetenschappelijk-archiva-
nen aard. In 1925 verkreeg hij den graad
Pt meester in de rechten, in 1926 dien van
'«enschappelijk archief-ambtenaar der
jhte klasse, terwijl den 21sten November
•30 de kroon op het werk werd gezet door
«verkrijging van den graad van doctor in
^rechtsgeleerdheid aan de Rijksuniversi-
alhier na verdediging van zijn proef-
J^udft: Levering van onroerende zaken te
VER. VOOR INTERNATIONAAL
JEUGD VERKEER.
De jaarvergadering.
Zaterdag j.l. hield de Ver. voor Int.
Jeugdverkeer onder voorzitterschap van
mr. J. Kalff Jr. in haar bureau. Witte Ro
zenstraat 56a alhier, haar jaarlijksche al-
gemeene vergadering.
Na de opening bracht bij ontstentenis
van de alg. secretaresse mej. dra J. de
Boer de onder-voorzitter, mevr. dr. M.
Nieuwenhuis von Uexküll het jaarverslag
over 19361937 uit, waaraan wij het vol
gende ontleenen
Met dank werd gewag gemaakt van het
groote aantal vrijwilligers dat zich be
halve het personeel met de werkzaam
heden op het bureau heeft belast. Uit
breiding van het aantal werkkrachten is
echter noodzakelijk.
Het ledental toonde een steiging tot plm.
1100. Bovendien nam het aantal niet-
leden. dat van de diensten der Vereeni-
ging gebruik maakte, toe en hebben ook
tal van buitenlanders de bemiddeling van
liet bureau hetzij voor correspondentie
aansluiting, hetzij voor een plaatsing in
Nederland ingeroepen.
Het aantal tot stand gebrachte corres
pondentie-aansluitingen bedroeg 4055, hier
van werden 3445 direct verstrekt, terwijl
610 Nederlandsche aanvragen werden
doorgezonden naar 10 landen, waar de
medewerkende bureaux voor aansluiting
moesten zorg dragen. De Nederlandsche
jeugd werd in de gelegenheid gesteld met
30 verschillende landen te correspondee-
ren.
Na de eerste, moeilijke jaren van rela
ties aanknoopen, endervinding opdoen, ge
schikte leiders kiezen, enz. was een uit
breiding van het aantal jeugdreizen te
voorzien. Er werden 21 groepen uitgezon
den naar 13 plaatsen in 7 verschillende
landen, 't onze meegerekend, n.l. Duitsch-
iand. Engeland,, Frankrijk, Italië, Oosten
rijk en Zwitserland. Het aantal deelnemers
bedroeg 364. waarvan 202 meisjes en 139
jongens. 19 verschillende leiders, waarvan
sommigen tot de oude staf behoorden, heb
ben de groepen naar het buitenland bege
leid. Telt men de 39 jongelui mee, die zich
alleen als medereizigers voor een over
tocht naar Engeland bij ons aansloten en
degenen, die door onze bemiddeling naar
buitenlandsche families als betalende gas
ten zijn gereisd, dan komt men tot. een
gezamenlijk aantal van 409 jongelui, die in
1936/37 door onze bemiddeling het buiten
land hebben bezocht.
Met de opening van de jeugdbij een komst
in het „Haagsch Jeugdhuis,, te NOordwijk
in Augustus jJ„ ging een lang gekoesterde
wensch in vervulling en konden voor het
eerst in eigen land jonge menschen ver-
eenigd worden onder eigen leiding en in
den geest, die wij voor alle jeugdcentra
wenschelijk achten. Deze bijeenkomst is
ten volle geslaagd. De 26 meisjes en 20
jongens uit Nederland, België en Duitsch-
land, die met 3 leiders gedurende 14 da
gen in het Jeugdhuis hebben vertoefd, heb
ben prettige herinneringen aan dien tijd
meegenomen.
Het verschaffen van adressen van fami
lies in het buitenland, waar jonge Neder
landers als betalende gasten hun vacanUe
kunnen doorbrengen, nam toe. De bemid
deling leidde in 60 gevallen tot een bezoek
aan het buitenland (n.l. aan België. Enge
land, Duitschland, Frankrijk en Zwitser
land)
Vervolgens bracht de penningmeester,
prof. dr. Ph. S. van Ronkel, het financieel
verdag uit, waarin wederom eenige ver
betering kon worden geconstateerd. Het
jaar sloot met een bescheiden batig saldo
af, hetgeen in hoofdzaak door een bezui
niging op salarissen, bureaukosten en
maandblad werd verkregen. Indien de vele
vrijwilligers, die werk voor de Vereeniging
verrichten, hadden moeten worden geho
noreerd, ware echter een belangrijk na-
deelig saldo het resultaat. Spr. conclu
deerde dan ook, dat de Vereeniging nog
geenszins als op een vaste financieele ba
sis staande kon worden beschouwd en
deed een beroep op de leden om door
ijverige propaganda een vergrooting van
leden- en reizigers-tal te verkrijgen en
zoodoende tot betere financieele uitkom
sten te kunnen geraken.
Als leden dei- kas-commissie Werden de
heeren mr. C. H. Roosegaarde Bisschop en
mr. A. F. Schepel gekozen.
De herkiezing der aftredende bestuurs
leden. mej. dra. J. de Boer en mr. J. Kalff
Jr. geschiedde bij acclamatie. Het volledige
bestuur bestaat thans uit: mr. J. Kalff Jr.,
Wassenaar, voorzitter; mevr. dr. M. Nieu
wenhuis- v. Uexküll, Leiden, onder-voor
zitster, mej. dr. J. de Boer, alg. secreta
resse en prof. dr. Ph. S. van Ronkel, Lei
den, penningmeester, en de leden dr. J. J.
E. Hondius, mevr. J. C. Isbrücker-Dirksen,
den. heer H. Ch. G. J. van der Mandere,
mr. A. A. Reepmaker, mr. C. H. Roosegaar
de Bisschop en prof. dr. N. van Wijk.
Betreffende de plannen voor het loo-
pende vereenigingsjaar 1937/38 werd me-
dedeeling gedaan van de aanvragen uit
Engeland en Zwitserland ontvangen voor
huisvesting en rondleiding van jeugdgroe
pen. Zoowel in de Paasch- als in de Zo-
mer-vacantie zal de Vereeniging haar acti
viteit kunnen ontplooien op het gebied van
de ontvangst van buitenlandsche groepen
en enkelingen, hetzij door huisvesting in
families, hetzij in vacantiehuizen, waar
door de Vereeniging beter aan haar doel.
het scheppen van contact met buitenland
sche jeugd, zal kunnen beantwoorden.
Voor hen, die aan de reizen der Vereeni
ging deel nemen, zal het lidmaatschap
verplicht worden gesteld.
Na een levendige discussie over de bo
venvermelde punten sloot de voorzitter te
5 uur de vergadering.
PERHIMPUNAN INDONESIA.
Haar standpunt ten opzichte van het
Japanrch-Chineesch conflict.
De Perhimpunan Indonesia heeft ten
overstaan van Nederlandsche Chineesche
en Indonesische studenten, leden en niet-
leden. het vraagstuk van de Chineesch-
Japansche oorlog en Indonesia behandeld.
Op grond van de gehouden inleidingen
en de daaroD volgende discussie, heeft het
bestuur der Perhimpunan Indonesia het
volgende stendpunt ingenomen:
De Janansche agressie in China, waarbij
ook de burgerbevolking het slachtoffer is
geworden, is in strijd met het Volkenrecht
en de me"schrlijkheid.
Deze oorlog, in de hand gewerkt door de
wankelmoedige houding der democratische
staten eenerzijds en het duister ontreden
van de fascistische landen anderzüds. ver
meerdert het oorl'"Te'T3VPar om de Pacific,
waarbij Ttidnnesia Wrokken zal worden.
In verband met dit "evaer is een krach
tige defensie in Indonesia noodzakelijk,
welke vooral bevorderd wordt door het
schennen van een betere verhouding tus-
schen Nederland en Indonesia, door het
wegnemen van de beoerkende maatregelen,
welke een gezonde nationale beweging be
lemmeren en het geven van meerdere
zelfstandigheid aan Indonesia. Daarom is
het vervullen van het. honfd-desideratum
van de petitie-Soetardjo hiervoor onont
beerlijk.
De P. I. steunt elke actie, die China in
zijn strijd versterkt en de Japansche
ag-es-ïe verzaakt en snree,*t haar svm-
uatM? uit tegennver acties -an de Gerindo
en Chung Hwa Hu'.
Zij betreurt het tpn zeerste, dat Indone
sische studeerenden on het Aziatisch
Jeu-d-Congres t? Tokio hun goedkeuring
hebben gehecht aan de Japansche agressie-
politiek in China.
De P. I. legt tenslotte de nationale bewe
ging ter overweging voor: van de bevoegde
instanties te eischen den petroleum-uitvoer
naar Jaoan te stonnen. zoodat. hiermee het
oorlogsgevaar voor Indonesia wordt ver
minderd en de wereldvrede wordt bewaard.
Be Japansche luchtmacht heeft
bij Nanking bommen geworpen
op Engelsche en Amerikaansche
schepen en zelfs oorlogsschepen
De Amerikaansche kanonneerboot
„Panay" is tot zinken gebracht,
evenals drie Amerikaansche tank
schepen, waarbij een 18-tal doo-
den is gevallen. Op de Engelsche
schepen is de schade minder
groot; daar zijn één doode en eer
paar gewonden.
Men zie voor bijzonderheden
het 2de Blad.
De particuliere secretaris van
Prins Bernhard verstrekte ons
hedenmiddag het volgende
communiqué:
„Sinds het laats*e communiqué
is uitgegeven, is de verbete
ring van den toestand van
Prins Bernhard geleidelijk
voortgeschreden. Niettemin
blijft rust nog geboden. De
hoofdwond is genezen.
De toestand van hofjagerSpek
blijft gunstig. De operatiewond
is goed genezen en er is reeds
een begin van bewegings
mogelijkheid.
JUBILEUM-COMMISSIE 1938.
De feesten, welke door bovenstaande
commissie zullen worden georganiseerd ter
gelegenheid van het 40-jarig bewind van
H. M. de Koningin, zullen, zooals vanzelf
spreekt, kosten met zich medebrengen.
De commissie heeft echter het volste
vertrouwen door vrijwillige bijdragen in
staat te worden gesteld de feesten voor
onze stad op een waardige wijze te kunnen
vieren
Bijdragen kunnen worden overgemaakt
aan den penningmeester der Jubileum
commissie 1938 (Koningin Wilhelminal
postrekening 317.744: Amsterdamsche Bank,
Incasso-Bank. Noord-Hollandsch Land-
bouwcrediet, Rotterdamsche Bank. Twent-
sche Bank.
Wie is de eerste?
EERSTE LEIDSCHE ACCORDEONVER.
„ONDERLING KUNSTGENOT".
Viering van het 24ste jaarfeest.
De oudste accordeonvereniging hier ter
stede „Onderling Kunstgenot" heeft Za
terdagavond in den intiemen kring van
leden, donateurs en een zeer beperkt aan
tal genoodigden in de tooneelzaal van
Huize van Wijk, Hoogewoerd 108, haar 24e
jaarfeest gevierd, waaraan „Door Oefening
Beier" en „De toffe Jongens" onder lei
ding van C. Teske, respectievelijk toonee-
listische en muzikale medewerking ver
leenden.
De voorzitter, de heer C. Hoogweg. sprak
een kort welkomstwoord en dankte de no-
nateurs en donatrices voor den in het af-
geloopen jaar wederom verleenden steun.
Na neg te hebben opgewerkt tot het koo-
pen van loten voor de tombola, gaf hij
allsreerst den leden onder de beproefde lei
ding van den heer C. Kromhout gelegen
heid van hun kunnen te doen blijken. Er
werd slechts een drietal nummers ten ge-
hoore gebracht, waarbij het concertee-
rende gezelschap zwaar gehandicapt was
door de gedwongen afwezigheid van een
aantal leden, doch, in aanmerking nemende
de recente verliezen welke de vereeniging
leed en haar onvolledigheid op dezen
avond, stond bet gebodene op een alleszins
behoorlijk peil.
De diverse nummers werden rhytmisch
en met groote toewijding gespeeld en deden
den heer Kromhout, die nagenoeg van de
oprichtin" af den dirigeerstok heeft ge
zwaaid. alle eer aan. Vooral de wals „Mün-
cher Kind'l" mocht gehoord worden.
Het verdere gedeelte van den gezellig
verloopen avond werd verzorgd door
„D. O. B.", die een viertal kluchten en
blijspelletje opvoerde, terwijl de heer W. F
van Wijk de leiding had bij het bal, dat
dit jaarfeest besloet.
CUPIDO—MERCURIUS 1—0.
BINNENLAND.
De Eerste Kamer over de wijziging van de
crisisinvoerwet. (Binnenland, 3e Blad).
Felle brand te Amsterdam. (Gemengd, 3e
Blad).
Overeenstemming inzake een collectief
contract in het bloembollenbedrijf.
(Land. en Tuinbouw, 3e Blad).
Aljechin won de 28ste partij tegen Euwe.
(Sport, 3e Blad).
BUITENLAND.
Japansche vliegtuigen brengen een Ameri
kaansche kanonneerboot en drie tank
schepen tot zinken en beschadigen
Engelsche schepen. (2e en le Blad).
Italië's uittreden uit den Volkenbond.
(2e Blad en Buitenland, le Blad).
Delbos geestdriftig te Belgrado ontvangen.
(2e Blad).
Nieuwe Kerk-verordening in Duitschland.
(Buitenland, le Blad).
Verkiezingen in Rusland. (Buitenl. le Blad),
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Stormachtige Zuidelijke wind
met regenbuien. De temperatuur
zal aanvankelijk stijgen, later zal
echter eenige opklaring en afkoe
ling volgen.
VRA-AN Tl VRIES
2746
Vraagt Uw garagehouder
f 3.50 per 5 liter bus
(Ingez. Med.)
Geslaagde uitvoering van „Entre Nous".
Zeer velen hebben Zaterdagavond in den
foyer der Stadsgehoorzaal ee.n interessanten
wedstrijd bijgewoond, vol van aardige spel
momenten en met een „happy end" voor
Cupido, die met één van zijn pijlen Mer-
curius een 10 achterstand bezorgde. Dit
vermakelijke stuk werd geschreven door
onzen stad/genoot den heer H. de Wilde,
die in het tooneelgezelschap „Èntre Nous"
een dankbaren uitvoerder gevonden had.
Daar wij bij een vorige opvoering te
Haarlem reeds een uitvoerige beschou
wing over den inhoud van het stuk gaven,
voelen wij ons hiervan thans ontslagen.
Voor de wijze waarop Entre Nous" het
over het voetlicht bracht, hebben wij niets
dan waardeering. Reeds bij vorige gelegen
heden hebben wij dit gezelschap niet on
verdienstelijk zien spelen, maar ditmaal
overtrof het zichzelf. De rollen zaten er bü
alleji goed in.
Het Japansche hoofdkwartier
in China heeft aangekondigd
dat Nanking geheel door de
Japansche troepen is bezet.
Zonder een der overige medespelenden
ook maar iets te kort te doen. past hier
een woord van hartelijke waardeering voor
het spel van Annie Boorsma (L. van Leeu
wen). Haar levendig spel droeg het geheele
stuk en bracht tenslotte ook de overwin
ning op Mercurius. In Frank Loman (D.
Dusoswal vond zij een goeden partner.
Mede dank zij de regie van den heer
Dusoswa beleelde het stuk een vlotte op-
veering.
Bloemen voor de dames en veel appluas
voor allen vormden de belooning van de
aanwezigen.
Als toegift trad de heer Snieder als
imitator op, die eveneens veel succes
oogstte.
Een gezellig bal, waarbij de Roto Colour
Players voor uitstekende dansmuziek zorg
den, hield de aanwezigen nog geruimen
tijd bijeen.
Aan het begin van den avond heeft de
secretaris van Entre Nous, de heer Visser
nog een woord van welkom uitgesproken
in aansluiting waarop hij opwekte zich als
donateur(trice) op te geven.
VERGADERING VAN
SPORTFONDSEN-SPAARDERS.
In een circulaire aan de spaarders heeft
de directie van de N.V. De Sportfondsen
heden meegedeeld, dat op 27, 28 of 29 Dec.
hier ter stede een spaarders-vergadering zal
worden gehouden.
