STADSNIEUWS
Euwe-Aljechin
in de Stadsgehoorzaal
D
Buitenland
MAANDAG 18 OCTOBER If 37
No. 23792
De strijd in Spanje
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
VAN HEDEN
Onze reisgids
8ste Jaargang
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Op den speelavond hebben
abonné's geen reductie
Dit nummer beslaat uit VIER bladen
EERSTE BLAD
EIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIES:
3D ets. per regel voor advertenties uit Lelden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertenties 35 ets. per regel. Voor zakenadvertentles belangrijk
lager tarief. Kleine advertenties uitsluitend bij vooruitbetaling
Woensdags en Zaterdags 50 ets. bij maximum aantal woorden
van 30. - Incasso volgens postrecht. Voor opzending van brieven
10 ets. porto te betalen, - Verplicht bewijsnummer 6 ets.
Bureau Noordeindspiein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque-en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden en gemeenten, waar agentschappen gevestigd zijn:
per 3 maanden f. 2.35
per week J.'.'.'.... t.0.13
Franco per postf. 2:35 per 3 maanden portokosten.
(voor binnenland f.0.80 per 3 mud.»
STUDIE-VEREENIGING VAN SOCIALE
WERK ST) ERS.
zing door den heer J. E. van Riet over
„Arbeidsbemiddeling".
In het Vrijz. Chr. Federatiehuis hield de
eer J. E. van Riet, directeur van de Gem.
Arbeidsbeurs te Rotterdam een inleiding
-ver Arbeidsbemiddeling.
Na de aanwezigen en in het bijzonder den
ethouder van Sociale Zaken den heer J.
J. v. Stralen welkom te hebben geheeten,
memoreerde de voorzitter, de heer M. I.
nit het ontstaan der vereeniging van
-ociale werkers, hierna wijzende op de niet
eenvoudige taak van zulk een studie-veree-
'ging, omdat het sociale werk ervarings-
erk is. Gedachtig aan het woord van Kohl-
rugge „Niet de ambtenaar en niet de vrij-
eniger moet het werk doen, maar de
.mensch" en hoe hooger deze zijn cischen
aan zich zelf stelt en hoe meer hij zich
eeft met liefde en verstand, hoe beter zijn
erk zal zijn", sprak hij den wensch uit.
at de vereeniging de vruchten zal plukken
aarop zij hoopt.
Hierna verleende hij het woord aan den
eer J. J. v. Stralen. Met veel belangstel-
'ng aldus spr. heb ik kennis genomen van
Je oprichting der vereeniging. In tijden
an groote sociale nooden zooals wij nu be-
even, hebben de sociale voorzieningen een
eer sterke uitbreiding verkregen en steeds
rooter wordt het aantal personen in dienst
der overheid, welke maatschappelijk werk
errichten. Deze arbeid is een zeer moeilijke
en vraagt een groote technische kennis der
wetten en overheidsbesluiten; deze kennis
moet gepaard gaan aan een ruime mate
van tact, inzicht en sociaal gevoel. Deel
neming aan het sociale studiewerk zal vóór
alles van groot belang zijn. Het gemeente
bestuur begroet het streven van uw vereeni
ging met groote sympathie en zal met be
langstelling uw belangrijk werk volgen,
Waarbij het u een goed resultaat toewenscht.
Nadat de voorzitter voor dezen wensch
leen kort dankwoord had gesproken, ving de
[heer van Riet zijn inleiding aart met een
luiteenzetting en de beteekenis van den ar-
Ibeid als productiefactor, hierbij wijzende op
Ide waarde van den arbeid voor den mensch.
lOorpsprong, geschiedenis en ontwikkeling
ier arbeidsbemiddeling ondergingen een uit
voerige bespreking. De primitieve vormen
van het zoeken van arbeid en arbeidskrach-
:en zonder bemiddeling van uit een een-
Taal punt, werden hierbij naar voren ge-
iracht aan de hand van gevallen uit de
iraktijk. De ontwikkeling der arbeidsbe-
niddeling alvorens deze overheidstaak werd,
leed zuiver uitkomen dat de nu geldende
vettelijke regeling geen kunstmatige is,
naar een sanctie van hetgeen in de prac-
is gegroeid. Hierna stond spr. stil bij
Ie uniformiteit der arbeidsbemiddeling bij
klangrijke bemiddelingsvraagstukken zoo-
is bij staking en uitsluiting, loonen en col-
tctieve arbeidsovereenkomsten. De plaats,
'elke de openbare arbeidsbemiddeling in-
leemt tusschen werkgever en werknemer
s van groot belang voor beide. Ook de in-
ercommunale arbeidsbemiddèling is van
roote beteekenis, immers aan behoeften,
'aarin de plaatselijke arbeidsmarkt niet
oorzien kan, zal zeker van uit andere ge-
leenten ln het land kunnen worden vol-
aan. Na de bespreking van de arbeidsbe-
nddelingswet behandelde spr. verschil
lende arbeidsmarkt-problemen.
I Door de praktische vragen, welke bij de
[edachtenwisseling werden gesteld, vond
pr. gelegenheid dieper op verschillende
lunten in te gaan, op het informeeren zoo-
rel naar werkgever en werknemer, de con-
ju van bemoeiingen, het meer be-
^even aan óe Arbeidsbeurs als
cmiddelingsorgaan, wie is werkgever, dub-
ber°epen. weigeren van werk e.d.
Met een hartelijk woord van dank tot den
eer v. Riet sloot de voorzitter deze eerste
i„,e,jn mst' De volgende zal worden ge-
iouden op 20 November a.s. waarin de heer
a.m' referendaris afd. Arbeidsza-
rfi re. Amsterdamzal spreken over „Werk-
Josheidsverzekering".
de Margarita van cortona.
stichting.
De viering van het zilveren
jubileum,
wijze heeft de Cortona
L:ftlnE gisteren haar zilveren stichtings-
ït»iiftVier.d' welke herdenking zich hoofd-
f°t een intieme en kerkelijke vie-
oif bepaalde. Zoo werd gistermorgen te
v j 1? de Hartebrug kerk door pater
Snoek, voorzitter der r.-k. Ver-
óito bescherming van meisjes, van
LJverf1niS.ing de Cortona Stichting
°hderafdeeling is, een plechtige hoog-
,agen' welk misoffer door het
fwoond Ur d8r vereeniging werd bij-
Deprecücaüe onder de mis werd gehou-
■enn d<»r.mrvE. V. d. Helm Pr„ die op tref-
^na heilzame werk in de Cor-
hetste 8n noodzaak daarvan,
en°»„ln„de ®?ere parochiekerken In Lei-
cktpron bw&sving stonden de predicaties
verppnüi 111 teeken der jubileerende
■'in dp r iüB e? 200 voerde pastoor Smeets
hpn „eonaiduskerk en kapelaan van Al-
et woord Haag 111 de Hemelvaartkerk
gebouw11^. eeJ}, twee uur werd in het
F der Stichting aan den Haagweg
in
1
I
een drukbezochte receptie gehouden in de
ontvangkamer, die voor deze gelegenheid
in een bloemenhof was herschapen.
Van de zeer velen, die persoonlijk hun
gelukwenschen kwamen aanbieden, noemen
we deken A. H. M. J. Homulle, de pastoors
der Leidsche parochiekerken, vele geeste
lijken, terwijl zeer vele vereenigingen een
afvaardiging hadden gezonden, o.a. St. Eli-
sabethsvereeniging, Fransiscus Liefdewerk,
de Christelijke zustervereeniging der Ver.
tot bescherming van meisjes, de Christe
lijke Jeugdhulp. De F.I.O.M. uit Den Haag,
had, evenals vele andere vereenigingen en
instellingen, haar felicitaties schriftelijk
overgebracht.
In den namiddag werd de feestviering in
intiemen kring in het St. Elisabeth-Zie-
kenhuis voortgezet.
VEREENIGING VAN MATHESIANEN.
Feestelijke lustrum-herdenking.
Onder zeer groote belangstelling heeft de
Vereeniging van Mathesianen Zaterdag
avond in de Stadszaal haar 20-jarig be
staan gevierd.
De voorzitter, de heer G. van der Lui
den, sprak een openingswoord en verwel
komde speciaal directeur, leerares en lee
raren der school, de vertegenwoordigers
van het schoolbestuur en de afgevaardig
den van zustervereenigingen.
In het overzicht dat spr. gaf van de af-
geloopen 20 jaar, memoreerde hij, hoe de
V.V.M. in Juni 1917 werd opgericht, hoe zij
zooals elke vereeniging, haar ups en
downs kende, doch thans een aantal leden
en donateurs telt, grooter dan ooit te voren.
Een dankwoord richtte de voorzitter tot
allen, die aan de opvoering van de jubi
leumrevue „Het is nooit volmaakt" hebben
medegewerkt, daarbij speciaal wijzende op
de groote verdiensten van den auteur, die
onbekend wenscht te blijven.
In een vlot tempo werd hierna de revue
opgevoerd. Zij toonde ons de lotgevallen
van Socrates en Figaro, die zich in de
Hades, de onderwereld, gruwelijk vervelen
de, besluiten per vliegtuig een slippertje
naar de aarde te maken. Zij denken daar
eens rustig een tijdje te kunnen rondkij
ken, doch het noodlot, ind en vorm van
Xantippe, Socrates' vrouw, die als verste
keling in het vliegtuig der deserteurs, de
reis naar het ondermaansche heeft mee
gemaakt, achtervolgt hen. Om zich aan
haar booze oog te onttrekken, laten de
beide vrienden zich in een schoonheids
instituut moderniseeren. Ook Xantippe
wordt hier „gerestaureerd".
Dan zien we de verdere lotgevallen van
Socrates en Figaro, die telkens worden op
gejaagd door Xantippe, die het zoeken
naar haar ontrouwen echtgenoot niet wil
opgeven Tenslotte belandt het gezelschap,
waarbij zich tal van Mathesianen hebben
aangesloten, in den Leidschen Hout waar,
nadat de ochtendnevels zijn geweken voor
de opkomende zon, hulde wordt gebracht
aan de dagvorstin.
U ziet het, het is geen aüedaagsche ge
schiedenis, die Zaterdagavond in de Stads
zaal ten tooneele werd gebracht. En zoo
rijk de fantasie van den auteur moet zijn,
zoo groot was ook het succes, dat de op
voering van zijn werk oogstte. Doch dit
succes komt niet alleen op zijn rekening,
ook de opvoerenden en speciaal de drie
hoofdfiguren Socrates, Figaro en Xan
tippe, droegen daartoe het hunne bij, ter
wijl de fraaie costumes en de goed ver
zorgde decors, waar noodig, ons voorstel-
lingsvermogen te hulp kwamen. Voor ^en
revue is tempo wel een eerste vereischte;
pauzes tusschen de verschillende scenes
mogen er nu eenmaal niet zijn. En ook in
dat opzicht was „Het is nooit, volmaakt
een succes. Want waar de noodzakelijke
decorwisseling eens even meer tijd vorder
de dan men zou wenschen, werd de gang
erin gehouden door een liedje of een
praatje.
Voor de groote pauze sprak de heer J. 5.
Göbel, een afscheidswoord tot den voor
zitter, den heer G. v. d. Linden, die bin
nenkort naar Indië zal vertrekken.
De heer Göbel dankte heen namens alle
V.V.M.'ers voor hetgeen hij voor de veree
niging deed en wees daarbij op de groote
moeilijkheden, die zich bij het besturen van
een vereeniging met ruim 200 leden voor
doen Als aandenken overhandigde hij den
aftredenden voorzitter een reisnecessaire
en een vulpen, vergezeld van een lijst met
de namen der schenkers.
Met enkele hartelijke woorden dankte de
heer Van der Linden voor de groote me
dewerking. welke hij altijd van de leden
heeft ondervonden.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijving:
Handels-Onderneming „De Toekomst".
Schapensteeg 2, Leiden. Confectiebedrijf.
Eigenaar: G. A. Schoonwater, Leiden.
MILITARIA.
De sergeant L. Nijenhuis van het 4e reg.
infanterie is aangewezen voor het volgen
van een cursus voor mortierpn van 8 bij
het reg. Grenadiers (B.T.) van 2/20 No
vember e.k.
E EERSTE ETAPPE in den wedstrijd tusschen Euwe en
Aljechin is voorbij, schreef schaakmeester Landau in
ons Blad van Zaterdag.
Geen wederzij dsche verkenningen dus meer, geen tasten
naar zwakke punten in de strategie van den tegenstander.
In zijn vollen omvang en met groote vinnigheid zal de
strijd om den wereldtitel verder worden gevoerd. Wie, die
zich voor sport interesseert en voor schaken in het bijzon
der, zou daarom niet met eigen oogen de partij willen vol
gen, welke -Donderdag a.s. in de Stadsgehoorzaal te Leiden
wordt gespeeld?
Toegangsbewijzen zijn daarvoor aan onze Bureaux ver
krijgbaar a f.0.80 voor abonné's en a f. 1.00 voor niet-
abonné's (bij schriftelijke bestelling met 5 ct. voor porto te
te verhoogen).
Aan de zaal zal Donderdagavond geen reductie worden
verleend. Ook abonné's zullen dan dus een gulden moeten
betalen.
DE DIRECTIE.
BUITENGEWONE BIJEENKOMST
„SELSKIP FRYSLaN".
Een zeer geslaagde avond.
Zaterdagavond hing de Friesche vlag uit
bij „Zomerlust" ten teeken, dat het verza
melen geblazen was voor de Friezen in
Leiden en omgeving, ter bijwoning van de
eerste buitengewone bijeenkomst ais inzet
der wintercampagne. Er was veel belang
stelling. De voorzitter, de heer H. Nijholt
heeft allen welkom geheeten, inzonderheid
den heer en mevrouw A. Vriend, als ver
tegenwoordigers der Groninger vereeni
ging afd. Leiden om er hierna aan te her
inneren dat de tijd niet stilstaat. Dit komt,
aldus spr. tot uiting in den groei der
Friesche beweging, want het is nu zoover,
dat ongeveer 2 uur per week het Friesch
op de scholen mag worden beoefend, om
dat dit onderwijs facultatief is gesteld.
De gemeentebesturen en de bijzondere
schoolbesturen kunnen het Friesch opne
men in het leerplan en wanneer de in
specteur bij het enderwijs dit goedkeurt
kan de Friesche taal worden onderwezen
op de school waarover spr. zich zeer ver
heugde. Hij wees er voorts op, dat vooral de
Friesche Liga zich beijvert de moedertaal
te bevorderen en aansluiting hierbij en bij
de Friesche vereeniging is de plicht van
alle Friezen buiten hun geboortegrond.
Tenslotte leidde spr. het energieke tooneel-
gezelschap, gevormd uit de leden, met een
enkel woord in, waarna dit voor het voet
licht trad met het blijspel „Ho nou?" van
H. Bulthuis, Dit stuk is elders met succes
opgevoerd en ook dezen avond was de
bijval groot.
Dirk Bcersema, een oude vrijgezel woont
samen met zijn zuster^ Rolkje en Pytsje, in
welk gezin ook is opgenomen nicht Tine,
die een „degelijke" opvoeding moet hebben
naar het oordeel der tantes, die er op dit
punt hun eigen begrippen op na houden.
Voor liefde is geen plaats en Tine moet
verre gehouden van 't jongevolk. Oom Dirk
en zijn vriend Japik Terpstra spannen
samen tegen de opvattingen van beide
zusters en weten het zoover te brengen, dat
Jan de Boer. de schoolmeester, met line
onder één dak komt wonen. Dat gaf heel
wat spannende verwikkelingen, zoodat men
zich telkens afvroeg „Ho nou" (hoe nau?.
Het stuk vond zijn hoogtepunt toen een
der tantes tenslotte haar zinnen bleek ge
zet te hebben op den knappen school
meester! Het slot bracht een „happy end"
in de vereeniging van de beide joneglui.
Het moet gezegd, dat de spelers en speel
sters zeer vlot spel gaven, waarbij ook nog
vermeld dient Jansje, het buurmeisje ne
vriendinnetje van Tine. De rollen waren
goed bezet en de grimeering door den heer
Fiji uitstekend verzorgd. Het was voor den
voorzitter ongetwijfeld een aangename
taak den medespelenden dank te brengen
voor het gebodene; de door mevr. de Groot
namens de vereeniging aan de speelsters
aangeboden bloemen waren een alleszins
verdiende hulde. „Na afloop bal" luidde het
programma en hiervan is een druk gebruik
gemaakt, hetgeen nog werd afgewisseld
door eenige voordrachten van den heer
Sieperda, waarmede deze groot succes
oogstte, 't Was weer een recht genoegelijke
Friesche avond en het was diep, zeer diep
in den nacht, toen men voldaan huistoe
keerden. Zij nog vermeld, dat de muzikale
opluistering door den heer Brons een be
langrijk aandeel had in het welslagen van
dezen avond.
Van 't front.
Terwijl de strijd aan andere deelen van
het front (ook bij Madrid) wel iets leven
diger wordt, heeft alleen aan het front van
Asturië wijziging plaats. Salamanca meldt:
Het offensief in Asturië duurt thans reeds
43 dagen. De geneeskundige dienst der
rechtsche troepen heeft 2350 lijken van
tegenstanders begraven. Op het slagveld
werden tijdens de gevechten 1491 krijgsge
vangenen gemaakt, terwijl het aantal man
schappen der militie, dat zich met hun wa
penen aanmeldde bij de rechtsche linies
4221 bedraagt. Ongewapend meldden zich
3060 manschappen aan, zoodat het aantal
tegenstanders, dat dood of levend den
reohtschen in handen is gevallen, elfdui
zend bedraagt.
Gisterochtend hebben de rechtschen hun
actie ten westen van Ariondas uitgebreid en
zich meester gemaakt van een groot ge
deelte van Puerto Sueve ten westen van
Cofino en van het dorp Soto la Duena, dat
meer zuidelijk op den weg naar Oviedo is
gelegen.
Ten noorden van Cofino heeft een colonne,
welke den weg van Ariondas naar Colunga
volgde, het bosch en het dorp Bodes, dat op
5 K.M, ten Noordoosten van Cofino is gele
gen, bezet. Ook Colunga is genomen.
BEROEFINGSWERK GEREF. KERK.
Ds. J. Weggemans en Dr. H. J. Westerink
beroepen.
Na afloop van de avondgodsdienstoefe
ning in de Hooigrachtkerk, vond gisteren
de stemming plaats voor een tweetal pre
dikanten bij de Geref. Kerk in de vacature
ds. W. Bouwman en H. Thomas. Deze stem
ming had tot resultaat, dat beroepen wer
den ds. J. Weggemans, van Beetgum en dr.
H. J. Westerink, van Tienhoven. Gelijktij
dig vond de verkiezing van een tweetal
ouderlingen in de vacatures-Parmentier
en Van der Bie plaats. Hierin werden ge
kozen de heeren H. Schutte en J. Veenen-
daal.
Dr. J. Weggemans werd 20 September
1903 geboren en studeerde aan de Vrije
Universiteit te .Amsterdam. In 1928 werd
hij aldaar candidaat, om op 24 Juli 1932
zijr. ambt te Beetgum te aanvaarden.
Dr. H. J. Westerink werd op 9 Mei 1904
geboren en studeerde eveneens aan de
Vrije Universiteit te Amsterdam. In 1932
werd hij candidaat en op 18 Februari 1934
aanvaardde hij zijn ambt te Tienhoven.
Ds. Westerink promoveerde dezer dagen
tot doctor in de theologie op proefschrift:
„Het Koninkrijk Gods bij Paulus".
Zaterdagavond omstreeks 11 uur is op
de Breestraat de 32-jarige fabrieksarbeider
H. V. met zijn motorrijwiel tegen den trot
toirband gereden, waardoor hij viel en een
diepe hoofdwond bekwam. De E.H.D. ver
voerde hem naar het Academisch Zieken
huis.
In de Stedelijke Werkinrichting zijn
in de afgeloopen week opgenomen:
Maandag 11 Oct. 50 volw. personen. Dins
dag 12 Oct. 51. Woensdag 13 Oct. 51. Don
derdag 14 Oct. 50. Vrijdag 15 Oct. 50 en
Zaterdag 16 Oct. 51 volw. personen.
BINNENLAND.
Instelling: van een staatscommissie inzake
vaccinatie. (Binnenland, 4e Blad).
Voorloopige overeenstemming: in den Vrij
heidsbond. (Binnenland, 4e Blad en
Laatste Berichten, le Blad).
Het sociaal-economisch congres van het
N.V.V. (4e Blad).
Familiedrama te Maastricht; twee dooden.
(Gemengd, 4e Blad).
Botsing te Hattnmerbroek op voorrangs-
weg; een doode en vier gewonden.
(Gemengd, 4e Blad).
Een zeven-jarig meisje sinds Vrijdag te
Rotterdam vermist. (Gemengd, 4e BIJ.
BUITENLAND.
De non-interventie-commissie bijeen. (4dei
Blad).
De bijeenkomst der 9-mogendheden-confe-
rentie. (Buitenland, le Blad).
Terwijl de Japanners elders in Noord-China
blijven oprukken melden de Chinee zen
succes in Sjansi. (Buitenland, le Blad).
De uitslag der herstemmingen in Frankrijk.
(Buitenland le Blad).
In Palestina blijft het roerig. (Buitenland,
le Blad).
ZIE VOORTS LAATSTE BERICHTEN
EERSTE BLAD.
Tegelijk met ons Blad ontvangen onze
abonné's zoowel in de stad als in de
omgeving hedenavond de Winterdienst-
regeling van onze Spoor-, Tram- en Auto-
busgids.
DE DIRECTIE.
DE ALGEMEENE TOESTAND
De Spaansche kwestie.
De eerste zitting van de non-interventie-
commissie men zie het 4de Blad is
niet bepaald ongunstig. Frankrijk, gesteund
door Engeland, heeft op spoed aange
drongen en Italië en Duitschland hebben
zich niet onbevredigend uitgelaten. Maar:
wie aandachtig leest, zal zien, dat de oude
Verschillen, zij het in zwakker intonatie,
ieeds naar voren komen. Italië b.v. spreekt
van terugtrekking van een gelijk aantal
vrijwilligers aan weerszijden. Frankrijk
van een terugtrekken naar evenredigheid.
En dan: wat gaat voor, het terugtrekken
der vrijwilligers of het erkennen van beide
partijen als belligerenten?
Doch met goeden wil van weerskanten
zijn beide standpunten toch misschien wei
nader tot elkaar te brengen. Met goeden
wilIs die er ook bij de sovjets? Het
lijkt twijfelachtig, gelet op hetgeen Maisky
reeds opmerkte. Zullen de sovjets een
regeling torpedeeren?
HONGARIJE
Tegen dictatuur.
De sociaal-democratische partij heeft
gisteren haar standpunt bepaald naar
aanleiding van de legitimistische redevoe
ring van Tibor von Eckhardt van een week
geleden. Zonder daarbij zich uit te spreken
voor de restauratie verklaarden de sociaal
democraten duidelijk, dat, wanneer zij
moesten kiezen tusschen de dictatuur en
welk ander regime ook, zij zich steeds
tegen de dictatuur zouden uitspreken. Door
deze verklaring zijn thans alle oppositie
partijen tegen initiatieven met totalitaire
strekking.
