verovering van de nieuwe wereld
uurlijke tochten van
ernando Cortez
ico had intusschen d© langver-
tbarsting plaats gehad. Alvarado
ijn burcht door honderdduizenden
sche krijgers belegerd en verkeer-
grootste gevaar. Met verhaaste
keerde Cortez naar de hoofdstad
Tlascala nam hij nog 2000 man
en mee. Zonder tegenstand te
n bereikte hij Mexico, waar hij als
den nood verscheen. Het gevaar
r nog geenszins geweken, want
bestormden de Indianen het fort.
gen i\u zelfs hun keizer niet,
hij op den muur verscheen, om
t en vrede aan te manen, ver
een groot geschreeuw, steenen
worpen en pijlen op hem afge-
iwaar gewond viel Montezuma in
der naast hem staande soldaten
ledig den geest. Dit was het tra-
ide van dezen machtigen 'neer-
millioenen. Maar van dit oogen-
.dden de Spanjaarden geen uur
en toen nu de Mexicanen ook
r van levensmiddelen afsneden,
stelling onhoudbaar. Met be
rt besloot Cortez de stad te ver-
ip Tlascala terug te trekken. Dit
r gemakkelijker gezegd dan ge-
dijken, die de stad met het vas-
erbonden, hadden openingen,
bruggen voerden. Het was te
t deze bruggen afgebroken wa
rn liet Cortez een lichte draag-
maken. In den nacht van 1 Juli
terugtocht in stilte plaats heb-
nd trok de troep even na mid-
cloor de straten, die van men-
ten waren, want er viel een gure
Cortez had den westelijken dijk
mdat deze in do tegenoverge-
ing voerde als de weg naar Tlas-
5 was het leger de eerste dijk-
or middel van de draagbare brug
(want de vaste brug was afge-
eds naderde men de tweede ope-
een luid geschreeuw de lucht
n. Uit de duisternis doken voor
de Spanjaarden en Tlascalanen
Mexicaansche krijgslieden op;
wemelde ineens van kano's die
in de flank aanvielen. Het werd
:ende slachting, want de Span-
>nden op den smallen dijk en
ternis van hun betere wapens
nig gebruik maken. Met moeite
enslotte de helft der Spanjaar-
2000 Tlascalanen den vasten wal
i waren gesneuveld of levend in
n hun verbitterde vijanden ge-
hen nog in denzelfden nacht
>ffersteen brachten en ter eere
fgod doodden. In Spanje noemt
>eden ten dage den nacht van
„nacht van rampspoed" (Noche
noordzijde van het meer, waarbij hij zich
nog door een Mexicaansch leger heenslaan
moest, .bereikte Cortez met de rest van zijn
troepen eindelijk Tlascala. Dit trouwe
edelmoedige volk liet zich door den tegen
spoed van den bondgenoot niet tot afval
verleiden, maar nam de uitgeputten lief
derijk op. Hier rustten de Spanjaarden van
hun vermoeienissen uit en heelden hun
wonden. De rust was echter slechts van
korten duur. Cortez had namelijk uit Ja
maica aanzienlijke versterkingen aan man
schappen en krijgsmateriaal ontvangen;
bovendien hadden zijn Indiaansche bond-
genooten een leger van 10.000 man bijeen
gebracht. Met dit leger achtte hij zich sterk
genoeg zijn oude plannen weer op te ne
men en Mexico te veroveren.
Om op de smalle dijken niet aan een
flankaanval uit zee bloot te staan, liet hij
door zijn timmerlieden dertien schepen
bouwen, echte oorlogsschepen van klein
formaat, die alle inlandsche kano's de baas
waren. Hij liet deze schepen in Tezkuko
van stapel loopen, want hij was intusschen
met zijn leger reeds weer tot aan het meer
van Mexico opgerukt.
De Mexicanen hadden na Montezuma's
dood Cuitlahua, een broeder van den
overledene, tot keizer gekozen, maar deze
was spoedig daarna aan de pokken ge
storven, en Guatemozin, zijn neef, was
hem opgevolgd. De nieuwe keizer had de
hoofdstad in staat van verdediging ge
bracht, alle dijkbruggen afgebroken en alle
straten en toegangen door stevige borst
weringen afgesloten. De Spanjaarden en
hun bondgenooten, die de stad van drie
zijden tegelijk bestormden, leden grootè
verliezen, een troep, die te ver in de straten
doorgedrongen was werd zelfs afgesneden
en vernietigd maar tenslotte behaalde toch
de krijgskunst der Europeanen de over
winning. De verdedigers waren door hon
ger en dorst verzwakt, want Cortez had
allen toevoer afgesneden en de waterlei
ding vernield. Het grootste gedeelte der
stad was een puinhoop. Toen smeekten
zijn getrouwen den keizer te vluchten, om
de bewoners der verafgelegen provinciën
op te roepen en den strijd voort te zetten.
Guatemozin gaf eindelijk aan hun smeek
beden gehoor, en alles werd voor de vlucht
voorbereid. De edelste Mexicanen wilden
hun leven voor den keizer offeren. Zij
stapten in hun kano's en deden een ver
woeden aanval op de schepen van Cortez,
waarover Sandoval bevel voerde. Zelfs het
kanon- en musketvuur was niet in staat,
hen af te schrikken. Gedurende het ver
bitterde gevecht merkte Sandoval eens
klaps een paar sterk bemande kano's op,
die haastig van d© stad naar den vasten
wal roeiden. Hij giste wat dat beteekende
zette alle zeilen bij en had de bootjes spoe
dig ingehaald. Toen de keizer zag dat al
les verloren was, gaf hij zich over. Hij ver
zocht slechts zijn vrouw en kinderen te
sparen. Dit oogenblik het was de 13de
Augustus 1521 besliste over het lot van
het Mexicaansch© rijk, want op het bericht
van de gevangenneming van den keizer
legden alle Mexicanen de wapens neer. Het
machtige rijk der Azteken was voortaan
een Spaansche provincie en bleef onder
Spaansche heerschappij tot 1821.
fermoeienden marsch langs de
Monteauma viel zwaar gewond in de armen der soldaten.
