UNOX
Het monarchistische complot in Frankrijk
De Vrijz. Democratische Bond
vergadert
Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 27 November 1937
Derde Blad
No. 23827
UNOX Rookworst:
Oiu»(óduirttfijk /j
mankt ok stamppot mjM!\
iBÖITENL WEEKOVERZICHT
yAA
Marianne: „Merci, mij staat dit model nog altijd het beste".
Dagbladreclame is
niet te vervangen
Openingsrede van
Prof. mr. Kranenburg
europa voor belangrijke
beslissingen.
Eet staat vast> dat voor Europa zeer
langrijke oogenblikken zijn aangebro-
n! Steeds meer krijgt men den indruk,
t het inzake toenaderine der diverse
Hingen wordt een: te zijn ol niet te
Wij meenen daarin ook te worden be-
igd door de grootste voorzichtigheid,
aarmede de officieeie persoonlijkheden
i uitlaten. Vanuit Duitschland ver
uit men niets over het bezoek van
d Halifax. Wie zou daar ook den euve-
moed hebben daarnaar te informee-
n, wanneer de officieeie Instantie het
wijgen bewaart? Anders gesteld is het
nwel in Engeland, waar de vrijheid nog
heerscht. Ettelijke vragen zijn ge-
"d. maar over het algemeen handig
tweken. Het eind-resultaat is dan ook,
t men gerust kan zeggen, dat men nog
'wel even ver of even weinig ver is als
r die vragen. Slechts dit staat vast, dat
een uitnoodigtng aan Von Neurath om
r Londen te komen, nog geen sprake
en dat de besprekingen van lord Ha
ar slechts een zeer provisorisch karakter
ben gedragen. Niettemin zijn niet-offi-
1 tal van berichten in omloop ge
acht, die over het algemeen niet de
ekking hebben om de bedoelde ont-
~ning te bevorderen. Te verbazen
rover behoeft men zich niet, want
Jst een dengelijke geheimzinnigheid
erkt het oplaten van proefballons in de
■_d. Het feit, dat in Duitschland blijk-
op last van hoogerhand daartegen
scherp wordt geopponeerd, onder-
■rpt, eerlijk gezegd, eerder de hypo-
•es, dan dat deze worden verzwakt,
jn om een voorbeeld te noemen, de
-ten van de „Manchester Guardian".
alle Duitsche tegenspraak, hand-
ft het blad deze en te verbazen is dat
lier niet, waar zij in bijzonder treffende
ereenkomst zijn met de geluiden, die uit
aitschland in dat opzicht plachten te
men!
Deze punten raken overigens geheel de
m der zaak. Voor het Wasten is over-
nstemming direct mogelijk, omdat
ltschland daar geen aspiraties heeft,
aar ten opzichte van Midden-Europa
kt het bedenkelijk. Volgehouden wordt,
t Duitschland blijft streven naar expan-
e in die richting, al heeft het wellicht
'er den druk der omstandigheden, geen
ecte plannen voor annexatie of iets
elijks. Maar wat zou een oriënteering
n Tsjecho-Slowakije naar het model
n een federalen staat anders kunnen
luiden, dan dat getracht wordt den Su-
ien-Duitsohers een bijzondere positie te
ischaffen in dit los verband, waardoor
den duur afscheiding steeds meer mo-
lijk zou worden? En inzake Oostenrijk
"thet al niet veel anders. Het bijzonder
telijk bezoek der Hongaarsche minis-
s aan Berlijn onderstreept dezen ge-
htengang zelfs ten volle! Ook daaruit
maar al te zeer op te maken de ex-
nsie-zucht naar Midden-Europa en den
takan.
Totdusver heeft Engeland zich in de po-
tiek van die streken niet willen vast-
len, zulks wel in flagrante tegenstelling
bi Frankrijk, dat daar met zijn vele ver
gen een volkomen vastgelegde positie
"eemt. We denken aan de nauwe ver-
talis met de Kleine Entente, met de
«jets als afweer tegen Duitsche aspira-
met Polen, zonder evenwel de waarde
Ji die overeenkomsten te hoog aan te
jan voor wat betreft den trouw der
wrse landen tegenover Frankrijk.
Geheel in overeenstemming met de ge
le geruchten overigens gebaseerd op
gere Duitsche uitlatingen schijnt de
oodiging aan de Fransche ministers
'utemps en Delbos om te Londen te
en praten. Londen wil blijkbaar ver
en, hoever Frankrijk gaat in de ga-
tie der grenzen in Midden-Europa en
beide houdingen al dan niet met ei
st in contact zijn te brengen. Zonder
«zelf nog aan iets te hebben gebonden!
"at het alle kanten zou op kunnen!
«.aandag komen de Franschen te Lon-
Het beloven voor ons werelddeel zeer
"grijke dagen te worden, te meer, waar
"i vlak daarna zijn bezoek gaat bren-
aan Praag, Boekarest en Belgrado,
het, hoe het één direct grijpt in het
re
tekwaardig blijft, hoe momenteel geen
tal persoon den mond kan open doen
ar te spreken over behoud van den
a en alles wat daaraan in geijkte ter-
annex is. Het is alleen maar zoo jam-
dat ieder den vrede ziet met apart
den bril! Ieder, die het woord
a gebruikt, bedoelt daarmede den
die hem het beste lijkt. Alsof in
de vrede niet een algemeenheid is
-r voorkeur voor de belangen van ieder
voor de wereld zal ieder begrijpen,
dit beteekent; het zal nog lang duren.
als droevig voorbeeld het volledige
Jder Brusselsche negen-mogendhe-
-conferentie Men kan gerust zeggen,
naar het stelsel der collectieve veilig-
JL?® pave is gebracht. Het gerecht-
beroep van China dat dit be-
gerechtvaardigd was. is trouwens be
nd ,r ïtalië door allen volmondig er-
'■.vT B eenvoudig practisch ter zijde
"aar niet werd aangedurfd om iets
arnemen Wij hebben dit voorzien,
■rv '•'erlce'ij kheid treft niettemin
Trots de gerechte aanspraken van
SjJ?P hhlp, gebeurt er niemendal. Het
'en® r co'lectieve veiligheid heeft
gefaald over de gansohe linie,
niet alleen, aan Japan is daardoor
n ®n!eer een vl'ijbrief gegeven om te
«at het wil. Is niet vastgelegd, dat
«at optreden van dien agressieven
a taal en perk is te stellen, m.
(t'cSr net rustig zijn gang kan gaan
wk het zal daarvan maar al te
v teoruik maken, daarvan kan men
i rijn. Zoo'n kans krijgt het niet
phineesche verzet wordt daardoor
(BjJ~aals en feitelijk zou het Hemel-
i ai "et juiste antwoord geven, wan-
met Japan een accoord zocht ten
mv«an de landen, die het in uiter-
zoo zonder meer in den steek
gelaten
Het toeval wil echter, dat dit niet voor
verwezenlijking vatbaar lijkt!
Temidden van deze wereld-vraagstukken
verdienen ook nog een paar .landelijke"
belangen de aandacht. Na een crisis van
'bijna een maand heeft België weer een
kabinet, dank zij het ingrijpen van den
koning bij de diverse partijen, maar reeds
rommelt het al weer, omdat de partij-
organisaties niet tevreden zijn over de ver"
deeling der zetels. In Frankrijk is een ge
vaarlijke crisis schijnbaar overwonnen: de
ambtenaren-wet, die de salaris-verhooging
en pensioenen regelt, is door de Kamer
met bijna algemeene stemmen aangeno
men, doch wie zich zou wijs trachten te
maken, dat daardoor de storm is overwon
nen, zou zich wel eens deerlijk kunnen
vergissen. Steeds verder wroeten de com
munisten in de vakorganisaties, hen door
de socialisten tot dankbare prooi overge
laten en we vreezen, dat de gevolgen daar
van zich niet lang zullen laten wachten.
Het lijkt ons zelfs heel wat gevaarlijker
dan het complot, dat ontdekt heet, maar
dat, mede gelet op de namen der betrok
kenen, meer beteekenis heeft als propa
ganda voor het Volksfront dan als gevaar
voor den Franschen staat!
„Van de samenstelling der
regeering begrijpen wij niets"
Vanmiddag is in het gebouw „Schaaf"
te Leeuwarden de algemeene vergadering
begonnen van den Vrijziimtg-Democrati-
schen Bond. De voorzitter, prof. mr. S. R.
Kranenburg, zeide in zijn openingsrede,
dat de partij een jaar van krachtige en
eensgezinde werkzaamheid achter den rug
heeft. Het resultaat van de verkiezings
campagne is verheugend.
Het lijdt geen twijfel, zoo vervolgde spr„
dat de figuur van den man, die als minis
ter van financiën zulk een groot aandeel
had gehad in het regeeringswerk van de
afgeloopen periode, en dien wij het vorige
jaar met eenstemmigheid de eerste plaats
op onze lijst hadden gegeven, in breede
kringen vertrouwen had gewekt, ondanks
de harde maatregelen, die moesten worden
genomen. In stede van de kansen der party
bij de stembus te schaden, zooals onze be
strijders van de laatste jaren meenden,
heeft zün figuur, naar ons aller meening,
op ons stemmencyfcr den gunstigsten in
vloed gehad.
Gaf de uitslag der verkiezingen onze
party alle reden tot vreugde en voldoe
ning, dit kan niet gezegd worden van het
resultaat dier verkiezingen, wat betreft de
samenstelling der regeering. Wij hebben
daar niets van begrepen en wy begrijpen
daar nog niet veel van.
Den avond van den verkiezingsdag
verklaarde dr. Colijn tegenover zijn in
terviewers, dat naast zijn eigen succes,
hem ook het succes van ,,zyn vriend
Oud" bijzonder verheugde: de kiezers
hadden de politiek van het zittende
kabinet klaarblijkelijk begrepen en
daarin vertrouwen getoond.
Maar waarom moest dan die politieke
lyn worden verlaten?
De verklaringen, die ons daarover by de
algemeene beschouwingen in de Tweede
Kamer werden gegeven, zün wel uitermate
onbevredigend. De kabinets-formateur ver
klaart, dat de veelbesproken formule van
den grondslag van zün kabinet: „Bevesti
ging van de positief Christelyke grondsla
gen or.zer samenleving" eigeniyk wel voor
büna ieder aannemelijk was. Er zal, bui
ten dr. Colyn. in Nederland wel haast
niemand zün. die dat, gezien de in de Ne-
derlandsche staatkunde gebruikelyke ter
minologie, in gemoede kan onderschryven.
Als hy denzelfden grondslag wilde, waar-
Zoo moet het zijn: stamppot
met Unox Geldersche Rook
worst. Zonder deze fijnste aller
worsten is een stamppot niet
compleet. Maar ook voor de
soep kunt U zich geen betere
denken. Unox is échte Gelder
sche rookworst, van uitgezocht
fijnvleesch, op origineele wijze
bereid en gerookt. Vraagt ons
boekje met nieuwe recep
ten voor winterschotels.'
GELDERSCHE ROOKWORST.
UNOX VLEESCHWARENFABRIEKEN - OSS
18TO
(Ingez. Med.)
om veranderde hy dan de formuleering?
Wat de party aangaat is spr. overtuigd,
dat zy een eventueele aanvaarding van
den heer Oud van dezen grondslag met
de grootste verwondering zou hebben ver
nomen, om geen sterker woord te gebrui
ken.
Prof. Kranenburg.
Wat Colijn van Oud vroeg was, ge
geven bet geldende spraakgebruik,
samensmelting, gelijkschakeling, opge
ven van het beginsel. En daartoe zou
onze partij zeker niet bereid zijn ge
weest, aldus spr.
Als de kabinetsformateur- van meening
was, dat de formuleering van zün grond
slag door iedereen zou zyn opgevat, als hy
haar nu interpreteert, dan vergist hy zich
deerlijk, dan kende hy de politieke kaart
van het land niet en zelfs niet die van
zijn eigen anti-revolutionnaire party. De
uitlegging van den heer Schouten moet
hem wel wreed uit zyn naieven droom
hebben geschud.
Dit verloop is niet zonder tragiek.
Zooais het beeld zich nu afteekent,
schijnt het onderschrift toepasseiyk:
„Drifting into war". De formateur is
meer gedreven dan hy gedreven heeft,
maar het resultaat is hetzelfde. Het
doet ons leed. Wij hebben aan binden
de figuren in onze staatkunde meer be
hoefte dan aan scherpslüpers. Maar
als bindend element is de staatsmans
figuur Colyn verdwenen, toen hij den
grondslag van het vorige kabinet ver-
brüzelde en zyn nieuwen grondslag
ineentimmerde.
Wat onzen bond betreft, wij zien onze
taak weer onmiddellijk vóór ons liggen.
Het doel van ons streven is altüd het
zelfde: meer rechtvaardigheid in de orde
ning onzer samenleving, goed bestuur,
meer werkelyke menschelykheid in onze
levensbetrekkingen, een meer mensch-
waardig bestaan voor al onze medeburgers.
Dat wy het stormty van de laatste ja
ren zoo goed zyn doorgekomen, is een ge
volg van de kracht en deugdelijkheid van
het beginsel, dat ons allen vast te tarnen
bindt en van het onderling vertrouwen
dat ons, ook by verschil van inzicht in de
taktiek, altijd tegenover eikaar heeft be
zield.
Hierna verklaarde spr. de vergadering
voor geopend.
