CARILLON
BUITENLAND
SINT NICOLAAS
ELTAX 000
HASSELMAN &PANDER
LAATSTE BERICHTEN
LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
Donderdag 2 December (93)
De strijd in Spanje
RIJDT PER W
Geschenken voor de feestdagen
Dagbladreclame is
niet te vervangen
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
Binnenland
ZILVEREN AMBTSJUBILEUM VAN DEN
HEER J. MULDER.
Hartelijke waardeering van vele zijden.
Gisteren herdacht de heer J. Mulder den
dag waarop hij 25 jaren geleden in Rijks
dienst trad. 'n Stroom van kaartjes, brie
ven en telegrammen bereikte den jubilaris,
wiens woning bijna in een bloemen- en
fruitwinkel was herschapen. Uit alle krin
gen kwamen blijken van belangstelling
tóhnen.
De post bezorgde gelukwenschen van
den -oud-kantonrechter air. J. Klein, van
mr. P. E. Briët, van mr. E. A. Cosman, van
mr. A. v. d. Eist, van den wethouder J. J.
van Stralen, van de deurwaarders S.
Geertsma en W. Dirkse, die vroeger alhier
op de griffie werkzaam waren, van ver
schillende oud-advocaten en notarissen,
van onderscheidene autoriteiten en van
tal van particulieren.
In den loop van den dag kwamen velen,
w.o. de oud-hcofdinsepcteur van politie,
de heer Eskens, de brig, commandant van
de Rijksveldwacht, majoor Bron, de des
kundige bij de crisis-pachtkamer, de heer
J. de Graaf den jubilaris de hand drukken.
Des morgens complimenteerden de grif
fier en de wnd. griffier van het kanton
gerecht, mr. H. van Oordt en mr. J. Ho-
vingh. met den chef de bureau, de heer
H Hertel, namens het griffiepersoneel en
den concierge van het kantongerechtsge
bouw, den heer Mulder. Mr. van Oordt
huldigde den jubilaris en sprak namens
degenen, in wier midden hij zijn dage-
lijkschen arbeid trouw verricht. De stem
ming en onderlinge verstandhouding is,
aldus mr. van Oordt. op de griffie uitste
kend en zulks is niet het minst aan den
jubilaris, die voor zijn collega's een goed
collega is. te danken. Spr. heeft alle ach
ting voor de wijze, waarop de heer Mulder
zijn werk verricht en bracht hulde aan
mevrouw Mulder, voor de voortreffelijke
wijze. Waarop zij hem in de levensmoeilijk
heden bijstaat. Aan den jubilaris werd een
vulpenhouder met t/jpassend potlood, als
mede-een taart, aangeboden.
Des middags werd den heer Mulder, die
in verband met zijn gezondheidstoestand
eenige voorzichtigheid in acht moest ne
men, bezocht door de heeren mr, F. Ligten-
berg, kantonrechter, mr. W. de Clercq, H
M. Markusse. P. A. H. v. d. Woude en Th
J. v. d. Heijden, resp. namens de kanton
recht ters-plv. de advocaten, notarissen en
kantongerechtsgemachtigden.
De kantonrechter, mr. Ligtenberg, mede
sprekende voor de kantonrechters-plaats-
vervangers, memoreerde dat de jubilaris
onder twee kantonrechters en onder twee
griffiers diende. Wijlen mr. Neuman de
Loos. die nog in functie was. toen de
tegenwoordige kantonrechter zijn ambt
aanvaardde, heeft, aldus mr. Ligtenberg,
zich steeds met bijzondere waardeering
over u uitgelaten. Ik kan haar Volkomen
deelen; nimmer werd eenige klacht over
u gehoord In de jaren dat ik in Leiden
kantonrechter ben. hebben mijn plaatsver
vangers en ik u leeren kennen als 'n amb
tenaar met grooten arbeidsgkracht en veel
arbeidslust, die de hulpvaardigheid in per
soon was, met veel accuratesse zijn werk
verrichtte en die uitmuntte door een
scherp geheugen. Spreker hoopte van harte
dat de heer Mulder aan de griffie verbon
den zou blijven, zoolang de wettelijke be
palingen zulks toelaten.
Mede namens de kantonrechters-plv.
bood mr. Ligtenberg den jubilaris en zijn
vrouw een fraaie electrische salonlamp
aan. De kantonrechter hoopte dat het licht
van die lamp een zwakke weerspiegeling
zal zijn van het groote licht dat op den
verderen levensweg van den jubilaris en
de zijnen moge schijnen.
Bij ontstentenis van mr. E, A. Cosman
en van mr. P. «p. Briët sprak mr. W. de
Clercq, ais oudste advocaat hier ter stede.
De Leidsche balie, aldus mr. de Clercq.
heeft van den heer Mulder steeds de meest
welwillende medewerking genoten, hoewel
de balie vaak lastig kan zijn. De 'jubilaris
heeft steeds de juiste soepelheid weten te
vinden om kwesties te vermijden en wist
vele moeilijkheden op de hem eigen prac-
tische wijze spoedig tot een goede oplos
sing te brengen.
Namens de advocaten, de notarissen, den
kantongerechts-deurwaarder en de kan
tongerechtsgemachtigden gezamenlijk bood
mr. de Clercq den jubilaris een groote
fruitmand met een geschenk onder cou
vert aan.
Notaris Markusse vertegenwoordiger van
de notarissen uit Leiden. Warmond, Voor
schoten, Sassenheim. Noordwijk en Kat
wijk, gewaagde van de hulp, die de nota
rissen steeds van den heer Mulder moch
ten ontvangen. De notarissen dragen u
veel hoogachting toe en spr. wenschte den
heer Mulder nog vele gezegende jaren met
de zijnen toe.
Ten slotte spraken nog de heeren v. d.
Woude en v. d. Heijden, namens de kanton
gerechtsgemachtigden, w.o. den wnd. deur
waarder en de leden van de bureaux voor
arbeidsrecht van de Chr. en Moderne Be
stuurdersbonden. Beiden sloten zich vol
komen aan bij de vorige sprekers en von
den in de spontaniteit, waaraan de rechts-
beoefenaren aan het geschenk hadden
deelgenomen, een weerspiegeling van de
achting en populariteit, die de heer Mul
der zich in den loop der jaren bij een
leder heeft weten te verwerven.
De jubilaris dankte ontroerd, mede na
mens zijn vrouw en kinderen, de verschil
lende sprekers. Niet uit mij zelve, aldus
spr. heb ik de kracht om mijn arbeid te
verrichten, doch aan God moet alle eer en
lof daarvoor worden toegebracht. De heer
Mulder hoopte dat het hem nog vele jaren
vergund zou mogen zijn het werk, dat hij
Hef heeft, te verrichten.
DE ALGEMEENE TOESTAND
De Duitsche eisch inzake
koloniën.
Rede van Sir Samuel Hoare.
Met zekere spanning ziet men toe, hoe
zich het. koloniale vraagstuk verder zal
ontwikkelen, maar ziet daarbij over het
hoofd, hoe waarschijnlijk voorloopig geen
nieuwe stappen zullen kunnen worden ge
daan.
Het is immers een vraagstuk waarbij
allerlei te pas komt en waarin diepgaande
studie noodlg zal zijn. zooals reeds terecht
ln officieele uitlatingen van Engelsche en
Fransche zijde ls vastgelegd.
Eden heeft von Ribbentrop ontvangen.
Men meent te weten, dat hij den Dultschen
ambassadeur aanvullende mededeelingen
heeft verstrekt over het na de Britsch-
Fransche besprekingen gepubliceerde com
muniqué en de voornemens der beide re
geeringen ten aanzien van een „algemeene
regeling" heeft uiteengezet. Eden zal heden
Grandi ontvangen.
Getwist ln de pers. van welke zijde nu
het eerste initiatief zou moeten uitgaan,
heeft weinig zin. Het wekt slechts overbo
dige gevoeligheden.
Van Duitsche zijde worden de berichten,
dat Duitschland de oogen zou richten naar
de Belgische Congo en Portugeesch An
gola met kracht ontkend. De Berl. Boersen
Ztg. zegt o.a.:
Het doel is Duitschland bij de andere
landen verdacht te maken en het te be
tichten van begeerten naar vreemde bezit
tingen Het blad herinnert aan Hitler's
verklaring op 30 Januari JJ.
Duitschland heeft geen koloniale aan
spraken jegens landen, die het geen kolo
niën ontnomen hebben.
Overigens slaat de Duitsch pers eenigs-
zins op de groote trom. De „Deutsche
Allgem. Ztg." zegt o.a.:
Onze koloniale aanspraken zijn abso
luut en kunnen in geen geval het object
van marchardeeren worden. Evenals ten
tijde van de discussie over de rechtsgelijk
heid. praat men nu weer over het collec
tieve systeem, dat op den Volkenbond is
gebaseerd. Na de gemaakte ervaringen,
stellen we ons niet veel van een dergelijk
collectivisme voor. Niettemin constateeren
v/ij, dat het bezoek van Lord Hallfax in
zekere opzichten van gunstigen invloed is
geweest op een begrip van het Duitsche
standpunt. De Engelsche en Fransche mi
nisters kunnen niet meer twijfelen aan het
belang van het koloniale vraagstuk en onze
rechten hierbij. Dit ls de positieve kant van
het Londensche communiqué".
Van Fransche zijde geeft men te kennen,
dat men. voor iets verder kan geschieden,
thans eerst het bezoek van Delbos aan
Centraal-Europa wil afwachten. Wel is
men in Engeland begonnen met de Domi
nions te spréken over het koloniale vraag
stuk. De as Parljs-Londen heet versterkt
door de reB van lord Halifax naar Berlijn.
De kracht van de democratieën rust ech
ter op het handhaven van den bestaanden
toestand in Midden-Europa.
De bladen zijn alle van oordeel, dat Del-
bos zijn reis begint, gesterkt door de be
sprekingen te Londen. Hij kan allen ge
ruststellen. die een oogenblik bevreesd zijn
geweest bij de besprekingen te Berlijn en
Berchtesgaden. Frankrijk en Engeland zijn
overtuigd, dat binnenlandsche onrust in
Oostenrijk en Tsjecho-Slowakije een ge
vaar voor den vrede in Europa zou kun
nen zijn.
POLEN
De vice-premier over den economischen
toestand.
Juist op den Vüsten verjaardag van presi
dent Moscichi is de Sejm weer haar zittin
gen begonnen.
Vlce-minlster-presldent Kwlatkowskl hield
een redevoering, waarin hij de begrooting
voor 1938/'39 motiveerde en uitvoerig in
ging op de verschillende problemen der eco
nomische ontwikkeling. Hij verklaarde, dat
de economische toestand in den loop van
1937 aanzienlijk verbeterd ls, vergeleken met
het voorafgaande jaar.
Een devaluatie van de Poolsche valuta ls
thans niet meer mogelijk. Het streven der
regeering heeft twee hoofddoeleinden: op
voering van het bedrijfsleven van het oog
punt der behoeften van den staat uit op
het gebied der bewapeningen en opvoering
van den levensstandaard der groote massa
der bevolking. De uitbreiding van de haven
van Gdingen wordt voortgezet.
Het vierjarenplan met de uitbreiding van
het nieuwe centrale industriedistrict rondom
Sandomlr zal in 1941 gevolgd worden door
een tweede plan, dat het gebied der rivieren
Boeg, San en Dnjepr, met Lemberg als mid
delpunt, omvat.
Naar zijn meening betrekt de gezichts
einder der wereld. Optimisten geloofden be
gin van dit jaar aan een bijna automatische
liquidatie van het enorme instrument der
monetaire beperkingen. De driezijdige mo
netaire overeenkomst werd van belang ge
acht; de conventie van Oslo scheen den
weg naar breede internationale samenwer
king te wijzen. Op zekeren dag veranderde
dat alles. De financieel sterke landen' ver
klaarden de zwakke niet te willen helpen
bij het overwinnen van de crisis. Door twee
factoren werd de conjunctuur echter aan
zienlijk vërsterkt: door de uitputting der
graanvoorraden en door de wapening.
De oorlogservaringen hebben echter
den geestdrift voor de wapening doen
bekoelen. Men weet. dat overwinnaars
en overwonnenen den oorlog in econo
misch opzicht voor verscheidene gene
raties verliezen.
Zelfs indien wij er in slagen een drage
lijke atmosfeer te scheppen voor een poli
tieke samenwerking, zullen wij niet aan den
eersten schok der crisis ontkomen. Daar-
entgen zijn de binnenlandsche arbeidsom
standigheden zoo gunstig, dat wij de econo
mische conjunctuur zelfs kunnen doen ver
beteren.
OOSTENRIJK
Betooging van nationaal-socialisten.
Achthonderd nationaal-socialisten heb
ben zich voor de gevangenis te Wetnen
verzameld, waarin zich efn twintigtal na
tionaal-socialisten bevind, die reeds se
dert ongeveer een week in hongers aking
zijn. Zij elschten op luidruchtige wijze hun
invrijheidstelling, doch weiden door de po-
iitie uiteengejaagd, die 25 personen arres
teerde.
De toren van ons nieuwe Stadhuis is in
aanbouw. - In dezen toren zal het
moeten komen.
Hebt Gij Uwe bijdrage al op de post
rekening No. 302400 van den Penning
meester van het „Carillon-Comité
Stadhuis Leiden" overgeschreven
In een redevoering aan de universiteit
van Reading heeft sir Samuel Hoare ten
aanzien van de tegenstellingen, die zich
tegenwoordig vordoen, het volgende ver-
kiaard:
..Voor zoover wij ons kunnen herinneren
heeft het brute geweld nog nooit zulk een
belangrijke rol gespeeld als thans. Zouden
onze ouders, die opgevoed zijn in liberale
en ruimer begrippen van menschelijkheld,
het geloofd hebben, wanneer hun verteld
was. dat wij in het jaar 1937 genoodzaakt
zouden zijn bij wijze van zelfverdediging
gasmaskers voor de zuigelingen te maken?
De vrijheid is op verschillende plaatsen
vernietigd, de gerechtigheid vermomd, ter
wijl de onverdraagzaamheid een deugd ge
noemd wordt. Daarentegen bestaat er, on
danks de tegenstellingen een groote. en
groeiende groep idealisten. Ondanks 's we
relds ruwheden, misschien juist tengevolge
daarvan, denkt jong en oud meer dan ooit
over een vollediger en vrijer leven, waar
in de burgerplichten weer universeel aan
vaard zouden zijn".
2233
(Ingez. Med.)
HONGARIJE
Nationaal-socialistische agitatie op de
universiteiten?
Tibor von Eckhardt, de leider van de
partij der kleine landbouwers, de belang
rijkste oppositiegroep, heeft in de Kamer
den minister van onderwijs, Homan er van
beschuldigd op de universiteiten voor het
land schadelijke nationaal-socialistische
agitatie te dulden. Homan wees de beschul
diging van de hand Tibor von Eckhardt
verklaarde echter, dat hij binnenkort de
Kamer desbetreffende documenten zal over
leggen.
Het debat was bewogen en fel.
Een sierlijk schemerlampje
f 3.85
Een naaitafeltje
f 4.75
Voor de kinderen
Kleuterfauteuiltjes in gelakt staal f 4 75
BREESTRW lib BOTERMARKT Vjz LEIDEN
2259
(Ineez. MtdJ
ITALIË.
Nog een tegenspraak wordt gegeven ten
aanzien van de beschuldigingen der Ite-
liaansche Ders aan het adres van den Fran-
schen minister van marine Camplnchi, en
wel van de bemanning van het schip, waar
de minister zijn geïncrimineerde rede zou
hebben gehouden. Gezegd wordt: „Tegen- Bij de nieuwe organisatie van de Abes-
over alle insinuaties van de Itaiic.ansche sijnsche kerk is gevolg gegeven aan een
Nieuw vlootcrcdiot.
De Kamer heeft een nieuw crediet van
193 millioen voor.de vloot goedgekeurd.
pers jegens minister Camplnchi stellen
v/ij, zeelieden van den Général Bonaparte,
het meest formeele dementi".
DUITSCHLAND
Meissner tot staatsminister
benoemd.
Rijkskanselier Hitler heeft verordend,
dat de staatssecretaris en chef der „prae-
sidialkanzlei" in het vervolg staatsminister
en chef der „Praesidialkanzlei" zal heeten
en in rang met een rijksminister gelijk
staat.
Op grond van deze verordening heeft
Hitier staatssecretaris dr. Meissner tot
staatsminister benoemd.
FRANKRIJK
Een binnenlandsche leening.
De schatkist zal dezer dagen een bin
nenlandsche leening op de markt bren
gen, waarvan het bedrag nog niet vast
gesteld is, doch dat ongetwijfeld omstreeks
2 milliard francs groot zal zijn.
reeds sedert lang gekoesterden wensch van
de Koptische geestelijkheid een uit de in
woners van Abessynië gekozen leider te
te hebben. Dit betcekent echter nog geen
afscheiding van het patriarchaat van
Alexandrië.
RUSLAND
De godsdienstvervolging.
De beide laatste evangelische predikan
ten in de sovjet-unie, de Duitschers Rei-
chart, vader en zoon, zijn door de Gpoe ge
arresteerd. De ongeveer 1.750.000 Protestan
ten in de sovjet-unie hebben thans geen
enkelen geestelijke meer.
De evacuatie der vrijwilligers.
Eden heeft in het Lagerhuis meegedeeld,
dat het antwoord der Spaansche regeering
van Barcelona op het Engelsche voorstel tot
het terugnemen van de vrijwilligers aan
beide zijden thans te Londen ontvangen
was. De Spaansche regeering kon zich met
de algemeene lijn der voorstellen vereeni
gen maar had, evenals generaal Franco, op
onderdeelen bezwaren naar voren gebracht
die nu onderzocht werden en bovendien
eenige aanvullende inlichtingen gevraagd.
Op een vraag antwoordde de minister, dat
alle Britsche vrijwilligers, die door de troe
pen van generaal Franco gevangen waren
genomen, thans vrijgelaten en gerepatrieerd
waren.
De luchtmacht der Italiaansche
legionairs.
De „Messagero" wijdt de geheelc voor
pagina aan het optreden van de luchtmacht
der Italiaansche legionairs in Spanje, en
publiceert o.m. een statistiek, volgens welke
sinds het begin van den burgeroorlog 455
Spaansche regeerings-vllegtuigen zouden
zijn neergeschoten. Aan de zijde der legio
nairs zijn 35 vliegtuigbestuurders ln den
strijd gevallen.
Voorzorgsmaatregelen tegen
luchtaanvallen.
Terwijl de nieuwe hoofdstad der republiek
Barcelona drie weken geleden des
nachts nog helder verlicht was, heeft de
politie thans order gekregen ervoor te zor
gen, dat alle lichten bedekt worden, zoodat
In sommige deelen van Barcelona diepe
duisternis heerscht.
Alle straatlantaarns zijn donkerblauw
geschilderd, evenals de lichten bij de in
gangen der stations van de ondergrondsche.
Ook de lampen in de autobussen en trams
zijn blauw geschilderd, zoodat het lezen vrij
wel onmogelijk ls geworden. Café's schil
deren hun ramen blauw en tenzij dit be
slist noodlg is, rijden de auto's zonder kop
lampen.
Er is gebrek aan tabak.
GEBOREN:
Wilhelmus Johannes, zn. van P. J. v. t
Berg en J. G, J. Bosman Johanna Pieter-
nella Annie, dr. yan W. H. Schouten en M,
A. de Brabander Johannes, zn. van O. R
Vermeij en W. A. Meijboom Gerrit Jan,
zn. van G. A. Glintmeljer en A. Ottevangft
Johanna Krijntje, dr. W. Plug en
Duyndam Agatha Annie, dr. van C. i
Duijn en A. de Jong Ytsen, zn. van Av
Akker en A. Obma Gerrit, zn. van K. Jon'
geleen en J. C. Hoogervorst Dirk, zn. van
D. v. d. Laan en M. Barreveld.
J.
ONDERTROUWD:
G. H. Noppe, jm„ 36 J. en M. G. Polderman
jd. 25 j. P. v. Bostelen, jm., 20 j. en M, J,
Zuurdeeg .jd. 19 J.
GEHUWD:
J. Benning, jm. wt J. v. Welzeu, jd. H,
W. Beunen, jm. en F. J. Herbst, Jd. J. da
Boer, jm. en S. A, Stoute, jd. A. J. Busch-
man, jm. en E. H. Nijnens, jd. J. Laman,
Jm. en J. P. Ju, jd. W. Momberg, )m. en
S. de Bruin, jd. A. v. Polanen, jm. en 0.
P. M. v. d. Elst. jd. H. Teegelaar, Jm. en
A. S. v. Klaveren, jd. G. J. Geljsman, I®,
en M. A. Sloots, jd.
OVERLEDEN;
W. Wiethoff, wedn.. 60 j. C. A. v. Amb
romMolkau, wede., 84 J. G. Bouter, h,
75 j. A. M. LancelPrevoo, vr., 54 j.
J5BT-S., te L. Het adres van dr. Faui
is ons niet bekend.
Autobusdiensten voor
Katwijksche visschers.
De commissie voor het verleenen van
vergunningen op aanvragen om autobus-
diensten behandelde heden een aantal
aanvragen voor bijzondere autobusdiensten
ten behoeve van visschers op de trajecten
Katwijk aan Zee naar Den Haag en Sche-
veningen, naar Vlaardingen en naar
IJmulden.
Mr. N. G. Geelkerken uit Leiden lichtte
de aanvragen toe en zeide, dat men hier
te doen heeft met een historisch gegroei
de n toestand. De bussen brengen veelal des
nachts of op andere ongeregelde uren aan
komende of vertrekkende visschers naar en
uit Katwijk van en naar hun te Vlaar
dingen of te IJmulden liggende schepen,
en zij doen dat ln den kortst mogelijken
tijd, terwijl een andere vervoersgelegen-
heid eigenlijk niet bestaat. Theoretisch zou
het mogelijk zijn, deze menschen per trein
of tram te laten gaan, maar dan moeten
zij in Schiedam, dan wel in Haarlem over
stappen, t.-'T'ijl de hasten per tram en
spoor vesl he" ;er en het tijdverlies vee)
grooter zou zijn Practisch ls zoadanig
tram- en treinvervoer onmogelijk, omdat
's nachts geen verbinding kan worden ver
kregen. Ook ontmoet het bij het ovengf
per tram of trein reizend publiek eigen
aardige bezwaren, wanneer groepen
schers. zoo van hun schepen, ln tram
trein binnenvallen.
Namens de spoorwegen bestreed mr'
Bierman de aanvragen, Spr. wees erop.
dat
DICilIKlli UC dUIlïidgCll,
zijnerzijds niet bekend was, dat vooral
de nachtelijke uren werd gereden, int
schen hebben de spoorwegen tot 1931 o*
visschers vervoer gehad.Daarna zijn Partlaon
Here autodiensten dit visschersvervoer gaa»
overnemen, doch thans zijn de spoorweg
doende om door tariefsverlaging in
algemeen dit vervoer terug te winnen.
Op een desbetreffende vraag van^n
voorzitter der commissie, antwoordde
mr. Bierman, dat het best mogelijk is
dat de spoorwegen beneden het bus
tarief zullen gaan, welk tarief 90
per rit bedraagt, hetzij naarlJmui e
hetzij naar Vlaardingen.
De heer Kraak Steemann, secret0^,^3'1
den Ned. Bond van Autobusdienstonu
nemers, achtte het in strijd met dei
gen van den geregelden autob^?:n dsn
ondernemer, dat ook andere lUen,
visschers van de bussen gebruik
xt vol^r-s hem dikwijls is gebeuia-
Indien ordening het doei is. a®jj
z. i. ook deze zaak te worden gcreg ,,0jgt
De beslissing van de commissi
later' 2-1
